quan ly va chi dao cong tac BDHSG

PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Lịch sử phát triển của nhân loại, ở bất kỳ thời đại nào, quốc gia nào con
người luôn là động lực của sự phát triển xã hội mà động lực tiên phong thúc
đẩy sự phát triển nhanh và bền vững là do những người tài, những người có
trí tuệ tạo ra. Chính “Những người tài giỏi là cái gốc làm nên sự nghiệp”.
Những người tài năng nhất là các thiên tài không chỉ mang lại vinh dự, danh
tiếng cho quốc gia, mà còn mang lại giá trị tinh thần, vật chất to lớn không chỉ
cho mỗi nước mà còn cho cả nhân loại.
Qua 4000 nghìn năm lịch sử, Việt Nam đã phát huy được vai trò của
những người tài giỏi. Bởi ông cha ta rất coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng
nhân tài và đúc rút thành kinh nghiệm quý báu: “Hiền tài là nguyên khí quốc
gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh rồi lên cao, nguyên khí suy thì thế
nước yếu rồi xuống thấp”.
Nhận thức được vấn đề này, lịch sử Việt Nam đã ghi công nhiều người
tài năng và coi việc đào tạo nhân tài là quốc sách của Nhà nước. Ngày nay
vấn đề bồi dưỡng nhân tài được Đảng và Nhà nước hết sức quan tâm. Tại văn
kiện đại hội Đảng VIII đã nêu “Cùng với khoa học công nghệ giáo dục đào
tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí đào tạo nhân lực bồi
dưỡng nhân tài”.
Văn kiện Đại hội Đảng IX tiếp tục khẳng định “Phát triển giáo dục và
đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy công nghiệp hoá,
hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để
phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”.
Thực hiện tốt Nghị quyết TW2 khoá 8, trong đó việc bồi dưỡng, đào
tạo học sinh giỏi là vấn đề hết sức cần thiết, bởi vì chỉ có những nhân tài mới
nhanh chóng tiếp thu thành tựu khoa học mới của nhân loại, phát minh ra
sáng kiến để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước.
1
Đào tạo, bồi dưỡng nhân tài là nhiệm vụ cao cả của toàn xã hội, song
trách nhiệm trực tiếp là của những người làm công tác giáo dục. Bởi vậy

trong tài liệu tiếp tục quán triệt Nghị quyết Trung ương II, Bộ giáo dục và đào
tạo chỉ rõ “…trường tiểu học và mỗi giáo viên tiểu học đều có nhiệm vụ phát
hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi”. Với lý do trên tôi thấy quản lý và chỉ đạo
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học cần thiết phải được
nghiên cứu để đáp ứng yêu cầu của xã hội, phù hợp với yêu cầu của đổi mới
giáo dục và hội nhập quốc tế. Vì vậy, tôi mạnh dạn chọn “ Quản lý và chỉ
đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường tiểu học ở trường Tiểu học
Hải Khê” nơi mà tôi đang công tác làm tiểu luận cuối khoá góp phần nhỏ bé
của mình vào việc nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi và hiệu quả
giáo dục ở nhà trường một cách toàn diện.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
Để khơi dậy, động viên, khích lệ những học sinh giỏi và các giáo viên dạy
giỏi, góp phần thúc đẩy việc cải tiến, nâng cao chất lượng dạy học, chất lượng
công tác quản lý, chỉ đạo của các cấp quản lý giáo dục. Đồng thời nhằm phát
hiện học sinh có năng khiếu về môn học để tiếp tục bồi dưỡng ở cấp học cao
hơn, đào tạo nhân tài cho đất nước.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp chủ yếu về quản lý và
chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học Hải Khê.
Phương pháp nghiên cứu:
Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo, Nghị quyết về công tác quản lý và chỉ
đạo bồi dưỡng học sinh giỏi, điều lệ trường Tiểu học.
Phương pháp quan sát, điều tra, tổng kết kinh nghiệm, xử lý thông tin.
NỘI DUNG
CHƯƠNG I MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG
1.1. Một số khái niệm:
2
Năng lực là những đặc điểm tâm lý cá biệt ở mỗi con người, tạo thành điều
kiện quy định tốc độ, chiều sâu của việc lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, kĩ xảo để
đáp ứng yêu cầu và hoàn thành xuất sắc một hoạt động nhất định. Năng lực

