Bảo hiểm y tế toàn dân tại thành phố Đồng Hới tỉnh Quảng Bình Luận văn ThS. Kinh tế

I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ




TRỊNH VĂN CƢƠNG


BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN
TẠI THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI TỈNH QUẢNG BÌNH




LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ







Hà Nội - 2014


I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ


TRỊNH VĂN CƢƠNG


BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN
TẠI THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI TỈNH QUẢNG BÌNH

Chuyên ngành: Kinh tế Chính trị
Mã số: 60 31 01 01


LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ


Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Mai Thị Thanh Xuân


Hà Nội - 2014

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự
hướng dẫn của cô giáo hướng dẫn khoa học. Các số liệu và trích dẫn được sử
dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy.

LỜI CẢM ƠN

 , 

 , 
- 







.
, 

 
, 



, .


 
, , 
, , 


.

Hà Nội, tháng 12 năm 2014

TÓM TẮT LUẬN VĂN




 


Trịnh Văn Cƣơng
PGS.TS. Mai Thị Thanh Xuân
Thc hin Bo him y t n cc,
nhm thc hin tin b n i sng ca
t b phn ca h th
hoo vc kho 
 t p, BHYT Vin
ca mi cp vi tii mt
n nay c  tham gia BHYT, t l 
p so vc kho ca m
T ng Hi, tnh Qung BHYT thi gian
qua, nh khi Lut bo him y t u lc tin
    c. Nhi   i thuc
disc kho bng vic s
dng th BHYT. Tuy vy, t l   ng Hi tham gia
BHYT ti thc chung c 
mi ch t 74%.





            
- 

- 


-

u, luc trng
ng v dt ra, nhng hn ch i vi bo him y t 
 ng H
  ng s  o, ch o ca cp u 
quyp trong vic thc hi
 hoch v n 2012-
 ng Hy mn, ph bi
 t v BHYT;  ng hong phi hp c  
 p vng quy ch c th  trin khai
thc hin Lut Bo him y t l bao ph BHYT; C tc
ng phc vi m t
th       ti      nh,
cha b
ng.
Kt qu c tr
ng nht vi mm v  ra.

MỤC LỤC

Danh mc t vit tt i
Danh mng ii
D iii

M U 1
: TNG V
N, KINH NGHIM V BO HIM Y T  4
1.1. Tu 4
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về bảo hiểm y tế 4
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về bảo hiểm y tế tại các địa phương
và tỉnh Quảng Bình 7
1.1.3. Nhận xét chung về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài và
khoảng trống đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu 9
1.2. Nhng v n v bo him y t  10
1.2.1. Khái niệm, bản chất và đặc điểm của Bảo hiểm y tế 10
1.2.2. Bảo hiểm y tế toàn dân 19
1.2.3. Điều kiện để thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân 34
1.3. Kinh nghim  mt s tnh v bo him y t c cho
 ng Hi, tnh Qu 37
1.3.1. Kinh nghiệm của một số địa phương về bảo hiểm y tế toàn dân 37
1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng
Bình 40
: U 41
n 41
2.1.1. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử 41
2.1.2. Phương pháp trừu tượng hóa khoa học 42

 th 43
2.2.1. Phương pháp lôgíc - lịch sử 43
2.2.2. Phương pháp thống kê - so sánh 44
2.2.3. Phương pháp phân tích - tổng hợp 44
2.2.4. Phương pháp thu thập và xử lý số liệu 45
: THC TRNG BO HIM Y T  T
NG HI, TNH QU 46

u kin t  -  ng Hi ng
n bo him y t  46
3.1.1. Điều kiện tự nhiên 46
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 47
3.2. Thc trn bo him y t  ng Hi
t n nay 49
3.2.1. Mở rộng độ bao phủ đối tượng tham gia bảo hiểm y tế 49
3.2.2. Phát triển mạng lưới cơ sở y tế 54
3.2.3. Phát triển quỹ BHYT 56
3.2.4. Năng lực tổ chức khám, chữa bệnh 61
 65
3.3.1. Những thành tựu cơ bản 65
3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân 67
: C HIN BO HIM Y T 72
 NG H 72
m, mn bo him y t 
ng H 72
4.1.1. Quan điểm 72
4.1.2. Mục tiêu 74

4.2. Mt s gic hin bo him y t  
ph ng Hi 75
4.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng, chính
quyền trong việc thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân trên địa bàn 75
4.2.2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp
luật về bảo hiểm y tế toàn dân đến tận người dân 76
4.2.3. Đổi mới cơ chế, chính sách và thủ tục hành chính để nâng cao
chất lượng dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế 78
4.2.4. Nâng cao chất lượng dịch vụ bảo hiểm y tế cho người tham gia . 80
4.2.5. Tăng cường phối hợp hoạt động của các phòng, ban, ngành,

