Nghiên cứu tổ chức quản lý và hoạt động HTX Nông Nghiệp tại xã Dương Hà, huyện Gia Lâm , thành phố Hà Nội

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
NGHIÊN CỨU TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ HOẠT ĐỘNG HTX NÔNG
NGHIỆP TẠI XÃ DƯƠNG HÀ, HUYỆN GIA LÂM , THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Sinh viên : Trần Thị Hường
MSV : 564459
Lớp : K56-PTNTB
Chuyên ngành : Phát triển nông thôn
Giảng viên hướng dẫn : Th.S Phạm Thị Thanh Thúy
Hà Nội – 2015
1
Mục lục
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung
nghiên cứu và kết quả nêu trong khóa luận là trung thực và chưa hề được sử dụng
để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận này đã
được cảm ơn và các thông tin được trích dẫn trong khóa luận này đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Hà Nội,02, tháng06, năm 2015
Tác giả khóa luận
2
Trần Thị Hường
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành khóa luận này, tôi đã
nhận được sự quan tâm giúp đỡ nhiệt tình của nhiều tập thể và cá nhân. Nhân dịp
này tôi xin chân thành cảm ơn đến những cá nhân và tập thể đó.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Th.S Phạm Thị Thanh Thúy,
người đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành khóa luận.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể các thầy cô giáo Khoa Kinh tế và Phát

triển nông thôn đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn
thành khóa luận này.
Xin cảm ơn tập thể UBND và người dân các xóm trong xã Dương Hà, huyện
Gia Lâm, thành phố Hà Nội đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập tài
liệu để nghiên cứu khóa luận này.
3
Tôi xin chân thành cảm ơn tới những người thân và bạn bè đã cùng chia sẻ
những khó khăn, động viên và tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu để hoàn thành khóa
luận.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn tất cả sự giúp đỡ của tập thể, người
thân và bạn bè đã dành cho tôi!
Hà Nội, tháng 6, năm 2015
Tác giả khóa luận
Trần Thị Hường
TÓM TẮT
Đề tài nghiên cứu: “Nghiên cứu tổ chức quản lý và hoạt động HTX
Nông Nghiệp tại xã Dương Hà, huyện Gia Lâm , thành phố Hà Nội”được
nghiên cứu nhằm mục tiêu: (1)Hệ thống hóa được cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ
chức quản lý và hoạt động HTX nói chung; (2) Đánh giá được thực trạng tổ chức
quản lý và hoạt động của HTX Nông Nghiệp tại xã Dương Hà, huyện Gia
Lâm,thành phố Hà Nội; (3) Đề xuất được các giải pháp hoàn thiện công tác tổ chức
quản lý và nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX Nông Nghiệp tại Dương Hà,
huyện Gia Lâm. Bằng cách sử dụng bộ công cụ PRA để tiếp cận với nhóm cán bộ
địa phương và phỏng vấn hộ dân bằng bộ câu hỏi đã soạn sẵn theo cách chọn ngẫu
nhiên. Xử lý số liệu bằng phần mềm Excel với các phương pháp thông kê mô tả, so
sánh…để đánh giá về tình hình tổ chức quản lý và hoạt động của HTX xã Dương
Hà.
Kết quả nghiên cứu cho thấy: Thực trạng tổ chức quản lý và hoạt động của
HTXtừ đó đánh giá kết quả hoạt động của HTX. Và các yếu tố ảnh hưởng của cơ
4

cấu tổ chức: (1) Chất lượng cán bộ HTX; (2) Cơ sở vật chất , vốn; (3) Điều kiện tự
nhiên khí hậu.
Từ kết quả nghiên cứu đưa ra một số giải pháp phát triển: (1) Nâng cao năng
lực cho cán bộ HTX; (2) Mở rộng thêm các hoạt động dịch vụ tiêu thụ sản phẩm;
(3) Thúc đẩy các chính sách về tín dụng và vốn để người dân có thêm nguồn vốn
để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
KT-XH : Kinh tế - xã hội
HTX : Hợp tác xã
HTXNN : Hợp tác xã nông nghiệp
UBND : Ủy ban nhân dân
XHCN : Xã hội chủ nghĩa
SL : Số lượng
CC : Cơ cấu
BQ : Bình quân
NN : Nông nghiệp
LĐ : Lao động
ĐVT : Đơn vị tính
CN-XD : Công nghiệp - Xây dựng
TM-DV : Thương mại- Dịch vụ
GTSX : Giá trị sản xuất
HĐND : Hội đồng nhân dân
NĐ-CP : Nghị định- Chính phủ
5
PTNT : Phát triển nông thôn
CNH-HĐH : Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa
CSHT : Cơ sở hạ tầng
HTXDVNN : Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp
PHẦN I. MỞ ĐẦU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài

Hợp tác xã (HTX ) là tổ chức kinh tế tập thể có vai trò đặc biệt quan
trọngkhông chỉ ở Việt Nam mà ở cả các nước trên thế giới. Mô hình kinh tế HTX
được hình thành từ giữa thế kỷ 19, bắt đầu từ các nước phát triển như Anh, Pháp,
Đức,… và nhanh chóng được phổ biến trên toàn thế giới,đã đem lạimột hướng phát
triển mới,tích cực cho nền kinh tế thế giới nói chung và kinh tế nông nghiệp nói
riêng.
Ở Việt Nam ,HTX là tổ chức kinh tế tập thể có vai trò vô cùng quan trọng
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta .Khi đất nước bước vào thời kỳ
đổi mới , chuyển nền kinh tế sang hoạt động theo cơ chế thị trường , HTX cũng
được đổi mới cả về nội dung và hình thức hoạt động .Quan điểm phát triển kinh tế
tập thể đã được chỉ rõ trong Nghị quyết lần thứ 5 Ban chấp hành TW Đảng ( Khóa
IX ) ngày 8/3/2002 xác định :“ Kinh tế tập thể phát triển với nhiều hình thức đa
dạng , trong đó hợp tác xã là nòng cốt “, và “ Kinh tế Nhà Nước cùng với kinh tế
tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền Kinh tế quốc dân”
6
Kinh tế tập thể ,HTX là một trong những hình thức phổ biến ,xuất hiện từ lâu và
đóng góp lớn cho kinh tế của Hà Nội ,đặc biệt khu vực ngoại thành,trên những
phương diện về kinh tế,xã hội ,đặc biệt là kinh tế nông nghiệp.Tuy nhiên hoạt động
của các HTX ở ngoại thành Hà Nội còn gặp còn gặp nhiều khó khăn hạn chế như:
HTX có quy mô còn nhỏ, cơ sở vật chất thiếu thốn, trình độ kỹ thuật, máy móc
thiết bị lạc hậu, sản phẩm hàng hóa dịch vụ chưa đa dạng, chất lượng chưa cao, lợi
ích kinh tế xã hội của xã viên và người lao động còn thấp.Đặc biệt, hoạt động của
các HTX nông nghiệp hiện nay còn rất hạn chế bởi phần lớn các HTX nông nghiệp
mới chỉ cung cấp được các dịch vụ đầu vào cơ bản cho hoạt động sản xuất nông
nghiệp, trong khi chỉ có khoảng 9% các HTX cung cấp được dịch vụ đầu ra. HTX
được cũng cố về mặt tổ chức, nhưng chưa thật sự đổi mới về nội dung hoạt động,
khả năng xây dựng và tổ chức thực hiện phương án sản xuất kinh doanh của ban
quản trị HTX còn yếu và thiếu tính tham gia lập kế hoạch của các thành viên nhóm
mục tiêu và xã viên.Đa phần các HTX hoạt động còn mang tính đơn lẻ, thiếu sự
liên kết theo hệ thống, phạm vi hoạt động nhỏ hẹp; phần lớn các HTX có quy mô

