Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa ở Việt Nam

MỤC LỤC
MỤC LỤC............................................................................................... 1
A .GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ......................................................................3
B. NỘI DUNG CHÍNH...........................................................................4
I .Những lí luận cơ bản về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước................................................4
1.Các khái niệm cơ bản:.........................................................................4
1.1. Khái niệm chung về cơ cấu kinh tế :.............................................4
1.2. Khái niệm chung về công nghiệp hóa – hiện đại hóa ...................5
1.3 .Sự cần thiết phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công
nghiệp hóa hiện đại hóa ......................................................................7
II. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa,
hiện đại hóa ở Việt Nam hiện nay..............................................................9
1.Những thành tựu đã đạt được trong những năm qua :....................9
1.1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa ,hiện đại
hóa ngành công nghiệp........................................................................9
1.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa hiện đại
hóa ngành nông nghiệp......................................................................11
1.3. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa ,hiện đại
hóa ngành dịch vụ..............................................................................12
2.Những hạn chế còn tồn tại ................................................................14
2.1.Trong nông nghiệp ......................................................................14
2.2 Ngành công nghiệp......................................................................14
2.3. Ngành dịch vụ: ..........................................................................15
3. Ý kiến của bản thân..........................................................................16
4. Những giải pháp chung nhằm chuyển dịch ngành kinh tế theo
hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. ................................19
4.1. Trong công nghiệp:.....................................................................19
1
4.2 Trong nông nghiệp.......................................................................20
4.3.Trong ngành dịch vụ ...................................................................21

III. KẾT LUẬN....................................................................................23
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................24
2
A .GIỚI THIỆU VẤN ĐỀ
Trong những năm qua ,dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học
công nghệ và xu hướng quốc tế hóa thì công nghiệp hóa hiện đại hóa càng là
con đường tất yếu mà các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam phải trải
qua để có thể tiến nhanh, đuổi kịp các nước phát triển. Thực hiện nhiệm vụ
đó, nhất là những năm đổi mới chúng ta đã thu được nhiều thành tựu quan
trọng tạo ra thế và lực mới chuyển sang một thời kỳ phát triển cao hơn đẩy tới
một bước công nghiệp hoá nước nhà. Tuy nhiên trong quá trình công nghiệp
hoá những năm trước đây do nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân
nóng vội chủ quan, đốt nóng giai đoạn chúng ta đã mắc phải một số khuyết
điểm sai lầm. Vì vậy ,muốn khắc phục những yếu kém, tụt hậu ,xây dựng
nước ta trở thành một nước có cơ sở vật chất hiện đại ,cơ cấu kinh tế hợp lí,
quan hệ sản xuất tiến bộ ,phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất đời
sống vật chất cao,quốc phòng an ninh vững chắc thì không còn con đường
nào khác là phải đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa.
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa ,hiện đại hóa
đất nước là phù hợp với yêu cầu hội nhập kinh tế khu vực và thế giới hiện
nay.Rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã được tiến hành và thử
nghiệm nhằm tìm kiếm những phương hướng và biện pháp đúng đắn nhất để
thực hiện chủ trương này.Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn đó, em đã chọn đề tài
“ Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa ở
Việt Nam “ để nghiên cứu .Tuy nhiên ,đây là một nội dung rất phong phú và
phức tạp ,mục tiêu ,yêu cầu của chuyển dịch cơ cấu kinh tế phải gắn liền với
với mỗi giai đoạn phát triển của nền kinh tế. Do trình độ có hạn nên không
tránh được những khiếm khuyết trong quá trình nghiên cứu ,em rất mong
nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy cô và các bạn để bài viết này được
hoàn thiện hơn . Em xin cảm ơn!

