S GIAO DUẽC &ẹAỉO TAẽO HI DNG
oOo
ti :
p dng phng phỏp dy hc theo gúc
vo phõn mụn a lớ trong dng bi thnh ph
nhm phõn húa i tng cho HS lp 4
Ngi thc hin : L ng Th Huyờn
Chc v : Giỏo viờn
Sinh hot t chuyờn mụn : T khi 4
1
tháng 11 – 2010
PHÒNG GIÁO DỤC &ĐÀO TẠO HUYỆN THANH HÀ
TRƯỜNG TIỂU HỌC VIỆT HỒNG
oOo
Đề tài :
Một số giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng dạy học phân mơn Tập làm văn lớp 4
và lớp 5 ở trường Tiểu học
Người thực hiện : L ng Th Hunươ ị
Chức vụ : Giáo viên
Sinh hoạt tổ chun mơn : Tổ khối 4
tháng 11 – 2010
2
3
DANH MỤC
CỤM TỪ VIẾT TẮT
Để việc nghiên cứu đề tài được thuận lợi, tránh viết dài những từ, cụm từ dùng
nhiều lần, tôi sử dụng cách viết tắt các từ ngữ sau:
- GV: Giáo viên.
- HS: Học sinh.
- SGK: Sách giáo khoa.
4
A PHẦN MỞ ĐẦU
I . LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI .
Trong bối cảnh toàn ngành giáo dục đổi mới phương pháp dạy học theo hướng
phát huy tính tích cực chủ động học tập của học sinh , thì phương pháp dạy học
được xem như là một cách thức hoạt động của GV trong việc chỉ đạo tổ chức các
hoạt động học tập . Nhằm giúp HS chủ động trong học tập và đạt các mục tiêu dạy
học ở tất cả các môn học nói chung và phân môn Tập làm văn trong chương trình
lớp 4 và lớp 5 .
Phân môn Tập làm văn ở Tiểu học có vai trò rất quan trọng đối với các môn
học khác của Tiểu học, bởi nó là môn học tích hợp nhiều phân phân môn học khác
như: Chính tả, Luyện từ và câu, Tập đọc…. Muốn có một bài văn hay học sinh cần
phải vận dụng các kiến thức các môn học ở Tiểu học trong làm bài.
Cùng với lý do nêu trên, với thực trạng việc quản lý chất lượng dạy học phân
môn Tập làm văn của giáo viên ở các trường Tiểu học trên địa bàn còn chưa được
chú trọng, chưa được quan tâm và đầu tư đúng mức nên dẫn đến tình trạng giảng dạy
phân môn Tập làm văn hiện nay nhất là phân môn Tập làm văn ở lớp 4 và lớp 5 đó
là: Học sinh không thiết tha với việc học phân môn Tập làm văn, tình trạng giáo
viên đọc văn mẫu cho học sinh chép hay tình trạng học sinh học thuộc văn mẫu cô
cho chép, đến giờ làm bài, khi kiểm tra học sinh thuộc lòng viết văn mẫu ra. Do vậy,
khi chấm bài cô chỉ cần đọc một bài, các bài còn lại không cần đọc vì giống nhau,
chỉ việc nhìn chữ viết và trình bày bài của học sinh mà cho điểm. Chính vì vậy
chúng tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học
phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở trường Tiểu học”.
II.KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
2.1. Khách thể nghiên cứu
5
Đó là vấn đề quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy
phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở trường Tiểu học .
2.2. Đối tượng nghiên cứu
Trong đề tài này chúng tôi nhằm nâng cao chất dạy học phân môn Tập làm văn lớp
4 và lớp 5 ở các trường tiểu học
III.PHẠM VI NGHIÊN CỨU .
- Do điều kiện và thời gian nên phạm vi nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm chỉ
gói gọn ở đối tượng GV và HS lớp 4 và lớp 5 trường Tiểu học trong năm học 2010 –
2011
IV .ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Việc áp dụng Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tập
làm văn lớp 4 và lớp 5 ở trường Tiểu học. Qua đó giúp giáo viên nâng cao chất
lượng dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở trường Tiểu học
B .PHẦN NỘI DUNG
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
Phân môn Tập làm văn ở Tiểu học là môn học có vai trò quan trọng trong các
môn học Tiểu học. Môn học này rèn cho học sinh cả 4 kĩ năng nghe, nói, viết và đọc,
môn học tích hợp nhiều môn học khác, môn học đòi hỏi học sinh phải vận dụng tất
cả các giác quan trong học và làm văn. phân môn Tập làm văn ở Tiểu học trang bị
cho học sinh kiến thức về các thể loại văn như: Kể chuyện, Viết thư, Miêu tả, Đơn
từ, Làm báo cáo thống kê, Trao đổi ý kiến, Thuyết trình, tranh luận,….Qua môn học
này giúp các em mở rộng vốn từ, nhìn nhận thế giới xung quanh một đúng đắn hơn,
phát triển tư duy, tâm hồn, cảm xúc trong sáng cho các em, hình thành nhân cách
cho học sinh, từ đó các em thấy yêu cuộc sống, yêu quê hương đất nước và tự ý thức
được cần mang sức lực, trí tuệ của mình góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu
đẹp hơn.
