UBND THỊ XÃ CAM RANH
TRƯỜNG THCS NGUYỄN TRUNG TRỰC
Người viết : Nguyễn Hữu Thuế
Trường : THCS Nguyễn Trung Trực
ĐỀ TÀI:
NHỮNG BIỆN PHÁP HỮU HIỆU ĐỂ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
HỌC SINH VÀ XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC NHÀ GIÁO.
HƯỞNG ỨNG CUỘC VẬN ĐỘNG “HỌC TẬP VÀ LÀM
THEO TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH”.
Mục Lục
I. Chọn đề tài
II. Những biện pháp đã thực hiện
III. Hiệu quả của đè tài
IV. Bài học kinh nghiệm
ĐỀ CƯƠNG BÀI VIẾT
I. Lý do chọn đề tài:
- Do yêu cầu giáo dục đạo đức trong nhà trường.
- Những yêu cầu xây dựng đạo đức nhà giáo, tạo nên vai trò để thầy cô giáo có thể giáo
dục đạo đức học sinh một cách hiệu quả nhất.
- Yêu cầu gắn công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường, hưởng ứng cuộc vận động :
“ học tập và làm theo đạo đức Hồ Chí Minh.
II. Những biện pháp hữu hiệu để giáo dục đạo đức học sinh và xay dựng đạo đức
nhà giáo:
1.Các lực lượng giáo dục trong nhà trường trong công tác giáo dục học sinh
a. Lực lượng giáo viên chủ nhiệm và giáo viên dạy lớp.
b. Các đoàn thể nhà trường trong giáo dục đạo đức: ( Đoàn thanh niên, đội thiếu niên làm
nồng cốt)
2. Giảng dạy tốt môn giáo dục công dân và lồng ghép các bộ môn văn hóa trong giáo dục.
3. Câu chuyện dưới cờ hiệu trưởng trong giáo dục học sinh.
4. Tích gương mẫu của nhà giáo trong giáo dục đạo đức học sinh.
5. Xây dựng cơ sở vật chất, quan cảnh môi trường thân thiện để giáo dục đạo đức học
sinh
6. Thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy trong việc giáo dục đạo đức học sinh
7. Xây dựng nền nếp học tập tích cực góp phần đạo đức học sinh
8. Thông qua kể chuyện tấm gương đạo đức Bác Hồ để giáo dục đạo đức học sinh
9. Tiên học lễ- Hậu học văn
10. Giáo dục tốt động cơ và thái độ học tập là góp phần giáo dục đạo đức học sinh(hay
nói cách khác muốn có đạo đức tốt phải học tập tốt.
11. Phối hợp gia đình, các cấp, các đoàn thể xã hội trong công tác giáo dục đạo đức học
sinh
12. Giáo dục học sinh xóa bỏ văn hóa xấu đồng thời góp phần giáo dục đạo đức học sinh.
13. Giảng dạy tốt bộ môn giáo dục công dân và lồng ghép các bộ môn văn hóa khác vào
việc giáo dục đạo đức học sinh
14. Người thầy có tình tương yêu học sinh sẽ giúp các em có ý thức điều chỉnh hành vi
đạo đức ngày càng tốt hơn.
I/ Lý do chọn đề tài:
Từ ngàn xưa đạo đức hiểu nghĩa chung nhất là một hình thái ý thức xã hội: bao gồm
những nguyên tắc, chuẩn mực, định hướng giá trị được xã hội thừa nhận, có tác dụng chi
phối, điều chỉnh hành vi con người trong quan hệ với người khác và toàn xã hội
Đối với mỗi cá nhân, ý thức và hành vi đạo đức mang tính gía trị chủ yếu xuất phát từ
nhu cầu bên trong đồng thời chịu tác dụng của dư luận xã hội, sự kiểm tra của người xung
quanh.đạo đức là giá trị cao quý nhất của mỗi con người, gia đình và xã hội.
Người có đạo đức là người thành đạt, Bác Hồ chỉ rõ “ Người có đức mà không có tài
làm việc gì cũng khó , người có tài mà không có đức là người vô dụnggắn liền với đời sống
xã hội.
Trong nhà trường giáo dục đạo đức cho học sinh dã gắn liền với công tác giáo dục các
bộ môn văn hóa, khoa học,… đ/ nhưng với khẩu hiệu “tiên học lễ, hậu học văn” thì ta càng
thấy rõ đạo đức giữ vai trò nền tảng trong giáo dục
Để có thể làm tốt hơn công tác giáo dục đạo đức của nhà trường hiện nay, sao cho có
hiệu quả thiết thực, bản thân mỗi người làm công tác giáo dục nói chung và người dạy đạo
đức cho học sinh của mình cũng cần nhìn nhận và thấy rõ thực chất toàn cảnh tình hình giáo
dục đạo đức chung cả nước, địa phương mình. Bài báo giáo dục đạo đức của tác giả trần…
đăng trên báo nhân dân ngày 14/09/2009, được lược trích:…cho ta có cái nhìn sâu hơn về
thực trạng đạo đức hiện nay, kết quả điều tra gần đây của viện nghiên cứu và phát triển giáo
dục Việt Nam cho thấy: càng học lên cao thì số thì số học sinh vi phạm đạo đức càng tăng
lên
Biểu hiện vi phạm Tiểu học Trung học cơ
sở
Trung học
phổ thông
Cao đẳng đại
học
Tỷ lệ đi học không đúng giờ 20% 21% 58% 85%
Tỷ lệ quy cóp 8% 55% 60% 69%
Tỷ lệ nói dối cha mẹ 22% 50% 64% 83%
Tỷ lệ vi phạm luật giao
thông
4% 35% 70% 84%
Năm 2007, khảo sát tại 30 trường đại học, cao đẳng cho thấy 51,4% sinh viên cho rằng “
sống thử trước hôn nhân” là hiện tượng phổ biến. Số liệu khác của ủy ban dân số - kế hoạch
hóa gia đình năm 2007 đã báo động : Mỗi năm cả nước có hơn 1,5 triệu vụ nạo phá thai, trong
đó tuổi vị thành niên chiếm trên 35%( trong đó khoảng 20% là học sinh sinh viên ).
