Tình hình trộm cắp tài sản tại địa phương nơi sinh viên thực tập và các biện pháp đấu tranh phòng chống loại tội phạm này

Phần I: Lời nói đầu
Trộm cắp tài sản là một trong những vấn đề nhức nhối của xã hội mà đặc
biệt là trong thời kỳ đất nước ta đang bước sang giai đoạn hội nhập. Hoà cùng sự
phát triển chung của đất nước, thị xã Hồng Lĩnh – một trong những trung tâm
kinh tế – xã hội của tỉnh Hà Tĩnh đang ngày càng được đổi mới, đang phát triển
với tốc độ khá nhanh. Cùng với đó là sự phát triển của các loại hình tội phạm
với mức độ tinh vi và quy mô hơn. Nền kinh tế phát triển, đời sống của nhân dân
được nâng lên một tầm cao mới thì các loại hình dịch vụ cũng gia tăng, nhằm
đáp ứng những yêu cầu mới của con người. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại
hình dịch vụ giải trí đều lành mạnh. Một bộ phận người dân mà đặc biệt là tầng
lớp thanh thiếu niên có lối sống tiêu cực, lệch lạc, buông thả bản thân, muốn thụ
hưởng mà không chịu lao động nên đã sớm dấn thân vào con đường phạm tội.
Đã đến lúc chúng hta không thể đứng nhìn tình trạng đó tiếp tục tái diễn.
Nó đã gây ra biết bao thiệt hại về tài sản cho gia đình, bạn bè, người thân gây
mất trật tự công cộng, phá vỡ đi truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Sẽ là một
bước trở ngại lớn trong quá trình phát triển chung của đất nước. Bên cạnh việc
đề cao cảnh giác, chúng ta cần phải tích cực, nâng cao ý thức ngăn chặn loại tội
phạm này phát triển.
Đề tài trộm cắp tài sản, một vấn đề không còn là mới mẻ, nhưng nó luôn
là vấn đề đáng quan tâm trong mọi thời kỳ và là đề tài mà em thấy tâm đắc nhất.
Quá trình thực tập tại Toà án Nhân dân thị xã Hồng Lĩnh, được sự giúp đỡ và
hướng dẫn tận tình của Chánh án, các thẩm phán và thư ký Toà án, em đã chọn
đề tài “Tình hình trộm cắp tài sản tại địa phương nơi sinh viên thực tập và các
biện pháp đấu tranh phòng chống loại tội phạm này” để báo cáo cho quá trình
thực tập tại đây.
Mặc dù có rất nhiều cố gắng song chuyên đề của em không thể tránh được
thiếu sót, mong được sự đóng góp của thầy cô và các bạn quan tâm đến để
chuyên đề của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn !
phần II: nội dung
I. Quá trình tìm hiểu thu thập thông tin

1. Thời gian thu thập thông tin.
Ngay từ những ngày đầu của khoá thực tập em luôn chú trọng việc thu thập,
nămá bắt thông tin về tình hình phạm tội trộm cắp tài sản như đọc và nghiên cứu
hố sơ vụ án, xem xét xử các loại tội phạm cụ thể đặc biệt là loại tội phạm trộm
cắp tài sản trên địa bàn.
Với khoảng thời gian hơn ba tháng thức tập tại Toà án nhân dân Thị xã Hồng
Lĩnh, em dã nắm bắt được một số thông tin cần thiết về tình hình loại tội phạm
này một cách đúng đắn và chính xác nhất phục vụ cho việc học tập và nghiên
cứu của mình.
2. Phương pháp thu thập thông tin
Trong chuyên đề này em đã sử dụng những phương pháp thu thập thông tin.
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.
Đây là phương pháp rát quan trọng trong quá trình hoàn thành chuyên đề của
mình. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết là phương pháp nghiên cứu tư liệu
gồm các tài liệu luật, tạp chí qua đó xử lý thông tin nhằm thực hiện mục đích và
nhiệm vụ nghiên cứu.
- Phương pháp điều tra xã hội học.
Đối với phương pháp này em sử dụng chủ yếu cách thức phỏng vấn toạ đàm, em
đã trực tiêp tìm hiểu ý kiến đề xuất từ những người trực tiếp thụ lý vụ án trộm
cắp tài sản cũng như các đối tượng phạm tội về các loại tội phạm này nhằm củng
cố và bổ sung thêm các thông tin đảm bảo tính khách quan trong chuyên đề.
- Phương pháp quan sát.
Qua quá trình thực tạp tại Toà án nhân dân Thị xã Hồng Lĩnh, em đã được sự
hướng dẫn tận tình của các thẩm phán, thư kí, được tham dự các phiên toà xét xử
các vụ án hình sự mà đặc biệt là các vụ án về tội trộm cắp tài sản, tại phiên toà
các bị cáo chủ yếu là những người còn rất trẻ, tuổi đoìư mới 17, 18 vậy mà do
nghiện ngập ăn chơi chác táng có lối sống buông thả đua đòi theo bạn bè rồi dấn
thân vào con đường phạm tội. Hiểu được nguyên nhân như vậy em đã tìm ra
được những phương hướng giải quyết đối với loại tội phạm này trong sự cố
gắng và khả năng của mình.