3
B. NỘI DUNG CHÍNH
I .Những lí luận cơ bản về chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
1.Các khái niệm cơ bản:
1.1. Khái niệm chung về cơ cấu kinh tế :
1.1.1. Khái niệm cơ cấu kinh tế:
Có thể nói có rất nhiều cách nhìn nhận về cơ cấu kinh tế, dưới những góc
độ và khía cạnh khác nhau .Ví như theo quan điểm về duy vật biện chứng và
lí thuyết hệ thống thì cơ cấu kinh tế là một phạm trù kinh tế,là nền tảng của cơ
cấu xã hội và chế độ xã hội .Hay hiểu một cách đầy đủ thì đó là một tổng thể
hệ thống kinh tế bao gồm nhiều yếu tố có quan hệ chặt chẽ với nhau,tác động
qua lại với nhau trong những không gian và thời gian nhất định ,trong những
điều kiện kinh tế -xã hội nhất định ,được thể hiện cả về mặt định tính lẫn định
lượng, cả về số lượng và chất lượng,phù hợp với mục tiêu được xác định của
nền kinh tế. Nhưng dù nhìn nhận theo góc độ nào thì nói chung cơ cấu kinh tế
quốc dân là tổng thể những mối quan hệ về chất lượng,số lượng giữa các bộ
phận cấu thành trong một thời gian và trong một điều kiện kinh tế xã hội nhất
định.
1.1.2 .Phân loại cơ cấu:
Nền kinh tế quốc dân dưới giác độ cấu trúc là sự đan xen nhiều loại cơ
cấu khác nhau,có mối quan hệ chi phối lẫn nhau trong quá trình phát triển
kinh tế .Có nắm vững được từng loại cơ cấu cụ thể của nền kinh tế quốc dân
thì mới có thể thực thi các giải pháp nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế có hiệu
quả . Nhưng loại cơ cấu kinh tế cơ bản quyết định sự tồn tại và phát triển của
nền kinh tế bao gồm:
- Cơ cấu ngành kinh tế : bao gồm 3 nhóm ngành chính là công nghiệp,
nông nghiệp và dịch vụ
4
- Cơ cấu vùng, lãnh thổ kinh tế

- Cơ cấu thành phần kinh tế
- Cơ cấu xuất nhập khẩu
- Cơ cấu công nghệ sản xuất
- Cơ cấu kết cấu hạ tầng
1.1.3 .Vai trò của cơ cấu kinh tế trong quá trình phát triển kinh tế
Cơ cấu kinh tế là nhân tố cơ bản quyết định sự tồn tại ,phát triển kinh tế
của các nước . Một nước muốn có kinh tế phát triển thì phải có sự phân chia
hợp lý giữa các ngành nghề, các vùng lãnh thổ…không có một nền kinh tế
nào lại phát triển manh được nếu chỉ dựa vào nông nghiệp ,hay công nghiệp,
hay dịch vụ. Chính vì vậy, giải quyết vấn đề cơ cấu kinh tế luôn là trọng tâm
của việc hoạch định kế hoạch phát triển kinh tế các nước .
1.1.4. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế :
Do các yếu tố hợp thành cơ cấu kinh tế là không cố định nên cơ cấu kinh
tế luôn thay đổi trong từng thời kì nhất định. Sự thay đổi cơ cấu kinh tế từ
trạng thái này sang trạng thái khác gọi là chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đây
không chỉ là sự thay đổi đơn thuần về vị trí mà còn là sự thay đổi cả về chất
và lượng trong nội bộ cơ cấu.Nội dung của chuyển dịch cơ cấu là sự chuyển
dịch trên ba mặt biểu hiện của cơ cấu kinh tế: cơ cấu ngành,cơ cấu thành phần
kinh tế và cơ cấu lãnh thổ kinh tế.
1.2. Khái niệm chung về công nghiệp hóa – hiện đại hóa
1.2.1.Khái niệm công nghiệp hóa
Công nghiệp hóa là một quá trình lịch sử tất yếu nhằm tạo nên những
chuyển biến căn bản về kinh tế xã hội của một đất nước, trên cơ sở khai thác
có hiệu quả mọi nguồn lực và lợi thế trong nước ,mở rộng quan hệ hợp tác
kinh tế quốc tế. Cũng có thể nói một cách đơn giản thì công nghiệp hóa là quá
trình chuyển từ lao động thủ công sang lao động sử dụng máy móc.
5
1.2.2.Khái niệm hiện đại hóa:
Hiện đại hóa là quá trình thay đổi căn bản ,toàn diện các hoạt động sản
xuất kinh doanh , dịch vụ và quản lí kinh tế xã hội chỗ theo những quy trình

