Slide Bài 5 Cách thức vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng

Trường THPT Nguyễn Trường Tộ, Huế
Tổ GDCD

Bài cũ
Em hiểu thế nào là sự đấu tranh của
các mặt đối lập?kết quả của đấu tranh là
gì? Cho ví dụ chứng minh?

Bài 5. Cách thức vận động, phát triển của
sự vật và hiện tượng
1. Chất là gì?
2. Lượng là gì?
3. Mối quan hệ giữa sự biến đổi về
lượng dẫn đến sự biến đổi về chất.

1. Chất
là gì?

Thảo luận nhóm
Nhóm muối. Tìm những thuộc tính của muối
Nhóm chanh. Tìm những thuộc tính của chanh
Nhóm ớt. Tìm những thuộc tính của ớt
Nhóm đường. Tìm những thuộc tính của đường

Chất là khái niệm dùng để chỉ những thuộc
tính cỏ bản vốn có của sự vật, hiện tượng tiêu
biểu cho sự vật và hiện tượng đó phân biệt nó với
các sự vật khác

Hãy phân biệt đâu là chất trong triết học

1.Bông dệt vải
2.Học sinh giỏi
3. Gừng cay
4.Xã hội không có giai cấp
bóc lột
5.Cột gỗ lim không mọt
6.Vữa xây nhà
Sai
Đúng
Đúng
Đúng
Đúng
Sai

2. Lượng là gì?
Hãy cho biết trọng
lượng của đường
Ớt với số lượng kích
thước là như thế nào?
Chanh kích cỡ bao
nhiêu? Muối khối
lượng bao nhiêu

- lượng là khái niệm chỉ những thuộc tính
cơ bản vốn có của sự vật và hiện tượng
về trình độ phát triển (cao thấp), Quy mô
(to, nhỏ), tốc độ vận động(nhanh, chậm)
…số lượng của sự vật và hiện tượng

3. Quan hệ giữ a s ự biến đổi về lượ ng và s ự
biến đổi về chất.
1.Hãy chỉ ra chất và lượng
trong ví dụ trên
2. Sự biến đổi của lượng tác
động như thế nào dẫn đến
sự biến đổi về chất?
3. Em có nhận xét gì về mối quan
hệ giữa sự biến đổi
lượng dẫn đến sự biến đổi
chất

a. Sự biến đổi về lượng dẫn đến
sự biến đổi về chất.

Ví d 1 : Nụ ước
Rắn
Lỏng
Hơi
Học sinh lớp 9 sau 9 tháng mới học lên lớp
10
Vụ nổ nguyên tử có thể lên hàng triệu
độ trong thời gian ngắn nhưng vẫn
tuân theo quy luật này là tăng từ
c
0
100
c
0
0

Ví d 2:ụ
Ví d 3 :ụ
100
o
c lên 101,102,…999,1000,… 1 triệu độ c
ĐỘ
nÚT

-Sự biến đổi dần dần về lượng vượt qua giới hạn
“độ” dẫn đến sự biến đổi về chất tại điểm “nút”
Lưu ý: Độ là giới hạn mà ở đó sự biến đổi về lượng chưa
làm thay đổi chất của sự vật, hiện tượng
- Nút là giới hạn mà tại đó sự biến đổi của lượng làm
thay đổi chất của sự vật và hiện tượng

Hãy cho biết sự thay đổi về lượng dẫn đến sự
thay đổi về chất
Một cơn áp thấp nhiệt đới sức gió mạnh dần lên đến
cấp 7sẽ trở thành bão
Ví dụ
1.Em có nhận xét gì sau khi đọc thông tin trên
2. Sự biến đổi về lượng trong các sự vật và hiện
tượng trên có tác động như thế nào đến sự biến
đổi về chất?
3. Lấy một số ví dụ về sự thay đổi về lượng dẫn
đến sự thay đổi về chất qua ca dao tục ngữ?

“Có công mài sắc, có ngày nên kim”
“Nước chảy đá mòn”
“Cả dận mất khôn”

“Tích tiểu thành đại”

b. Chất mới ra đời bao hàm một lương mới
tương ứng
- Chất mới ra đời hình thành một lượng mới phù
hợp với lượng đó
Ví dụ Khi lên lớp10 lượng kiến thức, thời
gian, chiều cao cân nặng sẽ khác hơn khi còn
học ở lớp 9

Hai hình ảnh này
Khác nhau về lượng
Chúng có khác nhau
về chất không?

Học sinh tiểu học Học sinh cấp 2
Học sinh cấp3 Sinh viên

Bài tập vui:
Trên đường đi học về Avà B thảo luận bài trên lớp
vừa học xong
A hỏi: Để tạo ra sự biến đổi về chất, nhất thiết phải
tạo ra sự biến đổi về lượng đến một giới hạn nhất
định. Vậy thì càng thêm nhiều lượng thì quá trình
biến đổi chất càng diễn ra nhanh chóng phải không?
B: Theo tớ là đúng
A hỏi tiếp: Thế tại sao bạn C của lớp mình biết là học
kém bạn đã tự học rất chăm chỉ nhưng không khá
lên được.
B lúng túng không biết trả lời A thế nào

Em hãy trả lời giúp bạn B câu hỏi này!

Hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa chất và lượng
và mối quan hệ giữa chúng
Chất Lượng
Giống
Khác
- Là những thuộc tính cơ
bản vốn có của sự vật,
hiện tượng
-Bao giờ cũng có mối
quan hệ với lượng
- Là những thuộc tính cơ
bản vốn có của sự vật ht
- Bao giờ cũng có mối
quan hệ với chất
- Có những thuộc tính
dùng để phân biệt nó với
các sự vật khác
- Biến đổi sau
- Biến đổi nhanh chóng
khi lượng đạt tới điểm nút
- Có các thuộc tính chỉ
phản ánh trình độ phát
triển,quy mô….
- Biến đổi trước
- Biến đổi từ từ theo
hướng tăng dần, hoặc
giảm dần

Cách thức vận động, phát triển của
sự vật và hiện tượng
Sự vận động, phát triển của các sự vật và
hiện tượng trong thế giới khách quan rất
đa dạng đó là sự chuyển hóa biện chứng
giữa sự biến đổi về lượng thành sự biến
đổi về chất và ngược lại.

A hỏi B khi một hạt
rơi xuống đất cậu có
nghe thấy tiếng kêu
không?
B. trả lời: không
B hỏi tiếp Thế hai, ba bốn
hạt rơi xuống cậu có
nghe thấy không?
B trả lời: không
A hỏi tiếp. Thế rõ ràng từ
một hạt đến…n hạt rơi
xuống đều không nghe
thấy.
Thế tại sao hạt to là tập
hợp của n những hạt đó
khi rơi xuống lại phát ra
tiếng kêu?