“Nhận thức về vấn đề bạo lực học đường của học sinh trường Trung học phổ thông Hoài Đức A, huyện Hoài Đức, Hà Nội”

Mục lục
1. Đặt vấn
đề 4
2. Mục tiêu nghiên
cứu 5
2.1. Câu hỏi nghiên cứu 5
2.2. Mục tiêu nghiên cứu 6
3. Tổng quan tài liệu 6
3.1. Các khái niệm, thông tin, số liệu 6
3.2.Các nghiên cứu trong và ngoài nước 12
3.3. Khung lý thuyết 20
3.4.Tóm tắt về địa bàn nghiên cứu 25
4. Đối tượng và phương pháp nghiêncứu 25
4.1. Đối tượng nghiên cứu 25
4.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu 25
4.3. Phương pháp nghiên cứu 25
4.3.1. Thiết kế nghiên cứu 25
4.3.2. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu 26
4.3.3. Phương pháp thu thập số liệu 27
4.3.4. Nội dung/ chủ đề nghiên cứu chính 29
5. Đạo đức trong nghiên cứu 32
6. Hạn chế của nghiên cứu 32
Tài liệu tham khảo 34
Phụ lục 1 37
Phụ lục 2 39
Phụ lục 3 43
Phụ lục 4 45
Phụ lục 5 47
Phụ lục 6 49
Nhóm 8 lớp S1
DANH MỤC VIẾT TẮT

THPT
Trung học phổ thông
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
1. Đặt vấn đề
2
Nhóm 8 lớp S1
Quá trình công nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước, cùng với sự phát triển mạnh mẽ
của nền kinh tế thị trường đã làm thay đổi nhanh chóng bộ mặt xã hội và con người
Việt Nam. Văn hóa, lối sống, đạo đức của người Việt cũng không đứng ngoài dòng
chảy văn hóa của thời đại. Bên cạnh việc tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại
của thế giới thì văn hóa Việt còn chịu một số ảnh hưởng của văn hóa không lành
mạnh. Điển hình là trong lĩnh vực giáo dục hiện nay của nước nhà, trong những năm
gần đây, thực trạng bạo lực học đường diễn ra rất nhiều, thu hút sự quan tâm của toàn
xã hội và gây bức xúc trong dư luận. Bạo lực học đường tác động trực tiếp đến tinh
thần, thái độ học tập của học sinh và việc giảng dạy của các thầy giáo, cô giáo. Bạo
lực học đường ở Việt Nam diễn ra không chỉ ở các thành phố lớn mà còn có ở các
vùng nông thôn, không chỉ xảy ra ở học sinh nam mà còn cả học sinh nữ và dường
như xảy ra ở các cấp học. Tuy mức độ có khác nhau nhưng nhìn chung các vụ liên
quan tới bạo lực học đường đều có xu hướng gia tăng.[1],[2]
Những học sinh trung học phổ thông thuộc lứa tuổi vị thành niên đang trong giai
đoạn phát triển về thể chất và có những biến chuyển tâm lý hết sức phức tạp. Chính
yếu tố tâm lý cũng như thể chất và nhân cách chưa hoàn thiện một cách đầy đủ này
khiến cho trẻ em trong lứa tuổi vị thành niên hay bị khủng hoảng về tâm lý, dẫn đến
những suy nghĩ và hành động sai lệch. Bên cạnh đó còn nhiều nguyên nhân như xuất
phát từ gia đình, nhà trường và xuất phát từ cộng đồng, xã hội và các phương tiện
truyền thông.
Hiện tượng học sinh đánh nhau là một hiện tượng không mới, nhưng ở một số địa

phương trong thời gian gần đây đã bộc lộ những tính chất nguy hiểm và nghiêm
trọng. Điển hình là các vụ học sinh dùng hung khí đánh nhau trong trường học, trước
cổng trường, học sinh nữ đánh nhau hội đồng, làm nhục bạn gây bức xúc trong dư
luận xã hội.
Ông Phùng Khắc Bình nguyên Vụ Trưởng Vụ Công tác học sinh - sinh viên, Bộ
GD&ĐT Việt Nam cho biết: Thống kê từ 38 Sở GD&ĐT gửi về bộ từ năm 2003 đến
năm 2009 có tới hơn 8.000 vụ học sinh tham gia đánh nhau và bị xử lý kỷ luật. Theo
báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam, năm học 2009 – 2010 trên toàn quốc
3
Nhóm 8 lớp S1
đã xảy ra khoảng 1.598 vụ việc học sinh đánh nhau ở trong và ngoài trường học. Các
nhà trường đã xử lý kỷ luật khiển trách 881 học sinh, cảnh cáo 1. 558 học sinh, buộc
thôi học có thời hạn (3 ngày, 1 tuần, 1 năm học) 735 học sinh.[3]
Đi sâu vào nghiên cứu hành vi bạo lực học đường của học sinh là một vấn đề cấp
bách và ngày càng trở nên cấp thiết trong thời đại ngày nay, khi con người được coi là
động lực, là mục tiêu hàng đầu trong chiến lược phát triển của mỗi quốc gia. Qua đó
có thể thấy, giáo dục đạo đức cho thanh thiếu niên phải được đặt lên hàng đầu, nhằm
giúp các em có được hiểu biết và cách nhìn nhận sâu sắc hơn về cuộc sống, nâng cao
ý thức của các em trong học tập và rèn luyện vì mục tiêu xây dựng, phát triển đất
nước tiến lên theo con đường chủ nghĩa xã hội.
Với ý nghĩa đó, chúng tôi đã chọn đề tài “Nhận thức về vấn đề bạo lực học
đường của học sinh trường Trung học phổ thông Hoài Đức A, huyện Hoài Đức,
Hà Nội” để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề bạo lực học đường và những hậu quả, ảnh
hưởng của nó đối với bản thân học sinh, gia đình và toàn xã hội.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Câu hỏi nghiên cứu
2.1.1. Học sinh trường THPT Hoài Đức A có nhận thức như thế nào về bạo lực học
đường?
2.1.2. Yếu tố nào ảnh hưởng đến hành vi bạo lực học đường của học sinh trường
THPT Hoài Đức A?

2.1.3. Cần có giải pháp gì để ngăn chặn tình trạng bạo lực học đường ở trường THPT
Hoài Đức A?
2.2. Mục tiêu nghiên cứu
2.2.1. Mô tả thực trạng bạo lực học đường của học sinh trường THPT Hoài Đức A
trong giai đoạn từ tháng 1-2012 đến 1-2014.
2.2.2. Tìm hiểu nhận thức về những hành vi bạo lực trong học đường của học sinh
trường THPT Hoài Đức A.
4
Nhóm 8 lớp S1
2.2.3. Tìm hiểu nguyên nhân và các yếu tố dẫn đến hành vi bạo học đường của học
sinh trường THPT Hoài Đức A, từ đó đề xuất giải pháp can thiệp ngăn chặn
bạo lực học đường.
3. Tổng quan tài liệu.
3.1. Các khái niệm, thông tin, số liệu
3.1.1. Khái niệm nhận thức
3.1.1.1. Định nghĩa nhận thức
Từ điển Tâm lý học của Nguyễn Khắc Viện (chủ biên) định nghĩa: “Nhận thức là quá
trình hoặc kết quả phản ánh và tái hiện hiện thực vào trong tư duy, nhận biết và hiểu
biết thế giới khách quan”. [4]
Từ đó, chúng tôi xây dựng khái niệm nhận thức về bạo lực học đường dưới góc độ
Tâm lý học:
Nhận thức về bạo lực học đường là sự hiểu biết của chủ thể về nội dung khái niệm
bạo lực học đường và có thể vận dụng những tri thức đó vào giải quyết các mối quan
hệ xung quanh và bày tỏ thái độ, điều chỉnh hành vi ứng xử của mình.
3.1.1.1. Các mức độ nhận thức
- Mức độ nhận thức cảm tính
- Mức độ nhận thức lý tính
Nghiên cứu các mức độ nhận thức
B.S.Bloom – nhà sư phạm người Mỹ, năm 1956, ông và các đồng sự biên soạn tài
liệu “Hệ phân loại các mục tiêu Sư phạm, lĩnh vực nhận thức”. B.S.Bloom đưa ra 3