công nghệ ,phương tiện ,phương pháp tiên tiến hiện đại, dựa trên sự phát triển
của tiến bộ khoa học kĩ thuật tạo ra năng suất lao động hiệu quả và trình độ
văn minh kinh tế xã hội cao.
Hiện đại hóa là một nội dung lớn và phong phú mà các nước đang phát
triển tiến tới giống như các nước phát triển cả về hệ thống kinh tế xã hội và
chính trị ,nhưng không thể máy móc dập khuôn vì nó đối nghịch với bản sắc
dân tộc ,thù địch với dân chủ.
1.2.3 .Công nghiệp hóa – hiện đại hóa
Hội nghị Ban chấp hành TW lần thứ 7 khóa VI và Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ VII Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác định : Công nghiệp hóa
,hiện đại hóa là quá trình chuyển đổi căn bản ,toàn diện các hoạt động sản
xuất kinh doanh dịch vụ và quản lí kinh tế - xã hội từ sử dụng sức lao động
thủ công là chính là sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động cùng với
công nghệ và phương tiện ,phương pháp tiên tiến hiện đại dựa trên sự phát
triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học công nghệ nhằm tạo ra năng suất
lao động cao.
1.2.4 Mối quan hệ giữa cơ cấu kinh tế và công nghiệp hóa hiện đại hóa
Ta đã biết công nghiệp hóa ,hiện đại hóa là tất yếu khách quan đối với
các nước có nền kinh tế kém phát triển như ở Việt Nam. Mục tiêu của công
nghiệp hóa hiện đại hóa là xây dựng nước ta thành một nước có cơ sở vật chất
kĩ thuật hiện đại ,cơ cấu kinh tế hợp lí.CNH- HĐH cũng là quá trình chuyển
dịch cơ cấu kinh tế .Sự chuyển dịch đó phản ánh sự thay đổi về chất của nền
kinh tế theo hướng CNH- HĐH ,tạo tiền đề vật chất cho sự ổn định của nền
kinh tế. Ở nước ta xác định cơ cấu hợp lí có nghĩa là:
6
_ Giảm dần tỉ trọng nông nghiệp, tăng dần tỉ trọng công nghiệp ,xây
dựng và dịch vụ
_ Trình độ kĩ thuật của nền kinh tế phải phát triển phù hợp với xu hướng
của sự tiến bộ khoa học công nghệ trên thế giới.
_ Khai thác tối đa mọi tiềm năng của đất nước ,của các ngành ,các địa

phương ,các thành phần kinh tế.
_ “ Cơ cấu mở” ,phân công và hợp tác quốc tế theo xu thế toàn cầu hóa
kinh tế
1.3 .Sự cần thiết phải chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công
nghiệp hóa hiện đại hóa
1.3.1 .Xuất phát từ xu hướng chung của khu vực và thế giới
Trong mấy thập kỉ qua ,khu vực kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương đã
trở thành một khu vực kinh tế năng động nhất trên thế giới với sự ra đời của
hàng loạt các nước công nghiệp hóa mới ,ra nhập vào hàng ngũ các nước có
tốc độ tăng trưởng cao trên thế giới. Kinh tế phát triển, giá nhân công ngày
càng cao nên các nước này phải thực hiện chuyển giao công nghệ sang các
nước khác ở một số lĩnh vực sản xuất khó cạnh tranh.Các nước kém phát triển
lại có nhu cầu tiếp nhận để từng bước tiếp cận vào thị trường thế giới .Sự gặp
gỡ cung và cầu công nghệ trình độ thấp làm thúc đẩy chuyển giao công nghệ,
thay đổi cơ cấu kinh tế ở các nước đang phát triển
Hơn nữa ,khoa học công nghệ phát triển hết sức nhanh chóng tạo ra
những lĩnh vực công nghệ mới ,hiệu quả cao,tiết kiệm nguyên nhiên liệu, bảo
vệ môi trường.tận dụng lợi thế của các nước đi sau ,ta phải nhận thức rõ để
không bị biến thành “ thùng rác” của thế giới. Muốn vậy ,phải điều chỉnh cơ
cấu kinh tế đặc biệt là cơ cấu ngành cho phù hợp với tình hình trong nước và
trên thế giới.
7
1.3.2.Xuất phát từ nhu cầu trong nước
Mục tiêu của nước ta đến năm 2020 là phấn đấu trở thành một nước công
nghiệp.Muốn vậy ,phải phát triển lực lượng sản xuất tới trình độ khá hiện đại,
lao động thủ công thay thế bằng lao động máy móc, dịch vụ và công nghiệp
phải đạt tỉ trọng cao trong GDP và lao động xã hội.Chuyển dịch cơ cấu kinh
tế theo hướng công nghiệp hóa ,hiện đại hóa là hết sức cần thiết.
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế cũng nhằm tận dụng được hết tiềm năng của
nước ta như : nguồn lực con người, tài nguyên thiên nhiên phong phú, bờ biển

