một số giải pháp chỉ đạo giúp giáo viên ứng dụng công nghệ thôngtin trong quá trình giảng dạy, để đổi mới PPDH, góp phần thúc đẩy chất lượng giáodục toàn diện trong nhà trường

A. ĐẶT VẤN ĐỀ.
I. LỜI MỞ ĐẦU:
Công nghệ thông tin và truyền thông là ngành ứng dụng công nghệ quản lý
và xử lý thông tin.Tốc độ phát triển như vũ bão của công nghệ làm cho việc luân
chuyển thông tin trở nên cực kỳ nhanh chóng và vai trò của thông tin ngày càng trở
nên quan trọng. Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của CNTT-TT đã nhanh
chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư duy và quan
trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người.
Chính do tốc độ tăng trưởng và đặc điểm của CNTT-TT nó mà đã có tác
động to lớn và toàn diện đến xã hội loài người, và hiển nhiên cũng tác động mạnh
mẽ trực tiếp đến giáo dục.
Trong thời đại hiện nay CNTT-TT là giải pháp quan trọng cần triệt để khai
thác khi dạy và học, môi trường ở đây chính là nơi chứa thông tin. CNTT-TT có
thể giúp con người chọn nhập và xử lý thông tin nhanh chóng để biến thành tri
thức.
Trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, chúng ta đang thực hiện việc tuyên truyền,
quảng bá khuyến khích giáo viên, học sinh học và sử dụng CNTT-TT để nâng cao
kỹ năng dạy và học, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục. Mục tiêu cuối cùng của
việc ứng dụng CNTT-TT trong dạy học là nâng cao một bước cơ bản chất lượng
học tập cho học sinh, tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương tác cao.
Nếu trước kia trong hệ thống giáo dục truyền thống người ta nhấn mạnh tới
phương pháp dạy sao cho học sinh nhớ lâu, dễ hiểu, giáo viên thường là nguồn tài
liệu duy nhất cho học sinh học tập, “thầy đọc, trò chép”, thầy là người cung cấp
thông tin và trò là người tiếp nhận và học sinh phải đến trường để học.Thì ngày
nay trong hệ thống giáo dục hiện đại, giáo viên đã phải dần dần trở thành người
hướng dẫn học sinh biết dùng máy tính và Internet để tự tìm nội dung, hình thành
và phát triển cho học sinh các phương pháp học chủ động, giáo viên đóng vai trò
tạo điều kiện thuận lợi và tháo gỡ khó khăn cho học sinh, giúp học sinh xây dựng
tư duy.
Chính vì vậy năm học 2008- 2009 là năm học đầu tiên Bộ trưởng bộ giáo
dục đã triển khai chủ đề năm học là: “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin

1
trong giáo dục” nhằm đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập và
ứng dụng CNTT một cách thiết thực và hiệu quả trong công tác quản lý,giảng dạy
của nhà trường.
Thực hiện chủ đề năm học, kể từ đó đến nay, toàn bộ hệ thống giáo dục nói
chung, các nhà trường tiểu học nói riêng đều tiến hành xây dựng kế hoạch thực
hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lí và dạy học.
Tuy nhiên trong những năm qua việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quá
trình giảng dạy của giáo viên cũng còn nhiều vấn đề cần quan tâm, một bộ phận
giáo viên khả năng, kiến thức tin học hạn chế, một bộ phận chưa hiểu hết ý nghĩa,
hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc đổi mới PPDH. Vì vậy
vấn đề đặt ra cho các nhà quản lí là làm thế nào để giáo viên ứng dụng công nghệ
thông tin có hiệu quả trong quá trình giảng dạy? Bản thân tôi đã tìm tòi, nghiên
cứu và đưa ra một số giải pháp chỉ đạo giúp giáo viên ứng dụng công nghệ thông
tin trong quá trình giảng dạy, để đổi mới PPDH, góp phần thúc đẩy chất lượng giáo
dục toàn diện trong nhà trường. Các giải pháp đó đã được quán triệt vận dụng
trong 3 năm và có hiệu quả thiết thực.
II/ THỰC TRẠNG VIỆC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG
CÔNG TÁC GIẢNG DẠY:
1/ Thực trạng:
1.1. Kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin ở một số giáo viên vẫn còn hạn
chế, chưa đủ vượt ngưỡng để đam mê và sáng tạo, thậm chí còn né tránh, ngại khó:
- Năm học 2008-2009 nhà trường có 15 giáo viên trong đó có: 7 giáo viên soạn bài,
làm hồ sơ bằng máy tính, số giáo viên dạy được giáo án điện tử là 6 đồng chí, số
giáo viên sử dụng intenet là: 2 đồng chí.
- Năm học 2009-2010 nhà trường có 16 giáo viên trong đó có: 13 giáo viên soạn
bài, làm hồ sơ bằng máy tính, số giáo viên dạy được giáo án điện tử là 8 đồng chí,
số giáo viên sử dụng intenet là: 5 đồng chí.
Mặt khác, phương pháp dạy học cũ vẫn còn như một lối mòn khó thay đổi, sự uỷ
quyền, áp đặt vẫn chưa thể xoá trong suy nghĩ của một bộ phận giáo viên.Việc dạy

