LỜI NÓI ĐẦU
Văn hóa là một lĩnh vực rộng lớn, đa dạng và rất phong phú,
sinh thời Hồ Chí Minh đã khẳng định và cho rằng trong công cuộc
kiến thiết nước nhà, có bốn vấn đề cần phải chú ý đến, được coi trọng
như nhau đó là: chính trị, kinh tế văn hoá xã hội. Nghị quyết Trung
ương 5- khoá VIII của Đảng đã xác định rõ văn hoá là nền tảng tinh
thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước. Việc xây dựng nền văn hoá Việt Nam
tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là nhiệm vụ quan trọng, lĩnh vực cụ
thể của văn hoá được đề cập trong mối quan hệ với kinh tế, chính trị,
xã hội và cùng với các lĩnh vực này tạo nên sự phát triển toàn diện
của xã hội mà mục tiêu chúng ta xây dựng "dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh". Hơn bất cứ lĩnh vực nào, văn
hoá là lĩnh vực yêu cầu cần có sự lãnh đạo, quản lý thống nhất của
nhà nước.
Trong thời đại hiện nay với xu thế hội nhập và mở cửa, nền
kinh tế thị trường có tác động rất lớn đến các lĩnh vực của đời sống
xã hội. Sự xâm nhập của văn hoá độc hại, không phù hợp với truyền
thống văn hoá, trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc, du nhập lối
sống hưởng thụ, cá nhân đặc biệt là đối với tầng lớp thanh niên.
Trước những vấn đề Nhà nước cần phải có cơ chế, chính sách thích
hợp kịp thời bổ sung, điều chỉnh các mối quan hệ phát sinh cho phù
hợp để phát triển đất nước.
Trong những năm qua nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác
văn hoá đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật cho hoạt
động, quản lý, kinh doanh dịch vụ văn hoá phát triển cụ thể. Nghị
định 87/1995/NĐ - CP ngày 12 tháng 12 năm 1995 của Chính phủ về
1
tăng cường quản lý các hoạt động văn hoá và dịch vụ. Nghị định
88/2002/NĐ - CP ngày 7 tháng 11 năm 2002 của Chính phủ về quản
lý xuất nhập khẩu văn hoá phẩm không nhằm mục đích kinh doanh;
Nghị định 11/2006/NĐ - CP ngày 13 tháng 01 năm 2006 của Chính
phủ về việc ban hành quy chế hoạt động Văn hoá và kinh doanh dịch
vụ văn hoá công cộng; Nghị định 56/2006/NĐ - CP ngày 06 tháng 6
năm 2006 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt
động văn hoá thông tin để thực hiện quản lý, phát triển các hoạt
động văn hoá - thông tin trên toàn quốc.
Hiện nay, việc giải quyết các tình huống xấu còn tồn tại phát
sinh trong các lĩnh vực đời sống xã hội nói chung, ở mỗi địa phương
nói riêng là một trong những nhiệm vụ cấp bách. Giải quyết tất cả
các tình huống thực tiễn đặt ra chính là thực hiện quản lý nhà nước
có hiệu quả, tăng cường niềm tin trong nhân dân, đảm bảo giữ vững
uy tín của Đảng, Nhà nước ta.
Quản lý văn hoá là một lĩnh vực có đặc thù riêng không chỉ
thực hiện mệnh lệnh hành chính mà còn phải mang tính định hướng,
giáo dục, vận động và thuyết phục trên cơ sở các chủ trương của
Đảng, các cơ chế chính sách của Nhà nước. Thực hiện Nghị quyết 05
của Chính phủ về xã hội hoá các hoạt động giáo dục, y tế, văn hoá
các dịch vụ văn hoá mở ra, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá lành
mạnh trong nhân dân. Quản lý tốt hoạt động văn hoá còn tạo ra sự
cân bằng giữa cung và cầu trong đời sống tinh thần, góp phần nâng
cao nhận thức và tư duy, hướng con người đến chân thiện mỹ, từ đó
ứng xử quan hệ có văn hoá.
Qua thực tế cho thấy, bất chấp mọi nỗ lực của các ngành, các
cấp trong cuộc chiến băng đĩa lậu trong thời gian qua, thực trạng
băng đĩa lậu không hề thuyên giảm, không hề sợ sệt mà vẫn bành
2
trướng, hoạt động có qui mô lớn, tổ chức chặt chẽ hơn như thách thức
luật pháp và dư luận, chẳng hạn như vụ ngày 27/09/2006, cửa hàng
băng đĩa số 59A Trần Hưng Đạo, Quận 5 thành phố Hồ Chí Minh
phát hiện một kho tàng trữ đĩa lậu tới hơn 100.000 đĩa Để ngăn
chặn thực trạng này, thanh tra ngành văn hoá,Thể thao và Du lịch
cũng tiến hành đồng loạt trong cả nước việc thanh tra cấp giấy phép
hoạt động văn hoá, dịch vụ văn hoá tại các cơ quan quản lý thuộc Bộ
và các Sở văn hoá, Thể thao và Du lịch.
