Tích hợp nội dung cuộ vận động học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy ngữ văn THCS

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
- 1 -

Giải pháp hữu ích
TÍCH HỢP NỘI DUNG “ HỌC
TẬP VÀ LÀM THEO TẤM
GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ
MINH ” TRONG DẠY – HỌC
MƠN NGỮ VĂN CẤP THCS
Giáo viên : Hồng Thị Thanh Lượng
Năm học 2010 -2011
Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
Tháp Mười đẹp nhất bông sen
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ
- 2 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Văn học là nhân học” .Văn học có vai trò rất quan trọng trong đời sống và trong sự
phát triển tư duy của con người .
Là một mơn học thuộc nhóm khoa học xã hội ,mơn văn có tầm quan trọng trong
việc giáo dục quan điểm ,tư tưởng ,tình cảm cho học sinh Mặt khác “ Dạy văn là một q
trình rèn luyện tồn diện” ( Nghiên cứu giáo dục , số 28, 11/1973), chính vì vậy nội dung
giáo dục tư tưởng , đạo đức cho HS trong q trình dạy và học văn là vơ cùng quan trọng
và có nhiều cơ sở sát thực để giáo viên liên hệ giáo dục thuận lợi hơn các mơn học khác .
Trong những năm vừa qua , thực hiện chương trình sách giáo khoa mới cùng với
phong trào đổi mới phương pháp dạy học trong nhà trường phổ thơng , mơn văn đã mang

tính cập nhật hơn , gắn với thực tế cuộc sống hơn .
Như vậy trong q trình dạy và học mơn ngữ văn , giáo viên khơng thể khơng thể
hiện rõ và đưa vào tích hợp giảng dạy , giáo dục , tun truyền cho học sinh nội dung các
cuộc vận động lớn của ngành giáo dục trong những năm vừa qua như cuộc vận động Hai
khơng , phong trào Xây dựng trường học thân thiện , học sinh tích cực …Đặc biệt với
vai trò giáo dục thái độ , tư tưởng , đạo đức nhằm mục tiêu hồn thiện nhân cách cho học
sinh để các em trở thành những con người mới xã hội chủ nghĩa , đồng thời góp phần tích
cực trong việc chấn hưng nền tảng đạo đức xã hội trong giai đoạn hiện nay , vấn đề tích
hợp nội dung cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là vơ
cùng thiết thực và cần phải có sự quan tâm đúng mức của mỗi giáo viên trong q trình
giảng dạy . Điều đó cũng thể hiện một cách rõ ràng sự tích cực và nghiêm túc của mỗi giáo
viên trong việc tham gia hưởng ứng cuộc vận động manh tính xã hội rộng lớn , có ý nghĩa
vơ cùng quan trong và sâu sắc này . Bởi như chúng ta đều biết , “mỗi bài nói , bài viết , một
lời căn dặn , một buổi gặp gỡ , cơng tác của Người đều chứa đựng ý nghĩa tư tưởng , hành
vi và quan hệ đạo đức cách mạng sáng ngời . Con người , cuộc đời và sự nghiệp cách
mạng của Người đều là tấm gương đạo đức cho tồn Đảng , tồn dân ta học tập suốt đời”.
( Tài liệu phục vụ cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí minh ,
nhà xuất bản chính trị quốc gia , năm 2007) . Nói đến đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh
là nói đến “một nhân cách rất Việt Nam , một lối sống bình dị , rất Việt Nam , rất phương
đơng , nhưng cũng đồng thời rất mới , rất hiện đại” (…) ( Phong cách Hồ Chí Minh , Lê
Anh Trà ).Đặc biệt trong phiên họp lần thứ 24 tại Pa Ri , tổ chức UNESCO đã tơn vinh :
Hồ Chí Minh là một vị anh hùng giải phóng dân tộc và là một danh nhân văn hóa thế
giới .
Từ những nhận thức trên , tơi đã để tâm nghiên cứu , tìm tòi và thử nghiệm các
nội dung và phương pháp tích hợp nội dung cuộc vận động Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh trong q trình dạy học của bản thân ba năm qua và đã thu
- 3 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS

nhận được những kết quả tích cực. Năm học 2010 -2011 này , đối với mơn ngữ văn cấp
trung học cơ sở , đồng thời với việc hướng dẫn thực hiện dạy học và đổi mới kiểm tra
đánh giá theo chuẩn kiến thức kĩ năng , bộ giáo dục cũng đã ban hành tài liệu hướng dẫn
tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh . Như vậy nội
dung tích hợp trong tài liệu hướng dẫn có thể coi là những nội dung kiến thức bắt buộc
trong chương trình dạy học mơn ngữ văn cấp trung học cơ sở theo chuẩn kiến thức , kĩ
năng . Chính vì vậy , tơi xin mạnh dạn chia sẻ một số giải pháp mà bản thân đã thực
nghiệm “ Tích hợp nội dung “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ”
trong dạy học mơn ngữ văn bậc THCS” để đồng nghiệp cùng tham khảo , rất mong
được sự đóng góp ý kiến và chia sẻ của đồng nghiệp gần xa .
II.GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU
Căn cứ chương trình ngữ văn trung học cơ sở ban hành năm 2002 và tài liệu hướng
dẫn tích hợp nội dung Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh mơn ngữ
văn cấp trung học cơ sở mới ban hành , trong chương trình dạy học mơn ngữ văn bậc trung
học cơ sở có 24 văn bản bắt buộc thực hiện tích hợp nội dung này . Nhưng theo sự nghiên
cứu và tìm tòi của bản thân , tơi nhận thấy chúng ta hồn tồn có thể đưa nội dung tích hợp
này vào một số văn bản khác và kể cả trong một số bài dạy tiếng Việt hoặc tập làm văn
trong chương trình . Song do điều kiện và thời gian nên với phạm vi nghiên cứu của đề tài
này tơi chỉ gói gọn ở chương trình ngữ văn lớp 9 với 4 văn bản có nội dung hướng dẫn tích
hợp trong tài liệu hướng dẫn và một số văn bản , bài dạy tiếng Việt , tập làm văn mà bản
thân đã tìm hiểu và thực hiện tích hợp trong q trình giảng dạy của mình . Gồm có :
Văn bản :
- Phong cách Hồ Chí Minh của Lê Anh Trà (Tài liệu hướng dẫn )
- Đấu tranh cho một thế giới hòa bình của G. Mác-két (Tài liệu hướng dẫn )
- Tiếng nói văn nghệ của Nguyễn Đình Thi (Tài liệu hướng dẫn )
- Viếng lăng Bác của Viễn Phương (Tài liệu hướng dẫn )
- Chuyện cũ trong phủ chúa của Phạm Đình Hổ
- Mùa xn nho nhỏ của Thanh Hải
- Cố hương của Lỗ Tấn
Bài tiếng Việt : Trau dồi vốn từ

Tập làm văn :- Cách làm bài văn nghị luận về một sự việc , hiện tượng đời sống .
- Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý .
III.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Khi viết giải pháp này ,tơi muốn các đồng nghiệp chia sẻ cùng tơi những kinh
nghiệm giảng dạy ,trao đổi bàn luận để tìm ra biện pháp thiết thực ,khả thi nhất nhằm hồn
thành tốt nhiệm vụ và mục tiêu giáo dục trong giảng dạy mơn ngữ văn bậc trung học cơ sở
theo chuẩn kiến thức ,kĩ năng đã ban hành và mục tiêu giáo dục chung là mỗi giáo viên văn
sẽ góp phần đào tạo cho đất nước những thế hệ học sinh ,khơng chỉ thành thục về kĩ năng ,
hiểu biết về tri thức mà còn giàu có về cảm xúc ,có tâm hồn trong sáng ,nhân ái ,biết vươn
tới Chân – Thiện – Mĩ và có một nền tảng đạo đức tốt đẹp mang nhân cách của con người
mới xã hội chủ nghĩa .Chính là , trang bị cho học sinh những hiểu biết cần thiết , cơ bản về
đạo đức Hồ Chí Minh , để làm theo tấm gương của Người ; giáo dục ý thức quan tâm tới
- 4 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
việc học tập , làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở thành thói quen và nếp sống
của các em để trở thành những cơng dân tốt biết sống và làm việc cống hiến cho đất nước .
PHẦN II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN
Trong tài liệu bồi dưỡng thay sách giáo khoa năm 2002 đã nêu rõ : Mơn ngữ văn có
vị trí đặc biệt trong việc thực hiện mục tiêu chung của trường trung học cơ sở : Góp phần
hình thành những con người có trình độ học vấn phổ thơng cơ sở , chuẩn bị cho họ ra
đời , hoặc tiếp tục học lên ở bậc học cao hơn .Đó là những con người có ý thức tự tu
dưỡng , biết thương u , q trọng gia đình , bạn bè , có lòng u nước , u chủ
nghĩa xã hội ; biết hướng tới những tư tưởng , tình cảm như lòng nhân ái , tinh thần
tơn trọng lẽ phải , cơng bằng …, lòng ghét cái xấu , cái ác ( …).Đó là những con người
có ham muốn đem tài trí của mình cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
Vấn đề tích hợp trong dạy học ngữ văn trung học cơ sở là một trong những nội dung

