Kinh tế
Doanh nghiệp
Sản xuất
Mark-e ting
Tài chính
R &D
Quản trị
Nhân lực
Chính trị
Văn hóa - XH
Dân số
Pháp luật
ĐK Tự nhiên
KH - KT
Quốc tế
ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - LUẬT
KHOA: KINH TẾ ĐỐI NGOẠI
LỚP : K08402B
Bộ môn:
QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC
Chương 4 :
PHÂN TÍCH
NỘI BỘ DOANH NGHIỆP
GVHD: ThS. Nguyễn Khánh Trung
Nhóm thực hiện :
1. Trương Thị Hoàng Điệp K08402 0246
2. Nguyễn Thị Thuý Hằng K08402 0250
3. Trần Phi Hổ K08402 0255
4. Bùi Phúc Gia Hưng K08402 0261
5. Hoàng Mộng Ngọc K08402 0286
6. Nguyễn Thị Hoài Phương K08402 0296
7. Lê Toàn K08402 0319
8. Lương Bá Quỳnh Trân K08402 0323
9. Mai Hoàng Lâm Viên K08402 0339
10. Nguyễn Lê Vy K08402 0344
11. Võ Trần Phi Yến K08402 0348
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 3 năm 2011
3
MỤC LỤC
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH NỘI BỘ DOANH NGHIỆP...........................................1
1. MÔI TRƯỜNG NỘI BỘ DOANH NGHIỆP..................................................2
2. CÁC YẾU TỐ CẦN PHÂN TÍCH..................................................................2
1. QUẢN TRỊ SẢN XUẤT/TÁC NGHIỆP...................................................2
1.1. Một số khái niệm.................................................................................2
a. Sản xuất.............................................................................................................2
b. Khái niệm về quản trị sản xuất/tác nghiệp........................................................4
1.2. Các quyết định (chức năng) trong quản trị sản xuất..............................4
a. Quy trình sản xuất.............................................................................................4
b. Công suất...........................................................................................................6
c. Hàng tồn kho.................................................................................................7
d. Việc cung ứng nguyên liệu.................................................................................8
e. Cơ sở vật chất của doanh nghiệp....................................................................10
f. Chất lượng......................................................................................................10
2.2 TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP.......................................................................11
2.1.Phân tích các tỷ số tài chính..............................................................12
a. Tỷ số thanh toán .............................................................................................12
a.1 Tỷ số thanh toán hiện hành..................................................................................12
a.2 Tỷ số thanh toán nhanh .......................................................................................13
b. Các tỉ số đòn bẫy tài chính (các chỉ số về đòn cân nợ) .................................13
b.1 Tỷ số nợ trên tài sản.............................................................................................14
b.2 Tỷ số nợ trên vốn cổ phần....................................................................................14
b.3 Tỷ số tổng tài sản trên vốn cổ phần ....................................................................15
4
c. Khả năng thanh toán lãi vay...........................................................................15
d. Các tỷ số hoạt động........................................................................................15
d.1 Số vòng quay các khoản phải thu.........................................................................16
d.2 Số vòng quay hàng tồn kho..................................................................................16
d.3 Hiệu suất sử dụng tài sản cố định........................................................................16
d.4 Hiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản........................................................................16
d.5 Hiệu suất sử dụng vốn cổ phần............................................................................17
e. Các tỷ số sinh lợi ............................................................................................17
e.1 Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu (ROS)..................................................................17
e.2 Tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản (ROA)...............................................................17
e.3 Tỷ suất sinh lợi trên vốn cổ phần (ROE)..............................................................18
f. Giá trị thị trường ...........................................................................................18
f.1 Thu nhập mỗi cổ phần (EPS)................................................................................18
f.2 Tỷ lệ chi trả cổ tức................................................................................................18
f.3 Tỷ số giá thị trường trên thu nhập (P/E)...............................................................19
f.4 Tỷ suất cổ tức........................................................................................................29
2.2. Đánh giá các tỷ số tài chính thông qua phương pháp so sánh...........20
a. So sánh theo thời gian...................................................................................20
b. So sánh với những chuẩn mực của ngành. ...................................................21
2.3. Một số vấn đề gặp phải khi so sánh các tỷ số tài chính.....................22
3.4.Liên hệ thực tiễn với công ty sữa vinamilk.......................................22
2.3 NHÂN SỰ.......................................................................................................25
2.3.1 Khái niệm.....................................................................................................25
a. Lên kế hoạch & tuyển dụng ..........................................................................25
b. Đào tạo & phát triển.....................................................................................25
c. Xây dựng đội ngũ kế cận...............................................................................25
5
2.3.2 Các vị trí trong Quản Trị Nhân Sự.................................................................26
2.3.3 Thực tiễn từ công ty Vinamilk......................................................................27
2.4 MARKETING – TIẾP THỊ..............................................................................29
