Giải pháp tạo việc làm cho người lao động thành phố hưng yên, tỉnh hưng yên đến năm 2020

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
B NÔNG NGHI P VÀ PTNT
H C VI N NÔNG NGHI P VI T NAM
---------***---------

ð

MINH TÂM

GI I PHÁP T O VI C LÀM CHO NGƯ I LAO ð NG
THÀNH PH HƯNG YÊN, T NH HƯNG YÊN ð N NĂM 2020

LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Hà N i, năm 2014


B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
B NÔNG NGHI P VÀ PTNT
H C VI N NÔNG NGHI P VI T NAM
---------***---------

ð

MINH TÂM

GI I PHÁP T O VI C LÀM CHO NGƯ I LAO ð NG
THÀNH PH HƯNG YÊN, T NH HƯNG YÊN ð N NĂM 2020

Chuyên ngành
Mã s

: KINH T NÔNG NGHI P
: 62.01.15

LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. VŨ TH PHƯƠNG TH Y

Hà N i, năm 2014


L I CAM ðOAN

Lu n văn tôi th c hi n xin cam ñoan là k t qu nghiên c u c a tơi, các
s li u đư c t ng h p t q trình thu th p, đi u tra và kh o sát t i ñ a
phương. Nh ng k t qu này tơi đ m b o chưa có b t kỳ ai, tác gi nào s
d ng công b .
Nh ng tài li u, thông tin tham kh o, s li u đ u có trích d n và đư c s
đ ng ý c a nơi cung c p và ñ a phương nơi kh o sát; các sách, báo, cơng trình
đư c đăng t i, phát hành ph bi n,...đư c tơi s d ng đ u có trích d n và ch
rõ ngu n g c.
N u có sai ph m gì tơi xin ch u hồn tồn ch u trách nhi m.
TÁC GI

ð Minh Tâm

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page i

L I C M ƠN
ð hoàn thành lu n văn này, ngoài s n l c c a b n thân, tơi cịn nh n
đư c s giúp đ nhi t tình c a nhi u cá nhân, t p th trong và ngồi trư ng.
Tơi xin bày t lịng c m ơn t i H c vi n Nông nghi p Vi t Nam;s
giúp ñ , ch b o t n tình c a các th y, cơ giáo khoa Kinh t và Phát tri n nông
thôn; b môn Kinh t Tài nguyên Môi trư ng. ð c bi t, tôi xin g i l i c m ơn
sâu s c t i TS. Vũ Th Phương Th y ngư i đã nhi t tình hư ng d n, giúp đ
tơi trong su t q trình nghiên c u và th c hi n lu n văn t t nghi p này.
Tôi xin chân thành c m ơn lãnh ñ o UBND thành ph Hưng Yên, các
anh, ch trong các phịng, ban chun mơn c a UBND thành ph Hưng Yên
ñã t o ñi u ki n thu n l i, nhi t tình giúp đ tơi trong su t quá trình kh o sát,
nghiên c u, thu th p s li u t i đ a bàn.
Tơi cũng xin bày t lòng bi t ơn t i gia đình, b n bè đã h t lịng t o
đi u ki n, ñ ng viên, giúp ñ và ñ ng viên tơi trong su t q trình h c t p,
nghiên c u.
Do trình đ , đi u ki n có h n nên đ tài khơng tránh kh i nh ng thi u
sót. V y, tơi mong s quan tâm, đóng góp ý ki n c a các th y cơ và đ c gi
đ đ tài hồn thi n hơn và có ý nghĩa trong th c ti n.
M t l n n a tôi xin chân thành c m ơn!
Hà N i, ngày 08 tháng 9 năm 2014
TÁC GI

ð Minh Tâm

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page ii

M CL C
L i cam ñoan
L i c m ơn
M cl c
Danh m c ch vi t t t
Danh m c bi u
Danh m c bi u ñ
PH N I: M ð U
1.1 Tính c p thi t c a ñ tài
1.2 M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu chung
1.2.2 M c tiêu c th
1.3 ð i tư ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u
1.3.1 ð i tư ng nghiên c u
1.3.2 Ph m vi nghiên c u
1.4 Câu h i nghiên c u, gi thuy t nghiên c u
1.4.1 Câu h i nghiên c u
1.4.2 Gi thuy t nghiên c u
PH N II: T NG QUAN TÀI LI U NGHIÊN C U
2.1 Cơ s lý lu n v gi i pháp t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng
2.1.1 Lý lu n v lao ñ ng và vi c làm
2.1.1.1 M t s khái ni m cơ b n
2.1.1.2 S c n thi t t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng
2.1.1.3 Nh ng y u t nh hư ng ñ n vi c làm
2.1.2 Lý lu n v t o vi c làm
2.1.2.1 Khái ni m
2.1.2.2 Phân lo i t o vi c làm
2.1.2.3 N i dung c a t o vi c làm
2.1.2.4 M t s mơ hình lý thuy t t o vi c làm
2.1.2.5 Các y u t nh hư ng ñ n t o vi c làm

2.2 Cơ s th c ti n
2.2.1 T ng quan tài li u v t o vi c làm các nư c
2.2.1.1 Kinh nghi m gi i quy t vi c làm Trung Qu c
2.2.1.2 Kinh nghi m gi i quy t vi c làm ðài Loan
2.2.1.3 Kinh nghi m gi i quy t vi c làm Malaysia
2.2.2 Tình hình gi i quy t vi c làm nư c ta hi n nay
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Trang
i
ii
iii
vii
viii
x
1
1
2
2
2
2
2
2
3
3
3
4
4
4
4

7
9
12
12
14
14
16
20
20
20
20
22
24
25
Page iii


2.2.2.1 K t qu t o vi c làm Vi t Nam
2.2.2.2 Kinh nghi m t o vi c làm m t s t nh g n Hưng Yên
2.2.2.3 M t s ch trương chính sách c a ð ng, NN v t o vi c làm
2.2.3 T ng quan các cơng trình nghiên c u liên quan
PH N III: ð C ðI M ð A BÀN&PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U
3.1 ð c ñi m ñ a bàn nghiên c u
3.1.1 ð c ñi m t nhiên c a thành ph Hưng n
3.1.1.1 V trí đ a lý, đ a hình
3.1.1.2 ði u ki n th i ti t, khí h u, thu văn
3.1.1.3 Tài nguyên thiên nhiên
3.1.1.4 Thu văn và th như ng
3.1.2 ð c ñi m kinh t - xã h i c a thành ph Hưng Yên
3.1.2.1 Tình hình phân b và s d ng đ t ñai