Đại tá Phạm Đức Chấn - cục trưởng cục quản lý trại giam, cơ sở giáo dục, trường giáo
dưỡng(bộ công an) báo động: Tính riêng năm 2007, số học sinh trong 4 trường giáo dưỡng là
3897 em, so với năm 2000 chỉ c1o 2223 em tăng 1574 học sinh.
Để thấy rõ hơn thực trạng học sinh, sinh viên phạm pháp, xin nêu 2 vụ án gần đây. Ngày
16.6.2008, trước căn hộ CT5 khu đô thị Mỹ Đình (Hà Nội ), công an Hà Nội đã bắt quả tang 3
sinh viên Đại Học Công Nghiệp Hà Nội là Nguyễn Xuân Thức, Hoàng Tuấn Anh và Dương
Thái Nam về hành vi cướp giật tài sản công dân. Chúng khai nhận trước đó đã thực hiện trót
lọt hơn chục vụ cướp giật…ngiêm trọng hơn là vụ giết người ngay giữa sân trường, 7 giờ sáng
ngày 18 tháng 6 em Nguyễn Thanh Danh học sinh 9G trường THCS Lý Tự Trọng thị xã Kom
Tum, do xích mích đã bị Tiến và Phong học sinh trường THCS Nguyễn Huệ Thị xã KomTum
đâm chết ngay tại trường THPT Kom Tum, hôm đó Danh đến trường để ôn luyện vào lớp 10.
Khảo sát vài năm gần đây ở 4 trường giáo dưỡng (dành cho trẻ vị thành niên phạm pháp
– thuộc Bộ công an). Trong 3448 em có 145 em buôn bán, hút chích ma túy, 12 em cướp giật,
54 em cưỡng đoạt tài sản, 124 em hiếp dâm, 124 em cố ý gây ra thương tích, 765 em gây rối
trật tự công cộng, 48 em lừa đảo, 69 em giết người, 2112 em trộm cắp, 40 em thuộc về các
hành vi phạm tội khác.
Hiện nay, số lượng trẻ vị thành niên nói chung và học sinh sinh viên nói riêng phạm pháp
đang gia tăng theo xu hướng trẻ hóa và mức độ tội lỗi ngày càng nghiêm trọng. Có rất nhiều
nguyên nhân từ phía gia đình, nhà trường, xã hội… đã xô đẩy các em rơi vào vũng bùn tội lỗi.
trong đó, tình trạng tổ ấm gia đình tan nát, cách nuôi dạy con phản khoa học và sự thiếu gương
mẫu của các bậc cha mẹ là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng thanh thiếu niên phạm tội.
Khảo sát tại trường giáo dưỡng số 2 Ninh Bình cho thấy 18% các em sớm chịu cảnh mồ
côi bố mẹ, 30% bố các em nghiện rượu hoặc cờ bạc, ma túy, 13% bố hoặc mẹ đi tù, 15% bố
mẹ bỏ nhau, 99% số em diện đói nghèo, học hành dang dở thất nghiệp.
Thống kê mới đây của viện kiểm sát nhân dân tối cao:71% thiếu niên phạm pháp do
không được gia đình chăm sóc giáo dục đến nơi đến chốn. Theo Bộ công an: nguyên nhân dẫn
đến trẻ phạm pháp chủ yếu đến từ những gia đình bất hạnh.
Về phía các trường học, việc giáo dục đạo đức từ bậc phổ thông đến đại học có nhiều bất
ổn.Tiến sỹ Phạm Thị Kim Ánh ( ĐHSP Hà Nội) cho rằng: chúng ta vẫn nặng nề dạy chữ, nhẹ
về dạy người.Nhiều giáo viên lên lớp chỉ lo truyền giảng kiến thức chuyên môn không có thì
giờ uốn nắn chỉnh sửa những sai trái học sinh, sinh viên.Chương trình đạo đức giáo dục công
dân thì quá ôm đồm nặng nề, xem nhẹ giáo dục kĩ năng sống, kĩ năng ứng xử hàng ngày cho
học sinh. Cùng quan điểm này, tiến sĩ Nguyễn Tùng Lâm hiệu trưởng trường THPT dân lập
Đinh Tiên Hoàng (Hà Nôị) nhấn mạnh: nhiều năm chúng ta giáo dục đạo đức theo kiểu quan
liêu, giáo điều. Nội dung giáo dục nào cũng có nhưng, nhưng lại chưa quan tâm đầy đủ
phương thức giáo dục, hình thức giáo dục phù hợp. Trong giáo dục đạo đức cho học sinh, sinh
viên các em phải được tôn trọng thật sự, phải từu bỏ cách giáo dục áp đặt, nhồi nhét, khô cứng.
Tại hội thảo, nhiều đại biểu cũng chỉ rõ hiện nay hình ảnh người thầy ít nhiều bị li mờ
trong nền kinh tế thị trường đầy biến động hết sức phức tạp. Việc tuyển chọn sinh viên vào các
trường sư phạm, việc tuyển dụng giáo viên đang nặng về trình độ học lực, xem nhẹ lòng yêu
nghề, chưa chú trọng rèn luyện kĩ năng sư phạm và nâng cao phẩm chất đạo đức nhà giáo.