2.4.1 Vai trò của Marketing....................................................................................29
2.4.2 Những vấn đề cần xem xét trong hoạt động Marketing.................................30
a. Product - Sản Phẩm..............................................................................................31
a.1 Danh mục sản phẩm sữa của Vinamilk..............................................................31
a.2 Mẫu mã, bao bì...................................................................................................31
a.3 Nhãn hiệu............................................................................................................32
a.4 Chất lượng sản phẩm..........................................................................................32
b. Price - Giá cả................................................................................................33
b.1 Các nhân tố ảnh hưởng .....................................................................................33
b.2 Các chiến lược giá trong thời gian qua..............................................................35
c. Place - Phân Phối..........................................................................................36
d. Promotion -Cổ Động...........................................................................................37
d.1 Quảng Cáo..........................................................................................................37
d.2 Quan hệ công chúng...........................................................................................38
5. NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN – R&D...........................................39
5.1.Định nghĩa và chức năng..................................................................39
5.2.Một số vấn đề cần lưu ý khi đánh giá hoạt động R&D của doanh
nghiệp..............................................................................................42
a. Doanh nghiệp có bộ phận R&D không?.......................................................42
b. Chi phí sử dụng cho R&D.............................................................................43
c. Hình thức hoạt động R&D............................................................................44
d. Lực lượng nhân sự và trang thiết bị..............................................................45
6. HỆ THỐNG THÔNG TIN....................................................................46
6
6.1.Quy trình xử lý thông tin..................................................................46
6.2.Các bước cần thiết khi hình thành một hệ thống thông tin của Porter và
Miller...............................................................................................47
6.3.Các vấn đề cần xem xét về hệ thống thông tin trong doanh nhiệp.....48
2.6.4 Hệ thống thông tin quản lý............................................................................48
a. Các loại thông tin quản lý....................................................................49
b. Các loại hệ thống thông tin quản lý thông dụng .....................................49
c. Cấu trúc hệ thống thông tin quản lý........................................................50
3. MA TRẬN ĐÁNH GIÁ CÁC YẾU TỐ NỘI BỘ_Ma trận IFE ........................52
1. TẠI SAO PHẢI XÂY DỰNG MA TRẬN IFE - Ý NGHĨA..................52
2. CẤU TRÚC MA TRẬN IFE................................................................52
3. CÁCH ĐÁNH GIÁ...............................................................................53
4. VÍ DỤ...................................................................................................54
5. XÂY DỰNG MA TRẬN IFE CHO CÔNG TY VINAMILK...............56
4. MỘT VÀI MÔ HÌNH ỨNG DỤNG TRONG MARKETING VÀ QUẢN LÝ
CỦA DOANH NGHIỆP...............................................................................57
4.1. MÔ HÌNH 4P...................................................................................................57
4.1.1. Product (Sản phẩm).......................................................................................57
4.1.2. Price (Giá).....................................................................................................60
4.1.3. Place (Kênh phân phối).................................................................................68
4.1.4. Promotion (Chiêu thị)....................................................................................69
4.2. MÔ HÌNH 4C...................................................................................................71
4.3. MÔ HÌNH 7S...................................................................................................73
4.3.1. Cơ cấu tổ chức (Structure).............................................................................74
4.3.2. Hệ thống (System).........................................................................................74
4.3.3. Chiến lược (Strategy)....................................................................................75
4.3.4. Kỹ năng (Skills)............................................................................................75
4.3.5. Đội ngũ nhân viên (Staff)..............................................................................76
7
4.3.6. Văn hóa doanh nghiệp (Style)........................................................................77
4.3.7. Giá trị chung (Shared value)..........................................................................77
5. MỘT SỐ ĐÁNH GIÁ VỀ TÌNH HÌNH NỘI BỘ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
VIỆT NAM............................................................................................................79
1. NHÂN SỰ.............................................................................................79
5.2 TÀI CHÍNH.....................................................................................................81
5.3 MARKETING.................................................................................................82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
8
CHƯƠNG 4:
PHÂN TÍCH NỘI BỘ DOANH NGHIỆP
1. MÔI TRƯỜNG NỘI BỘ DOANH NGHIỆP
Môi trường tác động lên doanh nghiệp bao gồm môi trường bên ngoài và môi
trường bên trong. Việc nghiên cứu môi trường ảnh hưởng đến doanh nghiệp là một
nội dung quan trọng trong quản trị chiến lược, kết quả của những nghiên cứu sẽ là
bước đệm quan trọng cho quá trình quản trị sau này của doanh nghiệp.