đổi mới về nội dung và phương pháp dạy học trong chương trình sách giáo khoa mới mà
chúng ta đã thực hiện trong những năm qua . Tích hợp các nội dung giảng dạy đối với các
bộ mơn khoa học xã hội là mối liên hệ bên trong , mối liên hệ bản chất của nội dung – tư
duy – tư tưởng , ln tiềm ẩn và rất linh hoạt . Trong chương trình giảng dạy , giáo viên
ngữ văn khơng chỉ cần có sự tích hợp nội dung kiến thức , kĩ năng của ba phân mơn văn –
tiếng Việt – tập làm văn mà còn phải tích hợp nội dung kiến thức , kĩ năng của các mơn
học khác có liên quan , các vấn đề trong thực tiễn đời sống và đặc biệt là các nội dung giáo
dục thái độ tư tưởng cho học sinh một cách linh hoạt , uyển chuyển và tinh tế .
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
Kể từ năm học 2006-2007 , khi cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh được Đảng và nhà nước phát động và triển khai rộng khắp trong tồn xã hội ,
ngành giáo dục cũng đã đưa nội dung thực hiện cuộc vận động này là một trong những
nhiệm vụ giáo dục trong tất cả các bậc học . Đối với trường trung học cơ sở Đơng Thanh
chúng tơi và qua tham khảo một số trường bạn trong huyện , tơi được biết rằng nội dung
này đã được ban giám hiệu nhà trường ,các tổ chun mơn và từng giáo viên đưa vào kế
hoạch trọng tâm trong kế hoạch năm học , kì học triển khai cụ thể trong kế hoạch tháng ,
tuần về vấn đề tư tưởng nề nếp và cả chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chun mơn giảng dạy ,
giáo dục của mỗi giáo viên .Ngồi các hoạt động ngoại khóa do cơng đồn , đồn thanh
niên , đội thiếu niên trường tổ chức nhằm tun truyền và định hướng giáo dục cho học
sinh thì bản thân mỗi giáo viên cũng đã có những trăn trở , tìm tòi và vận dụng đưa nội
dung cuộc vận động vào tích hợp giảng dạy , giáo dục trong các giờ học trên lớp . Hầu hết
ở các bộ mơn ,đặc biệt ở bộ mơn ngữ văn , dù ở những mức độ khác nhau , song mỗi giáo
viên đều đã thể hiện được tinh thần tích cực trong việc hưởng ứng thực hiện nội dung cuộc
vận động này . Song trên thực tế , chúng ta có thể nhận thấy còn có những giáo viên , tuy
- 5 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
rất tâm huyết và tích cực nhưng còn lúng túng trong nội dung và phương pháp tích hợp nội
dung này trong q trình dạy học nên hiệu quả thực hiện cuộc vận động trong cơng tác

tun truyền và giáo dục trong nhà trường còn hạn chế .Nhận thức và ý thức thực hiện nội
dung cuộc vận động này của học sinh còn khá mờ nhạt và chưa tạo thành thói quen tự giác
trong học tập cũng như cuộc sống sinh hoạt hàng ngày ; sự hiểu biết của học sinh về tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh còn ít ỏi và khá mơ hồ .
III.NGUN NHÂN
Ngun nhân dẫn đến thực trạng trên thì có nhiều song theo tơi ,do một số ngun
nhân chủ yếu sau :
1. Đối với người dạy
Đa số giáo viên đều tận tụy với cơng tác giảng dạy,chăm lo quan tâm đến học sinh ,
tích cực thực hiện cuộc vận động nhưng vẫn còn những mặt hạn chế sau :
- Phương pháp tích hợp chưa thực sự phù hợp , đơi khi q cứng nhắc , khiên cưỡng ,
áp đặt mang tính thuyết giáo .
- Do điều kiện khách quan nên việc sử dụng đồ dùng dạy học ,phương pháp trực quan
vào tiết học hạn chế hứng thú học tập , khả năng tư duy khám phá và tự nhận thức của học
sinh .
- Một số giáo viên chưa thực sự quan tâm đến nội dung tích hợp này nên thực hiện
qua loa , đại khái mang tính hình thức .
- Do chưa có một tài liệu hướng dẫn cụ thể nào giúp giáo viên có những định hướng
giáo dục đúng chuẩn và đúng lúc , đúng chỗ .
2. Đối với học sinh
- Một số học sinh chưa có ý thức và nhận thức đúng đắn đối với các vấn đề xã hội và
vấn đề tự giáo dục đạo đức bản thân .
- Do sự phát triển bùng nổ của cơng nghệ thơng tin và thơng tin , liên lạc do vậy học
sinh thường bị phân tán tư tưởng vào những vấn đề hoặc nội dung thơng tin ngồi luồng
khiến cho các em thờ ơ và rất nhanh qn lãng những nội dung ngồi kiến thức chuẩn của
bài học nếu giáo viên chỉ đề cập đến một cách qua loa , đại khái .
- Đa số các em lười hoặc khơng bao giờ suy nghĩ ,liên tưởng , so sánh , suy luận nội
dung tri thức gắn với cuộc sống khi đọc sách ,kể cả văn bản trong SGK cũng như các loại
sách báo và các kênh thơng tin khác .
IV. MỘT SỐ GIẢI PHÁP

Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng từng đánh giá rất cao lứa tuổi học sinh trong nhà
trường như sau “Lứa tuổi từ 7 đến 17 là rất nhạy cảm,thơng minh lạ lùng lắm”.Vì vậy ,từ
thực tế giảng dạy và dự giờ học hỏi , rút kinh nghiệm từ đồng nghiệp,tơi mạnh dạn đưa ra
một số giải pháp để tích hợp nội dung Học tập và làm theo tấm gương đạo đức trong
mơn ngữ văn cấp trung học cớ sở như sau :
1 .Đối với giáo viên
Trước hết , người giáo viên giảng dạy mơn ngữ văn phải thấm nhuần quan điểm tích
hợp ; có cái nhìn tổng thể về mục tiêu , chương trình sách giáo khoa , phương pháp giảng
dạy bộ mơn trên tinh thần tích hợp …nghĩa là phải có tư duy tích hợp .Riêng với vấn đề
- 6 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh phải đảm bảo các
ngun tắc sau :
- Nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một nội dung bắt
buộc trong chương trình dạy học ngữ văn theo chuẩn kiến thức kĩ năng của bậc học .
- Mục tiêu , nội dung , phương pháp giáo dục phải phù hợp với mục tiêu giáo dục của
cấp học , góp phần thực hiện mục tiêu của giáo dục phổ thơng nói chung .
- Nội dung tích hợp phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi HS , phù hợp với
đặc trưng của mơn học , khơng làm thay đổi mục tiêu của mơn học , bài học ; phải nhẹ
nhàng , sinh động , uyển chuyển tránh gây nặng nề , góp phần vào việc tạo nên sự gắn bó
nội dung học tập với thực tiễn cuộc sống .Cụ thể :
1.1 . Chuẩn bị giáo án lên lớp :
Giáo viên cần có cái nhìn bao qt trong tồn bộ bài dạy để cùng với việc xác định
nội dung tích hợp của ba phân mơn , liên hệ các mơn học khác cũng cần phải xác định rõ
mục đích tích hợp , mức độ tích hợp , thời điểm tích hợp , phương pháp tích hợp nội dung
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong bài học một cách cụ thể và rõ
ràng . Ở nội dung này , hiện nay đã có tài liệu hướng dẫn do đó giáo viên có thể căn cứ vào
tài liệu để chuẩn bị song đối với những tiết dạy khác ngồi tài liệu hướng dẫn , giáo viên

cần linh động và sáng tạo xác định cho bài học.
Ví dụ , trong chương trình ngữ văn lớp 9 , với các bài dạy như đã nêu ở phần giới hạn
phạm vi nghiên cứu ở trên có 4 văn bản đã được hướng dẫn thực hiện trong tài liệu , các
bài dạy còn lại , có thể xác định như sau :
* Văn bản Chuyện cũ trong phủ chúa , Phạm Đình Hổ :
+ Chủ đề : Lối sơng của người đứng đầu một quốc gia và đời sống của nhân dân .
+ Mức độ : Liên hệ
+ Nội dung tích hợp : Liên hệ so sánh với lối sống và phong cách của chủ tịch Hồ Chí
Minh và đời sống của nhân dân ta hiện nay .
+ Phương pháp : So sánh , bình luận
+ Tài liệu : Văn bản Phong cách Hồ Chí Minh , Lê Anh Trà ; văn bản Đức tính giản dị
của Bác Hồ , Phạm Văn Đồng ; tác phẩm Một số mẩu chuyện và lời dạy của chủ tịch Hồ
Chí Minh.
+ Thời điểm tích hợp : Cuối tiết học .
* Văn bản : Mùa xn nho nhỏ của Thanh Hải
+ Chủ đề : Khát vọng cống hiến cho đất nước , cho cuộc đời chung .
+ Mức độ : Liên hệ
+ Phương pháp : gợi liên hệ minh chứng .
+ Nội dung tích hợp : Bảy mươi chín tuổi của Bác là bảy mươi chín mùa xn tươi
đẹp Người đã dâng hiến để làm nên mùa xn tươi đẹp cho Tổ quốc .
+ Tài liệu : Một số câu nói thể hiện tư tưởng về sự cống hiến và mối quan hệ riêng
chung của Bác Hồ .
+ Thời điểm tích hợp : Sau khi phân tích khổ thơ 4+ 5 của tác phẩm .
* Cố hương của Lỗ Tấn
+ Chủ đề : Vấn đề tìm đường cho q hương , đât nước .
- 7 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
+ Mức độ : Liên hệ