Tấm gương sáng về tinh thần vượt khó tự học tự rèn, hết lòng vì học sinh thân yêu, lối sống
gương mẫu, ý thức kĩ luật, năng lực chuyên môn… của người thầy đã đang và mãi mãi có sức
hút lớn nhất, mạnh mẽ nhất, cao quí nhất đối với học sinh sinh viên.
Ở góc độ xã hội, điều ai cũng thấy là kĩ cương phép nước ở một số lĩnh vực, ở một số địa
phương bị buông lỏng, vô tình tạo nên tình trạng tội phạm gia tăng.Chúng ta chú trọng chống
tội phạm, nhưng công tác phòng ngừa còn yếu, nhất là việc phổ biến tuyên truyền về pháp luật,
về việc nhân các điển hình tốt để lấn át cái xấu… Để giúp học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên
tránh xa cạm bẫy khôn lường ngoài xã hội, điều hết sức cấp bách trong nhà trường, gia đình,
xã hội phải khong ngừng phối hợp chặt chẽ trong mọi hoạt động. Phải quản lí tốt các tụ điểm
giải trí, lành mạnh hóa các mối quan hệ xã hội, triệt để truy quét các tệ nạn xã hội và tội phạm
hình sự…
Trong một bài báo Nhân dân số ra gần đây nhất ngày 27.10.2008 bí thư thứ nhất TƯ đoàn
Võ Văn Thưởng đề nghị Quốc hội và chính phủ …là đầu tư nhiều hơn điều kiện phương tiên,
để năng cao chất lượng đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên. Dẫn ra một số kết quả khảo
sát của viện nghiên cứu và phát triển giáo dục Việt Nam, Anh Võ Văn Thượng chứng minh
một hiện trạng đạo đức trong thanh thiếu nhi đáng lo ngại, về quay cóp có 8% học sinh cấp
1,học sinh cấp 2 là 53%, cấp 3 là 60%,tỷ lệ nói dối cha mẹ cũng rất đáng lo ngại, tưng ứng
22%, 50%,64% những con số này có nguy cơ ảnh hưởng tới nền tảng đạo đức, đời sống tinh
thần xã hội, vì các em chính là tương lai đất nước.
Đọc các bài báo nêu trên cho các chúng ta thấy thực trạng báo động về các hành vi đạo
đức biểu hiện trong thanh thiếu niên học sinh và ngoài xã hội, có thể đó là sản phẩm mà chúng
ta chưa lường hết được trong nền kinh tế thị trường, thời kì hội nhập kinh tế, đọc các bài báo
đó làm cho chúng ta lo ngại nhưng không phải để bi quan mà càng thấy vai trò giáo dục trong
nhà trường từ lâu nay đặc biệt hết sức quan trọng, nếu như đã từng bước đẩy lùi các hành vi
đạo đức xấu, thì nay hơn lúc nào hết các biện pháp giáo dục đạo đức thành công, sát với yêu
cầu thực tế của từng trường học, từng đối tượng học sinh cần phải trao đổi, nghiên cứu và học
tập. Mặc khác trong thời điểm hiện tại, cuộc vận động “học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh” đang lôi cuốn mạnh mẽ mọi tầng lớp nhân dân trong cả nước càng có ý
nghĩa lớn trong viếc giáo dục đạo đức cho lớp trẻ hiện nay.
Sau đây là những biện pháp đã thực hiện có hiệu quả.
II. Các biện pháp thực hiện:
1. Các lực lượng nồng cốt trong nhà trường trong công tác giáo dục đạo đức cho học
sinh.
a. Người giáo viên chủ nhiệm và giáo viên giảng dạy .
Lực lượng giáo viên chính là người quyết định chất lượng giáo dục trong nhà trường, họ
cũng chính là người giữ vai trò nồng cốt trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, bằng
tấm gương sáng của mình thực hiện tính gương mẫu, công bằng lòng yêu nghề hiếu trẻ vượt
qua những định kiến hẹp hòi ích kỷ sẽ cảm hóa học sinh của mình sửa đổi hành vi đạo đức
xấu, thái độ thờ ơ vô cảm, chạy theo thành tích cá nhân của thầy cô giáo sẽ tạo cho học sinh có
thái độ bất cần trong học tập, gian dối, quay cóp, để làm tốt hơn công tác giáo dục đạo đức cho
học sinh người giáo viên tâm tính câu điều chủ nhiệm phải hiểu hoàn cảnh gia đình,điều kiện
sống của các em, sở thích bình thường, thừa hưởng tương lai, bè bạn của các em, cá tính và cả
tâm tính cần điều chỉnh, cả giáo viên chủ nhiệm và giáo viên giảng dạy bộ môn luôn phải có
đánh giá mọi hoạt động của các em một cách thực chất, tạo diều kiện đưa các em về vị trí
trường, vị trí lớp khi các em có dấu hiệu sa ngã lờ học đừng để các em sa ngã rồi mới vực dậy.
b. Tổ chức đoàn thanh niên và tổ chức đội thiếu niên:
Giữ vai trò quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho các em.