3.1.2.2 ð c ñi m dân s , lao ñ ng c a thành ph
3.1.2.3 Tình hình cơ s h t ng - k thu t
3.1.2.4 Tình hình phát tri n và cơ c u kinh t c a thành ph Hưng Yên
3.2 Phương pháp nghiên c u
3.2.1 Khung nghiên c u và phương pháp ti p c n
3.2.1.1 Khung nghiên c u
3.2.1.2 Phương pháp ti p c n
3.2.2 Phương pháp thu th p tài li u
3.2.2.1 Phương pháp ch n ñi m, ch n m u nghiên c u
3.2.2.2 Phương pháp thu th p s li u th c p
3.2.2.3 Thu th p s li u ñi u tra
3.2.2.4 Phương pháp x lý s li u
3.2.3 Phương pháp x lý và phân tích s li u
3.2.3.1 Phương pháp t ng h p và phân tích tài li u
3.2.3.2 Phương pháp so sánh ñ i chi u
3.2.3.3 Phương pháp Th ng kê mô t
3.2.3.4 Phương pháp chuyên gia chuyên kh o
3.2.3.5 Phương pháp d báo
3.2.4 H th ng ch tiêu nghiên c u
3.2.4.1 Nhóm ch tiêu ph n ánh l c lư ng lao đ ng
3.2.4.2 Nhóm ch tiêu th c tr ng vi c làm, th t nghi p
3.2.4.3 Nhóm ch tiêu v gi i quy t vi c làm
PH N IV: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N
4.1 Th c tr ng lao ñ ng, vi c làm t i thành ph Hưng Yên
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

25
28
31
31

34
34
34
34
34
35
36
37
37
37
39
41
42
42
42
43
43
43
44
44
45
46
46
46
46
46
46
47
47
47

48
50
50

Page iv


4.1.1 Th c tr ng l c lư ng lao ñ ng
4.1.1.1 Th c tr ng v s lư ng lao ñ ng
4.1.1.2 Cơ c u và ch t lư ng lao ñ ng
4.1.2 Th c tr ng v vi c làm
4.1.2.1 Lao đ ng có vi c làm theo ngh nghi p

50
50
51

4.1.2.2 Lao đ ng có vi c làm theo ngành kinh t & thành ph n kinh t
4.1.2.3 Th i gian lao ñ ng c a các h
4.1.2.4 Thu nh p c a ngư i lao ñ ng
4.1.2.5 M t s ch tiêu v nông nghi p và cơ s kinh t s nghi p

57
61
63
64

55
56

4.2 Th c tr ng thi u vi c làm và t o vi c làm cho lao đ ng Thành
ph Hưng n
4.2.1 Tình tr ng thi u vi c làm và th t nghi p
4.2.1.1 Tình tr ng th t nghi p
4.2.1.2 Tình tr ng thi u vi c làm
4.2.1.3 Nguyên nhân th t nghi p và thi u vi c làm
4.1.2.4 Th c tr ng nhu c u lao ñ ng c a các doanh nghi p
4.2.2 Th c tr ng tình hình t o vi c làm thành ph Hưng Yên
4.2.2.1 Tình hình t o vi c làm
4.2.2.2 Nh ng t n t i, h n ch trong gi i quy t vi c làm
4.2.3 M t s y u t nh hư ng ñ n t o vi c làm cho lao đ ng
4.2.3.1 Các chương trình, d án d y ngh cho lao đ ng
4.2.3.2 Cơng tác đào t o ngh cho ngư i lao ñ ng
4.2.3.3 H th ng thơng tin th trư ng lao đ ng
4.2.3.4 Trình ñ c a ngư i lao ñ ng
4.2.3.5 Cơ ch , chính sách kinh t - xã h i
4.2.3.6 Ngu n tài nguyên ñ t
4.2.3.7 Nhu c u lao ñ ng c a các ñơn v tuy n d ng
4.2.3.8 Dân s và ngu n lao ñ ng
4.2.3.9 M t s các y u t khác
4.3 ð nh hư ng và m t s gi i pháp ch y u t o vi c làm

67
67
67
68
69
72
76
76

82
83
83
85
88
89
90
90
91
91
92
93

4.3.1 Cơ s ñ xu t và phương hư ng t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng
thành ph ñ n năm 2020
4.3.1.1 Các quan ñi m
4.3.1.2 Phương hư ng và m c tiêu t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng

93
93
94

4.3.2 M t s gi i pháp t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng thành ph
Hưng Yên ñ n năm 2020
4.3.2.1 Gi i pháp t o vi c làm thông qua phát tri n s n xu t nông nghi p

95
95

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page v


4.3.2.2 Gi i pháp t o vi c làm m i thông qua vi c m r ng ngành ngh
phi nông nghi p

98

4.3.2.3 Gi i pháp t o vi c làm thông qua vi c tăng cư ng xu t kh u lao
ñ ng

100

4.3.2.4 Gi i pháp t o vi c làm thơng qua phát tri n đào t o, nâng cao
ch t lư ng lao ñ ng
4.3.2.5 Gi i pháp t o vi c làm thông qua phát tri n kinh t h gia đình
4.3.2.6 Gi i pháp t o vi c làm thông qua phát tri n ngh truy n th ng

102
103
104

4.3.2.7 Gi i pháp t o vi c làm thông qua v dân s và ngu n lao ñ ng

105

4.3.2.8 Gi i pháp t o vi c làm thông qua vi c tăng các kh năng ti p c n
thông tin th trư ng cho ngư i lao ñ ng

107

4.3.2.9 Gi i pháp t o vi c làm thơng qua cơ ch chính sách c a Nhà
nư c
PH N V. K T LU N VÀ KI N NGH
5.1 K t lu n
5.2 Ki n ngh
Tài li u tham kh o

107
112
112
113
116

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page vi


DANH M C CH

VI T T T

TNHH

Trách nhi m h u h n

CN-XD

Công nghi p - Xây d ng

DV-TM

D ch v - Thương m i

KT-XH

Kinh t - xã h i

SXKD

S n xu t kinh doanh

CMKT

Chuyên môn k thu t

THPT

Trung h c ph thông

THCS

Trung h c cơ s

UBND

U ban nhân dân

GQVL

Gi i quy t vi c làm

CNH

Cơng nghi p hóa

LðTB&XH

Lao đ ng thương binh và xã h i

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page vii


Trang
s

DANH M C CÁC B NG
B ng 3.1: Tình hình s d ng ñ t ñai c a thành ph Hưng Yên

37

B ng 3.2: ð c ñi m dân s , lao ñ ng thành ph Hưng Yên, 2008–2012

38

B ng 3.3: K t qu phát tri n và cơ c u kinh t c a thành ph , 2010-2012

41

B ng 3.4: T ng h p s ñơn v ñi u tra t i thành ph
B ng 4.1: L c lư ng lao đ ng chia theo gi i tính, đ tu i, thành
th /nông thôn
B ng 4.2: L c lư ng lao đ ng phân theo trình đ h c v n, trình đ đào
t o c a thành ph

45
50
53

B ng 4.3: S lư ng và cơ c u lao ñ ng có vi c làm chia theo ngh
nghi p và gi i tính, 2013