khía cạnh đánh giá: nhận thức, thái độ, hành vi. Ông chia nhận thức thành nhiều mức
khác nhau, phân loại mục tiêu nhận thức ra 6 mức độ từ thấp đến cao. Mỗi mức độ
đặc trưng cho hoạt động trí tuệ:
Trong đề tài này, chúng tôi chỉ chọn 3 mức độ nhận thức trong thang đánh giá nhận
thức của B.S.Bloom, do:
- Ba mức độ đầu tiên trong thang đánh giá là 3 mức độ đơn giản và cần thiết trong
quá tình nhận thức của mỗi cá nhân. Trong khả năng có hạn chúng tôi chỉ có thể đánh
5
Nhóm 8 lớp S1
giá ở 3 mức độ đó trong thang đánh giá. Và đây cũng chỉ là những bước đánh giá đầu
tiên trong nhận thức của học sinh PTTH về bạo lực học đường
- Những kết quả nghiên cứu trong đề tài này chỉ mang tính cơ sở tiền đề cho những
nghiên cứu sâu hơn, cụ thể hơn về sau.
3.1.2. Khái niệm về bạo lực
Có khá nhiều khái niệm khác nhau về bạo lực song nó chủ yếu được hiểu theo nghĩa
hẹp của chuyên ngành chính trị học.
- “Bạo lực là sức mạnh dùng để trấn áp, lật đổ” (Theo từ điển Tiếng Việt – Hoàng
Phê chủ biên, 2003).
- “Bạo lực là sức mạnh dùng để trấn áp, chống lại lực lượng đối lập hay lật đổ chính
quyền” (Đại từ điển Tiếng Việt, 1998).
Với cách định nghĩa như vậy, bạo lực vẫn thường được hiểu với tính chất của một
phương thức vận động chính trị.
Dưới góc nhìn xã hội học thì khái niệm này được hiểu rộng hơn.
- Bạo lực là việc sử dụng vũ lực để gây thương tích cho người hoặc tài sản. Bạo lực
có thể gây ra đau đớn về thể chất cho người trực tiếp gây ra các hành vi bạo lực cũng
như cho những người bị hại. Cá nhân, gia đình, trường học, nơi làm việc, cộng đồng,
xã hội, và môi trường – tất cả đều bị tổn thương do bạo lực gây ra.[5]
- Bạo lực là một phương thức hành xử trong các mối quan hệ xã hội và tồn tại từ rất
lâu trong lịch sử. Với bản chất như vậy thì bạo lực cũng có thể là những hình thức
chém giết, đánh đập, hành hạ nhau về mặt thể xác, nhưng cũng có thể là trấn áp, đe

doạ, gây sức ép về mặt tâm lý, tâm thần. [6]
Bạo lực xảy ra có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như: do mâu thuẫn
giữa hai bên về các lĩnh vực trong cuộc sống không thể hòa giải; do sự cạnh tranh,
ghen ghét, đố kỵ lẫn nhau; do sự tham vọng hay cố chấp của một người hay một bè
phái nào đó; do sự nóng giận bột phát thiếu suy nghĩ,… Tuy nhiên, cho dù do nguyên
nhân nào đi nữa thì bạo lực cũng là một hành động tiêu cực, mang lại nhiều hậu quả
khôn lường, không như mong muốn. Bạo lực có thể làm cho con người bị thương tật
về mặt thể xác, tổn thương về tinh thần thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng của
6
Nhóm 8 lớp S1
những người tham gia; gây ảnh hưởng xấu tới xã hội như an ninh xã hội không được
an toàn, người dân lo lắng, hoang mang, sợ hãi, tiêu phí tiền bạc để chữa trị thương
tật,… Bạo lực trở thành vấn nạn chung của toàn xã hội cần phải được ngăn chặn kịp
thời.
3.1.2. Khái niệm bạo lực học đường
Thời gian gần đây, bạo lực học đường đang trở thành vấn đề nóng bỏng, được dư luận
xã hội quan tâm. Song một định nghĩa hay khái niệm chuẩn về bạo lực học đường thì
chưa hề có. Các khái niệm về bạo lực học đường được hiểu khác nhau tuỳ theo góc độ
đánh giá.
- Bạo lực học đường là những hành vi thô bạo, ngang ngược, bất chấp công lý, đạo
lý, xúc phạm trấn áp người khác gây nên những tổn thương về tinh thần và thể xác
diễn ra trong phạm vi trường học.[7]
- Bạo lực học đường là những hành vi xâm phạm có chủ ý, có ý đồ, thường gây hậu
quả nghiêm trọng và xảy ra trong phạm vi nhà trường.
Và nếu nhìn từ góc độ lấy học sinh làm trung tâm thì bạo lực học đường là sự xâm
hại của học sinh đối với học sinh, sự xâm hại của học sinh đối với người bên ngoài
nhà trường, là sự xâm hại của giáo viên đối với học sinh và ngược lại… Bạo lực ấy
xâm phạm đến sức khoẻ hoặc danh dự của người bị hại, hoặc xâm phạm đến tính
mạng và nhân phẩm của người bị hại. Bạo lực ấy không chỉ xảy ra trong phạm vi nhà
trường mà nhiều khi xảy ra bên ngoài nhà trường.[8]

Như vây, theo khái niệm này thì bạo lực học đường có phạm vi rất rộng, bao gồm
phạm vi cả trong và ngoài trường học, xảy ra giữa học sinh với học sinh, giữa thầy cô
với học sinh. Trong đề tài này, chúng tôi chỉ tập trung nghiên cứu về bạo lực học
đường xảy ra giữa các học sinh với nhau. Theo đó, bạo lực giữa các học sinh với nhau
là cách ứng xử, giải quyết các mâu thuẫn, bất đồng nảy sinh trong học tập, sinh hoạt
trong nhà trường giữa các học sinh bằng bạo lực.
Bạo lực học đường thể hiện ở các loại hành vi sau:
- Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc có hành vi xâm hại đến sức khoẻ tính mạng, thể
xác người khác.
7
Nhóm 8 lớp S1
- Hành vi, lời nói lăng mạ, xỉ nhục, xúc phạm danh dự, nhân phẩm làm tổn thương về
mặt tinh thần của con người.
- Xâm hại, cưỡng bức tình dục nơi trường học
- Hành vi chiếm đoạt, huỷ hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác.
- Cưỡng ép người khác đóng góp tài chính quá khả năng của họ, kiểm soát nguồn tài
chính của họ.
3.1.4. Các hình thức bạo lực học đường
* Theo Chiến dịch “Trường học thân thiện” chống bạo lực đối với trẻ em do tổ chức
phi chính phủ quốc tế Plan đã phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội
thực hiện, bạo lực học đường bao gồm:
- Trừng phạt thân thể
- Xâm hại tình dục
- Bắt nạt, xâm hại bằng lời nói và tinh thần
- Bạo lực băng đảng và sử dụng vũ khí.
- Bạo lực về kinh tế [9]
* Theo ThS. Nguyễn Văn Lượt, Khoa Tâm lý, Trường đại học khoa học xã hội và
nhân văn thì bạo lực học đường là một dạng hành vi lệch chuẩn của học sinh. Có 2
loại bạo lực học đường:
- Loại thụ động: là những hành vi của học sinh bị sai lệch do các em nhận thức không

