Tải bản đầy đủ (.doc) (25 trang)

Các chính sách về phân phối thu nhập

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (223.59 KB, 25 trang )

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phụ lục
Lời mở đầu......................................................................................................................3
I ) L í luận chung về phân phối .....................................................................4
1 ) Bản chất và vị trí của phân phối .............................................................4
1.1. Phân phối là một khâu của quá trình tái SX XH .............................4
1.2. Phân phối là một mặt của QHSX ....................................................4
2) Lý luận của chủ nghĩa Mac- Lenin về phân phối....................................5
3 ) Quan điểm của chủ tịch hồ chí minh và đảng ta về phân phối ............5
3.1. Quan điểm của Hồ chủ tịch về phân phối ......................................5
3.2. Quan điểm của Đảng về phân phối thu nhập..................................6
4 ) Quan điểm của kinh tế học hiện đại về phân phối.................................7
4.1. Lí thuyết trờng phái kinh tế thị trờng XH ở các nớc CHLB Đức....7
4.2. Lí thuyết phân phối thu nhập của trờng phái chính hiện đại.........8
5 ) Nguyên tắc phân phối thu nhập trong nền kinh tế thị trờng định h-
ớng XHCN ở Việt Nam...................................................................................9
5.1. Sự thống nhất giữa hiệu quả và công bằng của phân phối trong
nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN...................................................9
5.2. Những nguyên tắc phân phối trong nền KTTT định hớng XHCN 10
5.2.1. Phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả ktế......................10
5.2.2. Phân phối theo mức đóng góp vốn và tài sản............................10
5.2.3. Phân phối thông qua phúc lợi XH..............................................11
II ) Thực trạng phân phối thu nhập trong thời gian qua ở Việt Nam ....11
1 ) Thực trạng các chính sách phân phối ..................................................11
1.1. Chính sách tiền lơng......................................................................11
1.2. Chính sách thuế..............................................................................12
1.2.1. Thuế giá trị gia tăng (GTGT)......................................................13
1.2.2. Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).......................................13
1.2.3. Pháp lệnh thuế thu nhập đối với ngời có thu nhập cao.............14
1.2.4. Thuế tiêu thụ đặc biệt..................................................................14
1.3. Chính sách giải quyết việc làm....................................................15


1.4. Chính sách giải quyết việc làm......................................................16
1.5. Chính sách bảo hiểm XH................................................................17
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2) Đánh giá kết quả chung và những vấn đề đặt ra trong phân phối thu
nhập................................................................................................................18
III) Quan điểm và giải pháp thực hiện công bằng trong phân phối trong
thời gian tới....................................................................................................18
1) Quan điểm về phân phối và điều tiết thu nhập nền kinh tế thị trờng
định hoá XH chủ nghĩa................................................................................18
1.1.Phân phối thu nhập trong nền kinh tế thị trờng định hớng xã hội
chủ nghĩa phải lấy nguyên tắc phân phối XHCN làm chủ đạo..........18
1.2. Phân phối và điều tiết thu nhập trong nền KTTT định hớng XHCN
cần kết hợp hài hoà lợi ích ktế để tạo động lực thúc đẩy tăng trởng ktế
................................................................................................................19
1.3.Cần giải quyết hợp lý mối quan hệ giữa tăng trởng kinh tế và tiến
bộ XH..........................................................................................................
................................................................................................................19
1.4.Đặc biệt quan tâm đến tầng lớp dân ccó thu nhập thấp, các vùng
còn kém phát triển .............................................................................20
2) Giải pháp thực hiện công bằng phân phối trong thời gian tới............20
2.1.Cải cách chính sách tiền lơng.........................................................20
2.2.Cải cách chính sách thuế thu nhập hợp lý.....................................21
2.2.1. Hoàn thiện thuế thu nhập cá nhân.............................................21
2.2.2 Hoàn thiện thuế thu nhập doanh nghiệp.....................................22
2.2.3. Hoàn thiện thuế tiêu thụ đặc biệt...............................................22
3) Hoàn thiện các chính sách xã hội............................................................22
3.1. Tập trung nguồn lực tạo việc làm và xoá đói giảm nghèo............22
3.2. Hoàn thiện chính sách an sinh XH................................................24

