Tiểu luận Bài toán du lịch của Việt Nam

- Bài 1: Tour rẻ “vẽ tiền” khách Việt
16:08:45 08/08/2011
Du lịch thế giới đã dịch chuyển từ Âu sang Á. Trong hơn 15 năm qua, khu vực châu Á
- Thái Bình Dương trở thành điểm đến ưa chuộng của xu thế dịch chuyển này.
Đặc biệt, khu vực Đông Á đã nổi lên, đạt tốc độ tăng trưởng du lịch cao, trở thành nơi
có sức hút mạnh mẽ nhất đối với du khách toàn cầu. Nắm bắt xu hướng dịch chuyển
này, các nước ở khu vực Đông Á, Đông Nam Á đã đầu tư mạnh cho phát triển du lịch.
Du lịch Việt Nam cũng tự hào với những bước tiến về phía trước, nhưng so ra vẫn còn
chậm hơn nhiều nước trong khu vực.
Từ tháng 6-2011 đến nay, tour du lịch đến Thái Lan luôn kín chỗ, các công ty lữ hành
phải từ chối nhận khách vì không còn khả năng phục vụ. Hướng dẫn viên tour Thái
bay như con thoi giữa Việt Nam - Thái Lan. Du khách Việt đã và đang đổ xô đến Thái.
Du lịch trong nước đang bất lực nhìn dòng tiền đổ ra nước ngoài. Điều gì đã tạo nên
sức hút của ngành du lịch Thái Lan?
Đụng đầu bên đất Thái
Du khách Việt Nam tham quan vườn thú Safari World (Thái Lan).
Trong những ngày này, đến các điểm dừng chân ở Pattaya, Bangkok của Thái Lan như
vườn thú Safari World, Hoàng cung, chùa Phật hoàng… du khách Việt có cảm giác
như ở quê nhà vì có thể nghe tiếng Việt đủ giọng Nam, Trung, Bắc. Cờ dẫn đoàn của
các công ty du lịch Việt Nam dày đặc, từ các công ty tên tuổi đến những công ty mới
thấy lần đầu! Người Việt đụng đầu bên đất Thái.
Thái Lan đang trở thành điểm đến khá “nóng” không chỉ của riêng du khách châu Á
mà cả thế giới. Hơn 12 giờ đêm, sân bay Suvarnabhumi ở Bangkok - Thái Lan vẫn
nhộn nhịp đón khách từ khắp nơi đổ về. Nhìn khu vực làm thủ tục nhập cảnh ở đây,
hầu hết lượng khách đến Thái Lan trên những chuyến bay đêm đều đến từ những thị
1
trường châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc, Việt Nam… Những chuyến bay đêm cũng
đồng nghĩa với giá rẻ, du lịch Thái Lan đang hút khách vì giá rẻ.
Trong suốt mùa du lịch hè từ tháng 6-2011 đến nay, hầu hết tour khởi hành đến Thái
đều đầy khách. Hiện nay, trung bình mỗi tuần, một công ty du lịch đưa 35 - 50
khách/đoàn đi Thái. Nhiều công ty du lịch lớn có thể đưa 2 - 3 đoàn/tuần. Ngoài các

hãng hàng không quen thuộc khai thác đường bay từ Hà Nội, TPHCM đi Bangkok như
Thai Airways, Vietnam Airlines Turkish Airlines của Thổ Nhĩ Kỳ mới mở đường
bay tại thị trường Việt Nam vài tháng nhưng cũng điều chỉnh tăng tần suất chuyến bay
giữa TPHCM - Bangkok từ 4 chuyến/tuần lên 7 chuyến/tuần. Các công ty du lịch cho
biết, lượng khách đi trong dịp hè là gia đình nên số lượng người đi tour khá nhiều,
khách phải đặt trước cả tháng mới hy vọng còn chỗ. Dù có ham khách cỡ nào, các
công ty cũng đành từ chối vì không lo được vé máy bay.
Theo ước tính của các chuyên gia du lịch, trong gần 800 doanh nghiệp khai thác lữ
hành quốc tế tại Việt Nam hiện nay, ít nhất một nửa doanh nghiệp nói trên có khai thác
tour đến Thái. Ở giai đoạn “nóng”, trung bình mỗi tuần có khoảng 14.000 khách Việt
đến Thái du lịch.
Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Giám đốc Truyền thông – đối ngoại của Fiditour cho biết,
chuẩn bị đón mùa du lịch hè từ thị trường Việt Nam, ngành du lịch Thái Lan đã tung
ra nhiều chương trình khuyến mãi hấp dẫn, tăng thêm nhiều dịch vụ cho tour đi trong 6
ngày 5 đêm nhưng giá trọn gói chỉ khoảng 8 triệu đồng/khách. Do vậy, lịch tour đi
Thái luôn kín chỗ trong suốt thời gian từ tháng 6 đến nay, dự kiến lượng khách đến
Thái trong hè năm nay tại Fiditour tăng khoảng 30% so với cùng kỳ. Và với sự bùng
nổ này, lượng khách từ Việt Nam đến Thái Lan du lịch trong 6 tháng đầu năm 2011 đã
đạt khoảng 245.000 khách, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm 2010.
Ngành du lịch Campuchia cũng thành công trong việc thu hút khách du lịch từ Việt
Nam trong 3 năm lại đây. Ông So Mara, Quốc vụ khanh Bộ Du lịch Campuchia cho
biết, với chính sách không tăng giá trong nhiều năm qua, mục tiêu thu hút khách Việt
Nam đến Campuchia đã thành công. Năm 2009, lượng khách Việt Nam đã vượt qua
Hàn Quốc để trở thành thị trường khách quốc tế dẫn đầu tại Campuchia. Đến Angkor
(Siêm Riệp) ở bất cứ thời điểm nào trong năm, khách Việt cũng chiếm số đông. Và
suốt 3 năm qua, khách du lịch Việt Nam luôn dẫn đầu tại thị trường này, với tốc độ
tăng trưởng hàng năm ở mức hai con số. Tour du lịch từ TPHCM đi Campuchia đến
Siêm Riệp, Phnôm Pênh trong 4 ngày 3 đêm giá không vượt quá 200 USD. Ngoài ra,
Singapore, Malaysia cũng là những điểm đến hấp dẫn, thu hút đông lượng khách từ
Việt Nam.

Tiền “chảy” ra nước ngoài
2
Dân mình có tiền và xuất ngoại để biết đây biết đó là điều đáng mừng. Và cũng bởi vì
đi đây đi đó nên hay so sánh cái được hơn để nhận diện mình rõ hơn. Ngẫm lại thấy
xót ruột! Không xót sao được khi ở bất cứ quốc gia nào, bài toán doanh thu du lịch
cũng đều tính dựa trên cơ sở của tổng lượng khách đến, số ngày lưu trú, mức chi tiêu
của du khách. Nhìn vào 3 tiêu chí trên, du lịch Việt Nam chỉ có thể tự tin về số lượng
khách đến dựa trên số liệu báo cáo có tăng trưởng ở hai con số. Còn số ngày lưu trú và
mức chi tiêu của du khách tại Việt Nam, từ lâu nay vẫn đang chờ sự thay đổi của
ngành du lịch để có thể giữ chân và “moi” túi tiền du khách. Và đây cũng là vấn đề cốt
lõi để du lịch Việt Nam phát triển bền vững hơn.
Các sản phẩm du lịch Việt Nam còn đơn điệu.
Thái Lan, Campuchia chọn chiến lược bán tour giá rẻ và họ đã thành công. Lượng lớn
du khách Việt Nam vẫn đổ xô đến Thái, Campuchia, dòng tiền trong nước tiếp tục đổ
ra nước ngoài ngày một nhiều hơn. Trong khi đó, chúng ta vất vả trong việc kiếm từng
đồng ngoại tệ từ lượng khách quốc tế đến Việt Nam. Chúng ta đã từng ca thán, có một
lượng lớn tiền của Việt Nam đổ vào 32 sòng bài lớn nhỏ dọc biên giới Việt Nam -
Campuchia. Và những sòng bài này ở phía bạn như những vòi hút tiền từ Việt Nam.
Vì hiện nay, kinh doanh casino vẫn còn hạn chế tại Việt Nam. Trong khi đó, casino là
loại hình dịch vụ giải trí hái ra tiền, đóng góp lớn vào doanh thu du lịch. Malaysia - đất
nước Hồi giáo, họ có thế mạnh trong khai thác du lịch sinh thái nhưng họ vẫn có
casino. Singapore - được biết đến với thương hiệu xanh, sạch nhưng họ cũng làm cho
du lịch phong phú hơn, tìm cách giữ lại nguồn tiền khi lượng khách từ Singapore sang
Malaysia chơi casino ngày một tăng. Với việc đưa vào khai thác hệ thống casino mới
đây, quốc đảo này hy vọng sẽ có tăng trưởng 60% lượng khách quốc tế trong năm nay.
Số lượng khách đến ít đột phá và chúng ta cũng không có nhiều “thủ thuật” để moi
tiền du khách vì các sản phẩm du lịch, dịch vụ, mua sắm vẫn còn thiếu và yếu. Giá
3
điện, xăng dầu ở Campuchia cao hơn Việt Nam gấp nhiều lần, nhưng bao năm qua, giá
tour du lịch đến Campuchia vẫn không tăng giá! Giám đốc một công ty du lịch chia sẻ,