đầy đủ hoặc nhận thức sai chuẩn mực, nội quy, quy tắc của trường lớp hay bị bạn bè
rủ rê Ví dụ, một em học sinh thường ngày khá ngoan, chưa có hành vi phạm lỗi gì
nhưng do bị bạn bè trêu chọc khiến em tức giận và đã đánh lại bạn. Loại hành vi này
không đáng lo ngại vì có thể giáo dục, cung cấp thông tin để học sinh hiểu đúng, từ đó
các em sẽ có hành vi đúng đắn.
- Loại chủ động: là những hành vi mà cá nhân mặc dù biết rõ những quy tắc chuẩn
mực đạo đức của nhà trường, xã hội nhưng vẫn cố ý làm khác. Ví dụ, học sinh biết
rằng đánh bạn là xấu, không được phép nhưng vẫn cứ đánh. Đối với loại bạo lực học
đường này, việc khắc phục gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn lại của cha
mẹ, thầy cô, nhà trường và xã hội.[10]
8
Nhóm 8 lớp S1
Như vậy, ta có thể rút ra các hình thức bạo lực học đường chủ yếu như sau:
- Bạo lực về thể chất: Là loại dễ thấy nhất của bạo lực học đường. đây là hành vi sử
dụng vũ lực để làm tổn thương một ai đó. Cụ thể như: xô đẩy, đánh đập, đấm, đá,…
hoặc dùng các công cụ để gây thương tích như roi, gậy, các vật dụng khác, … Loại
bạo lực này thường làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của người bị hại.
- Bạo lực về tinh thần: bao gồm các hành vi như: Đe doạ làm người khác sợ hãi; Doạ
nạt bạn bằng lời nói; Hét lên, cao giọng, lớn tiếng quát tháo với bạn; Chế nhạo hoặc
chỉ trích, mắng chửi bạn, làm mất thanh thế của bạn và gia đình bạn; Buộc tội sai cho
bạn, đổ oan, vu cáo bạn; Bới móc và nói ra những lỗi của bạn; Tung tin đồn thất thiệt,
… Đây là hình thức có thể nhìn thấy được của bạo lực và mặc dù khó khăn hơn để
phát hiện nhưng vẫn là vết sẹo lâu dài đối với người bị hại. Bạo lực tinh thần làm tổn
thương về mặt tâm lý người bị hại, “đánh” vào lòng tự trọng, tự tin của họ; Làm cho
người khác cảm thấy tội lỗi, thua kém, hoặc sợ hãi, đau khổ, lo âu.
- Bạo lực về tình dục: Là việc buộc người khác tham gia vào các hành vi tình dục. Có
thể có nhiều hình thức như: làm nhục bằng lời nói với các từ mang tính chất tình dục,
bị buộc phải hôn nhau, tiếp xúc với những cảnh tình dục, bất cứ sự đụng chạm nào
vào bất cứ chỗ nào trên cơ thể bạn mà bạn không muốn, bất cứ sự bình luận về tình
dục không được yêu cầu nào hay những nhận xét khêu gợi nào nói ra với bạn, Cưỡng

ép bạn quan hệ tình dục, Đối xử với bạn như một đối tượng tình dục, Cưỡng ép bạn
xem sách báo khiêu dâm, Săn lùng bạn vì mục đích tình dục, … Có thể nói đây là loại
bạo lực làm tổn thương nghiêm trọng đến thể xác cũng như tinh thần đối với các em
học sinh là nạn nhân.
- Bạo lực về xã hội: bao gồm một số hành vi như: Làm bạn bẽ mặt bạn ở những nơi
công cộng, cô lập bạn với nhiều người khác, Không cư xử tốt với bạn bè của bạn, Gây
chuyện cãi lộn, ….
- Bạo lực về kinh tế: Có thể có nhiều hình thức như: trấn lột tiền hoặc tài sản có giá
trị của bạn bè, chiếm đoạt các vật dụng của bạn bè; yêu cầu, hăm doạ các học sinh
khác phải cống nộp tiền bạc hay tài sản khác có giá trị cho chúng; cố ý huỷ hoại hoặc
làm hỏng các vật dụng của học sinh khác,…
9
Nhóm 8 lớp S1
3.1.5. Các số liệu về bạo lực học đường ở trên Thế giới và Việt Nam
3.1.5.1. Bạo lực học đường ở trên thế giới
Theo ước tính của WHO, trung bình trên thế giới mỗi ngày có khoảng 565 trẻ em và
thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 10-29 tuổi tử vong do các nghuyên nhân liên quan
đến bạo lực. Đi đôi với mỗi vụ tử vong do bạo lực trong giới trẻ, trung bình có 20-40
nạn nhân phải nhập viện do chấn thương. Các loại súng, súng ngắn là vũ khí được sử
dụng phổ biến trong các vụ bạo lực gây tử vong, trong khi đó, với các vụ bạo lực có
mức độ nhẹ hơn, các hình thức thường được sử dụng bao gồm đấm đá, và một số loại
vũ khí khác như dao, gậy, dùi cui…[11]
Một điều tra cắt ngang trên 161.082 học sinh ở 35 quốc gia Bắc Mỹ và Châu Âu năm
2005 đã cho kết quả đánh nhau là hình thức bạo lực phổ biến nhất tại đây. Cụ thể có
khoảng 37-69% nam sinh từng tham gia vào các vụ ẩu đả trong vòng một năm trước
thời điểm nghiên cứu, và tỉ lệ này dao động ở nữ sinh trong khoảng 13-32%. Nghiên
cứu cũng chỉ ra một số loại vũ khí nguy hiểm thường được các học sinh tại đây sử
dụng, bao gồm dao, súng ngắn, dùi cui điện và bình xịt hơi cay. [12]
Tại Thỗ Nhĩ Kì, kết quả điều tra trên 592 học sinh từ 5 trường THPT thuộc Ankara
năm 2005 cho thấy toàn bộ các em đều từng là nạn nhân của bạo lực học đường ít

nhất một lần trong vòng một năm trưới nghiên cứu. Các hình thức chủ yếu gồm có
bạo lực bằng lời nói(33.5%), bạo lực thể chất(35.5%), bạo lực tinh thần(28.3%), và
bạo lực tình dục(19.6%). Có sự khác biệt rõ ràng giữa hai giới về hình thức bạo lực,
trong đó, tỉ lệ nam sinh thực hiện các hành vi đấm đá, tát, hành hung bằng dao cao
hơn nữ sinh; các hình thức bạo lực, bắt nạt khác phổ biến ở cả hai giới gồm trêu chọc
thô lỗ, đặt tên/biệt danh, chửi bới, nhục mạ. [13]
Nước Mỹ là quốc gia mà bạo lực xảy ra hàng ngày, trong đó có bạo lực học đường.
Mặc dù các trường hợp tử vong do bạo lực học đường đã có xu hướng giảm trong
thập niên 90[13], nhưng sự quan tâm của dư luận với vấn đề an toàn trong trường học
vẫn không hề suy giảm, thậm chí có chiều hướng gia tăng. Kết quả từ cuộc khảo sát
hành vi nguy cơ ở giới trẻ tại Mỹ năm 2003 cho thấy đánh nhau xuất hiện phổ biến ở
học sinh trung học phổ thông với 40.5% nam sinh và 25.1% nữ sinh trong vòng một
10
Nhóm 8 lớp S1
năm trước thời điểm tiến hành nghiên cứu.[15]. Năm học 2005-2006 có khoảng 23%
học sinh tham gia các băng nhóm tại trường và trong đó, 38% các trường công lập đã
có ít nhất một vụ bạo lực cần phải có sự cn thiệp của cảnh sát. Theo kết quả một cuộc
khảo sát khác về các hành vi nguy cơ ở giới trẻ của CDC năm 2009, có 31.5% học
sinh đã tham gia đánh nhau ít nhất 1 lần và 7.7% học sinh đã từng bị đe dọa hay bị
thương ít nhất 1 lần donhững trận tấn công có vũ khí gây ra trong vòng 1 năm trước
thời điểm tiến hành điều tra [16]
3.1.5.2. Bạo lực học đường ở Việt Nam
Tại Việt Nam, bạo lực học đường diễn biến ngày một phức tạp. theo thống kế của Cục
Cảnh sát điều tra về trật tự xã hội, từ năm 2003 đến nay, trung bình mỗi năm xảy ra
khoảng 10,000 vụ phạm tội trong lứa tuổi vị thành niên; tỉ lệ học sinh, sinh viên và
thanh thiếu niên phạm tội và vi phạm pháp luật chiếm khoảng ¼ tổng số vụ phạm
pháp hình sự xảy ra trên toàn quốc.[17] Đặc biệt, theo báo cáo cả Bộ giáo dục và Đào
tạo, trong năm 2011-2012, trên toàn quốc đã xảy ra gần 1600 vụ việc học sinh đánh
nhau trong và ngoài trường học. Các trường đã xử lí kỉ luật khiển trách 881 học sinh,
cảnh cáo 1.558 học sinh, buộc thôi học 3 ngày, 1 tuần hay 1 năm với 735 học sinh.