Kết luận.........................................................................................................................25

Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời mở đầu
Sau đại hội Đảng nền kinh tế nớc ta chuyển dần sang nền kttt định h-
ớng XHCN. Trong nền kinh tế nhiều thành phần này mỗi thành phần dựa trên
1 kiểu ktế nhất định trong đó QHSảN XUấT chiếm vị trí quan trọng. Mặt
khác sở hữu lại quyết định lại phân phối vậy nên phân phối thu nhập trong
nền ktế thị trờng cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển ktế.
Nó là vấn đề rộng lớn liên quan đến các hoạt động ktế-VH-XH của nhà nớc
và nhân dân lao động. Nó tạo ra động lực mạnh mẽ góp phần thúc đẩy sản
xuất phát triển tình hình ktế XH, nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện mục
tiêu dân giàu, nớc mạnh XH công bằng văn minh. ở VN trong những năm
qua đã có những cố gắng trong vấn đề giải quyết các vấn đề tiền lơng, lợi tức,
địa tô, bảo hiểm trợ cấp XH nhằm tháo gỡ những khó khăn trong phân phối l-
u thông dể cởi trói cho việc sản xuất. Tuy nhiên vấn đề phân phối thu nhập
còn nhiều khiếm khuyết đã kèm luôn sự phát triển của nền ktế nớc ta. Hiện
nay Đảng ta đang hớng tới mục đích phát triển bền vững và công bằng XH.
Vì vậy đã và đang không ngừng thực hiện các chính sách về phân phối thu
nhập.
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
I ) L í luận chung về phân phối :
1 ) Bản chất và vị trí của phân phối :
1.1. Phân phối là một khâu của quá trình tái SX XH
Qúa trình tái sản xuất XH bao gồm 4 khâu : sản xuất, phân phối, trao
đổi, tiêu dùng. Các khâu này có QH chặt chẽ với nhau, trong đó khâu sản

xuất bao giờ cũng giữ vai trò quyết định. Phân phối không thể vợt quá trình
độ hiện có của lực lợng sản xuất.
Phân phối có QH mật thiết với trao đổi. Trao đổi là sự tiếp tục của
phân phối. Trong nền KTTT, phân phối đợc thực hiện dới hình thức giá trị.
Ngời nhận đợc tiền tệ qua thu nhập và sử dụng nó trong chi trả. Đó cũng
chính là quá trình phân phối.
Phân phối còn QH mật thiết với tiêu dùng. Việc tăng, giảm sản phẩm
phân phối đều có tác động trực tiếp đến tiêu dùng và ngợc lại, cơ cấu. Phơng
thức cũng nh trình độ của tiêu dùng cũng ảnh hởng đến phân phối.
Phân phối là 1 khâu độc lập tơng đối trong quá trình tái sản xuất, nó
luôn có tác động qua lại 1 cách biện chứng với các khâu khác của quá trình
tái sản xuất XH.
1.2. Phân phối là 1 mặt của QHSX:
Phân phối là 1 mặt của QHSX và do QH sở hữu về TLSX quyết định,
CacMac đã nhiều lần chỉ rõ : QH phân phối về thực chất cùng đồng nhất
với QHSX ấy, rằng chúng cấu thành mặt sau của QHSX ấy , mỗi PTSX có
quy luật phân phối của cải vật chất thích ứng với nó . QHSXnh thế nào thì
QH phân phối nh thế ấy. Cơ sở của QH phân phối là QH sở hữu về TLSX và
QH trao đổi hoạt động cho nhau. Sự biến đổi của LLSX và QHSX kéo theo
sự biến đổi của QH phân phối, QH phân phối có tác động trở lại đối với QH
sở hữu và do đó đối với sản xuất có thể làm tăng hay giảm quy mô sở hữu
hoặc cùng có thể làm biến dạng tính chất của QH sở hữu. các QH phân phối
vừa có tính đồng nhất vừa có tính lịch sử.
Tính đồng nhất thể hiện ở chỗ trong bất cứ XH nào sản phẩm lao động
cũng đợc phân chia thành 1 bộ phận cho tiêu dùng sản xuất, 1 bộ phận để dự
trữ và một bộ phận cho tiêu dùng chung của XH và cho tiêu dùng cá nhân.
Tính lịch sử của QH phân phối là mỗi XH có QH phân phối là 1 mặt
của QHX và cũng nh QHSX, QH phân phối có tính chất lịch sử.
CacMac đã viết QH phân phối nhất định chỉ là biểu hiện của một
QHSX lịch sử nhất định. Do đó mỗi hình thái phân phối đều biến đi