chỉ tồn tại trong quá trình phát triển, vận động của một hoạt động tương ứng
cụ thể, nó là sản phẩm của một hoạt động thực tiễn tích cực của con người,
không tách rời hoàn cảnh xã hội và sự tham gia phục vụ xã hội.
Tài năng( trình độ cao của năng lực) là một tổ hợp các năng lực tạo tiền
đề thuận lợi cho con người sáng tạo, thực hiện nhiệm vụ và đạt hiệu quả cao.
Tài năng được rèn luyện, hình thành trong quá trình hoạt động của con người.
Ngoài ra, năng khiếu được phát hiện, bồi dưỡng kịp thời thì có nhiều cơ hội
để trở thành tài năng.
Trường tiểu học là nơi đầu tiên tham gia vào viêc học với tư cách là hoạt
động chủ đạo. Nhờ có các nội dung giáo dục toàn diện mà các em có điều
kiện bộc lộ năng khiếu tài năng. Nếu cha mẹ, bạn bè và thầy cô cảm nhận,
phát hiện, nâng đỡ bồi dưỡng mầm mống năng khiếu kích thích niềm say mê
học tập thì biểu hiện của năng khiếu sẽ ngày càng rõ hơn, năng khiếu được
bồi dưỡng sớm sẽ định hướng phát triển và dần định hình trở thành học sinh
năng khiếu, ngược lại năng khiếu của các em không được phát hiện hay
không được quan tâm bồi dưỡng thì năng khiếu của các mất dần, mầm mống
năng khiếu tuy có nhưng sẽ bị mai một, thui chột đi.
Quản lí trường tiểu học thực chất là quản lý quá trình dạy học, trong
quá trình dạy học thì việc chú ý tới sự phát triển của từng học sinh luôn là yêu
cầu cơ bản. Bởi vậy việc bồi dưỡng học sinh giỏi bao giờ cũng là nhiệm vụ
quan trọng của mỗi giáo viên và cán bộ quản lý.
1.2. Quan điểm của Đảng về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
Nhận thức được vai trò quan trọng của nhân tài, Đảng và Nhà nước ta
đã có những chủ trương, chính sách để phát hiện và bồi dưỡng. Nghị quyết
3
Hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII về định
hướng chiến lược phát triển Giáo dục - Đào tạo trong thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đã nêu: “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục đào tạo
là quốc sách hàng đầu, nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng
nhân tài. Coi trọng cả ba mặt: Mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng, phát

huy hiệu quả…”. Nghị quyết nhấn mạnh nhiệm vụ “Nâng cao chất lượng
toàn diện bậc Tiểu học và phát triển thể lực, trí lực, tâm lực cho mỗi con
người, giúp họ vững vàng trước cuộc sống … trong đó không coi nhẹ việc
phát hiện, bồi dưỡng nhân tài”.
Chiến lược phát triển giáo dục 2001- 2010 một lần nữa khẳng định quan
điểm: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Phát triển giáo dục là nền tảng,
nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những động lực quan trọng thúc
đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là yếu tố cơ bản để phát triển xã
hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.”.
Phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi đã có những bước phát triển lớn
với lịch sử hơn 40 năm (từ năm 1965), tuy vậy chưa có những công trình
nghiên cứu chuyên biệt về vấn đề bồi dưỡng học sinh giỏi, nhất là đối với
việc tổ chức quản lý công tác bồi dưỡng học sinh giỏi nói chung, học sinh giỏi Tiểu
học nói riêng.
1.3. Nội dung và hình thức tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi
1.3.1. Nội dung tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi
Dựa vào nội dung chức năng tổ chức trong quản lý giáo dục thì nội
dung tổ chức bồi dưỡng học giỏi gồm các nội dung sau:
- Xác định cấu trúc tổ chức hợp lý của đối tượng quản lý đó là giáo
viên giỏi và học sinh giỏi.
- Xây dựng cấu trúc tổ chức hợp lý của chủ thể quản lý: Từ hiệu
trưởng, phó hiệu trưởng, các tổ chức chuyên môn.
- Tạo ra một mạng lưới các quan hệ tổ chức giữa những người trong hệ
quản lý và hệ được quản lý là màng lưới từ hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, các
4
tổ chuyên môn đến giáo viên đứng lớp, giáo viên bồi dưỡng đội tuyển học
sinh giỏi.
- Tuyển lựa, sắp xếp, bồi dưỡng giáo viên, giáo viên dạy đội tuyển.
- Tổ chức bồi dưỡng một cách khoa học nhằm nâng cao hiệu quả học
sinh giỏi.

1.3.2. Các hình thức tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi
Các hình thức bồi dưỡng học sinh giỏi rất đa dạng phong phú song có thể
phân thành ba loại: Bồi dưỡng theo nhóm, bồi dưỡng trong lớp học sinh bình
thường và hình thức bồi dưỡng đặc biệt.
1.3.2.1. Bồi dưỡng theo nhóm:
Hình thức bồi dưỡng này giảm bớt sự khác biệt giữa các cá nhân trong
nhóm, cho phép dễ áp dụng thử nghiệm các nội dung học ở mức độ cao hơn.
Học sinh được phát huy được hết khả năng nhận thức của mình. Tạo nhiều cơ
hội để kích thích học sinh trao đổi những năng lực, thành tích, hứng thú và
phán đoán.
1.3.2.2. Tổ chức trong lớp học bình thường
Việc cung cấp kiến thức để bồi dưỡng học sinh giỏi ngay trên lớp học
bình thường là trách nhiệm của mỗi giáo viên.
Sự phát triển nhân cách của học sinh luôn có sự thay đổi nên lớp học
bình thường là chỗ dựa tốt nhất để tiếp nhận sự biến đổi đó và để bồi dưỡng
sự phát triển toàn diện.
Tính toán nhanh nhẹn, sáng tạo và tư duy linh hoạt của học sinh giỏi có
tác dụng kích thích tốt đến chất lượng của học sinh toàn lớp.
Học sinh giỏi có nhận thức sâu sắc, sáng tạo hơn học sinh bình thường,
nên luôn làm phong phú hơn những tình huống diễn ra trên lớp, tạo không khí
học tập và hứng thú dạy học cho thầy và trò.
5
1.3.2.3. Hình thức bồi dưỡng đặc biệt:
Đối với những trẻ em có khả năng trí tuệ đặc biệt có thể cho học sinh
nhảy lớp, học nhảy lên các đơn vị kiến thức kế tiếp rút ngắn thời gian học từ 5
năm xuống 4 năm… nhưng trong thực tế trường hợp này rất ít.
Ngoài ra có thể tổ chức cho học sinh học theo tài liệu: giáo viên hướng
dẫn các em tham khảo tài liệu tự chọn và tự học ở nhà, nếu gặp khó khăn thì
giáo viên có thể giúp đỡ các em.
Mỗi hình thức đều có những ưu, nhược điểm riêng. Người ta thường sử

