Giáo án Ngữ văn lớp 11 bài “Người trong bao”

NGƯỜI TRONG BAO
A.P.Sê-Khốp
I - Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
+Hiểu được thái độ phê phán sâu sắc của tác giả với lối sống thu mình
vào bao của một bộ phận trí thức Nga cuối thế kỷ XIX.
+ Thấy được những đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm, xây dựng
biểu tượng nhân vật điển hình, cách kể chuyện đặc sắc.
2. Kỹ năng:
+ Biết cách tìm hiểu một truyện ngắn.
3. Thái độ:
+ Rèn luyện lối sống lành mạnh, trong sáng, biết phấn đấu và vươn
lên, không vị kỷ thu mình vào bao.
II – Chuẩn bị:
1. Sự chuẩn bị về phương tiện dạy học của giáo viên:
- Sách giáo khoa Ngữ văn 11 tập 2.
- Dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng môn Ngữ văn 11.
- Sách giáo viên.
- Tranh ảnh SêKhôp, Bê-Li-Côp.
2. Sự chuẩn bị về phương tiện học tập của học sinh:
- Học bài cũ.
- Đọc và soạn bài trước ở nhà.
3. Phương pháp dạy học:
- Phương pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm.
- Phương pháp phân tích, bình giảng kết hợp so sánh nêu vấn đề.
- Phương pháp gợi mở, thảo luận nhóm.
III. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ:
+ Đọc thuộc lòng bài thơ “Tôi yêu em” - PuSkin.
+ Nêu cảm nhận của em về hình tượng nhân vật trữ tình trong bài thơ.

3. Lời vào bài:
Nhắc đến nước Nga người ta không chỉ nhớ tới những rừng bạch dương
ngút ngàn sắc nắng hay những đêm trắng mùa đông Matxcơva và hơn như
thế người ta còn nhớ tới một nền văn học đồ sộ với nhiều tên tuổi vĩ đại. Thế
kỷ XIX đánh dấu sự thành công rực rỡ của nền văn học hiện thực Nga. Nếu
như PuSkin được coi là người mở đường tinh anh và tài hoa, là khởi đầu của
mọi khởi đầu thì SêKhôp là đại biểu ưu tú cuối cùng khép lại chặng đường
vinh quang của chủ nghĩa hiện thực Nga. Người ta nhớ đến SêKhôp bằng
những truyện ngắn hiện thực sâu sắc phản ánh hiện thực xã hội Nga cuối thế
kỷ XIX, tiêu biểu là truyện ngắn “Người trong bao”. Để hiểu về phong cách
nghệ thuật SêKhôp cũng như đặc trưng của thể loại truyện ngắn chúng ta
cùng tìm hiểu tác phẩm “Người tronh bao”. Chúng ta đã tìm hiểu xong bức
chân dung và tính cách cũng như lối sống và ảnh hưởng của nhân vật Bê-li-
côp tới mọi người. Với ảnh hưởng to lớn, sâu rộng của Bê-li-côp như vậy thì
cái chết của Bê-li-côp sẽ gây sự chú ý rất lớn cho mọi người.
4. Vào bài mới:
Thời
gian
HĐ của thầy HĐ
của
trò
Nội dung lưu bảng
- Đọc thầm phần tiểu
dẫn và cho cô biết
phần tiểu dẫn cung
cấp cho em những
nội dung chính nào?
- Treo ảnh SêKhôp.
* Em hãy nêu những
tác phẩm chính và

đặc điểm sáng tác
của nhà văn
SêKhôp?
I. Đọc – tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- An-tôn-páp-lô-vích-SêKhôp (1860-
1904).
- Sinh ra và lớn lên trong một gia đình
buôn bán tại thị trấn Ta-gan-roác.
- Là nhà văn Nga vĩ đại.
- Bác sỹ, nhà văn.
2. Sự nghiệp:
- Tác phẩm chính hơn 500 truyện ngắn,
truyện vừa.
- Tiêu biểu:
+ Anh béo anh gầy.
+ Phòng 6.
+ Hải âu.
+ Ba chị em.
+ Vườn anh đào.
=> Bậc thầy về truyện ngắn.
- Đặc điểm:
+ Cốt truyện giản dị, chú trọng các chi
tiết nghệ thuật (Ông thường bắt đầu từ
những mảnh nhỏ của cuộc sống đời
thường tạo nên những chi tiết nghệ
thuật có giá trị).
+ Nhà cách tân thiên tài về thể loại
* Nêu hoàn cảnh ra
đời của truyện ngắn ?

