Xác lập cơ sở địa lý cho định hướng sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ môi trường thành phố đà lạt

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU 6
1.2 Tổng quan các nghiên cứu địa lý nhằm sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo
vệ môi trƣờng 6
1.1.1  gii 6
1.1.2  Vit Nam 7
1.1.3 Tu tt 9
1.2 Cơ sở địa lý cho việc sử dụng hợp lý Tài nguyên và bảo vệ Môi trƣờng 11
1.2.1 Mt s n 11
1.2.2 Tip cu s dng h 12
1.2.3  nh  15
1.3 Quan điểm và phƣơng pháp nghiên cứu 16
1.3.1 u 16
1.3.2 u 18
1.3.3 u 20
CHƢƠNG 2: ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VÀ
KINH TẾ XÃ HỘI THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT 21
2.1 Vị trí địa lý và vị thế 21
2.2 Phân tích, đánh giá điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên TP Đà
Lạt 22
2.2.1 u kin t  22
2.2.2  42
2.3 Phân vùng địa lý tự nhiên thành phố Đà Lạt 54
2.3.1  54
2.3.2  55
2.4 Phân tích thực trạng phát triển kinh tế - xã hội thành phố Đà Lạt 60

2.4.1  60


2.4.2 Hin tr 62
CHƢƠNG 3. ĐỊNH HƢỚNG SỬ DỤNG HỢP LÝ TÀI NGUYÊN VÀ BẢO
VỆ MÔI TRƢỜNG THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT 66
3.1 Hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên và môi trƣờng 66
3.1.1 Hin tr d 66
3.1.2 Hin tr 77
3.2 Phân tích một số quy hoạch 87
3.2.1 Quy hoch s d t 87
3.2.2 Quy hoch th t
 94
3.2.3 Quy ho  c
 96
3.3 Định hƣớng không gian sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo vệ môi trƣờng
TP Đà Lạt 97
3.3.1 Ti t 97
3.3.2 Ti t 100
3.3.3 Ti t 103
KẾT LUẬN 108
TÀI LIỆU THAM KHẢO 110
PHỤ LỤC i




DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT



1
BTNMT

2
BVMT

3
DTTN

4


5
KHCNVN

6
ONMT

7
QCVN

8
SDHL

9
SDHLTN

10

SXNN

11
TN

12
TNTN

13
TN & MT

14
TP

15
SXNN



DANH MỤC BẢNG

Bng 2.1: Nhi n 2001 - 2011 31
Bng 2.2: Nhi ti cao tuyi ti trn 2001 - 2011 32
Bng 2.3: Nhi ti thp tuyi ti trn 2001 - 2011 32
Bn 2001 - 2011 33
Bt 36
Bng 2.6: Dit  t 47
Bng 2.7: T l di 48
Bng 2.8: T l di dc 48
Bng 2.9: Bng th ch tt (2011 - 2013) 64

Bng 2.10: Bng tht (2011 - 2013) 64
Bu l
 68
Bng 3.2: Hin trng s d t 70
Bng 3.3: Hin tr  dt 71
Bng 3.4: Kt qu quan trc chng mt s h  80
Bng 3.5: Kt qu quan trc chc mt ti mt s h t
ph m t 1/2/2013 -10/4/2013 81
Bng 3.6: Tng cht thi r 83
Bng 3.7: Quy hoch s dn nt 88


DANH MỤC CÁC HÌNH

 v u 21
 a ch t 25
 a m t 30
m t t 34
 h thi  t 35
 th  t 39
t 40
- t 41
 n tt 43
ng thic ti khu vc su  chin Thng 43
 bazan khu v 47
i) 49
i) 49
 Su 50
ng 52
 t 53

 thng cnh tt 53
B   t 59
Bi  t theo gi 61
  nh Langbiang 73
 hin trng r75
ch s  du lch 76
i chng ngu 
 t 83
i ti h uc d 84
ng ngn 86
ng st l n 87


 quy hoch s d  91
 quy ho- 
t t 94
 quy ho c
t 96
 t 106


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết
V s dng ho v c rt nhiu
 ging dc t.  mn lch s, mi
quc gia lng tip c cui th k XIX, M t
u nhn thc thy s    d     
 p cn mi trong vic bo v c
n nhp k 80 ca th k XX, bo v ng

tinh mi ca th gii v bo tn sinh vt
tric hin qu  gia nh- 1970, bo
v 
ng bn vng, dp cn mi gn vng
o tt chng, hiu 
thm m. Nhng v c, mng sinh ha
tng sng cc th gi
Nh Vit Nam, v s dng ho v
 n lin vi chng cuc
sc bit  nh y, 
