- Phương pháp thống kê.
Phương pháp thống kê là được áp dụng trong chuyên đề theo trình tự hai bước:
+ Bước thứ nhất: Thu thập và phân loại tài liệu thống kê.
Thu thập các loại tài liệu cần thiết về loại tội phạm trộm cắp tài sản xảy ra theo
thời gían và lãnh thổ. Sau đó phân loại các dấu hiệu dựa vào số lượng thường
được áp dụng trong khi nghiên cứu các đặc điểm. Dấu hiệu nhân thân người
phạm tội, còn cách phân loại dựa vào tài sản bị xâm hại thường được áp dụng
phân loại tội phạm này thành các nhóm: Thời gian phạn tội, đặc điểm phạm tội,
thủ đoạn và phương pháp thực hiện tội phạm, công cụ và phương tiện phạm tội.
+ Bước thứ hai: Phân tích, so sánh và tổng hợp các tài liệu, số liệu thống
kê thu nhận được.
Đây là bước cuối cùng và quan trọng nhất trong quá trình thống kê tài
liệu. Qua tìm hiều các số liệu thống kê từ (1/1/2004 -> 31/1/2006) ở Toà án nhân
dân Thị xã Hồng Lĩnhem tiến hành tập hợp thành từng nhóm, loại theo tiêu chí
nhất định để tạo điều kiện thuận lợi cho việc so sánh giữa chúng với nhau.
3. Nguồn thu thập thông tin.
Để có được những thông tin cần thiết phục vụ cho chuyên đề của mình
được hoàn chỉnh và chính xác hơn em đã thu thập từ rất nhiều nguồn khác nhau.
Trước hết là Bộ Luật hình sự của nước CHXHCN Việt Nam, Gioá trình Luật
Hình sự của trường Đại học Luật Hà Nội. Bên cạnh đó, được sự hướng dẫn tận
tình của các thẩm phán, thư kí toà án em được tiếp xúc với một số loại hồ sơ, sổ
sách lưu trữ tại cơ quan nên trong chuyên đề này em đã sử dụng số liệu thông tin
của 3 năm là 2004/2005/2006. Các số liệu thu thập từ sổ sách như: Sổ thụ lý vụ
án hình sự, sổ kết quả giải quyết vụ án hình sự, Báo cáo tổng kết công tác năm
2006 và phương hướng nhiệm vụ công tác năm 2007 của Toà án nhân dân Thị
xã Hồng Lĩnh…
II. Thị xã Hồng Lĩnh trong thời kì đổi mới và điều kiện phát sinh các tệ nạn xã
hội.
1. Thị xã Hồng Lĩnh trong thời kì đổi mới.
Thị xã Hồng Lĩnh là một trung tâm văn hoá xã hội phía Bắc tỉnh Hà Tĩnh

- một trong những nơi được coi là nghèo nhất nước. Tuy nhiên trong những năm
gần đây cùng với sự đổi mới về chính sách của Tỉnh Hà Tĩnh nói chung và Thị
xã Hồng Lĩnh nói riêng đã có những bước chuyển mình, thay đổi đáng kể, ngày
càng phát triển cùng với sự phát triển chung của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh
những thành tựu đã đạt được không thể không nói đến những khó khăn, thách
thức chính quyền đó là tình hình tội phạm vẫn không ngừng gia tăng.
Thị xã Hồng Lĩnh với tổng diện tích tự nhiên 5844,64 ha, dân số 36730
người là đầu mối giao nhau của Quốc lộ 1A và 8A, cách Thành phố Vinh 20 km
về phía Bắc, Thị xã Hà Tĩnh 30 km về phía Nam, Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo 92
km về phía Tây, Hồng Lĩnh là trung tâm văn hoá xã hội phía Bắc tỉnh Hà
Tĩnh…Trong những năm gần đây, Thị xã Hồng Lĩnh thực sự là một trong những
trọng điểm về ma tuý, trộm cắp tài sản, cờ bạc dưới mọi hình thức…
Với vị trí thuận lợi về tự nhiên, về chiến lược an ninh quốc phòng, Thị xã
Hồng Lĩnh có một lợi thế chiến lược đặc biệt để phát triển kinh tế - xã hội, trong
nó cũng đặt ra nhiều thử thách cho chính quyền trong việc quản lý trật tự an toàn
xã hội.
Qua thống kê số liệu trong 3 năm trở lại đây, cho thấy tình hình trộm cắp
tài sản tại Thị xã đang có chiều hướng gia tăng và diễn biến ngày càng phức tạp.
Song song với cướp giật tài sản, tội trộm cắp tài sản cũng đang là vấn đề đáng lo
ngại. Năm 2005 Toà án nhân dân Thị xã Hồng Lĩnh thụ lý 34 vụ, trong đó tội
trộm cắp tài sản 15 vụ, chiếm 44% tổng số án hình sự. Đến năm 2006, Toà án
nhân dân Thị xã thụ lý 44 vụ trong đó tội trộm cắp tài sản là 25 vụ chiếm 56,8%
tổng số án hình sự. Qua đó cho ta thấy chỉ trong hai năm từ 2005, 2006 mà số án
về tội trộm cắp về tài sản tăng lên đáng kể. Vậy nguyên nhân nào làm phát sinh
loại tội phạm đó; điều kiện nào đã nuôi dưỡng cho chúng tồn tại và phát triển
như vậy? Đó là vấn đề bức xúc chúng ta cần phải đề cập đến.
2. Nguyên nhân phát sinh tội trộm cắp tài sản.
Tội phạm luôn thể hiện trong các đặc điểm về nhu cầu, lợi ích, quan điểm
hệ thống các định hướng giá trị và động cơ của cá nhân đó. Mặt khác, nguyên
nhân khách quan, sự tác động của môi trường cũng là một phần quyết định tới

