Thị trường hàng điện tử Việt Nam,thực trạng và giải pháp trong hội nhập kinh tế quốc tế

Website: Email : Tel : 0918.775.368

Thị trường hàng điện tử Việt Nam,thực trạng và giải pháp trong hội nhập kinh
tế quốc tế

LỜI MỞ ĐẦU
*Lý do chọn đề tài:
Trong những năm đổi mới,các mặt hàng điên tử dần trở nên phổ biến trên thị
trường Việt Nam,phong phú về chủng loại:chúng ta có thể thấy trên các dãy
phố chuyên kinh doanh ngành hàng này ở Hà Nội như Hai Bà Trưng,Hàng
Bài… bày bán rất nhiều mặt hàng các loại,thiết bị nghe nhìn,giải trí,phục vụ
thơng tin liên lạc,phục vụ cơng việc hay hàng điện tử gia dụng.Sự đa dạng về
hình thức,chất lượng sản phẩm,nguồn gốc xuất sứ,giá cả của các sản phẩm này
đem đến cho người tiêu dùng cơ hội lớn để lựa chọn,thỏa mãn nhu cầu sử dụng
của mình.Trong những năm gần đây,đời sống kinh tế của đại bộ phận người dân
được cải thiện rõ rệt,khiến khả năng tiếp cận với các sản phẩm cơng nghệ cao
khơng cịn là điều qua xa xỉ,bên cạnh đó thì sự ra đời của các công nghệ mới
khiến đời sống của các sản phẩm càng ngày càng rút ngắn,giá của các sản phẩm
công nghệ cao ngày càng có xu hướng giảm nhanh nên sức mua của người dân
khá cao.Điều này được minh chứng rất rõ rang bằng tốc độ phát triển khá cao
của thị trường hàng điện tử Việt Nam trong những năm gần đây năm 2007 tăng
29.2% đạt 3.1 tỷ USD.Với dân số trên 84 triệu người,đồng nghĩa với 1 thị
trường tiêu thụ rộng lớn có tốc độ tăng trưởng cao,Việt Nam là một trong
những thị trường hàng điện tử hấp dẫn đối với các nhà sản suất trong và ngoài
nước,và cả các nhà phân phối bán lẻ các sản phẩm này.Vài năm trở lại
đây,chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy sự xuất hiện và tăng nhanh số lượng các
trung tâm mua sắm hàng điện máy như Nguyễn Kim,Carings,Việt Long,Pico
Plaza…điều này chứng tỏ rằng,thị trường hàng điện tử Việt Nam đang là mảnh
đất màu mỡ của các nhà sản xuất,phân phối và nó đã phát triển đến giai đoạn

1

Website: Email : Tel : 0918.775.368

chuyên nghiệp,khi mà các nhà phân phối lớn vào cuộc và sự cạnh tranh khơng
cịn chỉ diễn ra bằng giá cả mà bằng dịch vụ. Ở tầm vĩ mơ thì ngành cơng
nghiệp điện tử đã được Chính Phủ phê duyệt chiến lược phát triển định hướng
xuất khẩu với vai trò là 1 trong những ngành cơng nghiệp quan trọng của đất
nước,góp phần thúc đẩy q trình cơng nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước
(Quyết định số 75/2007/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển công
nghiệp điện tử Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020) đây là một
điểm hết sức quan trọng,quyết định tới sự phát triển của ngành công nghiệp
điện tử Việt Nam-nhân tố có tác động rất lớn tới sự phát triển của thị trường
hàng điện tử Việt Nam trong tương lai.Theo quyết định này thì mục tiêu đến
năm 2010 ngành công nghiệp điện tử Việt Nam sẽ sản xuất từ 4-6 tỷ USD trong
đó xuất khẩu chiếm từ 3-5 tỷ USD. Ngày 11-1-2007,Việt Nam chính thức gia
nhập tổ chức thương mại thế giới WTO,chính thức gia nhập sân chơi thương
mại toàn cầu,với việc tham gia này,Việt Nam phải thực hiên các cam kết đa
phương, cam kết mở cửa thị trường,cắt giảm thuế.Trong đó thì việc mở cửa thị
trường có tác động lớn đến thị trường hàng điện tử Việt Nam,việc các nhà bán
lẻ nước ngoài được phép vào thị trường kể từ 1-1-2009 đã có những tác động
đáng kể tới phản ứng của các nhà phân phối lớn trong nước mà các hoạt động
mở rộng hệ thống các trung tâm mua sắm hàng điện tử mới nhằm chiếm thị
phần,giữ chỗ trước là những hoạt động chuẩn bị tích cực.
*Ý nghĩa của việc nghiên cứu:
Qua việc nghiên cứu thị trường các mặt hàng điện tử trong nước và xu hướng phát
triển của thế giới chúng ta có thể có được cái nhìn tổng qt về tình hình,thực trạng
và xu hướng phát triển của thị trường,định hướng phát triển thị trường hàng điện tử
Việt Nam theo xu hướng phát triển chung của thị trường tồn cầu.Điều này cịn
giúp chúng ta so sánh tiềm năng phát triển của thị trường,nhận định những cơ