đoàn thể các cấp với cơ quan bảo hiểm xã hội 83
4.2.6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra 84
KT LUN 85
U THAM KHO 88











i

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

STT
Từ viết tắt
Nguyên Nghĩa
1
BHYT
Bo him y t
2
BHXH
Bo hii
3


Bnh vi
4
CSSK
c kho
5
DVKT
Dch v k thut
6
GDP
Tng sn phm quc ni
7

H
8
KCB
a bnh
9
NSNN
c
10

 ng Hi
11
TTYT

12
TW

13
TYT

Trm y t
14
UBND

15
VTYT
V



ii

DANH MỤC CÁC BẢNG

STT
Bảng
Nội dung
Trang
1
Bng 3.1
ng, s 
n 2013
49
2
Bng 3.2
Bao ph  BHYT th
52
3
Bng 3.3
 a bn 2013

54
4
Bng 3.4
 BHYT c ng H
n 2013
56
5
Bng 3.5
 n 2013
59
6
Bng 3.6
a bnh BHYT  ng
H
61













iii

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

STT
Biểu
Nội dung
Trang
1
Biu 3.1


51
2
Biu 3.2
Bao ph v  
53
3
Biu 3.3
i qu  ng Hi
n 2013
60

1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Thc hin Bo him y t  n c
c, nhm thc hin tin b n i
sng cmt b phn ca h th
mo vc kho 
su t p, BHYT Vit Nam 

n ca mi cp vi tii
mc. H tht v BHYT t
thip vn kinh t - i cc; s i tham gia
  n li c   
c m r BHYT bt bu nguyn nay
c  tham gia BHYT. T l p so
vc kho (CSSK) ca mc hi
b

-
-  


            -

to-  -

 , an
 01/

2
     



 
4





“Bảo hiểm y tế
toàn dân tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình” 
Tại sao phải thực hiện bảo hiểm y tế
toàn dân? Thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình phải làm gì để sớm hoàn
thành bảo hiểm y tế toàn dân trên địa bàn?
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Mu ca lu c trng BHYT
t ng Hi t n nay, ch ra nhng hn ch 
  xu

y ho






 
2.2. Nhiệm vụ
 c mc  lum v:
- 


















 
cho vi

i dung c

.
- 





   ng Hi
t n hu, ch ra nhng vn
 .

3
-  xuy m





 ng H
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
   u c     th   c kho cho
ng BHYT.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Phm vi nu hong 
+ Phm v k: 

 




ph ng Hi, tnh Qu.
+ Phm vi thi gian: t khi Lut bo him y t u lc (
n 31/12/2013.
4. Đóng góp của luận văn
+ Làm rõ thêm những vấn đề lý luận về BHYT toàn dân.
+ Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động BHYT toàn dân tại thành
phố Đồng Hới trong giai đoạn 2008-2013, chỉ rõ những thành tựu, hạn chế
và căn nguyên của những hạn chế đó.
+ Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thành BHYT toàn dân trên địa
bàn thành phố Đồng Hới vào năm 2020.
5. Kết cấu của luận văn
n m u, kt lun, ph ldanh mu tham kho,
ni dung luc kt cu gm 4  sau:
Chương 1: T u ng v n,

kinh nghim v bo him y t 
Chương 2: u
Chương 3: Thc trng Bo him y t ti t ng Hi,
tnh Qu
Chương 4thc hin bo him y t i
t ng Hi, tnh Qu

4
Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ
LUẬN, KINH NGHIỆM VỀ BẢO HIỂM Y TẾ TOÀN DÂN

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Bo him Y t t trong nhi quan trng,
t v i lc nhiu t chc, nhi
u. Trong nh t v hot
ng BHYT  , 
    c 
u v    t v
BHYT tnh Qu
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về bảo hiểm y tế
- "Các giải pháp cơ bản nhằm tiến tới thực hiện Bảo hiểm y tế toàn dân"
 u khoa hc do tiPh
u khoa hc, Bo hii Vi nhi 
c thc hi c kho 
 gi  n
ca BHYTn chc trng ca
  cn nha mt s 
gip trung   h 
a m  

cn vin phong
tc, tng nhn v 
c trng v hong BHYT, v cung cch v y t
vt cht y t, s c, s i cnh vi ra nhng
hn chn BHYT ca Vit Nam trong thi