Năm 2007, ngành văn hoá toàn quốc đã tiến hành kiểm tra
20,428 lượt cơ sở kinh doanh và hoạt động dịch vụ văn hoá, phát hiện
5266 cơ sở vi phạm, trong đó phát hiện 7 trường hợp in, nhân bản
băng đĩa trái phép, xử phạt 6.631.852.000 đồng. Ngoài ra, thanh tra
văn hoá các cấp đã phối hợp với các cơ quan chức năng, phát hiện
nhiều vụ vi phạm với qui mô lớn tổ chức in, nhân bản CĐ, VCD,
DVD (trong đó có cả đĩa khiêu dâm, đồi trụy) thu giữ hơn 400kg
nhãn mác, 287.400 đĩa giá trị hàng tỷ đồng. Năm 2012, thanh tra
ngành văn hoá tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu tiến hành kiểm tra các đại lý
băng đĩa hình trên địa bàn tỉnh, thu giữ khoảng 15.000 băng đĩa CD,
VCD, DVD trái phép, trong đó, số băng đĩa ca nhạc thiếu nhi có những
hình ảnh phản cảm chiếm số lượng tương đối lớn, tiêu huỷ tại chỗ 3.500
đĩa CD, VCD, xử phạt hành chính 25.000.000 đồng các trường hợp vi
phạm.
Vì vậy, vấn đề cấp thiết đặt ra đối với tất cả lĩnh vực hoạt động
văn hoá và đặc biệt là hoạt động kinh doanh băng đĩa hình ở tỉnh Bà
Rịa – Vũng Tàu cũng như các tỉnh thành trong cả nước là phải tăng
cường và nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước, để góp phần
tích cực ngăn chặn vi phạm băng đĩa lậu, làm trong sạch đời sống xã
hội cộng đồng.
3
Trên cơ sở kiến thức về quản lý Nhà nước được các thầy,cô
trang bị qua lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước chương trình
chuyên viên chính, vận dụng vào tình hình thực tế ở tỉnh Bà Rịa –
Vũng Tàu, xuất phát từ thực tiễn đạt ra cho công tác quản lý Nhà
nước về lĩnh vực văn hoá, trong khuôn khổ cho phép và hiểu biết của
bản thân, dưới đây tôi xin đề cập tới một trong những tình huống vi
phạm trong hoạt động kinh doanh băng - đĩa hình ở tỉnh Bà Rịa –
Vũng Tàu nói riêng và các địa phương trong cả nước nói chung.
Do sự hạn hẹp cả về kiến thức cũng như kinh nghiệm quản lý
nhà nước của bản thân, bài viết sẽ không tránh khỏi những sơ xuất
nhất định, rất mong nhận được sự nhận xét, đánh giá các thầy, cô.
4
I. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG.
1.1. Hoàn cảnh ra đời.
Thực hiện kế hoạch kiểm tra liên ngành, thanh tra Sở Văn hoá,
Thể thao và Du lịch tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, phối hợp với Công an
tỉnh trong đợt ra quân kiểm tra, phát hiện xử lý các chủ hộ kinh
doanh băng đĩa hình, đã tiến hành kiểm tra, rà soát hoạt động kinh
doanh của tất cả các Đại lý bán và cho thuê băng - đĩa hình trên địa
bàn toàn tỉnh.
1.2. Mô tả tình huống.
Ngày 19/12/2012 Đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra
tại cửa hàng đại lý Bán và cho thuê băng - đĩa hình số 5 thuộc tổ 12
phường X của tỉnh, bà Nguyễn Thị Thanh A (địa danh và tên người
đã được thay đổi theo yêu cầu của các đương sự) là chủ cửa hàng có
mặt trực tiếp tại cửa hàng. Sau khi các cán bộ có thẩm quyền trong
đoàn kiểm tra nội dung và các công việc cần tiến hành kiểm tra của
đoàn. Đoàn kiểm tra yêu cầu bà Nguyễn Thị Thanh A cho kiểm tra
Giấy phép hành nghề kinh doanh dịch vụ văn hoá và Giấy phép Đăng
ký kinh doanh dành cho hộ cá thể, bước đầu kiểm tra các giấy tờ nêu
trên không phát hiện có dấu hiệu vi phạm. Đoàn kiểm tra sau tiếp tục
kiểm tra kỹ từng nội dung đã phát hiện cửa hàng bán và cho thuê
băng đĩa hình số 5 có hành vi kinh doanh trái với quy định của pháp
luật, cụ thể có 96 đĩa nhạc, đĩa hình không có tem kiểm soát, phát
hành của Cục BDNT và Trung tâm phát hành phim và CB tỉnh. Đoàn
kiểm tra đã yêu cầu bà Nguyễn Thị Thanh A giải trình về nguồn gốc
số băng đĩa trên, bà A thừa nhận thiếu hiểu biết pháp luật trong lĩnh
vực này nên thấy giá rẻ đã nhập số đĩa trên của chủ kinh doanh băng
đĩa ở TP. Hồ Chí Minh về bán kiếm lời. Trong quá trình đoàn tiến
hành kiểm tra, bà Nguyễn Thị Thanh A luôn tỏ ra có thái độ hợp tác,
5
tự nguyện khai báo và thành thật hối lỗi và đây cũng là vi phạm lần
đầu của cửa hàng này.