- Giáo viên: Hướng
dẫn giọng đọc, cách
đọc: Giọng chậm,
buồn, mỉa mai, châm
biếm pha chút chua
xót thay đổi khi xuất
hiện lời thoại.
-Có mấy cách tóm tắt
truyện?
- Tìm những chi tiết
miêu tả ngoại hình
Bê-li-côp?
-Em hãy cho cô biết
lối sống của bêlicốp
(ngôn ngữ, tính cách,
ý nghĩa)? Có gì đặc
biệt trong bức chân
dung ấy?
truyện ngắn và kịch.
3. Truyện ngắn:
“Người trong bao”.
+ Viết 1898 trong thời gian nhà văn
dưỡng bệnh ở thành phố I-av-ta, trên
bán đảo Crum, biển Đen.
+ Bối cảnh rộng:
- Bầu không khí chuyên chế, u ám,
nặng nề của nước Nga cuối thế kỷ XIX.
- Hoàn cảnh xã hội đẻ ra những con
người kỳ quái, điển hình.
II. Đọc – hiểu văn bản:

- Có 2 cách tóm tắt:
+ Theo câu chuyện lớn.
+ Theo câu chuyện nhỏ.
=> Truyện lồng trong truyện
1. Chân dung của Bê-li-cốp
a) Ngoại hình:
- Luôn đi dày cao su, cầm ô, mặc áo
bành tô ấm cốt bông, đeo kính râm,
mặc áo bông chần, lỗ tai nhét bông, kéo
mui khi ngồi xe ngựa => Tất cả mọi thứ
đều để trong bao, cho vào bao, mang
bao => ý nghĩ cũng dấu vào bao =>
Khát vọng mãnh liệt, thu mình vào bao
=> Một bức chân dung biếm họa, hài
hước, quái dị.
b) Lối sống sinh hoạt:
- Ngôn ngữ: Nhỡ lại xảy ra chuyện gì.
- Khi nằm ngủ trùm chăn kín đầu, cửa
sổ đóng kín.
- Ảnh hưởng của Bê-
li-côp tới những
người xung quanh?
- Hết tiết 1.
* Thảo luận nhóm
nhỏ:
- Hai bàn quay lại
với nhau trao đổi:
Nguyên nhân, ý
nghĩa và thái độ của
mọi người trước cái

chết của Bê-li-côp.
- Đến thăm đồng nghiệp => chỉ ngồi
im.
- Ngăn cản không cho chàng trai trẻ
kôvalencô đi xe đạp.
- Suy nghĩ: “ Cả ý nghĩ của mình
bêlicốp cũng giấu trong bao” luôn thỏa
mãn và hài lòng hạnh phúc với lối sống
của mình
- Thích dạy tiếng Hy Lạp: => Ngợi ca,
tôn sùng quá khứ.
- Luôn sống theo những chỉ thị, thông
tư.
- Không ý thức được tình trạng bản
thân, tự hài lòng với lối sống cổ lỗ của
mình, luôn cho mình là công dân tốt
của nhà nước.
=> Hèn nhát, cô độc, máy móc, giáo
điều, thu mình trong vỏ ốc và thấy mãn
nguyện về điều đó => Kiểu người trong
bao, tính cách trong bao, lối sống trong
bao => Nhân vật điển hình.
c) Ảnh hưởng của lối sống Bê-li-côp tới
mọi người:
- Đồng nghiệp, mọi người xung quanh
y, cả thành phố nơi y sống đều sợ hãi y,
họ xa lánh y, không muốn dây với y.
- Khi Bê-li-côp chết rồi lối sống đó vẫn
ảnh hưởng tới mọi người, cuộc sống
vẫn ngột ngạt, bế tắc tù túng.