nhỏ, thiếu vốn để tổ chức các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; đại bộ phận
nhân dân chưa có sự nhận thức đúng về HTX, coi HTX như một tổ chức hỗ trợ,
cho không vật tư sản xuất, đa số cơ sở vật chất của các HTX còn nghèo nàn, lạc
hậu, các công trình và điều kiện đảm bảo dùng để ứng dụng, thực nghiệm và
chuyển giao các tiến bộ khoa học kỹ thuật cho thành viên không có; đất đai do
HTX sử dụng và quản lý không còn,các HTX phát triển không đồng đều, trình độ
công nghệ lạc hậu , năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ còn hạn chế .Theo ông
Phạm Văn An, Chủ tịch Liên minh HTX thành phố Hà Nội, hiện nay, trên địa bàn
Hà Nội còn xấp xỉ 50% số HTX nông nghiệp hoạt động ở mức trung bình hoặc
kém hiệu quả. Chưa kể, có những HTX còn lúng túng trong việc xác định mô hình,
phương thức hoạt động, khả năng cạnh tranh thấp. Thị trường của không ít HTX
7
nông nghiệp ở ngoại thành Thủ đô vẫn hạn chế do quy mô nhỏ, điều kiện để triển
khai các hoạt động của các HTX thấp và yếu.
Xã Dương Hà huyện Gia Lâm là một xã ngoại thành của thủ đô Hà Nôi,lĩnh vực
hoạt động chủ yếu đó là sản xuất nông nghiệp.Chính vì thế HTX có vai trò vô
cùng quan trọng trong sự phát triển kinh tế nói chung và nông nghiệp nói riêng trên
địa bàn xã.HTX Nông Nghiệp đã giúp cho việc sản xuất của xã viên trên địa bàn
xã được thuận lợi hơn thông qua các dịch vụ mà HTX cung cấp nhờ đó việc sản
xuất đạt hiệu quả,năng suất cao làm cho kinh tế của các hộ và nền kinh tế của xã
phát triển.Tuy nhiên,chính sự khó khăn trong công tác tổ chức,quản lý,vấn đề khó
khăn về vốn cũng như cơ sở vật chất của HTX,năng lực quản lý,trình độ còn hạn
chế của đội ngũ cán bộ đã kìm hãm sự phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động
của HTX dịch vụ Nông Nghiệp tại xã Dương Hà .Câu hỏi đặt ra là hiện nay việc tổ
chức quản lý và hoạt động của HTX đang gặp những khó khăn vướng mắc gì cần
giải quyết ?Làm thế nào để hoàn thiện công tác tổ chức quản lý HTX và từ đó nâng
cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của HTX trong thời gian tới?
Xuất phát từ những lý do trên , tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài :” Nghiên cứu tổ
chức quản lý và hoạt động HTX Nông Nghiệp tại xã Dương Hà, huyện Gia
Lâm , thành phố Hà Nội “ nhằm tìm hiểu thực trạng tổ chức quản lý và hoạt động

của các HTX Nông Nghiệp ngoại thành Hà Nội,làm căn cứ xây dựng cơ sở khoa
học cho việc đề xuất các giải pháp, chính sách phát triển các HTX nói chung và
HTX Nông Nghiệp nói riêng ở ngoại thành Hà Nội trong thời gian tới .
1.2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
1.2.1 Mục tiêu chung
Nghiên cứu thực trạng tổ chức quản lý và hoạt động của HTXNông Nghiệp tại xã
Dương Hà ,huyện Gia Lâm , thành phố Hà Nội, từ đóđề xuất các giải pháp nhằm
8
hiện thực hóa việc đổi mới, phát triển HTX ở ngoại thành Hà Nội đến năm 2025
nói chung và HTX dịch vụ Nông Nghiệp tại xã Dương Hà nói riêng.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa được cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức quản lý và hoạt
độngHTX nói chung
- Đánh giá được thực trạng tổ chức quản lý và hoạt động của HTX Nông Nghiệp
tại xã Dương Hà , huyện Gia Lâm,thành phố Hà Nội
- Đề xuất được các giải pháp hoàn thiện công tác tổ chức quản lý và nâng cao
hiệu quả hoạt động của HTX Nông Nghiệp tại Dương Hà , huyện Gia Lâm
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu hình thức tổ chức quản lý và hoạt động của HTX Nông
Nghiệp tại xã Dương Hà, huyện Gia Lâm, thành phốHà Nội
1.3.2: Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi thời gian : sử dụng số liệu trong đề tài được thu thập trong 3 năm từ năm
(2012-2014 )
Thời gian thực hiện đề tài : từ tháng 1/2015 đến tháng5/2015
- Phạm vi không gian : đề tài được nghiên cứu trên địa bàn xã Dương Hà, huyện
Gia Lâm , thành phố Hà Nội
9
PHẦN II.CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ……
2.1. Cơ sở lý luận về…