6
Phân môn Tập làm văn ở Tiểu học được dạy cho học sinh bắt đầu từ lớp 2, sau
khi các em học song lớp 1(biết đọc, biết viết). Nội dung, kiến thức về phân môn Tập
làm văn được thiết kế theo chương trình đồng tâm, mức độ kiến thức, nội dung được
nâng cao và mở rộng khi các em học lên các lớp trên. Ngoài kiến thức về phân môn
Tập làm văn, việc học môn này còn giúp các em học tốt các môn học khác, bởi môn
học này là công cụ để học tập một số môn học khác. Khi các em đọc đúng, đọc hiểu,
viết đúng sẽ giúp các em hiểu đúng nội dung, yêu cầu trong một văn bản từ đó các
em thực hiện yêu cầu của văn bản một cách chính xác.
Theo công văn số 4919 /BGDĐT-GDTH về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
năm học 2010-2011 đối với giáo dục Tiểu học xác định nhiệm vụ trọng tâm: "Năm
học tiếp tục đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục". “Tiếp tục thực hiện
các cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, "Nói
không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục", "Mỗi thầy giáo,
cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo" và phong trào thi đua "Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực".
Tập trung dạy học và đánh giá kết quả học tập của học sinh theo chuẩn kiến
thức, kĩ năng; tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện tích hợp trong dạy
học các môn học; chú trọng giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh; tăng
cường cơ hội tiếp cận giáo dục cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn; tăng cường tiếng
Việt cho học sinh dân tộc thiểu số; thí điểm và chuẩn bị tích cực các điều kiện triển
khai dạy ngoại ngữ theo chương trình mới; duy trì, củng cố và nâng cao chất lượng
phổ cập giáo dục tiểu học - chống mù chữ, phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi;
đẩy mạnh xây dựng trường chuẩn quốc gia và tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.
Tiếp tục đổi mới ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và quản lí; chú
trọng rèn luyện phẩm chất đạo đức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho
đội ngũ nhà giáo.
7
Hưởng ứng cuộc vận động đó, các trường đang tích cực, tiến hành đổi mới
phương pháp quản lý, phương pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh, đổi mới hình thức tổ chức dạy học, đổi mới cách
thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh, áp dụng công nghệ thông tin
vào công tác quản lý và dạy học, sử dụng giáo án điện tử, phát huy tác dụng giáo án
điện tử trong công tác giảng dạy để nâng cao hiệu quả giảng dạy.
Việc nâng cao chất lượng dạy học các môn học nói riêng, đặc biệt là phân
môn Tập làm văn ở Tiểu học là yêu cầu cần thiết của bậc Tiểu học trong giai đoạn
hiện nay.
2. THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN TẬP LÀM
VĂN LỚP 4 VÀ LỚP 5 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
Nhiều năm nay, chất lượng giảng dạy môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở các
trường Tiểu học trong huyện đã dần nâng cao. Bởi lãnh đạo phòng GD&ĐT, cán bộ
quản lý các trường Tiểu học trên địa bàn huyện đã đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo
tốt công tác đổi mới phương pháp dạy học của đội ngũ giáo viên đó là phát huy tính
tich cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập, làm bài, đi sâu vào
chỉ đạo nhiệm vụ trọng tâm: Nâng cao chất lượng dạy của giáo viên, chất lượng học
của học sinh.
Bên cạnh những ưu điểm trên còn một bộ phận không nhỏ giáo viên được đào
tạo bằng nhiều nguồn khác nhau, từ nhiều trường khác nhau. Chất lượng chuyên
môn không đồng đều dẫn đến chất lượng dạy học có phần giảm sút trong đó có phân
môn Tập làm văn.
3. THỰC TRẠNG VIỆC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
MÔN TẬP LÀM VĂN LỚP 4 VÀ LỚP 5 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
8
*Ưu điểm: Hầu hết phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 trong trường Tiểu
học, việc học sinh học tốt phân môn Tập làm văn sẽ giúp các em học tốt các môn
học khác.