Đoàn kiểm tra đã tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính
trong lĩnh vực văn hoá thông tin về hành vi: Mua bán và cho thuê
băng đĩa hình không tem nhãn với số lượng là 96 đĩa và tạm thu Giấy
phép hành nghề kinh doanh dịch vụ văn hoá số 28/GP do Sở VHTT
cấp ngày 25/9/2007 đối với chủ cửa hàng là bà Nguyễn Thị Thanh A
và yêu cầu đúng 8 giờ ngày 25/12/2012 có mặt tại thanh tra Sở Văn
hoá, Thể thao và Du lịch để giải quyết tiến hành niêm phong tang vật
chuyển về trụ sở thanh tra Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch để xử lý
theo quy định của pháp luật hiện hành.
II. PHÂN TÍCH, XỬ LÝ TÌNH HUỐNG
2.1. Mục tiêu:
Việc thực hiện quản lý nhà nước đối với các hoạt động kinh
doanh dịch vụ văn hoá, xử lý kịp thời, nghiêm minh đúng pháp luật
đối với các hành vi vi phạm trong quá trình thực hiện quản lý Nhà
nước về lĩnh vực văn hóa nói chung và hoạt động kinh doanh băng
đĩa hình nói riêng là nhằm đảm bảo giữ vững an ninh trên lĩnh vực
văn hoá, tạo điều kiện cho việc phát huy và phổ biến những giá trị
văn hoá đích thực, ngăn chặn sự xâm nhậpcủa các sản phẩm văn hoá
có nội dung độc hại, làm trong sạch đời sống xã hội, góp phần xây
dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, giáo dục nếp
sống lành mạnh, nâng cao hiểu biết về trình độ thẩm mỹ của nhân
dân, góp phần ổn định đời sống tinh thần của toàn xã hội, đẩy mạnh
sự nghiệp đổi mới của đất nước.
Như vậy, với tình huống đã nêu trên, cần phải xác định mục
tiêu xử lý tình huống đó là:
6
1. Việc đoàn kiểm tra liên ngành lập biên bản phạt tiền và tịch
thu toàn bộ số băng đĩa không nhãn mác như vậy có đúng thẩm quyền
quy định của pháp luật không?
2. Vi phạm về kinh doanh băng đĩa hình của cửa hàng số 5 do
bà Nguyễn Thị Thanh A làm chủ gây tác hại như thế nào đối với xã
hội?
3. Việc xử lý của đoàn kiểm tra liên ngành như thế nào để đạt
hiệu quả nhiều mặt?
2.2. Cơ sở lý luận.
Để thực hiện được chức năng quản lý nhà nước, trước hết phải
hiểu được: Quản lý, quản lý Nhà nước, quản lý hành chính Nhà nước
là gì; phải nắm bắt được những điều đã được pháp luật quy định
trong mỗi lĩnh vực, địa bàn công tác để giải quyết một cách hiệu quả
công việc mà Đảng, Nhà nước giao cho.
Trên cơ sở kiến thức đã được tiếp thu thì quản lý là sự tác động
có ý thức để chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn các quá trình xã hội và
hành vi hoạt động của con người, để chúng đạt tới mục đích đúng ý
chí của người quản lý và phù hợp với quy luật khách quan. Quản lý là
một yếu tố hết sức quan trọng không thể thiếu được trong đời sống xã
hội. Xã hội càng phát triển cao thì vai trò của quản lý càng lớn và nội
dung càng phức tạp. Quản lý Nhà nước mang tính quyền lực nhà
nước, được sử dụng quyền lực nhà nước để điều chỉnh các quan hệ xã
hội và hành vi hoạt động của con người.
Quản lý hành chính Nhà nước là hoạt động thực thi quyền hành
pháp của Nhà nước. Đó là sự tác động có tổ chức và điều chỉnh bằng
quyền lực pháp luật Nhà nước để duy trì và phát triển các mối quan
hệ xã hội và trật tự pháp luật nhằm thực hiện các chức năng và nhiệm
vụ của Nhà nước trong công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ
7
quốc Việt Nam XHCN do các cơ quan trong hệ thống Chính phủ từ
Trung ương đến địa phương tiến hành.