giá tour du lịch trọn gói 6 ngày 5 đêm đến Thái Lan hiện nay trung bình ở khoảng hơn
350 - 370 USD. Trong đó, riêng tiền vé máy bay khứ hồi và thuế phi trường khoảng
hơn 220 - 250 USD, tất cả các dịch vụ còn lại như xe di chuyển, vé tham quan, ăn ở
khách sạn trong 5 ngày trên đất Thái chỉ gói gọn trong khoảng 80 - 100 USD còn lại!
Chỉ 80 - 100 USD làm sao lo được chừng ấy thứ! Nghe qua đã thấy lỗ, nhưng vì sao
họ vẫn làm được và thành công?
Bài 2: Lời giải nào cho bài toán Du lịch Di sản?
Thứ Bảy, 30.7.2011 | 08:18 (GMT + 7)
Chọn Năm du lịch 2012 với chủ đề là “Du lịch Di sản”, nhưng một thực trạng cho
thấy, du lịch di sản ở Việt Nam vẫn là một bài toán khó tìm lời giải – điều đó xuất
phát từ chính những sự thống nhất không đồng đều trong cơ cấu quản lý, triển
khai thực hiện của mô hình nhiều tiềm năng này.
Du lịch Di sản: Tiềm năng còn bị bỏ ngỏ
Chưa đầu tư bảo tồn, bảo tồn lại chưa quy củ
Việc khai thác và khai thác thế nào cho tốt tiềm năng sẵn có về du lịch di sản ở Việt
Nam không phải là chưa bao giờ được đặt ra. Vấn đề này đã được đưa ra khá lâu với
nhiều tranh cãi, định hướng khác nhau. Tuy nhiên, sau đó, du lịch di sản dường như
vẫn bị rơi vào sự rối rắm khi không biết phải bắt đầu từ đâu và triển khai như thế nào.
Cũng chính vì thế, không ít những di tích sau khi được công nhận đã rơi vào tình trạng
hoang hóa, hoặc chưa được phát huy, bảo tồn giá trị đúng cách. Đã không ít lần, các
phương tiện thông tin đại chúng cho hay về những di tích lịch sử cấp tỉnh, cấp quốc
gia hẳn hoi chưa có một sự đầu tư đúng hướng để bảo tồn, hoặc bảo tồn chưa đúng
cách, làm mất đi nhiều giá trị vốn có của di tích. Đây là một thực trạng đáng buồn của
hệ thống bảo tồn các di sản ở Việt Nam.
4
Những Di sản ở Việt Nam chưa có một sự đầu tư bảo tồn đúng
mực
Đơn cử như khi Di sản Khu di tích Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội vừa được công
nhận là Di sản văn hóa vật thể của nhân loại vào đầu tháng 8 năm ngoái, sau đó đã có
rất nhiều tranh cãi xung quanh việc có nên khai quật, mở rộng tiếp không gian cũng

như để tìm kiếm thêm nhiều giá trị khác ở khu di tích này. Đã có những ý kiến cho
rằng, đó là một việc nên làm để mở rộng và làm phong phú hơn nữa những giá trị của
Hoàng thành Thăng Long, nhưng cũng lại không ít người thì nói, nên giữ nguyên hiện
trạng như khi được công nhận để bắt tay vào khai thác về mặt thăm quan, du lịch. Cả
hai ý kiến này đều có những lý lẽ riêng thuyết phục.
Nhưng rồi cũng lại vừa có một tin mới vào đầu tháng 4 vừa rồi cho hay, vì việc thi
công những công trình lân cận đã khiến cho Di tích Hoàng thành Thăng Long bị sụt
lún nghiêm trọng, nhiều người còn ngần ngại đặt ra câu hỏi rằng, rồi di tích này sẽ có
nguy cơ không còn nguyên vẹn nữa!? Dù sau đó, ban quản lý di tích cũng đã tổ chức
cuộc họp thống nhất và đưa ra ý kiến xử lý nhưng câu chuyện này một lần nữa cho
thấy sự không quy củ trong quy hoạch, đầu tư, phát triển và bảo tồn di tích Hoàng
thành Thăng Long và cả với phần lớn Di sản ở Việt Nam.
5
Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội) có nguy cơ không còn nguyên vẹn do bị sụt
lún
Trong thời gian vừa qua, một điều đáng mừng là đã có rất nhiều động thái của Bộ
VHTT&DL phối hợp cùng các đơn vị có liên quan tổ chức nhiều chương trình, hội
thảo, triển lãm nhằm xem xét, bàn bạc và tìm phương hướng cũng như thúc đẩy phát
triển du lịch di sản nói riêng và phát triển ngành du lịch nói chung.
Làm mới du lịch di sản từ những cái cũ
Cần phải nói ngay rằng, làm mới du lịch di sản không có nghĩa là tất cả di sản phải
được làm mới (trùng tu, tôn tạo, xây dựng mới) mà đó chính là phải có những sự đầu
tư mới, chính sách hoạch định mới cũng như nhiều dự án mới tập trung khai thác tốt
tiềm năng du lịch di sản.
Rất nhiều ý kiến được đưa ra trong các cuộc hội thảo, triển lãm nhằm xây dựng, định
hướng một cách đúng đắn nhất lời giải cho bài toán du lịch di sản ở Việt Nam.
Hầu hết các ý kiến đều tập trung vào các giải pháp thuộc về lĩnh vực con người, nhân
lực của ngành du lịch di sản. Các hoạt động tuyên truyền, tổ chức hội thảo, tập huấn
góp phần nâng cao nhận thức bảo tồn cho chính cộng đồng địa phương ở khu vực di
sản là điều thiết yếu, nó giúp cho chính những người dân nơi có di sản biết quý trọng,

nâng niu và có cách làm phù hợp để phát triển những tiềm năng này. Thứ nữa, vấn đề
nhân lực cho nghành du lịch di sản cũng đang là một vấn đề đau đầu khi có quá ít
người thực sự am hiểu về di sản, giá trị về văn hóa, lịch sử của các di sản ngay cả khi
nhận trách nhiệm trùng tu, tôn tạo hay đơn giản chỉ từ người chịu trách nhiệm hướng
dẫn viên du lịch trong một mô hình du lịch di sản cụ thể.
6
CẦn đào tạo nguồn nhân lực cho nghành du lịch di sản, bắt đầu từ những hướng dẫn
viên du lịch
Một yếu tố quan trọng thứ hai mà nhiều ý kiến của các Giáo sư, Tiến sĩ đầu ngành đưa
ra đó là sự cần thiết đầu tư vào các giải pháp, hoạch định cụ thể, đúng đắn cho mô hình
phát triển du lịch di sản. Các giải pháp cụ thể: Hoàn thiện, nâng cao chất lượng các
dịch vụ du lịch tại các di sản văn hóa thế giới; Đẩy mạnh nghiên cứu cải tiến, làm mới
các sản phẩm cũ; Xác định sản phẩm định vị thương hiệu cho các di sản; Tăng cường
liên kết để phát triển sản phẩm du lịch; Phát động sự tham gia của cộng đồng…
Ông Trương Minh Tiến - Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội –
nơi được coi là có tiềm năng rất lớn để phát triển du lịch di sản ở Việt Nam cũng cho
biết, mặc dù 2012 được chọn là năm Du lịch di sản ở khu vực các tỉnh duyên hải Bắc
miền Trung - Huế, nhưng Hà Nội với nhiều di tích lịch sử, và 3 di sản lớn là Khu di
tích Hoàng thành Thăng Long, Hội Gióng (Di sản VHTG) và Bia tiến sĩ ở Văn Miếu
Quốc Tử Giám (Di sản Ký ức thế giới) đã đưa ra nhiều phương án để đẩy mạnh phát
triển du lịch di sản trong năm 2012, tạo ra một mô hình xuyên suốt trong du lịch di sản
ở cả nước.
Thái Anh
Du lịch Di sản: Tiềm năng còn bị bỏ ngỏ
Thứ Năm, 28.7.2011 | 15:04 (GMT + 7)
Với 5 di sản văn hóa vật thể đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế
giới, Việt Nam hoàn toàn có thể khai thác mạnh vào mô hình du lịch Di sản. Vậy
nhưng, tiềm năng này vẫn đang bị bỏ ngỏ một cách đáng tiếc!
Cùng với việc ngày càng có nhiều danh thắng, địa danh của Việt Nam có mặt trong
danh sách di sản thế giới, việc phát triển du lịch di sản đang là một vấn đề nhận được