56

B ng 4.4: Cơ c u lao đ ng có vi c làm chia theo nhóm tu i, ngh
nghi p và gi i tính, 2013

57

B ng 4.5: Lao đ ng có vi c làm phân theo ngành kinh t và thành ph n
kinh t
B ng 4.6: Th i gian làm vi c c a lao ñ ng ñi u tra phân theo ngành
kinh t

58
62

B ng 4.7: Thu nh p bình qn tháng c a lao đ ng ñi u tra theo ngành
kinh t
B ng 4.8: M t s ch tiêu v nông nghi p c a thành ph , 2011 - 2013

64
65

B ng 4.9: S lư ng đơn v t ch c hành chính s nghi p và doanh
nghi p trên ñ a bàn thành ph , 2011 - 2013

66

B ng 4.10: S lư ng vàcơ c u ngư i th t nghi p theo tu i và gi i tính
c a thành ph , 2011 - 2013

67

B ng 4.11: Nhu c u làm thêm gi m t tu n c a lao ñ ng ñi u tra theo
ngành kinh t

68

B ng 4.12: Kh o sát ngun nhân tình tr ng chưa có vi c làm ngư i
lao ñ ng
B ng 4.13:Mong mu n c a ngư i lao đ ng v cơng vi c đang tìm ki m

70
71

B ng 4.14: Lý do thi u vi c làm c a ngư i lao ñ ng

71

B ng 4.15: Nhu c u lao ñ ng c a các doanh nghi p ñi u tra, 2013

73

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page viii


B ng 4.16: K t qu gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng thành ph Hưng
Yên, 2011-2013

76

B ng 4.17: T ng h p l p t p hu n ki n th c cho nông dân t i thành ph
Hưng Yên, 2013
B ng 4.18: Tình hình tìm ki m vi c làm c a lao đ ng ñư c ñào t o ngh

84
86

B ng 4.19: Ý ki nñánh giá c a ngư i h c ngh v cơng tác đào t o ngh

87

B ng 4.20: Tình hình ti p c n thơng tin vi c làm qua các phương ti n

thông tin c a các lao ñ ng ñi u tra

88

B ng 4.21: Nhân kh u trong h c a các lao ñ ng theo ñi u tra

89

B ng 4.22: D báo l c lư ng lao đ ng chia theo gi i tính, đ tu i, thành
th /nông thôn
B ng 4.23: D báo l c lư ng lao đ ng phân theo trình đ đào t o

94
95

B ng 4.24: D báo giá tr s n xu t nông nghi p th y s n, di n tích gieo
tr ng, chăn ni

96

B ng 4.25: D báo s lư ng cơ s kinh t , hành chính, s nghi p, tôn
giáo và phân theo ngành kinh t

98

B ng 4.26: D báo lao đ ng có vi c làm phân theo ngành kinh t và
thành ph n kinh t

110

B ng 4.27: D báo s lư ng t o vi c làm m i cho lao ñ ng thành ph
Hưng n giai đo n 2014-2020

111

H c vi n Nơng nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page ix


DANH M C BI U ð

Trang
s

Bi u ñ 4.1: Ph n trăm l c lư ng lao ñ ng chia theo nhóm tu i và
nơi cư trú, 2013

52

Bi u đ 4.2:Ph n trăm l c lư ng lao ñ ng ñã qua ñào t o, chưa qua
ñào t o, 2011 - 2013

55

Bi u ñ 4.3: Cơ c u lao ñ ng khu v c công nghi p, xây d ng, 2013

59

Bi u ñ 4.4: Cơ c u lao ñ ng khu v c d ch v , thương m i

60

Bi u ñ 4.5: S lư ng lao ñ ng xu t kh u, 2011-2013

80

Bi u ñ 4.6: Thành qu ñem l i sau t p hu n ki n th c cho nông dân

85

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page x


PH N I: M

ð U

1.1 Tính c pthi t c a ñ tài
Gi i quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng giúp h n ñ nh ñ i s ng, ñó
là v n ñ c t y u ñ ñ m b o s phát tri n v ng ch c c a b t kỳ m t qu c gia,
m t ch đ chính tr nào. Vi t Nam, k t khi th c hi n ñư ng l i ñ i m i
kinh t (t sau ñ i h i ð ng l n th 6), cơ c u lao ñ ng, v n ñ vi c làm c a
ngư i lao ñ ng ñã có nh ng thay ñ i ñáng k : t tr ng lao đ ng ngành nơng
nghi p gi m (do di n tích đ t canh tác ngày càng b thu h p), t tr ng lao
ñ ng các ngành phi nơng nghi p có xu hư ng tăng, bên c nh đó cũng ph i k
đ n t l khơng nh lao đ ng thi u và khơng có vi c làm.
Cùng v i s phát tri n khá nhanh v kinh t , xã h i thì vi c thu h i

và chuy n đ t nơng nghi p sang m c đích khác như: xây d ng đơ th , thành
l p khu cơng nghi p … làm cho m t s khá l n lao đ ng nơng nghi p m t đ t
canh tác và khơng có vi c làm. Thành ph Hưng n hi n nay có di n tích
46,98 km² và dân s trên 84 nghìn ngư i, có 12 đơn v hành chính (7 phư ng, 5
xã); Kinh t , xã h i c a thành ph trong năm 2012 phát tri n tương đ i tồn
di n: T c ñ tăng trư ng kinh t ñ t 13%; Cơ c u kinh t ti p t c chuy n d ch
theo hư ng tích c c, tăng d n t tr ng công nghi p, d ch v : thu hút ñ u tư trên
ñ a bàn tăng nhanh; Thu nh p bình qn đ u ngư i năm 2012 ñ t 29,5 tri u
ñ ng/năm. Theo s li u T ng ñi u tra dân s và nhà năm 2009 Thành ph
Hưng n có 1.781 lao đ ng khơng có vi c làm (th t nghi p), chi m 2,2% dân
s và chi m 2,81% dân s t 15 tu i tr lên; t ng s lư ng ngư i lao đ ng u
c u có vi c làm Thành ph m i năm có trên 2.000 ngư i, phát sinh t các
ngu n: lao ñ ng m t đ t nơng nghi p, b đ i xu t ngũ, h c sinh t t nghi p các
trư ng chuyên nghi p, ph thông trung h c, ...
V i m c tiêu là ngư i lao ñ ng

thành ph Hưng Yên có vi c làm và

vi c làm ñ y ñ , phù h p v i mong mu n c a ngư i lao đ ng thì c n trang b
cho h v ki n th c, tay ngh , ngh nghi p…Có như v y h s t t o đư c
cho mình vi c làm ho c có nhi u cơ h i làm vi c hơn.
Vì v y, tơi đã ch n đ tài “Gi i pháp t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng
thành ph Hưng Yên, t nh Hưng Yên ñ n năm 2020” làm ñ tài cho lu n văn t t
nghi p th c s c a mình.
H c vi n Nơng nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 1


