sang kien kinh nghiem TD

Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Độc Lập - Tự Do - Hạnh Phúc
Đề tài :
"Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng
học môn nhảy xa cho học sinh trờng thpt Yên Thuỷ B"
A/ Phần mở đầu:
I. Mục đích, ý nghĩa và tác dụng của môn nhảy xa.
Các môn nhảy cùng với đi bộ, chạy và ném đẩy là những hoạt động tự
nhiên của con ngời. Những hoạt động này ngày càng đợc hoàn thiện cùng với sự
phát triển của xã hội loài ngời. Từ những hoạt động với mục đích di chuyển, tìm
kiếm thức ăn, tự vệ . . . dần dần hình thành các trò chơi vận động, các bài tập rèn
luyện, tiến tới tổ chức các cuộc thi đấu và đợc mọi ngời tham gia hởng ứng tập
luyện.
Nhảy xa cũng đợc bắt nguồn từ cuộc sống lao động của con ngời. Cách đây
hơn 2000 năm về trớc đã có thi đấu nhảy xa. Trong lịch sử hàng ngàn năm đấu
tranh sinh tồn, dựng nớc và giữ nớc của dân tộc Việt Nam, tổ tiên chúng ta đã rất
quen thuộc với các hoạt động chạy, nhảy, ném, đẩy. Suốt trong những năm dài đô
hộ, điền kinh và các môn thể thao khác trong đó có nhảy xa hầu nh không phát
triển hoặc rất yếu ớt. Chỉ từ khi dới sự lãnh đạo của Đảng Cộng Sản Việt Nam, đất
nớc đợc hoàn toàn độc lập, thống nhất, thì các môn thể thao trong đó có môn điền
kinh mới đợc phát triển mạnh mẽ. Điền kinh giữ vị trí chủ yếu trong chơng trình
giáo dục thể chất ở trong nhà trờng. Phong trào tập luyện và thi đấu các môn điền
kinh ngày một gia tăng và đã đạt đợc một số kết quả đáng khích lệ trên trờng
quốc tế cũng nh khu vực, trong đó có môn nhảy xa, tuy nhiên thành tích của nớc
ta mới ở mức còn hạn chế. Tơng lai và vận hội đang ở phía trớc.
Nhảy xa là môn thể thao không đòi hỏi nhiều về trang thiết bị, kỹ thuật t-
ơng đối đơn giản, dễ phổ cập, phù hợp với mọi lứa tuổi, giới tính, do đó nó là một
1
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh

trờng THPT Yên Thuỷ B
nội dung cơ bản trong chơng trình giáo dục thể chất. Thông qua giảng dạy và tập
luyện môn học này sẽ phát triển sức nhanh và sức mạnh cơ chân góp phần nâng
cao thể chất cho học sinh, trang bị những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo cần thiết
trong cuộc sống, không những có lợi cho sức khoẻ mà còn có lợi cho cả học tập,
lao động sản xuất và bảo vệ tổ quốc sau này nữa.
Qua điều tra sơ bộ có thể thấy, môn học nhảy xa đợc rất nhiều học sinh a
thích và tham gia tập luyện thờng xuyên. Các trờng học trên toàn quốc, tuy cơ sở
vật chất còn nghèo nàn, sân tập, dụng cụ còn thiếu thốn, song gần nh nơi nào
cũng có hố tập nhảy xa.
Trong các hội khoẻ phù đổng từ cấp trờng đến cấp trung ơng đều có thi đấu
nhảy xa, và các em học sinh đã lập đợc những thành tích đáng khen ngợi. Tuy
nhiên thành tích nhảy xa của học sinh nớc ta so với học sinh các nớc trên thế giới
còn ở mức chênh lệch quá lớn. So với thành tích của học sinh cùng độ tuổi trong
khu vực thì ở mức độ khiêm tốn.
Trong chơng trình môn học Thể dục ở bậc tiểu học, các em học sinh chỉ đ-
ợc học kỹ thuật nhảy xa dới dạng các trò chơi vận động và các bài tập bật xa tại
chỗ, ở cấp trung học cơ sở các em đợc làm quen và tập luyện với kỹ thuật nhảy xa
ở mức độ đơn giản, ở THPT các em đợc ôn luyện và phát triển kỹ thuật ở mức độ
cao hơn, thông qua hệ thống các bài tập kỹ thuật của môn nhảy xa, góp phần nâng
cao thể lực và phát triển toàn diện cho các em học sinh.
II. Lý do chọn đề tài
Từ thực trạng thực tế ở địa phơng là một vùng sâu, con em ngời dân tộc M-
ờng chiếm tỷ lệ cao, về tố chất nhanh, sự linh hoạt trong việc thực hiện kỹ thuật
động tác các bộ môn thể dục và nhất là bộ môn nhảy xa của các em còn nhiều
hạn chế. Nhằm nâng cao các tố chất tố chất thể lực và nâng cao chất lợng môn
nhảy xa cho các em học sinh trong nhà trờng. Giúp các lựa chọn đợc một số bài
tập ứng dụng vào thực tế tập luyện trên lớp và tự tập luyện ở nhà có hiệu quả cao.
Từ đó các em sẽ dễ dàng hơn khi thực hiện các bài tập, có niềm say mê, hứng thú
2

Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
hơn khi học môn TDTT giúp các em phát triển toàn diện bổ sung vào những mặt
còn hạn chế. Hơn thế nữa sẽ giúp các em tiến kịp với các em ở những vùng, miền
khác trong thời kỳ mà đất nớc đang tiến lên công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Nhảy xa là một môn thể thao khá phổ biến đợc nhiều ngời u thích và tham
gia tập luyện.
Cũng nh các môn thể thao khác, nhảy xa đòi hỏi sự căng thẳng rất lớn của
hệ thần kinh, cơ bắp của con ngời.Thông qua tập luyện và thi đấu môn nhảy xa,
cơ thể con ngời ngày càng hoàn thiện hơn.
Tập luyện nhảy xa có tác dụng rất lớn trong việc phát triển các tố chất thể
lực, nâng cao khả năng tập trung sức, tự chủ và rèn luyện lòng dũng cảm, tính
kiên trì và khắc phục khó khăn trong rèn luyện. Thông qua các bài tập kỹ thuật
của chạy đà và giậm nhảy, làm tăng cờng và phát triển các tố chất sức nhanh, sức
mạnh và sức mạnh tốc độ của ngời tập. Thực hiện tốt các kỹ thuật trên không và
rơi xuống đất, đã rèn luyện đợc sự khéo léo, tính chính xác, nâng cao khả năng
phối hợp vận động, giúp cho ngời tập nâng cao sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh
thần, phục vụ đắc lực cho lao động sản xuất và chiến đấu.
Việc giảng dạy môn học nhảy xa trong nhiều năm qua của trờng THPT
Yên Thuỷ B đã đợc chú trọng và đạt đợc kết quả nhất định, song còn phải phấn
đấu nhiều hơn nữa mới đáp ứng đợc phong trào ngày càng mạnh mẽ. Để giảng
dạy tốt hơn nữa môn nhảy xa cho học sinh, cần phải nắm vững kỹ thuật các
nguyên tắc phơng pháp, nắm chắc đối tợng và không ngừng chọn lựa cải tiến, các
biện pháp, nội dung giảng dạy cho phù hợp, vừa sức, gây ảnh hởng tốt đến sự phát
triển toàn diện các bộ phận cơ thể học sinh.
Vì vậy để nâng cao chất lợng bộ môn học thể dục nói chung, bộ môn
nhảy xa nói riêng tôi chọn đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học
môn nhảy xa cho học sinh trờng THPT Yên Thuỷ B nhằm đa ra một số biện
pháp, phơng pháp để khắc phục những vớng mắc khó khăn khi tập luyên nhảy xa
cho các em học sinh trong trờng.