=> Ảnh hưởng mạnh mẽ, dai giẳng.
 Bêlicốp là một biếm họa, tính cách
điển hình, hiện tượng xã hội phổ biến,
sản phẩm mang tính quy luật trong lịch
sử và là sáng tạo nghệ thuật độc đáo
của thiên tài Sêkhốp.
2. Cái chết của Bê-li-côp.
- Nguyên nhân:
+ Vì bị ngã => mắc bệnh nặng lại
- Hình ảnh xuất hiện
rất nhiều lần trong
tác phẩm, gây ảnh
hưởng cho người đọc
và thể hiện sự sáng
tạo cũng như tư
tưởng của nhà văn đó
là hình ảnh nào? Nó
mang ý nghĩa gì?
- Từ phần phân tích
trên, có thể phát biểu
chủ đề tư tưởng của
truyện như thế nào?
- Theo em truyện
ngắn có những đặc
sắc nghệ thuật nào?
không chịu chạy chữa.
+ Vì bị sốc trước thái độ của chị em
Va-ren-ca.
+ Sâu xa: đó là cái chết tất yếu. Tạng
người và cách sống của y => cái chết

hợp lôgic => Đó là sự giải thoát hạnh
phúc vì hắn được nằm trong cái bao tốt
nhất, bền vững nhất.
- Thái độ của mọi người:
+ Cảm thấy thoát khỏi gánh nặng, nhẹ
nhàng, thoải mái.
+ Nhưng chưa đầy một tuần sau cuộc
sống lại trở lại nặng nề, ngột ngạt như
cũ.

- Ý nghĩa: Sự ảnh hưởng của kiểu
người trong bao đối với hiện tại và
tương lai của nước Nga.
=> Hiện tượng, lối sống, kiểu người
Bê-li-côp mang tính quy luật lịch sử
phát triển của xã hội loài người.
3. Hình ảnh biểu tượng: cái bao
- Chi tiết cái bao được miêu tả 12 lần.
Hình ảnh cái bao là một trong những
sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả,
gợi cho người đọc nhiều ý nghĩ:
- Nghĩa đen: Vật dùng để đựng, gói đồ
vật, hàng hóa hình túi hoặc hình hộp.
- Nghĩa bóng: Lối sống, tính cách của
Bê-li-côp.
- Nghĩa biểu trưng: Kiểu người trong
bao, lối sống trong bao. Cả xã hội nước
Nga thời điểm đó phải chăng là một cái
bao khổng lồ trói buộc, tù hãm, vây
bủa, ngăn chặn tự do của mọi người.

4. Chủ đề tư tưởng của truyện.
- Lên án, phê phán mạnh mẽ kiểu người
trong bao, lối sống trong bao và tác hại
của nó đối với XH.
- Cảnh báo, kêu gọi mọi người thay đổi
cuộc sống, cách sống, không thể mãi
* Từ chân dung Bê-
li-côp tác giả muốn
gửi gắm điều gì tới
bạn đọc?
* Gọi học sinh đọc
ghi nhớ.
sống hèn nhát, vô vị tự mãn như thế
mãi.
5. Đặc sắc nghệ thuật của truyện:
- Chọn ngôi kể: Ngôi thứ 3 chuyển
sang ngôi thứ nhất => Tính khách quan,
chân thực, gần gũi, tạo cấu trúc kể
truyện lồng trong truyện.
- Giọng kể: Mỉa mai, châm biếm, vẻ
ngoài trầm tĩnh nhưng ẩn đằng sau là sự
trăn trở, chua xót.
-Mang tính thời sự.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển
hình.
- Cách xây dựng nhân vật: chân thật và
sâu sắc
- Đối lập giữa các kiểu người.
Bê –li-cốp >< Chị em Varenca
GV trong trường

- Xây dựng biểu tượng: Cái bao, người
trong bao
- Kết thúc truyện có lời bình luận và
làm nổi rõ chủ đề của truyện
III. TỔNG KẾT
4. Củng cố:

Hình tượng nhân vật Bêlicốp có tính điển hình.
 Ý nghĩa hình tượng cái bao, đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm.
5. Dặn dò:

Bài cũ: Tìm những câu tục ngữ Việt Nam có ý nghĩa người sống lối sống
trong bao?

Chuẩn bị bài: Soạn bài Luyện tập viết tiểu sử tóm tắt.