,  dng, 















 , 



 ,


t   loi 1 trc thuc tng, n
  cao 1.500m so vi mc bin. Vu kin u
ng, c  t 
t tiu Pari thu nh trong min nhi ni bt bi v m
 i s
nhng di r tt
 loc. Vi nh   tr t


2
ch ln ca c c v tham quan, ngh ng, hi ngh, hi th
 i s  n, mu tt yu x

  dng 
 a sc khe c  t hin nhi 
nhing.
nh  mnh n du lch, 
kinh t n cn nay, t g
gp phng  ng. V 
v s dng thuc bo v thc vt trong sn
xut  ng ln ti sc khng trc tip
 - cnh quan - ng sinh hn gia du
lp c  t.
Xu nhc ti c s “Xác lập cơ
sở địa lý cho định hƣớng sử dụng hợp lý Tài nguyên và bảo vệ Môi trƣờng
Thành phố Đà Lạt” c ha chu vi mm v

2. Mục tiêu nghiên cứu
  u kin t 
c tr d nhng v ng ny sinh,
 cho ving s dng ho v ng
 t, tng.
3. Nội dung và nhiệm vụ nghiên cứu
 Nội dung nghiên cứu
 c mp trung gii quyi
dung sau:
- T c tin ca s dng ho
v ng.
- ng hp u ki 
u.


3

-  n trng s d  ng v 
ng ni cm c t.
- nh s  u ki  
khu vu.
-  xung s dng ho v 
t.
 Nhiệm vụ
 thc him v 
- Thu thp, tng hn v c
u.
- Kha.
-   ng b tng hp.
- Vi
4. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Lu gii hu t t,
t ng vi tng di 
2
, nm trong t  : 11
0
52' -
13
0
 Bc; 108
0
20' - 108
0
35' kinh  .
- Phạm vi khoa học: Tp  khoa hc cho vic
s dng ho v  ng tip
c   p

phn t nh
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- p  u
- ng hp
- u tra, kh tha
- 
- n thng




4
6. Cơ sở tài liệu để thực hiện đề tài
- u v 
h liu th  - i ca khu
v u  ti khu vc
u.
- u b: B a mo, b a cht - n, b
quy hoch n, b hin trng s dt, b quy hoch s dng
t, b hin trng rng, b th ng, b 
cu.
- u v khu vn ct qu kh
tha n c thuNghiên
cứu cơ sở khoa học cho các giải pháp tăng cường liên kết vùng của Tây Nguyên với
duyên hải Nam Trung Bộ trong sử dụng tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường
và phòng tránh thiên tai TN3/T19 do PGS.TS  
7. Kết quả đạt đƣợc
- Tng quan  n thc tin v  
cho s do v ng.
- c nhn v u kin t 

 -  t.
- c thc tr s dnhng
v ng ny sinh ti  t.
- h lp c b    nh
ng s dng ho v ng khu vu.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa họcu v s dng ho v
ng s  cho vic phc v n bn vng ca khu
v u tiu s
  s dng cho vi



5
- Ý nghĩa thực tiễn: Kt qu  khoa h
hin trng s d  ng trc tin
i sng, sc kht qu  
ng quy hong
  hon kinh ti ca khu vc.
9. Cấu trúc luận văn
n M t lun, lu
: T u.
: m t  , kinh t i khu vc
u.
 :  ng s dng h     o v  ng
 t.


6
1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU
1.1 Tổng quan các nghiên cứu địa lý nhằm sử dụng hợp lý tài nguyên và bảo
vệ môi trƣờng
1.1.1 Trên thế giới
Hin nay, nu v c trong vic quy hoch s dng h
o v   mt khoa h 
c tin to ln.  gic s dng hp
o v c ti cui th k XIX vi nhng
i Nga V.V.Docutraev v 
i t nng c
c th. t nhu khoa hc v s dng h
o v ng tip c
Vi  
ng dng ca Shixenko P.G, 1988 [19]; A.G.Ixatsenko vu v c
cnh quan h Cnh quan hc ng dng,
1985 [2].   u ca Schaepfer v     
 
l nh quan cho s dng hp
n thi  u c
         ng dng trong thc tin.
c vn dng tri trong vic quy hong,
ng s dng ho v ng trong
m Integrated Environmental Planning ca James K.Lain, 2003 [33].
S  phc v 
   gii ti   u t u th k XIX. K.I. Acxenhev
 c d ging nhau v
ma cht, sn phm t n
nh- 80 ca th k  n