1.2 M c tiêu nghiên c u

1.2.1 M c tiêu chung
Trên cơ s ñánh giá th c tr ng s d ng lao ñ ng và gi i quy t vi c làm
cho ngư i lao ñ ng, ñ tài ch ra và ñ xu t các gi i pháp t o vi c làm cho
ngư i lao ñ ng trên đ a bàn thành ph Hưng n, qua đó góp ph n phát tri n
kinh t - xã h i c a Thành ph Hưng Yên nói riêng và t nh Hưng Yên nói
chung.
1.2.2 M c tiêu c th
- H th ng hóa cơ s lý lu n, cơ s th c ti n liên quan ñ n lao ñ ng,
vi c làm và t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng hi n nay.
- ðánh giá th c tr ng vi c làm, công tác t o vi c làm cho lao ñ ng
ñ ng th i phân tích các y u t nh hư ng ñ n t o vi c làm trên ñ a bàn thành
ph Hưng Yên, t nh Hưng Yên.
- ð xu t, ch ra m t s gi i pháp ch y u nh m làm t t công tác t o
vi c làm cho ngư i lao ñ ng góp ph n phát tri n kinh t - xã h i trên ñ a bàn
thành ph Hưng Yên ñ n năm 2020 và nh ng năm ti p theo.
1.3 ð i tư ng nghiên c u và ph m vi nghiên c u
1.3.1 ð i tư ng nghiên c u
- Ch th : Là nh ng ngư i lao ñ ng trong các ngành, các lĩnh v c, các
thành ph n kinh t , ngư i qu n lý nhân s thu c cơ quan nhà nư c, các doanh
nghi p, t ch c ñào t o vi c làm.
- Khách th : Nghiên c u các v n ñ kinh t , các t ch c liên quan ñ n
s d ng lao ñ ng và t o vi c làm, ngư i lao ñ ng các ñ a phương nghiên
c u.
1.3.2 Ph m vi nghiên c u
- Ph m vi n i dung: ð tài t p trung nghiên c u t o vi c làm cho ngư i
lao ñ ng t i thành ph Hưng Yên g m các v n ñ : S d ng lao ñ ng, thi u
vi c làm, th t nghi p, ñào t o, ti p c n th trư ng lao ñ ng, t o vi c làm c a
các ñơn v s d ng lao ñ ng...
- Ph m vi khơng gian:ð tài đư c ti n hành nghiên c u trên ph m vi
toàn thành ph , trong đó nghiên c u đi n hình 2 phư ng và 1 xã c a thành

ph , đó là: phư ng Quang Trung, phư ng Lam Sơn và xã Qu ng Châu.
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 2


- Ph m vi th i gian:
+ D a vào thu th p thơng tin t năm 2011 đ n năm 2013
+ Nghiên c u ñ xu t phương hư ng, gi i pháp t o vi c làm ñ n cho
lao ñ ng thành ph Hưng Yên ñ n năm 2020
+ Th c hi n ñ tài t tháng 6/2013 ñ n tháng 10/2014.
1.4 Câu h i nghiên c u, gi thuy t nghiên c u
1.4.1 Câu h i nghiên c u
- Cơ s lý lu n và th c ti n nào v gi i quy t vi c làm cho lao ñ ng
thành ph Hưng Yên, t nh Hưng Yên?
- Th c tr ng lao ñ ng và s d ng lao ñ ng

thành thành ph Hưng Yên

như th nào?
- Tình hình t o vi c làm cho lao ñ ng thành

thành ph Hưng Yên t

nay ñ n năm 2020 ra sao?
- Y u t nào tác ñ ng t i t o vi c làm cho lao ñ ng c a thành ph Hưng
Yên hi n nay? T n t i v n đ gì? Ngun nhân nào?
- Làm th nào ñ ngày càng t o ra nhi u vi c làm cho ngư i lao ñ ng t i
thành ph ?
1.4.2 Gi thuy t nghiên c u

- S lư ng lao ñ ng tăng lên n ñ nh. Ch t lư ng ngu n lao ñ ng thành
ph Hưng Yên hi n nay ñang chuy n bi n tích c c nhưng cịn

t c đ th p.

- Cơ c u s d ng lao ñ ng t i thành ph Hưng Yên có xu hư ng chuy n
d ch d n t ho t ñ ng nơng nghi p sang các ho t đ ng ngành ngh khác.
- Lao đ ng tr có xu hư ng tìm ki m vi c làm hư ng lương, công trong
các ngành công nghi p, d ch v .
- Trong th i gian t i c n gi i pháp tăng cư ng gi i quy t vi c làm cho
lao ñ ng t i thành ph Hưng Yên t t hơn.
- Các y u t tác ñ ng ñang thay ñ i tích c c t i gi i quy t vi c làm là
ñi u ki n t nhiên n đ nh. Y u t bên ngồi, dân s - lao ñ ng, cơ ch , ch
trương, chính sách t o vi c làm c a Nhà nư c.

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 3


PH N II: T NG QUAN TÀI LI U NGHIÊN C U
2.1 Cơ s lý lu n v gi i pháp t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng
2.1.1 Lý lu n v lao ñ ng và vi c làm
2.1.1.1 M t s khái ni m cơ b n
a) Vi c làm
Theo t ñi n ti ng Vi t: “Vi c làm là cơng vi c đư c giao cho làm và đư c tr
cơng”. Khái ni m này còn quá r ng và chưa c th . Trong th c t ngư i lao
đ ng có th t t o ra vi c làm cho mình, đ ng th i có thu nh p mà khơng c n
ñư c giao.
Theo ñi u 9, chương II - B lu t lao ñ ng nư c C ng hòa xã h i ch

nghĩa Vi t Nam năm 2012: “Vi c làm là ho t ñ ng lao ñ ng t o ra thu nh p
mà không b pháp lu t c m”.
Theo khái ni m trên, m t ho t ñ ng ñư c coi là vi c làm c n th a mãn
hai ñi u ki n:
Th nh t, h at đ ng lao đ ng đó ph i có ích và t o ra thu nh p cho
ngư i lao ñ ng và cho các thành viên trong gia đình. ði u này ch rõ tính ch t
h u ích và nh n m nh tiêu th c t o ra thu nh p và vi c làm. Ho t ñ ng ñem
l i thu nh p đư c lư ng hóa dư i các d ng như:
+ Ngư i lao ñ ng nh n ñư c ti n công, ti n lương b ng ti n ho c hi n
v t t ngư i s d ng lao ñ ng.
+ T ñem l i thu nh p cho b n thân thông qua các ho t ñ ng kinh t mà
b n thân ngư i lao ñ ng làm ch .
+ ðem l i thu nh p cho h gia đình mà b n thân ngư i th c hi n c ng
vi c đó là thành viên c a h gia đình ho c h gia đình qu n lý.
Th hai, ho t đ ng lao đ ng đó khơng b pháp lu t ngăn c m. ði u này
ch rõ tính pháp lý c a vi c làm. Ho t đ ng có ích không gi i h n v ph m vi,
ngành ngh và hoàn toàn phù h p v i s phát tri n c a th trư ng lao ñ ng
Vi t Nam trong quá trình phát tri n kinh t nhi u thành ph n. Ngư i lao ñ ng
h p pháp ngày nay ñư c ñ t vào v trí ch th , có quy n t do hành ngh , t
do liên doanh liên k t, t tìm ki m vi c làm, t do thuê mư n lao đ ng trong
khn kh c a pháp lu t, khơng b phân bi t đ i x dù làm trong hay ngồi
H c vi n Nơng nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 4