Môi trường nội bộ doanh nghiệp thường bao gồm 6 yếu tố: sản xuất, tài chính,
nhân sự, tiếp thị, nghiên cứu và phát triển, quản lí thông tin.
Phân tích môi trường nội bộ doanh nghiệp là việc rà soát, đánh giá các mặt của
doanh nghiệp, mối quan hệ giữa các bộ phận, chỉ ra những điểm mạnh cũng như các
9
điểm yếu mà doanh nghiệp còn mắc phải, là tiền đề cho việc tận dụng và phát huy
những mặt mạnh, hạn chế, khắc phục và sửa chữa những yếu điểm đang tồn tại, là
một trong số những bước quan trọng trong việc hình thành chiến lược của doanh
nghiệp. Bởi tất cả các tổ chức đều có những điểm mạnh và điểm yếu trong lĩnh vực
kinh doanh, không công ty nào mạnh hay yếu đều nhau ở mọi mặt.
Trong quá trình kiểm soát nội bộ cần có các giám đốc đại diện của các bộ phận và
phòng ban cùng tham gia vào quá trình nhận xét các điểm mạnh yếu của doanh
nghiệp. Kiểm soát nội bộ cần tập trung và đồng hóa và đánh giá các thông tin về các
hoạt động của công ty. Cho nên, quá trình kiểm soát nội bộ là công cụ tích cực nhất
để cải thiện quá trình thông tin liên lạc trong tổ chức. Thông qua quá trình kiểm soát
nội bộ, những người tham gia thực hiện nó có nhiều cơ hội hiểu được các công việc,
bộ phận, phòng ban của họ phù hợp như thế nào với tổng thể tổ chức. Điều này sẽ
giúp ích cho các nhà quản trị viên hoàn thành công việc của mình tốt hơn nếu họ biết
được công việc của họ ảnh hưởng như thế nào đến các lĩnh vực hoạt động khác của
công ty.
2. CÁC YẾU TỐ CẦN PHÂN TÍCH
1. QUẢN TRỊ SẢN XUẤT/TÁC NGHIỆP
1.1.Một số khái niệm
a. Sản xuất
Theo quan niệm phổ biến trên thế giới hiện nay, chức năng sản xuất được hiểu là
một quá trình tạo ra hàng hóa hoặc dịch vụ.
1
Một hệ thống sản xuất nhận đầu vào là nguyên liệu thô, con người, máy móc, nhà
xưởng, kỹ thuật công nghệ, tiền mặt và các nguồn tài nguyên khác để chuyển đổi nó
thành sản phẩm hoặc dịch vụ. Quá trình chuyển đổi này được xem là trọng tâm của
sản xuất và cũng là hoạt động phổ biến của một hệ thống sản xuất. Mối quan tâm
11 Tham khảo tài liệu: Doanh nhân 360 (17/4/2010). Quản trị sản xuất là gì?. Đăng tải trên:
/>10
hàng đầu của các nhà quản trị hệ thống sản xuất (những người quản trị trong sản xuất
và điều hành) là các hoạt động biến đổi trong quá trình sản xuất. Để có một cái nhìn
tổng quát về quá trình sản xuất, nhóm sẽ phác họa thông qua bảng bên dưới.