7
t bc, nhiu quan nii xut hi
b c vt
  ng v  u Trong lch s
  c
Nga ca G.I. Tangphilep (1987)    d     a cht, th
p ph thc vc ngm, s  m l 
c Nga theo h th 3 bc: min, d907,
   k tha nh  u c       
  th 3 b
him ca cht.
t 
 a
nh quan. H th         
ng bi thng;
i thi tht ht gic;
i sa mt thp cn Utxuri. 
Khoa h mt c  a mo,
a thc vt Tri qua mt thi gian du
v c
h th  c
 t ng nht.
 t s c v  tng h
c bn
 a Ba Lan.
1.1.2 Ở Việt Nam
 Viu
v ng h c s dng h
o v ng. T   min Bc Vi  c tin
u v v   nh

8
ti Vii t   
 c 
 Vii vi h th gm 8 ci lc - x
- i - i - min - n - -  K tha nh
t  gin ti Vi
 Tr Vin d
m v ca cht: mic, mic, min 
Bc, min Nam B.
m “Cảnh quan địa lý miền Bắc Việt Nam”  [10]
T L ng
hp nhm m dng h o v ng. ng th
 L Vi
 cnh quan: Min Bc, mic Trung B, min
Nam Trung B .  cnh quan, c th  cnh
t Nam t l 1:1.000.000  ng,
 Vi
t   
u v c v cho vic s dng ho
m ng ch yu da d liu v u kin t 
p rt nhiu hn ch.
     u s dng h 
 o v u gn
vi, mang li nh nhp vi thc t 
ng cho mc n bn vng. “Cơ sở cảnh quan học
của việc sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường lãnh thổ Việt
Nam” Phi, Nguyn Ng
 cn nhng bii ca t nhing c

 s dng ho v ng.


9
TiNghiên cứu địa lý tổng hợp ứng dụng trên
địa bàn tỉnh Quảng Ninh (Nguyn Cao Hu      
2006) [8]; Nghiên cứu ứng dụng cảnh quan trong lập quy hoạch phát triển kinh tế
xã hội, quy hoạch bảo vệ Môi trường (Phm Quang Anh 1996, 2002; Nguyn Cao
Hun, 2002, 2004, 2005; James K.Lain 2003) [4].
1.1.3 Tổng quan các công trình nghiên cứu tại Đà Lạt
S u v ng h
thu rt quan tr h d li
cu c
 u v a cht - a mo
u v a cht - a mo trong khu vu
 - 2005, nghiên cứu cấu trúc địa chất cao nguyên Đà Lạt, thành
lập bản đồ địa chất và điều tra khoáng sản tỷ lệ 1:50.000 a cht thuc
 a cht Min Nam thc hin [11]  t cho
Nguyng ch -1992) [6] c ca nn
a chng kin to din ra trong khu vc s 
tr   “Điều tra địa chất đô thị Đà Lạt
năm 1996, thành lập bản đồ địa chất thủy văn thành phố Đà Lạt tỷ lệ 1:25.000”
 a cht thng ch
c tr c ngm trong khu vu.
 u v u - th
Phm Tr Nghiên cứu ảnh hưởng của các nhân tố khí hậu
đến sinh trưởng của thông ba lá (Pinus kesya) tại Đà Lạt [14]ic s
 chuyc s dt t
cho rng s i ca che ph ng quan trn s i ca
tit. Nguy Khôi phục

nhiệt độ và lượng mưa ở Đà Lạt dựa trên thông tin khí hậu từ các vòng năm của
Thông ba lá[26] Phản ứng của Thông ba lá đối với
biến động của các yếu tố khí hậu ở Đà Lạtng t rng chui b r


10
i ch s b rng t 
y cm ri vi nh
N09 s ng tXây
dựng kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu tỉnh Lâm Đồng
2012 Chi cc Thy lChương trình hành động phòng
chống khô hạn và sa mạc hóa tỉnh Lâm Đồngng ho
 nhm gim thiu tng thit h
 u v th  dt
"Báo cáo
quy hoạch nông nghiệp TP. Đà Lạt" [18] nhn c
nghip trong khu vc sao cho mang li hiu qu kinh t cao nht. n
 th Nghiên cứu phát triển bền vững du lịch sinh thái thành phố Đà Lạt,
tỉnh Lâm Đồnga T Quang Trung [28] u v tic trng
 xun bn vng du l t. UBND
 t vĐiều tra đánh giá đất sản xuất nông nghiệp cho
thành phố Đà Lạt tỷ lệ 1:10.000" [29]u n cp
 t l  ch ng chuyn
c nhng long mp vt
 GVin Kic 
-  n quy ho -  n Nam vp b 
Điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng đến năm 2030 và
tầm nhìn đến năm 2050” [31]t s c m r
th hing cp quc t.
u trc tip ti khu vtt

nhiu khoa hc v v o v
ng khu v “Nghiên
cứu cơ sở khoa học cho giải pháp tổng thể giải quyết các mâu thuẫn lợi ích trong
việc khai thác sử dụng tài nguyên nước lãnh thổ Tây Nguyên” ca Vi-
Vi      n L    [7]   