Để làm tốt chức năng nhiệm vụ của mình tố chức đoàn đội trong nhà trường trước hết
phải hiểu rõ việc mình phải làm, nội dung những công việc mang tính chất tiếp xúc, gần gũi,
nói rõ hơn để có thể làm tốt vai trò giáo dục, uốn nắn những hành vi sai lệnh về đạo đức của
đội viên, đoàn viên, học sinh tổ chức đội phải có tổ chức có sự tham gia tập thể: học sinh phấn
đấu đạt thành tích trong rèn luện tuyên dương “ học sinh danh dự”, các chủ đề “ kể chuyện
tấm gương đạo đức Bác Hồ” kể chuyện” hồi ức về mái trường, về thầy cô giáo nhân ngày
nhà giáo…” tổ chức cho được “ đôi bạn”, “ nhóm bạn”, giúp nhau cùng tiến cùng rèn luyện
về mọi mặt, cố gắng đưa các em vào quỹ đạo tập thể nhà trường, tạo khí thế sôi nổi về thi đua,
giảm bớt thời gian chơi game, la cà chắc chắn sẽ giảm bớt nhiều lỗ hỏng để có thể làm hư
hỏng các em, việc phối hợp giữa những người giáo viên và công tác đội cũng đặc biệt quan
trọng khi các em mắc sai lầm, mắc lỗi, có thể không thuộc bài, quay cóp… giáo viên cho điểm
thấp, công tác đội tiếp cận tìm hiểu nguyên nhân, tác động vai trò tập thể để các em hiểu, có ý
thức tự rèn, thay đổi hành động, khi vươn lên…ngoài ra tổ chức tuyên truyền về tác hại của ma
túy, AIDS, giao thông… tránh các em có biểu hiện lớn trong hành vi thường xuyên vi phạm,
hình thức tuyên truyền sao cho phù hợp với tình hình thực tế trường, của địa phương. Nói
chung công tác đoàn – đội là phải tạo sân chơi bổ ích, lành mạnh, bổ ích, thiết thực tránh nhàm
chán, buông lỏng
3. Câu chuyện dưới cờ của hiệu trưởng trong việc giáo dục đạo đức của học sinh:
Câu chuyện dưới cờ của hiệu trưởng nhà trường hàng tuần thường xuyên và đã trở thành
những bài học đạo đức được tuyên truyền toàn thể học sinh, giáo viên nhà trường. Câu chuyện
dưới cờ của hiệu trưởng trước hết phải chọn theo chủ đề của năm học, theo yêu cầu tình hình
thực tế của nhà trường, người hiệu trưởng nói với học sinh dù theo chủ đề nào đều phải có sự
đối thoại với học sinh, xúc tích, ngắn gọn nhưng đi vào lòng người để học sinh có thể lĩnh hội
trên cơ sở đó làm chuyển biến nhận thức, thay đổi hành vi, tránh nói dài dòng chung chung,
người nghe không tập trung tránh phê phán nặng nề gây phản cảm, câu chuyên dưới cờ của
thầy hiệu trưởng cũng cần phải gần gũi với thực tế nhà trường, làm nổi bậc gương rèn luyện
đạo đức, tác phong, học tập của học sinh tạo sự phấn khởi cho học sinh và giáo viên. Câu
chuyện dưới cờ cũng cần phải thể hiện ý chí quyết tâm thực hiện tốt chủ đề năm học, tháng,
tuần, tạo khí thế thi đua, tác phong thi đua, phát động thi đua, làm thúc đẩy phong trào dạy và
học rèn luyện hạnh kiểm, đạo đức tác phong, chỉnh đốn hành vi sai phạm đạo đức học sinh,
đồng thời câu chuyện dưới cờ của hiệu trưởng còn làm tiêu đề cho toàn trường phấn đấu khắc
phục trong học tập, rèn luyện, đạt hiệu quả cao nhất trong thời gian đầu.
4.Tính gương mẫu của nhà giáo trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh:
Khẩu hiệu nhiều năm qua trong nhà trường đã có tác dụng rèn luyện điều chỉnh hành vi
người thầy đó là: “ mỗi thầy giáo, cô giáo là tấm gương sáng cho học sinh noi theo”, sức lan
tỏa tấm gương sáng của thầy cô giáo đã có tác động ăn sâu vào đời sống của người đi học chắc
chắn đã làm chuyển biến cả trái tim, tình cảm học sinh mình, ngạn ngữ Đông phương có câu “
một hành động gương mẫu là bài thuyết giáo hay”. Trong phạm vi nhà trường sự gương mẫu
của nhà giáo phải luôn :thể hiện tác phong đi đứng nghiêm trang, mẫu mực trong lớp học,
ngoài lớp học, mẫu mực trong truyền đạt kiến thức, trình bày bài giảng, thời gian quí báu cho
công tác giảng dạy, không mắc phải các khuyết điểm về tệ nạn xã hội.
Có thể nói một cách chung nhất nhất sự gương mẫu của giáo viên trong nhà trường là bài
học đạo đức được giảng một cách hay nhất hơn mọi bài giảng khác mà sự cảm nhận của học
sinh cũng dễ dàng nhất để có thể làm chuyển biến tốt những hành vi đạo đức của các em.
5.Xây dựng cơ sở vật chất nhà trường khang trang, xanh sạch đẹp, môi trường thân
thiện để góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh.
Vào đầu năm học 2008 – 2009 Bộ giáo dục đào tạo đã có: mục tiêu triển khai phong trào
thi đua “ xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực trong các trường phỏ thông giai
đoạn 2008 -2013” với mục tiêu : huy động sức mạnh của các lực lượng trong và ngoài nhà
trường để xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp với điều kiện
của địa phương và đáp ứng nhu cầu toàn xã hội.
Khắc phục tính thụ động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập và
các hoạt động xã hội một cách phù hợp và hiệu quả.
Với yêu cầu : tập trung các nguồn lực để giải quyết những dứt điểm những yếu kém về cơ
sở vật chất, thiết bị trường học, tạo điều kiện cho học sinh khi đến trường được an toàn, thân
thiện, vui vẻ.