khu v c Nhà nư c. ði u này kh ng đ nh tính ch t pháp lý trong ho t ñ ng
c a ngư i lao ñ ng thu c khu v c ngoài Nhà nư c và các khu v c phi chính
th c.
Hai tiêu chí đó có quan h ch t ch v i nhau và là ñi u ki n c n và ñ

ñ m t ho t ñ ng lao ñ ng ñư c th a nh n là vi c làm. N u m t ho t ñ ng
t o ra thu nh p nhưng vi ph m pháp lu t như buôn l u, tr m c p, bói tốn,
m i dâm… thì khơng đư c th a nh n là vi c làm. Tuy nhiên, m t s nư c
như Thái Lan, Philippines thì m i dâm l i đư c th a nh n là vi c làm vì ho t
đ ng này ñáp ng nhu c u c a m t s nhóm ngư i trong xã h i và ñem l i thu
nh p cho ngư i bán dâm và ho t ñ ng này ñư c lu t pháp b o h , qu n lý,
ñư c B Y t và các cơ quan qu n lý s c kh e c a nh ng nư c này theo dõi,
ki m tra s c kh e ñ nh kỳ và c p gi y phép hành ngh .
M t khác, n u căn c vào thu nh p ñem l i cho ngư i lao ñ ng thì có
nhi u lo i ho t đ ng có ích cho xã h i, gia đình, c ng đ ng nhưng khơng t o
ra thu nh p ho c góp ph n t o ra thu nh p. C th , hai ngư i cùng làm công
vi c n i tr , ngư i th nh t làm công vi c n i tr cho gia đình thì s có ích
cho gia đình ngư i đó (vì gia đình khơng c n ph i thuê ngư i giúp vi c và các
thành viên trong gia đình có th n tâm ñi làm vi c ki m ti n t công vi c
bên ngồi) nhưng khơng đư c tr cơng, khơng t o ra thu nh p nên khơng
đư c coi là vi c làm. Ngư i th hai cũng làm công vi c n i tr nhưng là làm
giúp vi c cho gia đình khác và đư c tr cơng thì l i đư c coi là vi c làm. Như
v y, theo cách ti p c n này, khái ni m vi c làm chưa khái quát ñư c h t b n
ch t c a vi c làm.
- Theo Giáo trình Kinh t ngu n nhân l c - ð i h c Kinh t qu c dân:
“Vi c làm là ph m trù ñ ch tr ng thái phù h p gi a s c lao ñ ng và nh ng
ñi u ki n c n thi t (v n, tư li u s n xu t, cơng ngh …) đ s d ng s c lao
đ ng đó”.
Như v y, khái ni m vi c làm có th hi u là ho t đ ng lao ñ ng c a con
ngư i nh m m c ñích t o ra thu nh p và ho t ñ ng này không b pháp lu t
ngăn c m. Theo quan đi m này thì vi c làm có th hi u là m t ph m trù ñ
ch tr ng thái phù h p gi a s c lao ñ ng và tư li u s n xu t ho c nh ng
phương ti n ñ s n xu t ra c a c i v t ch t và tinh th n cho xã h i. Theo quan
đi m này vi c làm có nh ng đ c trưng sau:
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 5


+ Vi c làm là s bi u hi n gi a hai y u t s c lao ñ ng (V) và tư li u
s n xu t (C).
+ Vi c làm mang l i l i ích cho xã h i (l i ích v t ch t và tinh th n)
+ Vi c
xu t ho c nh
h p đư c th
này có th đư

làm đó là tr ng thái phù h p gi a s c lao ñ ng và tư li u s n
ng phương ti n mà h s d ng ñ th c hi n ho t ñ ng. S phù
hi n c hai m t s lư ng và ch t lư ng. Tr ng thái phù h p
c bi u hi n b ng m i quan h : C/V

Trong đó:
C: S ñơn v tư li u s n xu t.
V: S ñơn v lao ñ ng.
T nh ng ñ c trưng trên có th th y đâu có s phù h p c a hai y u t
s c lao ñ ng và tư li u s n xu t (hay phương ti n s n xu t) thì đó có vi c
làm. Tr ng thái phù h p gi a s c lao ñ ng và tư li u s n xu t ch có tính ch t
tương đ i và thư ng xuyên thay ñ i do ti n b khoa h c k thu t hay trình đ
phát tri n c a quan h s n xu t, theo hư ng m t ñơn v lao ñ ng s ng s v n
hành ngày càng nhi u hơn s lao đ ng v t hóa. Khi chuy n t tr ng thái phù
h p này sang tr ng thái phù h p khác, thông thư ng s gi m b t chi phí lao
đ ng, t đó d n đ n tình tr ng th t nghi p ho c thi u vi c làm.
b) Vi c làm theo tình tr ng vi c làm
* Ngư i có vi c làm:

nư c ta trong th i kỳ qu n lý n n kinh t theo cơ ch k ho ch hóa
t p trung trư c đây, quan ni m ngư i có vi c làm là ngư i n m trong biên ch
nhà nư c làm vi c trong h p tác xã. Tuy nhiên, hi n nay quan ni m này ñã
thay ñ i phù h p v i khái ni m v vi c làm.
“Ngư i có vi c làm g m nh ng ngư i làm vi c trong kho ng th i gian
xác ñ nh c a cu c ñi u tra k c lao đ ng làm ngh giúp vi c gia đình ñư c
tr công, ho c t m th i ngh vi c do m ñau, tai n n, ngh l , ngh phép ho c
t m th i ngh vi c do th i ti t x u”.
* Ngư i thi u vi c làm:
“Ngư i thi u vi c làm bao g m nh ng ngư i trong kho ng th i gian
xác ñ nh c a cu c ñi u tra có t ng s gi làm vi c nh hơn s gi quy ñ nh
trong tu n, trong tháng ho c trong năm và có nhu c u làm thêm gi ; ho c là
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 6