Tôi đã nhận thức rõ dạy văn là dạy người, từ đó giúp các em có cái nhìn đúng
đắn về thế giới xung quanh, giúp các em giải quyết nhiệm vụ đặt ra trong thực tiễn
một cách hợp lý, đồng thời xử sự đúng đắn với mọi người xung quanh.
Ban Giám hiệu trong trường đã quan tâm đến mục tiêu môn học, làm cho học
sinh đạt được các mục tiêu về kiến thức, kĩ năng, thái độ với phân môn Tập làm văn
lớp 4 và lớp 5; quan tâm đến quản lý, chỉ đạo hoạt động chuyên môn nhà trường
thực hiện tốt mục tiêu, nội dung, chương trình môn học, việc đổi mới phương pháp
dạy học, tổ chức hình thức dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả dạy học phân môn
Tập làm văn lớp 4 và lớp 5.
*Tồn tại: Thực trạng dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 tuy đã đạt
được những thành công đáng kể về chất lượng dạy của giáo viên, chất lượng học của
học sinh nhưng vẫn còn những hạn chế, mang tính cấp bách cần được giải quyết, đó
là: Quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học phân môn
Tập làm văn còn yếu, chưa thường xuyên xây dựng kế hoạch trong việc chỉ đạo đổi
mới phương pháp dạy học cho giáo viên, thực hiện kế hoạch hiệu quả chưa cao. Việc
tạo điều kiện cho giáo viên đổi mới phương pháp dạy học chưa được quan tâm đúng
mức. Tổ chức dự giờ, đánh giá tiết dạy môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 còn mang
tính hình thức, số tiết Tập làm văn được dự giờ, đánh giá, xếp loại ít. Công tác kiểm
tra đánh giá kết quả dạy học, học tập phân môn Tập
làm văn lớp 4 và lớp 5 chưa phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của giáo
viên trong giảng dạy. Tính sáng tạo trong học văn, làm văn của học sinh còn nhiều
hạn chế.
Thực hiện xây dựng, áp dụng các giải pháp quản lý chất lượng dạy học phân
môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 .
9
Giáo viên hầu hết quen với cách dạy truyền thống (giảng giải, thuyết trình một
chiều) nên nhiều giáo viên rất khó khăn trong đổi mới phương pháp giảng dạy, áp
dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy.
Mặt khác, bệnh thành tích trong nhà trường, trong giáo viên chưa được khắc
phục một các triệt để, dẫn đến tình trạng dạy văn theo kiểu: Thầy đọc văn mẫu, trò
chép và học thuộc lòng.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học trong nhà trường chưa đồng bộ,
máy chiếu đa năng, máy tính thiếu, giáo viên còn lúng khi sử dụng công nghệ thông
tin vào giảng dạy nên đổi mới phương pháp còn diễn ra chậm, hiệu quả thấp.
Do nền kinh tế thị trường ảnh hưởng, tác động đến tâm lý, đời sống vật chất,
tình thần của đội ngũ quản lý, giáo viên làm hạn chế sự nhiệt tình, say mê, tính tự
học của độ ngũ quản lý, giáo viên.
* Nguyên nhân
Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên thì có nhiều, song theo tôi là do một số
nguyên nhân chủ yếu sau :
3.1. Đối với công tác quản lý
Nguyên nhân đầu tiên dẫn đến hạn chế nêu trên do Ban giám hiệu chưa thực
hiện tốt các chức năng trong quy trình quản lý
Việc chỉ đạo các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ còn hình thức,
chưa phát huy được tính tự học, chưa tích cực nghiên cứu, học hỏi, chỉ đạo đổi mới
phương pháp và hình thức dạy học của đội ngũ giáo viên.
Chưa xây dựng được một hệ thống giải pháp mang tính toàn diện về công tác chỉ
đạo hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập làm
văn ở lớp 4 và lớp 5
3.2. Đối với người dạy :
Đa số GV điều tận tâm trong công tác giảng dạy , chăm lo đến việc học tập của
HS nhưng vẫn còn một số hạn chế sau :
10
- Còn một bộ phận giáo viên coi nhẹ tầm quan trọng của phân môn Tập làm văn.
Việc đầu tư nghiên cứu phương pháp dạy học phân môn này chưa được chú trọng.
- Một bộ phận giáo viên trong các trường chưa mạnh dạn đổi mới phương pháp
dạy học, còn sử dụng phương pháp giảng dạy chưa thực sự phù hợp với phân môn
làm cho một số HS nhàm chán không tích cực trong giờ học .
