Công tác chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp tới nông hộ ở huyện ân thi, tỉnh hưng yên

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
------------------

DƯƠNG TH H NG HÀ

CÔNG TÁC CHUY N GIAO TBKT NÔNG NGHI P T I
NÔNG H

HUY N ÂN THI, T NH HƯNG YÊN

LU N VĂN TH C SĨ

HÀ N I, NĂM 2014


B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
------------------

DƯƠNG TH H NG HÀ

CÔNG TÁC CHUY N GIAO TBKT NÔNG NGHI P T I
NÔNG H

HUY N ÂN THI, T NH HƯNG YÊN

CHUYÊN NGÀNH : KINH T NÔNG NGHI P
MÃ S

: 60.62.01.15

NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C:
PGS.TS. NGUY N TH MINH HI N

HÀ N I, NĂM 2014


L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan, các s li u và k t qu nghiên c u trình bày trong lu n văn là
trung th c và chưa h ñư c s d ng ñ b o v b t kỳ m t h c v nào.
Tôi xin cam ñoan, m i s giúp ñ cho vi c th c hi n lu n văn này ñã ñư c c m
ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn ñã ñư c ch rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày…tháng…năm 2014
Tác gi lu n văn

DƯƠNG TH H NG HÀ

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

i


L I C M ƠN
ð hoàn thành lu n văn này, tôi xin g i l i c m ơn chân thành t i Ban Giám Hi u
trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i, Ban qu n lý ñào t o, khoa Kinh t và Phát tri n nông
thôn, B môn Phát tri n nông thơn: c m ơn các Th y, Cơ giáo đã truy n đ t cho tơi nh ng
ki n th c quý báu trong su t quá trình h c t p và nghiên c u.
Nhân d p này, tôi xin g i l i c m ơn chân thành nh t t i Cô PGS.TS Nguy n Th
Minh Hi n - ngư i ñã dành nhi u th i gian, t o ñi u ki n thu n l i, hư ng d n v
phương pháp khoa h c và cách th c th c hi n các n i dung c a đ tài.

Tơi xin chân thành c m ơn ban lãnh ñ o Tr m khuy n nông huy n Ân Thi,
Tr m BVTV, Tr m thú y, Trung tâm Khuy n nông t nh Hưng Yên, ban lãnh ñ o
UBND huy n Ân Thi, H i nơng dân, H i ph n , ðồn thanh niên, lãnh ñ o UBND
các xã Nguy n Trãi, ða L c và Phù

ng; các cán b khuy n nông, khuy n nông

viên cơ s cùng các h nông dân trên ñ a bàn huy n ñã ti p nh n và nhi t tình giúp
đ , cung c p các thông tin, s li u c n thi t ph c v cho q trình nghiên c u và
hồn thi n đ tài này.
Cu i cùng, tơi xin g i l i c m ơn t i gia đình, b n bè đã chia s , đ ng viên, khích
l và giúp đ tơi trong su t q trình nghiên c u và hoàn thi n lu n văn này.
Trong q trình làm nghiên c u, m c dù đã có nhi u c g ng đ hồn thành
lu n văn, ñã tham kh o nhi u tài li u và ñã trao ñ i, ti p thu ý ki n c a Th y Cô và
b n bè, song do ñi u ki n v th i gian và trình đ nghiên c u c a b n thân cịn
nhi u h n ch nên nghiên c u khó tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y, tơi r t mong
nh n đư c s quan tâm đóng góp ý ki n c a Th y Cơ và các b n đ lu n văn đư c
hồn thi n hơn.
M t l n n a tơi xin chân thành c m ơn!
Hà N i, ngày…tháng…năm 2014
Tác gi lu n văn

Dương Th H ng Hà
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

ii


M CL C
L i cam ñoan

i

L i c m ơn

ii

M cl c

iii

Danh m c b ng

vi

Danh m c sơ ñ và nh

vii

Danh m c h p

viii

Danh m c các t vi t t t

ix

1

M

1

1.1

Tính c p thi t c a ñ tài

1

1.2

M c tiêu nghiên c u

2

ð U

1.2.1 M c tiêu chung

2

1.3

Câu h i nghiên c u

3

1.4

ð i tư ng và ph m vi nghiên c u

3

1.4.1 ð i tư ng nghiên c u

3

1.4.2 Ph m vi nghiên c u

4

2

CƠ S

5

2.1

Cơ s lý lu n

LÝ LU N VÀ TH C TI N

5

2.1.1 M t s khái ni m có liên quan

5

2.1.2 Vai trị c a các ho t đ ng chuy n giao TBKT

7

2.1.3 Quá trình chuy n giao TBKT nơng nghi p

9

2.1.4 ð c đi m c a SXNN và ñ c ñi m c a chuy n giao TBKT

12

2.1.5 N i dung chuy n giao ti n b k thu t (TBKT)

16

2.1.6 Các phương th c ti p c n chuy n giao TBKT nông nghi p

19

2.1.7 Các phương pháp chuy n giao TBKT trong nông nghi p

21

2.1.8 Các y u t

22

nh hư ng đ n cơng tác chuy n giao ti n b k thu t

2.1.9 Các ch trương chính sách c a ð ng và Nhà nư c v ho t đ ng khuy n

nơng, chuy n giao TBKT
2.2.

24

Cơ s th c ti n

27

2.2.1 Tình hình chuy n giao TBKT t i nông h trên th gi i và trong khu v c
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

27
iii


2.2.2 Tình hình chuy n giao TBKT t i nơng h

các ñ a phương Vi t Nam

32

2.3

Các nghiên c u có liên quan

37

3

ð C ðI M ð A BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

39

3.1

ð c ñi m ñ a bàn nghiên c u

39

3.1.1 ði u ki n t nhiên

39

3.1.2 ð c ñi m kinh t - xã h i

43

3.2

51

Phương pháp nghiên c u

3.2.1 Phương pháp ti p c n

51

3.2.2 Phương pháp ch n ñi m nghiên c u và ch n m u nghiên c u

52

3.2.3 Phương pháp thu th p thông tin

52

3.2.4 X lý và t ng h p thơng tin

53

3.2.5 Phương pháp phân tích thơng tin

53

3.2.6 H th ng các ch tiêu nghiên c u

54

4.

K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N

55

4.1.