dụng phối hợp hình thức bồi dưỡng theo nhóm và bồi dưỡng ngay tại lớp bình
thường để hạn chế các nhược điểm, phát huy các ưu điểm của mỗi hình thức.
1.4. Vị trí, vai trò của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
Tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở tiểu học là phát huy hết khả năng
phát triển tiềm tàng của trẻ, là tạo nguồn học sinh giỏi cho các cấp học tiếp
theo, thực hiện chiến lược “ bồi dưỡng nhân tài cho đất nước”. Mặt khác tổ
chức bồi dưỡng học dinh giỏi là một tiêu chí không thể thiếu để đánh giá sự
phát triển của một nhà trường. Mỗi học sinh giỏi không những là niềm tự hào
của cha mẹ, thầy cô mà còn là niềm tự hào của cả cộng đồng.
Ban giám hiệu nhà trường chịu trách nhiệm tổ chức chỉ đạo việc bồi
dưỡng học sinh giỏi, vì vậy cần phải biết tác động đến các yếu tố của quá
trình bồi dưỡng học sinh giỏi như: giáo viên giỏi, học sinh giỏi, cha mẹ học
sinh, chương trình bồi dưỡng, tài liệu tham khảo… sao cho phát huy được các
điều kiện thuận lợi để việc bồi dưỡng học sinh giỏi của trường đạt kết quả cao
nhất.
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP VỀ QUẢN LÝ VÀ CHỈ
ĐẠO CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI Ở TRƯỜNG TIỂU
HỌC HẢI KHÊ, HẢI LĂNG, QUẢNG TRỊ.
6
2.1. Thực trạng chung về công tác quản lý và chỉ đạo bồi dưỡng học sinh
giỏi.
2.1.1.Tình hình quản lý và chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của
Phòng giáo dục và đào tạo Hải Lăng, Quảng Trị trong những năm qua( 2005-
2010).
2.1.1.1 Về nhận thức
Hải Lăng vốn có truyền thống hiếu học, là quê hương của vị “Tiến sĩ
đầu tiên xứ Đàng Trong” - cụ Bùi Dục Tài - ngày càng được phát huy. Người
xưa đã nói “Hiền tài là nguyên khí quốc gia”, với quan điểm ấy, những năm
qua Huyện ủy, UBND huyện đã hết sức quan tâm và có những quyết sách
đúng đắn, kịp thời.

Công tác bồi dưỡng nhân tài được ngành giaod ục và đào tạo Hải Lăng
đặc biệt quan tâm đầu tư, chỉ đạo. Trong những năm qua, công tác bồi dưỡng
học sinh giỏi được xác định là một mục tiêu quan trọng trong hoạt động của
toàn ngành, của mỗi nhà trường. Thành tích học sinh giỏi được xem là thước
đo về hiệu quả, chất lượng đào tạo, là “thương hiệu” của từng đơn vị và đỉnh
cao của sự phấn đấu của mỗi nhà giáo và học sinh. Do vậy, công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi đã được cán bộ quản lý và giáo viên toàn ngành hết sức
chăm lo.
Các cấp ủy Đảng, Chính quyền, Hội Khuyến học, các làng, họ tộc, các
cơ quan ban ngành, đoàn thể, trường học đã có nhiều hình thức khuyến khích
các em học giỏi, góp phần tạo nên truyền thống tốt đẹp và góp phần đáng kể
trong việc đẩy mạnh phong trào thi đua học giỏi trong toàn huyện.
2.1.1.2. Về kết quả cụ thể:
Trước hết, công tác nâng cao chất lượng đào tạo được toàn ngành xác
định là nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu nên đã có sự đầu tư thích đáng, đặc biệt
là kể từ khi thực hiện cuộc vận động “Hai không” của Bộ. Với ý tưởng xây
7
dựng “thương hiệu” trường học được phát động trong toàn huyện, toàn ngành
đã đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”, nhiều biện pháp tích cực,
hiệu quả được đề ra nên chất lượng đào tạo đã được đánh giá nghiêm túc,
đúng thực chất, các hiện tượng tiêu cực trong thi cử cơ bản đã được chấm dứt.
Chất lượng đại trà ngày càng tiến bộ, chất lượng học sinh giỏi đã có những
chuyển biến mạnh mẽ. Kết quả xếp loại học sinh bình quân 5 năm qua: Hạnh
kiểm: Tiểu học loại tốt trên 95%, THCS tốt trên 75.%; Học lực: TH loại giỏi
và khá trên 80%, THCS loại giỏi và khá trên 45%. Học sinh lớp cuối cấp
THCS học nghề PT đạt tỷ lệ 96%. Xét hoàn thành chương trình Tiểu học đạt
tỷ lệ 100%; tốt nghiệp THCS đạt trên 97%; tốt nghiệp BTTHCS đạt trên 90%.
Điều đó đã minh chứng cho việc chất lượng đại trà đã được nâng lên đáng kể
và ngày càng bền vững.
Đặc biệt, kết quả học sinh giỏi trong 5 năm học qua đã có những bước