sự hình thành động cơ và quyết tâm thực hiện tội phạm của các chủ thể phạm
tội.
a. Sự tác động của môi trường.
Với vị trí khá thuận lợi để phát triển kinh tế, giao thương với các tỉnh
trong nước và quốc tế, Hà Tĩnh trong những năm gần đây đã có sự phát triển
mạnh mẽ về kinh tế, tốc độ đô thị hoá khá cao, đời sống của người dân được cải
thiện hơn trước. Tuy nhiên, khi mà nền kinh tế thị trường đang phát triển luôn
kéo theo mặt trái của nó khiến cho các tệ nạn xã hội và các loại hình tội phạm có
chiều hướng gia tăng cả về số lượng và mức độ nguy hiểm. Tiêu biểu là các loại
tội phạm hình sự như cướp, cướp giật, ma tuý, mại dâm, trộm cắp tài sản…đặc
biệt là các loại tội phạm về ma tuý là nguyên nhân dẫn tới tội trộm cắp về tài
sản. Bởi vì, khi nghiện ngập ma tuý, con nghiện cần rất nhiều tiềm để mua
thuốc, mặt khác nghiện ma tuý làm cho con người ta bị suy nhược, suy nhước
sức lao động, nói cách khác là không có khả năng lao động nên chỉ có cướp của,
trộm cắp tài sản là con đường kiếm tiền ngắn nhất để thoả mãn cơn nghiện.
Là một trong những trung tâm kinh tế chính trị của tỉnh nhà, Thị xã Hồng
Lĩnh trong những năm gần đây đã có những bước phát triển khá mạnh mẽ, trong
đó đặc biệt nổi lên với ngành kinh doanh dịch vụ như khách sạn, các quán cà
phê, bia, Internet, Karaoke mọc lên rất nhiều. Với lượng cung cấp dịch vụ mọc
lên khá nhiều cộng thêm vào đó Thị xã Hồng Lĩnh có ba trường cấp ba là:
Trường THPT Hồng Lĩnh, Trường Bán công Hồng Nam và trường bổ túc văn
hoá với số lượng khá đông. Tầng lớp thanh thiếu niên ở các thôn quê chưa có
việc làm, bỏ học cũng đang còn rất nhiều làm cho tình hình trật tự trên địa bàn
rất phức tạp.
Với tốc độ đô thị hoá khá nhanh, các tầng lớp thanh thiếu niên lại là
những người rất nhạy cảm, do chưa nhận thức được đầy đủ và mặt trái của nó và
còn kém hiểu biết, thích đua đòi, ăn chơi lêu lổng nên đã tự dấn thân vào con
đường ăn chơi trác táng…Do chưa đến tuổi lao động hoặc chưa có việc làm mà
để thoả mãn những thú vui và cơn nghiện của mình, bọn chúng có thể sẵn sàng
phạm tội và trộm cắp tài sản là một trong những con đường ngắn nhất.