GV chưa thực sự khai thác hết thế mạnh của các phương pháp dạy học tích cực
và những kĩ thuật dạy học mới vào bài dạy trong từng bài học , chưa chú ý đến việc
thể hiện sự kết nối tương tác mang tính cá nhân cao giữa thày và trò, chưa tạo điều
kiện cho HS có thể hợp tác học tập với nhau.
Do điều kiện khách quan nên việc sử dụng đồ dùng dạy học ,đặc biệt là các thiết
bị dạy học hiện đại như: máy chiếu, video, phương pháp trực quan vào tiết học hạn
chế :, ảnh hưởng đến chất lượng tiếp thu bài của HS .
3.3. Đối với học sinh
- Trình độ tiếp thu của HS không đồng đều , một bộ phận không nhỏ HS chưa tự
giác trong việc tiếp thu kiến thức dẫn đến chất lượng chưa cao .
- Một số HS lười học, chán học không tập trung trong giờ học .Sự tương tác trong
học tập giữa trò với thầy, giữa trò với trò còn yếu.
- Trong trường phần lớn HS là con em gia đình lao động nghèo. Ngoài giờ học,
các em phải phụ giúp gia đình làm việc nên ít có thời gian quan sát thực tế, chuẩn bị
bài văn ở nhà .
Vì vậy việc đề ra một số giải pháp quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng
cao chất lượng dạy học phân môn Tập làm văn ở lớp 4 và lớp 5 là hết sức cần thiết,
phù hợp với thực tiễn dạy học, công tác quản lý giáo dục hiện nay ở trường Tiểu
học.
11
4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CHUYÊN MÔN
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC PHÂN MÔN TẬP
LÀM VĂN LỚP 4 VÀ LỚP 5 Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trong hoạt động quản lý hoạt động chuyên
môn ở trường Tiểu học, dựa trên các nguyên tắc trong việc đề xuất các giải pháp, tác
giải đưa ra hệ thống các giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy học phân
môn Tập làm văn ở lớp 4 và lớp 5 trường Tiểu học, như sau:
4.1. Nhóm giải pháp quản lý việc thực hiện mục tiêu dạy học phân môn
Tập làm văn lớp 4 và lớp 5
4.1.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên về tầm quan trọng của việc xác
định mục tiêu dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5.
Trước hết, Ban giám hiệu trên hết là đồng chí Hiệu trưởng cần giúp giáo viên
nhận thức, nắm vững mục tiêu giáo dục phổ thông, mục tiêu của giáo dục Tiểu học,
mục tiêu dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở trường Tiểu học.
Nhiệm vụ dạy học trong nhà trường Tiểu học nhằm hướng tới mục đích đạt
được các mục tiêu dạy học. Khi giáo viên xác định đúng mục tiêu dạy học phân môn
Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 họ sẽ có được những phương pháp giáo dục, giảng dạy
phù hợp nhằm làm cho học sinh đạt được mục tiêu môn học về các lĩnh vực:
- Kiến thức
- Kỹ năng
- Thái độ
Ban giám hiệu tổ chức tốt cho giáo viên học tập các thông tư, văn bản của Bộ
GD&ĐT, Sở GD&ĐT quy định về mục tiêu dạy học môn Tập làm văn lớp 4 và lớp
5. Chỉ đạo tốt các buổi sinh hoạt chuyên môn cấp trường, cấp tổ giúp cho giáo viên
học tập, thảo luận về mục tiêu dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5, tham
khảo nghiên cứu các văn bản, tài liệu liên quan đến mục tiêu dạy học phân môn Tập
12
làm văn lớp 4 và lớp 5 (sách giáo viên, sách thiết kế, tài liệu chuẩn kiến thức kỹ
năng các môn học ở Tiểu học, )
Ban giám hiệu giúp giáo viên nâng cao nhận thức về mục tiêu môn học, đối
chiếu, so sánh thực tiễn về trình độ nhận thức học sinh địa phương trong việc thực
hiện mục tiêu môn học.
4.1.2. Hướng dẫn giáo viên xác định mục tiêu dạy học phân môn Tập làm
văn lớp 4 và lớp 5
Ban giám hiệu cần tổ chức cho giáo viên xác định được mục tiêu giáo dục Tiểu
học, mục tiêu dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở Tiểu học. Mục tiêu
giáo dục Tiểu học là: “Giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát
triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản
để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở”. Mục tiêu phân môn Tập làm văn lớp 4 và
lớp 5 được quy định cụ thể về từng thể loại văn, từng tiết Tập làm văn trong cuốn
chuẩn kiến thức, kỹ năng các môn học ở Tiểu học.
Mục tiêu phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 là:
- Trang bị kiến thức và rèn luyện các kĩ năng làm văn cho học sinh
- Góp phần cùng các môn học khác mở rộng vốn sống, rèn luyện tư duy logic,
tư duy trừu tượng; bồi dưỡng tâm hồn, cảm xúc thẩm mĩ, hình thành nhân cách cho
học sinh.