7
nhiều quan tâm của dư luận, đặc biệt là việc làm sao để phát triển được dòng du lịch
vốn nhiều tiềm năng này tại Việt Nam.
Những “mỏ vàng” của ngành “công nghiệp không khói”
Kể từ tháng 12.1993, khi Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO quyết định ghi tên
quần thể di tích Cố đô Huế vào Danh mục Di sản Văn hóa Thế giới, cho tới nay nước
ta đã có 7 di sản văn hóa vật thể và thiên nhiên được nhận vinh dự đó. Trong số này có
5 Di sản Văn hóa vật thể là: Quần thể di tích Cố đô Huế, Khu phố cổ Hội An, Khu di
tích Mỹ Sơn, Trung tâm Khu Di tích Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội, và mới đây
nhất, ngày 27.6 vừa qua Thành nhà Hồ cũng được công nhận là Di sản văn hóa vật thể
của nhân loại.
Thành Nhà Hồ - thêm một di sản vừa được công nhận là Di sản văn hóa thế
giới
Có lẽ, không cần phải nói thêm gì về giá trị của những Di sản này bởi nó đã được cả
thế giới công nhận, về những giá trị lịch sử, văn hóa mà nó mang theo.
Không chỉ có những di sản văn hóa đã được thế giới công nhận, theo thống kê mới
nhất của Cục Di sản văn hóa (Bộ VHTTDL), hiện nay trên cả nước có khoảng trên 4
vạn di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh. Trong đó, có hơn 3 nghìn di tích
được xếp hạng cấp quốc gia, hơn 5 nghìn di tích xếp hạng cấp tỉnh.Cộng thêm vào đó
là gần 1 nghìn di sản phi vật thể được sưu tầm nghiên cứu, lưu trữ…
Với sự phong phú đa dạng như vậy của các di sản văn hóa ở Việt Nam, dễ thấy rằng
bên cạnh việc bảo tồn các di sản thì việc đưa những di sản này vào khai thác, và phát
triển về du lịch là một điều cần thiết. Bởi văn hóa là yếu tố nội sinh của du lịch, nên
những di sản phong phú, nhiều giá trị về văn hóa chính là thế mạnh nội lực giúp Việt
8
Nam có thể đẩy mạnh phát triển “ngành công nghiệp không khói” - du lịch trên cơ sở
những di sản có sẵn.
Hoàng thành Thăng Long cũng vừa được công nhận năm ngoái với những giá trị lịch
sử và văn hóa mà nó mang theo
2011 sẽ là năm Du lịch Di sản!

Với một con số có thể gọi là “khổng lồ” về các di sản văn hóa tại Việt Nam, việc đưa
Di sản vào phát triển du lịch là một điều cần thiết. Trước nhất là đối với sự phát triển
của du lịch, tiềm năng di sản không thể bị… bỏ ngỏ mãi. Thứ nữa, việc phát triển du
lịch cũng tạo nhiều cơ sở để việc bảo tồn, phát huy các giá trị của di sản như lịch sử,
văn hóa được thực hiện một cách quy củ, nề nếp và đúng đắn nhất.
Xác định được tầm quan trọng của việc phát triển Du lịch di sản, mới đây, Bộ
VHTT&DL vừa chính thức gọi tên Năm Du lịch quốc gia 2012 là "Năm Du lịch quốc
gia các tỉnh duyên hải Bắc miền Trung - Huế 2012" với chủ đề "Du lịch di sản".
Không khó để nhận ra, khu vực Duyên hải Bắc miền Trung – Huế đã có ít nhất 2 trên
5 di sản văn hóa phi vật thể đã được UNESCO công nhận. Chưa kể đến những Di sản
còn lại đều nằm ở những vùng lân cận. Việc phát triển thành một mô hình du lịch di
sản trong năm cũng như trong một chuỗi không gian nhất định được coi là một sự định
hướng đúng đắn.
9
2011 sẽ là năm "Du lịch Di sản" với điểm chính ở khu vực Bắc miền Trung -
Huế
Nói về sự phát triển du lịch trong quan hệ với bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn
hóa, nhiều Giáo sư, Tiến sĩ đầu ngành cũng đã khẳng định về vai trò và những lợi thế
của Việt Nam khi đưa Di sản vào phát triển Du lịch. Viện phó Viện phát triển Du lịch
Việt Nam, ông Phạm Trung Lương còn cho rằng, việc nước ta có sự phong phú về Di
sản (đã được công nhận và chưa được công nhận) chính là một thế mạnh để cạnh tranh
với các mô hình du lịch khác, và thậm chí là với ngành du lịch của các nước khác
trong khu vực và trên thế giới.
Chọn Năm du lịch 2011 với chủ đề là “Du lịch Di sản”, nhưng một thực trạng cho
thấy, Du lịch Di sản ở Việt Nam vẫn là một bài toán khó tìm lời giải – điều đó xuất
phát từ chính những sự thống nhất không đồng đều trong cơ cấu quản lý, triển khai
thực hiện của mô hình nhiều tiềm năng này.
(Còn nữa)
Du lịch Việt Nam: Bài toán 31% hay 85%
Tags: Thái Bình Dương, Du lịch Việt Nam, khách du lịch, toàn thế giới, quốc tế, 2

năm, điểm đến, bài toán, thu hút, tiếp theo, 31%, ngành, 85%, hội
10
Theo công bố của Tổ chức VISA và Hiệp hội du lịch
khu vực châu Á-Thái Bình Dương (PATA), trong
cuộc khảo sát vừa thực hiện trên 5.000 khách du lịch
quốc tế từ 10 thị trường du lịch trọng điểm trên toàn
thế giới có 31% cho biết, Việt Nam sẽ là điểm đến
tiếp theo của họ trong vòng 2 năm tới.
Đó là một con số khả quan, có thể mang đến cho ngành du lịch nước nhà nhiều cơ hội
phát triển, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng lượng khách quốc tế đến Việt Nam từ mục
tiêu đạt 4,4 triệu lượt khách trong năm 2007, lên 6 triệu lượt khách vào năm 2010.
Tuy nhiên, những cơ hội đang đến cũng đặt ra cho ngành du lịch Việt Nam rất nhiều
khó khăn. Cơ sở hạ tầng, phòng ở khách sạn thiếu trầm trọng, sản phẩm du lịch nghèo
nàn vẫn là vấn đề nan giải với ngành du lịch nước nhà, không chỉ trong thời điểm hiện
tại mà ít nhất còn kéo dài thêm vài năm nữa.
Nếu vấn đề trên được cải thiện thì ngành du lịch Việt Nam mới có thể đón thêm 31%
khách du lịch “mới” và hy vọng giảm bớt tỷ lệ 85% khách quốc tế đến Việt Nam “một
đi không trở lại” vì không để lại ấn tượng tốt trong du khách.
Ngành du lịch Việt Nam đã có nhiều hướng giải quyết, đầu tư để thu hút khách quốc tế
trong giai đoạn từ nay đến năm 2010, nhưng sẽ không có nhiều thay đổi khi mà các dự
án đầu tư vẫn ì ạch, chưa thể hoàn thành.
Ngay cả TPHCM, một TP lớn đi đầu về phát triển kinh tế, nhiều dự án đầu tư phục vụ
mục tiêu thu hút du lịch trong giai đoạn đến năm 2010 vẫn chưa khả thi, còn thiếu sự
phối hợp đồng bộ giữa các ngành, chưa tạo ra thêm một sản phẩm du lịch mới nào cho
2 - 3 năm tới.
TPHCM muốn mở rộng, phát triển sản phẩm, tăng việc tham quan, mua sắm cho
khách du lịch nhưng lại thiếu bãi đỗ xe; chưa chọn được địa điểm để quy hoạch thành
khu phố đi bộ ở quận 1; tour du lịch tham quan khu phố Đông y quận 5 kết hợp với
nhà hàng thực dưỡng, chương trình nghệ thuật văn hóa dân tộc phục vụ du khách ở rạp
Kim Châu vẫn chưa thể hoàn thành, dù đã khởi động cách đây nhiều năm. Việc nâng