5
 n, thc trng hong BHYT  Vit Nam, nh
c n nhm tin ti thc hin
 i
  xut thm, thgi
thc hin BHYT theo lun ti vic bao ph 
- "Những giải pháp thúc đẩy tiến trình BHYT toàn dân", (2007) c
 ng thun
lng gii phy tin
 V mt thun ln thc BHYT
u thit tha thu nhc sng c
a bc khe.
 ti l
i  bnh vin,
 tng mc khiy m
vi BHYT; mi nhi
cnh kinh t n thc c v m quan
trng c  cn
ch. Nhin l
a v i thc hi thc hin m
 n, ph
bin trit v 
o, qu chc thc hilut v BHYT cp
a bnh  n; ci

 ta b,
c ngh nghip trong cung cp dch v a bt
ng vic thc hi          
nhim quc v BHYT, s phi hp gi

6
c v     chc thanh tra, kim tra, x   m
trong thc hit v BHYT.
- "Thực hiện chính sách Bảo hiểm Y tế ở nước ta thành tựu, thách thức
và giải pháp", (2009) c
 . T c hii
ba li Ngh hi quan trng v 
chng BHYT. H thng t chc b 
 tn, nhit v
          c trin khai  
i c m rn s
ng; quyn li ca   chc
nh, cha bc trin khai c khu
v, chi qu nh
nh ng tn ti, bt cp
 bao ph p (kho), mt s
quyn li ci quan h gia quyn
lc gii quyt tng
b, thip d khc phng hn ch, bt cc
t v a
bnh c n y mnh thc hin.
- Gt, c,
Viu la U ng v Quc Hu
 "Bảo hiểm y tế toàn dân - Thực trạng và kiến nghị"ti 
cn t Viu L ca Quc Hi

gii thiu mt s  BHYT, t Nam
nh mc th   
nhi l  3 - m bo bao ph 

7
 c tin kinh nghim quc t cho tht
c hiu d tham gia t
nguyn,  c gia, luu ht bt buc thc hi
tuy th u kin kinh t 
i.  c trng thc
hi Vit Namt v BHYT
hi t l bao ph BHYT, m tip cn v dch v y t; ghi nhn
p c   ra
nhng bt cp trong t chc thc hin. T   xut si,
b sung mt s v Lut Bo him y t, nhm thc hin m
 trt.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về bảo hiểm y tế tại các địa phương và
tỉnh Quảng Bình
- "Đánh giá thực trạng và hiệu quả áp dụng phương thức chi trả bảo
hiểm y tế bắt buộc tại các bệnh viện tuyến huyện tỉnh Thanh Hoá" (2005),
Lun in s y hc ca Trn Khc Ln Quc gia. Lun
 c trng thc hic chi tr ng
ch v BHYT bt buc ti hai bnh vin huyn Ho 
- iu qu c chi tr 
nh sut theo th BHYT bt buc ti hai bnh vi
1997 - 1998.
- "Nghiên cứu thực trạng và góp phần hoàn thiện mô hình khám chữa
bệnh bảo hiểm y tế tại trạm y tế xã Phù Linh và Đức Hoà huyện Sóc Sơn,
thành phố Hà Nội" (2005). LuTin s y hc c
tn Quc gia. Trong lu  kin th 

s hiu bit trong thp, ch ra
nhng kt qu  c, nhng tn ti, hn ch u t   

8
nhi v y t thc hin nhim v a bnh
 u hiu qu ca mt s bi
can thia b BHYT t
 i.
- Bảo hiểm y tế cho người nghèo ở Hà Nội” (2010), 

cho

-

 


L
.
- "Bảo hiểm y tế cho người nghèo ở tỉnh Nghệ An" (2014), Lun 
Thc s ca Nguyn Th , ng i hc kinh ti hc Quc gia
i. Luc trng hoi
i tnh Ngh An trong thc nhi
ghi nhn, ch ra nhng vi
hn ch, bt c p dch v y t 
hn ch, th ta bnh m dng qu 
bin; c y ra. Lu nhng v ni
cm i phc gii quy 5%
a bnh ng; m
KCB t huyn tnh b i; mng BHYT phc tt li cho

9
ng tham gia BHYT. T  n phi
thc hing b trong thi gian ti.
- "Kết quả sau 3 năm thực hiện Luật Bảo hiểm y tế" (2013), ca Phan
 
   trin khai Lut Bo him y t, s phi, kt hp gi  
 ng dn trin khai thc hin Lut Bo him y t qua 3 i
tnh Qu,  i nhng kt qu  n thc
 t v BHYT c   s d       
a bc chuyn bi
c a bnh trong tn thi
Bo hii  thc hin vic kho cho
t s ng m
t ra; ving cn
     c cp th BHYT cho tr  i 6 tu 
chm; cha bnh t y t u
hn ch kic, v t c
qu BHYT c s bn v
 tin tn 2012 - t ti
Quy-TTg ca Th 
n mn ging phc
va bnh.
1.1.3. Nhận xét chung về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài và
khoảng trống đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu
u u
  cn hong BHYT.
 cn nhia
hong BHYT c nhng v v n c