Như vật, bình quân cứ 10.000 học sinh thì có một học sinh bị kỉ luật khiển trách, cứ
5.555 học sinh thì có 1 học sinh bị kỉ luật cảnh cáo vì đánh nhau, cứ 1.111 học sinh thì
có 1 học sinh bị thôi học có thời hạn vì đánh nhau. [18]
3.2. Các nghiên cứu trong và ngoài nước
Bạo lực học đường hiện nay được coi là đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng trong
những thập kỷ gần đây ở nhiều quốc gia, đặc biệt ở nơi các loại vũ khí như súng hay
dao được sử dụng. Nó bao gồm bạo lực giữa các học sinh trong trường cũng như
những vụ tấn công thể xác bởi học sinh vào giáo viên của trường.
3.2.1. Các nghiên cứu của nước ngoài:
- Theo thống kế điều tra của Hội Nghiên cứu Harvest (năm 2006) tại Singapore có tới
2800 trên tổng số 4000 em học sinh trả lời mình bị bạo lực trường học. Điều tra của
Hiệp hội Y tế cho biết có đến 10% trẻ em bị bạo lực trường học tại Mỹ. Có khoảng
30% lứa tuổi teen (5.7 triệu) chịu ảnh hưởng của bạo lực học đường. Có thể các em bị
11
Nhóm 8 lớp S1
xúc phạm về thân thể, bị tổn thương do những ngôn từ nặng nề, bị ám ảnh bởi thái độ
lạnh lùng, thờ ơ…[19]
- Nhà tâm lý học Na Uy Dan Olweus đã đưa ra chương trình chống bắt nạttrong
trường học. Được áp dụng từ năm 1983, nó tỏ ra hữu hiệu đến mức được nhiều nước
phát triển áp dụng. Số liệu thống kê cho hay, nhờ chương trình này, số lượng nạn nhân
và số lượng “kẻ ăn hiếp” giảm từ 30 – 50%. Đồng thời, cũng nhờ nó mà tỷ lệ phạm
tội trộm cắp, ăn cướp, cưỡng hiếp … trong trẻ vị thanh niên giảm đáng kể.
- Ở Canada, hệ thống chẩn đoán tâm lý của học sinh đã được thiết lập trong trường
học. Việc này đang được tiến hành ngay một kỹ càng hơn vì kết quả xét nghiệm độ
hung hãn của từng học sinh giúp cho công tác chống bắt nạt trongtrường sở ngay một
hữu hiệu.
- Ở châu Âu đã thành lập ban quan sát toàn châu lục về bạo lực trong nhàtrường. Các
quốc gia đã triển khai dự án Hiến chương châu Âu vì trường học dân chủ không bạo
lực. Theo đó, nhiều trò chơi trên máy tính đã thiết kế nhằm rèncho học sinh kỹ năng
chống bắt nạt trong nhà trường, trên đường phố; khuyếnkhích các em tham gia những

trò chơi tập thể trên lớp, dựng những vở kịch, viếtvăn, làm thơ, tham gia thảo luận về
đề tài chống bắt nạt, hóa giải hành động, thái độ hung hãn. Nhà trường cũng đã xây
dựng những quy tắc hanh vi cho những emthường rơi vào tình thế bị bắt nạt, và những
em có xu hướng dùng bạo lực giảiquyết tranh chấp, những em có tính thích trêu chọc
bạn bè quá mức …
Nét chung của các chương trình chống bắt nạt quốc tế là sự tỉ mỉ, chu đáo, có hệ
thống, và tôn trọng nhân cách của học sinh và phụ huynh.
- Theo một cuộc điều tra của nhà xã hội học người Pháp Cecile Carra công bố năm
2009 (thực hiện trên 2000 học sinh từ 7-12 tuổi tại 31 trường học), có hơn 40 % học
sinh khẳng định từng là nạn nhân của bạo lực học đường ít nhấtmột lần trong năm và
28 % học sinh thừa nhận từng là “hung thủ” trong các vụbạo lực học đường. Vấn đề
bạo lực học đường gây lo ngại tới mức Bộ Giáo dụcPháp phải tổ chức một hội nghị
kéo dài 2 ngày (7 - 8/4) tại Paris để bàn riêng về chủ đề này.[20]
12
Nhóm 8 lớp S1
- Năm 2006, sau một vụ tự sát của một cô gái sau khi bị quấy nhiễu tình dục tại
trường, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Ba Lan, Roman Giertych, đã tung ra một cuộc cải
cách trường học "không khoan dung". Theo kế hoạch này, các giáo viên sẽ có vị thế
pháp lý như các nhân viên dân sự, khiến việc thực hiện hành động bạo lực chống lại
họ bị trừng phạt với những mức độ cao hơn. Hiệu trưởng, trên lý thuyết, có thể gửi
những học sinh hung hãn tới thực hiện phục vụ cộng đồng và cha mẹ của các học sinh
đó cũng có thể bị phạt. Các giáo viên không phản ánh các vụ bạo lực ở trường có thể
phải đối mặt với một án tù.
- Cao uỷ Nhân quyền Nam Phi đã thấy rằng 40% trẻ em được phỏng vấn nói rằng
chúng từng la các nạn nhân của tội phạm tại trường học. Hơn một phần năm số vụ tấn
công tình dục vào trẻ em Nam Phi được phát hiện diễn ra tại trường học. Việc phải
đương đầu với bạo lực gia đình, băng đảng và ma túy để lại dấu ấn lâu dài trong tính
cách của học sinh.
- Theo Trung tâm Thống kê Quốc gia về Giáo dục Mỹ, bạo lực học đường là một vấn
đề nghiêm trọng. Năm 2007, năm gần nhất có dữ liệu tổng thể, một cuộc điều tra toàn

