Quản trị rủi ro- Ts. Ngô Quang Nhân

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


QUẢN TRỊ RỦI RO
TS. NGÔ QUANG HUÂN
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
ĐẠI HỌC KINH TẾ T.P HỒ CHÍ MINH
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


NỘI DUNG CƠ BẢN
1.
Chương 1 TỔNG QUAN VỀ RỦI RO
VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO
2.
Chương 2 NHẬN DẠNG RỦI RO
3.
Chương 3 ĐO LƯỜNG RỦI RO
4.
Chương 4 KIỂM SOÁT RỦI RO
5.
Chương 5 TÀI TR RỦI RO
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
Quản trò rủi ro- Nhà xuất bản giáo dục 1998 TG: Ngô Quang Huân –
Nguyễn Quang Thu - …
2.
Quản trò rủi ro doanh nghiệp NXB Thống kê 2002 Nguyễn Quang
Thu…
3.
Quản lý khủng hoảng - Cảm nang kinh doanh Harvard - NXB Tổng
hợp TPHCM 2005.
4.
Đáng giá và phòng ngừa rủi ro trong kinh doanh Ngân Hàng NXB
Thống kê 2002 – Nguyễn Văn Tiến
5.
Rủi ro tài chính – thực tiễn và phương pháp đánh giá – NXB Tài chính
2002 – Nguyễn Văn Nam
6
Quản trò rủi ro và khủng hoảng NXB Thống kê
2002 – Đoàn Thò Hồng Vân
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


TÀI LIỆU THAM KHẢO
7.
Phân tích thò trường tài chính – NXB Thống kê 2000 David Blake.
8.
Risk Management and Insurance Seventh Edition 1995 – C. Arthur
Williams,Jr. – University of Minnesota.

9.
Technical Risk management – Jack V. Michaels, Ph.D. – prentice
Hall PTR.1996.
10.
Introduction to Risk Management And Insurance, của MARK
S.DORFMAN.
11.
Fundamentals of risk and insurance, EMMETT VAUGHAN.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


Chương 1 TỔNG QUAN VỀ RỦI RO
VÀ QUẢN TRỊ RỦI RO
1.
MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ RỦI RO
1.
Rủi ro
2.
Bất đònh
2.
QUẢN TRỊ RỦI RO
1.
Lòch sử phát triển chức năng quản trò rủi ro
2.
Quản trò rủi ro một tổ chức
3.
Mối quan hệ quản trò rủi ro, quản trò hoạt động và quản trò
chiến lược Quá trình phát triển

4.
Nội dung cơ bản của chương trình quản trò rủi ro
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


Trường phái truyền thống (tiêu cực).
-
Rủi ro là điều không lành, không tốt, bất ngờ xảy đến (từ điển tiếng
Việt xuất bản năm 1995)
-
Theo Giáo sư Nguyễn Lân “ rủi ro (đồng nghiã với rủi) là sự không
may”.
-
Theo từ điểm Oxford “ rủi ro là khả năng gặp nguy hiểm hoặc bò
đau đớn thiệt hại…”
-
Trong lónh vực kinh doanh tác giả Hồ Diệu đònh nghóa “rủi ro là sự
tổn thất về tài sản hay giảm sút lợi nhuận thực tế so với lợi nhuận
dự kiến
-
“rủi ro là những bất trắc ngoài ý muốn xảy ra trong qúa trình sản
xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, tác động xấu đến sự tồn tại và
phát triển doanh nghiệp”
-
Như vậy: “rủi ro là những thiệt hại, mất mát, nguy hiểm hoặc các
yếu tố liên quan đến nguy hiểm, khó khăn hoặc điều không chắc
chắn có thể xảy ra cho con người”.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


Trường phái trung hòa
-
Rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được (Frank Knight)
-
rủi ro là bất trắc có thể liên quan đến những biến côù không mong đợi
(Allan Willett)
-
Rủi ro là giá trò và kết quả mà hiện thời chưa biết đến
-
Theo C.Arthur William, Jr.Micheal, L.Smith: “rủi ro là sự biến động
tiềm ẩn ở những kết quả. Rủi ro có thể xuất hiện trong hầu hết các
hoạt động của con người. Khi có rủi ro người ta không thể dự đoán
được chính xác kết qủa. Sự hiện diện của rủi ro gây nên sự bất đònh.
Nguy cơ rủi ro phát sinh bất cứ khi nào một hành động dẫn đến khả
năng được hoặc mất không thể đoán trước”.
-
Như vậy: “rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được. Rủi ro vừa mang
tính tích cực vừa mang tính tiêu cực. Rui ro có thể mang tới những tổn
thất, mất mát, nguy hiểm… cho con người nhưng cũng có thể mang đến
những cơ hội”.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


