Sáng kiến kinh nghiệm: Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học

Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
A- PHẦN MỞ ĐẦU
I/ Lý do chọn đề tài.
1. Lý do khách quan.
Đúc kết từ kinh nghiệm cuộc sống, ông cha ta đã khẳng đònh: “ Một
người biết lo bằng cả kho người biết làm”.
Trong công cuộc đổi mới của đất nước và xu thế hội nhập của nước ta
hiện nay, yêu cầu về đào tạo nguồn nhân lực để tạo ra những con người lao
động mới luôn được Đảng và nhà nước ta đặc biệt chú trọng. Hiến pháp nước
cộng hòa xã hội chủ nghóa Việt Nam (1992), Luật giáo dục năm 2005, báo
cáo chính trò tại Đại hội IX của Đảng (2001) và chiến lược phát triển kinh tế
– xã hội giai đoạn 2001-2010 đã chỉ rõ những quan điểm chỉ đạo phát triển
giáo dục nước ta trong đó có ghi: “ Phát triển giáo dục phải gắn với nhu cầu
phát triển kinh tế – xã hội, tiến bộ khoa học công nghệ, củng cố an ninh,
quốc phòng, đảm bảo sự hợp lý về cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề, cơ
cấu vùng miền, mở rộng quy mô trên cơ sở đảm bảo chất lượng và hiệu quả;
kết hợp giữa đào tạo và sử dụng. Thực hiện nguyên lý học đi đôi với hành,
giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo
dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và xã hội.” Muốn thực hiện tốt
quan điểm chỉ đạo này, đòi hỏi ngành giáo dục nói chung và mỗi nhà trường
nói riêng phải không ngừng đổi mới và nâng cao về nội dung, phương pháp,
phương tiện và hiệu quả giáo dục để đáp ứng ngày càng cao đối với nhu cầu
xã hội. Nhà trường phải lựa chọn, khai thác sáng tạo từ mọi nguồn lực sẵn có
, từ những tiềm năng sẵn có trong xã hội để tiến hành các hoạt động giáo
dục. Để làm được những điều đó một cách có hiệu quả thì mỗi nhà trường
phải có một công cụ cần thiết để tổ chức thực hiện, công cụ đó chính là kế
hoạch phát triển giáo dục nói chung và kế hoạch năm học của nhà trường
nói riêng.
Việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch năm học thực
chất là cụ thể hóa chức năng quyết đònh của người hiệu trưởng. Trong quản
lý nói chung và quản lý nhà trường nói riêng, khâu quyết đònh đầu tiên và

quan trọng của kế hoạch là sự thể hiện những chủ trương; bởi lẽ trong bản kế
hoạch đã thể hiện các mục tiêu, nhiệm vụ cơ bản của sự phát triển nhà
trường bằng những phương tiện, biện pháp và mục tiêu cụ thể… Người hiệu
trưởng nếu nhận thức được điều này và thực hiện thường xuyên, trở thành nề
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


1
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
nếp thì sẽ làm cho công việc quản lý nhà trường càng thuận lợi và đạt hiệu
quả cao.
2. Lý do chủ quan.
Trong những năm qua việc lập kế hoạch năm học, kế hoạch chuyên
môn, kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, kế hoạch của từng bộ
phận, … chưa được hiệu trưởng và các trưởng bộ phận trong nhà trường nhận
thức đầy đủ vai trò của công tác này. Đa phần cho là không cần thiết vì đó là
công việc được lặp đi lặp lại từ năm này sang năm khác, năm nào cũng như
nhau. Việc hiệu trưởng lập kế hoạch năm học chỉ là vấn đề hình thức để báo
cáo trước hội nghò công chức viên chức vào đầu mỗi năm học rồi sau đó bò
chìm vào lãng quên cho đến khi sơ kết học kỳ, hoặc tổng kết năm học Hiệu
trưởng mới đem ra để điểm qua những việc đã làm được và chưa làm được.
Hiệu trưởng chưa thực hiện việc so sánh, phân tích, đối chiếu với nhiệm vụ
và mục tiêu đã đề rảtong kế hoạch nên không có cơ sở để đánh giá cụ thể và
chính xác việc đã làm và chưa làm được trong từng hoạt động để từ đó rút
kinh nghiệm cho năm học sau. Vì thế hiệu trưởng chẳng rút ra được bài học
gì trong công tác quản lý nhà trường của mình. Đây chính là một trong những
nguyên nhân dẫn đến tồn tại và yếu kém trong công tác quản lý giáo dục
hiện nay.
Để khắc phục những yếu kém của Giáo dục- Đào tạo, Nghò quyết TW
6 khóa VIII đã đưa ra nhiều giải pháp trong đó có: “ phải đổi mới mạnh mẽ

quản lý nhà nước về giáo dục – đào tạo, xây dựng toàn diện đội ngũ giáo
viên và cán bộ quản lý. Theo đó trước hết người hiệu trưởng phải nhận thức
đúng đắn, đầy đủ về chức năng quản lý nhà trường. Thiết lập kế hoạch năm
học, quản lý nhà trường bằng kế hoạch.”
Thiết nghó để có kế hoạch mang tính khả thi cao, bản thân người hiệu
trưởng phải có vốn hiểu biết sâu rộng ở nhiều khía cạnh khác nhau đồng thời
phải xem kế hoạch là một công cụ để quản lý nhà trường, có kế hoạch sẽ
giúp cho người hiệu trưởng chỉ đạo thực hiện đúng hướng các hoạt động
trong lónh vực giáo dục và thực tiễn của nhà trường.
Những chuyên đề đã học tại trường Cán bộ quản lý Giáo dục và Đào
tạo II đã giúp cho tôi có thêm những kiến thức vừa mang tính lý luận vừa
mang tính thực tiễn cao trong lónh vực quản lý nhà trường càng làm cho tôi
nhận thấy rõ việc xây dựng kế hoạch năm học trong các nhà trường là rất
quan trọng và cần thiết, đặc biệt là với trường tôi đang công tác. Vì vậy tôi
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


2
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
đã nghiên cứu và chọn đề tài: “ Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch năm học
2006-2007 ở trường Trung học cơ sở Nguyễn Bỉnh Khiêm thò xã Gia Nghóa
tỉnh Đăk Nông ” để làm bài tổng thu hoạch cuối khóa.
Với đề tài này sẽ giúp tôi tìm hiểu những vấn đề không chỉ xoay
quanh đề tài đã chọn mà còn bổ sung thêm nhiều kiến thức và tích lũy kinh
nghiệm quý báu trong công tác quản lý nhà trường. Hy vọng đề tài sẽ góp
phần làm cho công tác quản lý trong nhà trường ngày càng có hiệu quả hơn,
thúc đẩy nhà trường thực sự đi vào nề nếp và phát triển theo tiêu chuẩn của
một trường chuẩn quốc gia trong những năm đến.
II/ Mục đích nghiên cứu.
Tìm hiểu và phân tích thực trạng công tác lập kế hoạch năm học 2006-

2007 dựa trên cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý. Từ đó rút ra bài học kinh
nghiệm và đề xuất biện pháp cải tiến công tác lập kế hoạch năm học 2007-
2008 nói riêng và công tác quản lý nói chung.
III/ Nhiệm vụ nghiên cứu.
1. Tìm hiểu cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý.
2. Tìm hiểu và phân tích thực trạng việc lập kế hoạch năm học 2006-
2007 của hiệu trưởng trường Trung học cơ sở Nguyễn Bỉnh Khiêm
Thò xã Gia Nghóa - Tỉnh Đăk Nông.
3. Rút ra bài học kinh nghiệm và đề xuất biện pháp cải tiến công tác
lập kế hoạch năm học 2007-2008.
IV/ Giới hạn đề tài.
Trong khuôn khổ của bài tổng thu hoạch tôi chọn phạm vi nghiêm cứu:
“ Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch năm học 2006-2007 tại trường Trung học
cơ sở Nguyễn Bỉnh Khiêm - Thò xã Gia Nghóa - Tỉnh Đăk Nông”
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