11
“Nghiên cứu một số dạng tai biến địa chất điển hình phục vụ phát triển kinh tế - xã
hội khu vực Tây Nguyên” ca Vi a cht, Vi     
Nguy  [9]. Trng s (1986), " Phân
vùng địa lý tự nhiên Tây Nguyên" [13].
u t dng li
 vip phn t  cn s 
 nhm s dng hng thi bo v 
trin bn vng.  vi vi khu vt cu
v u kin t  ng
 cho ving s dng ho v 
 t.
1.2 Cơ sở địa lý cho việc sử dụng hợp lý Tài nguyên và bảo vệ Môi trƣờng
1.2.1 Một số khái niệm cơ bản
a) Tài nguyên thiên nhiên
Theo t t b
phn cng t m tt c  vt chn
trong t u, vt liu do t 
 s dn xu ng nhu
cu vt chn ci.  ng
u kin cn thit cho s tn ti ci.
b) Môi trường
 ng:

Theo t t c nh
c sinh vt th u t t o din ra
 th sng ho su t u
chu c ca nhnh lut vc chi tit
nh lut hp d bo tn vt ch
hic bng bao gm tt c


12
nh ng qua li trc tip hop vi sinh vn xa sinh
v
Theo Lut BVMT Vi [20]ng bao gu
t t u t vt ch vi,
ng ti sng, s tn tn c.
c) Phân vùng địa lý tự nhiên
   t 
b mt Tra tng th vn nh ng
mi quan h v ng ln m
bin cht [15].
d) Sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên
c s dng vc nhu cu cn s dng
i hin ti vm b
th h 
c ht ph du qu
t kii php vi ch
  ng thi phm bo
so, kh c hi ca t n ch i
thing.
e) Bảo vệ môi trường
Theo Lut BVMT Vit Nam (2005) [20]ng bao gu t t

t chi sng, sn
xut, s tn tn cu
t vt cht tt, h
t chng gi
m bn
c phu qu xu do con ng.


13
1.2.2 Cơ sở địa lý trong sử dụng hợp lý TN và BVMT
  dng htip c
ng t  kinh t - i ng h
gian. u c gii Vi
ch ra rng, vi u
qu. B c ht phi du kia
a ch hu, th ng, thc v
trong mt th tng hp t  
 ng s dng hc v 
n kinh t i.
Th tng hp t c tu
t t i ch tng hp t 
chng nhng cht h thng chng hi
quan h i cht ch gia t y,
tip cc trong vip cng hp
 tng hp t i quan h  bii c
n t  ng c vi hong ca con
 d
       ng h   tng hp t  
 o nhi quan h 
giu t n t  tng h

tng hp vi nhau. Nhn di bn cht t c
 c tng hp t  
cho viMT.
 
tng h  th g b.
a) Tính không gian
  m ngang hay theo
ng) ca bt k mt hing, m i


14
c v cho vi
ng tu
n     u thng
ng.
b) Tính tổng hợp và quan hệ tương hỗ
u kin t i phc v s dng
h cu yu t i quan h gi kt qu
i thc t n ch c nhng c
 xy ra. ng hng s 
c hp trong mi quan h qua li cn
c) Tính biến đổi theo thời gian
i theo thi gian ca ng t i
t quan trc ti
  xu dng h
 cn nhia
u kin t t ch ng ci.
d) Tính cụ thể
Mi khu v th y s biu hin
  ng h  i theo thi gian c  u kin t

trong mi khu vc ng nhau th t
n gii nhau. Vi th ca tng khu
vng trong vi xu dng h
o v ng cho tng khu vc.
e) Bản đồ
B  chung ca khoa ht c 
u bu t b (d li (sn phu ra
c th hi      i vi m      
 thi th hin kt qu u c