Th c tr ng chuy n giao TBKT nông nghi p t i h

4.1.1 H th ng chuy n giao TBKT nông nghi p

huy n Ân Thi

55

Ân Thi

55

4.1.2 Th c tr ng phương th c chuy n giao TBKT trong nông nghi p

Ân Thi 63

4.1.3 N i dung các k thu t ti n b ñư c chuy n giao

71

4.1.4 Các k t qu c a ho t ñ ng chuy n giao ti n b k thu t t i h nông dân

76

4.1.5 ðánh giá chung v công tác chuy n giao TBKT

88

4.2

Các y u t

nh hư ng ñ n vi c chuy n giao k thu t trên ñ a bàn huy n Ân Thi 89

4.2.1 Nhóm y u t th ch , cơ ch , chính sách

89

4.2.3 Nhóm y u t ñi u ki n kinh t -xã h i

95

4.2.4 Nhóm y u t v s phát tri n c a th trư ng
4.2.5 Phân tích ma tr n SWOT v công tác chuy n giao TBKT
4.3

100
huy n Ân Thi100

Các gi i pháp tăng cư ng công tác chuy n giao TBKT nông nghi p t i h
huy n Ân Thi trong th i gian t i

102

4.3.1 Căn c cho vi c ñ ra ñ nh hư ng và các gi i pháp tăng cư ng công tác
chuy n giao
4.3.2 ð nh hư ng công tác chuy n giao TBKT nông nghi p t i h t i Ân Thi 104
4.3.3 Các gi i pháp chuy n giao ti n b k thu t t i h
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

105
iv

5

K T LU N VÀ KI N NGH

118

5.1

K t lu n

118

5.2

Ki n ngh

120

5.2.1 ð i v i Nhà nư c

120

5.2.2 ð i v i các ñơn v tham gia chuy n giao TBKT

120

5.2.3 ð i v i UBND huy n Ân Thi

120

5.2.4 ð i v i các h nông dân

121

TÀI LI U THAM KH O

122

PH L C

125

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

v


DANH M C B NG
STT

Tên b ng

Trang

B ng 2.1

Ưu ñi m và như c ñi m c a các phương pháp chuy n giao TBKT

21

B ng 3.1

Tình hình s d ng ñ t ñai c a huy n Ân Thi năm 2010 – 2012

42

B ng 3.2

Tình hình dân s - lao ñ ng huy n Ân Thi qua các năm 2010 – 2012 44

B ng 3.3

Tình hình phát tri n và cơ c u kinh t huy n Ân Thi năm 2010 – 2012

50

B ng 4.1

Th c tr ng v ñ i ngũ cán b khuy n nông trên ñ a bàn huy n Ân Thi

57

B ng 4.2

Các t ch c chuy n giao TBKT do tư nhân th c hi n

62

B ng 4.3

S l p đào t o nơng dân theo chuyên ñ t năm 2011 ñ n 2013

64

B ng 4.4

S mơ hình đư c xây d ng t năm 2011 ñ n 2013 theo ch ñ

66

B ng 4.5

M t s thơng tin chung v các h đi u tra năm 2013

77

B ng 4.6

Di n tích s n xu t các lo i cây tr ng c a h nơng dân năm 2013

78

B ng 4.7

Quy mơ đ t nơng nghi p và chăn nuôi c a h nông dân năm 2013

79

B ng 4.8

Nh ng khó khăn h nơng dân g p khi ti p nh n TBKT

81

B ng 4.9

Tình hình t p hu n chuy n giao TBKT nơng nghi p

82

B ng 4.10 T l các h gia đình ñư c chuy n giao TBKT t các t ch c

83

B ng 4.11 Hi u qu c a ng d ng TBKT trong s n xu t nông nghi p

84

B ng 4.12 Hi u qu mơ hình áp d ng TBKT trong s n xu t lúa xã Nguy n Trãi

85

B ng 4.13 Hi u qu mơ hình áp d ng TBKT trong chăn nuôi gà

xã Phù ng 86

B ng 4.14 Hi u qu mơ hình áp d ng TBKT trong chăn nuôi l n

xã ða L c

87

B ng 4.15 ðánh giá c a cán b chuy n giao v s phù h p c a các y u t chính
sách trong ho t đ ng chuy n giao th i gian g n ñây

93

B ng 4.16 Các y u t t nhiên nh hư ng đ n h nơng dân trong vi c ra quy t
ñ nh áp d ng TBKT vào trong s n xu t
B ng 4.17 Các y u t kinh t

95

nh hư ng ñ n h nơng dân trong vi c ra quy t đ nh

áp d ng TBKT vào trong s n xu t

98

B ng 4.18 Các y u xã h i nh hư ng đ n h nơng dân trong vi c ra quy t ñ nh áp
d ng TBKT vào trong s n xu t.
B ng 4.19 K t h p ñi m m nh – ñi m y u, cơ h i – thách th c

99
101

B ng 4.20 Nhu c u c a ngư i dân trong công tác chuy n giao TBKT nông nghi p 103
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

vi

DANH M C SƠ ð , ð

TH , NH

Sơ ñ 4.1 H th ng t ch c h th ng khuy n nơng nhà nư c

huy n Ân Thi

Sơ đ 4.2 T ch c chuy n giao mơ hình TBKT t i huy n Ân Thi

56
68

nh 4.1

Trang tr i nuôi gà c a ông Dương Quang Huy (Ninh Thôn, C m Ninh) 69

nh 4.2

T p hu n ñ u b k thu t tr ng cây ñ u tương DT2001

73

nh 4.3

Tham quan mơ hình chăn ni s d ng đ m lót sinh h c Khối Châu

75

ð th 2.1. ðư ng cong c a s m r ng ñ i m i

11

Bi u ñ 3.1. Cơ c u kinh t huy n Ân Thi giai đo n 2010 - 2012

48

Hình 4.1. Khung phân tích h th ng chuy n giao TBKT dư i giác ñ cung - c u

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

100

vii


DANH M C H P
STT

Tên h p

Trang

H p 4.1

Câu l c b chăn nuôi xã C m Ninh

59

H p 4.2

ðánh giá chung v ñào t o, t p hu n

65

H p 4.3

Tham quan mơ hình thì hay đ y....