học tương tác giữa người - máy, dạy theo nhóm, dạy phương pháp tư duy sáng tạo
cho học sinh, cũng như dạy học sinh cách biết, cách làm, cách chung sống và cách
2
tự khẳng định mình vẫn còn mới mẻ đối với giáo viên và đòi hỏi giáo viên phải kết
hợp hài hòa các phương pháp dạy học đồng thời phát huy ưu điểm của phương
pháp dạy học này làm hạn chế những nhược điểm của phương pháp dạy học truyền
thống. Điều đó làm cho công nghệ thông tin, dù đã được đưa vào quá trình dạy
học, vẫn chưa thể phát huy tính trọn vẹn tích cực và tính hiệu quả của nó.
1.2. Một bộ phận giáo viên quan niệm sử dụng công nghệ thông tin trong giảng
dạy chỉ là trình chiếu những hình ảnh, video, bảng biểu, kí tự… người học “thưởng
thức” những thông tin đó một cách thụ động mà không có sự gợi ý hướng khai thác
các kiến thức, hình thành các kĩ năng khai thác kênh hình, tạo tình huống có vấn
đề… cho người học. Giáo viên chưa hiểu hết, chưa nghiên cứu kĩ mục tiêu của
việc ứng dụng công nghệ thông tin là nhằm đổi mới phương pháp dạy học.
1.3.Nhiều tiết dạy sử dụng công nghệ lại quá lạm dụng: Trong thực tế soạn một
giáo án điện tử theo đúng nghĩa cực kì gian nan và không phải bài nào cũng có thể
sử dụng giáo án điện tử, chúng ta cần phải biết chọn lọc các bài có khả năng ứng
dụng công nghệ thông tin đạt hiệu quả, nó chỉ phù hợp với một số bài. Việc lạm
dụng nó đã dẫn đến hậu quả làm giảm chất lượng giảng dạy, không đạt được mục
tiêu bài học còn làm lãng phí thời gian, tiền của, công sức. Một số tiết dạy, dùng
công nghệ thông tin để trình chiếu quá nhiều hình ảnh, cung cấp nhiều thông tin
không cần thiết, học sinh không thể tiếp nhận hết.
1.4. Việc đánh giá một tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin đôi khi còn lúng
túng,chưa xác định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Các
phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học bằng phương
tiện chiếu projector, … còn thiếu và chưa đồng bộ và nhiều giáo viên chưa được
hướng dẫn sử dụng nên chưa thể chủ động trong giảng dạy.
1.5. Việc kết nối và sử dụng Internet chưa được thực hiện triệt để và có chiều sâu;
sử dụng không thường xuyên do thiếu kinh phí, do tốc độ đường truyền.Công tác
đào tạo, Công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chỉ mới dừng lại ở

việc xoá mù tin học nên giáo viên chưa đủ kiến thức, mất nhiều thời gian và công
sức để sử dụng công nghệ thông tin trong lớp học một cách có hiệu quả .
3
2. Kết quả khảo sát giờ dạy của giáo viên trong hai năm như sau:
Năm học
Số tiết
TGiảng Giỏi Khá
Số tiết
ƯDCNTT Giỏi Khá
2008-2009 60 46(76,6%) 14 18 16(88,8% 2
2009-2010 92 79(85,8%) 23 32 30(93,8%) 2
Qua bảng số liệu trên ta thấy, số tiết ứng dụng công nghệ thông tin tỷ lệ giờ giỏi
cao hơn.
B.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
Công nghệ thông tin mở ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương
pháp và hình thức dạy học. Những phương pháp dạy học theo cách tiếp cận kiến
tạo, phương pháp dạy học theo dự án, dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề càng
có nhiều điều kiện để ứng dụng rộng rãi. Các hình thức dạy học như dạy học đồng
loạt, dạy theo nhóm, dạy cá nhân cũng có những đổi mới trong môi trường công
nghệ thông tin và truyền thông.
Mục tiêu cuối cùng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là
nâng cao một bước cơ bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo ra một môi trường
giáo dục mang tính tương tác cao chứ không đơn thuần chỉ là “thầy đọc, trò chép”
như kiểu truyền thống, học sinh được khuyến khích và tạo điều kiện để chủ động
tìm kiếm tri thức, sắp xếp hợp lý quá trình tự học tập, tự rèn luyện của bản thân
mình. Vậy làm thế nào để giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin có hiệu quả
trong công tác giảng dạy?Giải pháp cần thực hiện là gì?
I/ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
1. Nâng cao nhận thức về tin học và ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà
trường:

- Thực tế những năm trước đây, đại bộ phận giáo viên, đặc biệt là giáo viên tiểu
học nhận thức về tin học rất hạn chế, họ cho rằng máy tính chỉ như là một cái máy
đánh chữ, giúp giáo viên soạn bài, có cũng được, không có thì viết bằng tay, họ
chưa thể hình dung được máy vi tính có vai trò và tác dụng như thế nào, đặc biệt là
đối với quá trình dạy và học.
- Intenet là một cái gì đó rất xa lạ đại bộ phận giáo viên của nhà trường không
biết sử dụng và khai thác intenet.Vì vậy họ cũng chẳng biết Intenet có vai trò quan
4
trọng như thế nào. Năm học 2008-2009, trường có 5 giáo viên tham gia giáo viên
giỏi huyện, dạy bằng giáo án điện tử, nhưng bài giảng đều do giám hiệu sưu tầm,
soạn, chỉnh sửa, giáo viên chỉ là người trình chiếu, sử dụng.
- Năm học 2008-2009 với chủ để “đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong
giáo dục”, nhà trường đã triển khai đầy đủ các văn bản của Bộ trưởng bộ giáo dục
bao gồm: chỉ thị số Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ng y 30/9/2008 à của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục v à Đào tạo về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ
thông tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2008-2012, chỉ thị số 47/2008/CT-BGD
ĐT, chỉ thị 9772/BGDĐT-CNTT V/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT năm
học 2008- 2009. Thông qua các văn bản, nhà trường tiến hành xây dựng kế hoạch
thực hiện, triển khai đầy đủ kế hoạch đến cán bộ giáo viên để mọi cán bộ giáo viên
thấy được, ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường là yêu cầu bắt buộc đối
với mỗi cán bộ giáo viên chứ không phải ai biết, ai thích thì làm. Vì vậy từ năm
học 2008-2009 đến nay, nhận thức của cán bộ giáo viên đã thay đổi rõ rệt, mỗi cá
nhân đều có ý thức tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ tin học và ứng dụng
rộng rãi công nghệ thông tin trong công tác giảng dạy…năm học này nhà trường
đã có 100% cán bộ giáo viên biết sử dụng intenet và dạy bằng giáo án điện tử.
2. Trang bị cho giáo viên về chức năng, vai trò của giáo án điện tử:
- Giáo án điện tử là kế hoạch giảng dạy được biên soạn trên phần mềm POWER
với sự hỗ trợ của một số phần mềm chuyên dụng khác, máy ảnh kĩ thuật số,
projector
- Về mặt sư phạm có thể quan niệm giáo án điện tử như là một cách thức giảng

dạy trong đó giáo viên khai thác tiện ích công nghệ thông tin để thiết kế các hoạt
động học tập nhằm giúp học sinh lĩnh hội kiến thức, kĩ năng, phát triển tư duy,
nhận thức mà còn phát triển cả cảm xúc và tâm hồn, kĩ năng xử lí thông tin và kĩ
năng giao tiếp. Giáo án điện tử tuyệt nhiên không chỉ là trình bày nội dung bài dạy
trên một số slide Power point.
- Giáo án điện tử chỉ là một phương tiện hỗ trợ quá trình dạy học chứ giáo án điện
tử không phải là một “phương pháp dạy học mới” trong dạy học. Nếu không nhận
thức đúng đắn việc sử dụng giáo án điện tử không những không phát huy được ưu
5
điểm của nó mà có khi không tạo ra được bước đột phá về gì về mặt phương pháp
dạy học theo yêu cầu đổi mới Phương pháp.
- Khi soạn giáo án điện tử giáo viên phải quan niệm đúng chức năng của giáo án
điện tử, và quan trọng là phải có kịch bản trước để hướng đến mục tiêu bài học.
Vì vậy khi soạn giáo án điện tử, giáo viên cần thực hiện tốt các bước sau:
Bước 1: Chọn bài giảng hay phần bài giảng thích hợp:
Giáo án điện tử chỉ có hiệu quả đối với một số bài giảng nhất định chứ không
phải là toàn bộ chương trình hay tất cả các môn học. Cụ thể là đối với những bài có
nội dung ngắn, không nhiều kiến thức mới thì dạy theo cách truyền thống sẽ hiệu
quả hơn. Vì vậy xác định bài giảng hay phần bài giảng nào thích hợp cho việc soạn
giáo án điện tử tùy thuộc đặc trưng của mỗi môn học. Gọi tên một vài loại bài thích
hợp với giáo án điện tử cho tất cả các môn học là một điều khó. Tuy nhiên, theo
tôi, có ba điểm cơ bản để quyết định là nên soạn bài bằng giáo án điện tử hay
không:
+ Một là mong muốn của giáo viên tổ chức hoạt động học tập tích cực bằng cách
liên kết hình ảnh với lời nói một cách tự nhiên, bằng cách vận dụng hình ảnh và
ngôn từ cô đọng trên các slide Power Point để khơi gợi, kích thích sự liên tưởng
và tưởng tượng của học sinh. (Sự liên tưởng và tưởng tượng có thể tạo ra nhiều
cách thức suy nghĩ và nhiều dạng hoạt động học tập).
+ Hai là nội dung chủ yếu của bài dạy đòi hỏi phải mở rộng và chứa đựng một số ý
tưởng có thể khai thác thành các tình huống có vấn đề.