tiến nhảy vọt, dành được những thành tích cao và đang trở thành nét nổi bật
của GD-ĐT Hải Lăng. Tổng số học sinh dự thi đạt giải trong các kỳ thi HSG
văn hóa, kỹ thuật, máy tính cầm tay, giải toán qua Internet… trong 5 năm qua
(2005-2010) là: cấp Quốc gia 53 giải, cấp tỉnh 1029 giải, cấp huyện 2499 giải.
2.1.2. Đặc điểm và tình hình bồi dưỡng học sinh giỏi của trường tiểu học
Hải Khê, Hải Lăng, Quảng Trị trong những năm qua.
2.1.2.1. Đặc điểm tình hình của địa phương và nhà trường
Hải Khê là một xã thuộc vùng biển bãi ngang cách trung tâm Huyện
về hướng Đông 20 km, địa bàn trải dài hai thôn; đường xá đi lại rất khó khăn
có nhiều ngầm nước chảy xiết nhất là về mùa mưa lũ. Người dân ở đây chủ
yếu sống dựa vào nghề làm biển, đánh bắt thủy sản bằng phương tiện thô sơ.
Một vài hộ gia đình chăn nuôi ( Nuôi lợn, nuôi tôm), dệt xăm lưới và buôn
bán nhỏ. Phần đông đời sống kinh tế gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn
8
thấp. Hiện nay, có hơn 100 hộ nghèo. Hộ khá giả chỉ đếm được trên đầu ngón
tay.
Là địa phương xa trung tâm Huyện lị, dân số phân bố không đồng đều,
trình độ dân trí chưa đáp ứng với yêu cầu của xã hội. Cái ăn, cái mặc chưa
đáp ứng nên một số gia đình có con đang trong độ tuổi đi học phải cho con
em đi ở nơi xa để kiếm sống cho gia đình. Điều này đã có ảnh hưởng không
nhỏ đến công tác phổ cập giáo dục và chất lượng học tập của con em xã nhà.
Tuy nhiên những năm gần đây, nhờ sự quan tâm của các cấp về cơ sở hạ tầng
như: đường, điện, trường, trạm đường xá đi lại có thuận lợi hơn, kinh tế
tương đối khá phát triển hơn trước, chính vì vậy sự quan tâm của nhân dân
đối với nhà trường cũng như đối với việc học hành của con em khá chu đáo.
Những thuận lợi đó đã thúc đẩy rất nhiều tới việc giảng dạy và giáo dục của
nhà trường.
2.1.2.2. Kết quả chất lượng học sinh giỏi qua các năm
Tập thể cán bộ giáo viên của trường luôn nỗ lực thi đua “dạy tốt - học
tốt”, phấn đấu tạo môi trường giáo dục tốt nhất, nhiều năm liền trường luôn

luôn đứng vị thứ trong tốp năm của Huyện( Huyện có tất cả 22 trường) có học
sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Cụ thể kết quả học sinh giỏi các năm như sau:
NĂM HỌC GIẢI HUYỆN GIẢI TỈNH
Giải
nhất
Giải
nhì
Giải
ba
Giải
KK
Tổng
giải
Giải
nhất
Giải
nhì
Giải
ba
Giải
KK
Tổng
giải
2005 – 2006 1 4 3 8 2 3 3 8
2006 – 2007 3 3 2 1 3
2007 – 2008 2 2 4
2008 – 2009 1 2 1 2 6 3 3 4 10
2009 – 2010 2 4 6 12 1 2 6 9
9
* Đặc biệt năm học 2009 – 2010 trường được Huyện và Phòng giáo dục và

đào tạo Hải Lăng biểu dương:
- Đơn vị đạt thành tích cao trong kì thi học sinh giỏi văn hóa cấp Tỉnh.
- Đơn vị đạt giải ba toàn đoàn Học sinh giỏi văn hóa cấp Huyện.
- Đơn vị đạt thành tích cao kì thi giải toán qua mạng Internet.
2.1.2.1. Nguyên nhân
Đạt được những thành quả đó là nhờ vào sự miệt mài phấn đấu không
ngừng của đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trường và của các cấp các
ngành. Với quan điểm chỉ có phát triển học sinh giỏi trên cơ sở, nền tảng chất
lượng đại trà vững chắc và có đội ngũ giáo viên dạy giỏi, môi trường xã hội
giáo dục sâu rộng. Cứ vào đầu năm học nhà trường chủ động làm công tác tư
tưởng cho phụ huynh, cộng tác với phụ huynh để có được sự đầu tư về vật
chất cũng như tinh thần cho con em học tập. Tham gia bồi dưỡng đội tuyển là
những giáo viên có trình độ kiến thức vững vàng, nắm chắc chuyên môn
nghiệp vụ, có tâm huyết trong việc giáo dục giảng dạy, có điều kiện đầu tư
cho nghề dạy học, có kinh nghiệm trong việc rèn luyện, bồi dưỡng học sinh
giỏi. Bên cạnh đó Ban giám hiệu đã cùng các tổ khối chuyên môn xây dựng
nội dung, chọn lọc tài liệu bồi dưỡng sao cho phù hợp và hiệu quả đối với
công tác bồi dưỡng học sinh.
2.2. Những giải pháp và kiến nghị
2.2.1. Những giải pháp về quản lý và chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi
ở trường Tiểu học Hải Khê
2.2.1.1.Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho phụ huynh và cán
bộ, giáo viên và nhân viên ý nghĩa của việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
10
Toàn thể cán bộ giáo viên, cha mẹ học sinh đặc biệt là giáo viên được
phân công bồi dưỡng đội tuyển phải hiểu và phân biệt rõ các khái niệm: Năng
lực, tài năng, năng khiếu, thông minh, thiên tài đồng thời phải có hiểu biết
về cơ sở khoa học của các giai đoạn phát triển của một tài năng. Mặt khác
phải hiểu một cách sâu sắc các tiêu chuẩn của năng khiếu tài năng Bên cạnh
đó phải hiểu tâm lý của học sinh giỏi, học sinh năng khiếu. Từ đó nhận thức