nh ng ngư i có t ng s gi làm vi c b ng s gi quy ñ nh trong tu n, trong
tháng, trong năm nhưng có thu nh p q th p nên mu n làm thêm đ có thu
nh p”.
Theo tài li u hư ng d n nghi p v ñi u tra lao ñ ng vi c làm c a T ng
c c Th ng kê thì ngư i thi u vi c làm bao g m t t c nh ng ngư i có vi c
làm, v i s gi th c t ñã làm dư i s gi theo quy đ nh mà vì lý do nào đó
trong tu n nghiên c u có mong mu n và s n sàng làm thêm gi .
c) Th t nghi p
- Th t nghi p là s m t vi c làm hay là s tách r i s c lao ñ ng kh i tư
li u s n xu t, nó g n li n v i ngư i có kh năng lao đ ng nhưng khơng đư c
s d ng có hi u qu .
- Ngư i th t nghi p:
Theo giáo trình Kinh t ngu n nhân l c c a Trư ng ð i h c Kinh t

qu c dân Hà N i: “Ngư i th t nghi p g m nh ng ngư i trong kho ng th i
gian xác ñ nh c a cu c đi u tra khơng có vi c làm nhưng đang tích c c tìm
vi c làm và có nhu c u đư c làm vi c”
Theo tài li u hư ng d n nghi p v ñi u tra lao ñ ng vi c làm c a T ng
c c Th ng kê hàng năm thì khái ni m ngư i th t nghi p ñư c hi u như
sau:“th t nghi p” căn c vào ba tiêu chu n sau: (i) hi n không làm vi c; (ii)
đang tìm ki m vi c làm; và (iii) s n sàng làm vi c. Các y u t này ph i ñư c
th a mãn ñ ng th i.
Ngư i th t nghi p bao g m nh ng ngư i t 15 tu i tr lên trong tu n
nghiên c u không làm vi c, nhưng ñã có nh ng bư c ñi c th ñ tìm vi c
làm và s n sàng làm vi c. Các ho t đ ng tìm vi c bao g m: đăng ký tìm vi c
t i văn phịng vi c làm c a nhà nư c ho c tư nhân; n p ñơn xin vi c ñ n
ngư i s d ng lao đ ng/ơng ch ; ki m tra, ñ c và tr l i các m c qu ng cáo
tìm vi c trên báo; tìm s h tr t nh ng ngư i b n và ngư i thân...
Nh ng ngư i không làm vi c, s n sàng/có nhu c u làm vi c, nhưng
hi n khơng tìm vi c do giãn vi c, th i ti t x u, công vi c th i v , đang chu n
b đ b t đ u cơng vi c m i, ho c các ho t ñ ng kinh doanh sau tu n nghiên
c u, b n vi c gia đình, m đau t m th i cũng ñư c phân lo i là ngư i th t
nghi p.

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 7


2.1.1.2 S c n thi t t o vi c làm cho ngư i lao ñ ng
ð th y rõ vai trị c a con ngư i, Mác-Lênin đã nêu: "con ngư i là l c
lư ng s n xu t cơ b n nh t c a xã h i. Con ngư i v i s c lao ñ ng, ch t
lư ng, kh năng, năng l c, v i s tham gia tích c c vào q trình lao ñ ng là
y u t quy t ñ nh t c ñ phát tri n c a ti n b k thu t, khoa h c k thu t và

xã h i". Ngày nay, ñ t n t i và phát tri n b n thân m i ngư i khơng ng ng
nâng cao năng l c và trình ñ chuyên môn, nh ng k năng c n thi t khơng
th thi u đư c c a ngư i lao đ ng.
Xu t phát t vai trị to l n c a con ngư i trong l c lư ng s n xu t cũng
như trong công cu c ñ i m i ð ng và Nhà nư c ta đã nh n th y: “chăm sóc, b i
dư ng và phát huy nhân t con ngư i v a là ñ ng l c, v a là m c tiêu c a cách
m ng”.
Vi c làm ñ i v i ngư i lao ñ ng là nhu c u ñ t n t i và phát tri n, là
y u t khách quan c a ngư i lao ñ ng.
Con ngư i mu n t n t i và phát tri n h ph i tiêu t n m t lư ng tư li u
sinh ho t nh t đ nh. ð có nh ng th đó con ngư i ph i s n xu t và tái s n
xu t m r ng. Quá trình s n xu t t o ra hàng hoá, d ch v ñó là vi c làm. Như
v y, mu n tăng t ng s n ph m xã h i, m t m t ph i huy ñ ng tri t ñ m i
ngư i có kh năng lao ñ ng tham gia vào n n s n xu t xã h i t c là m i
ngư i ph i có vi c làm đ y đ . M t khác, ph i nâng cao hi u qu s d ng lao
ñ ng, nh m khai thác tri t ñ ti m năng c a m i ngư i nh m ñ t ñư c vi c
làm h p lý và vi c làm hi u qu .
T o vi c làm ñ y ñ cho ngư i lao ñ ng khơng nh ng t o đi u ki n ñ
ngư i lao ñ ng tăng thu nh p, nâng cao đ i s ng mà cịn làm gi m các t n n
xã h i, làm cho xã h i văn minh hơn.
Vi c làm là yêu c u khách quan c a xã h i và ñư c bi u hi n trong l ch
s phát tri n xã h i loài ngư i. B t c m t qu c gia nào, đ u có nhu c u s
d ng h p lý ngu n lao ñ ng c a mình, đ khai thác tài ngun thiên nhiên,
phát tri n kinh t c a ñ t nư c. Ngư i lao ñ ng là m t ngu n l c quan tr ng,
là m t trong nh ng y u t cơ b n ñ phát tri n. M i ch trương, đư ng l i,
chính sách ñúng ñ n trong lĩnh v c kinh t ph i t p trung phát huy cao ñ kh
năng c a ngu n l c quan tr ng đó. N u có nh ng sai ph m v ch trương,
chính sách và bi n pháp thì ngu n lao đ ng r t có th tr thành gánh n ng,
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 8


th m chí gây tr ng i, t n th t cho n n kinh t .
Vi t Nam trong th i kỳ bao c p, vi c k ho ch hóa ngư i lao đ ng
v i bi n pháp phân b ch tiêu lao ñ ng và qu lương cho khu v c qu c
doanh ñã làm cho các cơ quan hành chính phình to, ho t đ ng kém hi u qu .
Các xí nghi p qu c doanh có năng su t th p, s n xu t trì tr , l i gi l th t.
ð n nay, Vi t Nam ñã kh c ph c ñư c hi n tư ng trên nh th c hi n cơ ch
phát tri n kinh t hàng hoá nhi u thành ph n theo cơ ch th trư ng có s
qu n lý vĩ mơ c a nhà nư c và ñ y m nh c i cách n n hành chính qu c gia.
M c đích s d ng ngư i lao ñ ng ñư c ð ng ta xác ñ nh: “S d ng t i ña
ti m năng lao ñ ng xã h i là m c tiêu quan tr ng hàng ñ u”. ðây là yêu c u
t t y u khách quan c a xã h i.
2.1.1.3 Nh ng y u t

