Người viết : VŨ THỊ DUNG
Hiệu trưởng – Trường Tiểu học Tân Phúc 1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
HIỆU TRƯỞNG VỚI PHONG TRÀO
“TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN, HS TÍCH CỰC”
PHẦN I : LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Ngay từ những năm của thập kỷ 60, thực hiện lời căn dặn của Bác Hồ
kính yêu “ Dù khó khăn đến đâu cũng tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt ”,
giáo dục Việt Nam đã vượt lên trên những khó khăn, thử thách để không
ngừng phát triển. Phong trào thi đua Hai tốt vẫn thường xuyên được đẩy
mạnh và ngày càng có nhiều thành tựu nổi bật. Nhiều thầy cô giáo được tôn
vinh là những tấm gương sáng, là những “viên phấn vàng” trong phong trào
dạy tốt; nhiều HS có thành tích học tập xuất sắc, đạt rất nhiều giải cao trên
trường quốc tế.
Tiếp nối phong trào thi đua Hai tốt, trong những năm qua, Ngành ta
đã tổ chức thực hiện các cuộc vận động: Hai không, Mỗi thầy cô giáo là tấm
gương sáng về đạo đức, tự học và sáng tạo và phong trào thi đua Xây dựng
THTT-HSTC . Chúng ta có thể thấy rõ rằng :
+Cuộc vận động Hai Không là tái tạo môi trường sư phạm lành mạnh,
làm nền tảng cho đổi mới giáo dục.
+Cuộc vận động Mỗi thầy cô giáo là tấm gương sáng về đạo đức, tự
học và sáng tạo nhằm khẳng định vị trí quyết định của người thầy- đầu tàu
cho sự nghiệp giáo dục .
+Phong trào thi đua Xây dựng THTT-HSTC là cơ chế Nhà nước và
nhân dân cùng làm để giáo dục toàn diện HS.
Như vậy để thấy được rằng phong trào thi đua xây dựng THTT-HSTC
là cụ thể hóa phong trào thi đua Dạy tốt – Học tốt - là giải pháp đột phá để
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Xây dựng THTT-HSTC là một chủ
trương được lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm, nhắc nhở toàn
ngành giáo dục và đào tạo thực hiện ngay từ đầu năm học 2008-2009. Đây
cũng không phải là vấn đề quá mới mẻ, bởi vì từ trước đến nay chủ trương
của ngành ta vần là xây dựng môi trường sư phạm, nâng cao chất lượng dạy
học, thực hiện các hoạt động ngoài giờ, hoạt động giáo dục truyền
thống...làm sao cho mọi hoạt động giáo dục trở nên nhẹ nhàng, vui tươi, hấp
dẫn; trường học gắn bó mật thiết với địa phương và có chất lượng giáo dục
toàn diện với hiệu quả giáo dục không ngừng được nâng cao. Và để làm
được điều này, Hiệu trưởng – phải là người chủ trì xây dựng và triển khai kế
hoạch phong trào thi đua xây dựng THTT-HSTC tại đơn vị của mình. Vai
trò và trách nhiệm của Hiệu trưởng trước nhiệm vụ xây dựng THTT-HSTC
cực kỳ quan trọng. Và theo tôi, “Hiệu trưởng với phong trào THTT-HSTC”
là đề tài tâm đắc với tất cả những ai làm quản lý trường học.
PHẦN II : NỘI DUNG
*Cơ sở lý luận:
*Đầu năm học 2008-2009, Bộ GD&ĐT đã ban hành một số văn bản quan
trọng phát động phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, HS tích
cực như sau:
+Chỉ thị số 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 về việc phát
động phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, HS tích cực
trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013.
+Kế hoạch 307/KH-BGD&ĐT ngày 22/7/2008 về Triển khai
phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, HS tích cực trong
các trường phổ thông năm học 2008-2009 và giai đoạn 2008-2013.
*Về phía Tỉnh, Huyện ta cũng đã có một số văn bản chỉ đạo sau:
+Chỉ thị 47/CT-UBND ngày 3/9/2008 về việc phát động phong
trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, HS tích cực trong các
trường phổ thông giai đoạn 2008-2013.