Tăng cường sự tham gia một cách hưng thú của học sinh trong các hoạt động giáo dục
trong nhà trường và tại cộng đồng, với thái độ tự giác, chủ động và có ý thức sáng tạo.
Phát huy sự chủ động, sáng tạo của thầy, cô giáo đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp
giáo dục trong điều kiện hội nhập quốc tế.
Huy động và tạo điều kiện để có sự tham gia hoạt động đa dạng và phong phú của các tổ
chức, cá nhân trong việc giáo dục văn hóa, truyền thống lịch sử cách mạng cho học sinh.
Với nội dụng:
- Xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp.
- Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh ở mỗi địa phương,
giúp các em tự tin trong học tập.
- Tổ chức các hoạt động tập thể.
- Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
- Học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy gía trị các di tích văn hóa lịch sử
của địa phương.
- Cùng với chỉ đạo của Bộ giáo dục và đào tạo: Trong bài báo nêu trên Anh Võ Văn
Thưởng nói: vừa qua, đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, ngành giáo dục và Bộ văn hóa
thể thao du lịch đã bắt tay nhau thực hiện chương trình xây dựng “ trường thân thiện, học
sinh tích cực”. Những vấn đề này cần có sự tham gia của các cấp chính quyền, các bộ ngành,
xã hội và cả gia đình.
- Nghiên cứu, thực hiện chủ trương: xây dựng trường học tích cực, học sinh thân
thiện được triển khai từ Bộ đến các cơ quan Sở giáo dục- Phòng giáo dục. Từng chúng ta đều
có nhận thức rằng đây là chủ trương đúng đắn, sát hợp với tình hình giáo dục chung của đất
nước và của từng trường . Tuy vậy trong nhiều năm qua nhà trường luôn luôn coi việc xây
dựng môi trường “xanh, sạch, đẹp” xây dựng cơ sở vật chất nhà trường khang trang có đầy đủ
trang thiết bị dạy học càng hiện đại càng tốt nhằm để thu hút học sinh đến trường tạo sự phấn
khởi trong học tập từ đó học sinh sẽ thấy yêu mến, gắn bó với nhà trường, với lớp học, chất
lượng học tập được nâng lên, giảm đi nhiều sự chểnh mảng, lêu lỏng, các em sẽ gỉam nhiều
hơn thói quen lề mề, tác phong ngày càng đúng mực thể hiện cuộc sống hòa đồng với môi
trường, coi nhà trường là nơi thân thương nhất, lúc nào cũng muốn dành thời gian ở trường, sự
gắn bó đó các em sẽ thích làm việc tốt, nói lời hay, đã mang lại ấn tượng sâu đậm trong công
tác nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức trong nhà trường, trong thời gian qua.
6. Thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy để giáo dục đạo đức học sinh:
Có thể nói rằng: 5 điều Bác hồ dạy:
Điều 1: Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào
Điều 2: Học tập tốt, lao động tốt
Điều 3: Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt
Điều 4: Giữ gìn vệ sinh thật tốt
Điều 5: Khiêm tốn thật thà dũng cảm
Là cơ sở nền tảng để cho nhà trường chúng ta làm tốt công tác giáo dục học sinh trong đó
nêu cao vai trò giáo dục đạo đức cho học sinh, nhà trường từ hiệu trưởng, giáo viên đến học
sinh phải thuộc 5 điều Bác Hồ dạy và có nhận thức hiểu biết đầy đủ. Đối với hiệu trưởng, giáo
viên cần nắm vững nội dung 5 điều Bác Hồ dạy để lúc nào cũng có thể giải thích, hướng dẫn
các em thực hiện, còn học sinh thực hiện càng tốt điều nào chắn chắn sẽ giúp hoàn thiện mình
cả về trí tuệ và tinh thần, nâng cao tinh thần tự giác, say sưa với học tập, rèn luyện, phấn đấu
cho bản thân, cho trường lớp, tạo ra lớp người năng động, sáng tạo, trung thực, có ý chí, có sức
khỏe, có tình cảm gắn bó trường lớp, môi trường sống hòa nhập tốt vào cộng đồng, tạo điều
kiện nhận thức đúng sai, tránh xa các tệ nạn, điều chỉnh hành vi, làm cho đạo đức ngày càng
hoàn thiện trong mỗi con người học sinh.
7. Xây dựng nề nếp, học tập tích cực góp phần giáo dục đạo đức cho học sinh:
Trật tự, nề nếp trong nhà trường là yêu cầu rất lớn để nâng cao chất lượng dạy và học,
xây dựng nề nếp tốt chính là yếu tố tác động tính cực của giáo viên và học sinh trong ý thức
xây dựng điều kiện giáo dục, chúng ta thử đặt vấn đề vào một trường học lộn xộn, mất trật tự,
ngổn ngang, thiếu ngăn nắp sẽ tác động làm giảm năng lực hoạt động của các thành viên trong
trường như thế nào? Do vậy nề nếp trong nhà trường, trong dạy và học sẽ hình thanh thói quen
và phong cách chuẩn mực, giúp điều chỉnh tính lề mề, trễ nãi, thiếu tập trung của học sinh, tạo
khí thế thi đua sôi nổi, giờ nào việc đó, vào tiết là tập trung học tập, hoàn thành các công việc
do thầy cô yêu cầu không lãng phí thời gian từ đó hình thành thói quen tốt học bài, làm bài đầy
đủ khi đến trường, đến lớp, đồng thời giáo dục mạnh mẽ những học sinh chay lười, luộm
thuộm và những hành vi thiếu văn minh, thiếu gương mẫu sẽ rất phản cảm khi xây dựng một
môi trường có nề nếp tốt góp phần giáo dục tốt hạnh kiểm, đạo đức trong nhà trường
8. Thông qua trường câu chuyện kể về tấm gương đạo đức Bác Hồ để giáo dục đạo đức
cho học sinh.