+ Ba là nguồn tư liệu hình ảnh phong phú liên quan đến nội dung bài dạy sẵn có
(có thể truy cập từ Internet hay các nguồn tài nguyên khác như băng đĩa ghi âm,
ghi hình, phim ảnh… và điều quan trọng hơn là ý tưởng sẵn có trong kinh nghiệm
của người biên soạn).
Trong chương trình tiểu học giáo án điện tử phù hợp hơn cho các môn: Khoa học,
Lịch Sử, Địa Lý, Đạo Đức, Tự nhiên và Xã hội , Tiếng việt…( tuy nhiên cũng phải
tùy vào nội dung từng bài.). Rất nhiều bài dạy ở các phân môn này nếu dạy bằng
giáo án điện tử sẽ đem lại hiệu quả rõ rệt, bởi chỉ có giáo án điện tử mới có thể có
một gnuồn tư liệu phong phú, đa dạng, hữu ích giúp cho giáo viên tổ chức cho học
sinh khai thác kiến thức một cách hệ thống, logic, trọng tâm , sâu sắc.
6
Bước 2: Lập dàn ý trình bày
Đây là giai đoạn quan trọng nhất. Ở giai đoạn này, có ba nội dung chủ yếu mà
người soạn nhất thiết phải hình dung ra rõ ràng trên nháp: Thứ nhất là phần kiến
thức cốt lõi sẽ được trình bày một cách ngắn gọn và cô đọng. Hai là các câu hỏi,
hoạt động học tập và bài tập học sinh cần thực hiện. Thứ ba là hình ảnh (tĩnh và
động), âm thanh, sơ đồ, bảng biểu… sẽ sử dụng để minh họa kiến thức hay để giúp
học sinh thực hiện hoạt động học tập.
Để lập dàn ý cho một giáo án điện tử giáo viên cần thực hiện trả lời các câu hỏi
sau:
? Mục tiêu lớn học sinh cần đạt được là gì?
? Để đạt được mục tiêu lớn đó, các mục tiêu nhỏ cần đạt là gì?
? Bài có thể chia thành mấy hoạt động? Mục tiêu của từng hoạt động là gì? Sử
dụng các câu hỏi, bài tập nào? Hình thức tổ chức cho học chiếm lĩnh kiến thức,đạt
được kĩ năng là gì? Vận dụng những phương pháp dạy học nào? Học sinh rút ra
được nội dung gì? Nội dung cần chốt sau mỗi hoạt động? Câu hỏi hoặc bài tập
củng cố?
? Ở mỗi hoạt động cần có những tư liệu gì để mình hoạ hay khai thác ? ( hình ảnh
tĩnh hay động? âm thanh, video? vật thật? đồ dùng bổ sung…)
? Nội dung cần chốt của bài học?

Trả lời được các câu hỏi trên giáo viên đã chuẩn bị xong cho mình một dàn ý
đầy đủ, khoa học, ngắn gọn, chuẩn, chủ động trong quá trình viết giáo án và quá
trình lên lớp.
- Trong thực tế, giáo viên còn cho rằng, vì trình chiếu, không phải mất thời gian
viết bảng nên đưa ra kênh chữ nhiều, nội dung chốt sau mỗi câu hỏi bài tập, hoạt
động tương đối dài, nhiều câu hỏi hay nhiều lệnh, hình ảnh, tư liệu không quan
trọng, rối mà chưa chú ý đến đặc điểm tâm lí học sinh tiểu học là các em khó ghi
nhớ.
Bước 3. Tìm tư liệu phục vụ cho bài giảng.
Trong quá trình sưu tập tư liệu hình ảnh, âm thanh, điều quan trọng nhất là
việc xác định mục đích học tập của từng hình ảnh hoặc ngữ liệu văn bản mà chúng
ta định đưa vào các slide. Nghĩa là GV cần hình dung ra những biện pháp- hoạt
7
động giúp HS khai thác nội dung các tư liệu ấy theo cách giúp các em suy nghĩ
khám phá kiến thức mới hoặc luyện tập thực hành kĩ năng học tập. Tuyệt đối tránh
lối phô diễn hình ảnh đơn thuần. Mặt khác, một số tư liệu hình ảnh, âm thanh nào
đó của bài dạy có thể được thiết kế thành một hoạt động chuẩn bị bài của học sinh.
Về phương diện này, học sinh sẽ được yêu cầu tìm chọn hình ảnh để minh hoạ cho
một khía cạnh nội dung trong bài học hoặc cần suy nghĩ và giải quyết để một vấn
đề mà GV khơi gợi ra từ những hình ảnh nào đó. Một điều lưu ý là hình ảnh và âm
thanh đưa vào bài giảng nhất thiết phù hợp với mục tiêu học tập mà học sinh cần
đạt, hướng đến trọng tâm kiến thức của bài. Việc lạm dụng hoặc sự thiếu chọn lọc
hình ảnh, âm thanh trong khi biên soạn sẽ gây nhiễu cho quá trình lĩnh hội kiến
thức của học sinh. Cuối cùng, chúng ta nên nghĩ đến việc lưu trữ và tổ chức hệ
thống tư liệu để có thể sử dụng chúng lâu dài và cho những bài dạy khác về sau.
Ví dụ: Khi dạy bài: Chùa Thời Lí ( Lịch Sử lớp 4).
Với những hình ảnh trong sách giáo khoa,giáo viên khó có thể giúp học sinh hiểu
được rõ, sâu sắc về Chùa thời Lí.Việc vẽ lại tranh, sưu tầm cũng rất tốn kém và
khó khăn. Nhưng nếu sử dụng giáo án điện tử và biết cách khai thác tư liệu qua
Intenet giáo viên sẽ có nguồn tư liệu phong phú đa dạng, với những thông tin bổ

