BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP BỘ
VẤN ĐỀ KHÔNG THỰC HIỆN ĐÚNG HỢP ĐỒNG
TRONG PHÁP LUẬT THỰC ĐỊNH VIỆT NAM
Mã số: B2008-10-11
Chủ nhiệm đề tài: Ts. Đỗ Văn Đại
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 6/2010
-1-
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HỒ CHÍ MINH
BÁO CÁO TỔNG KẾT
ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP BỘ
VẤN ĐỀ KHÔNG THỰC HIỆN ĐÚNG HỢP ĐỒNG
TRONG PHÁP LUẬT THỰC ĐỊNH VIỆT NAM
Mã số: B2008-10-11
Xác nhận của cơ quan chủ trì đề tài Chủ nhiệm đề tài
(ký, họ tên, đóng dấu) (ký, họ tên)
Tp. Hồ Chí Minh, tháng 6/2010
-2-
DANH SÁCH THÀNH VIÊN THAM GIA ĐỀ TÀI
1- Chủ nhiệm đề tài
Ts. Đỗ Văn Đại-Phó Trưởng Khoa Luật dân sự, Đại học Luật Tp. Hồ
Chí Minh
2- Thư ký đề tài
Th.s Nguyễn Thị Lê, Giảng viên Khoa Luật dân sự, Đại học Luật Tp.
Hồ Chí Minh
3- Cộng tác viên
- Th.s Đỗ Thành Công, Giảng viên Khoa Luật dân sự, Đại học Luật
Tp. Hồ Chí Minh ;
- Ts. Nguyễn Văn Cường, Phó viện Trưởng Viện khoa học xét xử Tòa
án nhân dân tối cao ;
- Ts. Nguyễn Minh Hằng, Giảng viên Trường đại học Ngoại thương
(Hà Nội) ;
- Cn. Nguyễn Thị Thu Hồng, Chuyên viên Tòa dân sự Tòa án nhân dân
tối cao ;
- Th.s Lê Minh Hùng, Giảng viên Khoa Luật dân sự, Đại học Luật Tp.
Hồ Chí Minh ;
- Th.s Trần Thị Hương, Giảng viên Khoa Luật dân sự, Đại học Luật
Tp. Hồ Chí Minh ;
- Đỗ Văn Hữu, Vụ kiểm sát xét xử dân sự Viện kiểm sát nhân dân tối
cao ;
- Ts. Dương Anh Sơn, Giảng viên Khoa Kinh tế-Luật, Đại học quốc
gia Tp. Hồ Chí Minh.
-3-
Mục lục
Thông tin kết quả nghiên cứu.................................................................................................5
Phần mở đầu.............................................................................................................................8
Chương 1- Những vấn đề lý luận về không thực hiện đúng hợp đồng............................10
1.1- Khái niệm về không thực hiện đúng hợp đồng............................................................10
1.2- Hướng xử lý việc không thực hiện đúng hợp đồng.....................................................10
Chương 2- Những biện pháp xử lý việc không thực hiện đúng hợp đồng do pháp luật
dự liệu......................................................................................................................................11
2.1- Những biện pháp mà bên có quyền có thể sử dụng.....................................................11
2.1.1- Buộc tiếp tục thực hiện đúng hợp đồng................................................................11
2.1.2- Yêu cầu bồi thường thiệt hại.................................................................................12
2.1.3- Yêu cầu trả lãi chậm thanh toán............................................................................13
2.1.4- Yêu cầu giảm giá trong hợp đồng.........................................................................13
2.1.5- Hoãn thực hiện hợp đồng......................................................................................14
2.1.6- Cầm giữ tài sản......................................................................................................14
2.1.7- Đơn phương chấm dứt, hủy bỏ hợp đồng.............................................................14
2.2- Những biện pháp mà bên có nghĩa vụ có thể sử dụng.................................................15
2.2.1- Miễn trách nhiệm khi có sự kiện bất khả kháng...................................................15
2.2.2- Miễn trách nhiệm do phải thực hiện quyết định hành chính................................15
2.2.3- Miễn trách nhiệm do bên có quyền có lỗi.............................................................16
2.2.4- Miễn trách nhiệm do bên có quyền không hạn chế tổn thất.................................16
Chương 3- Những biện pháp xử lý việc không thực hiện đúng hợp đồng do các bên
thỏa thuận...............................................................................................................................17
3.1- Những biện pháp mà bên có quyền có thể sử dụng.....................................................17
3.1.1- Phạt vi phạm hợp đồng ........................................................................................17
3.1.2- Lãi chậm trả theo thỏa thuận ................................................................................18