2


Website: Email : Tel : 0918.775.368

hội,tìm ra giải pháp để nắm bắt,tận dụng cơ hội này để đưa ngành hàng điên tử
Việt Nam hoàn thành mục tiêu phát triển,bên cạnh đó thì trong hội nhập kinh tế
quốc tế cũng tiềm ẩn những nguy cơ,tìm ra cách thức hạn chế rủi ro này để thị
trường phát triển bền vững,đúng hướng.
*Nội dung nghiên cứu:
Trình bày,phân tích những vấn đề lý luận cơ bản về thị trường hàng điện tử,cơ cấu
của thị trường hàng điện tử.Phân tích thục trạng thị trường các mặt hàng điện tử ở
Việt Nam trong những năm gần đây,xu hướng biến động của thị trường do tác
động của các yếu tố như công nghệ,kênh phân phối và sự chuyển hướng thị hiếu
của người tiêu dùng có tác động như thế nào đến thị trường và các hoạt động nhằm
phát triển thị trường các mặt hàng điện tử Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh
tế quốc tê.

3


Website: Email : Tel : 0918.775.368

CHƯƠNG I
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THỊ TRƯỜNG HÀNG
ĐIỆN TỬ
I. KHÁI QUÁT VỀ HÀNG ĐIỆN TỬ
1. Một số khái niệm cơ bản
a. Hàng điện tử
Hàng điện tử là toàn bộ các mặt hàng máy móc điện tử như: các loại đài, ti vi,

thiết bị âm thanh, máy tính, các linh kiện bán dẫn, mạch tích hợp.
b. Ngành cơng nghiệp điện tử
Là ngành kinh doanh của chế tạo, thiết kế,sản xuất và bán các thiết bị như: các loại
đài, ti vi, thiết bị âm thanh, máy tính, các linh kiện bán dẫn, mạch tích hợp
c. Giao dịch hàng điện tử
Giao dịch hàng điện tử là loại hình giao dịch lấy hàng điện tử làm đối tượng tức
là việc mua, bán, trao đổi, tặng, cho... máy móc hay vật dụng điện tử.
d. Thị trường hàng điện tử
Thị trường hàng điện tử là tổng thể toàn bộ các giao dịch hàng điện tử
2. Nguồn gốc phát triển của ngành công nghiệp điện tử
Tiền đề phát triển công nghệ của ngành
Ngành hàng điện tử đã xuất hiện từ những năm đầu thế kỉ 20 với sự kiện đầu
tiên là việc phát minh ra ống electron 2 nguyên tố của John Ambrose Flemming

4


Website: Email : Tel : 0918.775.368

vào năm 1904. Hai năm sau thì Lee De Forest phát minh ra ống electron 3 nguyên
tố.Những phát minh này dẫn đến sự phát triển của radio thương mại vào thập kỉ
20,mặt hàng đã đạt doanh số hơn 300 triệu dollar trong thập kỉ đó.
Vào năm 1947 ngành cơng nghiệp điện tử tạo ra một bước tiến quan trọng khi
John Bardeen, Walter Brattain, và William Shockley phát minh ra bong bán dẫn.
Nhỏ hơn, nhẹ hơn và bền hơn ống chân không đang sử dụng trong đài radio thời
bấy giờ, ống bán dẫn đã mở ra thời kì của những tiến bộ thu nhỏ kích thước của
các thiết bị điện tử. Các mạch tích hợp được phát minh vào những năm 50 cho
phép tích hợp nhiều mạch trên 1 bản mạch, và sự giới thiệu các thiết bị tương
tự_analog devices vào những năm 60 đã cho phép tăng lượng thơng tin có thể lưu
trữ trên 1chip silicon lên hàng ngàn lần.

Các nhân tố quan trọng khác đã tạo nên những tiến bộ vĩ đại kể từ thập kỉ 70
bao gồm laser và quang điện tử,diện tử kĩ thuật số và kĩ thuật vi sóng điện tử. Tiến
bộ trong lĩnh vực điện tử đồng thơi đóng vai trị tối quan trọng trong sự phát triển
của công nghệ không gian,liên lạc vệ tinh, mở ra cuộc cách mạng trong ngành
cơng nghiệp máy tính mà chính điều đó đã dẫn đến việc giới thiệu máy tính cá
nhân, và giới thiệu cũng như ứng dụng rộng rãi công nghệ robot trong các nhà máy
sản xuất, sản xuất ra các hệ thongs lưu trữ và truyền số liệu điện tử, bên cạnh đó nó
cịn có tác dụng tuyệt vời là mở rộng thị trường phổ biến âm nhạc và văn hóa. Cuối
cùng thì những phát minh này đã và đang thay đổi cuộc sống của chúng ta: từ bên
trong căn nhà đến văn phòng, nhà máy.
Rất nhiều trong số những phát minh này như bóng bán dẫn ban đầu là sản phẩm
nghiên cứu của quân đội,với mục đích tăng độ tích hợp của các thiết bị điện tử
phục vụ cho những khí tài qn sự cơng nghệ cao.
Một số các nhóm sản phẩm chính như

5


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Các thiết bị rời:
-Thiết bị quang điện:
-Thiết bị analog:
-MOS Logic:
-Thiết bị vi xử lý:
-Thiết bị vi điều khiển:
-DRAM:
-Flash:

II. CƠ CẤU CỦA THỊ TRƯỜNG HÀNG ĐIỆN TỬ

Thị trường hàng điện tử thế giới đang phát triển với nhịp độ nhanh và thường
hay biến động. Mỗi mặt hàng, nhóm hàng cũng như mỗi khu vực thị trường có
những đặc trưng khác biệt, có thể nêu lên một số đặc trưng chủ yếu của thị trường
hàng điện tử thế giới như sau:
1. Cơ cấu về thị trường
Thị trường hàng điện tử thế giới đã có sự phân công sản xuất và phân chia thị
trường ở mức độ rất sâu và rất cao. Với ưu thế về vốn và công nghệ, các nước công
nghiệp phát triển - Mỹ, Nhật Bản - đang chi phối thị trường hàng điện tử thế giới
thông qua việc khống chế sản xuất và xuất khẩu linh kiện điện tử cũng như nghiên
cứu triển khai các sản phẩm mới. Các nước đang phát triển nhập khẩu linh kiện và
nhận chuyển giao công nghệ, đồng thời sản xuất, xuất khẩu lại các sản phẩm điện
tử thành phẩm.

6


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Vào những năm 60 của thế kỉ trước thì người tiêu dùng chuyển hướng sang dùng
hàng điện tử của Nhật Bản như Sony, Hitachi vì lý do hàng điện tử trong nước của
Mỹ không thể cạnh tranh nỗi với hàng Nhật về cả chất lượng và giá thành. Tuy
nhiên, đến đầu những năm 80 thì những nhà sãn xuất của Mỹ vươn lên dẫn đầu thế
giới về phát triển và sản xuất phụ kiện bán dẫn. Đến những năm 90 thì linh kiện
bán dẫn trở thành loại linh kiện cơ bản của máy tính cá nhân và hầu hết mọi sản
phẩm điện tử khác như: điện thoại, ti vi, thiết bị y tế, và các thiết bị ứng dụng
thông minh khác. Nhưng trong khi các công ty Mỹ nắm giữ phần lớn thị phần của
ngành cơng nghiệp bán dẫn thì hầu hết các mặt hàng điện tử tiêu dùng lại đến từ
những nước khác, những nước đang phát triển.
Các nước có ngành cơng nghiệp điện tử phát triển nhanh đều tập trung ở châu á
như Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan, ấn Độ, Malaysia... Những kinh

nghiệm phát triển thành công ngành công nghiệp và thị trường hàng điện tử của
các nước này là những bài học tốt cần tham khảo khi đề ra phương hướng và chính
sách phát triển thị trường hàng điện tử của Việt Nam.
Dưới đây là một số số liệu và dự báo về doanh thu các sản phẩm điện tử tại các
thị trương khu vực theo số liệu của hiệp hội Công nghiệp bán dẫn (SIA)
-Thị trường châu Mỹ: Doanh thu sản phẩm bán dẫn tại thị trường châu Mỹ:
+năm 2005 tăng 3%, từ 39,1 tỷ USD năm 2004 lên 40,2 tỷ USD năm 2005
+tăng 4,5% trong năm 2006, lên 42,1 tỷ USD
+tăng 9,7% trong năm 2007, lên 45,4 tỷ USD
+tăng 11,8% năm 2008, lên 51,1 tỷ USD.
-Thị trường châu Âu: Doanh thu sản phẩm bán dẫn tại thị trường châu Âu
+năm 2005 chỉ tăng 0,1%, từ 39,4 tỷ USD năm 2004 lên 39,5 tỷ USD năm
2005,
7


Website: Email : Tel : 0918.775.368

+tăng 4,9% trong năm 2006, lên 41,4 tỷ USD;
+tăng 9,7% trong năm 2007, lên 45,4 tỷ USD
+tăng 12,3% trong năm 2008, lên 51,0 tỷ USD.
-Thị trường Nhật Bản: Doanh thu sản phẩm bán dẫn tại thị trường Nhật Bản
+năm 2005 giảm 2,6%, từ 45,8 tỷ USD năm 2004 xuống còn 44,6 tỷ USD
năm 2005,
+tăng 5,2% trong năm 2006, lên 46,9 tỷ USD;
+tăng 8,3% trong năm 2007, lên 50,8 tỷ USD
+tăng 11,6% trong năm 2008, lên 56,7 tỷ USD.
-Thị trường châu á - Thái Bình Dương: Doanh thu sản phẩm bán dẫn tại thị trường
châu á - Thái Bình Dương
+năm 2005 tăng 38,316,4%, từ 88,8 triệu USD năm 2004 lên 103,3 triệu

USD năm 2005.
+tăng 11,4% trong năm 2006, lên 115,1 tỷ USD;
+tăng 12,4% năm 2007, lên 129,4 tỷ USD
+tăng 16,2% trong năm 2008, lên 150,4 tỷ USD.

2. Cơ cấu về mặt hàng
Tiêu thụ thiết bị điện tử chuyên dụng, thiết bị tin học trong cơ cấu tiêu thụ hàng
điện tử có xu hướng tăng trong khi tiêu thụ thiết bị điện tử dân dụng giảm đi, đặc
biệt là ở các nước phát triển. Các nước đang phát triển vẫn có tốc độ tăng tiêu thụ
thiết bị điện tử dân dụng cao, chủ yếu là các sản phẩm thế hệ thứ hai với giá rẻ.