cấp, mở rộng các khách sạn cao cấp như Rex, Kim Đô, Grand, Majestic cũng phải chờ
2,3 năm nữa mới hoàn thành.
Khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang là “tâm điểm” của thế giới, thu hút 60%
lượng khách trên toàn cầu. Việt Nam đang có lợi thế, là một trong những điểm đến của
khách quốc tế trong những năm tới. Rõ ràng đây là một yếu tố thuận lợi, một cơ hội
không dễ có cho ngành du lịch Việt Nam. “Thiên thời” đã có, chúng ta còn thiếu chất
xúc tác tạo ra “địa lợi, nhân hòa” để phát triển du lịch thật sự.
11
Việt Nam nằm trong 10
điểm đến hấp dẫn nhất năm
2007.
Năm 2016, VN nằm trong 10 điểm du lịch hấp dẫn nhất thế giới
Tags: Du lịch Việt Nam, nghiên cứu công nghiệp, nhất thế giới, ngành công nghiệp,
vào danh sách, bản báo cáo, hấp dẫn, nằm trong, của ngành, tăng trưởng, cơ hội, năm,
điểm, 10
Trong bản báo cáo vừa công bố “Các cơ hội của ngành công nghiệp du lịch Việt Nam
(2007 - 2009)”, Hãng nghiên cứu công nghiệp toàn cầu RNCOS dự báo Việt Nam sẽ
lọt vào danh sách 10 điểm du lịch hấp dẫn nhất thế giới vào năm 2016.
Theo tính toán của RNCOS, trong 5 năm tới (2007 - 2011), tốc độ tăng trưởng của
ngành công nghiệp du lịch Việt Nam luôn đạt mức trên 14%. Báo cáo cho biết: “Việt
Nam là một trong những nền kinh tế thể hiện sự tăng trưởng ấn tượng nhất ở châu Á.
Nước này đã đón khoảng 3,6 triệu khách du lịch quốc tế năm 2006, so với 2,1 triệu
người năm 2000. Doanh thu từ du lịch đạt 2,4 tỷ USD (chiếm 3,9% GDP), so với 1,2
tỷ USD năm 2000”.
Các chuyên gia kinh tế của RNCOS khẳng định, nhờ sự bùng nổ của ngành công
nghiệp du lịch, sẽ có thêm nhiều cơ hội việc làm, tăng thu nhập cho người dân và tăng
sức mua.
Ngành du lịch cũng sẽ đóng vai trò quan trọng đối với sự tăng trưởng của nền kinh tế
Việt Nam. Giao thông, y tế và các ngành công nghiệp liên quan khác cũng sẽ được
hưởng lợi từ sự bùng nổ của du lịch.

Báo cáo nhấn mạnh: “Du lịch nằm trong số những ngành công nghiệp tăng trưởng
nhanh nhất tại hầu hết các nước trên thế giới.
Tại các nước châu Á, Việt Nam nằm trong số những điểm du lịch đạt tỷ lệ tăng trưởng
cao nhất. Trong những năm gần đây, Việt Nam chào đón khách du lịch đến từ nhiều
nước, nhiều khu vực”.
Trí Đường
Cơ hội cho Du lịch Việt Nam
Tags: Thái Bình Dương, Hội An, Quảng Nam, Năm APEC, Tourism Working Group,
Hàn Quốc, phát triển nguồn nhân lực, Du lịch Việt Nam, Di sản Thế giới, đánh giá
12
Sapa một địa điểm du lịch
thu hút nhiều khách nước
ngoài
chất lượng, nền kinh tế, trong khu vực, tạo điều kiện, Đảo Thái Bình, tăng cường,
nhằm
- Với chủ đề “Thúc đẩy hợp tác du lịch APEC vì sự thịnh vượng chung”, Hội nghị Bộ
trưởng Du lịch APEC lần thứ 4 đã chính thức diễn vào ngày 12/10 đến ngày 18/10 với
sự tham dự của hơn 200 bộ trưởng và quan chức thuộc ngành du lịch của 21 nền kinh
tế thành viên APEC cùng với 3 tổ chức quan sát viên APEC: ASEAN, Hội đồng hợp
tác kinh tế các quốc đảo Thái Bình Dương (PECC), Hội đồng các quốc đảo Thái Bình
Dương (PIF), và một số tổ chức du lịch khu vực và thế giới (PTA, WTO, WTTC)…
Hội nghị Bộ trưởng Du lịch APEC lần thứ 4 là cơ hội để các thành viên đánh giá tính
hiệu quả của các dự án trong khuôn khổ 4 mục tiêu chính sách của Hiến chương du
lịch APEC đã được thông qua từ năm 2000 của Hội nghị lần thứ nhất tại Hàn Quốc.
Theo đó, sau 6 năm, nhiều dự án đã được triên khai thực hiện các mục tiêu trên. Tuy
nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch toàn cầu hiện nay, cần thiết phải
có nhiều hơn nữa các đề xuất từ các nền kinh tế thành viên nhằm nâng cao hiệu quả
của các dự án.
Tại Hội nghị, báo cáo kết quả khảo sát, đánh giá chất lượng, hiệu quả dự án của Nhóm
công tác du lịch TWG (Tourism Working Group) về những vấn đề đang đặt ra đối với

du lịch APEC như bảo đảm an ninh cho du khách, chính sách phát triển du lịch, các
biện pháp nhằm đảm bảo phát triển du lịch bền vững, tạo điều kiện đi lại thuận lợi
trong khu vực, đẩy mạnh trao đổi về du lịch, giữ gìn bản sắc văn hóa nhằm phát triển
du lịch bền vững.v.v. sẽ là cơ sở để đưa ra những khuyến nghị nhằm tăng cường hợp
tác du lịch APEC cùng với việc thảo luận và thông qua nội dung triển khai ưu tiên của
Năm APEC 2006 về du lịch.
Bên cạnh đó, Hội nghị cũng sẽ thảo luận một số sáng kiến của các nền kinh tế thành
viên về tăng cường hợp tác du lịch APEC trong đó Việt Nam đóng góp một số sáng
kiến như: Tổ chức Hội chợ du lịch APEC hàng năm, tổ chức diễn đàn đầu tư du lịch
APEC, mở các tuyến đường bay trực tiếp nối liền các di sản thế giới của các nước
thành viên.
Hội nghị cũng sẽ thông qua “Tuyên bố Hội An về tăng cường hợp tác Du lịch APEC”,
khẳng định quyết tâm của các bộ trưởng trong thúc đẩy hợp tác du lịch, coi du lịch là
một trong những lĩnh vực ưu tiên hợp tác của APEC, khuyến khích các nền kinh tế
thành viên tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực du lịch, tiêu
chuẩn hóa dịch vụ, sớm áp dụng tài khoản vệ tinh du lịch, tăng cường phối hợp giữ
13
khu vực nhà nước và tư nhân trong phát triển
du lịch, chia sẻ thông tin.v.v.
Tác động của Hội nghị Bộ trưởng Du lịch
APEC lần thứ 4 (TMM) đến du lịch Việt Nam
hết sức to lớn, bởi hầu hết các thị trường
nguồn du lịch Việt Nam đều nằm trong khu
vực APEC. Việc tổ chức TMM sẽ tạo điều
kiện củng cố, thúc đẩy và tăng cường hợp tác
du lịch song phương và đa phương với các
nền kinh tế thành viên APEC, tạo cơ sở khai
thác tốt hơn nữa nguồn lức bên ngoài phục vụ
phát triển du lịch.
Đây cũng là dịp để tăng cường quảng bá hình ảnh du lịch Quảng Nam - “Một điểm

đến hai di sản thế giới”, góp phần tạo nên hình ảnh đậm nét về một nước Việt Nam
năng động cởi mở, mến khách và là một điểm đến an toàn, hấp dẫn với du khách khu
vực và quốc tế. Mặt khác, đây cũng là cơ hội tốt để du lịch Việt Nam nâng cap chất
lượng dịch vụ, đào tạo nguồn nhân lực du lịch, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao, tăng
sức cạnh tranh thu hút du khách trong hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là sau khi Việt
nam gia nhập WTO.
Nhân lực cho ngành du lịch : Bài toán quá khó ?
Việt Nam nằm trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nơi có tốc độ tăng trưởng về
lượng khách quốc tế đến cao nhất thế giới. Nhưng nguồn nhân lực phục vụ ngành du
lịch vẫn còn "đuối sức" so với tốc độ tăng trưởng khi hiện chỉ có 30% lao động trong
ngành du lịch được qua đào tạo.
Làm thế nào để đạt mục tiêu 80% nhân lực qua đào tạo trong năm 2015 đang là bài
toán đặt ra cho ngành du lịch Việt Nam .
Cầu vượt xa cung
Du lịch đã được xác định là một ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam với mục tiêu
đạt 6 triệu khách du lịch quốc tế, 25 triệu khách nội địa, doanh thu du lịch đạt 4 - 4,5
14
tỷ USD trong năm 2010. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Du lịch Việt Nam, trong
giai đoạn từ năm 1990-2007, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đã tăng gấp 17 lần, từ
250.000 lượt của năm 1990 lên 4,2 triệu lượt trong năm 2007. Theo đó, lực lượng lao
động trong ngành cũng tăng cao, từ 20.000 lao động của năm 1990 lên hơn 1 triệu hiện
nay.
Theo dự báo, đến năm 2015, du lịch Việt Nam cần khoảng 1,5-2 triệu lao động. Hiện
cả nước có khoảng 40 trường đại học có khoa du lịch, 83 trường cao đẳng và trung cấp
du lịch, hàng năm đào tạo hàng chục ngàn học sinh và sinh viên làm việc trong ngành
du lịch. Tuy nhiên, phần lớn chỉ được đào tạo ở phần nổi, chưa đi sâu vào chuyên
ngành, thiếu thực tiễn vì công tác đào tạo vẫn còn nhiều hạn chế về cơ sở vật chất, tài
liệu và đội ngũ giảng dạy.
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Việt Nam thừa
nhận, nguồn nhân lực phục vụ du lịch Việt Nam vẫn còn yếu, hiện chỉ có 30% nhân