RỦI RO


Rủi ro là sự biến động tiềm ẩn ở các kết quả, số
lượng các kết quả có thể có càng lớn, sai lệch giữa
các kết quả có thể có càng cao thì rủi ro càng lớn.

Rủi ro là một khái niệm khách quan và có thể đo
lường được.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


RỦI RO THUẦN TUÝ VÀ RỦI RO
SUY ĐOÁN
+ Rủi ro thuần tuý là những rủi ro dẫn đến tình huống
tổn thất hay không tổn thất, trường hợp tốt nhất là
tổn thất không xảy ra.
+ Rủi ro suy đoán là những rủi ro dẫn đến tình huống
tổn thất hoặc sinh lợi. Phần sinh lợi còn gọi là phần
thưởng cho rủi ro.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


VÍ DỤ

Ví dụ rủi ro thuần túy: người chủ một chiếc xe có rủi ro tổn
thất tiềm ẩn liên quan đến một vụ đụng xe. Nếu có đụng xe,
người đó sẽ bò thiệt hại về tài chính. Nếu không, người đó sẽ

không có lợi gì cả, vì thế tình trạng tài chính của người đó
vẫn không thay đổi .

Ví du rủi ro suy đoán: đầu tư vào một dự án vốn có thể có lợi
nhuận hay có thể thất bại. Những rủi ro thuần túy thì luôn
luôn làm người ta khó chòu, nhưng những rủi ro suy đoán có
mặt hấp dẫn nào đó.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


RỦI RO CÓ THỂ ĐA DẠNG VÀ
KHÔNG THỂ ĐA DẠNG
+ Rủi ro có thể đa dạng hay còn gọi là rủi ro không có tính hệ
thống, rủi ro đặc trưng. Đây là những rủi ro thường xảy ra
trong phạm vi hẹp, mang tính riêng có, cá thể và có thể phân
chia, giảm thiểu được bằng cách đa dạng hóa, bằng các
nguồn quỹ góp chung.
+ Rủi ro không thể đa dạng hóa hay còn gọi là rủi ro hệ thống,
rủi ro thò trường. Đây là những rủi ro nảy sinh từ những tác
động to lớn của thò trường thường nằm ngoài sự kiểm soát
cuả doanh nghiệp và không thể giảm thiểu được bằng cách
đa dạng hóa.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


VÍ DỤ


Rủi ro cho người đầu tư cổ phiếu khi công ty bò phá
sản, khi đa dạng hoá rủi ro này sẽ giảm.

Những thỏa hiệp đóng góp sẽ không có ảnh hưởng
đến phương diện rủi ro về sự trì trệ nền kinh tế toàn
cầu bởi vì rủi ro này có ảnh hưởng đến tất cả những
người tham gia gần như cùng một cách thức và vào
cùng một thời điểm
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


RỦI RO ĐẶC TRƯNG
1.
RỦI RO QUẢN LÝ
•
Là những rủi ro nảy sinh do trình độ yếu kém của người
quản lý vì vậy quyết đònh do họ đưa ra có thể sai lầm
gây tổn hại thậm chí phá sản doanh nghiệp.
2.
RỦI RO TÀI SẢN
•
Là những rủi nảy sinh do tài sản và cơ cấu tài sản
doanh nghiệp nắm giữ.
3.
RỦI RO TÀI TR
• Là những rủi ro và trách nhiệm pháp lý nảy sinh từ cơ
cấu nguồn vốn của doanh nghiệp.

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


RỦI RO THỊ TRƯỜNG
1.
Những thay đổi trong cơ chế quản lý
2.
Những thay đổi trong thò hiếu của khách hàng
3.
Tiến bộ khoa học công nghệ
4.
Chuyển dòch trong dòng vốn đầu tư
5.
Thay đổi và dòch chuyển lực lượng lao động, dân
số.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


BẤT ĐỊNH

Sự chắc chắn là một trạng thái không có nghi ngờ.