8


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Các linh kiện bán dẫn là nền tảng của công nghiệp điện tử có tỉ trọng ngày
càng tăng trong tổng giá trị thiết bị điện tử (khoảng 50% trị giá linh kiện nói
chung). Nhật Bản và Mỹ là những nước đứng đầu về cung cấp các sản phẩm bán
dẫn.
Sự phát triển của khoa học và công nghệ đã, đang và sẽ dẫn đến những thay
đổi nhanh chóng của các sản phẩm điện tử và tạo ra sự kết hợp đan xen giữa lĩnh
vực sản xuất thiết bị xử lý dữ liệu với thiết bị điện tử dân dụng và thiết bị điện tử
công nghiệp. Tuy nhiên, thị trường hàng điện tử vẫn tiếp tục chịu sự chi phối của
thị trường trường linh kiện. Các yếu tố cung - cầu về linh kiện điện tử đóng vai trị
quan trọng trong việc hình thành động thái thị trường hàng điện tử trong những
năm tới.
*Phân chia theo các nhóm sản phẩm chính
-Các thiết bị rời: Doanh thu các thiết bị rời
+năm 2005 giảm 2,6%, từ 15,8 tỷ USD năm 2004 xuống còn 15,4 tỷ USD,

+tăng 3,7%, lên 15,9 tỷ USD trong năm 2006.
+Trong năm 2007, thị trường tăng 8,9%, lên 17,3 tỷ USD
+tăng 8,7% trong năm 2008, lên 18,9 tỷ USD.
-Thiết bị quang điện: Doanh thu thiết bị quang điện
+tăng 9% năm 2005, từ 13,7 tỷ USD năm 2004 lên 15,0 tỷ USD
+tăng 9,6% trong năm 2006, lên 16,4 tỷ USD.
+năm 2007 tăng 10,7%, lên 18,2 tỷ USD
+tăng 15,3% trong năm 2008, lên 20,9 tỷ USD.
-Thiết bị analog: Doanh thu analog
+tăng 1,1% trong năm 2005, từ 31,4 tỷ USD năm 2004 lên 31,7 tỷ USD
+tăng 11,9% trong năm 2006, lên 35,5 tỷ USD.
9


Website: Email : Tel : 0918.775.368

+tăng 13,0% trong năm 2007, lên 40,1 tỷ USD
+tăng 16,4% trong năm 2008, lên 46,7 tỷ USD.
-MOS Logic: Doanh thu MOS logic
+tăng 16,3% trong năm 2005, từ 49,4 tỷ USD năm 2004 lên 57,6 tỷ USD
năm 2005
+tăng 8,4% trong năm 2006, lên 62,4 tỷ USD.
+năm 2007, doanh thu MOS logic tăng 11,5%, lên 69,6 tỷ USD
+tăng 14,5% trong năm 2008, lên 79,7 tỷ USD.
-Thiết bị vi xử lý: Doanh thu thiết bị vi xử lý
+tăng 16,3% trong năm 2005, từ 30,5 tỷ USD năm 2004 lên 35,5 tỷ USD
+tăng 11,7% trong năm 2006, lên 39,6 tỷ USD.
+tăng 7,6% trong năm 2007, lên 42,6 tỷ USD
+tăng 8,3% trong năm 2008, lên 46,1 tỷ USD.
-Thiết bị vi điều khiển: Doanh thu thiết bị vi điều khiển

+giảm 3,4% trong năm 2005, từ 12,5 tỷ USD năm 2004 xuống còn 12,0 tỷ
USD,
+tăng 6,3% trong năm 2006, lên 12,8 tỷ USD.
+năm 2007, doanh thu thiết bị vi điều khiển tăng 9,5%, lên 14,0 tỷ USD
+tăng 11,6% trong năm 2008, lên 15,6 tỷ USD.
-Thiết bị xử lý tín hiệu số (DSP): Doanh thu DSP
+năm 2005 duy trì ở mức 7,8 tỷ USD, tương đương với năm 2004
+tăng 17,2% trong năm 2006, lên 9,1 tỷ USD.
+tăng 19,3% trong năm 2007, lên 10,9 tỷ USD và
+tăng 20,2% trong năm 2008, lên 13,1 tỷ USD.
-DRAM: Doanh thu DRAM
+năm 2005 giảm 4,8%, từ 26,8 tỷ USD năm 2004 xuống còn 25,6 tỷ USD
+giảm 10,1% trong năm 2006, xuống còn 23 tỷ USD.
10


Website: Email : Tel : 0918.775.368

+năm 2007, thị trường DRAM hồi phục lại với tốc độ tăng 13,1%, đạt 26,0
tỷ USD
+tăng 20% trong năm 2008, lên 31,2 tỷ USD.
-Flash: Doanh thu flash memory
+tăng 16,1% trong năm 2005, từ 15,6 tỷ USD năm 2004 lên 18,1 tỷ USD
+tăng 15,9% trong năm 2006, lên 21,0 tỷ USD.
+tăng 4,7% trong năm 2007, lên 22,0 tỷ USD
+tăng 13,7% trong năm 2008, lên 25,0 tỷ USD.