được vị trí của học sinh giỏi, giúp phụ huynh có phương pháp nuôi dạy con
khoa học, định hướng cho học sinh giỏi có sự phát triển tự nhiên toàn diện,
cân bằng về tình cảm và nhận thức.
Nhà trường cũng như cha mẹ học sinh cần hiểu đúng về chính sách
nhân tài của Đảng ta, tạo ra sự ủng hộ hợp tác hoá tích cực của cha mẹ học
đối với nhà trường trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
Đưa các nội dung, biện pháp và các hình thức bồi dưỡng học sinh giỏi
cũng như nâng cao về kiến thức về trình độ để bồi dưỡng học sinh vào các
buổi sinh hoạt tổ chuyên môn. Kết hợp với cha mẹ học sinh tạo được sự hỗ
trợ trong giáo dục và giảng dạy.
Động viên, khích lệ kịp thời những giáo viên, học sinh có sự cố gắng
cũng như có thành tích trong học tập, rèn luyện.
2.2.1.2. Xây dựng kế hoạch phát hiện, tuyển chọn học sinh giỏi
Đây là một việc làm hết sức cần thiết góp phần quyết định sự thành
công của công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Kế hoạch phải được rõ ràng chi
tiết ngay từ đầu năm học và chỉ đạo từng giáo viên đưa vào kế hoạch công tác
giảng dạy và phụ trách lớp. Trong kế hoạch phải thể hiện rõ: Thời gian tuyển
chọn; hình thức tuyển chọn; địa điểm tuyển chọn, nội dung tuyển chọn, số
lượng học sinh vào đội tuyển, ai sẽ thực hiện việc tuyển chọn, hỗ trợ học sinh
giỏi có hoàn cảnh khó khăn, xây dựng kế hoạch chuyển giao học sinh giỏi
giữa các lớp.
11
Việc xây dựng kế hoạch tốt giúp cho các hoạt động có hướng đi đứng
đắn đạt được hiệu quả mong muốn và định hướng được triển vọng phát hiện
tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi trong tương lai. Đồng thời kế hoạch
hoá mang tính pháp chế yêu cầu mọi giáo viên phaỉ thực thi nhiệm vụ.
2.2.13. Tổ chức phát hiện tuyển chọn học sinh giỏi.
Trên cơ sở kế hoạch xây dựng như trên thì bước theo đó là việc tổ chức
phát hiện tuyển chọn đội tuyển học sinh giỏi ở các khối lớp từ lớp 1 đến lớp 5.
Đây là một bước quan trọng trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi. Xuất phát từ

thực tế không phải mọi học sinh có xếp loại học lực giỏi đều là học sinh có
năng khiếu cần bồi dưỡng. Ngược lại những học sinh có năng khiếu chưa hẳn
đã là học sinh có xếp loại học lực giỏi. Cho nên làm thế nào để phát hiện được
học sinh có năng khiếu từ đó tiến hành tuyển chọn và tiến hành bồi dưỡng cho
từng khối lớp là công việc quan trọng.
Phát hiện và tuyển chọn đúng mang ý nghĩa định hướng phát triển đúng
đắn cho một nhân cách. Vì thế phát hiện và tuyển chọn được học sinh năng
khiếu là bản lề, là điểm xuất phát cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi. Đồng thời
nó mang ý nghĩa giáo dục rất lớn. Định hướng sai khả năng phát triển của học
sinh tiểu học gây nên sự miễn cưỡng, gò bó, rất có hại cho một nhân cách
đang hình thành và phát triển.
Từ những vấn đề nêu trên cho ta thấy rằng tổ chức phát hiện và tuyển
chọn học sinh giỏi cần được quán triệt tới mọi giáo viên trong trường. Trước
hết coi đó là nghĩa vụ của người giáo viên và sau đó là việc phổ biến phương
pháp, cách thức phát hiện để việc tuyển chọn được chu đáo, kết quả của quá
trình phát hiện và tuyển chọn này là không bị nhầm, không bỏ sót học sinh có
năng khiếu, ngăn ngừa những quan hệ cá nhân của người tuyển chọn.
12
Để tuyển chọn chính xác phải căn cứ vào thông tin và xét cả quá trình
học tập của học sinh. Do vậy việc tuyển chọn của giáo viên phải là chủ yếu,
cụ thể việc phát hiện, tuyển chọn được thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Giáo viên phụ trách lớp tiến hành khảo sát chất lượng học
sinh bằng cách kiểm tra những nội dung kiến thức cơ bản trong chương trình
học, kiến thức nâng cao bằng các hình thức kiểm tra viết, thảo luận trao đổi
hằng ngày.
- Bước 2: Tổ chức thi chọn trong khối
Khối trưởng lập kế hoạch và tổ chức tuyển chọn: Tham mưu với Ban
giám hiệu nhà trường trong việc ra đề kiểm tra, việc bố trí thời gian, cách thức
tuyển chọn. Phối hợp tất cả giáo viên trong khối mình để tiến hành tuyển chọn
một các chính xác, khách quan.