Tổ chức, tuyên truyền, quán triệt giáo viên để họ xác định được mục tiêu môn
học một cách chính xác, đúng đắn.
Tổ chức, yêu cầu giáo viên tự học, tự nghiên cứu văn bản, thông tư, tài liệu
tham khảo liên quan đến mục tiêu môn học, giúp họ xác định được mục tiêu môn
học.
Tiến hành tổ chức có hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn định kỳ, thường
xuyên trong trường, tổ, khối, giúp giáo viên nắm được cách xác định mục tiêu môn
học một cách nhanh, đúng nhất.
13
4.2. Nhóm giải pháp quản lý công tác thực hiện nội dung, chương trình dạy
học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5
4.2.1. Tổ chức cho giáo viên học tập nội dung, chương trình phân môn Tập
làm văn ở lớp 4 và lớp 5 do Bộ GD&ĐT quy định
Ban giám hiệu tiến hành tổ chức quán triệt giáo viên giúp họ nắm được
chương trình phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5, học tập và nghiên cứu công văn
số 9832/BGD&ĐT-GDTH ngày 1 tháng 9 năm 2006 về hướng dẫn thực hiện
chương trình các môn học ở Tiểu học, công văn số 896/BGD&ĐT-GDTH ngày 13
tháng 2 năm 2006 về hướng dẫn điều chỉnh việc dạy học cho học sinh Tiểu học, tài
liệu hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kỹ năng các môn học ở Tiểu học do
BGD&ĐT ban hành.
Yêu cầu giáo viên tham gia đầy đủ các lớp chuyên đề về đổi mới chương
trình, sách giáo khoa phân môn Tập làm văn.
Thực hiện tốt công tác bồi dưỡng thường xuyên, tự bồi dưỡng đối với giáo viên
giảng dạy phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5.
4.2.2. Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu, học tập nội dung cụ thể về
chương trình phân môn Tập làm văn ở lớp 4 và lớp 5, chú ý những điểm mới và
những vấn đề khó của nội dung chương trình phân môn Tập làm văn lớp 4 và
lớp 5
Điểm mới trong chương trình phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 như sau:
* Ngoài những chương trình về văn miêu tả, Tập làm văn lớp 4 thêm các thể
loại văn sau:
- Văn Kể chuyện : 19 tiết / năm
- Văn Viết thư : 3 tiết / năm
- Giới thiệu các hoạt động: 2 tiết/ năm
- Trao đổi ý kiến: 2 tiết/ năm
- Tóm tắt tin tức: 3 tiết / năm
14
- Điền vào tờ giấy in sẵn: 3 tiết/ năm
* Ngoài những chương trình về văn miêu tả người, đồ vật, cây cối, tả cảnh,
Tập làm văn lớp 5 thêm các thể loại văn sau:
- Báo cáo thống kê: 2 tiết/ năm
- Đơn : 3 tiết / năm
- Thuyết trình, tranh luận: 2 tiết/ năm
- Biên bản: 3 tiết/ năm
- Chương trình hoạt động: 3 tiết / năm
- Chuyển đoạn văn thành kịch: 3 tiết/ năm
Ban giám hiệu cần tổ chức cho giáo viên nghiên cứu nội dung cụ thể của từng
thể loại, từng bài trong sách giáo khoa.
Tổ chức thảo luận trong tổ nhóm, nhà trường để trao đổi về nội dung, chương
trình môn học (đặc biệt điểm mới, điểm khó).
Trong các cuộc sinh hoạt tổ chuyên môn cần đưa các vấn đề mới và khó của nội
dung, chương trình phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 để trao đổi và thống nhất
phương pháp giảng dạy với từng bài cụ thể nhằm đạt hiệu quả tiết dạy cao.
4.2.3. Hướng dẫn giáo viên thực hiện nội dung, chương trình giảng dạy và
kiểm tra việc làm kế hoạch giảng dạy môn Tập làm văn ở lớp 4 và lớp 5
Ban giám hiệu hướng dẫn giáo viên làm kế hoạch giảng dạy cho lớp mình phụ
trách, căn cứ vào tình hình thực tiễn của địa phương, thực tiễn về trình độ nhận thức
của học sinh, căn cứ vào hướng dẫn chuẩn kiến thức kỹ năng các môn học ở Tiểu
học. Đặc biệt giáo viên cần căn cứ vào phân phối chương trình môn học do
BGD&ĐT ban hành (công văn 9832/BGD&ĐT-GDTH ngày 01 tháng 9 năm 2006).