Chúng ta đã biết:Tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh là sự kết tinh những truyền thống tốt
đẹp của dân tộc và tinh hoa văn hóa nhân loại, là tài sản tinh thần vô giá của Đảng và nhân
dân ta, là tấm gương sáng để mọi người Việt Nam học tập và noi theo.
Xứng đáng với lòng mong muốn của Bác Hồ, của Tổ quốc Việt Nam yêu quý, các em
đang ra sức học tập, rèn luyện noi gương cha anh để trở thành những người có ích. Những tấm
gương của các anh hùng, chiến sĩ hy sinh anh dũng lao động hết mình vì đất nước, vì nhân dân
có sức cổ vũ thật lớn lao đối với các em. Trong những tấm gướng đó Bác Hồ là tấm gương đẹp
nhất, tiêu biểu nhất. Cuộc đời hoạt động cách mạng, Bác Hồ là cả một kho những câu chuyện
hết sức hấp dẫn, giá trị nhiều mặt, có ý nghĩa giáo dục cao.
Trong mỗi nhà trường chúng ta hưởng ứng mọi cuộc vận động “ học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” chính là chúng ta có những bài học về đạo đức để soi
ngắm mình, ra sức nghiên cứu học tập, nâng cao lối đạo đức và lối sống trong mỗi người
chúng ta.
Làm sao tổ chức cho giáo viên và học sinh đóc và nghiên cứu sâu sắc những mẫu chuyện
và hoạt động của người hưởng ứng tham gia dự thi kể chuyện tấm gương đạo đức Bác Hồ do
đoàn thanh niên Thị xã tổ chức một cách chu đáo, cử học sinh tha gia nhung cả trường kể
chuyện theo từng lớp và có sự tuyển chọn chu đáo, làm tốt công tác này chắc chắn sẽ làm
chuyển biến lớn công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường.
9. Học tập nghiên cứu khẩu hiệu “ Tiên học lễ- hậu học văn”
Khẩu hiệu “Tiên học lễ- hậu học văn” có được trong nhà trường tuy chưa thành một chủ
trương trường nào cũng phải có, nhưng khẩu hiệu này nếu tìm hiểu thì yếu tố lễ nghĩa, đạo
đức trong nhà trường đặc biệt quan trọng hàng đầu, khẩu hiệu treo trong trường cần phải hiểu
rõ sâu sắc, ý nghĩa của khẩu hiệu “Tiên học lễ” là vào trường học học sinh phải rèn luyện đạo
đức, hạnh kiểm phải thật sự là người học sinh gương mẫu, phải chấp hành tốt nội quy nhà
trường, kính yêu thầy cô giáo, kính yêu người lớn tuổi, đoàn kết thương yêu bạn bè, giúp nhau
vượt qua khó khăn dựa vào nhau, hợp tác để cùng tiến bộ, từ đó để tiếp thu kiến thức do thầy
cô giáo truyền thụ, nâng cao chất lượng học tập, ngày càng tiến bộ đó chính là “ hậu học văn”
10.Giáo dục tốt động cơ và thái độ học tập cho học sinh là góp phần giáo dục đạo
đức học sinh ( hay nói cách khác muốn có đạo đức tốt phải học tập tốt)
Trong nhà trường phải thực hiện tốt mục tiêu giáo dục đòi hỏi thầy cô giáo phải thật sự
chuyên tâm, nhưng để tiếp thu được nội dung giáo dục do thầy cô đưa lại cho mình yêu cầu
người học phải có động cơ và thái độ học tập đúng đắn, người học xác định được động cơ phải
thái độ học tập đúng có nghĩa là học để làm gì ? Học cho ai? Và học như thế nào cho tốt, xác
định được điều đó người học sẽ cố gắng hết sức mình, vượt qua khó khăn, trở ngại hàng ngày
để xây dựng cho mình phong cách học tập tốt, sẵn sàng tự học, nghe thầy đua bạn, rèn luyện
bản lĩnh, nhân cách hình thành thói quen tốt trong tư duy sáng tạo sẽ làm cho việc học, tiếp thu
bài giảng của thầy ngày càng tiến bộ, tạo được niềm tin trong cuộc sống, giả bớt phiền hà
trong tiếp thu mặt xấu, mặt tồn tại trong xã hội, nhân cách được hình thành và phát triển cá
nhân học sinh ngày càng hòan mĩ, đạo đức tốt ngày càng được củng cố thông qua ý thức tốt về
động cơ và thái độ học tập.
11. Giáo dục học sinh xóa bỏ văn hóa xấu, văn hóa đồi trụy góp phần giáo dục tốt
đạo đức cho học sinh .
Như chúng ta đã biết, ngày nay đất nước ta đã và đang hội nhập sâu vài kinh tế quốc tế,
khắp đất nước Việt bông hoa ngát, hương tươi thắm đã và đang nở rộ, đời sống vật chất và đời
sống văn hóa tinh thần của mọi người đã được nâng cao rõ rệt, điều đó chúng ta cũng không
thể thiếu cảnh giác bởi các loại văn hóa phẩm đồi trụy, lai căng cũng theo đó tràn vào đất
nước ta, chính giới trẻ, thanh thiếu niên với bản tính tò mò, hiếu động cũng sẽ dễ dàng nhiễm
phải chất độc này, dẫn đến suy sụp bản thân và suy đồi đạo đức.Nhận thức rõ điều này toàn thể
các nhà trường làm thế nào bằng các phong trào của đoàn, đội bằng công tác tuyên truyền,
bằng sinh hoạt tập thể để hướng học sinh nhà trường vào những sinh hoạt lành mạnh, có nề
nếp, có chủ điểm, chủ đề đưa các em vào quỹ đạo của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa, càng
thấy rõ hơn tích cực học tập làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ là biện pháp hữu hiệu và
thiết thực nhất vừa tạo cho học sinh, thanh thiếu niên nhận thức tốt hơn về cuộc sống mà là
điều kiện để nâng cao hơn nữa đạo đức của mỗi người chúng ta trong đó có học sinh.