nh hư ng ñ n vi c làm

a. ði u ki n t nhiên, tài nguyên thiên nhiên
ði u ki n t nhiên là các ñi u ki n v t ch t ñ ti n hành b t kỳ các ho t
ñ ng s n xu t nào. ði u ki n t nhiên do thiên nhiên quy ñ nh, y u t này
cùng v i s c lao ñ ng nói lên năng l c s n xu t c a ngư i lao đ ng, gia đình,
vùng, đ a phương và qu c gia. N u ñi u ki n t nhiên thu n l i thì t t y u con
ngư i s có đi u ki n hơn đ lao đ ng, có vi c làm t o ra c a c i v t ch t.
Nhà nư c cũng có căn c đ áp d ng các gi i pháp chính sách t o vi c làm d
dàng hơn và ngư c l i.
Tài nguyên thiên nhiên có r t nhi u ch ng lo i nhưng ñây ch xét ñ n
nh ng tài nguyên ph c v s n xu t nông nghi p, góp ph n gi i quy t vi c làm
cho lao ñ ng như: ð t, nư c, và các tài nguyên nông nghi p khác.
+ ð t là tư li u s n xu t ñ c bi t quan tr ng, nó v a là cơng c s n xu t

v a là ñ i tư ng s n xu t quan tr ng ñ s n xu t. Tài ngun đ t đây k đ n
quy mơ và đ phì c a đ t. N u tài nguyên ñ t phong phú ngư i lao ñ ng s có
cơ h i có thêm đi u ki n ñ s n xu t nông nghi p, gi m b t th i gian nông
nhàn và ngư c l i, ñ t ñai h n ch , c n c i thì h n ch vi c làm cho nông dân.
+ Nư c là y u t quy t ñ nh ñ n s n ph m cũng như năng su t c a
nông s n, sinh k c a nơng dân, nư c khơng ch đ m b o cho s n xu t nông
nghi p, nuôi tr ng th y s n c a ngư i lao ñ ng mà còn ñ m b o cho sinh ho t
và ñ i s ng c a t t c m i ngư i. Ngu n nư c d i dào, thu n l i có th đ m
b o cho thâm canh tăng v cũng là t o vi c làm nâng cao thu nh p cho ngư i
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 9


dân.
ð t ñai cùng tài nguyên sinh v t trên ñ t v a là ñ i tư ng, v a là tư
li u s n xu t ñ c bi t ñ con ngư i tác ñ ng vào nó t o ra c a c i v t ch t
ph c v cho nhu c u phát tri n c a xã h i. Tuy nhiên di n tích đ t đai, m t
nư c c a m i vùng là ñ i lư ng h u h n và đang có xu hư ng b co h p do s
xâm l n c a các ngành kinh t khác và b suy gi m nghiêm tr ng do s khai
thác quá m c c a con ngư i. Vì v y, v n đ t o vi c làm đang tr nên khó
khăn và ph c t p khi lao ñ ng xã h i ngày m t tăng.
Cơ s h t ng ch là y u t gián ti p, nó bao g m h th ng đư ng giao
thơng, th y l i, đi n thông tin liên l c… là các y u t ñóng góp vào phương
ti n, ñóng góp vào s thu n l i trong t o ra vi c làm và nâng cao hi u qu
vi c làm. Vi c phát tri n cơ s h t ng k thu t các c ng ñ ng dân cư s t o
kh năng thu hút nhi u lao ñ ng tr c ti p và gián ti p t o ra môi trư ng phát
tri n vi c làm trong t ng c ng ñ ng.
b.Nhân t v dân s
Dân s là ngu n nhân l c, là y u t quy t ñ nh ñ n s phát tri n kinh t

xã h i c a ñ t nư c. Tăng trư ng dân s v i t c ñ và quy mô h p lý là
ngu n cung c p ngu n nhân l c vô giá. Tuy nhiên, n u dân s phát tri n quá
nhanh, quy mô phát tri n l n, vư t quá kh năng ñáp ng và yêu c u c a xã
h i thì tăng trư ng dân s khơng ph i là y u t tích c c mà l i là gánh n ng
cho n n kinh t .
M c sinh, m c ch t, cơ c u gi i tính, tu i c a dân s ñ u nh hư ng
đ n quy mơ c a l c lư ng lao ñ ng. N u m c sinh cao d n đ n gia tăng
nhanh chóng s lư ng ngư i trong ñ tu i lao ñ ng trong tương lai,…
Ngồi ra, v n đ di dân đ c bi t là di dân t nơng thơn ra các đơ th
nhi u s gây ra các áp l c kinh t , xã h i, chính tr và cịn nguy hi m hơn so
v i t l gia tăng dân s nhanh chóng. Q trình đơ th hóa gây ra h u qu
tr c ti p ñ n v n ñ vi c làm, ñ có th thu hút h t s lao ñ ng này c n ph i
nhanh chóng t o ra s lư ng l n ch làm vi c. M t v n ñ khác là ch t lư ng
c a lao ñ ng này v h c v n, đào t o, trình đ ngh nghi p khơng đáp ng
đư c u c u cơng vi c trong khu đơ th . Do đó, t l th t nghi p, thi u vi c
làm s tăng lên.
c. Cơ ch , chính sách kinh t - xã h i c a t nh và Nhà nư c
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 10


Cơ ch , chính sách c a t nh và Nhà nư c nh hư ng không nh t i t o
vi c làm cho ngư i lao. Vi c làm ñư c t o ra như th nào, ch y u cho ñ i
tư ng nào, v i s lư ng d tính bao nhiêu... ph thu c vào cơ ch , chính sách
KT – XH c a m i qu c gia trong t ng th i kỳ c th . Nh ng năm qua s quan
tâm c a ð ng, Nhà nư c, t nh y Hưng n thì các chính sách gi i quy t vi c
làm ñư c th c hi n r t nhi u và hi u qu , gi m r t m nh áp l c tăng dân s ,
thu h p đ t nơng nghi p, th t nghi p, thi u vi c làm trên ñ a bàn thành ph
Hưng Yên.