Ban giám hiệu duyệt kế hoạch giảng dạy với từng giáo viên để giáo viên tiến
hành thực hiện theo kế hoạch, xem xét, bổ sung kế hoạch cho giáo viên để kế hoạch
mang tính khả thi cao.
15
4.2.4. Chỉ đạo theo dõi việc thực hiện nội dung, chương trình môn Tập làm
văn ở lớp 4 và 5
Quản lý, chỉ đạo và theo dõi tốt việc thực hiện chương trình là một khâu quan
trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ năm học của mỗi nhà trường.Nội dung đó bao
gồm:
Theo dõi qua sổ sách, hồ sơ của nhà trường.
Theo dõi qua kiểm tra hồ sơ của giáo viên.( bài soạn, kế hoạch giảng dạy…).
Theo dõi qua dự giờ dạy trên lớp của giáo viên.
Theo dõi qua kiểm tra vở ghi trên lớp của học sinh.
4.3. Nhóm giải pháp đổi mới phương pháp dạy học
4.3.1. Giúp giáo viên nắm được mục đích của đổi mới phương pháp dạy
học
Ban giám hiệu cần giúp giáo viên để họ nắm được mục đích của đổi mới
phương pháp dạy học.
Ban giám hiệu trường tổ chức cho giáo viên học tập, nghiên cứu các văn, bản
chỉ thị của Đảng, Nhà nước, của Bộ GD&ĐT về chủ trương, mục đích đổi mới
phương pháp giảng dạy, hướng dẫn và khuyến khích tính tự học tập, nghiên cứu của
giáo viên để nắm vững mục đích đổi mới phương pháp dạy học.
Mục đích của đổi mới phương pháp dạy học ở các trường Tiểu học là thay
đổi lối dạy truyền thụ một chiều sang dạy theo “ Phương pháp dạy học tích cực”
nhằm giúp học sinh phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo trong học
tập, rèn thói quen khả năng tự học, tinh thần hợp tác, kỹ năng vận dụng kiến
thức vào các tình huống trong học tập và trong thực tiễn; tạo niềm tin, hứng thú
trong học tập. Làm cho “học” là quá trình kiến tạo; học sinh tìm tòi khám phá,
phát hiện, luyện tập, khai thác và xử lý thông tin…hình thành hiểu biết, năng lực
và phẩm chất. Tổ chức quá trình nhận thức cho học sinh, dạy học sinh cách phát
16
hiện và tìm ra kiến thức, chú trọng hình thành các năng lực (tự học, sáng tạo,
hợp tác,.) dạy cách học cho học sinh.
4.3.2. Giúp giáo viên nắm được một số phương pháp dạy học phát huy tính
tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh trong học Tập làm văn
Ban giám hiệu phải giúp giáo viên nắm được các phương pháp dạy học tích
cực, từ đó giáo viên biết cách lựa chọn các phương pháp dạy học phù hợp với từng
bài dạy cụ thể để đạt hiệu quả cao trong công tác giảng dạy.
Một số phương pháp dạy học và kĩ thuật dạy học tích cực sau:
- Dạy học vấn đáp, đàm thoại
- Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề
- Dạy học hợp tác nhỏ trong nhóm
- Dạy học tích cực hóa hoạt động của người học
- Dạy tập làm văn theo sơ đồ mạng
-Kĩ thuật dạy học theo góc, dạy học theo dự án, kĩ thuật khăn trải bàn …
4.3.3. Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong việc đổi mới phương
pháp dạy học
Để thực hiện công tốt tác quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học Hiệu
trưởng cần tạo điều kiện để giáo viên nắm vững định hướng đổi mới phương pháp
dạy học, yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học, mục đích của đổi mới phương pháp
dạy học.
Tổ chức các hội thảo chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học.
Tổ chức cho giáo viên giảng dạy theo định hướng, yêu cầu đổi mới phương
pháp dạy học.
Tổ chức rút kinh nghiệm về giảng dạy theo định hướng đổi mới phương pháp
dạy học.
Tạo các điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết để giáo
viên tiến hành đổi mới phương pháp dạy học như: Máy tính, máy chiếu, Camera vật
17
thể… Mua sắm thiết bị dạy học theo yêu cầu của chương trình và kế hoạch trang bị
của nhà trường.
Tổ chức tự làm, sưu tầm thiết bị dạy học.
Tổ chức cho giáo viên tham gia các lớp tập huấn về đổi mới phương pháp dạy
học do cấp trên tổ chức.