15
1.2.3 Phân vùng địa lý tự nhiên cho định hướng SDHL TN và BVMT
a) Nội dung của phân vùng địa lý tự nhiên
 m v n c
hc bi l u t
bit ca t u, th ng, sinh vt )
 u kin t n
ng nhm  c nhng ph  
nhu kim t 
bit vi nhng ph i t u 
vi nhng chng 
D  hic s 
nhau gia t ng s do v 
p vi t ti nhm mn bn
vng.
b) Nguyên tắc phân vùng địa lý tự nhiên
 
 th tng h t n ti m
thun ch quan cy vi n

phheo quy lu
 cho m  chung nh n tng cho nh  
 m b
khoa hc trong vic la chn c 
 
  c hiu qu cn nc 
sinh, n ca  tng hp t 
  i ca 
trin t   dt
u qu.
 c tng hp


16
  ng h         n tt c 
t ca t nhia chu, th ng, sinh
vc mi quan hc ca tt c u t v thng
nht th tng hnh.
 ng nhi
  t phc t
ng nht  mt s ch nh. M m nhi
 nh   nh 
 lp p
nh   hing nh
 
  c
nhng ph  u kim t N,
ct vi nhng ph i
vy, m t hn v


1.3 Quan điểm và phƣơng pháp nghiên cứu
1.3.1 Quan điểm nghiên cứu
Lu dnu sau: m tng hp,
m h thngm lch s n bn vng.
a) Quan điểm hệ thống và tổng hợp
 ng t   t chnh th thng nh  p phn t 
Nh t hp phn t   u
dn ti s bii ca nhng hp phi ca chnh thy quan
m h thng - tng hi phi  p phn c
ng t  i quan h gi  n t     ng
kinh t - i.  tng hm h th
tng hng nhnh cng
 gi.


17
Trong lun  m h thtng hm ch c
vn dng trong suu. V t
t th thng nh mi quan h cht ch gi
yu t t a chi mou, thu t i (con
 T p phn t   u
ng hp trong m vi  yu t v kinh t - 
him h thtng hc h th 
ng hu t t  - ng - kinh t - i.
, hon du lch t i
 vu t t  n li cho vic m ri
 thun ln du lch
 ngu cp ) 
bi c thi vi rn, suy gim
h ng)u t kinh t i (du l

cu kinh t chung, v  h t thy
ng ht v t sc quan trn ng kt
lung gii quyn.
b) Quan điểm lịch sử
 p phn t  n t  n theo quy lu   
i quan h cht ch ng qua li ln nhau. Viu t
n xu lch s in c
mu t vi nhau, t ng s dng
hi to v p.
c) Quan điểm phát triển bền vững
m v Phn bn vng ca n
cp Qun bn v s n nhm tho 
cu hin ti cn hi ti s tho u ca th
h 


18
n v
ng ca ho
ph t t ng trong vic s dng h
t hp vi bo v t trin bn vng.
1.3.2 Phương pháp nghiên cứu
Lu    d         
thp, x u tra, kha; 
tng hp,  n thng.
a) Phương pháp thu thập, xử lý tài liệu
u n v c
h thu th
- c T 
Vit Nam; S ng tng; S Khoa h

ngh tng;  t t.
u v nh, video c tng hp t kt qu u tra thc
a ti  t ca h
 u thu th c bao gm h thng s liu, b    
u khoa h thu v a cht - na
 a mu, thu in kinh t, bn
 hin trng s dt, b , b th ng, b a cht -
n, b quy hon, b quy hoch s d
2020
b) Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa
u tra, khp, b sung s
liu v t - kinh t -  c t v c
u. c hi , h a
ti  t t 20/04 /04/2014.
n kh 1. Tuyn kh c tuyn ng 723 t  
 t. 2. Tuyn khdc tuyng t 
 n sui M. Tuyn kh  
Lnh Langbiang; 4. Tuyn kh t  t xung


19
  Tuyn kh  t     t xung huy
Trong  tuyn khnhng nu bao gm: kho
nh v ny,  a mo,
m thu m th ng, thc vt. n
m du l   ng du l  
p trng rau, c, qu m tp ki c
ng  t ng b 
 b ng n  t.
c) Phương pháp phân tích tổng hợp

ng hc h dng  gin trong
  ng quan
 v u. Ving h
 hha
k nhng kt qu  u.
d) Phương pháp bản đồ
  ng nhc
 hin nu c. Trong lu
 dng phn m p b: b a cht - 
s t, b a m t, b th 
ph t, b quy ho quy hoch s dng
 i b: b  
  ng s dng ho v 
ng  t.
     c h  dng trong su
a, nh t cao m d nh
ng di chuyn ca tuyn kh
e) Các phương pháp địa lý truyền thống
n th s dng trong lu
ch y 
t  ph s dng ca m