lực làm trong ngành du lịch được qua đào tạo bài bản, chất lượng sản phẩm du lịch của
Việt Nam vẫn còn thua xa nhiều nước trong khu vực. Đây là thách thức lớn của ngành
du lịch Việt Nam trong "cuộc chiến" cạnh tranh thị phần. Nếu không xây dựng được
sản phẩm du lịch và dịch vụ có chất lượng thì sẽ rất khó cạnh tranh với các nước.
Ngành du lịch Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trong năm 2015: 80% lao động phục
vụ du lịch được đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ; 100% cơ sở đào tạo có chương trình
đáp ứng yêu cầu thực tiễn, với 100% giáo viên được đào tạo và chuẩn hóa… Những
con số quá lớn này dường như là những mục tiêu "quá sức" với ngành du lịch Việt
Nam trong 7 năm tới.
Bài học từ các nước
Thực tế hiện nay, trong đào tạo nhân lực cho ngành du lịch, các trường đào tạo tại Việt
Nam thiếu cơ sở vật chất để học viên thực tập, điều này làm cho học viên thiếu nhiều
kỹ năng khi ra thực tế. Trong thời gian gần đây, một số trường đã hướng đầu tư vào cơ
sở vật chất để nâng cao đào tạo.
Trong đó, Saigontourist đã có đề án xây dựng khách sạn, làm nơi thực tập cho học sinh
Trường Trung học Nghiệp vụ Du lịch Khách sạn TPHCM. Ông Hà Thanh Hải, Phó
Tổng Giám đốc khách sạn Sofitel Metropole Hà Nội ( thuộc tập đoàn quản lý khách
sạn Accor của Pháp ) nhận xét, với tốc độ phát triển nhanh chóng như hiện nay, vấn đề
tuyển dụng và đào tạo nhân viên lao động cho khách sạn càng trở nên cấp thiết.
Đây là một thách thức lớn không chỉ riêng với Sofitel Metropole Hà Nội mà cho nhiều
khách sạn cao cấp khác ở Hà Nội, nhất là khi nhiều khách sạn cao cấp đang được đẩy
nhanh xây dựng tại Hà Nội, TPHCM. Ông Hải cho biết, Sofitel Metropole Hà Nội xác
định đào tạo tại chỗ, đến các trường đào tạo nói chuyện, định hướng công việc cho học
viên, "săn" người từ lúc các học viên còn ở trường. Theo quy định của tập đoàn Accor,
15
mỗi cán bộ, nhân viên của khách sạn phải được đào tạo, nâng cao kiến thức 4
giờ/tháng.
Tham dự hội nghị Đảm bảo chất lượng phát triển nguồn nhân lực du lịch, vừa diễn ra
tại TPHCM vào đầu tháng 11-2008, tiến sĩ Steven Chua, Chủ tịch Học viện đào tạo du
lịch, khách sạn SHATEC (Singapore) đánh giá "Du lịch ở các nước châu Á đang phát

triển nhanh chóng, rất nhiều quốc gia đã đưa ra nhiều chương trình cũng như chiến
lược phát triển du lịch. Nhưng với tốc độ phát triển nhanh như "nấm mọc sau mưa"
hiện nay, các chương trình đào tạo nguồn nhân lực không thể theo kịp. Nguồn nhân
lực chất lượng cao vẫn thiếu".
Theo nhận định này thì vấn đề nguồn nhân lực cho ngành du lịch không phải là vấn đề
của riêng Việt Nam, mà nó cũng là vấn đề "nóng" của nhiều nước, ngay cả những
nước phát triển như Singapore, Nhật Bản. Thực tế việc đầu tư cơ sở hạ tầng chỉ cần
một thời gian ngắn, nhưng xây dựng đội ngũ phải cần thời gian dài. Khi phát triển du
lịch, ngành du lịch phải trải qua một số thách thức trong ngắn hạn, đó là người lao
động có thể làm nhiều giờ hơn, với mức lương thấp và khách hàng khó tính hơn. Tiến
sĩ Steven Chua lưu ý, phải đào tạo từng yếu tố nhỏ thành kỹ năng cho học viên. Ở Học
viện SHATEC, ông cho biết có cả việc dạy cho học viên cách bóc, gọt từng loại trái
cây.
Lấy ví dụ từ Malaysia, ông Alex Rajakumar, Giám đốc Trung tâm Du lịch khối thịnh
vượng chung (CTC) (Malaysia) cho rằng, Chính phủ nước này giữ vai trò đầu tàu
trong sự thúc đẩy để ngành du lịch cất cánh! Với 26 triệu dân, Malaysia không có
nhiều di sản văn hóa cũng như thắng cảnh đẹp như Việt Nam, nhưng trong 2 năm trở
lại đây, Malaysia đã xây dựng một chiến lược quốc gia về phát triển du lịch; kết quả
của chiến dịch đầu tư này, Malaysia đón khoảng 20 triệu khách quốc tế trong năm
2007 .
Du lịch Việt Nam hụt hơi - Bài 2: Như “chim cánh cụt”
15:08:08 09/08/2011
Sau khi trừ chi phí giá vé máy bay, thuế phi trường, nhà cung ứng dịch vụ tour tại Thái
Lan chỉ còn trong tay khoảng 100 USD/khách để lo tất tật mọi thứ trong hành trình
phục vụ khách Việt Nam tại Thái Lan 5 ngày. Tự thân một công ty du lịch Thái Lan
không thể làm được nhưng cả ngành du lịch Thái có thể làm được điều đó. Và bù vào
khoản chênh này là tiền thu được từ các dịch vụ, mua sắm mà du khách phải “tự
nguyện” bỏ ra.
Phối hợp nhịp nhàng
Trên hành trình tour đến Thái vào cuối tháng 7 vừa qua, anh hướng dẫn viên du lịch

vui tính, nói rành tiếng Việt và am hiểu về Việt Nam đã giới thiệu cho khách đi đoàn
16
rằng: Tôi là người ủng hộ phe “áo đỏ”, nhưng xe đang chở các bạn đi là của phe “áo
vàng”.
Tại Thái Lan, du lịch là một ngành kinh tế quan trọng, là thuốc thử số 1 được mang ra
đong đếm hiệu quả trong chính sách phát triển kinh tế của đảng nắm quyền điều hành
đất nước. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, Chính phủ Thái Lan hỗ trợ doanh nghiệp
1/3 chi phí tour cho khách quốc tế. Đây là động lực lớn nhất để doanh nghiệp đầu tư,
phát triển du lịch.
Và điều này có thể lý giải vì sao chỉ có 100 USD/khách, nhưng các doanh nghiệp (DN)
của Thái vẫn đón, phục vụ khách chu đáo. Ở Thái Lan, tất cả các điểm du lịch đều do
tư nhân đầu tư, khai thác, kết hợp với ngành du lịch để cùng có lợi.
Đền Angkor Wat (Campuchia) thu hút đông khách du lịch VN tham quan.
Qua câu chuyện của anh hướng dẫn viên, chúng tôi ngạc nhiên hơn khi biết rằng, một
công ty tư nhân kinh doanh đá quý của Thái có cả ngàn chiếc xe chở khách du lịch, dù
họ không phải công ty khai thác tour du lịch! Đơn giản, họ sẽ chở khách cho công ty
nào đưa khách vào tham quan, mua sắm ở công ty đá quý của họ! Các DN du lịch Việt
Nam thán phục bởi cách phối hợp chặt chẽ của các DN Thái. Mỗi DN được phân công
một nhiệm vụ, “trên bảo, dưới nghe” và đó là thế mạnh của ngành du lịch Thái.
Campuchia tự hào với di sản Angkor, cả quần thể Angkor ở Siêm Riệp cũng được giao
cho tư nhân khai thác. Những ai đã đến Angkor sẽ không chê vào đâu được khi nhìn
thấy cách làm du lịch rất chuyên nghiệp ở đây. Sạch sẽ, thân thiện với môi trường, “ăn
xin” cũng lịch sự và ngồi đúng chỗ! Áp dụng tiêu chuẩn quản lý ISO 14001, dù
Angkor ở trong rừng nhưng trên đường đi và tại các ngôi đền luôn có người quét lá
cây, dọn dẹp sạch sẽ.
Còn ở Việt Nam, trong nhiều năm nay, mỗi lần họp bàn giải quyết khó khăn cho DN,
các công ty du lịch đều đề xuất nhà nước không đánh thuế nhập khẩu xe phục vụ cho
17
du lịch. Lãnh đạo Saigontourist đã nhiều lần bức xúc, tiền mua một chiếc xe giá chỉ có
1 tỷ đồng, nhưng DN phải chi 2 tỷ đồng để mua vì mất thêm tiền thuế nhập khẩu