3
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
III. Một số đặc điểm tâm lý của học sinh THPT có
liên quan đến công tác GDTC.
Lứa tuổi này quá trình tăng trởng ở cơ thể các em còn cha kết thúc. Dù hoạt
động thần kinh cao cấp ở các em đã đạt đến mức phát triển cao, nhng ở một số em
hng phấn vẫn phần nào mạnh hơn ức chế, dễ còn có những phản ứng thiếu kìm
hãm cần thiết, do đó dễ làm rối loạn sự phối hợp vận động, gây khó khăn cho việc
tiếp thu và củng cố các kỹ năng vận động.
Ngay ở tuổi này, các em cũng còn hay đánh giá quá cao năng lực của mình.
Mới chạy bao giờ cũng dốc sức ngay, mới tập tạ bao giờ cũng muốn cử tạ nặng
ngay. Các em thờng ít chú ý khởi động đầy đủ, nh thế rất dễ tốn sức, hay để xảy
ra chấn thơng. Cần chú ý, không bao giờ cho học sinh tập với cờng độ cao nh
trong thi đấu. Lợng vận động trong những buổi tập kéo dài không nên vợt quá 80
- 85% mức thi đấu trung bình. Muốn tập luyện TDTT tốt cần phải cố gắng cao
nhng không đợc tập liều lĩnh, tập bừa, tập quá sức. Cũng cần lu ý tới mối quan hệ
giữa nam và nữ. Biểu hiện giới tính của các em bắt đầu từ tuổi thiếu niên và còn
tiếp tục phát triển, ở nữ có biểu hiện sớm hơn do tuổi dậy thì ở nữ sớm hơn nam.
Sau khi kết thúc tuổi dậy thì, sự kích thích giới tính và hứng thú tình dục và t tởng
pha màu lãng mạng ngày càng tăng. Các em nữ phát triển có khác về tâm lý, có
thể tỏ ra thân ái và dễ gần hơn các bạn nam, hay chú ý và nhạy cảm hơn trớc
những biểu hiện tâm lý của ngời khác.
Tuổi này các em đã quan tâm đến nhu cầu thẩm mỹ, đặc biệt với nữ. Cần
giáo dục cho các em về cách nhìn nhận cái đẹp, không những chỉ ở hình thức bên
ngoài, mà còn phải ở cả nội tâm bên trong mỗi con ngời. Trong học sinh hiện nay
không ít những biểu hiện tiêu cực vô kỷ luật, lời biếng học tập và lao động, thậm
chí coi thờng pháp luật do đó trong hoạt động TDTT phải chú ý kết hợp giáo
dục chung và giúp đỡ cá biệt.
Tóm lại, với đối tợng này không chỉ yêu cầu học sinh thực hiện đúng,

nhanh những bài tập, mà còn phải chú ý làm sao cho các em có thể tự lập tự giác
4
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
hoàn thành các nội dung bài tập. Càng lên lớp trên thì càng không nhất thiết cái gì
giáo viên cũng phải giảng hết.
B/ nội dung đề tài.
I. Phân tích yếu lĩnh kỹ thuật nhảy xa
Thực hiện kỹ thuật nhảy xa là nhằm giải quyết đa cơ thể rời khỏi mặt đất
bay lên, vợt qua một khoảng cách nhất định.
Đờng bay xa trong nhảy phụ thuộc vào những yếu tố cơ bản: Tốc độ nằm
ngang trong chạy lấy đà và tốc độ thẳng đứng thu đợc trong giậm nhảy. Tốc độ
chạy lấy đà tới chỗ giậm nhảy càng cao, tốc độ giậm nhảy với góc độ hợp lý càng
lớn, thì tốc độ bay ban đầu càng lớn và thành tích càng cao. ở đây thành phần
nằm ngang của tốc độ bay ban đầu đợc tính bằng công thức:
Vx = Vo cos

(1)
Thành phần thẳng đứng của tốc độ bay ban đầu đợc tính theo công thức:
Vy = Vo sin

(2)
( Trong đó Vo là tốc độ bay ban đầu,

là góc độ bay). Từ đó ta có công thức tính
độ xa lý thuyết của đờng bay trọng tâm thân thể trong nhảy xa nh sau:
g
gHVyVyVx
S
)2(

2
+
=
(3)
(g là gia tốc rơi tự do, H là đờng bay của thân thể và đợc tính bằng công thức:
g
Vy
H
2
2
=
).
Công thức này thuận tiện ở chỗ nếu thay các giá trị Vx và Vy từ công thức
(1) và (2) vào công thức (3) sẽ gián tiếp tính đợc sự phụ thuộc giữa độ xa lý
thuyết đờng bay của trọng tâm thân thể với thành phần về tốc độ nằm ngang (Vx),
thành phần tốc độ thẳng đứng (Vy) và độ cao đờng bay của trọng tâm thân thể
(II), trong đó giá trị H trong thực tế có thể dùng nhiều cách trực tiếp để khống chế
ở mức độ tơng đối.
5
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
Nếu nh chỉ tính ở mức độ bay ban đầu tổng hợp (Vo) và góc độ bay (

)
quan hệ với thành tích của nhảy xa, ngời ta thấy rằng: muốn nhảy xa thêm 12 cm
thì hoặc phải tăng thêm góc độ bay 1
0
, hoặc phải tăng tốc độ bay ban đầu lên
thêm 0,12m/s. Tuy nhiên thành tích nhảy xa còn phụ thuộc vào độ ổn định của cơ
thể trong khi bay và chuyển động đứng trớc khi rơi xuống đất.