Đầu vào Chuyển hóa Đầu ra
Nguồn nhân lực
Nguyên liệu
Công nghệ
Máy móc, thiết bị
Tiền vốn
Khoa học và nghệ thuật quản trị
Làm biến đổi
Tăng thêm giá trị
Hàng hóa
Dịch vụ
Thực chất sản xuất chính là quá trình biến đổi các yếu tố đầu vào, biến chúng
thành các sản phẩm hoặc dịch vụ đầu ra.
Theo nghĩa rộng, sản xuất bao gồm bất kỳ hoạt động nào nhằm thoả mãn nhu cầu
của con người. Để dễ dàng tiếp cận, có thể chia quá trình sản xuất thành 3 bậc:
Sản xuất bậc 1 (khai thác nguyên thuỷ): là hình thức sản xuất dựa vào khai
thác tài nguyên thiên nhiên hoặc là những hoạt động sử dụng các nguồn tài
nguyên sẵn có, có ở dạng tự nhiên như khai thác quặng mỏ, khai thác lâm sản,
đánh bắt hải sản, trồng trọt...
Sản xuất bậc 2 (ngành chế biến): là hình thức sản xuất, chế tạo, chế biến các
loại nguyên liệu thô hay tài nguyên thiên nhiên thành hàng hóa.
Sản xuất bậc 3 (ngành dịch vụ): cung cấp hệ thống các dịch vụ nhằm thỏa mãn
nhu cầu đa dạng của con người như: bốc dỡ hàng hóa, bưu điện, viễn thông,
ngân hàng, tài chính, bảo hiểm, y tế, giáo dục... Trong nền sản xuất bậc 3, dịch
vụ được sản xuất nhiều hơn cac hàng hóa hữu hình. Các nhà sản xuất được
cung cấp những điều kiện thuận lợi và dịch vụ phạm vi rộng lớn.
11
b. Khái niệm về quản trị sản xuất/tác nghiệp
“Quản trị sản xuất/tác nghiệp bao gồm tất cả các hoạt động liên quan đến việc
quản trị các yếu tố đầu vào, tổ chức, phối hợp các yếu tố đó nhằm chuyển hóa chúng
thành các sản phẩm vật chất hoặc dịch vụ với hiệu quả cao nhất”
2
.
Để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ thật tốt, các doanh nghiệp đều cần phải thực hiện
3 chức năng: marketing, sản xuất, tài chính. Mỗi chức năng hoạt động một cách độc
lập để đạt được mục tiêu riêng của mình đồng thời cũng phải làm việc cùng nhau để
đạt được mục tiêu chung cho tổ chức về lợi ích, sự tồn tại và tăng trưởng trong một
điều kiện kinh doanh năng động.
Với những vai trò và tác động của quản trị sản xuất/tác nghiệp, nó có tầm quan
trọng đặc biệt trong hoạt động của doanh nghiệp. Nếu quản trị tốt, ứng dụng các
phương pháp quản trị khoa học thì sẽ tạo khả năng sinh lợi lớn cho doanh nghiệp.
Ngược lại nếu quản trị không hiệu quả sẽ làm cho doanh nghiệp thua lỗ, thậm chí có
thể bị phá sản.
1.2. Các quyết định (chức năng) trong quản trị sản xuất
a. Quy trình sản xuất
Những quyết định về quy trình liên quan đến việc thiết kế hệ thống sản xuất vật
lý. Những quyết định chi tiết bao gồm “quyết định về việc lựa chọn công nghệ, cách
bố trí các điều kiện làm việc, phân tích quy trình, sắp xếp, định vị các thiết bị, cân
đối dây chuyền, kiểm tra quy trình, và phân tích vận chuyển”
3
.
Để làm rõ quyết định về quy trình sản xuất trong quá trình quản trị sản xuất,
nhóm sẽ phân tích dựa trên những số liệu và thực trạng của công ty sữa Vinamilk.