2.1.1 Một số khái niệmliên quan
2.1.1.1 Khái niệm HTX
HTX là một loại hình kinh tế hợp tác phát triển ở trình độ cao hơn loại hình
kinh tế hợp tác giản đơn. Theo liên minh HTX quốc tế được thành lập tháng 8 năm
1895 tại Luân Đôn – Vương quốc Anh đã định nghĩa như sau “HTX là một tổ chức
chính trị của những người tự nguyện liên hiệp lại để đáp ứng nhu cầu và nguyện
vọng chung của họ về kinh tế, xã hội và văn hóa thông qua một xí nghiệp cùng sở
hữu và quản lý dân chủ”. Đến năm 1995, định nghĩa này được hoàn thiện: “HTX
dựa trên ý nghĩa tự cứu mình, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng, công bằng và đoàn
kết. Các xã viên HTX tin tưởng vào ý nghĩa đạo đức, về tính trung thực, trách
nhiệm xã hội và quan tâm chăm sóc người khác”.
Tổ chức lao động quốc tế định nghĩa: “HTX là sự liên kết của những người
đang gặp phải những khó khăn kinh tế giống nhau, tự nguyện liên kết nhau lại trên
cơ sở bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ, sử dụng tài sản mà họ đã chuyển giao
vào HTX phù hợp với các nhu cầu chung và giải quyết những khó khăn đó chủ yếu
bằng sự tự chủ, tự chịu trách nhiệm bằng cách sử dụng các chức năng kinh doanh
trong tổ chức hợp tác phục vụ cho lợi ích vật chất và tinh thần chung”.
Nhiều nước trên thế giới cũng đưa ra định nghĩa hợp tác xã cho phù hợp với
điều kiện nước mình. Ở Việt Nam, căn cứ vào tình hình, đặc điểm kinh tế - xã hội
của đất nước và kế thừa những quy định của Luật hợp tác xã năm 1996. Nước ta
định nghĩa về hợp tác xã như sau: "Hợp tác xã là một tổ chức kinh tế tập thể do cá
nhân, hộ gia đình, pháp nhân (sau đây gọi chung là xã viên) có nhu cầu, lợi ích
chung, tự nguyện góp vốn, góp sức lập ra theo quy định của Luật này để phát huy
sức mạnh tập thể của từng xã viên tham gia hợp tác xã, cùng giúp nhau thực hiện
10
có hiệu quả các hoạt động sản xuất, kinh doanh và nâng cao đời sống vật chất, tinh
thần, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hợp tác xã hoạt động như một loại hình doanh nghiệp, có tư cách pháp nhân,
tự chủ, tự chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ tài chính trong phạm vị vốn điều lệ,
vốn tích lũy và các nguồn vốn khác của hợp tác xã theo quy định của pháp luật".

Theo Luật HTX 2003: Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể do các cá nhân,
hộ gia đình, pháp nhân (sau đây gọi chung là xã viên) có nhu cầu, lợi ích chung, tự
nguyện góp vốn, góp sức lập ra theo quy định của Luật này để phát huy sức mạnh
tập thể của từng xã viên tham gia HTX, cùng giúp nhau thực hiện có hiệu quả các
hoạt động sản xuất, kinh doanh và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, góp phần
phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo Luật HTX 2012 : HTX hoạt động như một loại hình doanh nghiệp, có
tư cách pháp nhân, tự chủ, tự chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ tài chính trong
phạm vi vốn điều lệ, vốn tích lũy và các nguồn vốn khác của HTX theo quy định
của pháp luật.
Như vậy ta có thể hiểu: Hợp tác xã là một tổ chức kinh tế tự chủ được các
thành viên thành lập trên cơ sở tự nguyện, tiến hành các hoạt động sản xuất hoặc
cung ứng các yếu tố phục vụ hoạt động sản xuất nhằm tạo ra các sản phẩm để đáp
ứng nhu cầu xã hội.
2.1.1.2 Khái niệm HTX Nông Nghiệp
Theo cẩm nang HTX thì HTX Nông Nghiệp được định nghĩa như sau: Hợp tác xã
nông nghiệp là tổ chức kinh tế tập thể do nông dân, hộ gia đình nông dân (sau đây
gọi chung là xã viên) có nhu cầu, lợi ích chung, tự nguyện góp vốn, góp sức lập ra
theo quy định của Luật Hợp tác xã để phát huy sức mạnh tập thể của từng xã viên
tham gia hợp tác xã, cùng giúp nhau thực hiện có hiệu quả các hoạt động sản xuất,
11
kinh doanh nông nghiệp và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, góp phần phát
triển kinh tế - xã hội của đất nước
Cũng theo cẩm nang HTX ,hiện nay, ở Việt Nam đang tồn tại 2 loại hình HTX
Nông Nghiệp chủ yếu:
a, HTX dịch vụ Nông Nghiệp
Trong loại hình này, việc sản xuất nông nghiệp là việc riêng của các hộ, do các hộ
xã viên tiến hành, hợp tác xã chỉ cung ứng các dịch vụ theo yêu cầu của các hộ. các
dịch vụ này gồm có: dịch vụ các yếu tố đầu vào cho sản xuất nông nghiệp (các
hợp tác xã cung ứng vật tư, giống cây trồng cho hộ xã viên),dịch vụ các khâu cho