+ Nội dung tích hợp : khát vọng và niềm tin cùng với ý chí kiên cường có thể biến hy
vọng , ước mơ thành hiện thực
+ Phương pháp : Gợi mở liên hệ minh chứng .
+ Thời điểm tích hợp : Phần cuối tác phẩm , với những suy nghĩ của nhân vật khi rời
khỏi cố hương .
* Bài : Trau dồi vốn từ
+ Mức độ : Liên hệ
+ Nội dung : Cách sử dụng ngơn ngữ trong nói và viết
+ Phương pháp : Lấy ví dụ minh họa : câu chuyện Chữ quan liêu viết như thế nào
hoặc Đón vua hay là đón Bác .Bản tun ngơn độc lập .
+ Thời điểm tích hợp : sau khi làm bài tập 5 SGK
* Bài : Cách làm bài văn nghị luận về một sự việc , hiện tượng đời sống
+ Mức độ : Liên hệ
+ Nội dung : Phương pháp lập luận .
+ Phương pháp : Lấy ví dụ minh họa : bài Lòng u nước của nhân dân ta ( SGK ngữ
văn lớp 7).
+ Thời điểm tích hợp : Sau khi tìm hiểu cách sắp xếp các ý theo bố cục của bài nghị
luận .
* Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý :
+ Mức độ : Liên hệ
+ Nội dung : câu chuyện Thời gian q báu lắm
+ Phương pháp : Liên hệ giáo dục
+ Thời điểm tích hợp : Sau khi làm bài luyện tập SGK
Từ đó , giáo viên sẽ có cơ sở để khai thác các nguồn tư liệu hoặc tài ngun trên mạng
để phục vụ thiết thực cho bài dạy của mình .
Ví dụ như một số mẩu chuyện và lời dạy của Bác Hồ , các hình ảnh tư liệu về Bác ,
các tác phẩm , bài viết của Bác …
1.2 .Thực hiện q trình dạy học trên lớp :
Ứng dụng cơng nghệ tin học nói chung và phần mềm dạy học nói riêng vào hoạt động
dạy , học đang được sự quan tâm đặc biệt của ngành giáo dục . Điều này được thể hiện rõ

trong chủ đề năm học của các năm học gần đây . Sử dụng phần mềm trong hoạt động dạy
học cũng là một u cầu trong đổi mới phương pháp dạy học nhằm tích cực hóa các hoạt
động của học sinh trong việc tìm tòi , khám phá tri thức , đồng thời khiến cho giờ dạy trở
nên sinh động , hấp dẫn hơn . Với mơn ngữ văn là một mơn học được học sinh coi là “ Khó
– Khổ ” lại có những nội dung tích hợp mang tính tư tưởng , đạo đức dễ bị coi là áp lực
nặng nề và khơ khan , căng thẳng , thì việc ứng dụng cơng nghệ tin học trong các giờ dạy
này , nhất là các tiết dạy văn bản , theo tơi có thể được coi là một giải pháp tích cực . Vì
Hs có thể quan sát trực tiếp các hình ảnh minh họa , đọc và nhớ được những câu nói hoặc
một số mẩu chuyện ngắn …để tự các em rút ra bài học , kết luận , đánh giá bằng chính sự
nhận thức , so sánh đối chiếu của riêng mình .
- 8 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
Tuy nhiên , về mặt phương pháp giảng dạy , trong trường hợp khơng thể hoặc khơng
có điều kiện ứng dụng cơng nghệ tin học , giáo viên có thể khéo léo vận dụng tích hợp
bằng cách nêu các câu hỏi gợi mở ,liên hệ , so sánh hoặc phương pháp lấy minh chứng ,
nêu gương một cách thật tự nhiên và phải lưu ý tạo cho HS tâm thế , sự hứng thú tích cực
tư duy , phát hiện , bộc lộ hiểu biết , quan điểm riêng tránh sự áp đặt khiên cưỡng và cứng
nhắc .
Mỗi nội dung tích hợp cần hướng đến một nội dung giáo dục thái độ , đạo đức thực tế
cho học sinh một cách rõ nét và cụ thể khơng nên làm nửa vời hay cưỡi ngựa xem hoa ,
cũng khơng nên tích hợp theo kiểu thuyết giáo , áp đặt , khiên cưỡng mà cần tạo ra ý thức
tự giáo dục và nhận thức cho HS .
Cụ thể :
- Nếu bài dạy có ứng dụng cơng nghệ thơng tin thì khi Gv trình chiếu các slie dự kiến
có câu hỏi hoặc hình ảnh minh họa nhằm tích hợp giáo dục thì nên chạy dòng :
Trên đầu mỗi trang trình chiếu hoặc nếu GV khơng ứng dụng cơng nghệ tin học thì
nên có câu hỏi gợi ý để HS nhắc đến cuộc vận động , nhằm giáo dục ý thức quan tâm
đến việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ; trở thành thói quen và