Vinamilk là doanh nghiệp hàng đầu về sản xuất sữa và các sản phẩm từ sữa. Vinamilk
chiếm khoảng 39% thị phần trên toàn quốc. Để làm được điều này doanh nghiệp đã
22 Tham khảo tài liệu: Trương Chí Tiến – Nguyễn Văn Duyệt (24/7/2009). Giới thiệu về quản trị sản xuất.
Đăng tải trên: />33 Fred R.David. Khái luận về quản trị chiến lược, NXB Thống Kê.
12
có những đầu tư rất lớn cho công nghệ sản xuất. Hiện nay, doanh nghiệp đang sử
dụng công nghệ sản xuất và đóng gói hiện đại tại tất cả các nhà máy của mình. Công
ty đã nhập khẩu công nghệ từ các nước châu Âu như Đức, Ý và Thụy Sĩ để ứng dụng
vào dây chuyền sản xuất. Tính đến nay Vinamilk cũng là công ty duy nhất tại Việt
Nam sở hữu hệ thống máy móc sử dụng công nghệ sấy phun do Niro của Đan Mạch -
hãng dẫn đầu thế giới về công nghệ sấy công nghiệp sản xuất. Các công ty như Dutch
Lady (công ty trực thuộc của Friesland Foods), Nestle và New Zealand Milk cũng sử
dụng công nghệ này vào quy trình sản xuất. Ngoài ra, công ty còn sử dụng các dây
chuyền sản xuất đạt chuẩn quốc tế do Tetra Pak cung cấp để cho ra sản phẩm sữa và
các sản phẩm giá trị cộng thêm khác.
Một điển hình nổi bật cho việc đầu tư của Vinamilk vào công nghệ sản xuất là
việc công ty đã hoàn thành công trình xây dựng mở rộng và nâng công suất nhà máy
sữa Tiên Sơn (Khu Công nghiệp Tiên Sơn, Huyện Tiên Du, Tỉnh Bắc Ninh)
4
. Nhà máy
sử dụng công nghệ sản xuất sữa tiên tiến nhất của Đức và Thuỵ Điển, với công suất
sữa đặc: 85 triệu hộp/năm, sữa chua: 360 triệu hũ/ năm (36 triệu lít/ năm), sữa nước
và nước trái cây: 120 triệu lít/năm, kem: 2 triệu lít/năm, sữa đậu nành: 56 triệu
lít/năm; chủ yếu phục vụ thị trường ở các tỉnh phía Bắc.
Bên cạnh đó, Vinamilk cũng đã có một bước đột phá khá lớn về công nghệ trong
việc thu mua nguyên liệu sữa đầu vào. Ý tưởng này xuất phát từ Tổng giám đốc của
công ty Vinamilk, bà là người mở đầu cho phong trào nuôi bò sữa trong nước, tạo lập
các vùng nguyên liệu sữa để giảm dần nguyên liệu nhập ngoại vào những năm đầu
thập niên 1990. Để làm được điều này, Vinamilk đã mạnh dạn nhập máy móc hiện
đại nhất để sản xuất sữa tươi tiệt trùng và thu mua sữa của nông dân với giá cao hơn
nguyên liệu sữa nhập khẩu. Công ty đã chấp nhận giảm lãi để khuyến khích, phát
triển đàn bò sữa trong nước. Nếu như năm 1990-1991 chỉ mới có 3.000 con thì hiện
nay đàn bò đã lên đến 107.000 con, cho sản lượng sữa 120 triệu lít/năm, chiếm 25%
tổng nguyên liệu sản xuất của công ty.
44 VTC News (8/10/2010). Vinamilk hoàn tất mở rộng nhà máy sữa Tiên Sơn. Đăng tải trên:
/>13
Là một công ty thu mua sữa bò tươi nguyên liệu chiếm hơn 60% sản lượng của cả
nước, mỗi ngày Vinamilk đang thu mua trên 400 tấn sữa bò tươi nguyên liệu từ hệ
thống 86 đại lý trung chuyển sữa bố trí theo các khu vực chăn nuôi bò sữa khắp cả
nước, được tổ chức chặt chẽ, đảm bảo tiêu chuẩn và chất lượng sữa, bao tiêu toàn bộ
nguyên liệu sữa cho bà con nông dân trong suốt những năm qua. Các đại lý trung
chuyển sữa của Vinamilk được đầu tư cơ sở vật chất, bồn bảo quản lạnh hoặc được
Vinamilk hỗ trợ qua hình thức tín dụng.
