Phát triển lực lượng sản xuất

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
lời nói đầu
Theo quan điểm triết học Mác - Lê Nin, lực lợng sản xuất là nền tảng
quyết định nền sản xuất xã hội. Quan hệ sản xuất - quan hệ giữa con ngời
trong quá trình sản xuất phải phù hợp với tính chất và trình độ của lực lợng
sản xuất. Khi lực lợng sản xuất phát triển đến một trình độ mới thì quan hệ
sản xuất sẽ thay đổi dẫn đến sự thay đổi về thợng tầng kiến trúc của xã hội
đến một mức độ nhất định sẽ dẫn tới sự thay đổi về hình thái kinh tế - xã
hội thấp đến một hình thái kinh tế - xã hội cao hơn trong lịch sử phát triển
của loài ngời.
Từ những năm 40 của thế kỷ XIX, Các Mác đã nhận thấy những mâu
thuẫn sâu sắc trong lòng chế độ t bản và dự báo một hình thái kinh tế - xã
hội mới sẽ ra đời đó chính là chủ nghĩa xã hội.
Việt Nam đang trong quá trình quá độ lên chủ nghĩa xã hội và thời kỳ
đó sẽ kéo dài bao lâu cha thể xác định đợc. Xã hội tơng lai chính là đứa con
mà xã hội ngày nay đang mang thai.
Để hoàn thành giai đoạn quá độ lên chủ nghĩa xã hội, chúng ta phải có
một thợng tầng kiến trúc xã hội mới, muốn nh vậy phải có cơ cấu kinh tế
xã hội mới tức là quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa. Để xây dựng quan hệ
sản xuất mới, chúng ta phải xây dựng lực lợng sản xuất xã hội.
Hơn nữa, mỗi hình thái kinh tế xã hội đặc trng bằng một phơng thức
sản xuất. Nếu nh công cụ lao động thủ công tợng trng cho chế độ phong
kiến, chiếc đầu máy hơi nớc biểu hiện cho chế độ t bản chủ nghĩa thì chiếc
máy tính chính là đặc trng của xã hội ngày nay. Chìa khóa của sự thay đổi
về hình thái kinh tế xã hội lại chính là sự phát triển lên một trình độ mới
của năng suất lao động xã hội. Chế độ t bản phủ định chế độ phong kiến do
năng suất lao động xã hội t bản chủ nghĩa cao hơn năng suất lao động xã
hội của thời kỳ phong kiến. Vì vậy, để tiến lên chủ nghĩa xã hội, chúng ta
phải có năng suất lao động xã hội cao hơn năng suất lao động xã hội của
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

chủ nghĩa t bản. Làm đợc điều này rất khó vì chủ nghĩa t bản đợc kế thừa
sự phát triển khoa học kỹ thuật của nhân loại hơn nữa chủ nghĩa t bản là
một hệ thống mở bản thân nó cũng có tính thích ứng với thời đại mới nên
năng suất lao động xã hội t bản chủ nghĩa cũng tăng lên không ngừng. Nên
để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội thì con đờng duy nhất là phải
tăng năng suất lao động xã hội cao hơn năng suất lao động xã hội t bản chủ
nghĩa. Muốn nh vậy, cách duy nhất là phát triển lực lợng sản xuất.
Với t cách là học viên lớp MBA8, tôi mong muốn vận dụng kiến thức
đã đợc học đã đa ra quan điểm của mình về vấn đề phát triển đất nớc. Nh
Đảng ta đã nhận định, chúng ta đang lạc hậu về lý luận, với t cách là một
cán bộ, một Đảng viên, tôi có nguyện vọng nói lên trăn trở, suy nghĩ của
mình về phát triển lực lợng sản xuất đa đất nớc phát triển.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Phó giáo s - Tiến sỹ Đoàn
Quang Thọ vì những kiến thức sâu sắc và khách quan của thầy đã góp phần
định hớng cho tiểu luận này.
*
* *
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Theo lý luận về hình thái kinh tế xã hội, quan hệ sản xuất phải phù hợp
với tính chất, trình độ của lực lợng sản xuất mới khuyến khích lực lợng sản
xuất phát triển. Cơ sở hạ tầng của một xã hội sẽ hình thành nên một kiến
trúc thợng tầng tơng ứng với nó. Tính chất của kiến trúc thợng tầng do tính
chất của cơ sở hạ tầng quyết định. Ngợc lại, sự tác động của kiến trúc thợng
tầng tác động đến cơ sở hạ tầng phù hợp với các quy luật khách quan thì sẽ
là động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển kinh tế.
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội hiện nay, với xu hớng hội
nhập và quốc tế hoá nền kinh tế, nhiệm vụ hàng đầu của đất nớc là phải
phát triển lực lợng sản xuất. Để làm đợc việc đó, chúng ta phải xây dựng cơ
sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội, phải đẩy nhanh quá trình công

nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nớc. Do con ngời là lực lợng sản xuất cơ bản
nên phải có chiến lợc phát triển con ngời để làm chủ đợc thời đại, làm chủ
khoa học - công nghệ.
Để lực lợng sản xuất phát triển nhanh, phải xây dựng quan hệ sản xuất
phù hợp với tính chất trình độ của lực lợng sản xuất cả trên ba mặt: quan hệ
sở hữu, quan hệ tổ chức - quản lý sản xuất, quan hệ phân phối; Phải làm sao
các yếu tố kiến trúc thợng tầng nh: chính trị, pháp luật, tôn giáo, nghệ
thuật, giá trị đạo đức... tác động tới cơ sở hạ tầng một cách phù hợp với quy
luật khách quan.
Nh vậy, muốn phát triển lực lợng sản xuất có ba cách tác động sau đây:
* Tác động trực tiếp vào các yếu tố lực lợng sản xuất xã hội
* Tác động đến quan hệ sản xuất để quan hệ sản xuất phù hợp với tính
chất trình độ của lực lợng sản xuất sẽ thúc đẩy lực lợng sản xuất phát triển
* Tác động vào kiến trúc thợng tầng phù hợp với cơ sở hạ tầng sẽ thúc
đẩy cơ sở hạ tầng phát triển
1. Phát triển lực lợng sản xuất, công nghiệp hóa và hiện đại hoá đất
nớc:
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Đây là nhiệm vụ trọng tâm trong cả thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
nhằm xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, phát triển
lực lợng sản xuất.
Công nghiệp hóa và hiện đại hoá là quá trình chuyển đổi căn bản toàn
diện các hoạt động kinh tế xã hội từ sử dụng sức lao động thủ công là chính
sang việc sử dụng một cách phổ biến sức lao động với khoa học và công
nghệ hiện đại, tiên tiến, tạo ra năng suất lao động cao.
Để phát triển lực lợng sản xuất, chúng ta phải tác động vào hai yếu tố
con ngời lao động và t liệu sản xuất
Con ngời là yếu tố quyết định sự phát triển của lực lợng sản xuất xã
hội. Trong điều kiện nền kinh tế tri thức hiện nay, xây dựng đội ngũ ngời

lao động đáp ứng đòi hỏi của thời kỳ mới là một nhiệm vụ quan trọng thúc
đẩy sự phát triển của đất nớc.
Chúng ta phải đẩy mạnh công tác xây dựng, đào tạo nguồn nhân lực,
cải tổ nền giáo dục đào tạo, tăng cờng hệ thống đào tạo nghề cho phù hợp
với xu thế hội nhập kinh tế hiện nay
Con ngời Việt Nam có nhiều điểm mạnh nh thông minh, cần cù, tháo
vát, chịu thơng, chịu khó những cũng có nhiều điểm yếu cha phù hợp với
sự phát triển của thời kỳ mới nh: t duy tiểu nông, cách làm ăn manh mún,
thiếu đoàn kết...
Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý giỏi, đội ngũ cán bộ kỹ thuật, công
nhân lành nghề nắm bắt đợc khoa học kỹ thuật mới áp dụng trong sản xuất.
Để phát triển bền vững, phải phát triển yếu tố con ngời đây chính là
yếu tố quyết định sự thành bại của quá trình công nghiệp hóa và hiện đại
hoá đất nớc.
Hơn nữa, chúng ta phải phát triển ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản
xuất, tăng hàm lợng tri thức trong sản phẩm, chuyển từ sản xuất sản phẩm
dạng thô sang sản phẩm qua chế biến
5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Về chủ trơng sản xuất nên tập trung vào sản xuất những sản phẩm mà
chúng ta có lợi thế so sánh không theo chủ trơng trớc đây là chúng ta chỉ
sản xuất hàng hóa để thay thế hàng nhập khẩu
Chúng ta phải lu ý đến việc tăng cờng hợp tác về khoa học kỹ thuật với
nớc ngoài, áp dụng các hình thức chuyển giao công nghệ phù hợp để nâng
nền sản xuất trong nớc lên một bớc phát triển mới đáp ứng yêu cầu của thời
đại
2. Xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất, trình độ của lực
lợng sản xuất
Để phát triển lực lợng sản xuất, phải xây dựng quan hệ sản xuất phù
hợp với tính chất trình độ của lực lợng sản xuất. Thậm chí quan hệ sản xuất

quá phát triển so với lực lợng sản xuất cũng kìm hãm sự phát triển của lực
lợng sản xuất. Đây chính là sai lầm chúng ta mắc phải trong giai đoạn xây
dựng nền đại công nghiệp xã hội chủ nghĩa trớc đây. Khi nền kinh tế nông
nghiệp lạc hậu cha đủ cơ sở để xây dựng nền đại công nghiệp xã hội chủ
nghĩa thì mục tiêu cơ khí hoá toàn quốc, đa hàng loạt các hộ gia đình vào
hợp tác, xây dựng các nhà máy quốc doanh lớn nh trớc đây là vội vàng nên
chúng ta phải trả giá đắt cho việc đó. Sai lầm trên đã kìm hãm sự phát triển
của lực lợng sản xuất xã hội trong một thời gian dài trong cơ chế quan liêu
bao cấp, nền sản xuất nớc nhà kém phát triển khoảng cách so với thế giới
cách xa.
Mặt khác, nếu quan hệ sản xuất lạc hậu so với tính chất trình độ của lực
lợng sản xuất tức là quan hệ sản xuất ấy đã lỗi thời quan hệ sản xuất ấy sẽ
bị thay thế bởi quan hệ sản xuất khác tiên tiến hơn và một hình thái kinh tế
xã hội mới lại ra đời.
Vì vậy, vấn đề đặt ra hiện nay là làm sao chúng ta xây dựng quan hệ sản
xuất phù hợp với tính chất trình độ của lực lợng sản xuất. Đó là trách
nhiệm nặng nề đè lên vai Đảng, Nhà nớc cùng toàn thể dân tộc. Nói đến
6