12. Công tác phối hợp giữa nhà trường, các lực lượng xã hội cha mẹ học sinh trong
công tác giáo dục đạo đức học sinh :
Muốn giáo dục tốt phải có sự phối hợp tốt ba môi trường nhà trường, gia đình và xã hội.
Ba môi trường đó phải được xây dựng một cách lành mạnh, xã hội là nơi diễn ra mọi hao5t
động tốt xấu hằng ngày của đời sống, cái tốt không ít nhưng hạn chế cái xấu vẫn còn gặp nhiều
khó khăn bất trắc, vì tùy theo tinh thần tự giác, sự nhận thức đúng sai do vậy sự phối hợp với
xã hội cụ thể là các lực lượng đoàn thể ở địa phương xã (phường) là yếu tố giúp tác động qua
lại nắm bắt tình hình chung đồng thời hướng nội dung công việc đi vào quỹ đạo đúng hướng
tạo điều kiện xóa bỏ cái xấu, đấu tranh với tiêu cực xây dựng cuộc sống đạo đức lành mạnh tác
động tích cực vào công tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Sự phối hợp nhà trừơng với gia
đình càng cần thiết và quan trọng hơn nhiều trong giáo dục, thật vậy 2/3 thời gian sống với gia
đình học sinh sẽ phải tiếp cận với môi trường sống rộng lớn của gia đình và xã hội, yếu tố
hình thành thói quen, nhân cách biểu hiện hầu như chủ yếu ở cuộc sống gia đình, do vậy nàh
trường và gia đình cung cấp thông tin qua lại để giáo dục các em đồng bộ, gia đình tạo điều
kiện về vật chất, xây dựng cho các em góc học tập, dụng cụ học tập, kèm cập cho các em học
bài, làm bài, tự học sinh hoạt tổ nhóm và đặc biệt là phải quản lý giờ giấc, thói quen khi các
em ở nhà cũng như khi các em ra khỏi nhà, cũng để nhằm mục đích tạo nề nếp học tập, sinh
hoạt hình thành thói quen đâu vào đấy, gọn gàng, sạch sẽ, chắc chắn các em sẽ có thói quen
biểu hiên hành vi tốt, xóa dần thói quen xấu, đạo đức bản thân các em ngày càng tiến bộ không
ngừng, giúp các em trở thành học sinh gương mẫu.
Qua nhiều năm đề ra các biện pháp giáo dục đạo đức trâu dồi hạnh kiểm cho học sinh,
chúng tôi nhận thấy học sinh nhà trường nơi chúng tơi công tác đại đa số học sinh đều có biểu
hiện hành vi đạo đức tốt, gương mẫu và qua đó tác động giúp cho học sinh cá biệt nhận thức
thay đổi hành vi xấu đi vào quỹ đạo giáo dục của nhà trường , sau đây là bảng theo dõi kết
quả.
13. Giảng dạy tốt bộ môn giáo dục công dân và lồng ghép các bộ môn văn hóa khác vào
việc giáo dục đạo đức học sinh
Trong nhà trường hiện nay cũng như về sau công dân môn học cực kỳ quan trọng để giáo
dục chung và là bộ môn cực kỳ quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Do vậy
người giáo viên giảng dạy cần phải có trách nhiệm soạn, giảng thật chu đáo, tránh tình trạng
xem nhẹ (coi môn phụ), lãnh dạo nhà trường phải thường xuyên dự giờ, thăm lớp, thao giảng
hội thi giáo viên giỏi bộ môn giáo dục công dân, đáp ứng yêu cầu giảng dạy đầy đủ nhất là
các tiết ngoại khóa phải được chú trọng, lựa chọn chủ đề phù hợp tình hình lớp, trường để có
cơ sở uốn nắn, lệch lạc về biểu hiện học sinh, góp phần thật tốt đạo đức học sinh.
14. Người thầy có tình tương yêu học sinh sẽ giúp các em có ý thức điều chỉnh hành vi
đạo đức ngày càng tốt hơn.
Thật vậy, người thầy muốn dạy tốt ngoài năng lực, trình độ còn có lòng yêu nghề mến
trẻ, sự cảm thông sâu sắc hoàn cảnh, điều kiện sống của các em đã tạo cho thầy sự đồng cảm
trong từng giờ lên lớp, trong từng trang giáo án, với cái“ tâm” người thầy không những truyền
đạt những kiến thức sâu sắc mà còn chỉ dẫn đường đến tình cảm, giúp các em luôn hướng
thiện, luôn thể hiện bằng hành vi đạo đức tốt, bằng nhân cách ngày càng hoàn thiện, hơn lúc
nào hết trái tim nhiệt huyết của thầy đã truyền cho trẻ, tạo ra một mẫu hình học sinh tích cực
năng động, xuất phát bằng trái tim tình cảm của thầy đó là một nền móng đạo đức bền vững
hơn gì khác
III. Kết quả hạnh kiểm đạt được:
Năm học
Số
học
sinh
Hạnh kiểm Ghi
chú
Tốt % Khá % Trung
bình
% Yếu %
2004-2005 252 105 41.7 111 44 36 14.3
2005-2006 344 186 54.1 136 39.5 22 6.4
2006-2007 350 206 58.9 126 36 18 5.1
2007-2008 327 214 65.4 107 32.7 06 1.0
2008-2009
IV. Bài học kinh nghiệm:
Trong quá trình giảng dạy, giáo dục học sinh qua nghiên cứu thực tiễn, qua kinh
nghiệm đúc kết cho những bài học, để gái dục tốt hạnh kiểm, đạo đức cho học sinh.