nếp sơng cho học sinh .
- Đối với các tiết dạy có nội dung tích hợp bộ phận ( lồng ghép trong tồn bộ nội dung
bài học ) , thì GV có thể vào lớp trước giờ dạy trong giờ nghỉ giữa hai tiết học chuẩn bị
phương tiện dạy học và trình chiếu một số hình ảnh , mở một bài hát , kể một câu chuyện
về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh như một nội dung giao lưu bình thường giữa giáo
viên và học sinh , nhằm tạo ra tâm lí thoải mái cho HS tiếp nhận những nội dung giáo dục
tích hợp sẽ thực hiện trong bài đồng thời định hướng cho HS tự giác liên hệ so sánh đối
chiếu với tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh khi học những nội dung bài học có liên quan .
Như vậy khi giáo viên có câu hỏi gợi ý , gợi mở liên hệ học sinh sẽ tự liên hệ và rút ra
bài học cần thiết cho mình mà giáo viên khơng cần phải thuyết giáo sng mang tính áp
đặt khiên cưỡng .
- Với các tiết dạy mà nội dung tích hợp chỉ ở mức liên hệ ( mức thấp nhất ), giáo viên
có thể gợi mở cho học sinh liên hệ tới các câu chuyện mà các em biết hoặc những hiểu
biết của các em về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để HS tự liên hệ và rèn luyện kĩ
năng thực hành , kĩ năng phát hiện và ứng xử tích cực trong việc học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh , giáo viên cũng có thể trình chiếu một số hình ảnh có tính
so sánh đối chiếu để HS tự nhìn nhận đánh giá và có nhận thức sâu sắc về tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh .
Từ những cách làm trên , giáo viên có thể đạt được mục tiêu tích hợp của mình , vừa
trang bị cho HS những hiểu biết cần thiết , cơ bản về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ,
đồng thời với việc phát triển kĩ năng thực hành , phát hiện của HS về những giá trị đạo
- 9 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
đức tốt đẹp trong tấm gương đạo đức của Bác Hồ , từ đó hồn thành mục tiêu giáo dục
thái độ đạo đức dự kiến tích hợp trong bài .
2. Đối với học sinh
2.1 Học sinh cần có sự chuẩn bị bài nghiêm túc trước khi đến lớp ; tích cực , chủ
động và sáng tạo trong q trình học tập trên lớp cũng như ngồi giờ học .

2.2 Học sinh cần có thái độ tích cực trong việc lĩnh hội tư tưởng và vận dụng trong
thực tế cuộc sống và học tập .
V. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Qua ba năm rút kinh nghiệm và thay đổi ,áp dụng những giải pháp nêu trên tơi nhận
thấy học sinh của mình đã thực sự hiểu biết và có ý thức thực hiện tốt hơn nội dung học tập
và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh , các em đã ý thức rõ hơn về tầm quan trọng
của đạo đức và lối sống trong sự thành cơng của mỗi con người trong sự tạo dựng chỗ
đứng trong xã hội và trong lòng người .
Cụ thể : ( thống kê với HS khối 9 trường THCS Đơng Thanh , năm học 2010-2011)
Trước khi thực hiện giải pháp :
Nội dung
khảo sát
Quan tâm
Khơng quan
tâm
Có hiểu
biết
Khơng
hiểu biết
Có vận dụng
học tập và
làm theo
Khơng
vận dụng
Mức độ
20/74
(27%)
54/74
(73%)
15/74

(20,3%)
59/74
(79,7%)
9/74
(12,2%)
65/74
(87,8%)
Sau khi thực hiện giải pháp ( tính đến cuối HKI )
Nội dung
khảo sát
Quan tâm
Khơng quan
tâm
Có hiểu
biết
Khơng
hiểu biết
Có vận dụng
học tập và
làm theo
Khơng
vận dụng
Mức độ
50/74
(67,6%)
24/74
(32,4%)
55/74
(74,3%)
19/74