cùng 1 lúc với PTSX nhất định tơng ứng với hình thái phân phối ấy. chỉ
thay đổi đợc QH phân phối khi đã cách mạng hoá đợc QHSX đẻ ra QH
phân phối ấy, phân phối có tác động rất lớn đối với sản xuất
nên nhà nớc cách mạng cần sử dụng phân phối nh là 1 công cụ để xây
dựng chế độ mới để phát triển KT theo hớng XHCN.
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2 ) Lí luận của chủ nghĩa Mac Lenin về phân phối :
C.mac và Anggen lúc đơng thời đã nghiên cứu 1 cách có hệ thống chế
độ phân phối của phơng thức SảN XUấT TBCN. Hai ông đã vạch rõ bản chất
của PT phân phối này và cho rằng chế độ phân phối TBCN là bất công, nó
dựa trên cơ sở QH bóc lột của GCTS và địa chủ đối với GCCN và nhân dân
lao động. Vì thế trong thế kỷ XIX, CNXH vẫn cha ra đời nên nhiệm vụ lí
luận thực tế nhất, bức thiết nhất không phải là chú trọng trình bày, thiết kế
chế độ và nguyên tắc phân phối thu nhập trong CNXH, mà là vạch trần bản
chất và phê phán PT phân phối TBCN, đồng thời còn phê phán đấu tranh với
mọi sự xuyên tạc của CN cơ hội đối với CNXH. Tuy nhiên, trong quá trình
đó, C.Mac và Angghen đã nêu lên quan điểm và nguyên tắc cơ bản về phân
phối trong XH tơng lai, kế thừa phát triển t tởng của C.Mac và Angghen,
trong lãnh đạo xây dựng CNXH ở Nga, V.I.Lenin đã làm rõ hơn cụ thể hoá
các quan điểm và nguyên tắc phân phối trong CNXH. Theo Lenin, để xây
dựng thành công CNXH hiện thực thì nhiệm vụ có y nghĩa trọng đại hơn cả
là xây dựng ktế. Trong nhiệm vụ đó, nếu nhà nớc không tiến hành kiểm kê,
kiểm soát toàn diện đối với sản xuất và phân phối các sản phẩm thì chính
quyền của ngời lao động, nền tự do của họ sẽ không thể nào duy trì đợc và
nhất định họ sẽ phải sống trở lại dới ách thống trị của CNTB.
3 ) Quan điểm của chủ tịch hồ chí minh và đảng ta về phân phối :
3.1. Quan điểm của Hồ chủ tịch về phân phối :
Sau khi giải phóng năm 1954, miền bắc bớc vào khôI phục và phát