- Bước 3: Tổ chức thi chọn để thành lập đội tuyển học sinh giỏi của
trường.
+ Hiệu phó chuyên môn ra đề kiểm tra
+ Tổ chức thi và tuyển chọn đội tuyển.
Việc phát hiện và thi tuyển chọn học sinh giỏi tiến hành hàng năm sẽ
nhằm củng cố, bổ sung số học sinh trong đội tuyển hoặc loại những học sinh
có những biểu hiện hạn chế về năng lực.
Một căn cứ nữa để phát hiện và tuyển chọn học sinh giỏi là dư luận
cộng đồng gia đình của học sinh, căn cứ này dựa vào sự “di truyền” gen thông
minh của cha mẹ, dân tộc, phần lớn những em học sinh giỏi được thừa hưởng
gen từ gia đình luôn thể hiện mình trước tập thể song cũng có em rụt rè nhút
nhát không bộc lộ khả năng của mình. Với những em này giáo viên cần giúp
đỡ để các em sớm hoà đồng trong tập thể, nhanh chóng bộc lộ năng lực cao
của bản thân.
2.2.14. Tổ chức bồi dưỡng giáo viên.
13
Bồi dưỡng học sinh giỏi là công việc nhiều khó khăn và thách thức
không phải bất kỳ người giáo viên nào cũng làm được. Để có được hiệu quả
trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, người giáo viên cần phải đạt được
những yêu cầu sau:
- Có kiến thức vững vàng, hiểu biết về khoa học, tự nhiên và xã hội.
- Trình độ tâm lý học, sư phạm học đủ để hiểu học sinh và có các ứng
xử khoa học trong quá trình giảng dạy.
- Có phương pháp tự học, tự bồi dưỡng, phương pháp lựa chọn các
thông tin khoa học cần thiết cho việc giáo dục và giảng dạy, nâng cao trình độ
chính trị, tư tưởng đạo đức của giáo viên tiểu học.
- Có kiến thức kinh nghiệm thực tế.
Để tăng cường bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nhà trường thường tiến
hành thực hiện như sau:
- Hàng năm phân công luân chuyên giáo viên đi sâu nghiên cứu từng

mảng kiến thức hoăc từng môn học. Cứ như thế sau một thời gian giáo viên sẽ
hệ thống được kiến thức và nâng cao năng lực chuyên môn của mình.
- Phân công giáo viên giỏi có uy tín kèm cặp giáo viên chưa có kinh
nghiệm.
- Đề cao việc tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên.
- Tạo điều kiện về thời gian, tài liệu để giáo viên nghiên cứu tài liệu
tham khảo.
- Tổ chức giao lưu chuyên môn với các trường bạn để trao đổi chuyên
môn.
- Tạo điều kiện, động viên khuyến khích cho giáo viên tham dự các lớp
học tập nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, trình độ kiến thức.
14
Thực hiện tốt công tác này là điều kiện quan trọng góp phần nâng cao
chất lượng dạy học trong trường, là chỗ dựa vững chắc cho việc bồi dưỡng
học sinh giỏi.
Để tiến hành tổ chức bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giáo viên nhà
trường tiến hành như sau:
- Tổ chức các buổi chuyên đề, hội thảo về tìm hiểu đặc điểm tâm sinh
lý học sinh, về khả năng thiết kế các hoạt đông dạy học để giáo viên có
điều kiện tích luỹ thêm vốn kinh nghiệm của mình.
- Tổ chức hội giảng để giáo viên có dịp thể hiện các kỹ năng sư phạm
cao nhất.
- Dự giờ thăm lớp thường xuyên để uốn nắn, điều chỉnh giúp giáo viên
rút kinh nghiệm về kiến thức và phương pháp giảng dạy của mình.
- Tổ chức câu lạc bộ ứng xử sư phạm, giáo viên học được cách đối xử
với học sinh, xử lý các tình huống xảy ra ở tháng học trước giúp giáo viên có
thêm năng lực sư phạm của mình. Song muốn tổ chức có hiệu quả thì cần phải
phối hợp với giáo viên có kinh nghiệm để xây dựng nội dung sinh hoạt.
- Mời chuyên gia có kinh nghiệm của trường hoặc của đơn vị bạn về
nói chuyện với giáo viên trong trường.

- Hình thức tự bồi dưỡng: Yêu cầu giáo viên phải thường xuyên tự bồi
dưỡng để hoàn thiện mình hơn. Để hoạt động tự bồi dưỡng đi vào nền nếp cần
có sự giám sát, kiểm tra đánh giá sát sao.
Khuyến khích giáo viên học tập, trao đổi kinh nghiệm với giáo viên của
những trường có thành tích bồi dưỡng học sinh giỏi. Rèn va bắt buộc giáo
viên có sổ tích luỹ ghi chép các thông tin, giải các bài tập Toán, bài tập Tiếng
Việt khó, các để thi qua các năm ở bậc tiểu học.
Tổ chức viết sáng kiến kinh nghiệm đặc biệt là sáng kiến kinh nghiệm
trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
15
Giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi cần có vốn hiểu biết rộng, do đó nhà
trường cần tổ chức cho giáo viên bồi dưỡng kiến thức hỗ trợ như: Tin học,
ngoại ngữ bằng cách:
- Tạo điều kiện về mặt thời gian để giáo viên học thêm các lớp ngoại
ngữ, tin học
- Tổ chức cho giáo viên học tập, sưu tầm các thông tin khoa học kỹ
thuật.
- Tổ chức các buổi sinh hoạt câu lạc bộ thơ ca, âm nhạc với những
nội dung, hình thức biện pháp phong phú.
2.2.15. Tổ chức tuyển chọn và phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi.
Phân công giáo viên là khâu quan trọng, bởi có sử dụng hợp lý đúng
người đúng việc thì mới phát huy được tài năng và hiệu suất công tác. Để
làm tốt khâu này, cần dựa vào các tiêu chí sau để chọn giáo viên dạy đội
tuyển học sinh giỏi.
- Giáo viên có trình độ, kiến thức chuyên môn nghiệp vụ vững vàng.
- Giáo viên có lòng nhiệt tình, say mê, có ý thức chấp hành quy chế
chuyên môn tốt.
- Giáo viên có kỹ năng thiết kế nội dung dạy học - giáo dục, có kỹ năng
tự học tự bồi dưỡng.
- Giáo viên có sức khoẻ, tự tin, có kinh nghiệm, có tính sáng tạo, có