3
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
B- PHẦN NỘI DUNG
Chương I - Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý
I/ Cơ sở lý luận
1. Một số khái niệm.
Kế hoạch hóa là: “Làm cho phát triển một cách có kế hoạch (trên diện
rộng, quy mô lớn)” (Từ điển Tiếng Việt, Viện ngôn ngữ học, nhà xuất bản
Đà Nẵng, 2001).
- Kế hoạch hóa trong giáo dục là áp dụng sự phân tích hệ thống và hợp
lý các quá trình phát triển giáo dục với mục đích làm cho giáo dục đạt được
các kết quả và có hiệu quả phù hợp với những yêu cầu và nhiệm vụ của
người học và xã hội đặt ra. (Education Planning, Mexico, 1990). Công tác kế

hoạch bao gồm các hoạt động: xây dựng kế hoạch; tổ chức thực hiện kế
hoạch; tái kế hoạch.
- Xây dựng kế hoạch: là sự xác đònh một cách có căn cứ khoa học
những mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ (thời hạn, tốc độ, tỉ lệ cân đối) về sự phát
triển một quá trình và đònh ra những phương tiện cơ bản để thực hiện có kết
quả những mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ đó. Nói một cách đơn giản, xây dựng
kế hoạch là xác đònh trước chúng ta sẽ phải làm cái gì? Làm như thế nào?
Khi nào làm? Và ai sẽ làm cái đó? Xây dựng kế hoạch bao gồm các bước:
tiền kế hoạch, chuẩn đoán, hình thành bản kế hoạch, hoàn chỉnh bản kế
hoạch.
- Bản kế hoạch (hay còn gọi là kế hoạch) là: Toàn bộ những điều vạch
ra một cách có hệ thống về những công việc dự đònh làm trong một thời gian
nhất đònh với mục tiêu, cách thức, trình tự, thời hạn tiến hành. (Từ điển
Tiếng Việt, Viện ngôn ngữ học, nhà xuất bản Đà Nẵng, 2001). Một bản kế
hoạch được thực hiện thông qua các chương trình và các đề án.
2. Mục đích và bản chất của xây dựng kế hoạch.
+ Mục đích của kế hoạch là đảm bảo cho sự phát triển của nhà trường
theo từng mốc thời gian.
+ Bản chất của lập kế hoạch trong nhà trường thể hiện ở hoạt động
phân tích để xác đònh mục tiêu, tìm ra những con đường, những giải pháp để
nhà trường ngày càng đáp ứng các nhu cầu của xã hội.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


4
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Sơ đồ thể hiện bản chất xây dựng kế hoạch:
Yêu cầu của kinh tế xã hội của
tập thể sư phạm.

Điều kiện về con người,
cơ sở vật chất.
Yếu tố về ngoại lực
-Xác đònh mục tiêu quản lý và các
bước phát triển có hệ thống
-Xác đònh nhiệm vụ cơ bản phải
làm.
-Lựa chọn con đường và những
bước đi.
-Phân phối các nguồn lực

3. Ý nghóa của việc lâïp kế hoạch.
Lập kế hoạch năm học cho phép người hiệu trưởng tập trung sự chú ý
của mình vào các mục tiêu của hệ thống, làm rõ hơn phương hướng hoạt
động của hệ thống, của tổ chức trong kỳ kế hoạch.
Hình thành sự nổ lực có tính phối hợp, chỉ ra hướng đi của hiệu trưởng
và từng thành viên của nhà trường, từ đó giúp họ tự đánh giá khả năng của
chính mình và phối hợp hoạt đôïng để đạt mục tiêu đề ra.
Giảm thiểu hoạt động trùng lặp, chồng chéo nhau và dư thừa tạo khả
năng hoạt đôïng và sử dụng nguồn lực một cách có hiệu quả.
Làm giảm thiểu sự bất trắc bằng cách dự đoán những bất đònh, những
thay đổi, tìm phương án đối phó với những bất đònh và những thay đổi đó.
Hình thành mục tiêu cơ sở cho việc kiểm tra, đánh giá(ngoài và
trong ). Nếu không xây dựng kế hoạch thì không thể kiểm tra, đánh giá
được.
Là phương tiện thực hiện dân chủ hóa giáo dục và dân chủ hóa quản
lý nhà trường một cách có hiệu quả. Thông qua việc bàn bạc xây dựng kế
hoạch, thu hút trí tuệ của các thành viên, các lực lượng giáo dục và ngoài
nhà trường tạo cơ hội lôi kéo mọi người cùng tham gia xây dựng và triển
khai những quyết đònh quan trọng.

Người quản lý có cái nhìn tổng quan về hệ thống, làm việc chủ động
và tự tin hơn.
4. Các nguyên tắc của việc xây dựng kế hoạch.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


5
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Nguyên tắc là những điều quy đònh có tính bắt buộc đối với tổ chức
chính trò – kinh tế – xã hội, đối với các đơn vò, các ngành phải tuân thủ các
nguyên tắc chung, nguyên tắc chuyên ngành, hướng các hoạt động của
trường tới mục tiêu của giáo dục. Các nguyên tắc xây dựng kế hoạch năm
học bao gồm:
4.1- Nguyên tắc bảo đảm tính Đảng.
Nguyên tắc bảo đảm tính Đảng trong xây dựng kế hoạch phải thể hiện
những nội dung sau:
Bản kế hoạch năm học của nhà trường phải thể hiện và bảo đảm được
các quan điểm, chủ trương, đường lối và chính sách của Đảng, nhà nước
trong lónh vực giáo dục. Bản kế hoạch năm học phải cụ thể hóa mục tiêu
giáo dục của bậc học, cấp học sao cho phù hợp với đặc điểm tình hình của
nhà trường, của đòa phương đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội
trước mắt và lâu dài.
Bản kế hoạch năm học của nhà trường phải nằm trong kế hoạch giáo
dục của ngành, của đòa phương, đặc biệt kế hoạch năm học của nhà trường
là bộ phận kế hoạch phát triển kinh tế – xã hôïi của đòa phương, phục vụ
nhiệm vụ chính trò , kinh tế – xã hội của đòa phương trong từng giai đoạn và
cả kỳ kế hoạch.
Bản kế hoạch phải bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng từ khi xây dựng kế
hoạch đến tổ chức, kiểm tra và đánh giá thực hiện.
Khi xây dựng bản kế hoạch phải dựa trên các văn bản của Đảng và

nhà nước về giáo dục, phải căn cứ vào đònh hướng của cấp ủy. Khi soạn
xong phải thảo luận với chi bộ để tạo nên sự thống nhất cao trong Đảng về
tư tưởng và hành động. Khi tổ chức thực hiện Đảng phải chỉ đạo, lãnh đạo,
đôïng viên các tổ chức quần chúng thực hiện và kiểm tra việc thực hiện kế
hoạch.
4.2- Nguyên tắc tập trung dân chủ.
Nguyên tắc tập trung dân chủ của kế hoạch là nguyên tắc xuyên suốt
mọi hoạt động của người hiệu trưởng trường phổ thông. Tập trung dân chủ là
hai mặt nằm trong một chỉnh thể thống nhất không đối lập nhau. Nếu tập
trung mà thiếu dân chủ thì dẫn đến đôïc đoán, chuyên quyền. Ngược lại nếu
dân chủ mà không tập trung đẫn đến tự do vô chính phủ. Như vậy tập trung
dân chủ trong kế hoạch năm học là sự kết hợp chỉ huy của người hiệu trưởng
với sự tham gia tích cực có trách nhiệm của đội ngũ cán bộ giáo viên, công
nhân viên trong việc xây dựng và thực hiện kế hoạch năm học.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


6
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ của việc xây dựng kế hoạch
là kế hoạch của nhà trường phải do hiệu trưởng đích thân soạn thảo và ban
hành với sự tham gia thảo luận rộng rãi của của tập thể nhà trường và các
lực lượng giáo dục. Như vậy, xét về mặt pháp luật thì người hiệu trưởng thực
hiện nay đủ quyền con người, quyền chỉ huy, quyền quyết đònh tính chất thực
hiện, kiểm tra và đánh giá.
Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong kế hoạch năm học xét
về tâm lý thì người hiệu trưởng đã tôn trọng nhân cách đội ngũ cán bộ giáo
viên – công nhân viên. Do đó mối quan hệ giữa hiệu trưởng và đôïi ngũ cán
bộ giáo viên và công nhân viên luôn luôn gần gũi, cởi mở, chân thành, vui
tươi đó là một yếu tố đem lại chất lượng, hiệu quả kinh tế trong hoạt động.