triển kinh tế, tạo cơ sở để đấu tranh thống nhất đất nớc. để lãnh đạo nhân dân
thực hiện thắng lợi công cuộc cách mạng này, chủ tịch HCM đã có nhiều bài
nói và viết rất quan trọng về phân phối thu nhập. Trong bài nói chuyện tại hội
nghị sản xuất cứu đói, chủ tịch HCM căn dặn : Dân đủ ăn đủ mặc thì nhiều
chính sách của đảng và chính phủ đa ra sẽ dễ dàng thực hiện đợc tham ô,
lãng phí là có tội, mà tham ô lãng phí gạo cứu đói tội lại càng nặng hơn.
xây dựngCNXH từ 1 nớc nghèo, nông nghiệp lạc hậu, đó là 1 đặc điểm to
nhất của nớc ta, chủ tịch HCM y thức rằng, bảo đảm chon dân đủ no là 1
nhiệm vụ quan trọng nhất bởi thế ngời đã nhắc nhở phải đẩy mạnh sản xuất.
Phát triển sản xuất là điều kiện để nâng cao đời sống ND. Phải ra sức
sản xuất và thực hành tiết kiệm. Nhng phải phân phối cho công bằng, hợp lí.
Chủ tịch HCM nhắc nhở : sản xuất đợc nhiều, đồng thời phải chú y phân
phối cho công bằng. Muốn phân phối cho công bằng, cán bộ phải chí công vô
t, thậm chí có khi cán bộ vì lợi ích chung mà phải chịu thiệt 1 phần nào chớ
nên cái gì tốt thì dành cho mình, xấu để cho ngời khác. T tởng phân phối
công bằng hợp lí của chủ tịch HCM đợc gắn liền với yêu cầu phải làm tốt
chính sách bảo đảm xã hội. Ngời phê phán nhiều việc làm sai trái của các cấp
chính quyền và 1 số cán bộ Đảng viên. Ngời nói : Quần chúng nhân dân rất
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
thông cảm với hoàn cảnh thiếu hàng, quần chúng chỉ phàn nàn việc phân
phối không công bằng, vẫn còn 1 số cán bộ lạm dụng chức quyền, quan liêu,
xa rời quần chúng, thiếu trách nhiệm trớc quần chúng Trong công tác lu
thông, có 2 điều quan trọng phải luôn luôn nhớ : không sợ thiếu, chỉ sợ
không công bằng, không sợ nghèo, chỉ sợ lòng dân không yên. Ngời đề nghị
phải làm đúng nguyên tắc phân phối theo lao động, lao động nhiều thì đợc
phân phối nhiều, lao động ít thì đợc phân phối ít, lao động khó đợc phân phối
nhiều, dao động dễ đợc phân phối ít. Không nên có tình trạng ngời giỏi, ngời
kém, việc khó, việc dễ cùng công điểm nh nhau. đó là CN bình quân, phải

tránh chủ nghĩa bình quân.
3.2. Quan điểm của Đảng về phân phối thu nhập:
Từ khi bớc vào thời kỳ quá độ lên CNXH đến nay, Đảng ta luôn nhận
thức rằng phân phối thu nhập là 1 nội dung quan trọng trong chính sách kinh
tế xã hội của đất nớc, liên quan trực tiếp đến cuộc sống của nhân dân và
mọi mặt trong XH.
Trên cơ sở đổi mới t duy ktế nhằm trở lại với nhiều t tởng đích thực
của CN Mac - Lenin và t tởng HCM, Đảng ta xác định phân phối thu nhập
trong nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN phải trên cơ sở đóng góp thực tế
của mỗi ngời về lao động, tài năng, vốn, tài sảnvào quá trình sản xuất kinh
doanh, để thực hiện phân phối công bằng cần phải :
- Có sự bình đẳng giữa ngời góp vốn với ngời góp sức lao động trong
phân chia kết quả sản xuất.
- Có sự bình đẳng giữa ngời góp vốn đợc phân phối kết quả sản xuất
theo nguyên tắc ai góp nhiều, đợc phân chia nhiều, ai góp ít đợc phân chia ít.
- Sự bình đẳng giữa ngời lao động đợc phân phối kết quả sản xuất theo
nguyên tắc ai làm nhiều, làm tốt đợc hởng nhiều, ai làm ít hởng ít, ai làm
hỏng phải chịu phạt, mọi ngời có sức lao động phải lao động.
Ngoài ra XH phải điều tiết thu nhập cá nhân giữa ngời có thu nhập
cao, thấp khác nhau nhằm bảo đảm công bằng XH. Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ VI của Đảng CSVN đã khẳng định: Việc thực thi đúng nguyên
tắc phân phối theo lao động đòi hỏi sửa đổi 1 cách căn bản chế độ tiền lơng
theo hớng đảm bảo yêu cầu táI sản xuấtáp dụng các hình thức trả lơng gắn
chặt với kết quả lao động và hiệu quả ktế.
Phải thực hiện phân phối 1 cách công bằng ở cả khâu phân phối hợp lí
TLSảN XUấT là ở khâu phân phối kết quả sản xuất, ở việc tạo điều kiện cho
mọi ngời đã có cơ hội phát triển và sử dụng tốt năng lực của mình. Các
TLSảN XUấT chủ yếu thuộc quyền sở hữu của nhà nớc nh tài nguyên, đất
đaiphải đợc phân phối, sử dụng hợp lí trên cơ sở phân biệt rõ quyền sở hữu
và quyền sử dụng chúng.