10
tin, t  n ho
 rt l ng
Hi, tnh Qu o, ng d   .
Nhng               tham
kho, k thc hin lu
 c bi
ng Hi, tnh Qu
b Hin nay, c26% s t ng
Hi, tnh Qu a tham gia BHYT;    - i c
nh Qup nhi
ng ln n hong BHYT.  trin khai thc hin tt l
  
 thng v 
ph ng Hi, tnh Qu
   u gi     
 th v thc trng hong BHYT ti 
ph ng H  th nhy nhanh vic thc hin BHYT
 ng Hn tr t cn tip
tu.
1.2. Những vấn đề lý luận cơ bản về bảo hiểm y tế toàn dân
1.2.1. Khái niệm, bản chất và đặc điểm của Bảo hiểm y tế
1.2.1.1. Khái niệm và bản chất của Bảo hiểm y tế
a. Khái niệm
u h gii, Vit Nam tha nhn quan
m ca T chc Y t th gi chng Quc t (ILO)
v p cn BHYT,  t ni dung thui
hong phi li nhun, nhm b i tham gia

11

khi gp ri ro, nh tt.
Theo T t Nam, o him do
c t chc, quhng s p th
 c kha b
 [31]. Theo u 2, Lut Bo him y t c Quc h
: "Bo him y t c bo hi dng
c khoi nhuc
t chc thc hii nh ca
Lut" [23]. y, v      t kim mt khon tin
trong s tin thu nhp ca m  
c t chc qu 
mt khon tin tr  nh, cha bi tham
gia qu  nh tm bo cho nhng
   t, cha tr
phc sc khe sau bnh tt.
H thng BHXH v y t c bit
i chi tr trc tic th hii
bnh s c cha tr n khi khe mnh bng m thut
y t hin th  
n tn v BHYT.
Trong luc hia ra trong
Lut BHYT, 2008.
BHYT i theo nhip cn.
Lup cn BHYT i gm: BHYT t nguy
BHYT bt buc.
BHYT tự nguyện c bo hic thc hi
mc i nhu nguy c

12
khm, bnh tt t qu bo him y t. BHYT t nguy

di vi mu t  c i
t bun tham gia BHYT t nguy
ng mc dch v i vi tham gia BHYT bt
buc, hc tp, du lch ti Vit Nam. BHYT t
nguyng vi m
n kinh t, gi c i
t buc.
BHYT bắt buộc  i vi mi
ng nhng khu vm lc kinh t , th
 p nh (ti nh
m l % thu nhp ci tham gia
bo hing ch 
BHYT li d  ki nnh ca
 BHYT bt bung ch  BHYT khi KCB
ngonh, chu trm, chn
         thut, phu thu  ch
truyn; s dng vt b y tc thanh
 ng hp s dch v k thut
t t l nht quy
i bnh BHYT t n chi pt m
tnh (tr mt s ng nhnh)
b. Bản chất của bảo hiểm y tế
Bo him y t t trong nh  i ca mi
quc gia, nhm bc khn ph
nhim ca c, ca mi t ch c 
kt cht ch  chia s ri ro bnh tng gi

13

c thu ri ro bnh tt; bn chc th hin 

s .
Bo him y t i li thu nh
i li thu nhp c nhm m
thc hii. M 
c ng sc khnh mt t l ph
mc ti c ti      c
m nng, nh ca bnh to him phi chu.
Bo him y t t ni dung ca BHXH. Bo him y t   
 trong h thi. Ma bo him y t m
m bp cn dch v  ng
i bnh buc phs y t  c
KCB, mi l phi mt mt khoc bit vi nhng bnh
nh hin s dng nh k thut cao trong
cha tr, s di thut tiu tr 
bnh vi khoa bnh rt ln, vi nhng kho
 t lo lic. Bnh ty con
m cnh lo ngi, nhi vi nh phi vay
 cha tr, bnh ti ta n n
vai h. Nhu kin kinh t c cng
t bnh tt hi b nh ta
 kinh t, s tn ti ca b
thn s nh ci.
1.2.1.2. Đặc điểm của bảo hiểm y tế
Thứ nhất, bo him y t  chuyn giao ri ro ti  
ng t m sang co hin