d. H th ng thông tin th trư ng lao ñ ng
ðư c th c hi n b i chính ph và các t ch c kinh t , cá nhân có nhu
c u tuy n d ng lao ñ ng thông qua các phương ti n thông tin đ i chúng như
báo chí, truy n hình, đài phát thanh... Các thông tin bao g m thông tin v : s
h c ngh
đâu? Ngh gì? Tìm vi c đâu?... H th ng thơn tin đ y đ cho
ngư i lao đ ng thì vi c g p nhau c a hai thái c c cung – c u vi c làm ñư c
rút ng n và d dàng hơn và ngư c l i. H th ng thông tin khơng ch giúp
ngư i lao đ ng bi t nhu c u tuy n d ng mà còn giúp nhà tuy n d ng bi t nhu
c u lao ñ ng, thơng qua đó ngư i lao đ ng hay nhà tuy n d ng cũng bi t
ñư c yêu c u c a ñ i tác và kh năng c a b n thân đ tìm vi c phù h p. Cũng
qua đó ngư i dân bi t đư c các ch trương chính sách c a nhà nư c đ hồn
thi n mình phù h p v i u c u cơng vi c. Do đó h th ng thơng tin nh
hư ng l n đ n t o vi c làm cho lao ñ ng.
e. Nhu c u và yêu c u c a các ñơn v tuy n d ng lao ñ ng
Là y u t quan tr ng không kém các y u t khác, nó góp ph n quy t
đ nh đ n k t qu t o vi c làm cho lao ñ ng c a thành ph .
Nhu c u c a ñơn v tuy n d ng: th hi n s lư ng ngu n cơng vi c cho
lao đ ng, ngu n cơng vi c d i dào lao đ ng càng có cơ h i tìm ki m vi c làm
nhi u hơn và ngư c l i.
Yêu c u v lao ñ ng c a nhà tuy n d ng: cho th y ch t lư ng lao ñ ng
c n ñ m b o ñ n ñâu, ñ n ñâu có th ch p nh n ñư c, ñ n ñâu c n ñào t o,
ñào t o l i và đ n đâu thì khơng th nh n. Yêu c u d dàng ñ i v i các v trí
lao đ ng ph thơng, t p v , lao đ ng khơng chun thì m ra cho lao ñ ng
nhi u cơ h i hơn, ngư c l i yêu c u chuyên môn, k thu t, b ng c p, kinh
nghi m s h n ch cơ h i tìm vi c làm c a nhi u ngư i, ch có nh ng ngư i
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 11

ñư c ñào t o m i ñáp ng ñư c.
f. Y u t v nhu c u làm vi c c a ngư i lao ñ ng
Mu n t o vi c làm y u t ñ u tiên ph i xét t i là: nhu c u làm vi c c a
ngư i lao đ ng. Nó là y u t quy t ñ nh vi c ngư i lao đ ng đó có th có vi c
làm hay khơng. N u Nhà nư c, đ a phương ho c các t ch c c t o vi c làm
mà ngư i lao đ ng khơng mu n làm vi c cũng không th t o vi c làm có k t
qu và ngư c l i.
g. Trình ñ c a lao ñ ng
Ph n l n các lao đ ng nơng thơn chưa qua đào t o ho c trình đ r t
th p, vi c gi i quy t vi c làm v i h tr nên khó khăn b i r t ít cơng vi c mà
phù h p v i h . Tùy thu c vào trình đ lao đ ng mà đ a phương có th có
chính sách t o vi c làm phù h p, cũng như đ tài có gi i pháp sát th c hơn.
N u ngư i lao ñ ng có trình đ cao, thì cơng vi c v i yêu c u th i kỳ m i s
ñáp ng ñư c nhi u, nhưng ngư c l i trình đ c a h th p thì gi i quy t vi c
làm có xu hư ng tr v truy n th ng hơn.
h. Kh năng lao ñ ng c a ngư i lao ñ ng
Bao g m: th l c, trí l c và kh năng ti p c n vi c làm, nó b

nh

hư ng b i s c kh e, tinh th n, h c v n và ñi u ki n c a ñ a phương. Vi c gi i
quy t vi c làm cho ngư i lao ñ ng cũng b nh hư ng l n b i y u t này, c n
nghiên c u nh ng công vi c phù h p v i kh năng c a ngư i lao ñ ng đ duy
trì cơng vi c cũng như phát tri n b n v ng vi c làm.
2.1.2 Lý lu n v t o vi c làm
2.1.2.1 Khái ni m
“T o vi c làm là quá trình t o ra s lư ng, ch t lư ng tư li u s n xu t,
s lư ng và ch t lư ng s c lao ñ ng và các ñi u ki n kinh t xã h i khác ñ
k t h p tư li u s n xu t và s c lao ñ ng”.

T o vi c làm cho ngư i lao ñ ng theo nghĩa chung nh t ñư c hi u là
ñưa ngư i lao ñ ng vào làm vi c ñ t o ra tr ng thái phù h p gi a s c lao
ñ ng và tư li u s n xu t nh m t o ra hàng hóa và d ch v theo u c u c a th
trư ng. Do đó đ t o vi c làm c n:
- Th nh t, là t o ra s lư ng và ch t lư ng tư li u s n xu t: S lư ng
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 12


và ch t lư ng tư li u s n xu t ph thu c vào v n ñ u tư và ti n b khoa h c
k thu t áp d ng trong s n xu t và kh năng qu n lý, s d ng ñ i v i các tư
li u s n xu t đó.
- Th hai, là t o ra s lư ng và ch t lư ng s c lao ñ ng: S lư ng c a
lao ñ ng ph thu c vào qui mơ dân s , các qui đ nh v đ tu i và s di
chuy n lao ñ ng. Ch t lư ng c a lao ñ ng ph thu c vào s phát tri n giáo
d c ñào t o, s phát tri n v y t , th thao, chăm sóc s c kh e c ng đ ng.
- Th ba, là hình thành mơi trư ng cho s k t h p hai y u t s c lao
ñ ng và tư li u s n xu t. Môi trư ng cho s k t h p các y u t này là bao
g m h th ng các chính sách phát tri n kinh t xã h i, chính sách v khuy n
khích, thu hút lao ñ ng, b o h s n xu t, tr giúp th t nghi p, thu hút và
khuy n khích ñ u tư…
- Th tư, là th c hi n các gi i pháp nh m duy trì vi c làm n đ nh và có
hi u qu cao: các gi i pháp có th k t i trong nhóm này là các bi n pháp v
qu n lý ñi u hành, v th trư ng các y u t ñ u vào và ñ u ra c a s n xu t,
các bi n pháp khai thác có hi u qu các ngu n l c, duy trì và nâng cao ch t
lư ng s c lao ñ ng, kinh nghi m qu n lý c a ngư i lao ñ ng.
Như v y ñ t o ra vi c làm thì c n có s tham gia c a c ngư i s d ng
lao ñ ng, ngư i lao ñ ng và nhà nư c.
Nhà nư c đóng vai trị quan tr ng trong t o vi c làm. Vai trò c a nhà

nư c th hi n trong vi c t o môi trư ng thu n l i cho vi c hình thành và phát
tri n, t o ra môi trư ng thu n l i cho ngư i lao ñ ng và ngư i s d ng lao
ñ ng phát huy kh năng c a h , đưa ra các chính sách có liên quan ñ n ngư i
lao ñ ng, ngư i s d ng lao đ ng như: chính sách khuy n khích đ u tư trong
nư c, chính sách khuy n khích các nhà đ u tư nư c ngồi…
Vi c làm và t o vi c làm có th khái qt theo sơ đ sau:

H c vi n Nơng nghi p Vi t Nam – Lu n văn Th c s Khoa h c Kinh t

Page 13