Trong phân phối kết quả phải thực hiện những hình thức phân phối, lấy
phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế là chủ yếu, đồng thời
phân phối dựa trên mức đóng góp của các nguồn lực khác vào kết quả sản
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
6
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
xuất kinh doanh và phân phối thông qua phúc lợi XH, đi đôi với chính sách
điều tiết hợp lí, bảo hộ quyền lợi của ngời lao động.
4 ) Quan điểm của kinh tế học hiện đại về phân phối:
4.1. Lí thuyết trờng phiI kinh tế thị trờng XH ở các nớc CHLB Đức:
Tác giả tiêu biểu của trờng phái này là A.Muller Armark. Theo ông
việc phân phối kết quả sản xuất cho cá nhân phải tơng ứng với phần đóng góp
của mỗi ngời. Sau đó thông qua các chính sách XH phù hợp mà giúp đỡ cho
những ngời có thu nhập thấp. Phân phối phải đợc thực hiện trên cơ sở công
bằng theo 2 chiều ngang dọc, công bằng theo chiều ngang là phân phối phải
đảm bảo sự công bằng cho những ngời ngang nhau về đóng góp lao động,
đóng góp vống công bằng theo chiều dọc là phải phân phối từ những ngời có
thu nhập cao sang ngời có thu nhập thấp hay không có thu nhập.
Trờng phái này cho rằng công bằng trong phân phối phải đợc thể hiện
ở chỗ: 1 mặt thực hiện tiền lơng tối thiểu, đảm bảo lơng phân biệt thông qua
sự thoả thuận tự do, mặt khác thực hiện cân bằng thu nhập, xoá bỏ những
khác biệt vô lí trong thu nhập thông qua các biện pháp đánh thuế, mở rộng
hình thức công nhân có cổ phần trong doanh nghiệp, áp dụng chính sách tăng
việc làm, hỗ trợ cho các nhóm ngời có thu nhập thấp bằng các biện pháp nh u
đãi thuế đối với các nhà kinh doanh, trả lơng bổ sung cho công nhân căn cứ
vào mức thu nhập thấp, trợ cấp nhà ở, phát triển hệ thống bảo hiểm XH.
Ngời đứng đầu trờng phái này là P.A.Samuelson-nhà kinh tế học ngời
Mỹ. Theo ông, những quyết định lớn về phân phối thu nhập đợc làm ra tại thị
trờng. Hoạt động của thị trờng có thể dồn nén ktế đến việc sử dụng nguồn lực
hiệu quả, đạt đợc sản lợng tối đa, nhng nó không nhất thiết phải phân phối