sản xuất nông nghiệp (Hợp tác xã làm đất, tưới nước, bảo vệ thực vật, khuyến
nông, đưa tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, thú y, cho các hộ xã viên),dịch vụ các
yếu tố đầu ra cho sản xuất nông nghiệp (Hợp tác xã chế biến, tiêu thụ nông sản ).
b, HTX dịch vụ kết hợp với sản xuất kinh doanh
Đối với loại hình hợp tác xã này, ngoài việc làm các dịch vụ hỗ trợ kinh tế hộ xã
viên, còn tổ chức sản xuất, kinh doanh và phát triển các ngành nghề khác phục vụ
sản xuất, kinh doanh và đời sống của hộ xã viên và cộng đồng, như tín dụng nội
bộ, dịch vụ điện.
2.1.1.3 Khái niệm về tổ chức quản lý HTX Nông Nghiệp
Tổ chức là việc xác lập các bộ phận, cơ cấu, phân cấp gắn với quyền và
nhiệm vụ cụ thể của từng bộ phận đảm bảo tính hệ thống, gắn kết, linh hoạt, phụ
thuộc và chế ước lẫn nhau giữa các bộ phận nhằm phối hợp, cộng tác giữa các bộ
phận để đạt được mục tiêu.
Vấn đề quản lý là thiết yếu trong mọi sự hợp tác có tổ chức, cũng như ở mọi
cấp độ tổ chức. Quản lý theo nghĩa rộng gồm hai nhiệm vụ chính, cơ bản là lập kế
hoạch và xây dựng tổ chức. Quản lý theo nghĩa hẹp được tiếp cận với ý nghĩa kiểm
12
tra, giám sát và phối hợp hoạt động đối các chủ thể, cơ quan, cá nhân trong tổ
chức.
Vai trò của nhân tố tổ chức đối với yêu cầu phát triển của HTX Nông Nghiệp
được thể hiện: đảm bảo đủ bộ phận đáp ứng các yêu cầu quản lý, hoạt động, xây
dựng và thực thi các chiến lược của HTX; phối hợp và phát huy mọi nguồn lực để
phát triển HTX; chế ước đảm bảo không phát sinh vấn đề lạm quyền, đi ngược lại
lợi ích của xã viên và của HTX; đảm bảo cung cấp thông tin, truyền bá thông tin
kịp thời cho tổ chức và hoạt động của HTX; tổ chức chặt chẽ và có hệ thống giúp
tạo lập niềm tin với đối tác.
Để thực hiện tổ chức, quản lý theo các góc độ này, chủ thể tiến hành đề ra
quyết sách hoạt động, kế hoạch hoạt động cho từng chuyên đề quản lý; thiết kế tổ
chức đối với từng chuyên đề; đề ra quy trình, nguyên tắc hoạt động, yêu cầu và
nhiệm vụ hoạt động, nhiệm vụ và quyền hạn của mỗi chủ thể đồng thời trong mối

tương quan với nhiệm vụ và quyền hạn với chủ thể khác; đề ra nguyên tắc và yêu
cầu trong vấn đề phối hợp giữa các bộ phận; đề ra kỷ luật lao động và yêu cầu tiêu
chuẩn chất lượng đối với từng hoạt động, quy trình, hàng hóa-dịch vụ cụ thể.
Trong thực trạng sự hạn chế về mọi nguồn lực của mô hình HTX như hiện
nay, thì việc thiết lập một cơ chế tổ chức, quản lý hiệu quả, phù hợp có vai trò hết
sức quan trọng nhằm phát huy tối đa mọi nguồn lực, khắc phục sự hạn chế của
nguồn lực, từ đó sử dụng hiệu quả các nguồn lực để phát triển HTX.
2.1.1.4 Khái niệm về hoạt động của HTX Nông Nghiệp
Hoạt động của HTX Nông Nghiệp có phương thức hoạt động giống của một
doanh nghiệp, vừa là một tổ chức kinh tế tập thể có vai trò cùng hỗ trợ, hợp tác,
giúp đỡ các xã viên trong mọi hoạt động. Đều phải có vốn, tài chính, hạch toán
kinh doanh, phải cạnh tranh và chịu những tác động của quy luật mà nền kinh tế thị
trường mang lại. Nếu xây dựng một mô hình HTX Nông Nghiệp theo kiểu phân
13
chia bình đẳng về lợi nhuận, vốn thì sẽ dễ chuyển thành nền kinh tế bao cấp. Bởi
vậy, các HTX Nông Nghiệp cần hoạt động theo đúng chức năng và tính chất của
một doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Nhưng bên cạnh đó, HTX Nông
Nghiệp cần phải giữ vững được bản chất của một mô hình HTX, tức là cần phải có
những chính sách hỗ trợ, tương trợ xã viên và làm lợi cho xã viên. Hiện nay, HTX
Nông Nghiệp không được tham gia vào các dự án lớn do phải có điều kiện vững
mạnh về nguồn vốn, nguồn tài chính. Những hạn chế do nguồn quỹ tín dụng thấp,
không tự chủ được về vốn và tài chính nên các HTX Nông Nghiệp đã không được
tạo điều kiện tham gia. Tuy nhiên, có những HTX Nông Nghiệp đủ lớn mạnh và
đủ tiềm lực về nguồn vốn để có thể tham gia vào mọi hoạt động kinh tế. Do vậy,
Nhà nước cần mở rộng hơn nữa quyền tự chủ, công bằng trong hoạt động của HTX
nói chung và HTX Nông Nghiệp nói riêng với các thành phần kinh tế khác.
Nội dung các hoạt động của HTX Nông Nghiệp :
HTX Nông Nghiệp cung cấp,kinh doanh các dịch vụ nông nghiệp ,đặc trưng gắn
với hộ nông dân, giúp đỡ nông dân sản xuất .
Hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nông nghiệp của hợp tác xã chỉ là công cụ

nhằm làm tăng thêm lợi ích, hiệu quả sản xuất kinh doanh của hộ nông dân.
Nông dân gia nhập hợp tác xã vì họ cần được hợp tác xã phục vụ, cần hợp tác xã
trợ giúp những việc mà họ không thể tự làm hoặc làm một mình không có hiệu
quả, khắc phục được những nhược điểm và hạn chế khi sản xuất kinh doanh đơn lẻ.
2.1.2 Đặc điểm của HTX Nông Nghiệp
Theo cẩm nang HTX ,HTX Nông Nghiệp có những đặc điểm sau :
Một là, xét góc độ kinh tế HTX Nông Nghiệp là một tổ chức kinh tế cơ bản
và quan trọng nhất của thành phần kinh tế tập thể, “kinh tế tập thể dựa trên sở hữu
14
của các xã viên và sở hữu tập thể, liên kết rộng rãi những người lao động, các hộ
sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và vừa, thuộc các thành phần kinh tế,
không giới hạn quy mô, lĩnh vực và địa bàn”. Như vậy, đặc trưng của HTX Nông
Nghiệp là hình thức sở hữu tập thể và dựa trên sở hữu của các xã viên HTX, từ đó
mà phát sinh các quan hệ tổ chức quản lý và phân phối tương ứng.
HTX Nông Nghiệp là một hình thức của quan hệ kinh tế hợp tác tự nguyện,
phối hợp, hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các chủ thể kinh tế, kết hợp sức mạnh của tập
thể để giải quyết tốt hơn những vấn đề của sản xuất kinh doanh cũng như đời sống
kinh tế và mục tiêu xa hơn là nâng cao hiệu quả hoạt động và lợi ích của mỗi xã viên.
Hai là, xét góc độ xã hội, mô hình HTX Nông Nghiệp mang tính nhân văn
sâu sắc. Với việc tạo điều kiện cho những người lao động, những người sản xuất
nhỏ chẳng những trụ vững trong thị trường cạnh tranh mà còn đẩy mạnh sự phát
triển, xóa bớt một số gánh nặng về thất nghiệp, nâng cao chất lượng cuộc sốngBa
là, xét về góc độ pháp lý, HTX Nông Nghiệp là một tổ chức kinh tế có tư cách pháp
nhân. Về tổ chức, HTX Nông Nghiệp bao gồm cả thể nhân và pháp nhân, cả người
nhiều vốn và người ít vốn (thực hiện nguyên tắc đối nhân, khác với nguyên tắc đối
vốn trong công ty cổ phần ), cùng góp vốn góp sức trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng,
cùng có lợi và quản lý dân chủ. HTX Nông Nghiệp là tổ chức kinh tế được thành lập
theo thủ tục pháp lý nhất định, có đăng ký kinh doanh tại cơ quan nhà nước có thẩm
quyền, có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, có tài sản tách biệt so với tài sản của các xã viên,
có thẩm quyền nhân danh mình tham gia các hoạt động pháp luật. Tuy nhiên, HTX