III. CÁC NHÂN TỐ CƠ BẢN ẢNH HƯỞNG TỚI THỊ TRƯỜNG HÀNG ĐIỆN
TỬ
1. Công nghệ và tốc độ thay đổi công nghệ

Công nghệ là yếu tố hàng đầu tác động đến thị trường hàng điện tử toàn cầu hiện
nay. Không giống như cách đây một thế kỉ, khi mà nền cơng nghiệp điện tử cịn ở
thời kì sơ khai,tốc độ phát triển,nghiên cứu đưa ra các ứng dụng chậm chạp thì
hiện nay tốc độ này nhanh đến đáng ngạc nhiên,và nó tạo ra những khoảng cách về
cơng nghệ giữa các nước làm cho các nước thực hiện phân cơng lao động quốc
tế ,rút ngắn chu kì sống của sản phẩm điện tử,mở ra nhiều mặt hàng mới qua đó
thay đổi dần cơ cấu của các mặt hàng điện tử.
*Thực hiện chun mơn hóa giữa các nước

11


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Các nước đã có lịch sử phát triển ngành cơng nghiệp điện tử lâu đời như Mỹ và
Nhật thì sẽ chun mơn hóa tập trung vào nghiên cứu các công nghệ nguồn và các
ứng dụng công nghệ mới, tiên tiến, nhập khẩu linh kiện và xuất khẩu lại hàng điện
tử
Hiện tại Mỹ và Nhật là hai quốc gia đứng đầu thế giới về sản xuất hàng điện tử
với những công ty nổi tiếng toàn thế giới như:
HP, Dell, Acer, IBM, Apple, Intel, Microsoft v.v.. chuyên về sản xuất các mặt
hàng như máy tính,máy văn phịng,thiết bị giải trí
Các nước phát triển nhưng khơng chuyên sâu vào ngành hàng này và các nước
đang phát triển sẽ tập trung vào sản xuất linh kiện,gia công cho các nước phát
triển, sau một khoảng thời gian tích lũy vốn, kinh nghiệm, tiếp thu công nghệ sẽ
dần tự mình hình thành nền cơng ngiệp điện tử của nước mình. Trung Quốc, Ấn
Độ là 2 quốc gia đang dẫn đầu trên con đường này.
Ngày nay, khi nghĩ đến Trung Quốc, người ta liên tưởng ngay đến việc gia công
sản xuất vì giá nhân cơng ở đó rẻ. Nhưng Trung Quốc đang bắt đầu thực hiện
những dịch vụ thiết kế theo dạng “chìa khóa trao tay” thay vì chỉ đơn thuần gia

cơng sản phẩm.
Trong khi đó, Ấn Độ lại phát triển về gia công phần mềm. Với đội ngũ nhân
viên CNTT có trình độ tiếng Anh cao, cộng thêm sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ,
quốc gia này đã trở thành một môi trường kinh doanh rất thân thiện cho các đồng
nghiệp ở Mỹ.
*Rút ngắn chu kì sống của sản phẩm

12


Website: Email : Tel : 0918.775.368

Thường thì hiện nay,việc nghiên cứu, phát minh ra các công nghệ mới và việc
ứng dụng đưa các công nghệ mới này vào sản xuất phục vụ nhu cầu thị trường là
khá nhanh và mang tính liên tục,chính vì vậy nó đặt ra nhiều cơ hội và thách thức
đối với các nhà kinh doanh mặt hàng điện tử. Đây chính là nguyên nhân làm nảy
sinh những đặc thù riêng của ngành kinh doanh này, chu kì sống sản phẩm ngắn,
giá có xu hướng giảm, công nghệ đổi mới liên tục khiến các nhà sản xuất kinh
doanh loại mặt hàng này phải điều chỉnh các chính sách từ chính sách sản
phẩm,chính sách thị trường,chính sách giá sao cho phù hợp với thị trường và thu
được lợi ích lớn nhất.
Ví dụ,vào những năm cuối thế kỉ 20 thì những thiết bị nghe điện tử cầm tay vẫn
rất hạn chế về tính năng và chủng loại và đặc biệt có giá thành rất cao,những thiết
bị điện tử hỗ trợ cá nhân PDA (personal digital assistant) hay máy nghe nhạc chỉ
có rất ít loại với giá thành lên đến hàng ngàn $/chiếc, thì hiện nay trên thị trường
thế giới có rất nhiều nhà sản xuất cung cấp các sản phẩm này với giá thành cạnh
tranh.
Các chủng loại mặt hàng mới ra đời cũng kéo theo những thay đổi trong chiến
lược bán hàng của các nhà cung ứng. Nhà cung ứng đóng một vai trị mới trên thị
trường đó là làm người hướng dãn tiêu dùng,cách đây 5 năm,khi sản phẩm Ipod

đầu tiên của Apple ra đời,trên thị trường chưa hề có loại sản phẩm nào tương tự và
nhà sản xuất và phân phối vào cuộc,hướng dẫn người tiêu dùng sử dụng sản phẩm
mới của họ,đến nay thì khái niệm Ipod đã trở nên thơng dụng trên tồn cầu.
Chiến lược sản phẩm cũng đã thay đổi theo sự bùng nổ của công nghệ,ngày nay
các sản phẩm công nghệ khơng cịn q chú trọng đến độ bền như trước kia nữa,do
tốc độ thay thế sản phẩm ngày càng nhanh nên các nhà sản xuất đề nghị những sản