+Quyết dịnh 2313/QĐ-UBND ngày 3/9/2008 về việc thành lập
Ban chỉ đạo phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, HS
tích cực trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013.
+Kế hoạch 2999/SGD&ĐT ngày 26/8/2008 Kế hoạch triển khai
phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, HS tích cực trong
các trường phổ thông năm học 2008-2009 và giai đoạn 2008-2013.
+Hướng dẫn 3393/ SGD&ĐT-TH ngày 17/9/2008 Hướng dẫn
triển khai thực hiện phong trào thi đua xây dựng Trường học thân
thiện, HS tích cực cấp Tiểu học.
+Quyết dịnh 2627/QĐ-UBND ngày 3/10/2008 về việc thành
lập Ban chỉ đạo phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện,
HS tích cực trong các trường phổ thông, trường Mầm non giai đoạn
2008-2013.
+Kế hoạch 46/UBND-PGD&ĐT ngày 6/10/2008 Kế hoạch
triển khai phong trào thi đua xây dựng Trường học thân thiện, HS tích
cực trong các trường phổ thông năm học 2008-2009 và giai đoạn
2008-2013.
Tất cả các văn bản trên của Ngành, chính quyền đều tập trung cho
việc tổ chức triển khai thực hiện phong trào thi đua xây dựng Trường học
thân thiện, HS tích cực trong các trường phổ thông. Điều đó để thấy rõ rằng
đây là một phong trào có mục tiêu, ý nghĩa và rất quan trọng đòi hỏi toàn
Ngành, toàn xã hội đều phải cùng chung tay xây dựng. Và thêm một lần nữa
khẳng định vai trò toàn diện của trường học. Trưởng học phải là nơi sẵn
sàng đón nhận các em, không hề có sự phân biệt đối xử; trường học là nơi
thúc đẩy phương pháp học tập tích cực, hòa nhập, sự tham gia, tinh thần hợp
tác, chia sẻ giữa GV-HS, HS-HS và cộng đồng; trường học phải là môi
trường an toàn, lành mạnh, không có bạo lực, không gây tổn thương cho các
em . Để các em hân hoan vui vẻ đến trường trong tâm trạng tự tin, thoải mái
và luôn có cảm nhận “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui ”
*Thực trạng:
Nhìn lại giáo dục trong nhiều năm qua, chúng ta nhận thấy rằng giáo
dục phổ thông vẫn còn nhiều hạn chế, thiếu sót. Phương pháp giáo dục,
phương pháp dạy học còn mang tính áp đặt chưa quan tâm đến tâm tư,
nguyện vọng, chưa chú ý đến việc tự học của các em. Người giáo viên có thể
nói là thần tượng của HS nhưng chưa thực sự là người gần gũi để các em có
thể bày tỏ cảm nhận, nghĩ suy của mình. Trong đánh giá HS, các thầy cô
giáo vẫn còn nhiều khắt khe, có khi còn la mắng, đánh đập; từ đó khiến các
em thiếu tự tin, thiếu mạnh dạn trong việc thể hiện suy nghĩ và việc làm của
mình. Trường học chỉ là nơi mà áp lực việc học đối với các em còn hết sức
nặng nề, các em đến trường chỉ có mỗi việc là học, học theo yêu cầu của
thầy cô chứ chưa có được những hoạt động giúp các em được vui chơi, thoải
mái. Cũng chính vì thế, tại môi trường giáo dục song trong các em chưa có
được sự tự tin, thoải mái khi đến trường; các em vẫn còn thiếu rất nhiều
những kỹ năng sống như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự bảo vệ, kỹ năng hợp
tác ...
Mặt khác, kinh phí trang bị CSVC, hoạt động giáo dục của trường
cũng còn hạn chế nên chưa tạo được cảnh quan thật đẹp mắt, hấp dẫn các
em; các hoạt động giáo dục cũng chưa được đầu tư đúng mức; khen thưởng
thi đua còn ít ỏi ... nên việc thực hiện chỉ ở một chừng mực nào đó mà thôi.