Từ thực tế vi phạm cho thấy việc tăng cường sự kiểm tra, giám
sất của Nhà nước đối với các hoạt động văn hoá là nhiệm vụ quan
trọng của quản lý Nhà nước, đặc biệt trong tình trạng văn hoá phẩm
độc hại lan tràn, tệ nạn xã hội phát triển mạnh trong thời gian qua lại
càng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường sự kiểm tra, giám sát
hoạt động sản xuất và dịch vụ. Quản lý tốt hoạt động kinh doanh
băng đĩa hình là tăng cường trật tự kỷ cương, việc chấp pháp và hành
pháp trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ văn hoá, tạo môi trường cạnh
tranh lành mạnh cho sự phát triển lĩnh vực này.
Xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm nêu trên là quán triệt
thực hiện có hiệu quả các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước
về lĩnh vực này ở địa phương. Kết hợp giữa xử lý vi phạm với răn đe,
giáo dục, thuyết phục là nhằm góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống
nhằm tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Điều đó sẽ giúp cho
công chúng vừa là người tổ chức hoạt động, vừa là người hưởng thụ
các giá trị văn hoá trong hoạt động của mình và từng bước thực hiện
xã hội hoá hoạt động văn hoá.
Xử lý tốt tình huống trên một cách hợp lý và hợp pháp là góp
phần giữ vững vai trò quản lý của Nhà nước, khẳng định định hướng
đúng đắn của Đảng, đồng thời đảm bảo lợi ích hợp pháp của các tổ
chức, cá nhân trong kinh doanh và đáp ứng nhu cầu hưởng thụ ngày
càng cao của công chúng, đảm bảo hài hoà giữa lợi ích kinh tế và lợi
ích xã hội.
Tham gia xử lý tốt các tình huống trong quá trình thực hiện
quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh băng đĩa hình là thể
8
hiện vai trò tích cực và trách nhiệm của ngành văn hoá nói riêng và
các cơ quan ban ngành liên quan.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X cũng chỉ rõ: "Tăng cường
quản lý Nhà nước về văn hoá, xây dựng cơ chế, chính sách, chế tài ổn
định, phù hợp với yêu cầu phát triển văn hoá trong thời kỳ
mới";"Làm cho văn hoá thấm sâu vào từng khu dân cư, từng gia đình,
từng người, hoàn thiện hệ giá trị mới của con người Việt Nam; kế
thừa các giá trị truyền thống của dân tộc và tiếp thu tinh hoa văn hoá
của loài người, tăng sức đề kháng chống văn hóa đồi trụy, độc hại;
nâng cao tính văn hoá trong mọi hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội
và sinh hoật của nhân dân".
Từ đó đặt ra những yêu cầu quản lý đối với văn hoá: Cái văn
hoá có thể quản lý được và cần quản lý là đời sống văn hoá, hoạt
động văn hoá. Quản lý văn hoá trong cơ chế thị trường là những vấn
đề rất mới mẻ cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, không cầu toàn cũng
không thể tuỳ tiện.
Có những biện pháp chủ yếu để quản lý nhà nước về văn hoá
cần được quan tâm, đó là:
- Nâng cao nhận thức và tăng cường công tác giáo dục về
truyền thống văn hoá dân tộc, luật pháp phải thực sự là công cụ quản
lý Nhà nước về văn hoá và công tắc tưởng nhằm phát huy tác dụng
của văn hoá tới sự hình thành nhân cách, nâng cao chất lượng cuộc
sống của con người, chế ước những tiêu cực mà thị trường văn hóa
tạo ra.
- Hoàn thiện hệ thống pháp luật.
- Xây dựng các chương trình, kế hoạch quốc gia về phát triển
văn hoá.
- Đầu tư tài chính cho các hoạt động văn hoá.
9
- Củng cố tổ chức, tăng cường về đào tạo đội ngũ cán bộ, đổi
mới hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này
như một biện pháp quan trọng để đổi mới, nâng cao trình độ quản lý
trước yêu cầu phát triển của sự nghiệp văn hoá thời kỳ mới.
- Lý luận và thực tiễn đòi hỏi sự cần thiết phải kết hợp tính ổn
định và sự đổi mới cán bộ quản lý ở tất cả các cấp.
- Tăng cường kiểm tra, kiểm soát của Nhà nước trong lĩnh vực
quản lý Nhà nước về văn hoá là nhiệm vụ quan trọng của quản lý nhà
nước.
Để hoạt động quản lý văn hoá có hiệu quả cần xác định rõ vai
trò và chức năng quản lý trong lĩnh vực này; phải xuất phát từ đặc
thù chung của nền văn hoá, trách nhiệm, phạm vi và phương thức
quản lý của Nhà nước đối với sự nghiệp văn hoá, sự phát triển kinh
tế, xã hội hiện nay đòi hỏi đưa văn hoá vào lĩnh vực cuộc sống.