quốc, được tiến hành hai năm một lần bởi Các Trung tâm Ngăn chặn và Kiểm soát
Dịch bệnh(CDC) va có những mẫu đại diện của các học sinhtrung học Hoa Kỳ, thấy
rằng 5.9% học sinh mang theo một loại vũ khí (như súng, dao,…) vào trường học
trong 30 ngày trước thời điểm điều tra. Tỷ lệ này ở nam lớn gấp ba lần nữ. Trong 12
tháng trước cuộc điều tra, 7.8% học sinh trung học được thông báo đã bị đe doạ hay bị
thương tích bởi một vũ khí trong trường học ít nhất một lần, với tỷ lệ cao trong nam
lớn gấp hai lần nữ. Trong 12 tháng trước cuộc điều tra, 12.4% học sinh từng tham gia
vao một vụ đánh nhau tại trường ít nhất một lần. Tỷ lệ nam cũng cao gấp hai lần nữ.
Trong 30 ngày trước cuộc điều tra, 5.5% học sinh được thông báo bởi họ không cảm
thấy an toàn, họ đã không tới trường ít nhất một ngày. Các tỷ lệ này ở nam và nữ xấp
xỉ bằng nhau.[21]
- Tại Mỹ, nghiên cứu của Hội đồng phòng chống tội phạm quốc gia (NCPC) khẳng
định 43% học sinh cả nam lẫn nữ thuộc độ tuổi từ 13-17 tuổi từng bị doạ nạt hoặc chế
giễu trên Internet.[22]
13
Nhóm 8 lớp S1
- Một nghiên cứu do nhà nghiên cứu Mottot Florence thực hiện ở châu Âu, đăng trên
tạp chí Sciences Humaines của Pháp (số tháng 2/2008) khẳng định có đến 61% nạn
nhân của bạo lực học đường có ý định tự tử. Còn theo số liệu của tòa khám nghiệm y
lý bang Victoria(Mỹ) năm 2007, có tới 40% nạn nhân các vụ tự tử từng là đối tượng
của nạn bạo lực học đường.[23]
- Trong một nghiên cứu công bố năm 2004, các tác giả James D. Unnever và Cornell
Dewey cho biết có tới 1/4 số trẻ là nạn nhân của bạo lực học đường không hề nói với
bất kỳ ai và 40% không nói với một người lớn nào. Các nghiên cứu mới được thực
hiện ở Mỹ cũng cho thấy khi các vụ bạo lực học đường diễn ra, các nạn nhân chỉ âm
thầm chịu đựng: Có tới 85% các trường hợp không có sự can thiệp từ bên ngoài, trong
khi chỉ có 4% có sự can thiệp của người lớn và 11% nhờ sự can thiệp của bạn bè.[24]
- Liên quan đến bạo lực học đường qua Internet, số liệu của Hội đồng phòng chống
tội phạm quốc gia (NCPC) cũng đáng báo động: Có tới 40% học sinh là nạn nhân của
những hành động dọa nạt qua Internet hoặc điện thoại di động nhưng chỉ có 10% thổ

lộ với cha mẹ mình. Cứ 9 nạn nhân, có 1 em khẳng định biết ai đứng đằng sau những
thông điệp gửi cho mình nhưng không dám tố cáo. Cũng vì nỗi lo sợ bị dọa nạt, rất
nhiều học sinh đã lựa chọn cách tự vệ. Các thống kê ở Mỹ cho thấy có khoảng
100.000 học sinh mang súng tới trường. 1/3 số học sinh được hỏi nói rằng các em
từng nghe thấy một học sinh khác đe dọa giết ai đó va 1/5 số học sinh biết có học sinh
mang súng tới trường.
3.2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam:
Ở Việt Nam những năm gần đây, dư luận xã hội lên tiếng khá nhiều về bạolực học
đường, với những lo ngại về sự đa dạng va mức độ nguy hiểm của hành vi này. Thực
chất, bạo lực học đường không phải là một vấn đề mới, nhưng càng ngày, mức độ và
tính chất của hành vi này càng nguy hiểm, phức tạp hơn.
- Một cuộc khảo sát do khoa Xa hội học, trường ĐHKH XHNV (ĐHQG HN) thực
hiện vào năm 2008 tại 2 trường THPT thuộc quận Đống Đa (Hà Nội) về tình trạng
bạo lực nữ sinh đã cho thấy nhiều kết quả đáng lo ngại. Cụ thể, có đến 96.7% số học
sinh trong mẫu được hỏi cho rằng, ở trường các em có xảy ra hiện tượng nữ sinh đánh
14
Nhóm 8 lớp S1
nhau. Mức độ bạo lực trong nữ sinh là 44.7% rất thường xuyên; 38% thường xuyên;
và 17.3% không thường xuyên.
Kết quả khảo sát cũng cho con số đáng lo khi có tới 64% cácc em nữ được hỏi thừa
nhận là đã từng có hành vi đánh nhau với các bạn khác; có đến 45.3% học sinh cho
rằng hành vi đó là bình thường; 30.7% trả lời có thể chấp nhận được; và chỉ có 24%
học sinh không chấp nhận hành vi bạo lực trong nữ sinh.
Khảo sát cho thấy, có những lý do rất đơn giản nhưng cũng là cớ gây ra xung đột, như
không ưa thì đánh (24%); bị khiêu khích nên đánh (16%); đánh vì lí do tinh cảm
(13.3%). Đáng lo ngại là, có những lý do không thể hình dung được, ví dụ: người
khác nhờ đánh (20%) và chẳng có lý do gì cũng đánh (12%). Còn phải kể thêm một
yếu tố thúc đẩy hành vi bạo lực học đường, đó là sự cổ vũ của bạn bè, trong đó có các
nam sinh.
Khảo sát này cũng đặc biệt quan tâm tới thái độ của cha mẹ khi con cái có hành vi bạo

lực, bởi điều này có ảnh hưởng quan trọng tới diễn biến tâm lý và việc điều chỉnh
hành vi của các em. Kết quả thật đáng buồn: Có 41.7% các em nói rằng bị cha mẹ
“mắng chửi và đánh”; 9.4% cha mẹ “khuyên bảo nhẹ nhàng”; 6.3% yêu cầu phải “xin
lỗi bạn”; và có đến 42.6% nói rằng “cha mẹ không quan tâm đến hành vi đánh nhau
của con gái”.[25]
Những con số này đang gióng lên hồi chuông báo động về vai trò làm cha mẹ trong
gia đình hiện nay. Chính sự thờ ơ, vô cảm và vô trách nhiệm của nhiều bậc làm cha
làm mẹ đối với con cái, cộng thêm phương pháp giáo dục sai lầm sẽ là mảnh đất nuôi
dưỡng hiện tượng bạo lực phát triển trong học sinh.
- Chiến dịch “Trường học thân thiện“ chống bạo lực đối với trẻ em do tổ chức phi
chính phủ quốc tế Plan đã phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thực
hiện. Chiến dịch được thực hiện từ này cho tới năm 2011 với mục đích ngăn ngừa tất
cả các hình thức bạo lực đối với trẻ em trong trường học. Mục tiêu lớn của chiến dịch
là đến năm 2011 sẽ có ít nhất 80% trường học trong địa bàn dự án thiết lập và duy trì
được môi trường học tập thân thiện, phi bạo lực với trẻ em. Sau đó, mô hình hệ thống
15
Nhóm 8 lớp S1
bảo vệ trẻ em dựa vào cộng đồng sẽ được đưa vào thử nghiệm tại một số địa bàn dự
án.
- Ngày 19/3, Hệ thống giáo dục Hà Nội tổ chức chương trình toạ đàm “Bạo lực học
đường – nguyên nhân - thực trạng và giải pháp” cho phụ huynh và học sinh của khối
THCS. Một trong những nội dung chính của buổi toạ đàm là tìm hiểu cảm xúc, sự
nhận thức về pháp luật, những kiến thức về phòng vệ chính đáng của học sinh thông
qua những đoạn video clip về bạo lực học đường. Những vấn đề trên sẽ được đặt ra
không chỉ với học sinh mà cả giáo viên và phụ huynh nhằm tìm hiểu tâm lý lứa tuổi
để có những phương pháp giáo dục tích cực.
- Hội thảo chuyên đề “Phòng chống bạo lực trong nhà trường” do Sở GDĐT TP.HCM
tổ chức ngày 09/04/2010.
- Báo Pháp Luật TP.HCM đã thực hiện cuộc khảo sát 10 trường học tại TP.HCM với
250 phiếu điều tra dành cho học sinh và 100 phiếu dành cho giáo viên.