4.4. Nhóm giải pháp quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học
4.4.1. Quản lý việc đánh giá kết quả dạy học phân môn Tập làm văn của
giáo viên
Quản lý việc giáo viên soạn bài, chuẩn bị giờ lên lớp
Việc giáo viên soạn bài, chuẩn bị giờ lên lớp có ý nghĩa rất lớn đến chất lượng
giờ lên lớp của họ. Vì thế yêu cầu bắt buộc mỗi giáo viên phải chuẩn bị bài đầy đủ.
Ban giám hiệu phổ biến yêu cầu cho giáo viên thực hiện việc soạn bài. Cần tổ
chức kiểm tra việc giáo viên soạn bài, chuẩn bị giờ lên lớp theo các bước:
- Trước hết phải để giáo viên tự kiểm tra.
- Tổ trưởng chuyên môn kiểm tra dưới hình thức kiểm tra công khai giáo án
từng người vào các kì sinh hoạt tổ chuyên môn.
- Nhà trường kiểm tra.
Ngoài ra Ban giám hiệu cần tổ chức kiểm tra việc soạn bài của giáo viên theo
định kì, đồng thời nên tổ chức kiểm tra đột xuất việc giáo viên soạn bài. Việc kiểm
tra đột xuất của Ban giám hiệu sẽ giúp giáo viên tự giác hơn trong việc soạn bài. Vì
thế cần tăng cường kiểm tra đột xuất việc giáo viên soạn bài, chuẩn bị giờ lên lớp.
Trong các kì kiểm tra cần kiểm tra về các mặt như: số lượng bài soạn, thời gian
soạn bài và đặc biệt là chú trọng kiểm tra chất lượng bài soạn, thể hiện ở kiến thức
của bài, phương pháp giảng dạy từng bài, trong đó chú ý xem giáo viên đã thể hiện
rõ việc đổi mới phương pháp dạy học chưa, có soạn bài theo hướng phát huy tính
tích cực, chủ động nhận thức của học sinh không và có thể hiện nhiều hình thức tổ
chức dạy học đa dạng, phong phú không?
18
Qua mỗi kỳ kiểm tra cần nêu ưu điểm, nhược điểm của từng giáo viên giúp họ
phát huy mặt tốt, khắc phục mặt chưa tốt để kì sau họ làm tốt hơn, đồng thời xem
đây là một trong những tiêu chí để đánh giá xếp loại chuyên môn, thi đua cho giáo
viên.
* Quản lí chất lượng giờ lên lớp của giáo viên
Giờ dạy trên lớp của giáo viên có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao chất
lượng dạy học. Nó là khâu chủ yếu trong hoạt động dạy của giáo viên. Trong giờ học
trên lớp, người thầy có thể tác động tới nhiều học sinh cùng một lúc và học sinh tiếp
thu được tri thức có hệ thống; củng cố, rèn luyện kĩ năng cần thiết cho học sinh. Vì
vậy, trong việc quản lí, nâng cao chất lượng giờ dạy trên lớp là quan trọng nhất,
quyết định đến chất lượng hoạt động dạy của giáo viên. Từ đó, Ban giám hiệu cần
tập trung suy nghĩ để tìm ra các giải pháp quản lý cụ thể để nâng cao chất lượng giờ
dạy Tập làm văn trên lớp của giáo viên.
4.4.2. Quản lý việc học tập môn Tập làm văn lớp 4 và 5 của học sinh
Quản lý việc học tập phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 một cách chặt chẽ,
phù hợp sẽ giúp các em tích cực, tự giác, có hứng thú học tập môn học.
Trước hết cần xây dựng cho học sinh động cơ học tập phân môn Tập làm văn
một cách đúng đắn.
Xây dựng cho học sinh ý thức, phương pháp tự học.
Giáo viên cần hướng dẫn học sinh tự học, bồi dưỡng cho các em niềm say mê
học tập, hướng dẫn cho các em phương pháp tự học phân môn Tập làm văn.
Xây dựng cho học sinh dạng bài tập, dạng đề Tập làm văn có độ khó tăng dần,
hệ thống đề mở để phát huy tính tích cực, sáng tạo trong làm văn của các em.
Hướng dẫn học sinh học lý thuyết, đọc tài liệu tham khảo, bài văn mẫu có chọn
lọc và sáng tạo.
Tổ chức ngoại khóa, dã ngoại cho học sinh giúp các em có thêm vốn sống,
nguồn cảm xúc khi viết văn.
19
Đẩy mạnh dạy học theo phương pháp tích cực hóa hoạt động học tập của học
sinh. Tăng cường đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tính chủ động, sáng
tao tích cực của học sinh.
V . HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN
Qua quá trình chỉ đạo và áp dụng các nhóm giải pháp quản lý hoạt động
chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp
5 trong năm học 2010-2011 ở trường Tiểu học của tôi đã đạt được hiệu quả cụ thể
tính đến giữa học kì II như sau :
Tốt Khá Trung bình Yếu
Đầu năm
Giữa kì I
Cuối kì I
Giữa kì II
Qua bảng số liệu tổng kết từ kết quả khảo sát thực tế chất lượng môn Tiếng việt
của nhà trường tôi thấy rằng chất lượng học tập môn tiếng việt được nâng lên rõ rệt
trong đó có chất lượng phân môn Tập làm văn qua các kì. Điều đó cho thấy các giải
pháp quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học phân môn
Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở trường Tiểu học có tính khả thi cao.
C . PHẦN KẾT LUẬN .
I . Kết luận
Mục tiêu của đề tài: “Một số giải pháp quản lý hoạt động chuyên môn nhằm
nâng cao chất lượng dạy học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở trường Tiểu
học ” chính là tìm ra các giải pháp quản lý hữu hiệu để nâng cao chất lượng dạy học
20
phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở các trường Tiểu học. Trên cở sở mục tiêu
định hướng, tìm ra các giải pháp thực hiện cụ thể.
Các giải pháp quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng giảng
dạy phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 phải được thực hiện một cách đồng bộ và
toàn diện, bởi vì các giải pháp này có quan hệ mật thiết với nhau, hỗ trợ nhau để đạt
được mục tiêu đề ra.
Các giải pháp quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy
học phân môn Tập làm văn lớp 4 và lớp 5 ở các trường Tiểu học phải dựa trên
những tiêu chí của 4 nhóm giải pháp bao gồm:
- Nhóm giải pháp quản lý việc thực hiện mục tiêu môn học.
- Nhóm giải pháp quản lý việc thực hiện nội dung, chương trình dạy học
- Nhóm giải pháp quản lý việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy
học.
- Nhóm giải pháp quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học.
Từ đó, áp dụng có hiệu quả các giải pháp này vào quá trình quản lý trường học,
quản lý hoạt động chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng dạy học nói chung và chất
lượng dạy học phân môn Tập làm văn ở các trường Tiểu học nói riêng.
II . Kiến nghị
*. Đối với Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT
Cần tăng cường đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy của giáo
viên, chất lượng học của học sinh, có kế hoạch thành lập các ngân hàng đề, hệ thông
đề bài mở, để phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh, nhằm hạn chế
tình trạng dạy đọc – chép trong phân môn Tập làm văn.
*. Đối với các trường tiểu học
Ban giám hiệu cần xây dựng tập thể sư phạm đoàn kết, nhất trí trong trường
học, thực hiện tốt quy chế dân chủ, xây dựng kế hoạch chỉ đạo nhiệm vụ năm học
đảm bảo tính khả thi và hiệu quả cao.
21
Cán bộ quản lý trong nhà trường phải đi đầu trong việc trau dồi phẩm chất đạo
đức nhà giáo, nâng cao nghiệp vụ quản lý trường học, nghiệp vụ chuyên môn, đổi
mới phương pháp quản lý, phương pháp kiểm tra, đánh giá giáo viên, học sinh.
Tạo ra được phong trào tích cực chủ động, sáng tạo trong học tập của học
sinh, phong trào tự học, tự bồi dưỡng, tích cực, đổi mới phương pháp giảng dạy,
giáo dục của giáo viên.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
22
MỤC LỤC
Phụ bìa ………………………………………………………… trang 1
Danh mục các cụm từ viết tắt ………………………………… trang 2
A . PHẦN MỞ ĐẦU
23
I . Bối cảnh của đề tài ………………………………………. trang 3
II . Lí do chọ đề tài ………………………………………. trang 3
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu …………………………… trang 4
IV .Mục đích nghiên cứu ………………………………………. trang 4
V Điểm mới trong kết quả nghiên cứu …………………………. trang 5
B. PHẦN NỘI DUNG
I .Cơ sở lí luận ………………………………………… trang 5
II. Thực trạng của vấn đề ……………………………………… trang 6
III .Nguyên nhân ……………………………………………… trang 7
IV .Các giải pháp rèn kĩ năng sử dụng kênh hình cho HS………… trang 8
V .Hiệu quả của SKKN …………………………………………… trang 10
C . PHẦN KẾT LUẬN
I . Những bài học kinh nghiệm . …………………………………. trang 11
II .Ý nghĩa của SKKN ………………………………… trang 11
III . Khả năng ứng dụng , triển khai ………………………………. trang 12
IV .Đề xuất , kiến nghị ………………………………… trang 12
Tài liệu tham khảo ……………………………………trang 13
24