100%. Số tiền đầu tư đội lên cao, vòng quay khấu hao sẽ lâu hơn, dẫn đến việc xe kém
chất lượng, kém cạnh tranh.
Hiện tại, chỉ có những DN du lịch lớn mới dám bỏ tiền ra đầu tư mua xe, chủ yếu để
làm thương hiệu hơn là kinh doanh. Không có nhiều sự ủng hộ từ chính sách khuyến
khích của nhà nước, hầu hết DN du lịch Việt Nam phải tự thân vận động. Với kiểu
“mạnh ai nấy làm”, “trên bảo, dưới không nghe” là hệ quả tất yếu của sự phát triển ì
ạch, giậm chân tại chỗ của ngành.
Ông Nguyễn Văn Mỹ, Giám đốc Công ty Dã ngoại Lửa Việt, bức xúc, Việt Nam
không thua các nước trong khu vực về danh lam thắng cảnh, thậm chí còn đa dạng
hơn, nhưng ta không thể chuyển được thành thế mạnh, hấp dẫn. Cách làm du lịch của
Việt Nam như du lịch “chim cánh cụt” - chúng ta bất lực nhìn các nước xung quanh
tung cánh bay lên.
“Đặc sản” và cách moi tiền du khách
Khi dẫn đoàn đến Pattaya - thành phố vui chơi về đêm ở phía Đông Nam của Thái
Lan, anh bạn hướng dẫn viên nói trên so sánh khiêm tốn, biển Pattaya không bằng Nha
Trang của Việt Nam, nhưng ở đây có những cái lạ! Đó là sex tour, những màn biểu
diễn hoành tráng, sinh động có một không hai của những người chuyển đổi giới tính.
Quả thật, không cần nhiều, chỉ bấy nhiêu đó cũng đã tạo nên thương hiệu, “đặc sản”
cho ngành du lịch Thái.
Những đặc sản mới nghe qua có gì đó không phù hợp với đất nước có đến 95% dân số
theo Phật giáo như Thái Lan. Nhưng Thái Lan đã tách bạch được giữa văn hóa và kinh
doanh. Và họ nổi tiếng khắp thế giới với “đặc sản” này, buộc khách khi đến phải khám
phá để biết “đặc sản” như thế nào? Đặc sản không có trong chương trình tour. Ngành
du lịch Thái đã đưa bạn đến Thái với một cái giá quá rẻ, muốn xem “đặc sản” bạn phải
bỏ tiền túi với giá không rẻ, khoảng 50 - 60 USD/khách/show.
Những ai đã đến Thái du lịch đều thừa nhận, các dịch vụ từ nhỏ đến lớn đều biết cách
moi tiền du khách. Chương trình tour đưa khách đi tắm biển nhưng khách phải trả tiền
thuê ghế để ngồi. Bạn muốn chụp hình với người chuyển giới, với chim, cọp, voi…
đều phải trả tiền, với giá khá mềm, khoảng 50 bath/người/lần (35.000 đồng). Du khách
bị móc túi, nhưng trên tinh thần tự nguyện!

Shopping là một trong những điểm nhấn để du khách xài tiền, trong chương trình tour
có hẳn 1 ngày để du khách tự do mua sắm, khám phá Bangkok. Thái Lan đã thành
công với tên gọi “Thiên đường mua sắm” qua những chiến dịch và các tháng bán hàng
khuyến mãi giá rẻ trong năm. “Đã đến Thái phải mua - đã mua phải mua nhiều”, du
18
khách đều phấn khởi chi tiền ra mua quần áo, túi xách, quà cáp với số tiền nhiều hơn
tiền mua tour.
Chị Kim Tuyến (quận 4, TPHCM) cho biết, vào trung tâm mua sắm MBK, chị như bị
bỏ bùa mê, hút vào các gian hàng quần áo, túi xách vì giá khá rẻ so với Việt Nam. Sau
hơn nửa ngày lang thang ở MBK, chị đã chi hơn 10 triệu đồng để mua quần áo, túi
xách làm quà tặng cho gia đình.
Nếu phát triển tốt du lịch sinh thái, thắng cảnh mà không kèm theo các sản phẩm, dịch
vụ, giải trí như mua sắm, casino thì ngành du lịch chưa thể moi tiền của du khách và
bài toán doanh thu du lịch sẽ chịu tác động mạnh từ yếu tố này. Du lịch Việt Nam
đang thiếu các dịch vụ giải trí, mua sắm hàng tiêu dùng giá rẻ để du khách xài tiền.

Du lịch mua sắm đóng góp rất lớn vào kinh tế Thái Lan. Theo kết quả nghiên
cứu của MasterCard Worldwide, du lịch mua sắm ở Bangkok không còn là
mua sắm giá rẻ mà nâng lên mức cao hơn. Theo ước tính, trung bình mỗi du
khách đến Bangkok chi tiêu 1.250USD. Còn tại Việt Nam hiện nay, mức chi
tiêu của du khách nước ngoài ở mức khá thấp, trung bình dưới 700USD cho
tour 7 ngày ở Việt Nam.
Liên kết giữa các địa phương: Điểm yếu của du lịch
14:08:13 12/08/2011
"Bắt tay" làm du lịch một cách bài bản, chuyên nghiệp và hiệu quả giữa các địa
phương đã được bàn đến từ lâu, không ít văn bản hợp tác đã được ký. Thế nhưng, thời
gian cứ trôi còn những lời cam kết hợp tác vẫn chỉ ở trên giấy.
"Thân ai nấy lo"
Mới đây, tại TP Đà Nẵng, hội thảo "Liên kết phát triển 7 tỉnh duyên hải miền Trung"
được tổ chức. Với lợi thế bờ biển trải dài cùng nhiều di sản thế giới, các điểm đến hấp

dẫn, một lần nữa vấn đề hợp tác phát triển du lịch giữa các tỉnh miền Trung lại được
bàn luận. Không phải đến bây giờ mà đã từ lâu, các tỉnh có tiềm năng phát triển ngành
"công nghiệp không khói" ở miền Trung đã ngồi lại với nhau, "hứa" sẽ phối hợp để
đưa du lịch lên tầm cao mới. Hàng chục cuộc họp được tổ chức, nhiều bản ký kết đã ra
đời nhưng triển khai lại chưa được bao nhiêu.
Theo Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), mỗi năm miền Trung đón hàng triệu
lượt khách quốc tế nhưng thời gian lưu trú trung bình của du khách tại Thừa Thiên
Huế, Đà Nẵng, Hội An chỉ là 1,5 - 2,5 ngày với mức chi tiêu trung bình
76USD/khách/ngày. Lý giải vì sao tiềm năng du lịch của miền Trung lớn mà lại không
hấp dẫn du khách, các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp cho rằng, do thiếu
một chiến lược phát triển mang tính liên vùng cao. Mặc dù hiện nay các địa phương
19
đều có quy hoạch định hướng phát triển du lịch nhưng sự gắn kết vùng, miền còn hạn
chế và quan trọng hơn là thực hiện chưa tốt những cam kết về liên kết. "Mỗi tỉnh vẫn
cứ làm du lịch theo cách "thân ai nấy lo, mạnh ai nấy làm". Chỉ riêng trong hai tháng 6
và 7 vừa qua, cùng lúc cả 4 tỉnh là Khánh Hòa, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế và Ninh
Thuận đều tổ chức lễ hội du lịch biển. Hình thức tổ chức na ná nhau vào cùng một thời
điểm không chỉ khiến cho du khách nhàm chán mà còn gây ra sự lãng phí, trong khi
hiệu quả thu được lại chẳng như mong muốn, khách du lịch bị san sẻ ra bốn nơi. Nếu
biết cách tổ chức các lễ hội theo hình thức khác nhau, vào thời gian hợp lý và điểm
đến này quảng bá tích cực cho điểm đến kia thì chắc chắn lượng khách sẽ tăng lên
nhiều lần", đại diện một hãng lữ hành tại Hà Nội nhận xét.
Mở rộng, thúc đẩy hơn nữa sự liên kết giữa các địa phương sẽ
tạo nên thế mạnh, giúp ngành du lịch phát triển bền vững.
Trong ảnh: Du khách bơi thuyền khám phá Vịnh Hạ Long.
Không chỉ miền Trung mà ngay khu vực được mệnh danh là tam giác kinh tế, việc kết
nối giữa 3 tỉnh, thành phố là Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh cũng rơi vào tình trạng
trên. Từ năm 2001-2002, việc liên kết hợp tác giữa 3 tỉnh, thành phố này được ví như
"đầu tàu" làm động lực kéo theo sự phát triển du lịch của các tỉnh phía Bắc đã được
ngành chức năng thống nhất. Sau 10 năm, sự liên kết giữa 3 bên chỉ ở cấp độ song