2.3. Phân tích diễn biến tình huống:
Hiện nay do nhu cầu đa dạng về giải trí của người dân, đặc biệt
là nhu cầu thưởng thức âm nhạc, phim ảnh ngày càng cao, trong khi
số lượng băng đĩa của các hãng sản xuất trong nước không theo kịp
cũng như chưa đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng, giá bán
không hợp lý, mặt khác nội dung băng đĩa lậu lại có phần phong phú
hơn đĩa gốc do đó các chủ kinh doanh ngoài những hành vi mua,
bán, cho thuê băng đĩa lậu như tình huống trên, còn tiến hành nhiều
thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt có khi bất chấp cả các qui đính của pháp
luật để mưu lợi cá nhân. Đó chính là những nguyên nhân chủ quan
dẫn tới tình trạng nạn băng, đĩa lậu tràn lan đến mức khó kiểm soát
như thực tế hiện nay.
Bên cạnh đó là thực tế các thiết chế văn hoá được đầu tư xây
dựng từ cơ sở như xã, phường, thị trấn đến nhà văn hoá các huyện,
10
thành phố chưa phát huy hết hiệu quả, các hoạt động văn nghệ, thể
thao cũng như phim ảnh, sách báo được tăng cường nhưng chỉ đáp
ứng được phần nào nhu cầu của nhân dân, do vậy người dân rất dễ bị
thị trường băng, đĩa lậu cuốn hút, nhất là giới trẻ lại càng dễ bị các
sản phẩm văn hoá độc hại xâm nhập, huỷ hoại.
Nghị định 11/2006/NĐ - CP ngày 18 tháng 01 năm 2006 của
Chính phủ về việc ban hành Quy chế hoạt động văn hoá và kinh
doanh dịch vụ văn hoá công cộng nhằm tăng cường quản lý các hoạt
động văn hoá và dịch vụ văn hoá, đẩy mạnh bài trừ một số tệ nạn xã
hội nghiêm trọng được triển khai đã thực như một cuộc cách mạng
đối với tệ nạn này, nhưng một vấn đề đặt ra là, công tác quản lý Nhà
nước trong lĩnh vực này mặc dù đã có rất nhiều nỗ lực nhưng thực tế
vẫn còn chưa nghiêm và có phần lơi lỏng, chưa có sự phối hợp đồng
bộ của các cơ quan, ban ngành hữu quan và sự ủng hộ tích cực của
nhân dân, đồng thời chưa có được những giải pháp tích cực, ảnh
hưởng không nhỏ đến lòng tin của người dân.
Việc xử phạt các hành vi vi phạm còn nhiều bất cập, chưa
nghiêm, các chế tài xử phạt còn thiếu tính khả thi. Có nhiều trường
hợp ở mức vi phạm nghiêm trọng hơn trong tình huống nêu trên, bên
cạnh đó các chế tài xử phạt băng đĩa xấu trong trường hợp chưa đến
mức truy cứu trách nhiệm hình sự cũng thiếu tính khả thi. Thực tế
trong những năm qua ở tỉnh Bắc Giang có đến 20 vụ vi phạm thu giữ
tang vật nhưng chủ cơ sở bỏ tang vật không đến cơ quan chức năng
giải quyết. Đối với các tỉnh miền núi, đời sống kinh tế xã hội còn
nhiều khó khăn, việc ban hành những văn bản qui phạm pháp luật
đồng bộ, phù hợp và kịp thời với tình hình thực tế của địa phương lại
càng hết sức cần thiết và cấp bách.
11
Bên cạnh đó, vấn đề quản lý về nội dung các hoạt động văn
hoá, dịch vụ văn hoá chưa triệt để, biểu hiện sự thiếu trách nhiệm,
thiếu hiểu biết và coi thường pháp luật của các tổ chức, cá nhân trong
kinh doanh (các dịch vụ chủ yếu chạy theo lợi nhuận) đã dẫn tới việc
vi phạm pháp luật như tình huống nêu trên. Sự phối hợp, liên kết
quản lý giữa các ban ngành, đoàn thể chưa tích cực nên các hành vi
phạm pháp vẫn ngang nhiên tồn tại thách thức luật pháp và dư luận,
thể hiện sự thiếu tôn trọng pháp chế xã hội chủ nghĩa cả của các cơ
quan quản lý, thi hành pháp luật lẫn chủ kinh doanh dịch vụ băng
đĩa, hình.