3.2- Những biện pháp mà bên có nghĩa vụ có thể sử dụng.................................................18
3.2.1- Thỏa thuận miễn trách nhiệm bồi thường thiệt hại..............................................18
3.2.2- Thỏa thuận giảm trách nhiệm bồi thường thiệt hại..............................................19
Chương 4- Kết luận định hướng cho xử lý việc không thực hiện đúng hợp đồng.........19
4.1- Kết luận định hướng về chính sách, kỹ thuật lập pháp...............................................19
4.1.1- Định hướng về chính sách lập pháp......................................................................19
4.1.2- Định hướng về kỹ thuật lập pháp..........................................................................20
4.2- Kết luận định hướng về nội dung lập pháp..................................................................20
4.2.1- Định hướng chung ................................................................................................20
4.2.2- Định hướng chi tiết...............................................................................................21
4.3- Kết luận định hướng về áp dụng pháp luật..................................................................21
4.3.1- Tránh nhầm lẫn giữa các biện pháp .....................................................................21
4.3.2- Thống nhất áp dụng pháp luật ..............................................................................21
-4-
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP. HCM
Thông tin kết quả nghiên cứu
1. Thông tin chung:
- Tên đề tài: Vấn đề không thực hiện đúng hợp đồng trong pháp luật thực định
Việt Nam
- Mã số: B2008-10-11
- Chủ nhiệm: Đỗ Văn Đại
- Cơ quan chủ trì: Trường ĐH Luật Tp. Hồ Chí Minh
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 06 năm 2008 đến tháng 6 năm 2010
2. Mục tiêu:
- Làm rõ những quy định hiện hành của Việt Nam và thực tiễn xét xử ở Việt
Nam liên quan đến việc không thực hiện đúng hợp đồng.
- Làm rõ những ưu, nhược điểm của pháp luật hiện hành và tìm hướng hoàn
thiện các quy định này.
3. Tính mới và sáng tạo:
- Đề tài này có tính bao quát, chuyên sâu hơn các công trình đã được công bố
về chủ đề không thực hiện đúng hợp đồng trong pháp luật Việt Nam;
- So với các đề tài đã được công bố, đề tài này có nhiều thông tin về thực tiễn
xét xử tại Tòa án Việt Nam;
- Có sự phân loại các giải pháp cho việc không thực hiện đúng hợp đồng
trong pháp luật Việt Nam;
- Có nhiều kiến nghị hoàn thiện chế định hợp đồng trong pháp luật Việt Nam.
4. Kết quả nghiên cứu:
- Kiến nghị thống nhất pháp luật điều chỉnh việc không thực hiện đúng hợp
đồng trong pháp luật Việt Nam:
+ Bỏ các quy định về không thực hiện đúng hợp đồng trong Luật thương mại
và các vấn đề liên quan đến không thực hiện đúng hợp đồng thương mại được
BLDS điều chỉnh như các hợp đồng dân sự;
+ Đưa một số giải pháp về không thực hiện đúng hợp đồng trong Luật thương
mại sang BLDS như BLDS không coi lỗi là căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi
thường thiệt hại trong hợp đồng; quy định rõ trong BLDS cho phép bên bị
thiệt hại được bồi thường khoản lợi đáng lẽ được hưởng nếu hợp đồng được
thực hiện đúng; quy định rõ trong BLDS cho phép bên có quyền cầm giữ giấy
tờ liên quan đến tài sản và định đoạt tài sản có khả năng bị hư hỏng; quy định
tiêu chí có tính khái quát cao cho phép một bên đơn phương chấm dứt hay
hủy bỏ hợp đồng khi bên kia không thực hiện đúng hợp đồng.
-5-
- Một số quy định liên quan đến không thực hiện đúng hợp đồng trong BLDS
cần được bỏ, sửa đổi hay bổ sung như:
+ Bỏ các quy định viện dẫn đến khoản 2, Điều 305 tại Điều 438 và 700;
+ Mức lãi chậm trả phải cao hơn lãi suất hiện tại để có tính “răn đe” người có
nghĩa vụ. Con số này có thể là 150% lãi suất cơ bản của ngân hàng Nhà nước
và lãi suất cơ bản phải được xác lập trên cơ sở lãi suất trên thị trường;
+ Quy định cho phép giảm giá đối với tất cả các loại hợp đồng có thanh toán
một khoản tiền khi tài sản hay dịch vụ không được cung cấp đúng như hợp
đồng;
+ Cho phép hoãn thực hiện nghĩa vụ khi có nguy cơ không thực hiện đúng
hợp đồng và phép hoãn thực hiện nghĩa vụ cả đối với các “quan hệ song vụ”;
+ Cho phép Tòa án can thiệp để giảm hay tăng mức phạt vi phạm hợp đồng
nếu mức phạt theo thỏa thuận thấp hơn hay cao hơn rất nhiều so với thiệt hại
thực tế.