Trường Tiểu học Tân Phúc 1, được thành lập tháng 9/2004 sau khi
phân chia lại địa giới hành chính tách Hàm Tân thành một huyện riêng. Và
cũng từ năm học 2004-2005, trường được xây dựng mới theo hướng kiên cố
hóa trường học. Đến 2007, công trình hoàn thành và đưa vào sử dụng. Như
vậy, CSVC của trường cơ bản đã đảm bảo với đầy đủ phòng học, khối
phòng hành chính, phòng chức năng...Đây cũng chính là điều kiện thuận lợi
góp phần thúc đẩy hoạt động giáo dục trong nhà trường. Tuy nhiên, để đảm
bảo được 2 mục tiêu, 5 yêu cầu và 5 nội dung của phong trào thi đua xây
dựng THTT-HSTC, trường Tiểu học Tân Phúc 1 vẫn còn nhiều vấn đề phải
trăn trở như trường học đã thật xanh, sạch, đẹp chưa? Chất lượng dạy học đã
có hiệu quả vững chắc chưa? Các hoạt động tập thể đã thật bổ ích, gần gũi
HS hay không? Các em đã có được những kỹ năng sống gì?... Còn và còn rất
nhiều điều mà trường phải nỗ lực, cố gắng nhiều hơn, nhiều hơn nữa . Và
đây chính là nhiệm vụ của nhà trường, của toàn thể đội ngũ; đồng thời phải
huy động tốt sự chung tay giúp sức của ban ngành, đoàn thể tại địa phương,
của đông đảo các bậc CMHS và của cả cộng đồng.
*Biện pháp thực hiện :
Là người lãnh đạo trường học, Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm
trực tiếp, toàn diện về việc tổ chức có hiệu quả phong trào thi đua xây dựng
THTT-HSTC . Bản chất của phong trào thi đua xây dựng THTT-HSTC là
mang lại hạnh phúc, niềm vui đi học cho các em. Và phải hiểu rằng Hiệu
trưởng là người có vai trò quyết định cho kết quả của việc triển khai phong
trào thi đua ở trường. Do vậy, HT cần có nhận thức đầy đủ về mục đích, yêu
cầu và nội dung của phong trào; phải nhiệt tâm, có nhiều sáng kiến nhằm cụ
thể hóa và huy động sức mạnh các lực lượng giáo dục nhằm đẩy mạnh các
hoạt động của nhà trường theo các yêu cầu của phong trào thi đua.
Sau khi nắm bắt tinh thần chỉ đạo của Ngành, trường tiến hành thành
lập Ban chỉ đạo và xây dựng kế hoạch hành động cho phong trào thi đua xây
dựng THTT-HSTC. Tổ chức họp hội đồng sư phạm để quán triệt kế hoạch,
thảo luận sâu kỹ đề ra những giải pháp để thực hiện được các nội dung của
phong trào. Mỗi thầy cô giáo phải xác định mình là nhân vật chủ yếu xây
dựng môi trường thân thiện trong trường học, phải luôn thân thiện, sẵn sàng
giúp đỡ HS để mỗi HS được học, học được và phát huy hết khả năng của
mình. Và sự thân thiện phải luôn đi cùng thái độ nghiêm khắc, công bằng
trong giáo dục. Từng đoàn thể, cá nhân đều nắm bắt sâu kỹ 5 nội dung của
phong trào và đưa vào kế hoạch công tác. Ngoài ra, trong các cuộc họp với
Đảng ủy, chính quyền địa phương, các ban ngành, đoàn thể, BĐD/CMHS,
HT luôn tuyên truyền sâu rộng chủ trương này và đặt ra yêu cầu phối hợp,
hình thành sự hợp tác giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Và với sự phối
hợp chặt chẽ như thế, trường đã đi vào thực hiện 5 nội dung của phong trào
xây dựng THTT-HSTC như sau :
1.Xanh, sạch, đẹp trường lớp :
+Cùng BĐD/CMHS tổ chức trồng cây xanh trong khuôn viên trường,
xung quanh trường. Trang bị thêm cây cảnh , thảm cỏ để trường thêm xanh,
thêm đẹp.
+Các phòng làm việc, phòng học đều được trang trí theo yêu cầu
phòng làm việc, phòng học thân thiện, sư phạm. Tại các phòng học đều có
ảnh Bác , 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng, lời Di chúc của Bác, cây
xanh, góc ôn luyện kiến thức. Mảng trưng bày sản phẩm, tranh ảnh, 6 bước
rửa tay, thư viện mini. Có những lớp còn thực hiện thêm góc ảnh Lớp chúng
mình, hộp thư Điều em muốn nói...