sản lợng đó đạt mức có thể chấp nhận đợc, bởi vậy nhà nớc cần phải can
thiệp vào phân phối thu nhập thông qua các chính sách phân phối lại trờng
phái này đã đa ra. Nguyên tắc phân phối thu nhập trong cơ chế thị trờng có sự
can thiệp của nhà nớc nh sau:
* Nguyên tắc phân phối thu nhập trong cơ chế thị trờng:
Phân phối đợc quyết định bởi các QH cung và cầu trên thị trờng.
P.A.Samuelson cho rằng hàng hoá đợc sản xuất cho ai đợc xác định bởi mối
QH cung cầu ở thị trờng các yếu tố sản xuất. thị trờng này xác định mức l-
ơng, tiền thuê đất, lãi suấtt và lợi nhuận, những thứ này đi vào thu nhập của
mọi ngời. Nh vậy, phân phối thu nhập trong nhân dân đợc xác định bởi số l-
ợng các nhân tố có đợc ( giờ công, diện tích đất,v..v..) và giá của các nhân tố
đó (mức lơng, tiền thuê đất..)
Các nhà kinh tế trờng phái chính hiện đại đã dựa vào lí thuyết sản
phẩm tăng thêm trên hạn mức (sản phẩm doanh thu cận biên) để giải thích sự
biến đổi của các loại thu nhập. Theo lí thuyết này, sản phẩm tăng thêm trên
hạn mức của lao động là sản lợng có thêm khi ta bổ sung thêm 1 đơn vị lao
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
7
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
động và giữ nguyên các yếu tố đầu vào khác. Sản phẩm tăng thêm trên hạn
mức của đất đai là sự thay đổi tổng sản phẩm có đợc nhờ bổ sung thêm 1 đơn
vị đất đai, trong khi các nhân tố khác không đổi, v..v.. quy luật vận động của
sản phẩm tăng thêm trên hạn mức là ngày càng giảm. phân phối thu nhập do
đợc giải quyết trên cơ sở sản phẩm tăng thêm trên hạn mức, nên cũng vận
động theo quy luật thu nhập giảm dần.
Tơng tự nh vậy, nếu giữ nguyên số lao động mà chỉ biến đổi 1 yếu tố
đầu vào khác, chẳng hạn là đất đai, thì số sản phẩm tăng thêm trên hạn mức
của mỗi đơn vị diện tích đất kế tiếp sẽ giảm xuống, làm cho tiền thuê đất
giảm xuốngtừ quan điểm đó, các nhà ktế trờng phái chính hiện đại cho
rằng, tại mức xác định giao điểm của mỗi lợng cầu với mức cung của 1 yếu

tố sản xuất, sẽ có:
- Tiền công bằng sản phẩm tăng thêm trên hạn mức của lao động
- Tiền thuê đất bằng sản phẩm tăng thêm trên hạn mức của đất đai
- Lãi suất sản phẩm tăng thêm trên hạn mức của TB và cứ tiếp tục nh
vậy cho bất kỳ yếu tố sản xuất nào.
* Sự can thiệp của nhà nớc vào phân phối thu nhập:
Các nhà kinh tế trờng phái chính hiện đại quan tâm đến sự bất bình
đẳng về phân phối thu nhập, do thị trờng là 1 cơ chế điều tiết không biết đến
phạm trù đạo đức và nhân đạo, nên nếu cứ để mặc tự khác nhau giữa mọi ng-
ời, về lao động và tài sản do cơ chế này tự điều tiết thì không thể tránh khỏi
sự bất bình đẳng lớn về thu nhập bởi vậy, cần phải có sự can thiệp của nhà n-
ớc và phân phối.
Mục đích của sự can thiệp này nhằm giảm bớt tình trạng bất bình về
thu nhập. Muốn vậy nhà nớc phải thiết lập các chơng trình tác động đến việc
phân phối thu nhập. Thông qua phân phối lại, nhà nớc có thể dành 1 phần thu
nhập để đảm bảo mức sống tối thiểu về y tế, dinh dỡng và thu nhập nhằm
nâng cao mức sống của ngời nghèo. Và công cụ để nhà nớc thực hiện phân
phối lại thu nhập là thuế luỹ tiến và hỗ trợ thu nhập.
- Thuế luỹ tiến: là mức thuế đánh vào ngời nhà giàu có tỷ lệ thu nhập
lớn hơn ngời nghèo.
- Hỗ trợ thu nhập gồm: giúp đỡ phúc lợi, trợ cấp y tế, bảo hiểm XH,
giúp đỡ năng lợngmục tiêu của hệ thống này là tạo ra 1 mạng lới an toàn,
bảo vệ những ngời không may khỏi bị huỷ hoại về ktế.
Song họ cho rằng việc phân phối lại có thể làm giảm khoảng cách bất
bình đẳng trong XH nhng cũng trả giá cho tình trạng không hiệu quả. Từ đó
họ nêu quan điểm về mối quan hệ giữa công bằng và hiệu quả. Đó chính là sự
phân phối tối u Pareto và nguyên lí hàm số phúc lợi XH của Bergson và
Samuelson.
- Phân phối tối u Pareto : nếu sự thay đổi của 1 chính sách phân phối
nào đó dẫn đến hoàn cảnh sống của 1 số ngời trở nên tốt hơn, đồng thời