Qua kết quả khảo sát, đúng như lo ngại của nhiều người, chuyện nữ sinh đánh nhau
ngay trong khuôn viên trường học không phải la chuyện hiếm. 64% học sinh cho biết
đã từng nhìn thấy thấy các nữ sinh đánh nhau trong khuôn viên trường. 67% học sinh
đã chọn giải pháp tích cực khi nhìn thấy bạn bè đánh nhau: can ngăn bạn, gọi người
lớn can thiệp Bên cạnh cũng có 2.6% học sinh trả lời sẽ cổ vũ khi nhìn thấy bạn
đánh nhau. Để lý giải việc không can ngăn khi nhìn thấy bạn bị đánh, hơn một nửa
(54%) các em giải thích sợ bị trả thù. Lý do khác có số lượng học sinh trả lời nhiều
thứ hai là: “chuyện riêng của ai, người đo tự giải quyết”. Kết quả này cho thấy vấn đề
đáng lo ngại khác là lối sống “Makeno” (mặc kệ nó) đang hình thành một cách đáng
sợ trong lứa tuổi học trò.
Nhận xét về hiện tượng học sinh đánh nhau, đâm chém nhau trong thời gian gần đây,
56% giáo viên cho rằng tình trạng bạo lực đang gia tăng, học sinh đang có xu hướng
giải quyết mâu thuẫn bằng sức mạnh. Các thầy cô giáo cũng trả lời có nhiều nguyên
nhân dẫn tới tiình trạng bạo lực trong trường học. Trong nhiều nguyên nhân từ gia
đình, nguyên nhân được nhiều thầy cô chọn nhất là “do cha mẹ bận rộn, không quan
tâm dạy dỗ con” (45%).
16
Nhóm 8 lớp S1
Nguyên nhân từ nhà trường và xã hội dẫn đến tình trạng bạo lực gia tăng được nhiều
thầy cô chọn lần lượt là: “các môn học giáo dục công dân, đạo đức chưa hiệu quả và
chưa phù hợp” (31%), thiếu hoạt động tư vấn giúp học sinh tháo gỡ vướng mắc tâm lý
là 17%.
Nguyên nhân gia tăng bạo lực học đường từ môi trường xã hội có 67% giáo viên cho
rằng do “ảnh hưởng của văn hoá phẩm xấu, có 5% cho rằng do pháp luật chưa
nghiêm, 10% cho rằng do khuynh hướng giải quyết mâu thuẫn bằng sức mạnh đang
phổ biến”.
Năm 2008, PGS.TS. Hoàng Bá Thịnh, Chủ nhiệm Bộ môn Giới và Gia đình, Đại học
Khoa học xã hội và Nhân văn – ĐHQG Hà Nội cùng cộng sự đã tiến hành nghiên cứu
về hành vi bạo lực của nữ sinh trung học, khảo sát 200 phiếu tại hai trường THPT
thuộc Quận Đống Đa (Hà Nội). Kết quả cho thấy có đến 96,7% số học sinh được hỏi

cho rằng ở trường các em học có xảy ra hiện tượng nữ sinh đánh nhau. Kết quả khảo
sát cũng cho biết có tới 64% các em nữ thừa nhận từng có hành vi đánh nhau với các
bạn khác. Trong các em nữ từng đánh nhau thì số nữ sinh một lần đánh nhau là
12,7%, 2-3 lần: 20,7%, 4-5 lần: 10,7% và 19,3% đánh nhau từ năm lần trở lên. Phần
lớn các em nữ đã có hành vi đánh nhau cho rằng bạo lực giữa nữ sinh là “bình
thường” (57,3%) và “chấp nhận được” (39,6%).
Với câu hỏi “Khi đánh nhau với học sinh khác, bạn thường dùng hình thức nào là chủ
yếu?”, kết quả thu được cho thấy có từ 41% đến 59,5% “đánh một mình” và 47,7%
đến 52% “đánh tập thể”. Điều này cho thấy, bạo lực học đường không chỉ là chuyện
của mỗi học sinh, mà có tính chất lây lan theo nhóm bạn.
Về phương tiện sử dụng khi đánh nhau, 33% không sử dụng phương tiện nào, đây là
những em khi đánh nhau thường dùng các “chiêu thức võ công” như túm tóc, cào cấu,
xé áo Việc sử dụng “võ mồm” kết hợp với tay chân tuy không gây nên những
thương tích nghiêm trọng về thể chất nhưng lại gây nên những tổn thương về tâm lý,
tinh thần đối với nạn nhân khi bị chửi rủa hết sức tục tĩu, hoặc bị xé tung áo giữa đám
đông. Dụng công cụ sử dụng khi đánh nhau là 28% sử dụng dép, guốc; 8% sử dụng
gậy gộc, 4% dùng gạch đá, và 0,7% dùng dao lam, ống tuyp nước. Những phương
17
Nhóm 8 lớp S1
tiện này, tùy mức độ mà có thể gây nên thương tích, thậm chí gây nên tàn phế hoặc
cướp đi mạng sống của bạn học.
Về nguyên nhân đánh nhau giữa các bạn nữ, khảo sát cho thấy có những lý do rất đơn
giản nhưng cũng là cơ sở để các em đụng tay đụng chân, như thấy ghét thì đánh
(24%), bạn dám nhìn đểu (16%), trả thù tình (13,3%). Đáng lo ngại là có những lý do
không thể hình dung được, ví dụ người khác nhờ đánh (20%) và chả có lý do gì cũng
đánh (12%).
Trong số các vụ việc học sinh đánh nhau được phân tích ở trên, phần lớn là vụ việc
xích mích nhỏ giữa các học sinh, các em dùng tay, chân đánh nhau nhưng được sự can
ngăn kịp thời nên không để xảy ra hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên trong số đó vẫn
có những vụ việc xảy ra mang tính chất nghiêm trọng. Đáng lưu ý là các vụ việc học

sinh nữ đánh nhau hội đồng, làm nhục bạn, quay phim rồi đưa lên mạng Internet, coi
như một chiến tích để thể hiện mình trước mọi người (xảy ra ở các địa phương như
Thành phố Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Quảng Ngãi, An Giang,…). Bên cạnh đó, còn
có những vụ việc học sinh đánh nhau có sử dụng hung khí, gây thương tích nặng cho
bạn, có vụ việc xảy ra gây tử vong. Cũng theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo
Việt Nam thì năm học 2009 – 2010 xảy ra 7 vụ việc học sinh đánh nhau dẫn đến chất
người ở trong và ngoài trường học.[26]
Cũng theo Ông Phùng Khắc Bình nguyên Vụ trưởng Vụ Công tác học sinh, sinh viên
thừa nhận: "Một trong những nguyên nhân cơ bản làm giảm hiệu quả của việc giáo
dục đạo đức, lối sống cho HS là tình trạng nặng về dạy chữ, nhẹ về dạy người; chưa
quan tâm đầy đủ, huy động các nguồn lực cần thiết cho công tác giáo dục đạo đức HS.
Không ít nơi còn nặng về xử lý kỷ luật mà chưa có giải pháp ngăn chặn, giáo dục từ
khi mới có biểu hiện, có nguy cơ dẫn đến vi phạm pháp luật. Một bộ phận thầy cô
giáo, lẽ ra phải là tấm gương cho HS về đạo đức, lối sống thì lại vi phạm chuẩn mực
đạo đức".
Ngoài ra còn có nghiên cứu của PGS.TS. Lê Vân Anh. Đề tài của nghiên cứu là “Giải
pháp ngăn ngừa các hành vi bạo lực trong học sinh trung học phổ thông”. Theo đó,
nghiên cứu có đưa ra các nguyên nhân, hậu quả và giải pháo nhằm ngăn chặn hành vi
18
Nhóm 8 lớp S1
bạo lực ở học sinh. Thời gian bắt đầu/kết thúc: Tháng 9 năm 20011/ tháng 9 năm
2012.
Nhìn chung trên thế giới và Việt Nam đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về vấn đề
bạo lực học đường, nhất là về bạo lực giữa các em học sinh.
Những nghiên cứu này đã thống kê về thực trạng bạo lực bằng những số liệu cụ thể,
mô tả hiện trạng về tính chất hoặc hành vi bạo lực học đường, xem xét
nguyên nhân và hậu quả của nó. Những nghiên cứu trên góc độ tâm lý học cũng chỉ ra
rằng sự thờ ơ của học sinh, thái độ bàng quan, sự nhận thức còn hạn chế của các em là
một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng bạo lực học đường đang gia
tăng hiện nay. Tuy nhiên,chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu về thái độ của