Từ thực tế tình huống trên cho thấy, hiệu quả quản lý Nhà nước
về lĩnh vực văn hoá thông tin còn thấp, nhiều lúng túng trong xử
phạt, thực tế quản lý còn nhiều vấn đề bức xúc, tồn đọng chưa được
giải quyết kịp thời. Các biện pháp xử lý đôi khi còn mang tính áp đặt
chưa mang tính pháp lý hoặc cứng nhắc chưa thể hiện tính chiến lược
đồng bộ, chưa đảm bảo tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
2.4. Nguyên nhân:
- Do các cơ quan chức năng, các cấp, các ngành chưa thấy hết
tác hại nghiêm trọng của nạn băng đĩa lậu, chưa thực sự tham gia
đồng bộ vào công cuộc chống buôn bán băng đĩa lậu lưu hành trên thị
trường.
- Công tác tuyên truyền, vận động nhân dân ở lĩnh vực này
chưa thường xuyên.
- Công tác thanh tra, kiểm tra giám sát, xử phạt không nghiêm
minh, thiếu kiên quyết.
- Công tác quản lý nhà nước lĩnh vực văn hoá còn lỏng lẻo đặc
biệt là dịch vụ băng đĩa hình.
12
2.5. Hậu quả của tình huống.
Việc kinh doanh, lưu hành băng đĩa hình lậu có ảnh hưởng rất
lớn đến đời sống xã hội cộng đồng, đặc biệt đối với giới trẻ việc du
nhập lối sống hưởng thụ, đồi trụy, tệ nạn gia tăng không phù hợp với
truyền thống văn hóa, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc làm
băng hoại con người không phù hợp với sự phát triển đi lên của đất
nước kìm hãm sự phát triển của xã hội.
2.6. Phương án, biện pháp giải quyết tình huống.
Để giải quyết được tình huống trên phải căn cứ vào một số các
qui định pháp luật chủ yếu sau:
1. Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính ngày 02 tháng 07 năm
2002.
Điểm b Khoản 1 Điều 8 qui định về các tình tiết giảm nhẹ đối
với người vi phạm hành chính đã tự nguyện khai báo, thành thật hối
lỗi.
2. Nghị định 56/2006/NĐ - CP ngày 6/06/2006 của Chính phủ
về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hoá - thông tin.
Điểm b Khoản 2 Điều 26 qui định phạt tiền từ 500.000 đồng
đến 1.500.000đồng đối với hành vi mua, bán hoặc cho thuê băng đĩa
phim không dãn nhãn hoặc dán nhãn giả với số lượng từ 20 bản đến
dưới 100 bản.
Tại điểm b khoản 7 Điều 26 qui định hình thức xử phạt bổ sung
tịch thu tang vật đối với hành vi qui định tại điểm b khoản 2 Điều 26
nêu trên.
3. Luật Điện ảnh được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam khoá XI thông qua tại kỳ họp thứ 9 (từ ngày 16 tháng
5 đến ngày 29 tháng 6 năm 2006).
13
Phương án 1:
Chánh thanh tra Sở văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Bà Rịa-
Vũng Tàu, căn cứ vào các văn bản pháp luật:
- Nghị định số 56/2006/NĐ - CP ngày 06 tháng 6 năm 2006
của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn
hoá thông tin;
- Biên bản số 19/BB - VPHC lập ngày 19/12/2012 của thanh tra
Sở về vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hoá thông tin;
Căn cứ vào khung hình phạt quy định trong văn bản nêu trên,
để ngăn cấm triệt để những vi phạm ở tình huống trên. Chánh thanh
tra văn hoá thực hiện quyết định xử phạt như sau đối với hành vi bán
và cho thuê băng đĩa hình không tem nhãn:
- Phạt tiền 1.500.000đồng với hành vi bán và cho thuê đĩa hình
không tem nhãn; Tịch thu tang vật (96 đĩa ca nhạc, đĩa hình).
- Tạm thu giấy phép trong thời gian 30 ngày.
Yêu cầu bà Nguyễn Thị Thanh A trong vòng 10 ngày kể từ
ngày ra quyết định phải mang nộp khoản tiền trên tại kho bạc nhà
nước tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu.
Phương án 2.
Chánh thanh tra Sở Văn hoá , Thể thao và Du lịch tỉnh Bà Rịa –
Vũng Tàu, căn cứ vào:
- Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính 02/07/2002;
- Nghị định số 56/2006/NĐ - CP của Chính phủ về xử phạt vi
phạm hành chính trong hoạt động văn hoá thông tin;
- Biên bản số 19/BB -VPHC lập ngày 19/12/2012 của Thanh tra
Sở về vi phạm hành chính lĩnh vực văn hóa thông tin.
14
Và xem xét đến các tình tiết giảm nhẹ theo qui định tại Điều 8
pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính hiện hành như: vi phạm lần đầu,
có sự hợp tác, thành khẩn và hối lỗi.