năng lực giao tiếp, năng lực hiểu học sinh.
- Giáo viên phải được công nhận là giáo viên giỏi.
Trong quá trình bồi dưỡng, Ban giám hiệu thường xuyên khảo sát giáo
viên, nếu có giáo viên hạn chế về sức khoẻ, chuyên môn không phát triển thì
cần thay thế vào đó những giáo viên kế cận đã bồi dưỡng về chuyên môn.
Việc phân công này áp dụng tuỳ theo tình hình thực tế của trường.
16
2.2.1.6. Tổ chức hoạt động biên soạn tài liệu giảng dạy bồi dưỡng học sinh
giỏi
Sau khi chọn được đội tuyển học sinh giỏi, phân công giáo viên dạy bồi
dưỡng, công việc tiếp theo hết sức cần thiết và đem lại chất lượng giảng dạy
cao đó là việc biên soạn tài liệu giảng dạy. Bởi hiện nay sách tham khảo rất
nhiều nếu người giáo viên không biết phân loại, chọn lọc sẽ dẫn đến tình
trạng ôn luyện không trọng tâm, không sát chương trình của bậc học. Chính vì
vậy việc nghiên cứu, chọn lọc tài liệu và giao việc cho giáo viên rất quan
trọng. Ban giám hiệu, đặc biệt là hiệu phó chuyên môn cần kết hợp cùng tổ
chuyên môn các khối lớp tổ chức nghiên cứu, biên soạn nội dung chương
trình ôn luyện, bồi dưỡng, cùng tìm hiểu về từng mảng kiến thức trong từng
phân môn sau đó cùng trao đổi và xây dựng thành chương trình riêng của
mình để làm tài liệu giảng dạy. Làm tốt việc này đòi hỏi giáo viên phải đầu tư
thời gian, trí tuệ và sự nỗ lực của bản thân. Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phải
là người tham mưu tốt cho giáo viên.
2.2.1.7.Tổ chức hoạt động dạy học đội tuyển học sinh giỏi
Trên cơ sở xây dựng được nội dung như trên, để tiến hành tổ chức hoạt
động dạy học được tốt hơn phải thống nhất được phương pháp giảng dạy, bởi
phương pháp dạy học của giáo viên quy định trình độ lĩnh hội của học sinh.
Do vậy phải triệt để vận dụng các phương pháp tích cực để học sinh được độc
lập suy nghĩ, phát huy tính sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề. Cụ thể xây
dựng tiến trình một giờ dạy bồi dưỡng học sinh giỏi như sau:
- Bước 1: Cho học sinh thông báo kết quả bài tập được giao làm ở nhà

trong giờ học trước. Giáo viên nhận xét và sửa chữa.
- Bước 2: Giáo viên đưa ra những bài toán (hoặc bài văn) để học sinh
giải quyết. Học sinh đọc kỹ đề bài.
17
- Bước 3: Hướng dẫn học sinh phân tích, tìm hiểu đề bài, nêu cách làm
tổng quát của bài đó. Cho học sinh tự làm bài.
- Bước 4: Học sinh nêu kết quả kết hợp giải thích cách làm. Giáo viên
cùng học sinh nhận xét, kết luận đánh giá cách làm nào có tính khả thi, mang
tính sáng tạo từ đó khái quát hoá để rút ra cách giải quyết của một loại bài
tập hay những điều cần ghi nhớ.
- Bước 5: Giao bài tập về nhà vào những ngày nghỉ trong tuần.
2.2.1.8. Huy động cộng đồng tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi
Trường tiểu học là trường của cộng động làng xã. Mọi người trong
cộng đồng đều có trách nhiệm tham gia quá trình giáo dục, đặc biệt là tham
gia bồi dưỡng học sinh giỏi. Để việc huy động đạt hiệu quả cần tiến hành theo
những hình thức sau:
- Tạo niềm tin cho các bậc cha mẹ học sinh, các cấp lãnh đạo bằng cách
tổ chức việc dạy học thật tốt, kết quả học tập của các em, thành tích của các
em sẽ gây được lòng tin đối với cha mẹ học sinh với các cấp lãnh đạo. Khi đó
sẽ thuận lợi hơn cho việc huy động các nguồn lực về nhân lực, tài lực, vật lực
cho nhà trường.
- Công tác tuyên truyền cũng vô cùng quan trọng, làm sao để các cấp,
các ngành và đặc biệt là phụ huynh học sinh nắm được mục tiêu, ý nghĩa của
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Tham mưu với chính quyền địa phương về sự nghiệp phát triển giáo
dục. Nhà trường xây dựng mỗi liên kết với chính quyền địa phương thực hiện
tốt mục tiêu “Nâng cao dân trí đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài” bằng
các hình thức: xây dựng quỹ khuyến học động viên khuyến khích kịp thời
đối với những gia đình có con em đạt học sinh giỏi, học sinh tiên tiến đặc biệt
những em đạt giải trong các kỳ thi, thi đỗ các trường chuyên nghiệp , động