4.3- Nguyên tắc bảo đảm tính khoa học.
Khi xây dựng bản kế hoạch năm học thì đòi hỏi người hiệu trưởng phải
nhận thức đúng đắn về các quy luật khách quan,vận dụng thành tựu khoa học
– kỹ thuật, có phương pháp, làm việc có khoa học, có căn cứ, coi trọng điều
tra, dự đoán, xây dựng quy hoạch và kế hoạch dài hạn.
Tính cụ thể của kế hoạch năm học còn biểu hiện trong hệ thống kế
hoạch: kế hoạch ngắn hạn phải là sự cụ thể hóa của kế hoạch dài hạn. Quy
hoạch và kế hoạch giáo dục phải gắn liền với thực tế đòa phương, với quy
hoạch tổng thể của đòa phương là bộ phận của quy hoạch tổng thể phát triển
kiinh tế – xã hội của đòa phương.
Nội dung của bản kế hoạch năm học phải toàn diện, cân đối nêu được
nhiệm vụ trọng tâm, phản ánh mục tiêu quản lý trường học, nhiệm vụ quản
lý của hiệu trưởng, thể hiện nhiệm vụ trọng tâm và các nhiệm vụ ưu tiên.
Bản kế hoạch năm học phải được xây dựng trên cơ sở kế thừa những
kết quả của năm học trước và phải thể hiện phát triển ở mức đôï cao hơn,
hoàn thiện hơn.
Phương án kế hoạch phải được chọn trên cơ sở nhiều phương án đề
xuất và chọn phương án tối ưu.
Tính khoa học cụ thể của kế hoạch năm học còn thể hiện ở chỗ nhiêïm
vụ cụ thể, các chỉ tiêu của kế hoạch phải rõ ràng, mức độ cụ thể, rõ ràng vừa
đủ cho tương lai phát triển của nhà trường, đánh giá được nhà trường và phải
có cơ sở cho các tổ, các bộ phận, cá nhân xây dựng được kế hoạch của mình.
“ Phải tính toán cẩn thận những điều kiện cụ thể, những biện pháp cụ
thể. Kế hoạch phải chắc chắn, cân đối, chớ đem chủ quan của mình thay thế
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


7
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
cho điều kiện thực tế …” (Hồ Chí Minh, toàn tập, tập IV, nhà xuất bản sự

thật, Hà Nội, năm 1980, trang 125).
4.4- Nguyên tắc pháp lệnh.
Kế hoạch năm học của nhà trường khi xây dựng được thảo luận ở chi
bộ Đảng, được thông qua hội nghò công nhân viên chức và đã thảo luận kỹ
lưỡng , sâu sắc được phê chuẩn và ban hành, nó trở thành văn bản pháp lý
để nhà trường thực hiện và trong quá trình đó có thể bổ sung điều chỉnh chứ
không được tùy tiện thay đổi. Để văn bản có tính khả thi hiệu trưởng cần lưu
ý:
+ Kế hoạch một khi đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt chính
thức được coi là một văn bản pháp lý.
+ Tính pháp lệnh của kế hoạch đòi hỏi nhiệm vụ được giao rõ ràng
cụ thể cho từng tổ, từng bộ phận và từng cá nhân với những yêu cầu về số
lượng, chất lượng, tiến độ kế hoạch, thời hạn, cấp thực hiện kế hoạch và cấp
phê duyệt kế hoạch đều có trách nhiệm với việc hoàn thành kế hoạch. Cấp
phê duyệt (Phòng giáo dục) chú ý tạo điều kiện thuận lợi (những việc quá
tầm tay của cấp thực hiện) để cấp thực hiện mới có thể hoàn thành có hiệu
quả. Trong thực tế không nên vận dụng nguyên tắc một cách cứng nhắc vì
nhà trường bò chi phối bởi yếu tố khách quan môi trường bên ngoài nên việc
điều chỉnh các biện pháp, chỉ tiêu, thời gian … là điều cần thiết có thể xảy ra.
đây người hiệu trưởng phải luôn luôn chủ động, nhạy bén và phải nhớ
quản lý nhà trường bằng kế hoạch chứ không phải kế hoạch quản lý nhà
trường.
5. Các phương pháp lập kế hoạch.
a- Phương pháp chuyên gia: là phương pháp hữu hiệu để dự báo những
vấn đề có tầm bao quát, phức tạp nhất đònh, là phương pháp xét đoán trực
giác của các chuyên gia để dự báo sự phát triển của đối tượng dự báo (đối
tượng có tầm bao quát, đòi hỏi kết quả dự báo trong thời gian ngắn).
b- Phương pháp ngoại suy: là phương pháp thông dụng nhất nhằm thiết
lập mối liên hệ giữa sự phát triển của đối tượng dự báo theo thời gian và kết
quả quan sát đối tượng dự báo được sắp xếp theo trình tự thời gian tương ứng

Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


8
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
và thời gian xem xét, cần đồng nhất về khoảng cách. Phương pháp này dùng
để xây dựng chỉ tiêu kế hoạch của nhà trường.
c- Phương pháp sơ đồ luồng: là phương pháp dựa vào dòng học sinh
cùng vào lớp đầu cấp và sự vận động của dòng đó trong toàn cấp học.
Ví dụ: sơ đồ mô tả số học sinh lớp 6 mới nhập vào, ngoài số học sinh
đang khảo sát ở các khối lớp 7,8,9.
d- Phương pháp đònh mức: trong công tác xây dựng kế hoạch việc xây
dựng các đònh mức trước hết là đònh mức các loại hình lao động nhằm kích
thích cán bộ, giáo viên – công nhân viên tích cực lao động. Phương pháp này
thường được sử dụng để tính toán nhu cầu kinh phí đào tạo, vật tư, trang thiết
bò,…
e- Phương pháp tiêu chuẩn đònh biên: là nhu cầu cần thiết của đơn vò
chuẩn hoạt động, phương pháp tiêu chuẩn đònh biên được sử dụng để tính
toán nhu cầu nhân lực giáo viên, cán bộ, công nhân viên cần thiết cho việc
thực hiện các hoạt động của nhà trường.
f- Phương pháp tỉ lệ cố đònh: thường được dùng để tính toán các chỉ
tiêu theo những quan hệ tỉ lệ trong nhà trường.
g- Phương pháp cân đối: là phương pháp tính toán đưa ra những con số,
những tỉ lệ hợp lý để xác đònh các nhiệm vụ, các giải pháp, phân phối các
tiềm năng cho các loại hình hoạt động, cho các bộ phận trong đơn vò.
h- Phương pháp chương trình - mục tiêu: xây dựng các mục tiêu, chia
mục tiêu thành từng cấp, xây dựng các chương trình để đạt mục tiêu. Từ
những chương trình đó tìm ra biện pháp tác động thúc đẩy hệ thống phát
triển.
6. Nhiệm vụ của công tác lập kế hoạch trường phổ thông.

Một trong những nhiệm vụ của hiệu trưởng trường phổ thông là xây
dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch. Công tác xây dựng kế hoạch ở trường
phổ thông có các nhiệm vụ sau:
+ Xác đònh mục tiêu ổn đònh và phát triển của nhà trường, các nhiệm
vụ cơ bản của nhà trường là cần phải hoàn thành trong kỳ kế hoạch.
+ Đònh ra một số biện pháp thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ.
+ Chỉ ra các điều kiện mà nhà trường có thể đáp ứng cho các tổ, cá
nhân trong trường. Tìm kiếm và khai thác những tiềm năng của các lực lượng
giáo dục trong và ngoài nhà trường để đạt mục tiêu một cách nhanh chóng
hơn, chắc chắn hơn.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


9
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
+ Dự kiến những khó khăn có thể gặp phải trong quá trình thực hiện
kế hoạch và chuẩn bò phương án khắc phục.
+ Tạo ra môi trường giáo dục thống nhất, thuận lợi giữa nhà trường và
các lực lượng giáo dục, giữa các đơn vò và cá nhân trong nhà trường.
+ Xác đònh tiêu chuẩn và cách thức đo lường, đánh giá các hoạt động
của nhà trường, đơn vò và các cá nhân.
+ Chỉ ra một lòch trình các hoạt động chính của nhà trường trong kỳ kế
hoạch.
II/ Cơ sở pháp lý
Xây dựng kế hoạch năm học là tổ chức chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá
việc thực hiện kế hoạch không chỉ dựa vào lý luận của quản lý giáo dục mà
khi xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch cũng như kiểm tra đánh
giá phải đầy đủ cơ sở pháp lý đó là:
+ Luật Giáo dục được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghóa
Việt Nam khóa XI kỳ họp thứ 7 được quy đònh tại điều 99 có nêu: “Xây