không làm cho hoàn cảnh sống của 1 số ngời khác trở nên xấu đi.
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
8
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
- Hàm số phúc lợi XH : hiệu quả KT là điều kiện cần, còn phân
phối hợp lí là điều kiện đủ của lợi ích tối đa. Chỉ có đồng thời đa các nhân
tố về phân phối và các nhân tố chi phối phúc lợi khác vào trong 1 hàm phúc
lợi XH, chỉ khi giá trị của hàm số này lớn nhất thì mới đạt đợc tối u hoá phúc
lợi XH.
5 ) Nguyên tắc phân phối thu nhập trong nền kinh tế thị trờng định h-
ớng XHCN ở Việt Nam:
5.1. Sự thống nhất giữa hiệu quả và công bằng của phân phối trong nền
kinh tế thị trờng định hớng XHCN:
Sự thống nhất giữa hiệu quả và công bằng trong nền kinh tế thị trờng
định hớng XHCN là sự thống nhất biện chứng của các mặt đối lập. Hiệu quả
công bằng vừa không phải là mâu thuẫn tuyệt đối, vừa không phải là thống
nhất tuyệt đối. Hiệu quả tạo ra điều kiện vật chất để thực hiện công bằng, chỉ
có không ngừng nâng cao hiệu quả, tăng thêm của cải XH, thì phân phối
công bằng mới có điều kiện đợc thực hiện. Nếu hiệu quả thấp, vật chất thiếu
thốn, thì dù mọi ngời đợc chia những phần ngang nhau, nhng tất cả chỉ là sự
thiếu thốn. Cái gọi là sự công bằng ấy chỉ là sự bình quân, nghèo túng
tuyệt nhiên không phải là tiêu chuẩn công bằng của CNXH. Vì thế, chỉ có
nâng cao hiệu quả, tăng thêm của cải, thì công bằng mới theo đó mà phát
triển. Ngợc lại, công bằng kích thích hiệu quả. Con ngời là lực lợng sản xuất
cơ bản nhất, quyết định nhất, vì thế, việc nâng cao hiệu quả suy đến cùng
phải dựa vào việc phát huy tính tích cực của ngời lao động. Nhng tính tích
cực của ngời lao động có đợc phát huy đầy đủ hay không lại phụ thuộc vào
cảm nhận của họ đối với lợi ích KT của bản thân, tức là phân phối thu nhập
có công bằng hay không. vì vậy, phân phối thu nhập phải bảo đảm sự thống
nhất giữa hiệu quả và công bằng. đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của