Phản nghóa của từ chắc chắn là sự bất đònh, có nghóa là “nghi
ngờ khả năng của chúng ta trong việc tiên đoán kết quả
tương lai của một loạt những hoạt động hiện tại”.


Rõ ràng, thuật ngữ “sự bất đònh” mô tả một trạng thái tư
tưởng. Sự bất đònh xuất hiện khi một cá nhân bắt đầu ý thức
rằng không thể biết chắc chắn kết quả là gì. Bất đònh là một
khái niệm chủ quan.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


CÁC MỨC ĐỘ BẤT ĐỊNH
1.
Không có (tức là chắc chắn)

Những kết quả có thể được tiên đoán chính xác

Những qui luật vật lí, các môn khoa học tự nhiên
2. Mức 1 (Sự bất đònh khách quan)

Những kết quả được nhận ra và xác suất được biết

Những trò chơi may rủi: bài, xúc sắc.
3.
Mức 2 (Sự bất đònh chủ quan)

Những kết quả được nhận ra và xác suất không được biết

Hỏa hoạn, tai nạn xe cộ sự suy đoán KD.
4.
Mức 3 Bất đònh cao nhất.


Những kết quả không được nhận ra đầy đủ và xác suất không được
biết

Thám hiểm không gian, nghiên cứu di truyền.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


PHẢN ỨNG ĐỐI VỚI SỰ BẤT ĐỊNH

Sự bất đònh có thể có những ảnh hưởng sâu rộng đến
hành vi của con người. Trong những trường hợp khắc nghiệt,
sự bất đònh có thể dẫn đến sự tê liệt hay sự thụ động; bình
thường hơn, sự bất đònh ảnh hưởng đến mức bồi thường yêu
cầu cho những hoạt động rủi ro. Sự bất đònh cũng làm cho
những cá nhân hay những tổ chức chống lại những kết quả
mà họ đã nhận ra và không mong muốn chúng. Rõ ràng,
mức độ bất đònh sẽ phần nào ảnh hưởng đến phản ứng đối
với sự bất đònh.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


SỰ BẤT ĐỊNH, THÔNG TIN VÀ
TRUYỀN THÔNG
 Việc giảm bớt sự bất đònh có giá trò kinh tế, và thông tin
có thể làm giảm sự bất đònh. Mức độ bất đònh phụ thuộc vào
khối lượng, loại thông tin có được để nhận ra những kết quả

có thể có và đánh giá khả năng xảy ra của chúng. Truyền
thông có thể làm giảm mức độ bất đònh của các nhà đầu tư,
của một tổ chức, của những người có quyền lợi liên quan, từ
đó làm cho họ sẵn lòng gia tăng quan hệ với tổ chức trên
những điều kiện thuận lợi.
 Tuy nhiên chỉ có truyền thông không thôi cũng chưa đủ
để làm giảm đi sự bất đònh, ngoại trừ khi thông tin đáng tin
cậy.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


RỦI RO BẤT ĐỊNH VÀ ĐẠO ĐỨC

Một cách trừu tượng, người ta có thể xem rủi ro không khác hơn là
một vấn đề thuộc về những xác suất, trong khi đó sự bất đònh có thể
phản ảnh sự bất lực của chúng ta trong việc biết đến những xác suất này.
Tuy nhiên một cái nhìn quá đơn giản như vậy sẽ gây khó khăn trong
nghiên cứu quản trò rủi ro. Người ta có thể cho rằng động lực trong quản
trò rủi ro và sự bất đònh phát sinh từ góc độ đạo đức cũng như khoa học.