ích giúp cho giáo viên và học sinh có hiểu biết sâu sắc về nội dung bài học. Giáo
viên có thể cho học sinh quan sát các hình ảnh, các ngôi chùa trong sách giáo khoa
qua màn hình, học sinh quan sát dễ. Qua hình ảnh đó, bằng một số câu hỏi gợi mở
học sinh có cách nhìn tổng quát về Chùa thời Lí. Ngoài các hình ảnh trong sách ,
giáo viên có thể cho các em quan sát thêm một số ngôi chùa nữa thời Lí, để học
sinh hiểu hơn được dưới Thời lí, chùa thật thịnh đạt. Tuy nhiên cũng không nên
quá làm dụng, trình chiếu quá nhiều, cung cấp quá nhiều thông tin. Trong một tiết
thao giảng tại trường, một giaó viên đã trình chiếu 12 phút với gần 20 ngôi chùa
thời Lí và hàng loạt những thông tin ứng với mỗi ngôi chùa, làm cho người dự hoa
cả mắt, trẻ em thì nhìn và nghe mà không lưu giữ được trong đầu vì quá nhiều.
GV chỉ cần lựa chọn thêm một số ngôi chùa tiêu biểu để giới thiệu .
Chẳng hạn:
8
Chùa Một Cột ( Hà Nội) Chùa Phật Tích( Bắc Ninh)
Chùa Cổ lễ ( Nam Định) Chùa Láng ( Hà Nội)
Hoặc khi dạy bài: Tiến vào Dinh Độc lập (Lịch Sử 5), trên giáo án điện tử, giáo
viên chèn video clip: đoàn xe tăng tiến vào dinh độc lập sẽ giúp các em hình dung
lại một cách sống động bối cảnh lịch sử hào hùng của quân và dân ta.
Một xe tăng tông cửa tiến vào dinh Độc Lập. Quân giải phóng tiến vào Dinh Độc lập.
Bước 4: Viết kế hoạch bài dạy.
- Đây là một hoạt động đòi hỏi nhiều kỹ thuật sử dụng máy tính, đặc biệt là phần
mềm Power Point. Khi viết giáo án điện tử đó là nên hết sức thận trọng trong việc
chọn lựa Font chữ, màu chữ, cỡ chữ, màu nền của Slide và các hiệu ứng. Chẳng
hạn như sử dụng những Font chữ nghệ thuật với quá nhiều nét cong, Slide với nền
9
màu vàng mà màu chữ là xanh lá cây, sử dụng nhiều hiệu ứng trong đó các hình
ảnh hay chữ viết nhảy múa với nhiều kiểu bắt mắt, v.v Bất kỳ một sự lạm dụng
hoặc sử dụng không thích hợp như miêu tả trên cũng có thể trở thành "một con
sâu" phá hỏng "cây giáo án" của chúng ta.
- Trong thực tế, qua dự giờ, nhiều tiết soạn giáo án điện tử, khi viết giáo viên

không hề quan tâm đến vấn đề này, chọn phông, cỡ chữ, màu nên không phù hợp,
khó nhìn, không đẹp mắt, gây phản cảm và làm giảm hứng thú của học trò.
Bước 5: Sử dụng giáo án điện tử.
- Khi sử dụng giáo án điện tử cần vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học,
phù hợp với nội dung, mục tiêu và đối tượng, như vậy mới tạo ra được môi trường
dạy học “lấy người học làm trung tâm”. Chuẩn kiến thức ở mức độ vận dụng cần
kết hợp bảng và sử dụng các phương pháp dạy học khác mới có hiệu quả.
- Thực tế một số giáo viên khi sử dụng giáo án điện tử như một tiết trình chiếu
hình ảnh minh hoạ, chỉ tập trung cho học sinh quan sát và giới thiệu rất nhanh,
nhiều, hoặc một số tiết lại không khai thác sử dụng hết nội dung tư liệu.
Ví dụ: Khi dạy bài Địa Lý: Người dân ở đồng bằng Nam Bộ. (Địa Lý lớp 4)
Bài gồm 2 hoạt động: Hoạt động 1: Tìm hiểu Nhà ở của người dân.
Hoạt động 2: Tìm hiểu trang phục và lễ hội.
- GV đã lựa chọn hình ảnh sau cho bài giảng:

10
- Giáo viên có thể sử dụng hình ảnh trên cho cả hai hoạt động: Ở hoạt động 1, dùng
hình ảnh trên để giới thiệu về các dân tộc sinh sống ở dồng bằng Nam Bộ, ở hoạt
động 2 dùng để giới thiệu về trang phục phổ biến. Nhưng thực tế trong tiết dạy đó
giáo viên chỉ sử dụng ở hoạt động 2 khi giới thiệu về trang phục.
4. Giúp giáo viên nắm vững vai trò và cách khai thác tư liệu qua Intenet:
Một trong những phương thức đổi mới Phương pháp dạy học có hiệu quả là
giảng dạy bằng giáo án điện tử. Dạy bằng giáo án điện tử có lợi thế rõ rệt so với
cách dạy truyền thống là hệ thống tư liệu phong phú, chuẩn, đẹp, học sinh dễ quan
sát, khai thác kiến thức thông tin nhanh, chính xác, hứng thú hơn nhiều so với việc
nghe qua lời giảng của thầy hoặc qua quan sát một số hình ảnh trong sách giáo
khoa. Không có cách tiếp nhận nào hiệu quả, phù hợp hơn với đặc điểm tâm lí và
nhận thức của học sinh tiểu học bằng trực quan sinh động, chính mắt các em được
thấy, tai được nghe thông qua những hình ảnh tĩnh và động, những âm thanh thực
nhất. Những tư liệu phong phú đó muốn có được phải biết khai thác từ mạng