Nông Nghiệp có một số đặc trưng khác với các loại hình doanh nghiệp là: HTX được
quyết định không phải bởi số vốn góp mà là yếu tố xã viên HTX. Ngoài ra, nguyên
tắc “xã viên HTX có quyền ngang nhau trong biểu quyết” là một trong những nguyên
tắc cơ bản trong tổ chức và giúp đỡ lẫn nhau trong tổ chức sản xuất, kinh doanh,
không thuần tuý để thu lợi nhuận trên vốn góp. Về hình thức sở hữu tài sản trong
HTX gồm hai phần: sở hữu tập thể và sở hữu mang tính chất cổ phần.
15
Bốn là, về tổ chức quản lý, các HTX Nông Nghiệp hoạt động theo nguyên
tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm. HTX hoạt động lấy lợi ích kinh tế là chính bao
gồm lợi ích của các xã viên và lợi ích tập thể, đồng thời coi trọng lợi ích xã hội của
các xã viên. Đánh giá hiệu quả kinh tế tập thể dựa trên cơ sở quan điểm toàn diện
cả kinh tế, chính trị, xã hội HTX luôn tôn trọng quyền đọc lập, tự chủ về kinh tế
của xã viên. Sự hình thành và phát triển của HTX Nông Nghiệp không phá vỡ tính
độc lập, tự chủ kinh tế của mỗi xã viên.
Năm là, về phân phối, kinh tế HTX Nông Nghiệp thực hiện phân phối theo
lao động, theo vốn góp và theo mức độ tham gia dịch vụ.
Qua những đặc điểm về tổ chức quản lý và hoạt động của HTX ở trên cho thấy
HTX kiểu mới nói chung , và HTX Nông Nghiệp nói riêng có nhiều điểm khác biệt
so với HTX Nông Nghiệp kiểu cũ và các loại hình doanh nghiệp ở nước ta hiện
nay. Sự khác biệt đó không chỉ nói lên bản chất của HTX Nông Nghiệp mà còn
khẳng định ưu thế, vị trí, vai trò của HTX trong nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN. Đó chính là một hình thức kinh tế giúp cho xã viên HTX Nông Nghiệp
phát huy mọi tiềm năng kinh tế chưa được khai thác hoặc chưa được khai thác
hết.Vì HTX Nông Nghiệp phục vụ lợi ích trước hết là cho xã viên cho nên trong
quá trình hoạt động sản xuất của xã viên luôn được thuận lợi nhờ sự quan tâm của
HTX ,hướng dẫn giúp cho việc sản xuất được thuận tiện ,dễ dàng,ít gặp rủi ro
hơn ,đạt hiệu quả sản xuất cao nhất
2.1.3 Cơ cấu tổ chức quản lý của HTX Nông Nghiệp
HTX Nông Nghiệp có tổ chức và quản lý gồm:
- Đại hội xã viên: theo hình thức đại hội đại biểu với số lượng bình quân 90 đại

biểu xã viên trong tổng số hàng nghìn xã viên HTX.
- Ban quản trị HTX: phần lớn các HTX Nông Nghiệp có số lượng Ban quản trị là
3 người, trong đó có Chủ nhiệm, Phó chủ nhiệm và 01 Uỷ viên Ban quản trị.
16
Nhiệm kỳ của Ban quản trị là 5 năm. Ban quản trị HTX hoạt động dựa trên điều lệ
HTX và các quy định của HTX chứ chưa ban hành quy chế hoạt động riêng của
Ban quản trị. Mô hình tổ chức quản lý của HTX Nông Nghiệp nói riêng và của các
HTX nói chung là theo mô hình một bộ máy vừa quản lý vừa điều hành (Trưởng
ban quản trị kiêm Chủ nhiệm HTX, Phó ban quản trị kiêm Phó chủ nhiệm HTX)
chứ không tách riêng bộ máy quản lý và bộ máy điều hành.
- Ban kiểm soát HTX: gồm có 2 thành viên, Trưởng ban kiểm soát (chuyên trách)
và Uỷ viên Ban kiểm soát (không chuyên trách). Nhiệm kỳ của Ban kiểm soát theo
nhiệm kỳ của Ban quản trị.
- Xã viên: phần lớn HTX Nông Nghiệp có xã viên mang tính chất “toàn dân”,
nghĩa là các thành viên trong hộ gia đình nông dân đều là xã viên HTX. Quy mô
chủ yếu là theo thôn và quy mô toàn xã. Như vậy, mỗi HTX có tới hàng nghìn xã
viên. Vốn góp của xã viên vào HTX rất ít.
- Hệ thống các văn bản của HTX: Các HTX Nông Nghiệp hoạt động chủ yếu dựa
trên cơ sở điều lệ HTX chứ chưa ban hành các văn bản cụ thể để điều chỉnh về tổ
chức và quản lý của HTX như: quy chế hoạt động của Ban quản trị, quy chế hoạt
động của Ban kiểm soát, quy chế quản lý tài sản và tài chính của HTX, quy chế thi
đua khen thưởng trong HTX…
2.1.4.Vai trò của HTX Nông Nghiệp
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, HTX Nông Nghiệp trải qua
những thăng trầm, nhưng luôn giữ vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp,
nông thôn và nông dân, đóng góp quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã
hội của đất nước. Kể từ khi thực hiện công cuộc đổi mới, hợp tác xã dần chuyển từ
sản xuất tập trung sang mô hình cung cấp dịch vụ đầu vào, đầu ra cho bà con xã
viên và có những vai trò sau đây đối với nông nghiệp, nông thôn và nông dân:
17