71

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

viii


DANH M C CÁC T

VI T T T

BVTV

B o v th c v t

CN - DV

Công nghi p - D ch v

CNH&HðH

Cơng nghi p hóa và hi n đ i hóa

CGCN

Chuy n giao cơng ngh

DN

Doanh nghi p

GDP

T ng s n ph m qu c n i

GNP

T ng s n ph m qu c dân

HTX

H p tác xã

KHKT

Khoa h c k thu t

KN

Khuy n nông

KNCS

Khuy n nông cơ s

KT-XH

Kinh t - xã h i

KTTB

K thu t ti n b

MTQG

M c tiêu qu c gia

Nð

Ngh đ nh

NN

Nơng nghi p

PTNT

Phát tri n nơng thơn

Qð

Quy t đ nh

SXNN

S n xu t nơng nghi p

TBKT

Ti n b k thu t

UBND

y ban nhân dân

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

ix


1. M

ð U

1.1. Tính c p thi t c a đ tài
Nơng nghi p gi m t vai trị quan tr ng trong phát tri n kinh t c a m t qu c
gia, ñ c bi t ñ i v i các nư c ñang phát tri n như nư c ta. Hi n nay, nông nghi p
Vi t Nam đóng góp kho ng 18,14% t ng s n ph m qu c n i (GDP) và thu hút
48,87% l c lư ng lao ñ ng c a c nư c, 90% tài nguyên ñ t, nư c và r ng (T ng c c

th ng kê, niên gián th ng kê, 2008), lao đ ng nơng nghi p chi m t tr ng l n mà
năng su t thư ng khơng cao. Trong khi đó, đ t nơng nghi p ñang d n b thu h p ñ
như ng ch cho các ngành CN-DV. Vì v y, đ phát tri n kinh t và nâng cao phúc l i
cho nhân dân, Chính ph c n có chính sách tác đ ng vào khu v c nơng nghi p. Nh t
là trong b i c nh h i nh p kinh t qu c t , ñ i m t v i s c nh tranh ngày càng kh c
li t và ñ m b o phát tri n b n v ng thì yêu c u c a vi c tăng trư ng theo chi u sâu,
chú tr ng ñ n ch t lư ng c a tăng trư ng ñư c ñ t ra ngày càng b c thi t.
Khoa h c k thu t và công ngh (KHKT&CN) là nhân t hàng ñ u ñ m b o
cho s tăng trư ng, chính vì v y, ñã ñư c xác ñ nh là gi i pháp then ch t ñ i v i s
phát tri n c a nông nghi p nư c ta trong th i gian t i. Chuy n giao và ng d ng ti n
b k thu t ngày càng tr thành y u t quy t ñ nh ch t lư ng và giá tr c a phát tri n
nông nghi p, có vai trị quan tr ng đ i v i cơng nghi p hóa và hi n đ i hóa nơng
nghi p cũng như đóng góp quan tr ng vào vi c đa d ng hóa và chuy n d ch cơ c u
ngành nơng nghi p và góp ph n nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c nông nghi p.
Hi n nay, v i s phát tri n như vũ bão c a khoa h c - k thu t, nhi u ti n b
m i ñư c ra ñ i và c n thi t ñư c áp d ng ngay vào th c t cu c s ng. Vì v y, cơng
tác chuy n giao ti n b k thu t t i h nơng dân có vai trị vơ cùng quan tr ng. Qua
đây ngư i nơng dân s nhanh chóng có th ti p nh n đư c nh ng ki n th c m i,
cơng ngh m i đ

ng d ng ngay vào s n xu t nông nghi p, nâng cao năng su t cây

tr ng, v t ni, c i thi n đ i s ng c a nơng dân, nơng thơn, góp ph n thúc đ y n n
nơng nghi p c a đ t nư c.
Ân Thi là m t huy n c a Hưng n, có ti m năng v đ t đai, lao ñ ng và
ñi u ki n t nhiên cho phát tri n s n xu t nông nghi p. Là m t huy n thu n nông
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

1

v i n n kinh t nơng nghi p đóng vai trị ch đ o, do v y s n xu t nơng nghi p
đư c đ c bi t quan tâm. Nh ng năm qua, nhi u cơ quan ñã tích c c chuy n giao
các ti n b k thu t trong s n xu t nông nghi p, ch l c là ho t ñ ng c a Tr m
Khuy n nơng huy n đã góp ph n tích c c vào thành cơng c a ngành nơng nghi p
v i vi c đưa nh ng ti n b k thu t trong nơng nghi p đ n v i h nông dân. Tuy
nhiên, trong công tác chuy n giao ti n b k thu t còn khơng ít v n đ đáng lưu
tâm. ðó là hi u qu ho t ñ ng chuy n giao ti n b k thu t trong nơng nghi p
cịn h n ch và chưa tương x ng v i ti m năng phát tri n nông nghi p c a vùng
do còn nhi u b t c p trong phương th c chuy n giao; công tác chuy n giao ti n
b k thu t trong nơng nghi p cịn n ng ñưa t trên xu ng chưa phù h p v i đi u
ki n, hồn c nh kinh t xã h i c a vùng; mơ hình chuy n giao cịn thi u, chưa
đáp ng đư c h t nhu c u th c ti n; nhi u ti n b k thu t ñã ñư c chuy n giao
nhưng phát tri n không b n v ng: M t s ti n b k thu t không ñư c ngư i dân
ch p nh n ho c ch ch p nh n lúc đ u khi có d án h tr ; m t s ti n b k
thu t ñư c ch p nh n nhưng khơng đư c nhân r ng và vì th , các ti n b k
thu t trong nông nghi p thư ng không b n v ng.
Xu t phát t th t đó, các v n đ hi n nay ñang ñ t ra cho các nhà qu n lý
c a Ân Thi là các gi i pháp chuy n giao k thu t t i h th nào trên cơ s th c t
c a đ a phương? Cơng tác chuy n giao ti n b k thu t t i h c n chú ý t i v n đ
gì, c n t p trung theo hư ng nào ñ phù h p v i xu th hi n nay? T đó đ xu t các
gi i pháp nào nh m tăng cư ng hi u qu chuy n giao ti n b k thu t nông nghi p
t i h trong th i gian t i.... ð góp ph n gi i quy t nh ng v n đ b t c p nêu trên,
chúng tơi ch n nghiên c u đ tài “Cơng tác chuy n giao TBKT nông nghi p t i
nông h

huy n Ân Thi, t nh Hưng Yên”.