(25,7%)
45/74
(60,8%)
29/74
(39,2%)
Như vậy qua kết quả khảo sát , có thể nhận thấy những giải pháp mà tơi đã thực hiện
thực sự đã mang lại hiệu quả thiết thực .( Có thể kết quả chưa thực sự cao nhưng đó là một
kết quả đáng khích lệ )
Ở phương diện là một giáo viên trực tiếp đứng lớp giảng dạy ,tơi thấy mình vững vàng
hơn trong chun mơn ;tự tin say mê hơn với sự nghiệp trồng người .Ai đó đã từng nói
“Nghiệp văn là nghiệp khổ” nhưng tơi chẳng thấy khổ chút nào mà ngược lại ,tơi thấy mình
sung sướng hạnh phúc vì được cống hiến ,góp sức mình làm đẹp cho đời .Nếu đối với học
sinh mưa dầm cũng thấm lâu thì đối với tơi , sau mỗi bài dạy có nội dung tích hợp này tơi
lại thấy mình được hiểu sâu hơn , thấm hơn và tự ý thức phải nêu gương hơn trong việc
- 10 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
thực hiện làm theo tấm gương đạo đức của Bác . Và đúng như một nhà thơ đã nói “ Nghĩ
về Bác lòng ta trong sáng hơn ” .



PHẦN III KẾT LUẬN
I. KẾT LUẬN CHUNG
Có lẽ trong nhà trường khơng có mơn khoa học nào có thể thay thế được mơn
văn .Vì đó là mơn học vừa hình thành nhân cách vừa vun đắp tâm hồn cho học sinh
.Trong thời đại hiện nay ,khoa học kĩ thuật phát triển rất nhanh ,mơn văn sẽ giữ lại tâm hồn
con người ,giữ lại những cảm giác nhân văn để con người tìm đến với con người ,trái tim
hòa cùng nhịp đập trái tim . Những lời giáo huấn khơ khan dù có hay đến đâu , sâu sắc đến

đâu cũng khó có được người nghe chấp nhận , đặc biệt đó là đối tượng HS trung học cơ sở
- vì lúc này các em thích thể hiện cá tính của mình , hay ương ngạnh và thích chống đối -
nếu đó là những lời ra lệnh , thuyết giáo mang tính áp đặt . Chính vì vậy , hãy để những nội
dung giáo dục thái độ đạo đức , những giá trị đạo đức cao đẹp của Bác Hồ tự nhiên đi vào
lòng các em , tự nhiên biến thành hành vi đạo đức tích cực của các em một cách nhẹ
nhàng , khéo léo và tinh tế . Điều đó thật khó nhưng tơi thiết nghĩ nếu chúng ta cùng sẵn
sàng chia sẻ những kinh nghiệm , giải pháp của bản thân với đồng nghiệp hẳn chúng ta sẽ
tìm được con đường đi đến trái tim và khối óc học sinh ngắn nhât và hiệu quả nhất . Chỉ có
như vậy , chúng ta mới thực sự hồn thành nhiệm vụ cao q của mình : Gieo hạt giống
tâm hồn trong lớp lớp thế hệ trẻ của đất nước hơm nay và ngày mai .
II. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT ,KIẾN NGHỊ
1. Đối với phụ huynh
- Quan tâm hơn đến việc học hành của con em mình ,đầu tư nhiều về thời gian cho con
cái học tập ,khơng nên để cho các em phụ giúp nhiều cơng việc nặng nhọc gia đình.
- Hướng dẫn và tạo cho con thói quen đọc sách, quan tâm đến những vấn đề mang tính
xã hội , mang tính thời sự của đất nước . Nêu gương và kịp thời uốn nắn những biểu hiện
lệch chuẩn về đạo đức lối sống của con em mình .
- Phối hợp chặt chẽ ,thường xun với giáo viên bộ mơn văn , GVCN để tìm hiểu ,nắm
bắt kịp thời tình hình học tập của con em mình
- 11 -

Nhà Triết học Ba Lan Heelen Tuoocsmero viết :
“ Hồ Chí Minh là một hình ảnh hồn chỉnh giữa :
Đức khơn ngoan của phật, Lòng bác ái của Chúa
Triết học của C. Mác , Thiên tài cách mạng của Lê Nin
và tình cảm của người chủ gia tộc.”

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
2. Đối với phòng giáo dục

- Tổ chức hội thảo chun đề cho giáo viên bộ mơn văn trong hàng năm để giáo viên
có dịp trao đổi kinh nghiệm ,bàn luận tìm ra biện pháp tối ưu ,tích cực nâng cao chất lượng
dạy ang2
- Đầu tư trang thiết bị ,dụng cụ trực quan ,đặc biệt là đầu tư cơng nghệ thơng tin để hỗ
trợ cho giáo viên giảng dạy văn.
3. Đối với địa phương
- Quản lí chặt chẽ các điểm kinh doanh internet và các điểm dịch vụ khơng lành mạnh
,làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập và đạo đức ,lối sống của học sinh
- Quan tâm sát sao,hiệu quả đến chất lượng giáo dục ở địa phương ,đầu tư cơ sở vật
chất kịp thời phục vụ cho việc dạy và học