Nhận định đây là 1 trong những hành vi có nguy cơ làm gia
tăng nạn băng, đĩa lậu, đang xảy ra ở hầu hết các đại lý băng, đĩa
hình trên địa bàn tỉnh, các chủ kinh doanh phần do hám lời, phần do
thiếu hiểu biết về pháp luật ở lĩnh vực này đã vi phạm pháp luật, ở
tình huống này người có hành vi vi phạm đã thành khẩn khai báo về
nguồn gốc số đĩa vi phạm trên, đây là vi phạm lần đầu của 1 đại lý
mới hoạt động. Do vậy, nên tiến hành xử lý vi phạm đã đồng thời vừa
tiến hành tuyên truyền, giáo dục cho đối tượng vi phạm, vừa quyết
định xử lý mức xử phạt tối thiểu trong khung hình phạt đối với hành
vi vi phạm này, để tăng cường hiệu quả quản lý Nhà nước đối với
lĩnh vực kinh doanh băng đĩa hình.
Căn cứ vào qui định tại điểm b khoản 2 Điều 26 Nghị định
56/2006/NĐ - CP và Qui định tại khoản 1 Điều 8 Pháp lệnh xử lý vi
phạm hành chính nêu trên để quyết định mức xử phạt đối với hành vi
vi phạm trên của bà Nguyễn Thị Thanh A, chủ cửa hàng và cho thuê
băng, đĩa hình như sau:
- Phạt tiền 500.000đ đối với hành vi bán và cho thuê đĩa hình
không dãn nhãn;
- Tịch thu và tiêu hủy tang vật (96 đĩa ca nhạc, đĩa hình).
Yêu cầu bà Nguyễn Thị Thanh A trong vòng 10 ngày phải
mang nộp khoản tiền trên tại kho bạc nhà nước tỉnh Bà Rịa – Vũng
Tàu.
Xuất phát từ thực trạng hoạt động này qua các đợt kiểm tra và
qua xử lý vụ việc trên Chánh thanh tra Sở văn hoá cũng đã đồng thời
đưa ra những kiến nghị xác đáng đối với các cấp có thẩm quyền để
15
từng bước ngăn chặn và bài trừ có hiệu quả nạn băng, đĩa lậu ra khỏi
đời sống xã hội trong điều kiện thực tế của địa phương.
* Lựa chọn phương án:
Đối với phương án 1:
- Việc xử lý tình huống mang tính mệnh lệnh hành chính cao,
thể hiện sự cương quyết của người có thẩm quyền trong thực thi pháp
luật, áp dụng tối đa khung hình phạt đối với hành vi vi phạm trên là
có tính răn đe đối với những vi phạm thuộc lĩnh vực kinh doanh
băng, đĩa hình Đó là một trong những biện pháp để có thể làm giảm
và hạn chế việc lưu hành, mua, bán và cho thuê băng, đĩa không đúng
với qui định của pháp luật.
- Tuy nhiên việc xử lý tình huống như phương án 1 còn nhiều
hạn chế, cứng nhắc mang nặng tính sự vụ, chưa thấu tình đạt lý, thiếu
sự định hướng đối với hoạt động kinh doanh băng đĩa hình nói chung,
từ đó dễ gây nên sự bất bình trong dư luận và nhân dân, về một khía
cạnh nào đấy làm cho các chủ kinh doanh tiến tới thực hiện các thủ
đoạn tinh vi hơn, làm cho hiệu quả thực thi pháp luật thấp.
- Việc tạm giữ giấp phép 30 ngày đối với hành vi vi phạm trên
là sai, vì pháp luật không quy định thực hiện việc thu giữ giấy phép
đối với tình huống vi phạm này, xử lý sai dễ xảy ra khiếu kiện.
Đối với phương án 2:
- Quyết định xử phạt trên của Chánh thanh tra Sở văn hoá, thể
thao và du lịch thể hiện nỗ lực giải quyết về sự việc có sự kết hợp
giữa pháp lý và đạo lý, đảm bảo vừa đúng pháp luật lại thể hiện tính
ưu việt của luật pháp Việt Nam, đáp ứng được yêu cầu trong quản lý
Nhà nước về văn hóa, được nhân dân và dư luận đồng tình ủng hộ.
16
- Đảm bảo thực thi hiệu quả các văn bản pháp luật của Nhà
nước, giữ vững an ninh trật tự trong lĩnh vực văn hoá, khuyến khích
môi trường kinh doanh lành mạnh, làm cơ sở để bài trừ tận gốc các
hiện tượng kinh doanh trái phép và lưu hành văn hoá phẩm độc hại,
góp phần tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa.
- Trong quá trình thực hiện quản lý Nhà nước trong lĩnh vực
kinh doanh băng, đĩa hình đã chủ động đưa ra các kiến nghị xác đáng
xung quanh sự việc để các cơ quan chức năng, các cấp, các ngành
cùng tham gia giải quyết.
- Cách giải quyết này sẽ có tác động tích cực đến đối tượng vi
phạm, thuyết phục họ cùng hợp tác trong việc phát hiện vi phạm và
quản lý hoạt động kinh doanh này, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và
tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh băng, đĩa lành mạnh phát
triển đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hoá phong phú của các tầng lớp
nhân dân.