1.2. M c tiêu nghiên c u
1.2.1. M c tiêu chung

Trên cơ s ñánh giá th c tr ng chuy n giao k thu t, các y u t

nh hư ng đ n

cơng tác chuy n giao ti n b k thu t nông nghi p t i h , nghiên c u ñ xu t m t s
gi i pháp ch y u nh m hồn thi n ho t đ ng chuy n giao ti n b k thu t nông
nghi p t i huy n Ân Thi, t nh Hưng Yên trong th i gian t i.
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

2


1.2.2. M c tiêu c th
- Góp ph n h th ng hóa lý lu n và th c ti n v chuy n giao k thu t ti n b
nông nghi p t i các h nông dân.
- ðánh giá th c tr ng công tác chuy n giao ti n b k thu t nông nghi p cho
nông h t i huy n Ân Thi trong nh ng năm qua.
- Phân tích các y u t

nh hư ng ñ n các công tác chuy n giao ti n b k thu t

nông nghi p cho h nông dân.
- ð xu t ñ nh hư ng và th c hi n m t s gi i pháp ch y u nh m hoàn thi n
các gi i pháp chuy n giao ti n b k thu t nông nghi p trong nh ng năm t i.
1.3. Câu h i nghiên c u
ð th c hi n các m c tiêu nghiên c u nêu trên, các câu h i nghiên c u trong
ñ tài này là:
1. Chuy n giao ti n b k thu t là gì, vai trị, n i dung c a nó; Có các y u t
nào nh hư ng t i vi c chuy n giao k thu t ti n b t i nông h ?
2. Có các bài h c thành cơng/th t b i nào c n ñư c h th ng trong chuy n giao

ti n b k thu t t i nông h
phương

nông thôn m t s các nư c trên th gi i và m t s ñ a

Vi t Nam?

3. Th c tr ng công tác chuy n giao ti n b k thu t nông nghi p t i nơng h

Ân

Thi hi n nay đang di n ra như th nào? M c đ thành cơng c a vi c chuy n giao?
4. Có các y u t nào nh hư ng ñ n vi c chuy n giao ti n b k thu t, có
nh ng thu n l i gì và các các khó khăn, h n ch nào trong vi c chuy n giao ti n b
k thu t nông nghi p t i các nông h ?
5. C n ph i làm th nào đ tăng hi u qu cơng tác khuy n nông và chuy n giao
thành công các ti n b k thu t nông nghi p t i nông h ?
1.4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
1.4.1. ð i tư ng nghiên c u
ð i tư ng nghiên c u là các v n ñ kinh t qu n lý trong tri n khai th c hi n
công tác chuy n giao ti n b k thu t.
ð i tư ng kh o sát là các H nơng dân tham gia vào ho t đ ng chuy n giao TBKT;
Cán b khuy n nông c p huy n, xã, thơn; Các t ch c có liên quan ñ n ho t ñ ng chuy n
giao TBKT: H i nơng dân, phịng nơng nghi p, cơng ty doanh nghi p,...
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

3


1.4.2. Ph m vi nghiên c u

* V không gian: ð tài ñư c ti n hành trên ph m vi toàn huy n. M t s n i
dung chuyên sâu ñư c kh o sát t i m t s đ i di n (H nơng dân, HTX, Tr m
khuy n nơng,...) trên đ a bàn huy n Ân Thi, t nh Hưng Yên.
* V th i gian: ð tài ñư c th c hi n t tháng 5/2013 ñ n tháng 5/2014
- D li u s d ng cho nghiên c u ñánh giá th c tr ng ho t ñ ng chuy n giao
k thu t ñư c thu th p ch y u trong 3 năm 2010 - 2012.
- D li u c n thu th p

m t s cơ s ñ i di n ñư c ti n hành năm 2013.

* V n i dung: T p trung đánh giá th c tr ng, tìm ra ñư c các ưu ñi m, như c
ñi m và ngun nhân trong các mơ hình chuy n giao TBKT nơng nghi p, t đó có
các gi i pháp cho chuy n giao k thu t t i h t năm 2014 - 2020.

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

4


2. CƠ S

LÝ LU N VÀ TH C TI N

2.1. Cơ s lý lu n
2.1.1 M t s khái ni m có liên quan
2.1.1.1 Khái ni m nơng nghi p
Nơng nghi p n u hi u theo nghĩa h p ch có ngành tr ng tr t, ngành chăn ni
và ngành d ch v . Cịn nơng nghi p hi u theo nghĩa r ng bao g m c ngành lâm
nghi p và ngành thu s n.
Nông nghi p là ngành s n xu t v t ch t cơ b n c a xã h i, cung c p s n ph m

cho con ngư i và là nguyên li u cho công nghi p, l c lư ng lao ñ ng cho các ngành
kinh t khác và là th trư ng tiêu th c a các s n ph m ñư c s n xu t ra

các ngành

phi nơng nghi p. Nơng nghi p liên quan đ n nhi u ngành khoa h c k thu t sinh h c
như: sinh h c, công ngh sinh h c, đ t, nơng hóa th như ng, gi ng, sinh lý và di truy n,
công ngh sau thu ho ch (ð Kim Chung, 2011).
Nơng nghi p có vai trị quan tr ng trong vi c cung c p các y u t ñ u vào
cho phát tri n các ngành cơng nghi p, đ c bi t là cơng nghi p ch bi n lương
th c th c ph m.
Xu hư ng chung

các nư c trong q trình cơng nghi p hố

giai đo n đ u,

giá tr xu t kh u nông lâm thu s n chi m t tr ng cao trong t ng kim ng ch xu t
kh u và t tr ng đó s gi m d n cùng v i s phát tri n cao c a n n kinh t . Do v y,
nông nghi p còn t o ra ngu n thu nh p v ngo i t .
Nông nghi p cung c p s n ph m hàng hóa cho th trư ng trong nư c và qu c
t . Bên c nh đó cịn cung c p các y u t s n xu t khác như v n, lao ñ ng cho các
ngành kinh t khác.
Nông nghi p và nông thôn còn là th trư ng tiêu th l n các s n ph m c a
công nghi p và d ch v .

h u h t các nư c ñang phát tri n, s n ph m công nghi p

bao g m tư li u tiêu dùng và tư li u s n xu t ñư c tiêu th ch y u d a vào th
trư ng trong nư c mà trư c h t là khu v c nông nghi p và nông thôn.