các em học sinh về vấn đề này mặc dù đây là vấn đề quan trọng, nhất là trên địa bàn
trường THPT Hoài Đức A, Hà Nội.
3.3. Khung lý thuyết
VẤN ĐỀ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG
GIA ĐÌNH
BẠN BÈ
CÁ NHÂN
MÔI TRƯỜNG (XÃ HỘI, TRƯỜNG HỌC
Phân tích cụ thể:
Cá nhân
- Học sinh có khả năng kiểm soát hành vi và tự kiềm chế kém; Học sinh kém khả
năng tập trung, hiếu động; Học sinh dễ bị căng thẳng về xúc cảm; Học sinh có
những thái độ và suy nghĩ chống đối xã hội; Học sinh đã từng có các hành vi bạo
19
Nhóm 8 lớp S1
lực trong quá khứ; Học sinh có tiền sử hoặc đang sử dụng ma túy, rượu và thuốc lá
hay các chất kích thích.
- Tình trạng “dư thừa sức lực” của học sinh ở lứa tuổi dậy thì khiến các em phát
triển mạnh về thể chất, hưng phấn cao, kiếm chế kém. Hơn nữa, khẳng định cái TÔI
cá nhân, nhưng lại không biết thể hiện bằng cách nào, do đó muốn dùng vũ lực như
một cách thể hiện sự vượt trội của mình so với bạn bè.
Gia đình
Gia đình là nơi con người sinh ra và trưởng thành. Gia đình có ảnh hưởng lớn trong
quá trình trưởng thành của một cá nhân. Bởi vậy, bạo lực học đường và những ảnh
hưởng gia đình có quan hệ mật thiết với nhau.
a. Sự buông lỏng trong quản lý và giáo dục con cái của gia đình
Có những gia đình bố mẹ do quá bận nên đã thả lỏng con cái, không hỏi han và
quan tâm đến con. Bố mẹ không hiểu được con cần gì, không kịp thời phát hiện,
giáo dục cũng như sửa những lỗi sai cho con. Về phía con cái, do không kịp thời
nhận được sự quan tâm, chăm sóc và giáo dục của bố mẹ, con kết thân với những

bạn bè xấu, bị ảnh hưởng xấu từ bạn bè, đi từ sai lầm nhỏ đến sai lầm lớn, và có
những hành vi không tốt.
b. Môi trường gia đình
Một môi trường gia đình lành mạnh sẽ có lợi cho sự phát triển của con cái và hình
thành nên ở trẻ những hành vi cũng như những nhân cách mà xã hội yêu cầu. Và
ngược lại, nếu môi trường gia đình không tốt sẽ tạo nên những ảnh hưởng xấu cho
trẻ, hình thành nên những phẩm chất đạo đức không tốt, thậm chí hình thành nên
những nhân cách đi ngược lại với yêu cầu của xã hội.
c. Nhân cách, đạo đức của cha mẹ
Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên của con cái, từng cử chỉ, lời ăn tiếng nói hàng
ngày của cha mẹ sẽ là tấm gương phản chiếu vào nhân cách của trẻ. Nếu cha mẹ có
những suy nghĩ và hành động không tốt, chắc chắn sẽ kéo theo những ảnh hưởng
không tốt với con cái.
d. Những ảnh hưởng của điều kiện kinh tế gia đình
20
Nhóm 8 lớp S1
Rất nhiều gia đình có trẻ tham gia vào hành vi bạo lực là những gia đình có điều
kiện kinh tế không tốt. Kinh tế gia đình không đầy đủ cùng với việc giáo dục của gia
đình không chu đáo cũng gián tiếp ảnh hưởng đến việc con cái có những hành vi
trộm cắp, trấn tiền cũng như cướp tài sản của bạn. Mặt khác, gia đình có điều kiện
kinh tế không tốt cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến con bị các bạn coi
thường, sự tự ti cùng với chịu đựng sự trêu trọc, bắt nạt của bạn bè trong thời gian
dài dễ dẫn đến những hành vi phản kháng, do đó cũng dễ dẫn đến những hành vi
bạo lực theo những cách khác nhau.
Môi trường
• Xã hội
Con người sinh ra và lớn lên trong xã hội loài người. Chính vì thế mà những mặt
tích cực hay tiêu cực trong xã hội cũng đều ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của
con người, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên.
a. Những nhân tố tiêu cực và các yếu tố văn hóa không lành mạnh trong xã hội

- Hiện nay, nước ta đang ở trong thời kì hội nhập toàn cầu, kéo theo đó là trong xã
hội tồn tại một số tư tưởng thiếu lành mạnh như “lối sống thực dụng chạy theo đồng
tiền”, “lối sống hưởng thụ”, đồng thời cũng xuất hiện một số hiện tượng tiêu cực
như “chủ nghĩa cá nhân” ngày càng được đề cao, những hành vi vi phạm pháp luật
ngày càng nhiều.
- Bên cạnh đó, trên phim ảnh, ti vi, tiểu thuyết, truyện tranh, mạng internet, các trò
chơi trực tuyến, … ở nơi nào cũng thấy xuất hiện sự tồn tại của hành vi bạo lực. Bởi
vậy, trong tình hình những yếu tố văn hóa đang hỗn loạn và chưa có sự kiểm soát
triệt để như ngày nay, thì phim ảnh, báo đài, mạng internet, truyện, sách,…vô tình
đã trở thành cầu nối gián tiếp giữa học sinh với những hành vi bạo lực.
b. Những ảnh hưởng của môi trường xung quanh trường học.
Chỉ cần để ý chúng ta sẽ phát hiện xung quanh các trường học ở Việt Nam xuất hiện
rất nhiều những quán Internet, Game online, Bi a,…với mục đích kinh doanh thu lợi
từ học sinh. Một số học sinh thường xuyên tìm đến những địa điểm này để giải trí,
khi đã tiêu hết tiền trong túi, bản thân lại chưa có công việc kiếm ra tiền, sẽ nảy ra ý
định vòi tiền “bảo kê” của các bạn. Từ đó dẫn đến những hành vi bạo lực.
c. Những ảnh hưởng của những yếu tố văn hóa không lành mạnh trên mạng internet
21
Nhóm 8 lớp S1
Bị hấp dẫn bởi thế giới ảo của internet, rất nhiều thanh thiếu niên đã trở thành “con
nghiện” của internet. Quán internet đã trở thành gia đình thứ hai của một số học
sinh, làm cho việc học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí, cũng như quan niệm giá trị
của các em cũng thay đổi theo. Những nhân tố văn hóa không lành mạnh trên mạng
internet đã tác động tiêu cực đến thanh thiếu niên, nó cũng chính là một “đường
link” trược tiếp đến hành vi bạo lực của học sinh.
d. Việc chấp hành và thực thi hiệu lực luật pháp trong xã hội
Hiện nay những điều luật, bộ luật về bảo vệ và chăm sóc trẻ em, thanh thiếu niên
của nước ta còn mang tính nguyên tắc, hiệu lực thực thi chưa cao. Trong đó chưa chỉ
rõ được trách nhiệm phòng chống hành vi bạo lực học đường, người thực hiện hành
vi bạo lực học đường không bị xử lí kịp thời, người bị hại cũng không được bảo vệ