Theo bản án số 12/2005/HSST ngày 29/3/2005 của Toà án nhân dân Thị xã
Hồng Lĩnh thì khoảng 8h ngày 25/12/2004 Ngô Văn Thái đi đến cửa hàng quần
áo may sẵn của chị Bùi Thị Hà ở khối 10 phường Bắc Hồng, thị xã Hồng Lĩnh.
Thấy cửa hàng không có người Thái len vào lấy trộm 8 chiếc quần bò màu lông
chuột và màu tím than hiệu CARTERS cỡ L7,28. Sau đó Thái ôm ra bến xe
Hồng Lĩnh, lên xe buýt đi ra Vinh bán cho một người phụ nữ không quen biết
lấy 180000. Thái mua 80000 heroin để sử dụng còn 100000 Thái sử dụng vào
mục đích cá nhân. Còn hai chiếc quần bó Thái đưa về sử dụng, au khi bị bắt
Thái đã đưa hai chiếc quần bò này cho cơ quan công an. Qua định giá, mỗi chiếc
quần bò do Thái lấy trộm trị giá 100000đ. Tổng trị giá Thái đã trộm của chị Hà
là 800000đ. Nguyễn Văn Thái đã lĩnh mức án xứng đáng với hành vi của mình.
Ma tuý đã đưa chúng đến vực thẳm không có lối thoát và con đường chúng đi là
con đường phạm tội.
Theo bản án số 42/2006/HSST ngày 29/11/2006 của Toà án nhân dân Thị
xã Hồng Lĩnh thì “vào khoảng 9h ngày 10/8/2006 Nguyễn Công Vinh đã lợi
dụng mẹ đẻ của mình là bà Phạm Thị Song vắng nhà đã lấy đi một chiếc đầu
VCD hiệu Califonia trị giá 510.000 đ. Hành vi của Nguyễn Công Vinh đã lợi
dụng chủ sở hữu tài sản sơ hở đã lén lút chiếm đoạt tài sản để đưa đi bán lấy tiền
tiêu xài, phục vụ cho nhu cầu của cá nhân. Đây là hành vi xâm phạm đến quyền
sở hữu tài sản của công dân được pháp luật bảo vệ. Nguyễn Công Vinh thực
hiện hành vi phạm tội trong điều kiện sức khoẻ bình thường, đầy đủ năng lực
chịu trách nhiệm hình sự. Hành vi của Nguyễn Công Vinh đã đủ các yếu tố cấu
thành tội “Trộm cắp tài sản” quy định tại Điều 138 Luật hình sự. Cần thiết phải
lên một mức án nghiêm khắc giáo dục bị cáo Nguyễn Công Vinh trở thành công
dân lương thiện. Đồng thời đây cũng là một bài học cho các thanh thiếu niên
mới lớn, lười lao động, đua đòi, lêu lổng và thiếu hiểu biết nên đã sa vào con
đường phạm tội.”
b. Nguyên nhân xuất phát từ công tác quản lý xã hội.
Bên cạnh nguyên nhân khách quan là sự tác động của môi trường thì nguyên
nhân xuất phát từ công tác quản lý xã hội cũng là một trong những nguyên nhân

cơ bản làm cho tình hình tội phạm ở Thị xã Hồng Lĩnh trong những năm gần
đây tăng mạnh.
Nhìn chung tỉnh Hà Tĩnh chậm đề ra và thực hiện những chiến lược tổng
thể để khắc phục sự gia tăng của tình hình tội phạm nói chung và tình hình trộm
cắp nói riêng. ở thị xã Hồng Lĩnh, những chính sách xã hội mới chỉ dừng lại ở
chủ trương, chưa có cơ chế đảm bảo cho nó được thực hiện. Bên cạnh đó, chính
sách xã hội còn có nhiều ảnh hưởng bởi tư tưởng bao cấp, chưa phát huy được
vai trò của cộng đồng và trách nhiệm cá nhân, chưa phát huy được tính năng
động sáng tạo của mỗi người. Bởi vậy, chính sách đó chưa thực sự đi sâu vào
cuộc sống, tính khả thi chưa cao, hiệu quả thấp.
Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền giáo dục người dân phòng chống các
tệ nạn xã hội chỉ mang tính hình thức kết quả, kết quả chưa cao và còn nhiều hạn
chế. Cũng phải nói đến hệ thống chính sách xã hội đã đề ra trong từng thời kì,
từng giai đoạn phát triển nói chung là chậm hoàn thiện cho phù hợp với mỗi giai
đoạn đó, đặc biệt là chính sách hướng trực tiếpvào cuộc đấu tranh phòng chống
các tệ nạn xã hội như ma tuý, mại dâm, trộm cắp tài sản…làm cho tình hình tội
phạm trong mỗi giai đoạn phát triển kinh tế vẫn tăng nhanh và diễn biến rất
phức tạp.
Trước sự phát triển của tình hình tội phạm ngày càng tinh vi và đa dạng,
các chính sách xã hội đề ra còn chậm so với xã hội, các văn bản pháp luật vừa
mới ra đời đã lại phải sửa đổi, bổ sung ví không đáp ứng được các yêu cầu của
địa phương thì Bộ Luật Hình sự ra đời năm 1999 thay thế Bộ Luật Hình sự được