Nông nghi p và nông thôn có vai trị to l n, là cơ s trong s phát tri n b n
v ng c a môi trư ng vì s n xu t nơng nghi p g n li n tr c ti p v i mơi trư ng t
nhiên: đ t đai, khí h u, th i ti t, thu văn.
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

5


2.1.1.2. Khái ni m ti n b k thu t
Theo Grossman-Helpman, 1994, thì TBKT là k t qu c a 3 nhân t g m: (i).
Nh ng kho n ñ u tư có ch đích vào Nghiên c u và phát tri n c a các nhà doanh
nghi p nh m theo đu i l i nhu n; (ii). Thơng qua hi u ng lan t a, TBKT ñem l i
s kích thích cho q trình tích lũy v n ti p theo vào s n xu t, cùng v i s tích lũy
v n, TBKT đưa l i s gia tăng v năng su t lao ñ ng và tăng trư ng lâu b n; (iii).
Là tr c t quan tr ng nh t t o ra l i ích xã h i t các kho n ñ u tư và nghiên c u
sáng t o, t o ra giá tr th trư ng ñ trang tr i nh ng chi phí đã đ u tư.
Theo ð Kim Chung, “K thu t ti n b trong nông nghi p là k t qu c a
quá trình nghiên c u KH&CN trong nông nghi p nh m nâng cao hi u qu s
d ng các ngu n l c trong nơng nghi p, t o đi u ki n phát tri n b n v ng v
kinh t , xã h i và môi trư ng sinh thái cho nông nghi p, nông thôn”; “K thu t
ti n b là q trình đáp ng các địi h i c a th trư ng v k thu t và công ngh
ph c v s n xu t và ñ i s ng”.
Như v y, hai c m t “ti n b k thu t” hay “k thu t ti n b ” có n i hàm
tương t nhau. Khoa h c k thu t là k t qu c a quá trình nghiên c u KH&CN hay
KHKT đư c ng d ng trong th c t và mang l i l i ích l n hơn cho xã h i; TBKT
là m t b ph n c u thành c a KH&CN hay KHKT. T đó có th hi u TBKT trong
s n xu t nông nghi p là “Thành t u c a nghiên c u KH&CN ñư c ng d ng vào
s n xu t nông nghi p nh m c i thi n năng su t, nâng cao ch t lư ng nông s n và
nâng cao hi u qu s n xu t nông nghi p (ð Kim Chung, 2011).
Theo cách hi u trên, TBKT trong s n xu t nông nghi p thư ng ch a ñ ng 3

ñ c ñi m sau: (i). Ph i có kh năng ng d ng vào s n xu t nơng nghi p; (ii). Ph i
nâng cao đư c năng su t s n xu t, nâng cao ñư c ch t lư ng nông s n; (iii) Ph i
nâng cao ñư c hi u qu s n xu t nơng nghi p. Chính các đ c đi m này quy ñ nh t i
các ho t ñ ng chuy n giao ti n b k thu t t i h .
2.1.1.3. Khái ni m chuy n giao ti n b k thu t
Theo ð Kim Chung: “Chuy n giao k thu t ti n b là quá trình ñưa các k
thu t ti n b ñã ñư c kh ng ñ nh là ñúng ñ n trong th c ti n vào áp d ng trên di n
r ng ñ ñáp ng nhu c u c a s n xu t và ñ i s ng c a con ngư i”. Như v y, chuy n
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

6


giao và ng d ng TBKT trong s n xu t nơng nghi p là “Ho t đ ng chuy n giao các
thành t u nghiên c u KH&CN vào th c ti n s n xu t nông nghi p cho ñ i tư ng
nh n chuy n giao ñ ph c v nhu c u s n xu t và ñ i s ng c a con ngư i”.

ng

d ng TBKT thơng qua ho t đ ng chuy n giao TBKT là khâu cu i cùng c a nghiên
c u KHKT nh m ñưa các TBKT vào th c ti n s n xu t. ð ngư i nông dân nh n
chuy n giao là c m t q trình, đó là q trình ch p nh n và đ i m i.
2.1.1.4. Khái ni m nơng h
Theo giáo sư ðào Th Tu n: “H nông dân là nh ng h ch y u ho t đ ng
nơng nghi p, theo nghĩa r ng, bao g m c ngh r ng, ngh cá và ho t ñ ng phi
nông nghi p

nông thôn”.

Ngh quy t 10 NQ/TW c a B Chính tr v đ i m i cơ ch qu n lí nơng

nghi p, h gia đình nơng dân ñư c xác ñ nh là ch th kinh t cơ b n trong nơng
thơn và là đơn v kinh t t ch trong s n xu t kinh doanh. Hi n pháp năm 1992 và
Lu t ñ t ñai năm 1993, cũng xác đ nh các h nơng dân ñư c giao quy n s d ng
ru ng ñ t n ñ nh và lâu dài ñ s n xu t nông, lâm nghi p, th y s n.
V i s phát tri n c a kinh t hàng hóa và h i nh p qu c t , ngư i nơng dân
đã có s chuy n bi n m nh t tư duy s lư ng, hi n v t, sang tư duy giá tr , ch t
lư ng và hi u qu , t

phát tri n theo chi u r ng sang ñ u tư phát tri n theo

chi u sâu, áp d ng các ti n b KHKT m i, g n s n xu t v i ch bi n và th
trư ng; phát tri n các hình th c liên k t, h p tác trong s n xu t. Tuy v y, trư c
b i c nh c a quá trình h i nh p kinh t ngày càng xâu r ng, bên c nh nh ng cơ
h i phát tri n, không ít nh ng khó khăn, thách th c m i ñ t ra v quy mô, năng
su t, ch t lư ng..., sao cho có th xây d ng và phát tri n n n nơng nghi p hi n
đ i, xây d ng nơng thơn m i.
2.1.2. Vai trị c a các ho t ñ ng chuy n giao TBKT
2.1.2.1. Chuy n giao TBKT có vai trị quan tr ng đ i v i cơng nghi p hóa và hi n đ i hóa
nơng nghi p
Quy lu t v s phù h p c a quan h s n xu t v i trình đ phát tri n c a l c
lư ng s n xu t - Quy lu t cơ b n nh t c a s v n ñ ng phát tri n c a xã h i. N n
s n xu t nông nghi p cũng v y, càng hi n đ i thì TLSX càng ph i cơ gi i hóa, hi n
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