Ý nghóa về mặt đạo đức của rủi ro và tính bất đònh là gì? Một cách
quan trọng, nó có ý nghóa là người ta bò thúc đẩy phải đối phó với rủi ro
và sự bất đònh (hoạt động “quản trò rủi ro”). Thường người ta có thể hiểu
quản trò rủi ro và sự bất đònh bao gồm những biện pháp được áp dụng để
thực hiện những trách nhiệm đạo đức đối với thế giới và loài người trên
thế giới.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


CHI PHÍ CỦA RỦI RO VÀ BẤT ĐỊNH
1. Chi phí tổn thất. Nghóa là, hậu quả của rủi ro và sự bất đònh có
thể là một tổn thất : tài sản bò phá hủy, người bò thương, tử
vong, những luật lệ tòa án chống lại một tổ chức.
2. Một chi phí khác của rủi ro là chính chi phí bất đònh. Ngay cả
khi không có tổn thất nào, sự hiện diện của rủi ro và bất đònh
vẫn có thể tạo ra chi phí. Ở mức độ cơ bản, chi phí bất đònh có
thể được minh họa bởi “sự lo lắng”.
 Chi phí cho sự bất đònh có thể xuất hiện dưới hình thức lo
lắng và sợ sệt, nhưng chi phí này được thấy rõ nhất qua bố trí
không hợp lý nguồn nhân lực của tổ chức.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


QUẢN TRỊ RỦI RO
1.
Lòch sử phát triển chức năng quản trò rủi ro
2.
Quản trò rủi ro một tổ chức
3.
Mối quan hệ quản trò rủi ro, quản trò hoạt động và quản
trò chiến lược Quá trình phát triển
4.
Nội dung cơ bản của chương trình quản trò rủi ro
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
 Quản trò rủi ro đã được thực hiện một cách không chính thức
từ thû ban đầu. Người tiền sử tụ tập lại với nhau thành
những bộ lạc để bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, chia sẻ trách
nhiệm, và chống lại những bất trắc trong cuộc sống.
 Giai đoạn đánh dấu sự ra đời của quản trò rủi ro hiện đại cả
về mặt học thuật lẫn nghề nghiệp là giai đoạn (1955-1964)
(theo Snider, 1991). Khi đó quản trò rủi ro chính thức mới có
được một sự chấp nhận rộng rãi đối với cả những nhà thực
hành lẫn những nhà nghiên cứu.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
 Quá trình phát triển về mặt kỹ thuật của quản trò rủi ro qua
xu hướng “đáng tin cậy” của thập niên 1950, và qua xu
hướng “an toàn hệ thống” của thập niên 1960 và 1970.
 Quản trò rủi ro bắt đầu đi vào một giai đoạn mang tính quốc
tế từ giữa những năm 70 đó là giai đoạn toàn cầu hóa. Hiệp
Hội Quản Trò Rủi Ro và Bảo Hiểm (viết tắt là RIMS, là hiệp
hội những chuyên gia hàng đầu trong lónh vực này) bắt đầu
thiết lập những quan hệ với các nhà quản trò rủi ro châu u
và châu Á.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN

Trong những năm 90, các hoạt động quản trò rủi ro tiếp tục
phát triển. Quản trò rủi ro không phải là một lónh vực hoàn
thiện như kế toán và tài chính. Tuy còn nhiều tranh cãi
nhưng quản trò rủi ro ngày nay đã vượt xa nguồn gốc ban đầu
của nó.

Việc mua bảo hiểm tiếp tục đóng một vai trò hết sức quan
trọng trong hầu hết những trách nhiệm của nhà quản trò,
nhưng tầm quan trọng của nó đang bò giảm đi. Hơn nữa,
nguyên tắc mua bảo hiểm đang bắt đầu hoà hợp với những
hoạt động quản trò rủi ro khác của tổ chức, chẳng hạn như
thiết kế an toàn, quản trò rủi ro pháp lý, sự an toàn những hệ
thống thông tin .
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


QUAN ĐIỂM VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO

Quan điểm truyền thống hay qui ước về quản trò rủi ro tiếp
tục có ảnh hưởng lớn đến các nhà hoạt động thực tiễn và các
học giả. Những lập luận rằng quản trò rủi ro là một môn học
gồm nhiều ngành học liên quan đến việc quản trò những rủi

ro “thuần túy” của một tổ chức. Nó là quan điểm của người
quan tâm đến lợi nhuận dựa trên ý niệm quản trò rủi ro đang
tăng trưởng đều, thay vì thay đổi hoàn toàn việc mua bảo
hiểm . Những người theo truyền thống lý luận rằng các nhân
tố vượt quá giá trò cực đại của công ty có thể ảnh hưởng đến
những quyết đònh về quản trò rủi ro.