dựngvà chỉ đạo thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách
phát triển giáo dục”.
+ Điều lệ trường trung học do Bộ Giáo dục – Đào tạo ban hành theo
quyết đònh số 23/ 2000/ QĐ – BGD & ĐT ngày 11 tháng 07 năm 2000 điều
khoản 1b điều 17 nói về nhiệm vụ của người hiệu trưởng là: “Xây dựng kế
hoạch và tổ chức thực hiện nhiệm vụ năm học”.
+ Quyết đònh số 04/ QĐ – BGD & ĐT ngày 01 tháng 03 năm 2000
của bộ trưởng bộ giáo dục – đào tạo ban hành quy chế dân chủ trong hoạt
động giáo dụccủa nhà trường điều 10 có nêu: “Hiệu trưởng phải phổ biến
ngay từ đầu năm học: kế hoạch năm học về những nội dung có liên quan
đến trách nhiệm của người học, nhà giáo, cán bộ công nhân viên chức
trong nhà trường”.
+ Quán triệt các nhiệm vụ trung tâm của toàn ngành, các quy đònh
về biên chế năm học của bộ giáo dục – đào tạo và phòng giáo dục, phòng
nội vụ… để xây dựng kế hoạch năm học và các chương trình công tác trong
từng học kỳ, từng tháng nhằm chủ động về biện pháp và thời gian thực hiện.
Ngoài ra khi xây dựng kế hoạch năm học của nhà trường người hiệu trưởng
không những dựa trên cơ sở pháp lý mà còn dựa trên thực tế của nhà trường
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


10
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
và của đòa phương là cơ sở, là điều kiện hết sức thiết thực để người hiệu
trưởng xây dựng kế hoạch rất thuận lợi.
Chương II - Thực trạng và phân tích thực trạng
I/ Đặc điểm tình hình nhà trường.
Nguyên trước đây trường Trung học cơ sở Nguyễn Bỉnh Khiêm là
trường phổ thông cấp 2-3 Đăk Nông. Năm học 2002 – 2003 do nhu cầu phát
triển giáo dục của đòa phương, trường được tách ra và lấy tên là trường trung

học cơ sở Nguyễn Bỉnh Khiêm. Trường được đóng trên đòa bàn thò xã Gia
Nghóa tỉnh Đăk Nông. Khi mới thành lập quy mô của trường rất nhỏ, trường
có 13 lớp với số học sinh là: 640 học sinh (trong đó học sinh là người dân tôïc
thiểu số: 60 học sinh). Đội ngũ giáo viên là 23 đồng chí trong cán bộ quản lý
là 2, giáo viên là 21, 1 kế toán, 1 bảo vệ. Cơ sơ vật chất còn nhiều hạn chế ,
với số phòng học là 8 phòng chỉ đủ để các em học 2 ca/ngày vì vậy nhà
trường phải mượn của trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc 4 phòng để tạm thời
sắp xếp, bố trí đảm bảo điều kiện tối thiểu phục vụ cho việc dạy và học của
nhà trường. Giáo viên phải dạy 2 nơi cách nhau 2km. Tất cả các phòng chức
năng được bố trí dùng chung cho 1 phòng vì vậy khó tạo nên một nề nếp ổn
đònh trong nhà trường.
Đến năm học 2006 – 2007, sau khoảng thời gian 5 năm kể từ ngày
tách trường, trường Trung học cơ sở Nguyễn Bình Khiêm đã có nhiều thay
đổi cả về số lượng lẫn chất lượng.
Thực trạng trường Trung học cơ sở Nguyễn Bình Khiêm trong
năm học 2006 – 2007
- Tổng số học sinh: 1120 em(trong đó học sinh dân tộc thiểu số:71
em ).
- Tổng số lớp: 26 lớp
- Số giáo viên – công nhân viên: 54 đồng chí, trong đó:
+ Lãnh đạo nhà trường: 3 đồng chí (1 hiệu trưởng, 2 phó hiệu trưởng).
+ Giáo viên : 50 (34 nữ). Đảng viên: 13 (11nữ). Chi bộ độc lập.
+ Nhân viên: 4 đồng chí (trong đó 1 kế toán biên chế; 1 cán bộ phụ
trách công tác thiết bò + thư viện, 1 văn thư + thủ quỹ, 1 bảo vệ-hợp đồng).
-Tổ chuyên môn : 4 tổ
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


11
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học

+ Tổ 1, gồm giáo viên các bộ môn Ngữ Văn, Lòch sử, Đòa lý, Giáo dục
công dân: 15 đồng chí.
+ Tổ 2, gồm giáo viên các bộ môn Toán – Tin, Vật lý: 14 đồng chí.
+ Tổ 3, gồm giáo viên các bộ môn Sinh học, Hóa học, Thể dục, Công
nghệ: 11 đồng chí.
+ Tổ 4, gồm giáo viên các bộ môn Tiếng Anh, Nhạc, Mỹ thuật: 10
đồng chí.
- Hiện trạng trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm có đội ngũ cán bộ,
giáo viên, công nhân viên đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, tỷ lệ giáo
viên/lớp là 1,89
≈
1,9 (đạt tỷ lệ chuẩn so với quy đònh)
+ Giáo viên trẻ chiếm 50 %.
+ Số giáo viên có trình độ đạt chuẩn : 50/50 ( đạt tỷ lệ 100 %), trong
đó giáo viên đạt trình độ trên chuẩn: 7 GV, tỉ lệ: 14 %
+ Số giáo viên giỏi cấp tỉnh: 10 , đạt tỷ lệ 20%. Trong đó có 1 giáo
viên là người dân tộc thiểu số.

- Tình hình chất lượng giáo dục hai mặt học sinh(năm học 2005-
2006) :
Tổng số học sinh: 1033 em
Hai mặt Tốt (giỏi) Khá Trung bình Yếu Kém
Hạnh kiểm
680 em
65,8 %
327 em
31,7 %
26 em
2,5 %
Học lực

53 em
5,1 %
241 em
23,3 %
534 em
51,7 %
200 em
19,4 %
5 em
0,5 %
-Tình hình cơ sở vật chất :
+ Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm nằm ở trung tâm thò xã Gia
Nghóa – Tỉnh Đăk Nông. Khuôn viên trường có tổng diện tích là 8.500m
2
,
với 16 phòng học (2 tầng) xây kiên cố. Nhà trường bố trí 1 phòng cho lãnh
đạo nhà trường (ngăn đôi cho Hiệu trưởng và 2 Phó hiệu trưởng), 1 phòng
giáo viên, 1 phòng dùng chung cho thiết bò + thư viện+ vi tính, còn lại 13
phòng sử dụng làm phòng học cho 26 lớp. Có 276 bộ bàn ghế học sinh
(trong đó: 240 bộ bàn ghế hai chỗ ngồi và 36 bộ bàn ghế cũ 4 chỗ ngồi).
Hiện nhà trường đang xây dựng công trình khu hiệu bộ và một dãy phòng
học hai tầng 12 phòng để hoàn thiện cơ sở vật chất, tiến tới đạt trường chuẩn
quốc gia vào năm 2010.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


12
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Trường chưa có tường rào, chưa có sân chơi, bãi tập cho học sinh. Đã
có cây xanh để chắn gió, bóng mát song vẫn còn ít.

Tình hình phối hợp các lực lượng giáo dục:
+ Thò xã Gia Nghóa – Tỉnh Đăk Nông là một tỉnh mới tách ra từ tỉnh
Đăk Lăk trước nay. Đăk Nông nói chung và Gia Nghóa nói riêng là một
huyện vùng sâu vùng xa của tỉnh Đăk Lăk. Có 31 dân tộc anh em sinh sống
trên đòa bàn nên trình độ học vấn và trình độ khoa học kỹ thuật nói chung
còn thấp. Từ khi thành lập tỉnh đến nay đã được 3 năm bộ mặt của tỉnh nói
chungvà thò xã Gia Nghóa nói riêng đã có nhiều đổi thay và khởi sắc. Là một
trường trung học cơ sở đóng trên đòa bàn trung tâm của thò xã, được sự quan
tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền đòa phương (UBND thò xã, UBND phường
Nghóa Tân) đang đầu tư kinh phí xây dựng trường để trở thành trường chuẩn
quốc gia. Tuy nhiên trước mắt nhà trường vẫn còn gặp nhiều khó khăn về
nhiều mặt. Do đó, việc phối hợp với cấp ủy, chính quyền đòa phương đặc
biệt là hội cha mẹ học sinh và các cơ quan chức năng để giáo dục học sinh;
xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ việc dạy và học của nhà trường;
thực hiện xã hội hóa giáo dục là một việc làm hết sức quan trọng. Được các
cấp ủy và chính quyền, các ngành và mọi người dân đồng tình ủng hộ để đưa
nhà trường tiến tới trường chuẩn quốc gia.
II/ Thực trạng của quy trình xây dựng kế hoạch năm học
2006 – 2007
Đầu năm học, hiệu trưởng trường Trung học cơ sở Nguyễn Bỉnh
Khiêm đã lập kế hoạch năm học 2006 – 2007 như sau :
Bước 1: Chuẩn bò lập kế hoạch
1.1. Thực trạng:
- Hiệu trưởng đã căn cứ vào các văn bản, chỉ thò, Nghò quyết của Đảng
và căn cứ vào yêu cầu việc thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ năm học của
phòng giáo dục và thực tế nhà trường để xây dựng kế hoạch.
- Hiệu trưởng đã nêu được những thuận lợi, khó khăn về số lượng,
chất lượng của giáo viên và học sinh; về tình hình cơ sở vật chất … của nhà
trường trong năm học 2006-2007.
1.2. Phân tích thực trạng:

Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


13
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Trong bước chuẩn bò lập kế hoạch, hiệu trưởng đã thu thập và xử lý
các thông tin như:
- Hiệu trưởng đã căn cứ vào các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của cấp
trên để xây dựng mục tiêu chung cho kế hoạch.
- Đã có sự kế thừa về chất lượng giáo dục hai mặt (hạnh kiểm và học
lực) của học sinh trong năm học 2005 – 2006. Đánh giá được thực trạng của
nhà trường trong việc thực hiện nhiệm vụ năm học. Tuy nhiên việc thu thập
thông tin để lập kế hoạch chưa đầy đủ, hiệu trưởng chưa thành lập nhóm xây
dựng kế hoạch.
- Hiệu trưởng có đưa ra những thuận lợi và khó khăn nhưng chưa phân
tích được những điểm nào tạo cơ hội, những điểm nào là thách thức. Do đó
chưa dự báo được chiều hướng phát triển của những chỉ tiêu kế hoạch.
1.3. Đề xuất:
- Khi chuẩn bò lập kế hoạch, hiệu trưởng cần tập hợp đầy đủ các văn
bản có tính pháp quy của cấp trên cũng như dựa vào tình hình thực tế của đòa
phương, của nhà trường để làm căn cứ cho việc lập kế hoạch năm học. Phải
phân tích, đánh giá kết quả năm học trước; thu thập và xử lý thông tin về
tình hình năm học mới, đây là vấn đề quan trọng mang tính kế thừa.
- Hiệu trưởng phải thành lập nhóm xây dựng kế hoạch bao gồm: hiệu
trưởng, phó hiệu trưởng, tổ chức công đoàn, đoàn thanh niên, đội thiếu niên
và các tổ trưởng tổ chuyên môn. Lấy ý kiến đóng góp để chuẩn bò cho công
tác soạn thảo kế hoạch của hiệu trưởng, đảm bảo tính dân chủ trong việc xây
dựng kế hoạch.
- Trong cuộc họp chi bộ Đảng vào tháng 8, hiệu trưởng cần nắm được
những ý kiến đánh giá của chi bộ trong việc thực hiện nhiệm vụ năm học

của năm học trước và những ý kiến chỉ đạo đònh hướng cho việc xây dựng
các mục tiêu và thực hiện nhiệm vụ năm học 2006-2007.
- Để tạo nên sự thống nhất nội bộ, trong việc chuẩn bò cho công tác lập
kế hoạch, tìm ra những nguy cơ, thách thức cần khắc phục cho năm học tới,
nhằm đảm bảo nguyên tắc tính Đảng trong việc xây dựng kế hoạch.
Bước 2 : Soạn thảo kế hoạch năm học 2006 – 2007
2.1. Thực trạng:
Sau bước chuẩn bò, Hiệu trưởng chủ động tiến hành soạn thảo kế
hoạch tương đối đầy đủ các mục cho các hoạt động của nhà trường và đã đưa
ra những chỉ tiêu, biện pháp cụ thể cho từng hoạt động.
2.2. Phân tích thực trạng:
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


14
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Hiệu trưởng đã độc lập soạn thảo kế hoạch, điều đó đã thể hiện đúng
chức năng quản lý của hiệu trưởng. Có chỉ tiêu , biện pháp trong các nhiệm
vụ cụ thể của nhà trường. Tuy nhiên, hiệu trưởng đã “ đơn phương độc mã
trong việc soạn thảo kế hoạch”, không có những ý kiến đóng góp của các tổ
chức và các tổ chuyên môn trong nhà trường nên dẫn đến sự không thống
nhất giữa các hoạt động của kế hoạch nhà trường với kế hoạch của các đoàn
thể
+ Ngày 16 tháng 09 năm 2006 hiệu trưởng nhận các ý kiến đóng
góp của chi bộ nhà trường, của các phó hiệu trưởng, các tổ chuyên môn. Sau
khi thu thập xong, hiệu trưởng xem xét, phân tích những ý kiến đóng góp
mang tính khả thi thì tập hợp lại từ đó soạn thảo lần thứ hai bản kế hoạch
năm học 2006 -2007 của nhà trường.
+ Ngày 26 tháng 09 năm 2006 hiệu trưởng soạn thảo xong bản kế
hoạch và cho in ấn lại lần hai.

+ Ngày 06 tháng 10 năm 2006 hiệu trưởng tổ chức hội nghò công
nhân viên chức thông qua bản kế hoạch năm học 2006 – 2007 để toàn thể
giáo viên, cán bộ công nhân viên chức trong nhà trường đóng góp ý kiến.
Trong hội nghò hiệu trưởng ghi chép đầy đủ ý kiến đóng góp của cán bộ giáo
viên và công nhân viên chức, sau đó hiệu trưởng giải thích từng vấn đề mà
giáo viên và công nhân viên chức góp ý kiến và đi đến thống nhất thành
nghò quyết của hội nghò. Căn cứ vào nghò quyết của hội nghò, hiệu trưởng
xây dựng chính thức bản kế hoạch năm học 2006 – 2007 của trường THCS
Nguyễn Bỉnh Khiêm - Thò xã Gia Nghóa – Tỉnh Đăk Nông.
Bước 3 : Thông qua bản dự thảo
3.1. Thực trạng:
Sau dự thảo xong bản kế hoạch , hiệu trưởng thông qua trước cuộc họp
chi bộ tháng 8 lấy ý kiến đóng góp của Đảng viên. Vào ngày 06 tháng 10
hiệu trưởng kết hợp với công đoàn nhà trường tổ chức hội nghò công nhân
viên chức và thông qua bản kế hoạch để toàn thể cán bộ – công nhân viên
nhà trường thảo luận đóng góp ý kiến xây dựng, hiệu trưởng có ghi chép lại
những ý kiến bổ sung cho bản dự thảo và bàn bạc trong hội nghò những chỉ
tiêu rồi lấy biểu quyết để đến thống nhất đưa vào biên bản. Từ nghò quyết
hội nghò công nhân – viên chức hiệu trưởng xây dựng hoàn chỉnh bản kế
hoạch.
3.2. Phân tích thực trạng:
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


15
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Bản dự thảo kế hoạch do đích thân hiệu trưởng dự thảo xong đã thông
qua chi bộ nhà trường và hội nghò công chức đầu năm để lấy ý kiến đóng
góp của Đảng viên và cán bộ giáo viên công nhân viên chức. Như vậy, hiệu
trưởng đã thực hiện dúng nguyên tắc Đảng lãnh đạo và nguyên tắc tập trung