7


ñ i hóa, ñ m b o các s n ph m nơng nghi p ngày càng đ m b o giá tr v ch t
lư ng và ñ ñ ng đ u cao.
Khoa h c và cơng ngh (KH&CN) là n n t ng c a công nghi p hóa, hi n đ i

hóa (CNH&HðH) nơng nghi p và quy t ñ nh năng su t, ch t lư ng s n ph m hàng
hóa nơng nghi p, t o s c nh tranh cao cho ngành nông nghi p. ð i m i công ngh
là phương th c nhanh nh t, cơ b n nh t ñ ñ t đư c t i trình đ c a n n nơng
nghi p hi n đ i. Chuy n giao và ng d ng TBKT ln là đi u ki n quan tr ng ñ
ñ t t i n n nơng nghi p đư c CNH&HðH.
2.1.2.2. Chuy n giao TBKT có đóng góp quan tr ng vào vi c đa d ng hóa và chuy n d ch
cơ c u ngành nơng nghi p
Q trình phát tri n s n xu t nông nghi p truy n th ng, t cung t c p sang
s n xu t nông nghi p hàng hóa theo nhu c u th trư ng ñòi h i ph i kinh qua ñi u
ch nh c u trúc s n xu t và chuy n d ch cơ c u cây tr ng, v t nuôi cho phù h p v i
nhu c u th trư ng m t cách có hi u qu .
Theo B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, ho t đ ng khoa h c - cơng ngh
(KHCN) nơng nghi p th i gian qua đã góp ph n tăng năng su t cây tr ng, v t ni, b o
đ m an ninh lương th c, tăng xu t kh u, phát tri n công nghi p và xóa đói, gi m nghèo.
Ngồi ra, cùng v i s chuy n d ch cơ c u s n xu t nơng nghi p, cịn di n ra
q trình chuy n d ch cơ c u kinh t nông thơn theo hư ng có c nơng nghi p, cơng
nghi p, d ch v và thương m i. T đó, s xu t hi n và phát tri n các ho t đ ng ch
bi n thơ và ch bi n tinh các nông s n làm ra trên các vùng SXNN, t o chu i ngành
s n ph m có quy mơ l n d n và chi m lĩnh th trư ng b n v ng. Hình thành cơ c u
các ngành s n ph m nông nghi p và phi nông nghi p theo th m nh t ng vùng.
2.1.2.3. Chuy n giao TBKT có vai trị ngày càng tr thành y u t quy t ñ nh ch t lư ng và
giá tr c a phát tri n nông nghi p
Khoa h c và công ngh thông qua chuy n giao và ng d ng TBKT ngày
càng góp ph n quan tr ng đưa Vi t Nam tr thành m t nư c m nh v nông nghi p,
m t trung tâm c a th gi i v lúa g o và các s n ph m nơng nghi p nhi t đ i.
Chuy n giao các TBKT nông nghi p t p trung vào các đ i tư ng cây tr ng,
v t ni có kh năng t o ra s n lư ng hàng hóa l n có tính c nh tranh cao, góp ph n
ñ m b o v ng ch c an ninh lương th c qu c gia.
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

8


Các nhà nghiên c u Trung Qu c ñã ñưa ra k t qu tác đ ng c a KH&CN
nơng nghi p t i tăng trư ng nông nghi p Trung Qu c th i kỳ 1972-1980 là 27%,
giai ño n 198-1984 là 35% và 1986-1990 là 28%.

Vi t Nam, t l đóng góp c a

KH&CN nơng nghi p đ i v i tăng trư ng nông nghi p vào kho ng 30-49%. (Ph m
B o Dương, 2012).
2.1.2.4. Chuy n giao TBKT góp ph n nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c nông nghi p
Các ho t ñ ng nghiên c u, chuy n giao và ng d ng TBKT nơng nghi p s
thúc đ y tri n khai ñào t o, b i dư ng và s d ng ñ i ngũ cán b KHKT nơng
nghi p và nâng cao ch t lư ng đ i ngũ lao đ ng nơng nghi p.
Q trình nghiên c u chuy n giao và ng d ng TBKT nơng nghi p di n ra
đ ng th i v i các ho t ñ ng ñào t o ñ i ngũ cán b nghiên c u, cán b khuy n
nơng và ngư i lao đ ng nơng nghi p. Thông qua vi c chuy n giao TBKT nông
nghi p t i h nơng dân, ngư i dân có cơ h i ti p xúc, h c t p và s d ng các k
thu t m i, t đó ch t lư ng lao ñ ng ñư c nâng cao.
2.1.3. Q trình chuy n giao TBKT nơng nghi p
a, Lý thuy t v s ch p nh n và ñ i m i
ð i m i là m t phương pháp (gi i pháp) m i ñ th c hi n m t cơng vi c nào
đó mà khuy n nơng đang ph i quan tâm. ð i m i có th là m t ti n b k thu t v
tr ng tr t, chăn ni; có th là m t công ngh ch bi n nông lâm th y s n; có th là
gi ng cây tr ng v t ni m i; có th là cách t ch c qu n lý m i...g i chung là
TBKT m i (Nguy n Văn Long, 2006).
Ch p nh n đ i m i: là q trình nơng dân xem xét, ñánh giá m t ñ i m i. H
th a nh n đ i m i đó là t t và có th ch p nh n đư c.
M r ng ñ i m i: là m t ñ i m i ñư c nhi u nông dân ch p nh n nhân m t

TBKT m i, m t gi i pháp m i.
Th c ti n v nhi u nghiên c u chuy n giao công ngh ñã ch ra r ng, nông dân
không ti p thu ngay nh ng gì đư c chuy n giao (W.J.A. Payne, 1987, Neils Roling,
1990). Mà ti p thu cái m i c a nông dân thư ng ph i là m t q trình.