phương Hà Nội - Hải Phòng, Hải Phòng - Quảng Ninh hay Hà Nội - Quảng Ninh, chứ
chưa có sản phẩm du lịch mang tính liên kết chung. Nếu có chăng cũng chỉ là sản
phẩm do doanh nghiệp lữ hành tự xây dựng. Mặt khác, giá cả các dịch vụ du lịch, điểm
vui chơi, mua sắm, ăn, nghỉ mỗi nơi một kiểu và chênh lệch nhau quá lớn.
Đánh giá về thực trạng hoạt động liên kết phát triển du lịch, PGS.TS Phạm Trung
Lương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch cho rằng, những cam kết
vẫn chỉ mang tính chung chung, hứa hẹn, không phân công nhiệm vụ cho từng địa
20
phương và không thống nhất được cách thức hoạt động, điều hành sản phẩm. Khi
chương trình du lịch chỉ nằm trọn trong một địa phương, thiếu đi sự đa dạng, sản phẩm
kém hấp dẫn, thì hậu quả là thời gian lưu trú và mức chi tiêu của du khách đều hạn
chế.
Không chỉ là lời hứa
Sự liên kết hợp lý giữa các địa phương sẽ tạo nên chuỗi du lịch hấp dẫn, không chỉ hạn
chế được tình trạng nhàm chán về hoạt động du lịch mà còn tạo thành khu du lịch
mạnh về địa điểm, dịch vụ, cơ sở hạ tầng, từ đó giảm được giá tour và du khách có
nhiều cơ hội trong việc lựa chọn điểm đến. Đây là việc làm không mới đối với nhiều
nước trong khu vực và trên thế giới. Đơn cử như tại một số nước "láng giềng" như
Thái Lan, để hút khách theo tour đến các điểm du lịch nhà vườn miền Đông, khi du
khách mua vé cùng lúc (trọn gói) sẽ được giảm giá hay ở Singapore, các địa điểm du
lịch vườn chim dù nằm ở các quận khác nhau nhưng khi du khách mua vé cùng lúc ở 3
điểm sẽ được giảm giá 30%
Để những lời hứa cam kết hợp tác không chỉ trên giấy, theo ý kiến của nhiều doanh
nghiệp lữ hành, Tổng cục Du lịch phải đảm nhiệm vai trò "nhạc trưởng" điều khiển,
kết nối cũng như hỗ trợ, tạo điều kiện để các địa phương, các doanh nghiệp tham gia
nhiều hơn nữa các đoàn khảo sát thị trường và giới thiệu tiềm năng du lịch của địa
phương mình. Sự liên kết cần những nỗ lực chung và quyết tâm từ các địa phương, sự
vào cuộc của doanh nghiệp cùng làm du lịch để lợi ích sẽ tăng và được chia đều cho
các bên, góp phần cho nền du lịch nước nhà phát triển bền vững.
Làm thế nào để đánh thức tiềm năng?

11:08:57 30/08/2011
ĐBP - Như mọi người đều biết: Tối 27/8/2011, tại cao nguyên Mộc Châu (Sơn La), đã
diễn ra lễ khai mạc Chương trình du lịch với chủ đề “Qua miền Tây Bắc - Sơn La
2011”.
Đây là một hoạt động nhằm đẩy mạnh quảng bá du lịch tỉnh Sơn La nói riêng và qua
đó, quảng bá, tôn vinh bản sắc văn hóa các dân tộc, văn hóa vùng miền, các sản vật
phong phú vùng Tây Bắc nói chung, trong đó có tỉnh Điện Biên chúng ta
Trong quá khứ sinh thành, Tây Bắc - vùng đất giàu truyền thống cách mạng với những
tiềm năng to lớn trong phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, những năm qua đã và đang
là “điểm đến” của nhiều khách du lịch cũng như các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Hẳn nhiều người chưa thể quên chỉ một “Diễn đàn xúc tiến đầu tư vào Tây Bắc” được
tổ chức tại Sa Pa (Lào Cai) tháng 10/2008, đã có trên 40.000 tỷ đồng vốn được các
doanh nghiệp ký kết ngay tại khuôn khổ hội nghị, điều đó cho thấy các nhà đầu tư đã
rất nhạy bén với những cơ hội làm ăn trên vùng đất Tây Bắc xa xôi, trù phú và hấp
dẫn. Năm 1964, trong chuyến kinh lý Tây Bắc, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng từng
21
có câu nói nổi tiếng: “Tây Bắc sẽ là hòn ngọc ngày mai của Tổ quốc”. Gần nửa thế kỷ
qua, trong tâm thức đồng bào các dân tộc Tây Bắc, “hòn ngọc Tây Bắc” lúc nào cũng
hiện lên với nguồn tài nguyên đa dạng, phong phú và nồng nàn vẫy gọi - trong đó tài
nguyên du lịch có thể ví như dòng sông Đà chạy dọc lãnh thổ Tây Bắc lúc nào cũng
đầy đặn, thủy chung, hấp dẫn, đang đợi người khám phá những tầng tầng lớp lớp
nguyên khôi
Lễ khai mạc Chương trình du lịch "Qua miền Tây Bắc - Sơn La 2011".
Với tỉnh Điện Biên, trong đề án cấp Nhà nước về “Quy hoạch Tổng thể phát triển Du
lịch Việt Nam 1995-2010”, Chính phủ xác định Điện Biên là điểm du lịch mang tầm
cỡ quốc gia. Các điểm du lịch: TP Điện Biên Phủ - Pá Khoang - Mường Phăng là
khu du lịch đặc thù về văn hóa - lịch sử, với những tiềm năng to lớn, cần đưa vào khai
thác. Về lý thuyết, du lịch Điện Biên là điểm đến lý tưởng của nhiều loại hình du lịch,
theo đó, các nguồn thu trong ngành “công nghiệp không khói” sẽ chiếm tỷ trọng lớn
trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Ngoài những loại hình du lịch văn hóa - sinh thái thông

thường như hầu hết các tỉnh khu vực Tây Bắc, Điện Biên còn là “điểm đến” nổi tiếng
bởi hệ thống mật tập các điểm di tích chiến dịch Điện Biên Phủ 1954.
Song trước hết, vì là tỉnh miền núi, vì vậy nói đến du lịch Điện Biên, người ta nghĩ
ngay đến các tài nguyên du lịch đặc trưng miền núi. Đó là các hang động thâm u và kỳ
ảo như những mê cung: Pa Thơm, Mường Lói (huyện Điện Biên); Phì Nhừ, Mường
Tỉnh (huyện Điện Biên Đông); Thẳm Púa, Thẳm Khương (huyện Tuần Giáo) Trong
đó, hang Mường Tỉnh và động Pa Thơm là điểm di tích lịch sử và khu du lịch mới
được Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch ra quyết định xếp hạng quốc gia. Điều thú vị là
tại lòng chảo Mường Thanh, đúng 200 năm trước tính từ Chiến thắng Điện Biên Phủ,
dưới sự chỉ huy của người Anh hùng nông dân Hoàng Công Chất (1706 - 1768), liên
quân xuôi - ngược đã đánh tan giặc Phẻ, xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc bảo
vệ vùng biên cương Tây Bắc của Tổ quốc.
22
Về du lịch sinh thái, tiêu biểu là Khu bảo tồn lâm sinh quốc gia Mường Nhé. Cách đây
35 năm, ngày 08/7/1976, UBND tỉnh Lai Châu (cũ) ra Quyết định số 06/QĐ-TKNN về
việc thành lập một khu bảo tồn chim thú tại Mường Nhé. Sau đó, hơn một lần Khu bảo
tồn Mường Nhé được đề cập trong nội dung Quyết định số 194/CT ngày 09/8/1986
của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, là khu bảo tồn thiên nhiên có diện tích 182.000ha.
Nhưng nay vì nhiều lý do, trong đó có việc chia tách địa dư hành chính, nên Khu bảo
tồn quốc gia Mường Nhé chỉ còn 31.216ha (tức chưa bằng 17,20% so với diện tích
trong QĐ số 194/CT ngày 09/8/1986). Về chất lượng, khu sinh quyển này có thảm
thực vật phong phú và hàng trăm giống chim, thú quý hiếm; nhiều loài trong đó có tên
trong “sách đỏ” thế giới cũng như Việt Nam
Ngoài ra, trong các loại hình để góp phần làm nên diện mạo du lịch đa dạng Điện
Biên, điều chúng ta không thể không nhắc đến đó là du lịch sông hồ, thác nước và tắm
khoáng nóng: Đứng “đầu bảng” có lẽ là hồ Pá Khoang, tiếp đến là hồ Huổi Phạ, rồi hồ
Pe Luông, hồ Hồng Khếnh, hồ U Va Bên cạnh đó là nguồn tài nguyên du lịch nhân
văn mang đậm giá trị vật chất cũng như tinh thần, được làm nên bởi bàn tay, khối óc
và tình đoàn kết các dân tộc của bà con tỉnh Điện Biên, cùng sáng tạo và cùng giữ gìn
trong dòng chảy thời gian. Nguồn tài nguyên ấy bao gồm những di tích lịch sử - cách