dân chủ trong xây dựng kế hoạch. Tuy nhiên, hiệu trưởng chưa thông qua
trước các tổ chuyên môn, công đoàn, đoàn thanh niên (các lực lượng giáo
dục) để thảo luận lấy ý kiến đóng góp để cho bản kế hoạch hoàn chỉnh hơn.
3.3. Đề xuất:
Sau khi soạn thảo bản kế hoạch hiệu trưởng ngoài việc thông qua chi
bộ nhà trường sau đó hiệu trưởng cần in ra thành nhiều bản gửi cho phó hiệu
trưởng, các tổ chức trong nhà trường như công đoàn, đoàn thanh niên và các
tổ chuyên môn để lấy ý kiến thảo luận đóng góp ý kiến cho bản kế hoạch về
các mặt hoạt động. Ví dụ: đối với công đoàn thảo luận về tư tưởng chính trò,
các mặt hoạt động công đoàn. Đặc biệt là các tổ chuyên môn lấy ý kiến
đóng góp về các chỉ tiêu chuyên môn có sự đóng góp của các giáo viên có
kinh nghiệm sẽ sát sao hơn.
Khi gửi bản dự thảo kế hoạch, hiệu trưởng nên kèm theo các hướng
dẫn gợi ý đóng góp ý kiến cần tập trung vào những chỉ tiêu, nội dung cơ
bản, trọng tâm của bản kế hoạch như về mặt nâng cao chất lượng dạy học,
các chỉ tiêu về chuyên môn, hạnh kiểm của học sinh đặc biệt là các vấn đề
mà năm học trước chưa tháo gỡ được và cần đưa ra những biện pháp mang
tính khả thi để thực hiện tốt các mục tiêu cụ thể.
Sau khi lấy ý kiến đóng góp của các phó hiệu trưởng, các tổ chuyên
môn, các tổ chức trong nhà trường, hiệu trưởng soạn thảo kế hoạch lần thứ 2
và đưa ra hội nghò công chức nhà trường để lấy ý kiến đóng góp của tất cả
cán bộ giáo viên – công nhân viên. Hiệu trưởng ghi nhận những ý kiến đóng
góp và đi đến thông nhất các chỉ tiêu. Căn cứ vào đó hiệu trưởng xây dựng
chính thức bản kế hoạch năm học 2006 – 2007.
Bước 4: Hiệu trưởng hoàn thành bản kế hoạch.
Hiệu trưởng hoàn thành bản kế hoạch đóng dấu ban hành gửi lên cấp
trên bao gồm: gửi Đảng uỷ và chính quyền đòa phương, gửi phòng giáo dục
để phê duyệt.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang

16
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
III/ Thực trạng và phân tích thực trạng nội dung bản kế
hoạch năm học 2006 – 2007 của trường trung học cơ sở
Nguyễn Bỉnh Khiêm- Thò xã Gia Nghóa – Tỉnh Đăk Nông
1. Thực trạng nội dung bản kế hoạch năm học 2006 – 2007.
1.1. Thực trạng:
Bản kế hoạch năm học 2006 – 2007, hiệu trưởng đã nêu được mục tiêu
chung và các mục tiêu , biện pháp cụ thể
- Về mục tiêu chung hiệu trưởng nêu: Nêu bật được các nhiệm vụ chủ
yếu, phương hướng cơ bản và những kết quả cần đạt được về các mặt giáo
dục, các điều kiện xây dựng cần đạt được.
- Mục tiêu và các biện pháp cụ thể bao gồm:
+ Giáo dục tư tưởng đạo đức cho học sinh gồm 5 nội dung, 2 chỉ tiêu cụ
thể: phẩm chất chính trò của giáo viên và chỉ tiêu đạo đức của học sinh và
hai biện pháp.
+ Công tác hoạt động dạy và học: gồm 3 nội dung, giải pháp và các
chỉ tiêu về chất lượng dạy của giáo viên và chất lượng của học sinh.
+ Công tác xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật trường học: phần này
hiệu trưởng nêu 6 nội dung và 3 biện pháp.
+ Công tác đoàn thể: 3 nội dung.
+ Công tác văn thể mỹ – lao động: 3 nội dung.
+ Công tác xã hội hoá giáo dục : phần này hiệu trưởng nêu 3 biện
pháp.
+ Một số công tác khác: thanh kiểm tra, chấn chỉnh việc dạy thêm, học
thêm, xây dựng phong trào đời sống văn hoá trong nhà trường, xã hội hoá
giáo dục, đơn vò văn hoá …
- Hiệu trưởng còn nêu được các chỉ tiêu thi đua và kế hoạch hoạt động
từng tháng.

1.2.Phân tích thực trạng:
- Như vậy qua cái nhìn tổng quát chung về nội dung của bản kế hoạch
năm học cho ta thấy rằng: hiệu trưởng xây dựng kế hoạch đã nêu được mục
tiêu chung đó là: nêu được các nhiệm vụ chủ yếu, phương hướng cơ bản và
các kết quả cần đạt được về mặt giáo dục, các điều kiện cần xây dựng trong
năm học phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


17
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Đã xác đònh được mục tiêu trọng tâm trong nhà trường, là hoạt động
dạy và học và nó chiếm lónh về thời gian chỉ đạo và thực hiện kế hoạch nhà
trường.
- Hiệu trưởng đã xây dựng bản kế hoạch năm học khá đầy đủ, có đưa
ra những nội dung hoạt động nhà trường cần thực hiện trong năm học 2006 –
2007. Hiệu trưởng đã đưa ra những chỉ tiêu và biện pháp thực hiện các hoạt
đôïng giáo dục. Tuy nhiên, nội dung bản kế hoạch chưa thể hiện được kế
hoạch phát triển giáo dục của đòa phương. Việc xác đònh mục tiêu hầu như
mang tính sao chép chỉ tiêu kế hoạch năm trước và cảm nhận chủ quan của
hiệu trưởng chưa dựa vào tình hình thực tế của nhà trường về chất lượng dạy
và học. Do đó phần nào giảm đi tác dụng đònh hướng của bản kế hoạch.
- Việc xây dựng kế hoạch của hiệu trưởng trong phần mục tiêu biện
pháp cụ thể chỉ có mục 1, 2, 3 là có đủ chỉ tiêu và biện pháp còn nội dung
còn lại thì chỉ có nội dung, biện pháp chứ không có chỉ tiêu cụ thể. Các biện
pháp chỉ là biện pháp chung chung, không rõ ràng cụ thể và không có tính
khả thi cao. Điều này chứng tỏ việc xây dựng kế hoạch của hiệu trưởng chưa
có sự thống nhất trong từng bộ phận như công đoàn, đoàn thanh niên, đội
thiếu niên.
- Một số nội dung hoạt động chủ yếu của nhà trường bản kế hoạch

không đề cập đến như: chống lưu ban bỏ học của học sinh, xây dựng tập thể
sư phạm vững mạnh và công tác cải tiến quản lý của hiệu trưởng. Điều này
cho thấy hiệu trưởng chưa quan tâm đến các hoạt động này mà đây là những
hoạt động có tác dụng thúc đẩy mức độ hoàn thành các nhiệm vụ trong nhà
trường. Qua đây cho thấy rằng bản kế hoạch năm học 2006 – 2007 của
trường được xây dựng trên cơ sở dự thảo của hiệu trưởng thiếu sự đóng góp ý
kiến của các bộ phận trong nhà trường. kiến đóng góp bản dự thảo chỉ
thực hiện qua chi bộ Đảng và hội nghò công chức chỉ là mang tích hình thức
nên bản kế hoạch chưa bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ cao.
- Bản kế hoạch còn nêu ra những mục tiêu, giải pháp chung chung,
chưa cụ thể, rõ ràng. Đồng thời, một số nội dung không có cả mục tiêu và
biện pháp cụ thể như: nội dung “Xây dựng tập thể sư phạm vững mạnh” hoặc
“Cải tiến công tác quản lý nhà trường”. Nên kế hoạch nhà trường không
giúp các bộ phận, cá nhân vạch ra cho riêng cho mình và cả việc thực hiện
nhiệm vụ năm học khó đạt hiệu quả.
- Trong nội dung nâng cao chất lượng dạy của giáo viên và chất lượng
học của học sinh. Các biện pháp hiệu trưởng đưa ra còn sơ sài và hời hợt
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


18
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
chưa có tính cụ thể, trong đó mới chỉ nêu được một số biện pháp nâng cao
chất lượng dạy của giáo viên chứ chưa có những biện pháp nâng cao chất
lượng học tập của học sinh hoặc là chưa có những biện pháp cụ thể nhằm để
duy trì só số, chống lưu ban bỏ học của học sinh. Như vậy bản kế hoạch chưa
có tính cụ thể, rõ nét và tính khoa học.
- Phần công tác chủ yếu của từng tháng: bản kế hoạch đã nêu được
nhiệm vụ cụ thể cần thực hiện trong từng tháng. Song chưa phân ra được
từng thời gian cụ thể thực hiện từng nhiệm vụ trong tháng đó.