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa và sách giáo viên ngữ văn 9 tập 1+ 2
2. Tài liệu bồi dưỡng thường xun cho giáo viên THCS chu kì III (2004–2007 )
mơn ngữ văn – quyển 1 và 2 – NXB Giáo dục
3. Phương pháp dạy học ngữ văn ở trường THCS theo hướng tích hợp và tích cực –
Đồn Thị Kim Nhung - NXB Đại học quốc gia TPHCM
4. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức kĩ năng mơn ngữ văn trung học sơ sở ,
năm học 2010-2011– NXB Giáo dục Việt Nam
5. Hướng dẫn tích hợp nội dung giáo dục Học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh , phần mơn ngữ văn cấp trung học cơ sở -NXB Giáo dục Việt nam
năm học 2010 – 2011.
6. Một số lời dạy và mẩu chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh , nhà xuất
bản chính trị quốc gia năm 2007
7. Một số hình ảnh minh họa có thể sử dụng khi tích hợp nội dung học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giảng dạy :
- 12 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn

THCS

- 13 -

Bé qn ¸o Kaki cđa
B¸c
Đơi dép
Bác Hồ
Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
- 14 -

B¸c Hå bãn c¬m cho bÐ
B¸c Hå th¨m hỵp t¸c x· Hïng S¬n- §¹i Tõ Th¸i Nguyªn –
gỈt mïa n¨m 1954
Chđ tÞch Hå ChÝ Minh tham gia tÕt trång c©y víi ®ång bµo
c¸n bé
Hun §«ng Anh t¹i th«n Tiªn Héi ( §«ng Héi ) ngµy
31/1/1965
Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
Bác để tình thương cho chúng con
Một đời thanh bạch, chẳng vàng son
Mong manh áo vải hồn mn trượng
Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.

- 15 -

Non sơng Việt Nam có
thể trở nên tươi đẹp hay

khơng, dân tộc Việt Nam
có bước tới đài vinh quang
để sánh vai các cường quốc
năm châu được hay khơng,
chính là nhờ một phần lớn
ở cơng học tập của các
em”.
HỒ CHÍ MINH
Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
MỤC LỤC
PHẦN I : MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Trang 1
II.GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU Trang 1
III.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Trang 1
PHẦN II.NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I.CƠ SỞ LÍ LUẬN Trang 3
II. THỰC TRẠNG Trang 3
III.NGUN NHÂN Trang 4
IV. MỘT SỐ GIẢI PHÁP Trang 4
V. KẾT QUẢ Trang 6
PHẦN III.KẾT LUẬN
I. KẾT LUẬN CHUNG Trang 8
II. MỘT SỐ ĐỀ XUẤT ,KIẾN NGHỊ Trang 8
TÀI LIỆU THAM KHẢO Trang 9
- 16 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
BÀI KHẢO SÁT MỨC ĐỘ QUAN TÂM VÀ NHẬN THỨC CỦA HS ĐỐI VỚI CUỘC

VẬN ĐỘNG HỌC TẬP VÀ LÀM THEO TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH
Ngày ………………tháng ………….năm……………
Câu 1: Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được chính
thức phát động rộng rãi trong cả nước vào năm nào :
a. 2006 b. 2007 c. 2008 d. 2009
Câu 2: Em cùng mọi người trong gia đình quan tâm đến cuộc vận động này như thế nào :
a. Khơng quan tâm b. Có biết đến c. Quan tâm d. Thường xun theo dõi.
Câu 3: Vào ngày khai giảng năm học mới nhà trường có tổ chức hoạt động nào sau đây :
(Có thể chọn nhiều đáp án )
a. Kí cam kết thực hiện cuộc vận động Hai khơng .
b. Kí cam kết thực hiện cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh
c. Kí cam kết thực hiện phong trào Xây dựng trường học thân thiện học sinh
tích cực .
d. Kí cam kết khơng để HS ngồi nhầm lớp .
Câu 4: Thực hiện tốt năm điều Bác hồ dạy cũng là thưc hiện cuộc vận động Học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh .
a. đúng b. sai .
Câu 5 : Ở trường em , liên đội có tổ chức hoạt động nào nhằm hưởng ứng thực hiện cuộc
vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh :
-………………………………………………………………………………………………
-………………………………………………………………………………………………
-………………………………………………………………………………………………
-………………………………………………………………………………………………
Câu 6 : em có những hiểu biết gì về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh:
- 17 -

Tích hợp nội dung “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ” trong dạy- học môn ngữ văn
THCS
………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
…………………………………………
Câu 7 : Em đã vận dụng học tập tấm gương đạo đức của Bác vào cuộc sống như thế nào :
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
- 18 -