Intenet, là nguồn tài nguyên khổng lồ, hữa ích cho tất cả các hoạt động của con
người trong đó có hoạt động học tập. Thông qua một số tiết dạy mẫu mà tôi tự thiết
kế cho một số giáo viên sử dụng( năm học 2008- 2009) đồng nghiệp dự, bản thân
giáo viên cũng thấy hứng thú với những tư liệu, những thông tin được cung cấp đôi
khi rất mới mẻ với chính giáo viên. Từ đó giáo viên thấy được vai trò to lớn của In
te net và nảy sinh nhu cầu học tập. Nhà trường có phòng máy tính được nối mạng,
nên việc hướng dẫn cho giáo viên cách thức sử dụng và khai thác gặp nhiều thuận
lợi, được giáo viên hưởng ứng nhiệt tình. Ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi
mới phương pháp dạy học giáo viên không thể không biết đến Intenet.
5. Đổi mới cách đánh giá giờ dạy của giáo viên:
Thực tế, không phải nhà quản lý nào ở bậc tiểu học cũng biết thông thạo, giỏi
về công nghệ thông tin vì vậy trong quá trình đánh giá một giờ dạy của giáo viên
có ứng dụng công nghệ thông tin không phải ai cũng đánh giá đúng, chính xác. Do
đó để có thể đánh giá được giờ dạy có ứng dụng công nghệ thông tin, bản thân
người quản lí phải biết, thông thạo và không còn cách nào khác đó là mỗi người
phải tích cực học tập nâng cao kiến thức về tin học để có hành trang cơ bản về tin
học.
11
Đánh giá một giờ dạy có ứng dụng công nghệ thông tin, vấn đề không phải trong
tiết học đó giáo viên có sử dụng công nghệ thông tin hay không mà giáo viên sử
dụng công nghệ thông tin có đạt được mục tiêu bài học không, có tạo ra được môi
trường học tập tương tác tích cực hay không và hiệu quả giờ dạy cuối cùng là gì
hay chỉ là phương tiện giúp giáo viên giảm sức lao động hơn thôi. Ngược lại, trong
bài học đó nếu có sự hỗ trợ của công nghệ thông tin mà giáo viên không sử dụng
do “tính ì”, khai thác không hết hoặc ngại chuẩn bị… thì cách đánh giá cũng phải
khác.
II/ CÁC GIẢI PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN:
1. Thành lập ban chỉ đạo, xây dựng và chỉ đạo thực tốt kế hoạch ứng dụng
công nghệ thông tin trong nhà trường.
- Ngay từ đầu năm học 2008-2009, thực hiện chủ đề năm học, nhà trường đã thành

lập ban chỉ đạo và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên trong ban chỉ đạo.
- Ban chỉ đạo rà soát, đánh giá tình hình sử dụng công nghệ thông tin trong nhà
trường, xây dựng kế hoạch thực hiện phù hợp. Tổ chức từng bước thực hiện có
hiệu quả kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường:
+ Động viên khích lệ, tạo điều kiện hỗ trợ nhau để mỗi cán bộ giáo có may tính tại
nhà.
+ Khuyến khích tất cả giáo viên soạn bài, làm hồ sơ, báo cáo trên máy tính.
+ Nhà trường kết nối mạng ở tất cả các phòng, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi giáo
viên học tập, khai thác tư liệu qua mạng.
+ Động viên mọi giáo viên kết nối mạng tại nhà.
+ Khuyến khích giáo viên thao giảng bằng giáo án điện tử. Cộng điểm thi đua cho
những giáo viên có ứng dụng công nghệ thông tin.
2. Tổ chức cho giáo viên đăng kí thực hiện kế hoạch, giao chỉ tiêu cụ thể
đến từng giáo viên.
- Năm học 2008-2009 , 2009-2010 trường có một số giáo viên dạy được giáo án
điện tử và biết truy cấp intenet, nhà trường cộng điểm thi đua cho những giáo viên
ứng dụng được công nghệ.
- Năm học 2010- 2011, trong hội nghị cán bộ công chức đầu năm, nhà trường giao
chỉ tiêu cho tất cả giáo viên trong trường phải biết ứng dụng công nghệ thông tin
12
trong giảng dạy. Trong đợt thao giảng giáo viên giỏi trường (mỗi Giáo viên 2 tiết,
có ít nhất 1 tiết dạy bằng giáo án điện tử), 100% giáo viên phải dạy bằng giáo án
điện tử, (nếu bài dạy đó phù hợp). Nếu giáo viên nào gặp khó khăn, đề xuất nhà
trường tạo điều kiện giúp đỡ, người biết dạy cho người chưa biết. Chỉ tiêu này
được toàn thể cán bộ giáo viên đồng thuận và mỗi giáo viên tự xây dựng cho mình
kế hoạch học tập.
3. Tổ chức sinh hoạt chuyên môn với chủ đề: “ứng dụng công nghệ thông
tin trong giảng dạy”:
- Sau khi cho giáo viên đăng kí, nhất trí với chỉ tiêu giao, nhà trường tổ chức cho
toàn thể giáo viên hội thảo chuyên đề: “Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng

dạy”. Mỗi giáo viên chuẩn bị ý kiến của cá nhân về:
- Xác định vai trò, tác dụng của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới
phương pháp dạy học.
- Những thuận lợi của cá nhân trong việc ứng dụng công nghệ thông tin.
- Những khó khăn, vướng mắc, hạn chế, tồn tại trong quá trình sử dụng của bản
thân, của đồng nghiệp.
- Nêu ý kiến đề xuất, kiến nghị.
Trên cơ sở ý kiến của từng cá nhân, ban chỉ đạo xây dựng kế hoạch hành động phù
hợp với tình hình chung của nhà trường.
4.Tổ chức tập huấn công nghệ thông tin cho giáo viên:
- Năm học 2009-2010 nhà trường cũng đã tổ chức tập huấn về phần mềm Power
Point, cho cán bộ giáo viên. Nhìn chung giáo viên vẫn chưa xác định được hết vai
trò của giáo án điện tử nên chưa tích cực học tập.Một bộ phận ngại khó, ngại đầu
tư nên hưởng ứng chưa nhiệt tình.
- Năm học 2010-2011, bằng việc giao chỉ tiêu cụ thể, trên cơ sở những khó khăn,
vướng mắc và ý kiến đề xuất kiến nghị nhà trường đã tiếp tục tổ chức một số buổi
tập huấn về phần mềm Power Point, khai thác tư liệu trên mạng, truy cập trang
, , giáo viên tin học của nhà trường là người trực
tiếp hướng dẫn. Yêu cầu mỗi giáo viên thực hành bằng một giáo án cụ thể và là
một trong những điều kiện bắt buộc để tham gia thi giáo viên giỏi cấp trường.
13
Chính vì vậy, tất cả giáo viên của nhà trường đều phải tham gia và trong đợt thi
giáo viên giỏi trường, có 15/15 giáo viên dạy bằng giáo án điện tử.
- Hiện tại, 100% giáo viên của nhà trường đã biết truy cập Intenet, khai thác tư
liệu, daoloaw tài liệu, giáo án và có thể chỉnh sửa, soạn giáo án điện tử.

5. Tổ chức dạy mẫu một số tiết ở một số môn, ứng dụng rộng rãi trong công
tác giảng dạy ở nhà trường.
- Năm học 2008-2009 là năm đầu tiên thực hiện chủ đề ứng dụng công nghệ thông
tin, đợt thao giảng giáo viên giỏi cấp huyện, nhà trường đã thiết kế 5 tiết dạy bằng

giáo án điện tử cho 5 đồng chí tham gia thi huyện:
Đó là: Một tiết Lịch sử lớp 5, một tiết Địa Lý lớp 4, một tiết Khoa học lớp 4, một
tiết tập đọc lớp 3. Trong đó có 3 tiết được hội đồng giám khảo cho điểm cao:
19/20, 19,5/20 và 19,75/20 điểm và được tham gia vòng chọn thi Giáo viên giỏi
Tỉnh, trong đó có môt đồng chí thi GVG tỉnh đạt giờ giỏi cũng dạy bằng giáo án
điện tử.
- Thông qua một sô tiết dạy mẫu, giáo viên thấy được hiệu quả rõ rệt khi sử dụng
giáo án điện tử, giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức giảng
dạy,tư liệu phong phú đa dạng, nhiều tư liệu giáo viên vận dụng giúp học sinh khai
thác kiến thức, học sinh học tập sôi nổi, hứng thú ,tích cực, tiếp nhận bài dạy
nhanh…
14
Giáo viên tin học đang tập huấn soạn giáo án điện tử cho Cán bộ giáo viên
viên

6. Tổng kết đánh giá, xếp loại thi đua đối với giáo viên trong việc ứng dụng
công nghệ thông tin:
- Kể từ năm học 2008-2009 trong hệ thống tiêu chí đánh giá xếp loại thi đua, nhà
trường đã đưa nội dung ứng dụng công nghệ thông tin vào một tiêu chí để đánh
giá, xếp loại cán bộ giáo viên cuối năm. Giáo viên nào sử dụng nhiều, điểm thưởng
sẽ tăng lên.
- Từng tháng, từng kì nhà trường đều đưa nội dung ứng dụng công nghệ thông tin
vào đánh giá việc thực hiện kế oạch của nhà trường.
- Năm học 2010-2011, tiêu chí ứng dụng công nghệ thông tin là tiêu chí bắt buộc
để cán bộ giáo viên tham gia đánh giá thi đua.
Nhờ vậy, giáo viên có ý thức, tự giác tích cực hơn trong việc học tập, nâng cao
kiến thức về công nghệ thông tin, ứng dụng rộng rãi và triệt để trong quá trình dạy
học.
*******************
Năm học 20010-2011 bằng việc áp dụng mạnh mẽ, triệt để các giải pháp và các

biện phảp tổ chức thực hiện nêu trên, có thể nói, nhà trường đã hoàn thành tốt kế
hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học mà ban chỉ đạo đã xây dựng kế
hoạch từ đầu năm học. Số tiết dạy bằng giáo án điện tử tăng, chất lượng giờ dạy
được nâng lên rõ rên, nhờ đó mà chất lượng học tập của học sinh cũng tăng lên.
Giáo viên không còn ngại khi dạy bằng giáo án điện tử, giáo viên nào cũng muốn
có cơ hội được thể hiện, học sinh học tập sổi nổi, hào hứng tích cực, phát huy được
15
Một tiết dạy Lịch Sử Lớp 5 có ứng dụng công nghệ thông tin.
(Giáo viên giỏi cấp tỉnh)
tính năng động, sáng tạo và ưa khám phá của học sinh tiểu học. Lao động của
người thầy giáo nhẹ nhàng nhưng đòi hỏi công phu và tập trung nhiều trí tuệ.
- Kết quả thao giảng trong năm học này như sau:
Năm học
Số tiết
TGiảng Giỏi Khá
Số tíêt
ƯDCNTT Giỏi khá
Thao giảng
tháng 10
30 24(80%) 8 27 25(93%) 2
Cả năm. 87 68(78,2%) 19 57 50(87,7%) 5
Qua bảng số liệu trên ta thấy số tiết ứng dụng công nghệ thông tin trong năm
học này tăng lên rõ rệt so với các năm học trước, tỷ lệ giờ giỏi của những tiết có
ứng dụng công nghệ thông tin cũng tăng hơn so với những tiết dạy thông thường.
C-KẾT LUẬN:
CNTT đã và đang có những đóng góp đa dạng và quan trọng vào quá trình
dạy và học, hỗ trợ công tác giảng dạy và nâng cao chất lượng các hoạt động học
tập cho hiệu quả hơn, tạo ra nhiều phương pháp tiếp cận học tập, bảo đảm sự tiếp
cận với chương trình dạy và học.
CNTT có thể cải thiện việc đánh giá quá trình dạy và học bằng cách đưa ra