Nhảy xa bao gồm nhiều động tác liên tiếp có quan hệ hữu cơ chặt chẽ với
nhau, xong về phân tích kỹ thuật có thể phân chia ra các giai đoạn sau: chạy đà,
giậm nhảy, bay và rơi xuống đất.
1. Chạy lấy đà và chuẩn bị giậm nhảy:
Mục đích của chạy lấy đà trong nhảy xa là tạo ra và giữ đợc một tốc độ nằm
ngang lớn nhất để giậm nhảy.
Chiều dài của đoạn chạy đà tuỳ thuộc vào đặc điểm của ngời nhảy. Trớc hết
tuỳ thuộc vào khả năng bắt tốc độ nhay hay chậm khi thực hiện chạy đà. Tất
nhiên càng sớm phát huy đợc tốc độ cao thì chiều dài đoạn đà càng ngắn. Song
cũng cần phải có một chiều dài tối thiểu để đạt đợc tốc độ cao nhất. Thông thờng
chiều dài đoạn chạy đà của nam khoảng 40 - 45m với 20 - 24 bớc chạy đà, của nữ
từ 20 - 35m với 18 - 20 bớc chạy.
Để thực hiện chạy lấy đà đợc ổn định, chính xác và phát huy đợc tốc độ, t thế
chuẩn bị trớc khi chạy lấy đà rất quan trọng. Trong thực tế có nhiều t thế chuẩn bị
khác nhau nhng thông thờng có 3 cách:
* Ngời nhảy đứng 2 chân song song cách nhau khoảng 10-15 cm trên một đ-
ờng thẳng, hai tay thả lỏng hoặc chống vào gối thân trên ngả về trớc và bắt đầu
chạy. Tính u việt của cách này ngay từ đầu động tác dễ ổn định, do vậy đễ đạt đợc
độ chính xác cao trong giậm nhảy, mặt khác dễ thu đợc tốc độ lớn trớc lúc giậm
nhảy có lợi cho việc nâng cao thành tích.
* Ngời nhảy đứng chân trớc chân sau, cách nhau từ 1-2 bàn chân, trọng tâm
thân thể rơi vào chân trớc, chân sau hơi co gối tiếp xúc mặt đất bằng mũi bàn
chân, hai tay thả lỏng hoặc tay trớc tay sau, thân trên ngả nhiều về trớc ( giống
6
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
nh t thế xuất phát cao trong chạy cự ly trung bình ) và chuẩn bị chạy lấy đà. Hiện
nay cách chuẩn bị này đợc sử dụng nhiều trong thi đấu.
* Cách chuẩn bị di động: Ngời chạy đứng chân trớc, chân sau, cách nhau
khoảng 2-3 bàn chân, trọng tâm cơ thể rơi vào chân trớc sau đó chuyển trọng tâm

cơ thể về chân sau, có khi nhấc hẳn chân trớc khỏi mạt đất, thân trên hơi thẳng
lên, và bắt đầu chạy. Hiện nay cách này ít đợc sử dụng, mặc dù nó có u điểm là
động tác bắt đầu chạy tự nhiên thoải mái. Song có nhợc điểm là động tác khó ổn
định, khó đạt độ chính xác cao khi thực hiện chạy lấy đà và giậm nhảy.
Song dù thực hiện theo cách chuẩn bị nào cũng phải tập cho mình thành thói
quen và tơng đối ổn định.
Chạy lấy đà trong nhảy xa nhìn chung vào kết cấu kỹ thuật bớc chạy, các động
tác tay, chân, thân trên và đầu căn bản gần giống nh chạy giữa quãng của chạy
ngắn . Nhng nếu đem hoàn toàn kỹ thuật chạy ngắn thay cho kỹ thuật chạy đà
nhảy xa sẽ không thích hợp, bởi vì quá trình chạy lấy đà để tạo tốc độ nằm ngang
lớn đồng thời phải kết hợp tốt với giậm nhảy. Riêng sự phát triển tốc độ trong
chạy lấy đà nhảy xa tơng đối giống nh chạy tăng tốc sau xuất phát của chạy cự ly
ngắn, nghĩa là tốc độ tăng dần và đạt đến mức tối đa trớc giậm nhảy.
Do đó trong nhảy xa có hai cách:
* Ngời nhảy thực hiện chạy nhanh ngay từ đầu, đến khoảng 2/3 đoạn đà đã đ-
ợc tốc độ rất lớn, tiếp theo tốc độ chỉ tăng lên rất ít và đạt tốc độ tối đa trớc giậm
nhảy. Cách này chỉ thích hợp với vận động viên có trình độ tập luyện cao, có tần
số bớc chạy lớn, động tác thả lỏng thoải mái và có tầm vóc thân thể không cao.
Với cách chạy đà này, vận động viên nhảy thờng dùng t thế chuẩn bị thứ nhất trớc
khi chạy đà.
*Ngời nhảy thực hiện với tốc độ tăng lên một cách nhịp nhàng cho đến trớc
khi giậm nhảy thì đạt đợc một tốc độ tối đa. Cách chạy đà này thích hợp đối với
những ngòi mới tập hoặc những vận động viên ngời cao, có tần số bớc chậm. Đ-
ơng nhiên nếu thực hiện theo cách thứ nhất sẽ tốt hơn, đảm bảo tính ổn định trong
7
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
bớc chạy và đạt tốc độ tối đa lớn hơn trớc giậm nhảy, giúp cho giậm nhảy đợc
chính xác và thành tích đợc nâng cao (1).
Căn cứ vào đặc điểm và sự biến đổi tốc độ, độ dài bớc và tần số bớc, ta có thể

chia cụ ly chạy đà ra làm 3 phần:
* Phần thứ nhất - gồm 8 bớc chạy đầu tiên nhờ tăng cả tần số và độ dài bớc
chạy nên cuối những bớc này tốc dộ đạt đợc bằng tốc độ trung bình của toàn đà.
*Phần thứ 2 - gồm 4-6 bớc đà tiếp theo, vân động viên nhảy tăng tốc độ chủ
yếu nhờ tăng tần số bớc chạy ( với vận động viên có trình độ cao ) hoặc chủ yếu
bằng tăng độ dài bớc ( với vận động viên có trình độ thấp hơn ).
* Phần thứ 3 - là những bớc chạy còn lại, khi vận động viên đã đạt đợc 95%
tốc độ tối đa trớc giậm nhảy ( vào bớc thứ 6 trớc giậm nhảy ). Tốc độ chạy đà hầu
nh không tăng thêm, độ dài bớc và tần số bớc có quan hệ nghịch đảo, nghĩa là tần
số bớc nào lớn thì độ dài của bớc ấy nhỏ và ngợc lại.
Để đạt độ chính xác cao trong chạy đà và giậm nhảy, việc quan trọng nhất là
phải đạt đợc độ ổn định cao về tốc độ trong 6 bớc cuối cùng và độ dài của 8 bớc
chạy đầu tiên. Để có thể theo dõi một cách chính xác các thông số trên đây ngời
ta thờng đặt vạch kiểm tra ở cuối 8 bớc chạy đầu hoặc ở 6 bớc chạy cuối. Vạch
kiểm tra chỉ có tác dụng trong những giai đoạn học tập bớc đầu, khi mà mọi động
tác của ngời học cha đạt độ chính xác cao.
Những bớc cuối cùng của chạy đà, đặc biệt là 2-4 bớc cuối cùng, ngời tập phải
có ý thức chuẩn bị giậm nhảy. Việc thực hiện những bớc có tính chất quyết định
này cũng theo yêu cầu của một nhịp điệu nhất định giúp cho giậm nhảy đợc tốt .
ở 2 - 4 bớc cuối cùng trọng tâm thân thể hơi hạ thấp bằng cách tăng độ dài b-
ớc ; Sau đó ở bớc cuối cùng trớc giậm nhảy, chân lăng hơi gập lại một cách có
đàn tính. Mục đích để thực hiện những bớc cuối cùng trong nhịp điệu đều với tốc
độ cao để chuyển sang giậm nhảy.
Trong giai đoạn bay trên không của bớc cuối cùng, chân lăng cũng tích cực đa
về trớc, sau cho chân giậm vừa tiếp xúc xuống ván giậm, đầu gối chân lăng đã vợt
quá hông và giữ thân trên ở t thế cần thiết.
8
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
T thế của thân trên và cách đặt chân vào ván giậm nhảy giữ một vai trò rất