5. Sản phẩm:
1. Kỷ yếu hội thảo về Không thực hiện đúng hợp đồng trong pháp luật thực
định Việt Nam (tháng 4/2010);
2. Báo cáo tổng kết đề tài khoa học công nghệ;
3. Các bài viết đăng trên tạp chí chuyên ngành luật về đề tài Không thực hiện
đúng hợp đồng trong pháp luật thực định Việt Nam;
4. Dự kiến xuất bản sách tham khảo: Biện pháp xử lý việc không thực hiện
đúng hợp đồng trong pháp luật Việt Nam.
6. Hiệu quả, phương thức chuyển giao kết quả nghiên cứu và khả năng
áp dụng:
Đề tài có thể được sử dụng trong giảng dạy luật. Các nhà lập pháp và người
làm trong thực tiễn xét xử có thể tham khảo khi sửa đổi pháp luật và giải quyết các
tranh chấp về không thực hiện đúng hợp đồng.
Kết quả của đề tài có thể được chuyển đến người quan tâm thông qua tạp chí
và việc in đề tài thành sách.
Ngày 16 tháng 06 năm 2010
Cơ quan chủ trì
(ký, họ và tên, đóng dấu)
Chủ nhiệm đề tài
(ký, họ và tên)
TS. Đỗ Văn Đại
MINISTRY OF EDUCATION AND TRAINING
HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF LAW
-6-
INFORMATION ON RESEARCH RESULTS
1. General information:
- Topic title: Undue performance of contract in applicable Vietnamese law
- Code: B2008-10-11
- Leading researcher: Do Van Dai
- Coordinator: Ho Chi Minh City University of Law
- Researching period: From June 2008 to June 2010
2. Objective:
- To clarify applicable provisions of Vietnamese law and judgment practice in
Vietnam with respect to undue performance of contract
- To clarify advantages, disadvantages of applicable law and search for the
method to ameliorate such stipulations.
3. Innovativeness and creativity:
- This paper is more comprehensive and profound than other research work
already announced on the subject of undue performance of contract in Vietnamese
law;
- In comparison with other research work already announced, this paper
contains much information with respect to judgment practice at Vietnamese Court;
- This paper contains classification of measures to deal with undue
performance of contract in Vietnamese law;
- This paper contains many propositions in order to ameliorate Vietnamese
contract law.
4. Research results:
- Propose to unify areas of law regulating undue performance of contract in
Vietnamese law:
+ Abolish provisions in the Commercial Law regulating undue performance
of contract; issues regarding to undue performance of commercial contract
should be regulated by the Civil Code like those of civil contract;
+ Move a number of measures dealing with undue performance of contract in
the Commercial Law to the Civil Code such as: the Civil Code does not
consider fault as a ground for contractual liability to compensate loss; make
clear in the Civil Code that the aggrieved party shall be compensated for the
profits it would gain if the contract would have been duly performed; make
clear in the Civil Code that the obligee is entitled to hold documents related to
assets and dispose of perishable assets; provide general criteria allowing a
party to unilaterally terminate or rescind the contract if the other party fails to
comply with the contract.
-7-
- A number of provisions with respect to undue performance of contract
stipulated in the Civil Code should be abolished, revised or supplemented, such as:
+ Abolish provisions at Articles 438 and 700 referring to section 2, Article
305;
+ The interest rate for the late amount must exceed actual interest rate to
“deter” the obligor. This number may be 150% of the basic interest rate
announced by the State Bank of Vietnam and the basic interest rate must be
determined on the ground of interest rate available in the market.
+ Allow price decrease with respect to all types of contract having payment
obligation when assets or services are not duly provided in accordance with
the contract;
+ Allow a deferral of obligation performance when an undue performance of
the contract is anticipated, and the right for deferral shall be also available for
“bilateral relationship”;
+ Allow the Court to intervene in order to increase or decrease the penalty for
breach of contract if the penalty as agreed is much lower or higher than actual
loss.
5. Products:
1. Summary record of the seminar on Undue performance of contract in
applicable Vietnamese law (April 2010);
2. Report summarizing scientific research work;
3. Articles published on law journals on the subject Undue performance of the
contract in applicable Vietnamese law;
4. Reference book intended for publication: Measures to deal with undue
performance of contract in Vietnamese law.
6. Effect, method to transfer research results and applicability:
This research work can be used in teaching law. Legislator and persons
practicing law can consider it as a reference when revising law or resolve disputes
with regard to undue performance of the contract.
Results of this research work can be transferred to interested persons by law
journal or book publication.
June 16, 2010
Cơ quan chủ trì
(sign, full name, seal)
Leading researcher
(sign, full name)
PhD. Do Van Dai
Phần mở đầu
-8-