1.3. Đề xuất:
Xuất phát từ thực trạng và qua việc phân tích thực trạng với những
nhược điểm trong nội dung bản kế hoạch năm học 2006 – 2007 bản thân xin
đề xuất một số giải pháp cải tiến như sau:
- Để xây dựng đầy đủ, hoàn chỉnh một bản kế hoạch năm học thì đòi
hỏi hiệu trưởng phải nắm vững được các nguyên tắc, phương pháp và quy
trình xây dựng bản kế hoạch.
- Bản kế hoạch được xây dựng phải bảo đảm tính Đảng, tức là phải có
sự chỉ đạo của Đảng uỷ phường, chi bộ nhà trường trong việc xác đònh, mục
tiêu xây dựng kế hoạch năm học. Đồng thời bản kế hoạch phải được sự góp
ý của các phó hiệu trưởng, các tổ chức quần chúng trong nhà trường như:
công đoàn, đoàn thanh niên, đội thiếu niên, các tổ bộ môn để xây dựng các
chỉ tiêu biện pháp cụ thể và có tính khả thi hơn, đồng bộ hơn, có tác dụng
giúp các bộ phận, cá nhân xây dựng kế hoạch thực hiện và bảo đảm nguyên
tắc tập trung dân chủ trong nhà trường.
- Bản kế hoạch phải có sự phân tích đánh giá kết quả đạt được, chưa
đạt được và nguyên nhân dẫn đến yếu kém từ đó cần phân tích đánh giá và
đề ra hướng giải quyết trong năm học mới.
Nội dung bản kế hoạch phải đầy đủ và đi theo một trình tự của bản kế
hoạch năm học khoa học bao gồm:
I Đặc điểm tình hình nhà trường.
- Về năm học trước: phải phân tích, đánh giá kết quả đạt được và chưa
đạt được, cần nêu rõ nguyên nhân của những thành công và thất bại.
Ví dụ: năm học 2005 – 2006 về chất lượng học tập từ trung bình trở
lên là 80,2%, vẫn còn 19,8% yếu kém vậy chất lượng học tập của học sinh
chưa cao do những nguyên nào? Bản kế hoạch cần nêu được để từ đó những
biện pháp và đònh hướng cho năm học mới.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang

19
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
- Về năm học mới: cần nêu rõ tình hình nhà trường đầu năm học về
quy mô trường lớp, đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên về số lượng,
chất lượng, cơ cấu so với yêu cầu , học sinh. Cơ sở vật chất, các lực lượng
giáo dục cần phối hợp để giáo dục học sinh (chính quyền đòa phương, các
ngành, hội cha mẹ học sinh …) và môi trường xung quanh có ảnh hưởng.
- Từ đó nhận đònh về đặc điểm tình hình thuận lợi, khó khăn, mặt
mạnh, mặt yếu, thời cơ thách thức của nhà trường và những vấn đề nhà
trường cần phải có kế hoạch trong năm học mới.
II Mục tiêu và nhiệm vụ năm học mới
1) Mục tiêu chung.
Cần nêu bật các nhiệm vụ chủ yếu, mục tiêu cần đạt được trong năm
học mới về hoạt động giáo dục, các điều kiện cần xây dựng; danh hiệu nhà
trường, danh hiệu tổ, danh hiệu cá nhân …
Ví dụ: nhiệm vụ trọng tâm của năm học là hoạt động dạy và học trong
nhà trường, điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ cho dạy học năm học mới
2006 – 2007 phải như thế nào?
2) Nhiệm vụ và biện pháp cụ thể.
Mỗi nhiệm vụ cụ thể nên trình bày hai ý: chỉ tiêu và biện pháp thực
hiện các chỉ tiêu đó, trong biện pháp cần đưa ra được những biện pháp tương
ứng với chỉ tiêu có tính khả thi nhằm đạt hiệu quả cao. Nội dung bản kế
hoạch năm học phải tuân thủ đi theo nội dung của một bản kế hoạch:
a)Thựchiện phổ câïp giáo dục trong cộng đồng dân cư; phát triển số
lượng, duy trì só số, chống lưu ban bỏ học.
- Nội dung cần nêu được việc thực hiện chỉ tiêu, số lượng học sinh.
Cần đưa ra những biện pháp có tính khả thi trong công tác duy trì só số,
hạn chế được học sinh lưu ban, cần kết hợp chặt chẽ với chính quyền đòa
phương và gia đình để hạn chế học sinh bỏ học bằng hình thức hoạt động tập
thể.

- Thực hiên phổ cập giáo dục.
- Hiệu quả đào tạo.
- Thực hiện quy chế tuyển sinh học sinh lớp 6 đạt hiệu quả cao
b) Bảo đảm chất lượng của quá trình giảng dạy giáo dục, thực hiện
mục tiêu kế hoạch đào tạo của nhà trường.
Trong nội dung này hiệu trưởng cần nêu:
- Hoạt động và chất lượng giáo dục đạo đức học sinh, yêu cầu chất
lượng về kiến thức, kỹ năng, thái độ.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


20
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
+ Chỉ tiêu chất lượng (cần có những yêu cầu nhấn mạnh, những vấn đề
cần phấn đấu, cần hạn chế những biểu hiện tiêu cực của học sinh, kết hợp
chặt chẽ với ban đại diện hội cha mẹ học sinh và cùng phụ huynh học sinh
và nhà trường để giáo dục các em).
+ Hiệu trưởng cần có chỉ tiêu cụ thể về đạo đức học sinh cuối năm.
- Hoạt động và chất lượng giảng dạy, học tập các môn văn hoá: đây là
mục tiêu trọng tâm trong công tác dạy và học của nhà trường.
+ Mục tiêu nâng cao chất lượng dạy và học: cần đưa ra những chỉ tiêu
về học lực của học sinh cuối năm học; tỉ lệ học sinh lên lớp, số lượng học
sinh được công nhận tốt nghiệp, học sinh giỏi các cấp; tỉ lệ chất lượng các bộ
môn.
+ Chỉ tiêu về giáo viên đạt giỏi, giáo viên giỏi các cấp.
+ Chỉ tiêu về thao giảng, dự giờ, làm đồ dùng dạy học, viết sáng kiến
kinh nghiệm. Để thực hiện tốt các chỉ tiêu về nâng cao chất lượng dạy và
học thì cần đưa ra những biện pháp khả thi có sức thuyết phục, các chỉ tiêu,
biện pháp phù hợp với thực tế của nhà trường, đảm bảo được tính khoa học,
và tính cân đối giữa chỉ tiêu và biện pháp.

- Nâng cao chất các hoạt động giáo dục khác: hoạt động ngoài giờ lên
lớp
Đảm bảo những yêu cầu cơ bản, có chỉ tiêu phấn đấu trong công tác
Rèn luyện thể chất, giữ gìn tốt vệ sinh môi trường, giáo dục nhận thức, thái
độ. Rèn luyện kỹ năng giaotiếp, ứng xử văn hoá, những thói quen tốt trong
học tập, lao động công ích trong các hoạt động khác và phát triển nhân cách
học sinh
c) Xây dựng tập thể sư phạm vững mạnh.
nội dung này hiệu trưởng cần có sự phân công nhiệm vụ cho từng cá
nhân, có kế hoạch sử dụng đội ngũ cán bộ, giáo viên cốt cán, xây dựng đội
ngũ đủ về số lượng theo quy đònh, đảm bảo về tư tưởng và trình độ chuyên
môn đạt chuẩn trở lên và đồng bộ về cơ cấu.
Xây dựng phong cách của người giáo viên thực sự là tấm gương sáng
cho học sinh noi theo.
- Để đạt mục tiêu trên thì hiệu trưởng phải có các biện pháp cụ thể
như: có kế hoạch tạo điều kiện cho giáo viên bồi dưỡng về chuyên môn,
nghiệp vụ để nâng cao trình đôï cho giáo viên.
- Tin tưởng vào đội ngũ giáo viên nhất là là những giáo viên có năng
lực để giao nhiệm vụ cho họ.
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