quan trọng, nó ảnh hởng trực tiếp tới hiệu quả của giậm nhảy.
Nếu nh trong quá trình chạy đà thân trên hơi ngả về phía trớc, thì khi thực hiện
đặt chân xuống ván giậm thân trên phải giữ thẳng đứng. Đều ấy khiến cho vận
động viên tích cực chuyển động nhanh về phía trớc lên chân giậm và tới cuối giai
đoạn giậm nhảy nhanh chóng dùng lực mạnh bật lên.
2. Giậm nhảy :
Giậm nhảy nhanh, mạnh, tận dụng đợc tốc độ nằm ngang đa cơ thể bay lên,
tiến xa về phía trớc, đợc quyết định nhiều bởi động tác đặt chân giậm chính xác
lên ván giậm và động tác giậm nhảy. Chân giậm khi tiếp xúc với ván giậm, góc
giữa chân và mặt đất khoảng 60 đến 65
o
. Đặt chân vào ván giậm đợc thực hiện
nhanh và tích cực nh trong bớc chạy, đồng thời phải sớm đánh đùi chân lăng về
phía trớc - lên trên ngay trong giai đoạn bay của bớc cuối cùng. Thực hiện nh vậy
sẽ giữ đợc tốc độ nằm ngang và chỗ đặt chân giậm nhảy đợc kéo` gần lại với điểm
dọi của trọng tâm thân thể, tạo điều kiện giảm bớt lực phản tác dụng.
Điều rất quan trọng là khi chân giậm tiếp xúc với ván giậm đợc duỗi hầu nh
thẳng, các nhóm cơ bắp tham gia động tác này phải tích cực dùng lực, sẽ giúp ng-
ời nhảy dễ dàng khắc phục đợc lực phản tác dụng rất lớn sản sinh ra để lên chân
giậm.
Chân giậm sau khi đã tiếp xúc với ván giậm, toàn bộ trọng lợng cơ thể dồn lên
nó và tiếp theo bị co lại ở các khớp để giảm bớt sự chấn động. Thời gian co lại
của khớp gối để hoãn xung mất khoảng 0,02 giây. Lực phản tác dụng lên chân
giậm lúc này đợc giảm đi, chỉ còn khoảng 200Kg. Ngời nhảy tích cực chuyển
động về phía trớc, vợt nhanh qua vị trí cân bằng ( giai đoạn thẳng đứng ), chân
lăng gập cẳng chân lại, đánh đùi nhanh về trớc đuổi vợt chân giậm. Từ t thế này,
vận động viên bắt đầu đạp duỗi thẳng chân giậm. Lực tác dụng lên chân giậm
nhảy lại tăng lên tới 350 - 400 Kg trong thời gian 0,03 - 0,04 giây, sau đó lực đợc
giảm dần cho tới 0. Lúc này mặc dù chân giậm đã đợc duỗi thẳng hoàn toàn và cơ
thể vẩn còn trên máy đo lực song lực tác dụng vẩn chỉ bằng 0. Điều đó chứng tỏ

9
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
gia tốc của từng phần và toàn bộ cơ thể đã tạo ra tốc độ hớng về phía trớc - lên
trên và vận động viên không thể dùng sức thêm cho động tác giậm nhảy đợc nữa.
Vì vậy phải tập trung toàn bộ sức lực ngay từ giai đoạn bắt đầu của động tác duỗi
thẳng, tích cực của chân giậm. Động tác đó cần đợc thực hiện sớm ngay từ giai
đoạn thẳng đứng và kéo dài sang đầu giai đoạn tiếp theo. Nếu nh trong giai đoạn
này dùng sức không tích cực, chậm, hiệu quả giậm nhảy sẽ thấp.
Chân giậm tiếp xúc với ván giậm bằng cả bàn chân, song gót chân chạm đất
sớm hơn chút ít. Khi trọng tâm thân thể rơi trên chân giậm nhảy chân này hơi co
lại, góc ở khớp gối khoảng 140
0
- 148
o
.
Giậm nhảy nhanh, mạnh phụ thuộc nhiều vào tốc độ thực hiện động tác của
chân lăng. Sự duy chuyển theo hớng thẳng đứng và đùi đợc nâng cao giữ vai trò
chủ yếu trong việc nâng cao hiệu quả đánh lăng trong giậm nhảy. Sự biến đổi góc
độ co gối của chân lăng ở cuối giai đoạn giậm nhảy có ý nghĩa nhất định. Khi kết
thúc giai đoạn giậm nhảy, góc giữa thân trên và đùi chân lăng khoảng 90
o
, góc
giữa đờng thẳng song song với mặt đất qua trọng tâm thân thể và đùi chân lăng
khoảng 5
o
- 8
o
, còn góc gập của khớp gối khoảng 83
o

. Nh vậy có nghĩa là chân
lăng đánh lăng đùi với biên độ lớn lên phía trên tới mức gần song song với mặt
đất và ra phía trớc tới mức kéo căng cơ phía trớc của đùi chân giậm nhảy.
Cùng với những chuyển động của hai chân, hai tay đợc phối hợp đánh lên,
động tác đánh của hai tay có tác dụng duy trì độ thăng bằng của cơ thể và hỗ trợ
tích cực cho giậm nhảy. Tay cùng bên với chân giậm khủy tay gập lại, đánh
nhanh về phía trớc - lên trên, hơi hớng vào phía trong, tới mức khuỷu tay ngang
vai. Tay bên chân lăng cũng gập lại đánh mạnh ra phía sau, hoặc đánh từ dới về
sau - ra ngoài - lên trên tới mức cánh tay ngang vai. Hai vai và ngực đợc vơn lên
theo động tác đánh tay để nâng trọng tâm thân thể lên và giữ thân trên ở t thế
thẳng đứng khi kết thúc giậm nhảy.
Các động tác của chân giậm, chân lăng và hai tay đợc thực hiện cùng một lúc
sẽ làm tăng hiệu quả của giậm nhảy và kết thúc khi chân giậm đã duỗi hòa toàn
thẳng tới mũi bàn chân. Góc độ giậm nhảy khoảng 75
o
- 78
o
. Thời gian thực hiện
10
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
giậm nhảy rất nhanh, khoảng 0,11 - 0,13giây. Thành phần tốc độ thẳng đứng khi
giậm nhảy có thể đạt tới 3,2 - 3,5 m/s.
3. Giai đoạn bay trên không :
Kết thúc giậm nhảy, cơ thể rời khỏi mặt đất chuyển vào giai đoạn bay, quỹ đạo
của trọng tâm thân thể, bay theo một đờng cong ( đờng đạn bay ). Sự vợt quá xa
của tốc độ nằm ngang so với tốc độ thẳng đứng khiến cho ngời nhảy không thể
thực hiện đợc góc bay có hiệu quả hơn, trong khi góc xiên ( chỉ độ chênh lệch
giữa trọng tâm thân thể trớc khi rời ván giậm và trọng tâm thân thể khi cơ thể đã
rơi xuống cát ) xấp sỉ 27