+Trường đã có khẩu hiệu “Trường học thân thiện, học sinh tích cực “,
“Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”, “Cổng trường em sạch, đẹp, an
toàn”. Đồng thời, thực hiện một số tranh cổ động như Cho tôi rác !, Hãy bỏ
rác vào thùng bạn nhé !, Nhớ dội nước bạn ơi !... Một số thùng rác được
thiết kế mô hình Chim cánh cụt rất dễ thương- đây cũng là biện pháp để các
em thích thú trong việc lượm và bỏ rác đúng nơi quy định. Tại mỗi lớp học
đều có dụng cụ làm vệ sinh như giỏ rác, chổi, ki hốt rác để các em tực thực
hiện sạch đẹp lớp của mình. Rác luôn được nhân viên phục vụ tập kết và xử
lý hợp vệ sinh.
+Trường có nhà vệ sinh dành riêng cho GV-HS, nam, nữ. Các khu vệ
sinh đều có đủ nước để sử dụng sau khi tiêu tiểu và thường xuyên được giữ
gìn hợp vệ sinh. Đầu năm học, trường đã xây hệ thống rửa tay sạch bằng xà
phòng cho HS.
+Hàng tháng, trường tổ chức ngày lao động XHCN, tất cả CBGVNV
và HS K4,5 đều tập trung lao động phong quang trường lớp, cọ rửa công
trình vệ sinh, làm sạch đẹp môi trường. 2lần/tuần, Liên đội cũng tổ chức cho
HS toàn trường lượm rác, vệ sinh bồn hoa, cây cảnh để khuôn viên trường
luôn luôn sạch đẹp .
+Gắn kết với cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh”, tổ chức cho đội viên tìm hiểu về điều 4 trong 5 điều Bác Hồ
dạy TNNĐ: Giữ gìn vệ sinh thật tốt . Các em viết cảm nhận về lời dạy này
và nêu những việc mình đã làm và sẽ tiếp tục làm để giữ vệ sinh thật tốt như
lời dạy của Bác Hồ.
2.Dạy và học có hiệu quả :
Dạy học là một trong những chức năng và nhiệm vụ quan trọng nhất
của nhà trường phổ thông. Và chúng tôi đã thực hiện như sau:
+Chỉ đạo chặt chẽ, cụ thể công tác chuyên môn. Xây dựng nòng cốt
trong trường. Thực hiện đúng , đủ và chất lượng kế hoạch thao hội giảng với
hình thức cụm, trường, tổ.
+GV thường xuyên tích cực đổi mới PPDH; khuyến khích các em tích
cực, chủ động trong học tập. Không khí lớp học nhẹ nhàng, thân thiện ,
không có hiện tượng trấn áp, đánh đập HS.
+Thực hiện phong trào “Mời bạn đến thăm lớp tôi” , 1 tiết/GV để
chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam .
+Thực hiện có hiệu quả phong trào dự giờ thăm lớp, kế hoạch thao hội
giảng cụm, trường, tổ. Các tổ chuyên môn đã triển khai thực hiện một số
chuyên đề đi sâu vào hoạt động dạy – học, tập trung thực hiện biện pháp
nhằm nâng cao chất lượng rèn đọc, viết chính tả, giải toán...
+Đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, trong giảng dạy.
Trường đã xây dựng phòng học Tin học với 19 máy từ nguồn huy động các
mạnh thường quân, CMHS, quỹ văn nghệ , tạo điều kiện cho HS khối 3,4,5
được tham gia học Tin học, đội ngũ GV truy cập thông tin phục vụ giảng
dạy. Một số hoạt động, hội thi được thực hiện trình chiếu để tạo nét mới ,
đem đến niềm hứng thú cho đội ngũ và HS như: Hội nghị CBCC, Ngày Nhà
giáo Việt Nam , GV với nghệ thuật dạy học, thi ĐDDH, Giữ gìn trường em
xanh, sạch, đẹp... Khuyến khích GV soạn bài bằng vi tính ( > 90% ), soạn và