H c vi n Nơng nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

9


b, Q trình ch p nh n đ i m i
Di n bi n tâm lý c a nông dân trong quá trình ch p nh n m t TBKT m i th
hi n qua các bư c sau:

Nông dân nghe th y, nhìn th y t đâu?
T đài phát thanh TW, ñ a phương; T loa truy n thanh c a thơn xã; T
nơng dân trao đ i g p g l n nhau; T khuy n nông tuyên truy n, t ch c tham
quan h c h i mơ hình trình di n; T sách báo, t rơi
Nơng dân t nh n th y và công nh n TBKT đó là t t: Nơng dân đã tai nghe
m t th y TBKT m i và th y th c t nh ng ngư i nông dân khác bàn lu n và áp d ng
có k t qu t t và h th a nh n TBKT đó là t t.
Quan tâm: Là m c ñ cao hơn nhi u so v i nh n th c th y. Ngư i nơng dân
th hi n tâm đ c v i TBKT m i đó nên: Thích nghe, tìm đ c và tham gia tranh lu n
trong đám đơng v TBKT m i đó.
ðánh giá: Nơng dân t nh n th c th y, quan tâm nghiên c u, tìm hi u th c
t ...và h ñánh giá quê hương h , gia đình h có th áp d ng TBKT đó đư c hay
khơng. N u h áp d ng ph i c n có nh ng gì, làm như th nào.
Làm th : T nh n th c th y và đánh giá h có th áp d ng TBKT đó nên h
làm th (qui mơ áp d ng nh ), vì tâm lý nơng dân s r i ro.
Ch p nh n (hay t ch i):

Ch p nh n: Khi làm th ñ t k t qu t t, h áp d ng v i quy mô l n. Nông
dân khuy n nông dân, nhi u nông dân ch p nh n TBKT m i.
T ch i: Khi làm th th t b i ho c hi u qu không cao như ý mu n nông dân
s t ch i không ch p nhân. M t ngư i t ch i ngư i khác cũng r t do d áp d ng.
c, Quá trình nhân r ng ñ i m i
Quá trình ch p nh n ñ i m i ñơn gi n hơn r t nhi u so v i m r ng ñ i m i
vì khi m t TBKT m i đã đư c m r ng s d n ñ n hàng lo t các v n ñ bi n ñ i
theo như ñ u vào thư ng khó khăn, giá tăng; ñ u ra có nhi u khó khăn v th trư ng
tiêu th s n ph m và giá h .
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

10


T l nông dân áp d ng

ð th 2.1. ðư ng cong c a s m r ng ñ i m i
Hai d c ñi m c a ñư ng cong c a s m r ng ñ i m i:
M t là: ðư ng cong có hư ng tăng cao d n, ñ n m t m c nào ñó ñi theo
ñư ng b ng. ðư ng b ng khơng bao gi đ t 100%. Th c t cho th y khơng có m t
TBKT nào mà có 100% nơng dân áp d ng.
Hai là: Nó ch b ng ho t lên xu ng m t chút khi chưa có TBKT m i khác
xu t hi n có nh ng ưu ñi m hơn. Khoa h c k thu t ngày càng phát tri n. Hàng
ngày hàng gi có nh ng sáng t o m i ra ñ i. Khi có m t TBKT m i ra đ i ưu
đi m hơn, phù h p hơn nó s ph nh n TBKT trư c thì đư ng th ng có chi u
hư ng đi xu ng thay th b ng đư ng cong m i. Ví d : Gi ng lúa IR 203 cho
năng su t cao có th i kỳ r t nhi u nông dân áp d ng. Khi có gi ng C70 ra đ i có
năng xu t cao l i kháng b nh r y t t đã đư c nơng dân ch p nh n áp d ng nên
di n tích lúa IR 203 gi m xu ng.
Cán b chuy n giao TBKT c n quan tâm ñ n phân t ng xã h i

nơng thơn đ

có gi i pháp/ phương pháp chuy n giao hi u qu vì: xác đ nh đư c ñ i tư ng ưu tiên
chuy n giao. Nh ng h nông dân nghèo, vùng sâu vùng xa c n ñư c quan tâm hơn
các ñ i tư ng khác. Khi xây d ng mơ hình s n xu t trình di n, đi m trình di n c n
quan tâm đ n nơng dân ti n ti n. Tùy các đ i tư ng nơng dân khác nhau, trình đ văn
hóa và dân trí khác nhau mà xác đ nh phương pháp chuy n giao, ñào t o khác nhau
cho phù h p.

H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

11


2.1.4. ð c ñi m c a SXNN và ñ c ñi m c a chuy n giao TBKT
2.1.4.1. ð c ñi m c a SXNN
Sáu ñ c ñi m ch y u c a nông nghi p (Nguy n Th Nhã , Vũ ðình Th ng, 2004)
Th nh t, ñ i tư ng s n xu t c a nông nghi p là sinh v t. Bao g m các cây
tr ng, v t nuôi và các sinh v t khác, sinh trư ng và phát tri n theo các quy lu t riêng
c a chúng và ch u tác ñ ng r t nhi u t ngo i c nh.
Th hai, ñ t ñai là tư li u s n xu t ch y u, ñ c bi t và khơng th thay th . Vì
đ t đai v a là tư li u lao ñ ng v a là đ i tư ng lao đ ng. Khơng có đ t đai thì
khơng có s n xu t nơng nghi p. C n s d ng đ y ñ và h p lý qu ñ t ñ ñ m b o
hi u qu s n xu t và gi gìn qu đ t trong hi n t i và tương lai.
Th ba, nơng nghi p đư c phân b trên ph m vi không gian r ng l n do đ c
tính c a đ t đai quy ñ nh. ð t ñai có ñ a bàn tr i r ng, kéo theo s ña d ng v ñ a
hình, ñ a ch t, ngu n nư c, vi sinh v t và đi u ki n khí h u, th i ti t. M i vùng ñ t
có h sinh thái - kinh t riêng, do đó có l i th so sánh riêng. C n chú ý b trí sinh
v t phù h p l i th so sánh.