mạng; di tích lịch sử - văn hóa; các làng nghề thủ công truyền thống; các giá trị văn
hóa vật thể (nhà cửa, trang phục, công cụ sản xuất, nhạc cụ dân tộc ); các giá trị văn
hóa phi vật thể (lễ hội dân gian, các điệu dân vũ, bài hát, trò chơi ) thể hiện bản sắc
văn hóa cộng đồng 21 dân tộc anh em.
Với quyết tâm đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, những năm qua, tỉnh
Điện Biên đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm khai thác cao nhất tiềm
năng du lịch địa phương. Để tạo ra sức hút du khách vì mục tiêu phấn đấu đến năm
2020 đón khoảng 650 nghìn lượt khách trong nước, 220 nghìn lượt khách quốc tế,
doanh thu khoảng 915 tỷ đồng ngay từ bây giờ, Điện Biên phải có những ý tưởng
sáng tạo, đổi mới trong đầu tư cho phù hợp “túi tiền”, nhằm khai thác một cách bền
vững cái mà lâu nay vẫn chỉ được coi là tiềm năng. Muốn vậy, theo Quyết định số
150/QĐ-UBND ngày 31/01/2008, trong khoảng thời gian đến năm 2020, để từng bước
hoàn thiện cơ sở hạ tầng du lịch, Điện Biên cần một khoản kinh phí lên tới 2.820 tỷ
đồng.
Đương nhiên để làm được như thế, tức là để du lịch Điện Biên thật sự trở thành ngành
kinh tế mũi nhọn - trở thành tâm điểm của Chương trình du lịch Tây Bắc, vấn đề trước
tiên là phải đẩy nhanh tiến độ trùng tu, tôn tạo quần thể di tích Chiến thắng Điện Biên
Phủ. Đồng thời ưu tiên phát triển các hoạt động dịch vụ du lịch, tiếp tục đầu tư phát
triển các khu du lịch văn hóa, sinh thái, mở rộng hình thức du lịch cộng đồng, du lịch
danh thắng Cùng với các chính sách ưu đãi đầu tư, trải thảm đỏ mời gọi đầu tư hạ
23
tầng cơ sở cho một Điện Biên đẹp, hấp dẫn du khách; hẳn nhiều người còn nhớ một
hội nghị có tính chất “dấu mốc” ngày 18/6/2010 tại huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai; đó là:
Hội nghị triển khai hợp tác phát triển du lịch 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng. Tham dự hội
nghị, ngoài lãnh đạo 8 tỉnh (gồm: Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Phú Thọ, Hà Giang,
Hòa Bình, Sơn La và Điện Biên), có lãnh đạo Tổng cục Du lịch Việt Nam; đại diện tổ
chức Phát triển Hà Lan (SNV), Liên minh Châu Âu (EU); cùng đại diện một số công
ty du lịch lữ hành trong và ngoài nước. Hội nghị nhằm tổng kết những thành tựu, qua
đó xây dựng Dự thảo kế hoạch hợp tác du lịch khu vực giai đoạn 2010-2015.
Nằm trong chiến lược phát triển, khai thác các tiềm năng, thế mạnh du lịch cộng đồng,

UBND tỉnh Điện Biên vừa phê duyệt Đề án: “Xây dựng bản văn hóa dân tộc để phát
triển du lịch đến năm 2015”, do Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch chủ trì. Theo đó, lựa
chọn thêm 10 bản văn hóa để đầu tư xây dựng thành bản văn hóa - du lịch; trong đó có
một số bản vùng xa, biên giới như bản Trống Dình, xã Huổi Lèng và bản Tân Phong,
xã Si Pa Phìn (huyện Mường Chà) Trên thực tế Điện Biên còn nhiều tiềm năng cho
hình thức du lịch làng bản, du lịch cộng đồng. Có điều, làm thế nào để “đánh thức” các
tiềm năng ấy, biến tiềm năng thành lợi ích vật chất? Đó không đơn thuần một câu hỏi,
mà là một thách thức trước tư duy, tình yêu, trách nhiệm và năng lực của mỗi chúng ta
- đặc biệt với những người ở cương vị trách nhiệm cao
Góp phần giải bài toán bảo tồn và phát triển: Du lịch văn hóa - yếu tố tích cực giúp
bảo tồn và phát huy di sản kiến trúc
Trong cơn sốt phát triển kinh tế và đô thị hóa, các thành phố châu Á đã hủy hoại khá
nhiều di sản kiến trúc. Cả chục năm qua, mâu thuẩn đã thực sự nổ ra giữa một bên là
những người làm công tác văn hóa, bảo tồn có tiếng nói rất yếu ớt và bên kia là các
nhà hoạch định kinh tế, quản lý đô thị với sự hậu thuẩn mạnh mẽ của những thế lực
đầu cơ bất động sản, khai thác địa ốc và đầu tư nước ngoài. Việt Nam bước vào thời
kỳ phát triển kinh tế thị trường cũng không ra khỏi ngoại lệ, mà có lẽ còn tệ hại hơn do
vẫn còn nằm ở giai đoạn tranh tối tranh sáng hỗn độn chuyển tiếp từ kinh tế hoạch
định sang kinh tế thị trường. Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh là điển hình mâu thuẩn đó.
Phải chăng bài toán bảo tồn và phát triển cho đến nay vẫn chưa có lời giải đáp thỏa
đáng.
Nội dung tham luận muốn chứng minh điểu ngược lại, sẽ bàn mấy vấn đề sau đây:
-Hiện tượng “Tabula Rasa” khắp châu Á
-Làm sao để di sản không bị “đóng băng”?
-Du lịch văn hóa có thể là yếu tố tích cực giúp bảo tồn và phát huy di sản kiến trúc
Hiện tượng “Tabula Rasa” (triệt phá) khắp châu Á
24
Trong quá trình đô thị hóa ở Việt Nam đã nổ ra không ít tranh luận giữa một bên mong
muốn bảo tồn cái cũ và bên kia là phá đi để có chỗ xây dựng cái mới. Các nhà quản lý
đô thị và kinh tế thường mắng mỏ: Các nhà văn hóa, nghiên cứu kiến trúc các ông thì

nhìn ở đâu cũng thấy vốn quý di sản cần bảo tồn, vậy còn đâu ra chỗ để xây dựng công
trình phục vụ phát triển kinh tế đất nước! Đến các khu trung tâm Hà Nội hoặc TP.Hồ
Chí Minh, và thậm chí ở Huế, Đà Lạt ta cũng nghe không ít lời trách cứ tương tự của
các nhà đầu tư địa ốc nóng lòng muốn xây dựng nhà cao tầng khi họ gặp phải phản
ứng của các nhà bảo tồn di sản văn hóa và kiến trúc.
Trong lúc đó, tại các cuộc hội thảo văn hóa các nhà nghiên cứu lịch sử và bảo tồn đã
thốt lên không ít lời than vãn và báo động. Mũi dùi phê phán không chỉ nhắm vào các
nhà quản lý đô thị và kinh tế mà nhắm cả vào chính những người đang đảm nhiệm
công tác bảo tồn di sản thiếu hiểu biết và ý thức ở các địa phương.
Không phải chỉ ở Việt Nam, mà ngày nay ở khắp châu Á khuynh hướng Tabula Rasa
di sản kiến trúc để xây dựng nhà cửa mới tuy hiện đại nhưng vô cảm bị lên án khắp
nơi. Singapore nay hối tiếc đã vội vã loại bỏ di sản để hiện đại hóa. Trung Quốc bức
xúc trước làn sóng công trình hậu-hiện đại lấn át di sản…
Kể từ khi lập quốc từ đầu những năm 1960, quy hoạch đô thị Singapore đã từng rập
khuôn theo mô hình hiện đại phương Tây. Người ta đã tiến hành kế hoạch triệt phá,
không quan tâm đến phần lớn các công trình cổ và các công trình hiện có nhắm xây
dựng công trình mới đáp ứng yêu cầu của một trung tâm thương mại-tài chính quốc tế
khu vực. Kết quả là Singapore chẳng còn cái gì gọi được là bản sắc thị giác và bản sắc
văn hóa, ngoài vài công trình thuộc địa Anh, phố Tàu, phố Ấn Độ, phố Á rạp quy mô
nhỏ. Thành phố có lúc bị đánh giá là “tổng của một trăm chỗ định cư của những người
sống lưu vong”.

Tuy ai cũng nhìn nhận Singapore thành công xây dựng một đảo quốc giàu có và tiên
tiến vào bậc nhất, vậy mà xét về mặt văn hóa và bản sắc, Singapore vẫn là một thành
phố hiện đại vô hồn và khá lạc lỏng giữa bối cảnh châu Á. Người ta bắt đầu luyến tiếc:
Giá như họ đã không vội vả hủy hoại những khu phố cổ sinh động của Hoa kiều, di
dân Ấn, cư dân Mã Lai… thì Singapore có lẽ đã trở thành một thành phố ngã tư đường
đa văn hóa tiêu biểu nhất châu Á vậy. Phải chăng đây là một kinh nghiệm chua xót để
ta rút ra bài học bổ ích, đó là không nên vội vả phá bỏ cái cũ mà làm mất đi cái hồn đô
thị.

Tại Việt Nam tình hình cũng tương tự. Trong cơn lốc đô thị hóa vội vã, chúng ta đang
đứng trước nguy cơ xóa nhòa các di sản của quá khứ, phủ nhận nền kiến trúc của các
thế hệ đi trước. Thật đáng tiếc nếu các nhà lãnh đạo không đưa ra lập tức những chính
25