18
viên khen thưởng đối với các cô giáo có thành tích trong việc bồi dưỡng học
sinh giỏi.
- Tổ chức tốt đại giáo dục cấp cơ sở. Đây là điều kiện thuận lợi để
tuyên truyền, vận động các lực lượng xã hội tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Xây dựng tốt việc dân chủ hoá trường học là việc thực hiện phương
châm: Dân biết, dân bàn, dân kiểm tra trong các hoạt động của nhà trường. Từ
đó mọi người có niềm tin sự nghiệp giáo dục thực sự là của dân, do dân, vì
dân.
Tất cả các biện pháp trên với mục đích tạo mọi nguồn lực xây dựng
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
2.2.1.9. Kiểm tra đánh giá công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
Quản lý mà không kiểm tra đánh giá thì coi như không quản lý: “ Kiểm
tra đánh giá là đặt lại con tàu trên đường ray của nó”. Chính vì vậy đánh giá
kiểm tra đánh giá là một khâu quan trọng. Vậy thì để kiểm tra công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi cần tiến hành như sau:
- Theo dõi sát sao việc bồi dưỡng của giáo viên về nội dung, phương
pháp, biện pháp.
- Dự giờ để giúp giáo viên rút kinh nghiệm, điều chỉnh kịp thời phương
pháp và các biện pháp rèn luyện học sinh.
- Tổ chưc các đợt kiểm tra để đánh giá kết quả học tập của học sinh
giỏi trên cơ sở đó điều chỉnh nội dung, phương pháp giảng dạy.
2.2.1.10. Tổ chức thi đua, khen thưởng về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
Công tác thi đua, khen thưởng là động lực thúc đẩy chất lượng dạy và
học. Vì một trong những nhu cầu cần thiết của con người là sự thể hiện bản
thân và coi trọng danh dự đồng thời cũng là sự phấn đấu vươn lên của mỗi
người. Do vậy để thúc đẩy được phong trào thi đua thầy dạy giỏi, trò học tốt
19
thì công tác thi đua khen thưởng phải hết sức khách quan, công tâm và đầy
trách nhiệm, làm sao khen thưởng đúng người có công.

Cần đề cao uy tín của những giáo viên có học sinh giỏi, là một trong
những tiêu chuẩn để đánh giá xếp loại giáo viên hàng năm, có ưu tiên đãi ngộ
phù hợp.
Có sổ vàng truyền thống để ghi tên những học sinh đạt thành tích, được
lưu giữ hàng năm. Tổ chức lễ tuyên dương, khen thưởng phải thật sự trang
trọng.
Công tác thi đua khen thưởng có tác dụng lớn đối với các hoạt động
của nhà trường, vì vậy mỗi cán bộ giáo viên cần có nhận thức đúng đắn và
thực hiện một cách nghiêm túc.
2.2.2. Kiến nghị
Đối với Sở Giáo dục và Phòng Giáo dục
- Sở Giáo dục - Đào tạo cần có kế hoạch, tài liệu hướng dẫn bồi dưỡng
học sinh giỏi tiểu học từ đầu năm học để các cấp quản lý làm tốt công tác chỉ
đạo tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Sở Giáo dục - Đào tạo cần có chế độ khuyến khích đối với đội ngũ
giáo viên giỏi và học sinh giỏi để kịp thời động viên thúc đẩy sự phát triển
của mỗi giáo viên và học sinh.
- Phòng Giáo dục cần nắm bắt kịp thời thông tin về kế hoạch thi học
sinh giỏi từ Sở, Bộ để nhanh chóng triển khai tới các trường. Chủ động tổ
chức tốt và nghiêm túc kỳ thi học sinh giỏi các cấp.
Đối với nhà trường
- Tăng cường giao lưu để học hỏi kinh nghiệm trong việc chỉ đạo bồi
dưỡng học sinh giỏi giữa các trường.
- Nhà trường cần làm tốt công tác tư tưởng với các thành viên tham gia,
hỗ trợ việc tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi.
20
- Thường xuyên củng cố và phát triển việc tổ chức bồi dưỡng học sinh
giỏi để không ngừng nâng cao hiệu quả chất lượng học sinh giỏi.
Đối với giáo viên
- Không ngừng tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ kiến thức chuyên

môn, kiên trì vận dụng các phương pháp dạy học phát huy tính tích cực chủ
động sáng tạo của học sinh, phải luôn đặt tiêu chí: muốn có trò giỏi trước hết
thầy phải giỏi và gương mẫu học tập.
PHẦN KẾT LUẬN
Hệ thống các biện pháp tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi trong là sự đúc
kết kinh nghiệm về hướng dẫn chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của
bản thân tôi trong nhiều năm qua. Kết quả cho thấy việc vận dụng các biện
pháp đó đã đem lại chất lượng rất khả quan, hàng năm số lượng học sinh giỏi
của trường đạt giỏi các cấp tăng rõ rệt. Điều đó cho thấy các cấp quản lý cũng
như cán bộ quản lý mỗi nhà trường cần chú trọng quan tâm hơn tới công tác
bồi dưỡng học sinh giỏi, cần có các biện pháp cụ thể và áp dụng chỉ đạo sát
sao thì chất lượng học sinh giỏi không còn là bài toán khó đối với mỗi cán bộ
giáo viên cũng như đối với các cấp quản lý.
21
22