o
. Vận động viên nhảy u tú đạt đợc góc bay khoảng 25
o
còn thông thờng chỉ đạt 18 - 23
o
.
Giai đoạn bay bao gồm : Bay Bớc bộ và bay với các kiểu khác nhau ( ngồi, -
ỡn thân, cắt kéo ).
Bay bớc bộ giai đoạn cơ thể vửa rời khỏi mặt đất bay lên. Giai đoạn này cơ
bản ở mọi kiểu nhảy đều nh nhau. Chân giậm, sau khi giậm nhảy rời khỏi mặt đất
đợc giữ lại ở phía sau và cẳng chân hơi co lại. Đồng thời chân lăng bắt đầu duỡi
ra nhờ hạ đùi xuống và cẳng chân chuyển động về phía trớc theo quán tính. Lúc
này thân trên vẩn đợc giữ nh trong giậm nhảy, hai tay hơi hạ xuống để giữ thăng
bằng. Giai đoạn này đợc thực hiện rất nhanh khoảng 3/4 độ xa của đờng bay.
Trong bất kỳ một kiều nhảy xa nào, trong khi bay ngời nhảy đều phải đa hông
về phía trớc. Vì vậy ngay sau khi bay lên ở t thế bớc bộ thân trên phải hơi ngã ra
sau.
4. Giai đoạn tiếp đất :
Giới hạn của giai đoạn này từ lúc một bộ phận cơ thể chạm đất đến khi kết
thúc động tác hoạt động. nhiệm vụ của nó là giữ vững thành tích đạt đợc, đảm bảo
an toàn cho cơ thể.
Kết thúc giai đoạn bay trên không, một bộ phận cơ thể chạm đất sẽ bắt đầu
cho giai đoạn tiếp đất, giai đoạn này tuy sảy ra rất nhanh, nhng lại gây chấn động
rất lớn không chỉ đối với hai chân mà còn với toàn bộ cơ thể ngời nhảy. Khi tiếp
đất tốc độ bay của cơ thể vẫn đang lớn, sẽ giảm đi do hoạt động hoãn xung của
11
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
các cơ duỗi đã đợc kéo căng ở khớp hông, khớp gối và cổ chân khi chuyển động
của trọng tâm cơ thể cha bị triệt tiêu hoàn toàn.

Để giảm lực chấn động và hạn chế chấn thơng trong khi rơi, thì trong kỹ thuật
nhảy, điều cơ bản là làm sao tăng đợc đoạn đờng hoãn xung. Giải quyết vấn đề
này, thì trong kỹ thuật tiếp đất, ngời nhảy phải gấp các khớp gối để kéo dài đoạn
đờng hoãn xung. Về sân bãi cần có chất tơi xốp, nhằm làm hạn chế lực chấn
động. Nếu độ lún càng ít do chỗ rơi không mềm, không xốp thì hoạt động dừng
lại nhanh, cơ thể càng bị chấn động mạnh và đột ngột, gây ra phản lực điểm tựa
rất lớn, ảnh hởng xấu tới dây chằng, cơ bắp, làm giảm khả năng tiếp tục hoạt động
của ngời nhảy. Do đó trong khi nhảy, cần xới cát thờng xuyên cho tơi xốp để
giảm bớt chấn động, nâng cao thành tích, kéo dài khả năng hoạt động.
II. Phơng pháp giảng dạy môn nhảy xa
Toàn bộ quá trình giảng dạy nhảy xa cần phải đợc xem xét trong một mối
quan hệ chặt chẽ với trình độ tập luyện thể lực chuyên môn. Giảng dạy kỹ thuật
phải đợc tiến hành sau khi đã có một số sự chuyển bị về nguyên tắc tập luyện
cũng nh phát triển tốc độ, sức mạnh tốc độ và sức mạnh giậm nhảy cho ngời tập.
Trong một buổi tập, ngoài nhiệm vụ học kỹ thuật, còn phải kết hợp các bài tập
phát triển thể lực chuyên môn nhằm giúp cho ngời nhảy nâng cao đợc khả năng
thể lực của mình
1. Các bớc tiến hành tập luyện
Phơng pháp giảng dạy kỹ thuật nhảy xa bao gồm nhiều nhiệm vụ và các biện
pháp, các bài tập kèm theo để thực hiện các nhiệm vụ đó cụ thể nh sau :
Nhiệm vụ 1 : Giới thiệu kỹ thuật
- Giới thiệu, phân tích, kỹ thuật. Làm mẫu và cho xem phim, ảnh hoặc băng
hình về kỹ thuật các kiểu nhảy.
- Nhấn mạnh những thời điểm quan trọng của từng giai đoạn kỹ thuật.
Nhiệm vụ 2 : Cho học sinh chạy đà - nhảy xa để đánh giá khả năng của mỗi
em và tự xác định chân giậm nhảy.
12
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
- Các em đo đà tự do và thực hiện nhảy.

- Sau khi nhảy thử giáo viên tập trung các em lại và bắt đầu hớng dẫn từng
giai đoạn kỹ thuật.
Nhiệm vụ 3 : Dạy kỹ thuật giậm nhảy và bớc bộ
- Tại chỗ đặt chân giậm và giậm nhảy.
- Chạy 1 đến 3 bớc đà làm động tác giậm nhảy.
- Giậm nhảy thực hiện bớc bộ ( chân giậm duỗi hơi co ở gối, đùi chân lăng
nâng ra trớc lên trên gần song song với mặt đất, cẳng chân co tự nhiên tay
bên chân giậm đánh ra trớc lên trên ngang vai - tay bên chân lăng đánh ra
sau, sang ngang và lên trên ).
- Giậm nhảy - bớc bộ, chân lăng chạm đất chuyển sang chạy nhẹ nhàng.
- Tập bớc bộ liên tục
- Kết hợp chạy đà 3 - 5 bớc thực hiện giậm nhảy - bớc bộ và chuyển sang
chạy chậm
- Chạy đà ngắn giậm nhảy qua xà thấp 50cm đặt cách ván giậm với độ dài
bằng nửa độ dài của đờng bay trọng tâm cơ thể
- Chạy đà ngắn - giậm nhảy mạnh . Thực hiện bớc bộ và rơi xuống cát bằng
hai chân
Nhiệm vụ 4 : Dạy kỹ thuật chạy đà sau đó phối hợp với giậm nhảy và bớc
bộ.
- Căn cứ vào khả năng thể lực của mỗi em, giáo viên giúp cho các em cách
xác định độ dài đà. Sau đó hớng dẫn cho các em tự đo lấy đà của mình và
chạy thử. Chạy đà - đặt chân vào ván giậm nhảy.
- Giúp các em biết đánh dấu từng bớc đà và yêu cầu các em chạy theo các b-
ớc đà mà các em đã đánh dấu. Đầu tiên là chạy chậm, sau đó tăng dần tốc
độ ở các lần lặp lại sau. Chạy đà 3 - 5 bớc thực hiện giậm nhảy bớc bộ - rơi
xuống bằng chân lăng.
- Chạy đà với tốc độ cao từ 5 -7 bớc thực hiện giậm nhảy, rơi xuống bằng
chân lăng và chạy nhẹ nhàng ra khỏi hố cát.
13
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh

trờng THPT Yên Thuỷ B
- Xác định vị trí giậm nhảy - chạy đà từ 7 - 11 bớc với tốc độ cao. Thực hiện
giậm nhảy - bớc bộ và rơi xuống cát bằng hai chân.
- Chạy với toàn đà thực hiện giậm nhảy - bớc bộ và rơi xuống cát bằng hai
chân ( yêu cầu : Chạy đà với tốc độ tối đa đặt chân giậm đúng ván giậm
nhảy ).
Nhiệm vụ 5 : Dạy kỹ thuật bay trên không
- Giậm nhảy - bớc bộ thu chân giậm về trớc và rơi xuống bằng hai chân .
- Chạy đà 3 - 5 bớc thực hiện giậm nhảy bớc bộ ( yêu cầu giậm nhảy mạnh -
kéo dài giai đoạn ) thực hiện bớc bộ - sau đó thu chân giậm đa về trớc lên
trên gặp chân lăng và rơi xuống cát bằng hai chân.
- Nhảy xa với đà từ 5 - 7 bớc, thực hiện giậm nhảy - bớc bộ đến quá nửa đ-
ờng bay thu chân giậm.
- Thực hiện toàn bộ đà thu chân giậm về trớc cùng với chân lăng duỗi cẳng
chân rơi vào hố cát
Nhiệm vụ 6 : Dạy kỹ thuật rơi xuống cát ;
- Nhảy xa ỡn thân tại chỗ với việc nâng chân tích cực lên trên và đa chân về
trớc.
- Chạy đà 3 - 5 - 7 bớc giậm nhảy và thực hiện bớc bộ sau đó thu hai chân về
trớc dớn ra xa hơn cùng lúc với gập thân và tay.
- Chạy đà tăng dần tốc độ và có bục giậm nhảy ( cao 20 - 40cm ) để ngời tập
xây dựng cảm giác chính xác của việc thực hiện đúng kỹ thuật rơi xuống
hố cát.
- Nhảy nhiều lần với đà ngắn, đà trung bình và đà dài thực hiện kỹ thuật d-
ớn của toàn bộ cơ thể ra trớc nhằm tận dụng tối đa độ xa.
Nhiệm vụ 7 : Hoàn thiện kỹ thuật nhảy xa và nâng cao thành tích.
- Thực hiện nhảy xa với việc lặp lại nhiều lần với đà trung bình (10 - 12 bớc).
- Thực hiện với đà dài và ổn định nhịp điệu chạy đà ( lặp lại nhiều lần ).
2. Những sai lầm thờng mắc và cách sửa chữa.
14

Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
Trong quá trình giảng dạy kỹ thuật nhảy xa, chúng ta thờng thấy học sinh
hay mắc những lỗi hầu nh ở các giai đoạn của kỹ thuật. Dới đây là một số sai lầm
thờng mắc và biện pháp sửa chữa :
Sai lầm thờng mắc
I. Chạy đà
1. Chiều dài các bớc đà cuối, đặc biệt là
bớc đà cối không hợp lý ( hoặc ngắn
hoặc dài )
2. Chạy đà không chính xác hoặc tốc độ
đà không cao.
3. Nhịp điệu không ổn định của các bớc
chạy đà nhất là các bớc cuối. Dẫn đến
việc đặt chân giậm không đúng ván
giậm.
II. Giậm nhảy.
1. Bớc đa đặt chân giậm nhảy quá ngắn,
quá dài hoặc giật cục.
Cách sửa chữa
1. Khi đo đà cần có vạch đánh dấu, tập
với bớc đà nhất định và lặp lại nhiều
lần. Khi đã ổn định thì xoá các vạch đã
đánh dấu đi
2. Chạy đà nhiều lần, chú ý nhịp điệu
chạy đà và tăng tốc độ, hạ thấp trọng
tâm cơ thể chuẩn bvị giậm nhảy tốt. Sử
dụng vạch báo hiệu để điều chỉnh đà.
Chạy tốc độ cao nhiều trên đờng chạy
hớng vào hố cát.

3. áp dụng vạch đánh dấu ở các bớc
cuối. Cho chạy lặp lại nhiều lần trên các
vạch đó.
1. Cần chú ý nhịp điệu đà, đặc biệt là sự
biến thiên của 4 bớc cuối cùng hạ thấp
trọng tâm, tập bớc cuối cùng lớt thật
nhanh.
15
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
2. Giậm nhảy yếu không có lực.
3. Giậm nhảy không duỗi hết các khớp
nên không tận dụng hết sức mạnh của
các cơ chân.
4. Giậm nhảy bị lao do những bớc cuối
cùng không hạ thấp trọng tâm hoặc lúc
giậm nhảy thân trên gập về trớc hay do
tốc độ giậm nhảy chậm.
5. Sự phối hợp giữa chân lăng và tay
không đồng bộ.
6. Chuyển động của đùi chân lăng gây
cản trở đến giậm nhảy.
III. trên không.
1. Không có thời kỳ bớc bộ, thu chân
giậm quá sớm.
2. Thời kỳ ngồi xổm trên không thu
chân không gọn.
2. Thực hiện giậm nhảy tại chỗ bật lên
trên không, không co chân ở khớp gối.
3. Xây dựng lại khái niệm tập chạy đà

giậm nhảy bớc bộ, yêu cầu chân giậm
duỗi thẳng, tập động tác đạp sau.
4. Tập chạy bốn bớc cuối cùng hạ thấp
trọng tâm. Lúc giậm nhảy yêu cầu chân
thẳng, thân trên thẳng. Tập phản xa
giậm nhảy nhanh, mạnh
5. Nhảy với chạy đà chậm và tập trung
vàophối hợp giữa giậm nhảy với chuyển
động của chân lăng và hai tay.
6. Lặp lại nhiều lần bài tập đi bộ hoặc
chạy giậm nhảy thực hiện bớc bộ.
1. Xây dựng khái niệm đúng: Tại chỗ
tập mô phỏng Động tác bớc bộ sau đó
thu chân giậm. Cahỵ đà 1-3 bớc giậm
nhảy.
2. Tại chỗ bật xa thu chân sát đùi thành
ngồi xổm. Chạy đà nhảy xa vợt qua xà
hay chớng ngại vật nhằm thu chân cao.
16
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
3. Khi bay trên không thân trên ngả ra
sau hoặc gập về trớc quá nhiều dẫn đến
bị mất thăng bằng.
IV. Tiếp đất.
1. Thân trên bị ngả ra sau điểm dọi của
trọng tâm cơ thể.
2. Gập duỗi chân ra trớc không nhanh,
không tích cực.
3. Chạm cát xong thả lỏng dẫn đến ngời