° HTX Nông Nghiệp góp phần thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, giúp nhau tăng
sức cạnh tranh, khai thác các nguồn tiềm năng về vốn, lao động, kỹ thuật để phát
triển, góp phần thúc đẩy quá trình xã hội hoá sản xuất, thực hiện tốt vai trò là cầu
nối giữa các hộ sản xuất, xã viên với nhà nước và các tổ chức kinh tế nhà nước
° HTX Nông Nghiệp góp phần đưa tiến bộ khoa học, công nghệ, thiết bị kỹ
thuật hiện đại tới người nông dân trong các khâu sản xuất nông nghiệp và nông
thôn; phát triển và mở rộng các hoạt động dịch vụ và hệ thống khuyến nông,
khuyến lâm, khuyến ngư, khuyến công và khuyến thương; đào tạo, bồi dưỡng kiến
thức và thực hành nông nghiệp cho lao động nông nghiệp, nông thôn; tổ chức thực
hiện việc phổ cập thông tin khoa học - kỹ thuật và thông tin thị trường đến các xã,
thôn
° HTX Nông Nghiệp phát triển sẽ tạo ra nhiều chỗ làm việc, góp phần giải
quyết công ăn, việc làm, tăng thu nhập và bảo đảm đời sống ổn định cho xã viên và
người lao động, giải quyết nhiều vấn đề kinh tế - xã hội ở địa phương, là tiền đề
quan trọng để thực hiện dân chủ hoá và nâng cao văn minh ở nông thôn; các hợp
tác xã phát huy tinh thần tương thân, tương ái, đoàn kết hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau để
vượt nghèo, góp phần làm giảm bớt những mặt tiêu cực của kinh tế thị trường và
ổn định xã hội ở nông thôn
° HTX Nông Nghiệp góp phần quan trọng vào việc nâng cấp và phát triển kết
cấu hạ tầng nông thôn: hệ thống điện, thuỷ lợi, giao thông nông thôn, các công
trình phúc lợi xã hội, như nhà mẫu giáo, nhà trẻ, nhà văn hoá, trường học để phục
vụ cho xã viên và cộng đồng dân cư.
° HTX Nông Nghiệp là cầu nối cho các hộ xã viên : Với vị trí pháp lý của mình,
HTX nông nghiệp là tổ chức làm cầu nối giữa chính quyền và người dân, góp phần
giải quyết các mối quan hệ sản xuất giữa HTX với các cơ quan chức năng, các tổ
chức kinh tế - xã hội có liên quan đến người lao động. Đồng thời tiếp nhận và
chuyển giao các chương trình, các tiến bộ khoa học kỹ thuật giúp nông dân sản
18
xuất, cải thiện đời sống. HTX nông nghiệp đóng vai trò chủ lực hỗ trợ kinh tế hộ
phát triển, đặc biệt là những hộ nghèo. Vì quá trình hình thành phát triển của HTX

nông nghiệp hoàn toàn tự nguyện, hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản
xuất, kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên. Do đó,
HTX nông nghiệp là tổ chức có khả năng tiếp cận trực tiếp với nông dân, nắm bắt
được nhu cầu của nông dân và kịp thời cung cấp những dịch vụ phù hợp với chất
lượng tốt nhất và chi phí thấp nhất.
° Vai trò phát triển HTX Nông Nghiệp trong phát triển kinh tế ở từng địa
phương : Thông qua HTX, các đường lối, chủ trương phát triển được phổ biến cho
nông dân; đồng thời giúp sản phẩm nông nghiệp tìm được đầu ra, đầu vào ổn định,
các dịch vụ nông nghiệp cũng được ứng dụng một cách linh hoạt hơn. HTX nông
nghiệp ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc cùng với chính quyền địa
phương tham gia phát triển kinh tế của địa phương như: hoàn thành nhiều tuyến
kênh mương, cứng hóa giao thông nội đồng, đẩy nhanh tiến độ dồn điền đổi thửa,
góp phần tăng năng suất, chất lượng, tăng thu nhập trên một đơn vị diện tích HTX
nhanh chóng thích nghi với cơ chế thị trường, tạo sự liên kết, hợp tác với nhau và
với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế mang lại hiệu quả kinh tế cao cho thành viên
như việc liên doanh, liên kết trong sản xuất giống, bảo đảm đầu ra ổn định cho
nông dân.
Để phát huy vai trò, truyền thống của khu vực kinh tế tập thể- mà nòng cốt là
HTX, động viên các tầng lớp xã hội trong việc xây dựng và phát triển HTX, góp
phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước, ngày 27/7/2011 Thủ tướng Chính phủ
đã ban hành quyết định số 1268/QĐ-TTg lấy ngày 11 tháng 4 hàng năm là “Ngày
Hợp tác xã Việt Nam”. Ngày Hợp tác xã Việt Nam là dịp để thúc đẩy mạnh mẽ
công tác tuyên truyền, tôn vinh các HTX nhằm tăng cường nhận thức trong xã hội
về vai trò, vị thế, hình ảnh và những đóng góp của HTX trong phát triển kinh tế -
xã hội.
19
2.1.5.Nguyên tắc tổ chức quản lý và hoạt động của HTX
Đường lối, chính sách của Đảng và các văn bản pháp luật của Nhà nước trước
đây về HTX (như các điều lệ mẫu, các Nghị định của Chính phủ) đã ghi nhận ba
nguyên tắc tổ chức quản lý và hoạt động của hợp tác xã là:Tự nguyện, cùng có lợi