dài trên 3000 km với vị trí địa lý thuận lợi.
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa
giúp cho công nghiệp hương ra xuất khẩu, hàng hóa Việt nam có cơ hội tiếp
cận với thị trường thế giới ,nhất là khi Việt Nam vừa mới gia nhập WTO
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa tạo
công bằng xã hội ,giúp giải quyết việc làm cho đông đảo tầng lớp nhân dân,
đặc biệt là đại bộ phân dân cư ở nông thôn
1.3.4.Nội dung chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa
hiện đại hóa đất nước
_ Coi trọng công nghiệp hóa ,hiện đại hóa nông nghiệp và nông thôn
_ Phát triển công nghiệp vã xây dựng
_ Cải tạo, mở rộng nâng cấp và xây dựng mới có trọng điểm kết cấu hạ
tầng vật chất của nền kinh tế
_Phát triển nhanh du lịch ,các ngành dịch vụ
_ Phát triển hợp lí các vùng lãnh thổ
_ Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại
8
II. Thực trạng chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa,
hiện đại hóa ở Việt Nam hiện nay
1.Những thành tựu đã đạt được trong những năm qua :
Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
Sau hơn 20 năm đổi mới , kinh tế nước ta liên tục tăng trưởng và phát triển
hết sức khả quan. Việc phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần hoạt
động theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ,dưới sự quản lí của
Nhà nước đã tạo nên một môi trường kinh tế có tính cạnh tranh và năng động
hơn bao giờ hết. Trong giai đoạn này cơ cấu kinh tế ngành của nước ta đã có sự
chuyển dịch rất mạnh, tạo điều kiện nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế.
Nhìn chung cơ cấu ngành kinh tế đã có những chuyển biến tích cực theo hướng
tăng dần tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ liên tục trong những năm qua. Tổng sản
phẩm trong nước (GDP) 5 năm (2001 - 2005) tăng bình quân 7,5%/năm. Năm

2005, GDP theo giá hiện hành ước đạt 838 nghìn tỉ đồng, bình quân đầu người
trên 10,0 triệu đồng (tương đương khoảng 640 USD). Năm 2006 GDP đã đạt
mức tăng 8,2%, đến năm 2007, tốc độ tăng GDP của Việt nam là 8,44% đứng
thứ 3 châu Á (sau Trung Quốc: 11,3% và Ấn Độ khoảng: 9%.)Cùng với tốc độ
tăng cao của GDP, cơ cấu kinh tế trong nước đã có sự thay đổi đáng kể. Từ năm
1990 đến 2007, tỷ trọng của khu vực nông nghiệp đã giảm từ 38,7% xuống 20%
GDP, nhường chỗ cho sự tăng lên về tỷ trọng của khu vực công nghiệp và xây
dựng từ 22,7% lên 41,5%, còn khu vực dịch vụ được duy trì ở mức gần như
không thay đổi: 38,6% năm 1990 và 38,10% năm 2007.. Cơ cấu của khu vực
dịch vụ thay đổi theo hướng tăng nhanh tỷ trọng của các ngành dịch vụ có chất
lượng cao như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, du lịch…
1.1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa ,hiện đại
hóa ngành công nghiệp
Chuyển dịch cơ cấu của khu vực công nghiệp được thực hiện gắn liền
với sự phát triển các ngành theo hướng da dạng hóa, từng bước hình thành
9