những phân tích và phản hồi nhanh chóng và bằng cách hỗ trợ giáo viên sử dụng
những đánh giá của học sinh để cải tiến chương trình giảng dạy, từ đó đưa ra các
đánh giá chính xác về cách tiếp cận và vận dụng tri thức mới.
Đổi mới phương pháp dạy học hiện đang là vấn đề cốt tử để nâng cao chất
lượng dạy học. Đó là một trong những mục tiêu quan trọng nhất trong cải cách
giáo dục ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông nhằm đổi mới nội dung, phương pháp dạy học là một công việc lâu
dài, khó khăn đòi hỏi rất nhiều điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính và năng lực
của đội ngũ giáo viên. Do đó, để đẩy mạnh việc ứng dụng và phát triển công nghệ
thông tin trong dạy học nói chung, ở các nhà tiểu học nói riêng cần cần chỉ đạo
giáo viên thực hiện tốt một số vấn đề sau:
- Giáo viên cần mạnh dạn, không ngại khó, tự thiết kế và sử dụng bài giảng điện tử
của mình sẽ giúp cho giáo viên rèn luyện được nhiều kỹ năng và phối hợp tốt các
phương pháp dạy học tích cực khác;
16
- Khi thiết kế bài giảng điện tử cần chuẩn bị trước kịch bản, tư liệu (Vedeo, hình
ảnh, bảng biểu, ….), chọn giải pháp cho sử dụng công nghệ, sau đó mới bắt tay vào
soạn giảng. Nếu sử dụng MS PowerPiont làm công cụ chính cần lưu ý về Font chữ,
màu chữ (Xanh(đen)- trắng, vàng/đỏ) và hiệu ứng thích hợp (hiệu ứng đơn giản,
nhẹ nhàng tránh gây mất tập trung vào nội dung bài giảng);
- Nội dung bài giảng điện tử cần cô động, xúc tích, hình ảnh, các mô phỏng cần
xác định chủ đề (trong 1 slide không nên có nhiều hình hay nhiều chữ), những nội
dung học sinh ghi bài cần có qui ước (có thể dùng khung hay màu nền) sẽ khắc
phục được việc ghi bài của học sinh; Nội dung bài giảng chứa nhiều liên kết nhất
là liên kết đến hệ thống câu hỏi để khắc phục những tình huống sư phạm phát sinh
(như nhắc lại kiến thức, dàn bài, hết giờ, … các liên kết nầy có thể đặt trong slide
chủ), cần khai thác thế mạnh của CNTT trong kiểm tra đánh giá và kiểm chứng
kếtquả.
- Không lạm dụng công nghệ nếu chúng không tác động tích cực đến quá trình dạy
học và sự phát triển của học sinh, công nghệ mô phỏng nếu không phản ánh đúng

nội dung, giá trị nghệ thuật và thực tế thì không nên sử dụng, chuẩn kiến thức ở
mức độ vận dụng cần kết hợp bảng và sử dụng các phương pháp dạy học khác mới
có hiệu quả.
- Giáo viên cần học, tập huấn các lớp soạn, giảng bài giảng điện tử, thường xuyên
truy cập vào các trang web và thành viên của diễn đàn:bachkim.vndayhocintel.org,
giaovien.net, moet.edu.vn, … mỗi trường cần có câu lạc bộ “Giáo án điện tử” để
trao đổi và rút kinh nghiệm, tiếp thu những công nghệ mới trao đổi những các làm
hay.
- Các nhà trường cần xây dựng và tiết kiệm ngân sách để xây dựng nguồn quỹ
dành cho việc đầu tư, sửa chữa nâng cấp phòng máy,đường truyền, máy chiếu, phụ
cấp cho cán bộ phụ trách.
- Có cán bộ thiết bị chuyên trách phụ trách việc sử dụng các thiết bị công nghệ.
Trên đây là một số giải pháp chỉ đạo giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin trong
công tác giảng dạy để góp phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy học,
nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập trong nhà trường, thúc đẩy nhà trường
ngày càng phát triển đi lên, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại- thời đại của
17
khoa học và công nghệ. Với những giải pháp đó, trường tiểu học Nga Lĩnh bước
đầu đã hoàn thành tốt kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường.
Tuy nhiên cũng mới chỉ thành công ở bước đầu, nhà trường vẫn còn tiếp tục phải
đẩy mạnh hơn nữa việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác giáo dục
bằng những giải pháp hữu hiệu hơn. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của đồng
nghiệp./.
Nga Lĩnh ngày 25 tháng 4 năm 2011
NGƯỜI VIẾT
Ngô Thị Hương
18