đổ ra phía sau.
3. Tập động tác bớc bộ, thu chân chậm,
chú ý giữ cho t thế ngay ngắn, thân
thẳng tập thêm cơ bụng, cơ lng.
1. Tập rơi từ trên bục cao 30 - 40cm
xuống cát. Có yêu cầu gập thân về trớc.
2. Chạy đà chậm giậm nhảy vợt qua
rào(sào) với độ cao 30 - 40cm yêu cầu
chuyển động chân nhanh.
3. Tập chạy vợt rào, xây dựng cảm giác
dớn ngời về trớc vừa phát triển sức
mạnh tốc độ cho ngời tập.
3. Một số chú ý khi giảng dạy nhảy xa cho học sinh phổ thông.
Khi giảng dạy nhảy xa ở trờng phổ thông, do số lợng học sinh trong lớp
đông hố nhảy có hạn, do đó nên chia lớp thành nhiều tổ nhóm để tập luyện,
tận dụng hết diện tích của hố cát, nhảy đồng loạt để tăng mật độ động mà
không nên hạn chế vị trí giậm chỉ là ván. Không nên cho học sinh tập thờng
xuyên giậm trên ván giậm, vì dễ làm đau cổ chân giậm và làm ảnh hởng
đến đà.
Đặc điểm của học sinh phổ thông là a vận động quá trình hng phấn cao hơn
ức chế. Các em rất thích tập luyện song cũng dễ chán nản, vì thế giáo viên
cần động viên, nhắc nhở kịp thời. Muốn giúp các em nắm vững các yếu
lĩnh kỹ thuật, làm quen với những cảm giác vận động nhất định, cần thiết
cho học sinh thực hiện các bài tập dẫn dắt và chuẩn bị. Tuỳ theo điều kiện
và kế hoạch cụ thể, giáo viên có thể ứng dụng một số bài tập để giảng dạy
17
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
môn nhảy xa nh: Các bài tập bổ trợ, trò chơi và phát triển thể lực khi học
kỹ thuật nhảy xa.

Chuẩn bị kỹ giáo án khi lên lớp:
Giáo án cần đợc giáo viên soạn giảng kỹ càng trớc khi lên lớp theo phân
phối chơng trình do bộ giáo dục quy định cần hình thành rõ đợc các nội
dung, tiến trình lên lớp, phơng pháp giảng dạy, cách tổ chức lớp. Trong
giáo án cũng cần thể hiện đợc tuần tự các bài tập bổ trợ, các trò chơi sẽ sử
dụng đan xen giữa những phần cứng sao cho phù hợp với mục đích, yêu
cầu của bài học đồng thời gây hứng thú cho các em học sinh.
Chuẩn bị tốt sân bãi và các phơng tiện đồ dùng dạy học.
ở đây cần phân biệt rõ những gì giáo viên cần chuẩn bị, những gì học sinh
cần chuẩn bị và những gì giáo viên cùng chuẩn bị với học sinh. Bên cạnh
đó phải biết những gì cần chuẩn bị trớc hay sau.
Cần đa học sinh vào nề nếp với tác phong quân sự hoá.
Điều này cần có những quy ớc về kỷ luật tập luyện và rèn cho các em học
sinh ngay từ tiết đầu tiên.
Chọn và bồi dỡng cán sự:
Muốn cán sự hoạt động có hiệu quả ngời giáo viên cần dành thời gian bồi
dỡng cho các em về cách quản lý điều hành lớp và chuyên môn TDTT có
thể các em này sẽ làm mẫu thay cho giáo viên khi cần thiết.
Tổ chức một giờ học tốt:
Sao cho giảm thời gian vô ích đến mức tối đa, tăng thời gian có ích và mật
độ động cho lớp học sao cho hợp lý. Khi tập luyện nội dung nhảy xa muốn
có hiệu quả thì cờng độ vận động phải tối đa, và quãng nghỉ phải đầy đủ
nên đòi hỏi ngời giáo viên phải hết sức chú ý. Khi học nội dung nhảy xa
giáo viên cần đa những nội dung này lên trớc ngay sau phần khởi động, và
trớc các nội dung khác, lúc này học sinh đang ở trạng thái hng phấn cao và
sung sức nhất. Một điều cần chú ý là phải khởi động thật kỹ càng trớc khi
thực hiện các bài tập nhảy xa. Khi giảng giải kỹ thuật động tác lời giảng
18
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B

cần ngắn gọn khúc triết, dễ hiểu, cần sử dụng các thuật ngữ chuyên môn,
tránh giảng giải rờm rà giúp cho học sinh dễ hiểu; dễ nhớ. Bên cạnh đó th-
ờng xuyên sửa chữa động tác sai cho các em, vì trong nhảy xa đòi hỏi kỹ
thuật phải chính xác thì hiệu quả mới đợc phát huy, cần áp dụng cả sửa
chữa chung và cá biệt.
Tuyệt đối bảo đảm an toàn cho các em, thờng xuyên tuyên truyền và
nhắc nhở các em về tính kỷ luật, bảo đảm an toàn khi tập luyện.
Cần sử dụng nhiều hình thức bài tập dới dạng trò chơi, và các phơng
pháp tập luyện vòng tròn để tạo hng phấn cho học sinh. Cần sử dụng các tín
hiệu để điều khiển tần số các bớc chạy nh : còi, tiếng vỗ tay để kích thích
học sinh tăng nhịp điệu vận động.
Hớng dẫn học sinh các bài tập ở nhà, cách tự tập luyện ngoài giờ để
củng cố, hoàn thiện kỹ thuật chạy ngắn và nâng cao sức khoẻ. Việc hớng
dẫn cho học sinh tự học, tự tập nhảy xa rất phong phú, đa dạng vì chạy,
nhảy là những hoạt động rất cơ bản thờng ngày của các em. Hớng dẫn cho
học sinh tự học phải căn cứ vào nội dung đã dạy trong giờ, phong trào tập
luyện ở địa phơng, trình độ thể lực của từng đối tợng học sinh, điều kiện cơ
sở vật chất cho phép. Có thể nói đây là một công việc rất khó, đòi hỏi giáo
viên cần nắm vững thực tiễn, có sự sáng tạo để có những bài tập đơn giản
phù hợp với hoàn cảnh của học sinh mà lại hấp dẫn các em.
Các hình thức sử dụng nh: Giao bài về nhà bằng lý thuyết với các câu
hỏi. Có thể giao bằng cách su tầm tranh ảnh, hay tự vẽ có liên quan đến
nhảy xa. Bên cạnh đó ra bài tập thực hành nh ( các bài tập bổ trợ, kỹ thuật
xuất phát, kỹ thuật bớc chạy, ). Lu ý các em khi thực hiên các bài tập về
nhà nhất thiết phải khởi động kỹ càng trớc khi tập. Dọn vệ sinh khu tập để
bảo đảm an toàn, và phải tập thờng xuyên nhng không đợc tập quá sức hay
tập ngay sau khi ăn no.
Khi giao bài về nhà rồi thì giáo viên cần có các biện pháp để kiểm
tra. Trớc khi giao các bài tập giáo viên cần kiểm tra và ghi lại kết quả đạt đ-
19

Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
ợc lần 1, sau đó kiểm tra lại lần 2 sau khi đã tập một thời gian, rồi đối chiếu
thành tích 2 đợt đó với nhau. Từ đó có thể đánh giá khả năng tự tập luyện
của các em đạt đợc nh thế nào.
C/ kết quả thực hiện.
Từ kết quả nghiên cứu đề tài: Một vài phơng pháp nhằm nâng cao chất l-
ợng học môn nhảy xa cho học sinh trờng THPT Yên Thuỷ B tôi thấy rằng có
những vấn đề cần giải quyết nh sau:
1/ Chất lợng giờ học TDTT trong trờng THPT Yên Thuỷ B còn có nhiều hạn
chế cần khắc phục. Với cơ sở vật chất, dụng cụ, sân tập còn thiếu thốn nhiều mặt,
nội dung phơng pháp giảng dạy cha đa dạng phong phú, cha lôi cuốn học sinh
hứng khởi để học tập bộ môn. Bên cạnh đó còn có nhiều học sinh và cả phụ
huynh của các em cha hiểu biết về bộ môn TDTT.
2/ Thực trạng thể lực của học sinh còn nhiều hạn chế so với tiêu chuẩn rèn
luyện thân thể, nhất là về các tố chất thể lực. Nên ảnh hởng không nhỏ đến chất l-
ợng của bộ môn nhảy xa.
3/ Qua quá trình nghiên cứu tôi đã lựa chọn đợc một số bài tập có tác dụng tốt,
ít nhiều để hạn để khắc phục những nhợc điểm nêu trên. Mục đích học sinh ở tr-
ờng tôi phát triển thể lực, kỹ thuật động tác tốt, tiến kịp với các vùng lân cận.
4/ Qua thực tiễn giảng dạy, áp dụng các phơng pháp để rèn luyện các tố chất
thể lực và môn nhảy xa tôi thấy rằng về chất lợng, kết quả học tập của các em có
tiến bộ hơn rõ rệt. Các em có niềm say mê, tự giác tập luyện với bộ môn thể dục
nói chung và môn nhảy xa nói riêng. Qua đó các em thấy đợc tầm quan trọng của
bộ môn và phấn đấu hơn nữa để nâng cao thành tích. Thông qua kiểm tra chất l-
ợng học sinh trong 3 năm học qua tôi thấy kết quả học tập của bộ môn nhảy xa ở
các lớp do tôi phụ trách giảng dạy đạt đợc nh sau:
Năm học Giỏi Khá Trung bình Yếu - kém
2007 - 2008 17.0% 41.6% 41.4% 0.0%
2008 - 2009 19.0% 45.0% 35.0% 0.0%

2009 - 2010 20.4% 50.2% 29.4% 0.0%
20
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
D/ bài học kinh nghiệm.
Qua công tác giảng dạy môn Thể dục ở Trờng THPT Yên Thuỷ B - Yên
Thuỷ - Hoà Bình trong mấy năm học gần đây đã có nhiều tiến bộ đáng kể, số lợng
giáo viên phụ trách bộ môn thể dục đầy đủ. Nhng qua tìm hiểu và thực tế giảng
dạy tôi thấy rằng:
1/ Học sinh học tại Trờng THPT Yên Thuỷ B đa số các em là con em ngời
dân tộc Mờng có hoàn cảnh khó khăn, trình độ dân trí thấp chiếm tỷ lệ rất cao,
điều kiện đi lại của các em khi đến lớp thì xa và khó khăn dẫn tới chất lợng giảng
dạy bộ môn TDTT cha đợc tốt. Bên cạnh đó về nhận thức và tiếp thu kỹ thuật
động tác của các em so với các em học sinh ở những vùng khác là yếu hơn rất
nhiều.
2/ Về các tố chất thể lực nh sức mạnh, sức bền của các em là rất tốt, nhng
về tố chất nhanh và khéo léo cũng nh việc thực hiện động tác kỹ thuật của các
môn thể dục nói chung và của môn nhảy xa nói riêng ở các em thì còn rất hạn
chế. Phát triển toàn diện về thể chất cho các em học sinh là rất quan trọng cho
việc học tập, cũng nh trong thực tế của cuộc sống hàng ngày, nhất là trong cuộc
sống hiện đại ngày nay. Chính về vấn đề đó chúng tôi suy nghĩ để tìm ra hệ thống
những bài tập nhằm phát triển các tố chất thể lực có hiệu quả, và nâng cao chất l-
ợng bộ môn nhảy xa dành cho các em trong Trờng THPT Yên Thuỷ B là vấn đề
quan trọng và hết sức cấp thiết. Với mục đích của đề tài này của tôi đã lựa chọn
những bài tập phát triển nâng cao của bộ môn nhảy xa cho các em học sinh trong
nhà trờng. Tôi đã tham khảo những bài tập phát triển của bộ môn, cũng nh các
giáo viên giảng dạy bộ môn TDTT có kinh nghiệm ở các trờng khác. Những bài
tập này tôi lựa chọn hoàn toàn phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và thực trạng của
các em học sinh trong nhà trờng.
3/ Bên cạnh đó khi dạy học, ngời thầy giáo phải luôn tìm tòi, tích cực đổi

mới phơng pháp giảng dạy cho phù hôp với bài học và từng đối tợng học sinh của
từng lớp. Đặc biệt giáo viên cần học hỏi thêm kinh nghiệm, trau dồi thêm về
21
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
chuyên môn nghiệp vụ và tìm hiểu những môn khoa học khác có liên quan đến
môn học để liên hệ với tiết dạy của mình. Từ đó mới lôi kéo học sinh hứng thú
học tập, tích cực tập luyện môn nhảy xa nói riêng và bộ môn thể dục nói chung.
4/ Cần lắng nghe những ý kiến học sinh, phát huy tối đa sự chủ động của
các em trong khi tập luyện, khuyến khích kịp thời những em tự giác, tích cực tập
luyện, có thái độ nghiêm túc trong học tập.
5/ Giáo viên giảng dạy cần có nhiệt huyết với nghề nghiệp, có lòng yêu
mến học sinh, luôn quan tâm đến việc nâng cao chất lợng dạy học.
Đè tài: Một vài phơng pháp nhằm nâng cao chất lợng học môn nhảy xa
cho học sinh trờng THPT Yên Thuỷ B, đã khắc phục phần nào những khó khăn
khi giảng dạy bộ môn này. Giúp các em nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng,
và ứng dụng thực tiễn của nó đối với các bộ môn thể dục thể thao khác, từ đó các
em có thái độ tự giác tập luyện, cải thiện về tác phong nhanh nhẹn, có tính kỷ luật
cao, có sức khoẻ tốt và góp một phần nhỏ vào quá trình hình thành nhân cách của
các em học sinh.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lợng môn nhảy xa
nói riêng, và góp phần rèn luyện các tố chất thể lực cho các em học sinh. Tuy
nhiên đây cha phải là những biện pháp tối u, nhng tôi cũng mạnh dạn đa ra ý kiến
của bản thân mình để giúp các em học sinh nâng cao hơn về chất lợng của môn
nhảy xa. Tôi rất mong đợc sự đóng góp ý kiến của các cấp quản lý và bạn bè đồng
nghiệp để tôi đợc tiến bộ hơn nữa, góp chút sức nhỏ bé của mình vào sự nghiệp
giáo dục chung của đất nớc.
Tôi xin chân thành cảm ơn !

Yên Thuỷ, ngày 12 tháng 5 năm 2010
Ngời viết
22
Đề tài : Một vài phơng pháp nâng cao chất lợng học môn nhảy xa cho học sinh
trờng THPT Yên Thuỷ B
Nguyễn Văn Đại
23