13


Website: Email : Tel : 0918.775.368

phẩm mới với độ bền tương đối nhưng hình thức thiết kế đẹo và đa tính năng tạo
điều kiện thuận lơi cho người tiêu dùng thay đổi,lựa chọn.
Hay khá gần gũi với với đại bộ phận người dân là chiếc ti vi đã thay đổi đáng kể
trong vòng khoảng 20 năm trở lại đây với sự ứng dụng công nghệ mới vào sản
xuất,cho ra đời những chiếc ti vi Plasma,hay LCD,tích hợp thêm nhiều tinh năng
nữa như đầu đọc thẻ, tích hợp đầu đọc đĩa. Công nghệ mới mở ra cơ hội kinh
doanh với những chủng loại mặt hàng mới và là nguy cơ nghiêm trọng với những
mặt hàng theo công nghệ cũ.Các loại ti vi theo công nghệ cũ đang mất dần chỗ
đứng trên thị trường,các nhà sản xuất thì thu hẹp sản lượng,tìm cách chuyển dần
sang loại mặt hàng cáo cấp hơn,ứng dụng cơng nghệ mới hơn.
Chính sách giá của các nhà sản xuất cũng thay đổi phù hợp theo sự biến đổi của
công nghệ,hầu hết các nhà sản xuất khi giới thiệu sản phẩm mới của mình đều đặt
chính sách giá hớt phần ngon,nghĩa là đặt mức giá rất cao cho sản phẩm nhằm thu
phần lời cao từ những nhóm khách hàng ưa thích cơng nghệ mới, và sau đó thì họ
giảm giá để cạnh tranh khi các cơng ty khác bắt đầu tung ra những sản phẩm tương
tự. Có thể thấy rõ nhất chính sách này củ các cơng ty sản xuất điện toại di
động,mặt hàng có sức tăng trưởng mạnh mẽ nhất trong vài năm trở lại đây,năm
2007 số lượng điện thoại di động bán ra tăng 12,4% so với 2006 và đạt 1.14 tỷ

chiếc. Đây là mặt hàng rất được ưa chuộng và các hãng liên tục đưa ra các mẫu mã
mới,công nghệ mới. Mỗi sản sẩm mới đưa ra thị trường trong vịng một năm đầu
có thể hạ đến 30-40% giá thành sau khi sản phẩm đã hết “hot” trên thị trường, điều
này mở đường cho các sản phẩm tiếp theo ra đời tiếp tục thu lợi nhuận cao cho các
nhà sản xuất.
Ngồi ra,trong q trình nghiên cứu phát minh ra các công nghệ mới và đưa
chúng vào ứng dụng trong sản xuất các sản phẩm thì các nhà nghiên cứu-sản xuất

14


Website: Email : Tel : 0918.775.368

tiên phong thiết lập nên những chuẩn công nghệ mà những nhà sản xuất đi sau phải
tuân thủ.

2. Tâm lý tiêu dùng,thị hiếu thị trường.
Đây cũng là nhân tố rất quan trọng đến thị trường hàng điện tử vì các cơng ty
hiện nay khi đưa ra các sản phẩm mới đều nghiên cứu rất kĩ những đặc tính của
người tiêu dung nhằm thỏa mãn cao nhất nhu cầu của họ. Bất kì cơng ty nào,dù là
sản xuất hay công ty thương mại muốn tiêu thụ được hàng hóa dịch vụ của mình
thì đều phải bám theo thị trường,tức là cung cấp những sản phẩm dịch vụ đúng nhu
cầu của khách hàng.
Trong ngành hàng kinh doanh mặt hàng điện tử, đặc biệt là nhóm mặt hàng điện
tử tiêu dùng thì vấn đề này cịn quan trọng gấp bội vì đây là nhóm hàng mà người
tiêu dùng có phản ứng khá nhạy cảm.Hiện nay đối người tiêu dùng các mặt hàng
điện tử chia ra làm hai trạng thái tâm lý khá khác biệt,tùy theo tưng nước,khu vực.
Ở những nước phát triển thì nhu cầu của thị trường là khá cao,các sản phẩm muốn
thâm nhập được vào các thị trường này thì ngồi đáp ứng được các tiêu chuẩn nhà
nước còn phải đáp ứng đúng nhu cầu của các nhóm khách hàng trong nước.Ở các

nước đang phát triển thì nhu cầu đơn giản hơn và các tiêu chuẩn cũng không khắt
khe như thị trường các nước phát triển,điều này tạo điều kiện để các nhà sản xuất
nhỏ có cơ hội phát triển thị trường.
Yếu tố tâm lý tiêu dùng và thị hiếu thị trường cần phải được nghiên cứu kỹ khi
quyết định đưa ra sản phẩm,hay tiến hành các chiến dịch marketing, khơng có một
chuẩn sản phẩm hay chuẩn marketing nào cho thị trường toàn cầu vì mỗi thị trường
có tập qn tiêu dùng (văn hóa tiêu dùng) khác nhau. Lấy ví dụ như Nokia,một
hãng sản xuất điện thoại di động nổi tiếng,chiếm gần 40% lượng máy bán ra trên
15