Th tư, s n ph m nông nghi p v a ñư c tiêu dùng t i ch , v a ñư c trao ñ i
trên th trư ng. Vì th nơng s n có th tham gia vào nhi u kênh th trư ng. C n chú
ý ñ n khâu marketing nông nghi p.
Th năm, cung v nơng s n hàng hóa và c u v đ u vào nơng nghi p mang tính
ch t th i v do tính th i v c a s n xu t nông nghi p. ði u này làm cho có s bi n
đ ng giá nơng s n cũng như v t tư nơng nghi p gi a đ u v , gi a v và cu i v . Tính
mu n v cung nơng s n địi h i s d tính, d báo chính xác v giá c và th trư ng c a
nông s n hàng hóa. Tính th i v cũng địi h i ph i có h th ng cơ s h t ng ñ d tr
và b o qu n. Chính ph c n có chính sách giá đ u ra và đ u vào h p lý.
Th sáu, nơng nghi p có liên quan ch t ch đ n các ngành cơng nghi p, d ch
v . ðó là nơng nghi p cung c p nguyên li u cho các ngành công nghi p ch bi n
và nông nghi p là th trư ng tiêu th các s n ph m cho cơng nghi p và d ch v .
Vì th m i tính tốn đ u đ m b o m i quan h tương h hai chi u gi a nông
nghi p và công nghi p trong chi n lư c phát tri n kinh t nói chung và c a nơng
nghi p, cơng nghi p nói riêng.
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

12


Nh ng đ c đi m trên có nh hư ng m nh t i các ho t ñ ng chuy n giao TBKT t i
nông h trong s n xu t nơng nhi p.
2.1.4.2. ð c đi m c a chuy n giao TBKT trong nông nghi p nông thơn
V i các đ c trưng c a nơng nghi p, nơng thơn s hình thành nên các đ c ñi m
r t riêng v chuy n giao TBKT trong nơng nghi p, nơng thơn.
a, M c đích c a chuy n giao k thu t ti n b
Công tác chuy n giao TBKT nh m giúp nơng dân có kh năng t gi i quy t
các v n ñ c a gia đình và c ng đ ng nh m ñ y m nh s n xu t. M c đích c a
chuy n giao TBKT là:
+ ð y m nh s n xu t hàng hóa m t cách b n v ng, góp ph n xây d ng nơng

thơn theo hư ng cơng nghi p hóa, hi n đ i hóa, dân ch và h p tác.
+ Nâng cao thu nh p c a nông dân, giúp nơng dân gi i quy t và đáp ng đư c
các nhu c u cơ b n c a h , th c hi n xóa đói gi m nghèo
+ Nâng cao dân trí trong nơng thơn
+ Phát hi n các v n ñ m i n y sinh, th m ñ nh các k t qu nghiên c u ñ hình
thành các chi n lư c nghiên c u.
→ Cơng tác chuy n giao TBKT ch có th hi u qu khi k t qu chuy n giao
ñư c nông dân ch p nh n, t n t i b n v ng trong c ng đ ng, góp ph n c i thi n
cu c s ng c a nông dân.
b, Quan h gi a chuy n giao và nghiên c u và ng d ng
Trong nông nghi p, nghiên c u và chuy n giao là hai m t c a v n đ phát tri n
nơng nghi p và nơng thơn, có quan h m t thi t và h u cơ v i nhau. N u chuy n
giao mà không g n v i nghiên c u thì cơng tác chuy n giao s khơng có các k
thu t ti n b đ đưa t i nông dân. N u nghiên c u mà không g n v i chuy n giao
thì k t qu nghiên c u khơng góp ph n gi i quy t các v n ñ th c ti n. Chuy n giao
là c u n i gi a nghiên c u và ng d ng, gi a nông dân và các nhà nghiên c u. Khi
TBKT ñư c chuy n giao và ng d ng vào th c ti n s mang l i l i ích cho ngư i ng
d ng và tồn xã h i, t đó t o ñi u ki n ñ phát tri n m r ng cho c bên nghiên c u,
chuy n giao. Chuy n giao là q trình đưa k t qu nghiên c u ra th trư ng, ñáp ng t t
hơn địi h i c a nơng dân v th trư ng.
H c vi n Nông nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

13


c, H th ng chuy n giao k thu t ti n b trong nông nghi p, nông thôn
H th ng chuy n giao KTTB t i nông dân

các nư c phát tri n và ñang phát

tri n bao g m:
H th ng khuy n nơng nhà nư c đư c t ch c t Trung ương t i t nh, huy n
và xã. C p Trung ương có Trung tâm khuy n nông qu c gia (bao g m khuy n nông,
khuy n lâm, khuy n ngư và khuy n cơng). C p t nh có các Trung tâm khuy n nơng
và t huy n hình thành nên các Tr m khuy n nông th c hi n chuy n giao ti n b k
thu t t i nông dân. Các cán b tham gia vào khuy n nông nhà nư c thư ng là nhân
viên Chính ph , ñư c Nhà nư c tr lương và th c hi n các nhi m v chuy n giao
KTTB t i nơng dân.
Các vi n nghiên c u đư c hình thành đ chuy n giao k t qu nghiên c u t i
nông thôn. Các cơ quan nghiên c u thư ng xây d ng trung tâm nghiên c u - th c
nghi m vùng hay ti u vùng ñ khu v c hóa các TBKT. Sau ñó, h p tác v i nơng
dân đ th c nghi m trư c khi tri n khai ñ i trà.
Các t ch c xã h i như H i ph n , nông dân, H i c u chi n binh, H i ngh
nghi p (H i làm vư n, H i sinh v t c nh, H i trang tr i...) cũng tham gia vào
chuy n giao. Các t ch c này thư ng k t h p v i cơ quan khuy n nông, vi n,
trư ng th c hi n chuy n giao. Nh ng t ch c này coi vi c chuy n giao KTTB là
vi c làm l ng ghép v i các ho t ñ ng khác c a h .
Các t ch c c ng đ ng c a nơng dân cũng tham gia vào chuy n giao KTTB.
Nơng dân đư c t ch c l i theo nhóm xã h i như nhóm cùng s thích, t khuy n
nơng đ giúp nhau áp d ng công ngh và k thu t ph c v s n xu t và ñ i s ng.
Trong c ng đ ng có nh ng nơng dân tham gia chuy n giao g i là khuy n nông t
nguy n.
Các t ch c phát tri n qu c t và phi chính ph th c hi n chuy n giao KTTB
thông qua tri n khai d án phát tri n nông nghi p và nông thôn. Tùy theo qui mô và
ph m vi nghiên c u c a d án, các t ch c phát tri n này có th t ch c chuy n giao
theo h th ng t ch c c a d án như các h p ph n c a khuy n nông, phát tri n nông
nghi p, lâm nghi p riêng bi t. Các cán b chuy n giao này thư ng ñư c các chương
trình d án tr cơng, th c hi n các ho t ñ ng chuy n giao c a chương trình.
H c vi n Nơng nghi p Vi t Nam – Lu n văn th c s Khoa h c Kinh t

14