và quản lý dân chủ. Đó là những nguyên tắc cơ bản và quan trọng nhất thể hiện
được những tính chất đặc biệt trong tổ chức và hoạt động của hợp tác xã.
Tuy vậy, để HTX được tổ chức quản lý và hoạt động có hiệu quả hơn trong cơ
chế thị trường, để hòa nhập vào phong trào HTX trên toàn thế giới, Luật Hợp tác
xã 1996 đã đề cập đến 5 nguyên tắc tổ chức quản lý và hoạt động của HTX. Điều 7
đã quy định 5 nguyên tắc này là : (1)tự nguyện gia nhập và ra khỏi HTX ;(2)quản
lý dân chủ và bình đẳng ;(3)tự chịu trách nhiệm và cùng có lợi ;(4)chia lãi,bảo đảm
kết hợp lợi ích của xã viên và sự kết hợp của HTX ; (5)hợp tác,phát triển cộng
đồng.
Sau đó ,theo quy định tại Luật Hợp tác xã (năm 2003),HTX Nông Nghiệp được
tổ chức và hoạt động theo 4 nguyên tắc sau: (1) Tự nguyện; (2) Dân chủ, bình đẳng
và công khai; (3) Tự chủ, tự chịu trách nhiệm và cùng có lợi; (4) Hợp tác và phát
triển cộng đồng.
Theo luật Hợp tác xã năm 2012 của Quốc Hội ,thì nguyên tắc tổ chức quản lý
và hoạt động của HTX được quy định như sau :
1. Cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân tự nguyện thành lập, gia nhập, ra khỏi hợp tác
xã. Hợp tác xã tự nguyện thành lập, gia nhập, ra khỏi liên hiệp hợp tác xã.
2. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã kết nạp rộng rãi thành viên, hợp tác xã thành
viên.
3. Thành viên, hợp tác xã thành viên có quyền bình đẳng, biểu quyết ngang nhau
không phụ thuộc vốn góp trong việc quyết định tổ chức, quản lý và hoạt động của
hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; được cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời, chính
20
xác về hoạt động sản xuất, kinh doanh, tài chính, phân phối thu nhập và những nội
dung khác theo quy định của điều lệ.
4. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã tự chủ, tự chịu trách nhiệm về hoạt động của
mình trước pháp luật.
5. Thành viên, hợp tác xã thành viên và hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có trách
nhiệm thực hiện cam kết theo hợp đồng dịch vụ và theo quy định của điều lệ. Thu
nhập của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được phân phối chủ yếu theo mức độ sử

dụng sản phẩm, dịch vụ của thành viên, hợp tác xã thành viên hoặc theo công sức
lao động đóng góp của thành viên đối với hợp tác xã tạo việc làm.
6. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã quan tâm giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng cho
thành viên, hợp tác xã thành viên, cán bộ quản lý, người lao động trong hợp tác xã,
liên hiệp hợp tác xã và thông tin về bản chất, lợi ích của hợp tác xã, liên hiệp hợp
tác xã.
7. Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã chăm lo phát triển bền vững cộng đồng thành
viên, hợp tác xã thành viên và hợp tác với nhau nhằm phát triển phong trào hợp tác
xã trên quy mô địa phương, vùng, quốc gia và quốc tế.
2.1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức quản lý và hoạt động của HTX
2.1.6.1-Hệ thống chính sách ,pháp luật của Nhà nước liên quan đến tổ chức quản
lý và hoạt động của HTX
Hệ thống chính sách,pháp luật của Nhà nước giúp cho việc tổ chức quản lý và hoạt
động của HTX được rõ ràng ,chặt chẽ hơn. Làm việc theo các chính sách và pháp
luật của Nhà nước sẽ giúp cho HTX có được những hướng đi đúng đắn , làm việc
và hoạt động theo đúng luật của Nhà nước .Từ các hệ thống chính sách ,dễ dàng
tiếp cận được những kỹ thuật mới ,quy định mới,chủ trương mới của Nhà nước để
từ đó giúp cho HTX hoạt động dễ dàng và có hiệu quả .Hệ thống chính sách,pháp
luật còn đảm bảo được những quyền lợi cho xã viên,lợi ích của họ khi tham gia
21
vào HTX ,đồng thời cũng như các ràng buộc và những việc họ cần phải làm khi là
thành viên .
Hệ thống các cơ quan nhà nước tham gia vào vấn đề quản lý, hỗ trợ nhằm
khuyến khích, phát triển HTX. Thực tiễn đã chứng minh, những chủ trương của
Đảng và chính sách của Nhà nước ở tầm vĩ mô là đúng và phù hợp với sự phát
triển HTX ở mỗi thời kỳ. Tuy nhiên, việc cụ thể hóa và tổ chức thực hiện của các
cấp chính quyền địa phương tính hiệu quả và tính quyết liệt chưa cao nên các chính
sách phát triển HTX chưa được phát huy hết giá trị của nó. Do đó, vấn đề mấu chốt
về vai trò của nhà nước đối với yêu cầu phát triển HTX hiện nay chủ yếu tập trung
vào vai trò của các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt là chính quyền cơ sở.

Trong vai trò của nhà nước, thì sự năng động, sáng tạo, quyết liệt, triệt để của các
cấp chính quyền địa phương giữ vai trò quyết định đối với sự phát triển HTX.
2.1.6.2-Cán bộ HTX
*Năng lực, trình độ của cán bộ
Năng lực trình độ của cán bộ có vai trò vô cùng quan trọng trong việc lãnh đạo ,
chỉ đạo các hoạt động của HTX Nông Nghiệp .Cán bộ có năng lực thì mới có thể
điều hành được các công việc ,hoạt động của HTX có hiệu quả .Bằng kinh nghiệm
thực tiễn, một số cán bộ lãnh đạo có năng lực, đã lái "con thuyền" hợp tác xã
(HTX) làm ăn hiệu quả. Nhưng những hạn chế về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
của chính đội ngũ này cũng là nguyên nhân của sự bế tắc, khó khăn trong hoạt
động HTX hiện nay.
* Tuổi và giới tính của cán bộ HTX
Tuổi của cán bộ HTX cũng ảnh hưởng nhiều đến việc tổ chức quản lý và hoạt động
của HTX,ảnh hưởng đến việc ra quyết định ,xử lý công việc của HTX. Theo Liên
22
minh HTX Hà Nội, hiện đội ngũ cán bộ quản lý HTX thường lớn tuổi, nhiệt tình
nhưng năng lực, trình độ còn hạn chế, việc điều hành vẫn làm theo cảm tính, chưa
có quy chế làm việc rõ ràng, phân công trách nhiệm còn chung chung. Việc tiếp
cận và tiếp thu những kinh nghiệm mới đôi khi vẫn còn hạn chế,mặc dù họ vẫn
được tập huấn về những kỹ thuật ,chính sách mới nhưng vì tuổi tác nên việc tiếp
thu và vận dụng cũng còn chưa chủ động ,nhiều lúc còn chậm chạp.Do khó khăn
trong thu hút cán bộ trẻ có trình độ về làm việc tại HTX, nên việc áp dụng tiến bộ
khoa học, kỹ thuật, đưa các thiết bị cơ giới vào sản xuất còn hạn chế. Suốt thời
gian dài, cán bộ có năng lực, trình độ sau thời gian công tác tại các HTX đều luân
chuyển, chuyển sang làm việc khác hoặc dùng HTX làm "bàn đạp" để vươn lên,
dẫn đến đội ngũ cán bộ HTX luôn bị xáo trộn, hoạt động sản xuất, kinh doanh kém
hiệu quả.Chính vì thế ,việc bầu chọn cán bộ HTX ngoài dựa vào năng lực,trình độ
thì yếu tố tuổi tác cũng là một yếu tố ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức quản lý và
hoạt động của HTX
Giới tính của cán bộ HTX cũng là một yếu tố ảnh hưởng , cán bộ HTX là nam hay