kịp thời.
• Trường học
Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra sự liên quan giữa môi trường trường học với bạo lực
học đường. Những quyết định của nhà trường, giáo viên hoặc giáo viên thiếu quan
tâm, đánh mắng học sinh hoặc sự thiếu gắn kết giữa gia đình với trường học đi liền
với sự gia tăng nguy cơ hành vi chống xã hội.
a. Quan niện giáo dục thiên lệch
Trong quá trình giáo dục, các nhà trường vẫn còn đề cao thành thích, xem trọng việc
nâng cao và bồi dưỡng kiến thức cho học sinh, mà lơ là và xem nhẹ việc giáo dục
chính trị tư tưởng cho học sinh. Về vấn đề giáo dục kĩ năng cho học sinh, chỉ hạn
chế ở việc dạy cho các em những kĩ năng sinh tồn trong cạnh tranh, còn việc làm thế
nào để giáo dục cho các em một nhân cách hoàn thiện, làm thế nào để các em sống
khỏe, sống vui, làm thế nào để giúp cho bản thân các em có một tinh thần thoải mái
thì vẫn chưa được chú ý hợp lý.
b. Vai trò quản lý của nhà trường
Sự quản lý không tốt trong trường học cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn đến
hành vi bạo lực học đường. Khi nhà trường, thầy cô thiếu nghiêm khắc với học sinh,
xem nhẹ kỉ luật, sẽ dẫn đến xuất hiện tràn lan những hiện tượng như quay cóp trong
thi cử, học sinh yêu sớm, hút thuốc, uống rượu, những thành phần không tốt trong
22
Nhóm 8 lớp S1
xã hội cũng dễ dàng chà trộn vào môi trường học đường, thậm chí có thể tồn tại cả
những văn hóa phẩm đồi trụy trong trường học.
c. Nhà trường bỏ qua hoặc giải quyết chưa hợp lí với những hành vi bạo lực học
đường
Trên thực tế, các nhà trường hiện nay mặc dù đã ý thức được sự tồn tại của hành vi
bạo lực học đường trong trường học, nhưng vẫn chưa ý thức được hết sự nghiêm
trọng của nó. Hơn thế, nếu các trường vẫn mang tâm lí “tốt đẹp phô ra, xấu xa đậy
lại”, vì sợ ảnh hưởng đến thành tích mà nhà trường không thông báo rộng rãi cũng
như không xử lý nghiêm các hành vi bạo lực học đường.

d. Giáo dục luật pháp chưa triệt để và thiếu sót hỗ trợ tâm lý, giáo dục kỹ năng
mềm
- Nhà trường không chỉ là nơi cung cấp cho học sinh những kiến thức văn hóa, mà
còn là nơi bồi dưỡng nhân cách học sinh đáp ứng yêu cầu của xã hội.
- Các nội dung giáo dục pháp luật, giáo dục kỹ năng sống, và hỗ trợ tâm lý trong
nhà trường còn mang tính hình thức. Và một khi những nội dung giáo dục này
không được thực hiện có hiệu quả thì việc kiểm soát và phòng ngừa hành vi bạo học
đường sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn.
Mối quan hệ bạn bè
Mối quan hệ bạn bè cũng rất quan trọng. Các cộng đồng có tỷ lệ tội phạm và sử
dụng ma tuý cao dạy thanh niên những hành động cư xử bạo lực và chúng lại được
mang vào trường học. Việc tiếp xúc với những người bạn hư hỏng là một yếu tố
nguy cơ cho những mức độ hung hãn cao Các băng đảng trong khu vực cũng được
cho là góp phần tạo ra các môi trường học đường nguy hiểm. Các băng đảng sử
dụng môi trường xã hội của trường học để tuyển mộ các thành viên và tương tác với
các nhóm đối địch, với việc bạo lực băng đảng được đưa từ bên ngoài vào trong
trường học.
3.4. Tóm tắt về địa bàn nghiên cứu
Huyện Hoài Đức là một huyện nằm ở phía tây trung tâm thành phố Hà Nội, tiếp giáp
với các huyện Đan Phượng, Phúc Thọ và quận Bắc Từ Liêm về phía Bắc; huyện
23
Nhóm 8 lớp S1
Quốc Oai, Phúc Thọ về phía tây; quận Hà Đông và Quốc Oai về phía nam; quận Hà
Đông và Nam Từ Liêm về phía Đông. Huyện có diện tích 82,38 km² và dân số
khoảng 190.612 người. Trên địa bàn huyện có 5 trường THPT và Trung tâm giáo dục
thường xuyên, 22 trường THCS và 25 trường tiểu học. Ngoài ra đây còn là nơi tập
trung nhiều làng nghề nổi tiếng như làng nghề tạc tượng, nhiếp ảnh, nông sản và làng
làm manh che đan.
Trường THPT Hoài Đức A huyện Hoài Đức có 45 lớp chia đều cho mỗi khóa, mỗi lớp
khoảng 40 học sinh.

4. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh, giáo viên và hội trưởng hội phụ huynh học sinh của trường THPT Hoài
Đức A, huyện Hoài Đức, Hà Nội.
− Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng: Là học sinh, giáo viên của trường THPT Hoài
Đức A, huyện Hoài Đức, Hà Nội. Học sinh tự nguyện tham gia nghiên cứu,
được thông báo và được sự đồng ý của bố mẹ hoặc người chăm sóc.
− Tiêu chẩn không lựa chọn: những học sinh không có khả năng trả lời câu hỏi.
4.2. Đia điểm và thời gian nghiên cứu
− Địa điểm nghiên cứu: Trường THPT Hoài Đức A, huyện Hoài Đức, Hà Nội.
− Thời gian nghiên cứu: Trong vòng 2 tháng, từ 1/11/2014 đến 31/12/2014.
4.3. Phương pháp nghiên cứu
4.3.1. Thiết kế nghiên cứu
− Sử dụng nghiên cứu định tính.
− Dựa vào mục tiêu và những câu hỏi nghiên cứu, nhóm chúng tôi đã sử dụng
phương pháp nghiên cứu định tính.
− Để thu thập được những thông tin có chiều sâu, đa dạng từ những câu chuyện
của cá nhân nhằm tìm hiểu và phản ánh được đầy đủ quan điểm của một số học
sinh THPT về vấn dề “Bạo lực học đường” hiện nay, chúng tôi sử dụng các
công cụ nghiên cứu định tính: Bộ câu hỏi phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm.
4.3.2. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
24
Nhóm 8 lớp S1
Nguồn số liệu: Số liệu về các đối tượng phỏng vấn được thu thập chủ yếu từ
nhà trường, các thầy cô chủ nhiệm, ngoài ra còn có sự phối hợp của các học
sinh trong trường. Nguồn số liệu chủ yếu là thông tin thu được từ phỏng vấn
chính thức “người cung cấp thông tin”, trong đó các dữ liệu được nhóm nghiên
cứu ghi lại qua bộ câu hỏi phỏng vấn.
− Cỡ mẫu.
Để phù hợp với mục tiêu của đề tài và thời gian tiến hành nghiên cứu cùng

với tính bão hòa của thông tin, nghiên cứu dự kiến cỡ mẫu là 18 em học sinh ở
3 khối 10, 11 và 12 tham gia vào phỏng vấn (mỗi khối 6 học sinh, 3 nam 3 nữ).
Hiệu phó trưởng phụ trách đoàn thể, 4 giáo viên chủ nhiệm, hội trưởng hội phụ
huynh học sinh.
− Phương pháp chon mẫu.
Phương pháp chọn mẫu được sử dụng là chiến lược chọn mẫu đa dạng có chủ
đích.
Cách chọn mẫu được tiến hành như sau:
Nhóm nghiên cứu tiến hành liên hệ với giáo viên chủ nhiệm của các lớp ở
các khối để lấy danh sách các học sinh.
Qua khảo sát giáo viên sẽ chia học sinh thành 3 nhóm A, B và C. Trong đó
nhóm A bao gồm những học sinh (nam và nữ) chưa từng tham gia bạo lực học
đường (6 học sinh 3nam, 3 nữ), nhóm B là nhóm bạo lực học sinh khác (6 học
sinh 3nam, 3 nữ), nhóm C là nhóm bị bạo lực (6 học sinh 3 nam, 3 nữ).
Chọn mẫu có chủ đích được áp dụng cho các đối tượng khác trong nghiên
cứu là Hiệu phó phụ trách đoàn thể, 4 giáo vên chủ nhiệm, hội trưởng hội phụ
huynh học sinh.
4.3.3. Phương pháp thu thập số liệu
Để phục vụ cho quá trình thu thập số liệu, nhóm nghiên cứu đã lựa chọn
phương pháp: phỏng vấn sâu, thảo luận nhóm.
− Phỏng vấn sâu
25