- Một: để giáo dục tốt đạo đức cho học sinh cần phải xây dựng một môi trường
giáo dục lành mạnh, tập thể, lãnh đạo, thầy cô giáo hết sức đoàn kết, một lòng một dạ vì học
sinh, môi trường nhà trường xanh sạch đẹp an toàn thân thiện.
- Hai: Nghiêm túc thực hiện những khẩu hiệu hành động: “ mỗi thầy giáo cô
giáo là tấm gương sáng về đạo đức tự học và sáng tạo để học sinh noi theo”,” chống bệnh
thành tích trong thi đua, nghiêm túc trong thi cử”, “ chống bệnh ngồi nhằm lớp”, tích cực
hưởng ứng cuộc vận động : “ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ”
- Ba, phải thấy rõ vai trò nồng cốt các đoàn thể trong nhà trường là lực lượng
trọng tâm giáo dục, đạo đức cho học sinh theo chủ đề chủ điểm theo nề nếp.
- Bốn, bài học về kết hợp là môi trường trong giáo dục luôn có ý nghĩa quan
trọng trong nhất cũng như trong giáo dục đạo đức cho học sinh, kết hợp với bộ môn văn hóa
khác thật chặt với môn công dân để giáo dục đạo đức cho học sinh.
V.Phần kết luận:
Qua công tác giáo dục, giảng dạy, nghiên cứu đúc rút kinh nghiệm, chúng ta nhận thấy
giáo dục đạo đức trong nhà trường là nội dung lớn, cần thiết, người học tốt, giải thưởng sẽ có
đạo đức hạnh kiểm tốt, người có hạnh kiểm tót thường có biểu hiện học tập chăm chỉ, cho
nên giáo dục học sinh trong nhà trường phải luôn chú trọng dồng đều cả hai mặt văn hoa và
hạnh kiểm, trong giáo dục có lúc uốn nắn hạnh kiểm học sinh, có lúc đánh giá thật sự công
tâm, công bằng tạo điều kiện cho học sinh phấn đấu vươn lên va giáo dục đạo đức phải được
thường xuyên liên tục và đặt vị trí chữ “ tâm” lên trên trước.
Còn lối sống đạo đức phải thường xuyên tu dưỡng và rèn luyện trong cuộc sống hàng
ngày ở trường học, gia đình và trong xã hội.
Điều quan trọng nhất là giáo dục để lớp trẻ có nhận thức đầy đủ về lối sống và đạo đức
của con người, biết phân biệt đúng sai để có ròi có bản lĩnh vững vàng trước những cảnh
tượng phi văn hóa phi đạo đức diễn ra quanh mình. Thuần phong mĩ tục của dân tộc và
những giá trị của gia đình, truyền thống phải ngắm sâu vào tâm hồn và suy nghĩ của các em.
Mỗi gia đình phải có mái ấm tình thương che chở, bảo vệ các em khi vào đời trong đó người
lớn phỉ gương mẫu để các em noi theo cần làm sạch môi trường văn hóa tạo nhiều sâu chuỗi
văn hóa nghệ thuật lành mạnh cho thanh thiếu niên đồng thời kiên quyết xóa những sản
phẩm văn hóa xấu độc hại với sự tham gia của chính lớp trẻ.
Cuộc vận động “ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đang lôi
cuốn mạnh mẽ mọi tầng lớp nhân dân trong cả nước càng có ý nghĩa lớn trong việc giáo dục
đạo đức cho lớp trẻ hiện nay. Tôi xin trích bài biết đăng trên Báo nhân ra ngày 18.9.2008 để
kết thúc bài viết của mình
Tài liệu tham khảo( báo nhân dân ngày 29 tháng 09 năm 2008). Lối sống đạo đức phải
thường xuyên tu dưỡng và rèn luyện trong cuộc sống hằng ngày ở trường học ,gia đình và
trong xã hội
Điều quan trọng nhất là giáo dục để lớp trẻ có được nhận thức đầy đủ về lối sống và
đạo đức của con người, biết được đúng sai để rồi có bản lĩnh vững vàng trước những cảnh
tượng phi văn hóa, phi đạo đức diễn ra quanh mình. Thuần phong mĩ tục của dân tộc và
nhũng giá trị của gia đình truyền thông phải ngấm sâu vào tâm hồn và suy nghĩ của các em.
Mỗi gia đỉnh phải là mái ấm tình thương che chở bảo vệ vá hướng dẫn các em khi vào đòi,
trong đó người lớn phải gương mẫu để các em noi theo. Cần làm trong sạch môi trường văn
hóa, tạo nhiều sân chơi văn háo nghệ thuật lành mạnh cho thanh niên ,thiếu niên. Đồng thời
kiên quyết xóa bỏ những sản phẩm văn hóa xấu , độc, với sự tham gia của chính lớp trẻ
Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đang lôi cuốn
mạnh mẽ mọi tầng lớp nhân dân trong cả nước càng có ý nghĩa lớn trong việc gíao dục đạo
đức cho lớp trẻ hiện nay.