nữ cũng ảnh hưởng 1 phần đến việc tổ chức quản lý và hoạt động của HTX.
2.1.6.3-Cơ sở vật chất, trang thiết bị
Cơ sở vật chất , trang thiết bị của HTX Nông Nghiệp gồm các yếu tố về: máy
móc, thiết bị, phương tiện họat động, nhà xưởng, sân bãi, kho bãi, bến bãi, nhà cửa,
văn phòng, hội trường, đất đai, vật tư, nguyên nhiên vật liệu và những vật thể khác
nhằm mục đích sử dụng vào hoạt động của HTX. Vai trò của nguồn vật lực đối với
sự phát triển của HTX được thể hiện qua các mặt sau: là điều kiện tiên quyết để
HTX có thể tiến hành hoạt động; là điều kiện để cắt giảm chi tiêu, nâng cao hiệu
quả và tính chủ động mọi hoạt động của HTX; là điều kiện để HTX có thể mở rộng
quy mô hoạt động, đa dạng hóa lĩnh vực hoạt động từ sự dồi dào của các yếu tố vật
23
lực; là điều kiện để HTX có thể nâng cao chất lượng hoạt động; là yếu tố thuộc vốn
hoạt động và là cơ sở để tiến hành vay vốn và thu hút vốn của HTX; là cơ sở để
tìm kiếm đối tác, thu hút khách hàng; là điều kiện để thu hút lao động.
2.1.6.4- Tiềm lực tài chính, vốn quỹ của hợp tác xã
Vốn là yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp và mạnh mẽ đến sự phát triển của mọi chủ thể
kinh tế nói chung và HTX Nông Nghiệp nói riêng. Thị trường vốn hiện nay đang
rất phát triển nhưng các HTX Nông Nghiệp tiếp cận rất khó, bởi lẽ: HTX Nông
Nghiệp hoạt động với hiệu quả thấp nên không tạo được lòng tin trong xã viên và
hệ thống ngân hàng; không có tài sản đủ giá trị để tín chấp; phương án kinh doanh
với tính khả thi hạn chế…
HTX nếu không có vốn thì rất khó khăn trong việc tồn tại và phát triển , không thể
đáp ứng được những nhu cầu trong sản xuất ,kinh doanh.Nếu 1 HTX thiếu vốn
trầm trọng làm cho hoạt động kinh doanh kém hiệu quả có thể dẫn đến giải thể
HTX đó .
2.1.6.5- Xã viên HTX
• Trình độ nhận thức của người dân về HTX
Đại bộ phận người dân chưa có sự nhận thức đầy đủ về HTX, có cái nhìn thiếu
thiện cảm với mô hình kinh tế này, các cá nhân, hộ gia đình, pháp nhân chưa hiểu
rõ một cách đầy đủ, chính xác về bản chất, vai trò và nguyên tắc tổ chức hoạt động

của HTX cho nên chưa sẵn sàng tham gia HTX hoặc chưa thực hiện đầy đủ nghĩa
vụ, trách nhiệm đối với HTX. Việc phát triển HTX đòi hỏi phải trải qua giai đoạn
lịch sử lâu dài, không nóng vội, phải nâng cao trình độ dân trí, quán triệt tư tưởng
nhận thức, trang bị đầy đủ về lý luận HTX cho xã viên và nhân dân, thực hiện đúng
các nguyên tắc tổ chức hoạt động của HTX, đó chính là một trong những yếu tố
quan trọng để HTX phát triển bền vững.
• Trình độ lao động
24
Bao gồm trình độ tay nghề và trình độ chuyên môn nghiệp vụ của xã viên và
người lao động, khi các HTX có trong tay đội ngũ xã viên và người lao động đáp
ứng được yêu cầu sản xuất kinh doanh, dịch vụ cả về số lượng, chất lượng cũng
như trách nhiệm với công việc,… Đây là điều kiện thuận lợi cho phát triển, mở
rộng quy mô, nâng cao năng lực cạnh tranh về chất lượng hàng hóa, dịch vụ trên
thị trường và có xu hướng thiết lập tốt các mối quan hệ hợp tác, liên doanh liên kết
với các thành phần kinh tế khác để tạo ra lợi ích nhiều hơn.
• Niềm tin của xã viên tham gia HTX
Sự thành công của HTX cần có niềm tin và sự ủng hộ từ xã viên, họ có chung một
mục đích, nhu cầu và có niềm tin cùng nhau hợp tác góp vốn, góp sức nhằm đem
lại lợi ích cao hơn, nhìn thấy lợi ích của mình khi tham gia HTX và biết chia sẻ,
giúp đỡ các đối tác khác với thiện chí và thân thiện. Đó chính là nhân tố thuận lợi
cho HTX phát triển, là chiếc chìa khóa vàng của mọi sự thành công.
•Nhu cầu hợp tác của người dân
Xuất phát từ sự đa dạng của các hoạt động trong đời sống, trong hoạt động sản
xuất, kinh doanh,… mà sẽ xuất hiện nhu cầu hợp tác. Đó là điều kiện cần.
Điều kiện đủ: Nhu cầu đó phải đạt được đến ngưỡng tới hạn (nếu nhu cầu quá nhỏ
thì cũng không đáng để thành lập hợp tác xã)
2.1.6.6 Các yếu tố khác
• Khoa học – công nghệ
Có ảnh hưởng đến sự phát triển của tất cả các ngành, lĩnh vực. Đối với HTX,
KHCN có tầm quan trọng đặc biệt, khi sự phát triển không ngừng của KHCN được

ứng dụng rộng rãi vào mọi mặt của đời sống thì đòi hỏi các HTX phải tăng cường
sự liên doanh, liên kết với nhau và với các thành phần kinh tế khác để tận dụng hết
25