Website: Email : Tel : 0918.775.368

toàn thế giới nhưng tại thị trường Bắc Mỹ thì họ chỉ chiếm phần nhỏ do không đáp
ứng đúng nhu cầu của thị trường này.
Các nhà sản xuất điện tử tiêu dùng của Trung Quốc là một trong những ví dụ
thành cơng về việc nghiên cứu thị hiếu,nhu cầu thị trường,các sản phẩm điện tử
tiêu dùng giá thành thấp của họ đã dễ dàng xâm nhập thị trường các nước đang
phát triển do đánh đúng vào tâm lý thích sử dụng hàng giá rẻ của đại bộ phận
người dân các nước này. Tuy vậy,khi phát triển đến một mức nhất định,có đủ tiềm
lực để phát triển thì ngành cơng nghiệp điện tử của Trung Quốc đang chuyển dần
sang các mặt hàng cao cấp hơn,có thể mang lại lợi nhuận cao hơn,nhưng họ ln
chú trọng đến gắn kết sản xuất với nhu cầu thị trường nhằm gặt hái thành công.
3. Hệ thống phân phối,dịch vụ
Trong thời đại kinh tế thị trường ngày nay,vai trò của hệ thống phân phối đặc biệt
quan trọng trong việc tiêu thụ quảng bá,khuyêch trương thương hiệu hàng hóa. Đặc
biệt là với loại mặt hàng điện tử-loại mặt hàng khá phức tạp,có những đặc tính kĩ
thuật nên cần sự hỗ trợ của hệ thống bán hàng,hệ thống dịch vụ sau bán hàng như
hậu mãi,lắp đặt,bảo hành.
Hiện nay,đa số các nhà sản xuất nhường lại việc phân phối hàng hóa cho các nhà

phân phối chuyên nghiệp,để có thể tập trung vào sản xuất,tuy nhiên,quan hệ giữa
nhà sản xuất và nhà phân phối là hết sức chặt chẽ có ảnh hưởng qua lại và là sự
quyết định đến sự thành công của sản phẩm trên thị trường. vẫn có những trường
hơp mà các nhà sản xuất hàng điện tử tự mình tổ chức các hệ thống phân phối sản
phẩm riêng của mình,nhưng là số ít,và phải là những thương hiệu lớn,có tên tuổi
then thị trường.
Việc lựa chọn nhà phân phối chính xác sẽ giúp sản phẩm dễ dàng chiếm lĩnh thị
trường,mở rộng thương hiệu,tuy nhiên đây là một việc hết sức khó khăn,thường thì
16


Website: Email : Tel : 0918.775.368

các nhà sản xuất sẽ lựa chọn ở mỗi quốc gia một nhà phân phối chính thức để đảm
bảo sự nhất quán về các chính sách marketing,hệ thống phân phối sẵn có,có uy tín
và kinh nghiệm trên thị trường nội địa,có thể dễ dàng đưa sản phẩm mới đến tay
người tiêu dùng. Hệ thống bán lẻ là nhân tố cuối cùng của hệ thống phân phối,tiếp
xúc trực tiếp với người mua nên cần thường được chú trọng đầu tư với đội ngũ
nhân viên bán hàng chuyên nghiệp,đặc biệt am hiểu về loại hàng hóa của mình bán
ra,điều này sẽ dễ dàng chiếm được long tin của khách hàng,thúc đẩy quá trình
quyết định mua hàng của khách hàng diễn ra nhanh hơn. Đối với từng loại sản
phẩm thì nhà sản xuất và nhà phân phối thực hiên các chiến lược marketing khác
nhau,với các sản phẩm điện tử tiêu dùng,thì áp dụng các hình thức quảng cáo qua
các phương tiện thông tin đại chúng: truyền hình,báo chí,quảng cáo ngồi trời…
Đối với những loại hàng hóa cao cấp,đặc chủng như: các thiết bị sản xuất, hệ thống
thơng tin liên lạc,các loại máy chủ… thì hình thức bán hàng cá nhân sẽ được áp
dung.
Ngồi ra,việc hình thành các hệ thống bán hàng,với các chuỗi cửa hàng điện tử
chuyên dụng tiện lợi bán nhiều loại mặt hàng với nhiều dải chọn lựa cũng là biểu
hiện của sự chuyên nghiệp dần của quá trình phân phối.

Một nhân tố rất quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua hàng của
khách hàng chính là chính sách bảo hành của nhà sản xuất,loại hình hàng điện tử là
loại sản phẩm cao cấp có nhiều tính năng khá phức tạp,khách hàng thường lo sợ có
sự cố,trục trặn xảy ra và ln quan tâm đến chế độ hậu mãi,bảo hành của doanh
nghiệp. Có thể nói,một laoij sản phẩm điện tử khơng thể tiêu thụ được nếu như
khơng có chính sách bảo hành hợp lý. Hiện tại trên thị trường hàng điện tử thế giới
có 2 phương thức bảo hành chính là:

17


Website: Email : Tel : 0918.775.368

+ Phương thức thứ nhất: nhà sản xuất tự duy trì hệ thống bảo hành tại các thị
trường,như vậy khách hàng sẽ yên tâm khi mua hàng vì hàng hóa của mình sẽ
được bảo hành bởi chính nhà sản xuất,tạo dựng thương hiệu.. nhưng điểm bất lợi là
nhà sản xuất không tập trung nguồn lực vào sản xuất,và tại mỗi thị trường phải có
chi nhánh chuyên bảo hành,việc quản lý sẽ thêm khó khăn,chỉ những tập đồn cực
lớn mới có thể thực hiện được. Hiện tại thì HP là tập đồn đang thực hiện chế độ
bảo hành này với chế độ bảo hành tồn cầu,đây chính là một cơng cụ cạnh tranh rất
mạnh của HP mà không phải nhà sản xuất nào cũng có thể dễ dang có được
+ Phương thức thứ hai: đây là phương thức được áp dụng phổ biến,các nhà phân
phối sẽ là người phụ trách bảo hành cho sản phẩm,nhà sản xuất sẽ trích số phần
trăm nhất định cho hệ thống bảo hành của nhà phân phối để tiến hành công việc
bảo hành sản phẩm cho khách hàng. Ưu điểm của phương pháp này là các nhà sản
xuất có thể tập trung vào sản xuất,không phải phân tán nguồn lực cho hệ thống bảo
hành nhưng đòi hỏi nhà phân phối phải có nguồn nhân lực có trình độ,đủ đảm
đương trách nhiệm với khách hàng, nhược điểm chính là nếu trình độ của nhà phân
phối yếu kém thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới thương hiêu hàng hóa và của nhà
sản xuất vì vậy sẽ vẫn phải có sự hỗ trợ kỹ thuật,giám sát đánh giá của nhà sản

xuất về chất lượng dịch vụ bảo hành và phản hồi từ phía khách hàng.
4. Chính sách phát triển của Nhà Nước
Chính sách của Nhà nước về phát triển ngành hàng điện tử là nhân tố có ảnh
hưởng tươn đối quan trọng với các nhà sản xuất và xuất nhập khẩu loại hình mặt
hàng này. Nó ảnh hưởng đến mơi trường pháp luật và sự hỗ trợ của nhà nước tới
các dự án đầu tư, thuế,nguồn cung nhân lực,thị trường…Trong đó anh hưởng to
lớn nhất đối với nhà sản xuất và cả hệ thơng phân phối là chính sách thương mại
của Nhà Nước có khuyến khích phát triển ngành hàng điện tử hay khơng,chính

18


Website: Email : Tel : 0918.775.368

sách mở của thị trường. Nếu Nhà nước coi ngành công nghiệp điện tử là ngành
cơng nghiệp chủ chốt thì sẽ có rất nhiều thuận lợi đối với các nhà đầu tư và hệ
thống phân phối vì,các điều kiện phục vụ sản xuất sẽ được đáp ứng đầy đủ,đặc biệt
là về nguồn nhân lực chất lượng cao,trong những năm đầu thường thì các dự án
đầu tư sẽ được hưởng ưu đãi vê thuế,đây là một thuận lợi không nhỏ với các nhà
đầu tư,các chính sách ưu đãi sẽ thu hút các nhà đầu tư rót vốn vào thị trường và
giúp phát triển nền kinh tế,đưa đất nước phát triển đi lên. Chính sách phát triển
ngành công nghiệp điện tử sẽ định hướng phát triển của cả ngành,những dự án đi
theo định hướng này sẽ gặp thuận lợi hơn.
Ngồi chính sách về phát triển ngành cơng nghiệp điện tử ra thì cịn có nhưng
chính sách khác như chính sách chung về thương mại,chính sách đầu tư…

19


Website: Email : Tel : 0918.775.368

CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG HÀNG ĐIỆN TỬ VIỆT NAM TRONG HỘI NHẬP
KINH TẾ QUỐC TẾ
I. ĐẶC ĐIỂM CỦA THỊ TRƯỜNG HÀNG ĐIỆN TỬ VIỆT NAM
1. Đặc điểm của thị trường
Do đang ở giai đoạn phát triển ban đầu nên thị trường hàng điện tử Việt Nam
mang đầy đủ những đặc điểm thụ động của một nền sản xuất nhận chuyển giao
công nghệ. Hiện tại các nhà sản xuất nội địa chưa thể sáng tạo phát minh công
nghệ mà mới chỉ gia công các sản phẩm mà thôi,các nhà máy sản xuất các thiết
bị,linh kiên điện tử hiện đại vơi công nghệ hàng đầu đã có mặt tại Việt Nam tuy
nhiên đều là các nhà sản xuất nước ngoài.
Về tốc độ phát triển của thị trường,trong những năm gần đây,Việt Nam đã tham
gia hội nhập kinh tế quốc tế mà đỉnh cao là gia nhập tổ chức thương mại thế giớiWTO,giao lưu buôn bán hàng hóa với các nước trên thế giới tăng mạnh,mặt hàng
điện tử khơng phải là ngoại lệ,vì vậy người dân có cơ hội tiếp xúc,tiêu dùng các
mặt hàng này ngày càng nhiều. Với việc hàng điện tử ngày càng giảm giá ,mức giá
hàng nhập khẩu trong nước không cao hơn nhiều so với hàng nước ngồi do có sự
cạnh tranh và đời sống nhân dân tăng cao đã khiến sức tiêu thụ tăng mạnh. Tổng
giá trị thị trường bán lẻ hàng điện tử-CNTT năm 2007 ước tính đạt 3,1 tỷ đơ-la
Mỹ, tăng 29,2% so với cùng kỳ năm ngoái và cao hơn mức dự đốn của GfK là 3
tỷ đơ-la. Đặc biệt, nếu tính đến cả yếu tố giảm giá của sản phẩm thì thị trường tăng
trưởng cịn nhanh hơn. Điều này diễn ra là nhờ giá nhiều nhóm hàng này trong
những năm qua đã liên tục giảm, mở rộng cơ hội tiêu dùng đồng thời thúc đẩy thị
trường phát triển nhanh hơn.

20