Từ những hạn chế của phương án 1 và những ưu điểm tích cực
của phương án 2 trên đây, việc lựa chọn giải quyết tình huống theo
quyết định của phương án 2 vừa phù hợp với thực tế vừa đúng thẩm
quyền, đảm bảo được tính hợp lý và hợp pháp của quyết định xử lý vi
phạm hành chính. Hành vi vi phạm đảm bảo được xử lý nghiêm theo
các qui định pháp luật hiện hành về lĩnh vực kinh doanh bằng đĩa
hình nhưng cũng tạo ra những định hướng đúng đắn để phát triển lâu
dài loại hình kinh doanh bán và cho thuê bằng đĩa hình hiện nay.
III. KIẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN
3.1. Kiến nghị.
- Qua tình huống trên, bản thân tôi nhận thấy việc tăng cường
công tác quản lý văn hoá và dịch vụ văn hoá trong giai đoạn hiện nay
là nhiệm vụ quan trọng của các cấp, các ngành, các đoàn thể và của
17
toàn xã hội. Để thực hiện tốt được nhiệm vụ trên cần phải có sự chỉ
đạo thống nhất, toàn diện của cấp uỷ Đảng, chính quyền, đặc biệt là ở
cấp cơ sở.
- Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho
nhân dân, trong đó có các chính sách, các văn bản mới của Nhà nước
quy định về hoạt động trong lĩnh vực hoạt động văn hoá và kinh
doanh dịch vụ văn hoá.
- Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra đối với các tập thể, cá
nhân hoạt động văn hoá và kinh doanh dịch vụ văn hoá.
- Thực hiện tốt công tác thi đua khen thưởng và khen thưởng
kịp thời đối với tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác quản lý,
kiểm tra các hoạt động, dịch vụ văn hoá.
3.2. Kết luận.
Để giữ gìn và phát huy nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà
bản sắc dân tộc, xây dựng nền văn hóa thống nhất, đa dạng trong
cộng đồng các dân tộc Việt Nam cần tăng cường sự kiểm tra, giám
sát của nhà nước đối với các hoạt động văn hoá, đặc biệt là trong giai
đoạn nước ta đang trên đà hội nhập toàn cầu thì yêu cầu đối với công
tác quản lý văn hoá là rất quan trọng. Xu hướng xã hội hoá hoạt động
văn hoá ngày càng mở rộng. Ngoài việc chúng ta có điều kiện để tiếp
thu các tinh hoa, các giá trị văn hoá tiên tiến của nhân loại thì song
hành với nó là tình trạng văn hoá phẩm độc hại du nhập, phát tán, lan
tràn trên nhiều loại phương tiện thông tin, là một trong những nguyên
nhân dẫn đến việc các tệ nạn xã hội phát triển mạnh trong thời gian
vừa qua, gây mất ổn định xã hội, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc
sống của nhân dân. Qua đó chúng ta thấy được sự cần thiết, tầm quan
trọng của công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực văn hoá nói riêng và
quản lý Nhà nước ở tất cả các ngành, lĩnh vực nói chung để xây dựng
xã hội công bằng, dân chủ và văn minh./.
18
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII - Nhà xuất
bản chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - Hà Nội- 1996.
2. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X - Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh- Hà Nội - 2006.
3. Luật Điện ảnh được Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội chủ
nghĩa Việt Nam khóa XI thông qua kỳ họp thứ 9 (từ ngày 16 tháng 5
đến ngày 29 tháng 6 năm 2006).
4. Nghị định 87/1995/NĐ -CP ngày 12 tháng 12 năm 1995 của
Chính phủ về tăng cường quản lý các hoạt động văn hoá và dịch vụ
văn hoá.
5. Nghị định 88/2002/NĐ - CP ngày 7 tháng 11 năm 2002 của
Chính phủ về quản lý xuất nhập khẩu văn hoá phẩm không nhằm mục
đích kinh doanh.
6. Nghị định 11/2006/NĐ - CP ngày 18 tháng 11 năm 2006 của
Chính phủ về việc ban hành quy chế hoạt động văn hoá và kinh
doanh dịch vụ văn hoá công cộng.
7. Nghị định 56/2006/NĐ - CP ngày 06 tháng 6 năm 2006 của
Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động văn hoá
thông tin.
8. Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức – Bộ Nội vụ -
tài liệu bồi dưỡng về quản lý Nhà nước chương trình chuyên viên
chính phần I; II; III.
9. Số liệu kiểm tra năm 2007 của Bộ văn hoá - Thông tin, về cơ
sở kinh doanh và hoạt động dịch vụ văn hoá.
10. Số liệu kiểm tra về văn hoá năm 2012 của Đoàn kiểm tra
liên ngành tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
19
MỤC LỤC
20