Đảng CSVN đã xác định: thực hiện công bằng trong phân phối, tạo động
lực mạnh mẽ phát triển sản xuất, tăng năng suất lao động XH, thực hiện bình
đẳng trong các QHXH, khuyến khích nhân dân làm giàu hợp pháp.
5.2. Những nguyên tắc phân phối trong nền KTTT định hớng XHCN:
5.2.1. Phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả ktế:
Phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả KT là sự vận dụng
nguyên tắc phân phối theo lao động trong điều kiện ktế thị trờng định hớng
XHCN. Nó đợc thực hiện trong các thành phần ktế dựa trên chế độ công hữu
về TLSảN XUấT. Kết quả lao động cụ thể của mỗi ngời, của mỗi doanh
nghiệp trong các thành phần KT dựa trên chế độ công hữu về TLSảN XUấT
chỉ có thể đợc thừa nhận và làm căn cứ để phân phối khi sản phẩm của đơn vị
đó đợc thị trờng thừa nhận, bán đợc sản phẩm hàng hoá. Hiệu qủa ktế đợc thể
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
9
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
hiện ở kết quả lao động của cá nhân và tập thể trong doanh nghiệp yêu cầu
của phân phối theo kết quả lao động nh nhau, nhiều lao động mang lại kết
quả ngang nhau thì đợc trả công bằng nhau, nhiều lao động mang lại kết quả
khác nhau phải đợc trả công khác nhau.
Quá trình phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả ktế đợc thực hiện
thông qua 2 khâu phân phối với các chủ thể tham gia là nhà nớc, doanh
nghiệp, ngời lao động trong doanh nghiệp.
- Khâu thứ 1: tổng thu nhập của doanh nghiệp trớc hết đợc phân chia
giữa nhà nớc và doanh nghiệp. Nhà nớc lấy lợng vốn đã giao cho doanh
nghiệp sử dụng làm cơ sở để quy định, phần thu nhập mà doanh nghiệp phải
nộp cho nhà nớc, phần còn lại là thu nhập thực của doanh nghiệp. Nhà nớc
thông qua các chính sách, các văn bản pháp quy để quản lí tiền lơng của
doanh nghiệp.
- Khâu thứ 2: Phân phối thu nhập trong nội bộ doanh nghiệp với t cách
là chủ thể tiến hành và dựa trên cơ sở kết quả lao động của mỗi ngời. Kết quả

đó có thể xác định bằng thời gian hoàn thành nhiệm vụ đợc giao bằng số lợng
sản phẩm sản xuất ra theo những quy định cụ thể về chất lợng và do doanh
nghiệp đánh giá. đó là công việc nội bộ của cơ sở sản xuất kinh doanh.
Hai khâu phân phối trên không thể tách rời nhau, sự kết hợp chúng tạo
thành cơ chế phân phối thu nhập của doanh nghiệp, thu nhập cá nhân phải
thông qua cả sự kiểm nghiệm, đánh giá của thị trờng lẫn của doanh nghiệp.
Thu nhập cá nhân và hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp có mối liên hệ ràng
buộc lẫn nhau. Phân phối thu nhập qua 2 khâu nh trên vừa bảo đảm quyền
của chủ sở hữu vốn tàI sản doanh nghiệp, thực hiện chức năng quản lí của
nhà nớc, vừa đảm bảo quyền tự chủ của doanh nghiệp trong phân phối thu
nhập. Bên cạnh đó, phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả, ktế còn đợc
thực hiện dới hình thức tiền lơng, phụ cấp, tiền thởng và phúc lợi tập thể.
5.2.2. Phân phối theo mức đóng góp vốn và tài sản:
Trong nền kinh tế thị trờng định hớng XHCN, phân phối theo mức
đóng góp vốn và tàI sản là 1 đòi hỏi tất yếu và cũng là nguyên tắc phân phối
cơ bản. Trong thời kì quá độ lên CNXH, tại nhiều hình thức sở hữu, do đó
nền kinh tế gồm nhiều thành phần,trong đó nền ktế nhà nớc giữ vai trò chủ
đạo và ktế nhà nớc cùng với ktế tập thể dần dần trở thành nền tảng của nền
KTLD, tơng ứng với cơ cấu sở hữu nh vậy, đòi hỏi phải thực hiện nhiều hình
thức phân phối, lấy phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả ktế làm chủ.
Đồng thời, phải thừa nhận nguyên tắc phân phối theo mức đóng góp vốn và
tàI sản, đó không chỉ là tất yếu mà còn có y nghĩa thực tế.
Hình thức phân phối theo mức đóng góp vốn và tàI sản đợc thực hiện
trong các thành phần ktế và dới hình thức sau đây:
- Trong thành phần ktế t nhân, bộ phận giá trị mới đợc phân thành:
khoản trả công lao động và quản lí, khoản nộp thuế cho nhà nớc, phần còn lại
là lợi nhuận của nhà TB, lợi nhuận là 1 hình thức thu nhập dựa vào sự đóng
góp vốn và lao động quản lí của nhà TB.
Ngô Ngọc Huyền - KTQT B - K45
10

×