21
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
- Xây dựng mối đoàn kết nội bộ, mỗi giáo viên – cán bộ công nhân
viên phải tự bồi dưỡng về phẩm chất chính trò, đạo đức, lối sống …
- Có những biện pháp nhằm nâng cao đời sống cho giáo viên tạo điều
kiện cho họ an tâm công tác.
d) Xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật.
Hiệu trưởng cần có kế hoạch xây dựng phòng học, phòng làm việc,

phòng chức năng, phòng thực hành, phòng vi tính, phòng thí nghiệm, phòng
thư viện, mua sắm và bảo quản trang thiết bò dạy học, xây dựng sân chơi và
bãi tập cho học sinh, nhà để xe cho giáo viên, xây dựng cảnh quan trường
học như: hàng rào, cổng trường, tạo nên môi trường sư phạm dần đạt chuẩn
quốc gia.
Cần có kế hoạch dự toán kinh phí dành cho hoạt động giảng dạy và
giáo dục.
Để thực hiện được mục tiêu về xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật
phục vụ cho hoạt động dạy học và giáo dục học sinh thì hiệu trưởng cần đưa
ra những biện pháp có tác dụng thúc đẩy để thực hiện có hiệu quả. Ví dụ:
tham mưu với cấp uỷ Đảng, chính quyền đòa phương để xây dựng phòng học,
phòng làm việc, sân chơi, tường rào … hoặc tham mưu với phòng giáo dục để
làm tốt công tác cấp thiết bò dạy học và có kế hoạch mua sắm, bảo quản,
bảo dưỡng đồ dùng dạy học và tuyên truyền cho giáo viên về ý thức bảo
quản sử dụng thiết bò dạy học …
e) Xây dựng môi trường giáo dục thống nhất.
Thực hiện công tác xã hội hoá giáo dục ; cần có sự phối kết hợp ba
môi trường giáo dục : nhà trường, gia đình và xã hội đối với việc giáo dục
học sinh. Đặc biệt nhà trường cần phối hợp tốt với ban đại diện hội cha mẹ
học sinh, đòa phương, phối hợp với công đoàn, đoàn thanh niên, đội thiếu
niên để giáo dục các em.
f) Cải tiến công tác quản lý nhà trường.
Đây là công tác quan trọng của người hiệu trưởng, nếu trong công tác
quản lý mà không có sự cải tiến cho phù hợp với tình hình nhà trường, đòa
phương, và yêu cầu của xã hội trong giai đoạn công nghiệp hoá - hiện đại
hoá đất nước thì việc làm mang tính rập khuôn, máy móc và hoạt động nhà
trường sẽ tụt hậu không theo kòp với sự phát triển chung của đất nước. Vì
vậy, trong nội dung này hiệu trưởng cần xây dựng kế hoạch công tác kiểm
tra nội bộ, đánh giá và có điều chỉnh, cải tiến, công tác thu thập thông tin, thi
đua.

Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


22
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
Có kế hoạch làm tốt công tác quản lý giáo viên, nhân viên, quản lý
hành chính, tài sản nhà trường.
Thực hiện tốt các chế độ chính sách của nhà nước đối với cán bộ, giáo
viên, công nhân viên, học sinh và thực hiện tốt quy chế dân chủ trong hoạt
động của nhà trường.
Làm tốt công tác tham mưu với chính quyền đòa phương, các tổ chức
xã hội đóng trên đòa bàn và phòng giáo dục cũng như phối kết hợp với hội
cha mẹ học sinh thực hiên công tác xã hội hoá giáo dục trong các hoạt động
của nhà trường.
Quản lý và tổ chức giáo dục học sinh theo điều lệ trường trung học,
nội quy, quy chế của ngành, của nhà trường đề ra.
g) Các nhiệm vụ khác.
Phối hợp với các tổ chức trong nhà trường như: công đoàn, đoàn thanh
niên, đội thiếu niên để thực hiện tốt các chỉ tiêu nhiệm vụ đã đề ra trong các
hoạt động của nhà trường.
Công tác lao động: có kế hoạch lao động tạo cảnh quan xanh, sạch,
đẹp trong môi trường giáo dục.
3) Xây dựng chỉ tiêu thi đua.
Các chỉ tiêu thi đua tập thể, cá nhân
Danh hiệu thi đua của nhà trường.
Danh hiệu thi đua các tổ bộ môn.
Danh hiệu thi đua cá nhân giáo viên – công nhân viên.
IV/ Chương trình công tác từng tháng trong năm học
Với các nội dung chỉ tiêu hàng tháng trên cơ sở các mục tiêu, biện
pháp của bản kế hoạch năm học, học kỳ và kế hoạch chỉ đạo của cấp trên

(phòng giáo dục) trong tháng đó với các nội dung trọng tâm gồm:
Nội dung
công việc
Bộ phận chuẩn bò Bộ phận thựchiện Bộ phận kiểm tra
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


23
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
C - KẾT LUẬN
I/ Kết luận chung.
Từ thực tế hiệu trưởng: “ Xây dựng kế hoạch năm học 2006 – 2007”
trường trung học Nguyễn Bỉnh Khiêm cho thấy rằng: việc xây dựng kế hoạch
trong trường học có ý nghóa đặc biệt quy trình đối với công tác quản lý của
người hiệu trưởng. Như V.I Lê Nin đã từng ví: “ Mọi kế hoạch đều là thước
đo tiêu chuẩn, đèn pha và là cái mốc” của quá trình thực hiện nhiệm vụ năm
học. Trong nhà trường chất lượng của kế hoạch và hiệu quả của thực hiện kế
hoạch quyết đònh chất lượng và hiệu quả của quá trình dạy và học. Việc lâïp
kế hoạch năm học là biện pháp chỉ đạo chủ yếu và quy trình giúp hiệu
trưởng hình dung rõ ràng mọi công việc và chủ động trong công việc. Đó là
cơ sở để thống nhất mọi hoạt động của các thành viên trong nhà trường
nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm, hiệu trưởng chủ động khi điều hành
công việc, đưa các hoạt động vào nề nếp. Qua thực trạng và phân tích thực
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


24
Hiệu trưởng trường THCS xây dựng kế hoạch năm học
trạng về nội dung bản kế hoạch năm học cho thấy rằng hiệu trưởng đã làm
tốt công tác xây dựng kế hoạch năm học, đã thực hiện được các bước lập kế

hoạch và nội dung kế hoạch đưa ra được một số chỉ tiêu, biện pháp của các
hoạt động trong nhà trường cần phải thực hiện. Hiệu trưởng đã nhận thức
được tầm quan trọng của công tác lập kế hoạch đối với công tác quản lý của
hiệu trưởng. Tuy nhiên quá trình lập kế hoạch của hiệu trưởng vẫn còn nhiều
bất cập trong các bước lập kế hoạch, hiệu trưởng phải bảo đảm và phát huy
hơn nữa nguyên tắc tập trung dân chủ và tính khoa học, nội dung của bản kế
hoạch phải đầy đủ và đi theo đúng quy trình của một bản kế hoạch năm học.
Có như vậy thì mới thực hiện được công tác kiểm tra, đôn đốc, theo dõi,
giám sát hàng ngày việc thực hiện kế hoạch, uốn nắn, bổ sung khi cần thiết,
đồng thời kế hoạch phải được duyệt của cấp trên.
II/ Bài học kinh nghiệm.
Trong thời gian học tập ở trường cán bộ quản lý giáo dục – đào tạo II
tôi đã được quý thầy cô trang bò một số lượng kiến thức cơ bản có tính lý
luận về khoa học quản lý giáo dục cao. Những kiến thức tôi được học rất bổ
ích và thiết thực đối với người hiệu trưởng trường phổ thông. Từ lý luận được
học, soi vào công tác quản lý của hiệu trưởng tôi thấy rằng hiệu trưởng đã
nêu được thực trạng việc lập kế hoạch năm học của nhà trường đã phân tích
những ưu và khuyết điểm, những tồn tại của bản kế hoạch năm học và đã
mạnh dạn đề xuất phương án cải tiến xây dựng kế hoạch năm học 2006 –
2007 của trường. từ thực tiễn đến lý luận và từ lý luận đến thực tiễn của nhà
trường tôi rút ra bài học kinh nghiệm như sau:
+ Là một người hiệu trưởng ngoài tiêu chuẩn về phẩm chất chính trò,
đạo đức lối sống, có năng lực chuyên môn giỏi thì cần có năng quản lý, kiến
thức khoa học về quản lý (người hiệu trưởng phải có tâm, có tầm trong công
tác quản lý). Biểu hiện là : xây dựng kế hoạch, chỉ đạo thực hiện kế hoạch
năm học, kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch năm học.
+ Để xây dựng một bản kế hoạch tốt., đúng đònh hướng với mục tiêu
chung của ngành, phù hợp với điều kiện cụ thể của nhà trường, đáp ứng với
yêu cầu của đòa phương thì người hiệu trưởng phải đổi mới công tác quản lý,
phải tổ chức thực hiện kế hoạch một cách khoa học, đồng thời phải thu thập

các thông tin, xử lý thông tin tôt nhất để từ đó hiệu trưởng có cơ sở để xây
dựng kế hoạch năm học.
+ Khi xây dựng kế hoạch thì hiệu trưởng phải nghiên cứu kỹ lưỡng lý
luận về xây dựng kế hoạch : phải phân tích được các yếu tố chủ quan và yếu
Người thực hiện: Phạm Thị Hường (lớp BD CBQL THCS-K7) Trang


25