Các đại lý có trách nhiệm bảo quản, vận chuyển sữa đúng theo các quy định trong
hợp đồng hàng năm với Vinamilk. Toàn bộ quá trình lấy mẫu, phân tích, xác định tiền
sữa chi trả cho hộ chăn nuôi bò sữa đều do cán bộ kiểm tra chất lượng (KCS) của các
nhà máy Vinamilk tiến hành. Hiện ngoài các trang trại của các hộ chăn nuôi bò sữa,
Vinamilk đã trực tiếp đầu tư hơn 500 tỷ đồng cho 5 trang trại kiểu mẫu với quy mô
công nghiệp hiện đại tại Nghệ An, Thanh Hoá, Tuyên Quang, Bình Định, Lâm Đồng.
b. Công suất
Các quyết định về công suất bao gồm những quyết định mức sản lượng tôt nhất
đối với tổ chức – không quá nhiều cũng không quá ít. Những quyết định cụ thể gồm
có “dự đoán, hoạch định các điều kiện làm việc, hoạch định tổng quát, lập chương
trình, hoạch định công suất, phân tích trật tự xếp hàng”
5
.
Trong suốt năm 2010, trên hàng Á xuất sắc nhất năm 2010 do tạp chí
Forbes Asia bình chọn. Được Vietnam Report loạt các phương tiện thông tin
đại chúng thông tin liên tục về những thành công rực rỡ của Công ty Vinamilk:
là đại diện đầu tiên của Việt Nam có mặt trong Top 200 doanh nghiệp Châu
(VNR) xếp hạng top 5 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam. Ngoài ra
Vinamilk cũng được Nielsen Singapore xếp vào một trong 10 thương hiệu được
người tiêu dùng Việt Nam yêu thích nhất – mà nếu chỉ tính riêng ngành nước
giải khát thì Vinamilk đứng ở vị trí số 1.
55 Fred R.David. Khái luận về quản trị chiến lược, NXB Thống Kê.
14
Và cho đến hiện nay, Vinamilk đã có trên 200 mặt hàng sữa và sản phẩm từ
sữa như: sữa đặc, sữa bột cho trẻ em và người lớn, bột dinh dưỡng, sữa tươi, sữa
chua uống, sữa chua ăn, sữa đậu nành, kem, phô-mai, nước ép trái cây, nước giải
khát…Với định hướng phát triển đúng, các nhà máy sữa: Hà Nội, Bình Định, Cần
Thơ, Sài Gòn, Nghệ An lần lượt ra đời để chế biến, sản xuất sữa.
Tháng 8/2010, Vinamilk đã khởi công nhà máy sữa lớn nhất Đông Nam Á tại
Bình Dương. Đây là nhà máy chuyên về sản xuất sữa nước với công suất ban đầu đạt
400 triệu lít/năm và trong giai doan 2 sẽ nâng lên 800 triệu lít/năm, Đó là dự án Nhà
máy Megafactory tại khu Công nghiệp Mỹ Phước - Bình Dương. Dự kiến, Nhà máy
bắt đầu đi vào hoạt động vào cuối năm 2012, đáp ứng nhu cầu phát triển khu vực
phía Nam của Vinamilk. Nhà máy chế biến sữa bột tại khu Công nghiệp Việt Nam -
Singapore chuyên sản xuất các sản phẩm sữa bột với công suất 52.000tấn/năm (gấp 4
lần công suất sản xuất sữa bột của công ty Dielac hiện nay). Tổng giá trị của hai dự
án lên đến 240 triệu USD. Khi đi vào hoạt động, dự kiến trong quý 3 và quý 4/2012,
hai dự án này sẽ góp phần giúp Vinamilk cung ứng ra thị trường những dòng sản
phẩm chất lượng, giàu giá trị dinh dưỡng, đáp ứng sự mong mỏi ngày càng cao của
giới tiêu dùng. Tháng 10/2010, Vinamilk đã hoàn thành công trình xây dựng mở rộng
và nâng công suất nhà máy sữa Tiên Sơn (khu Công nghiệp Tiên Sơn, tỉnh Bắc Ninh),
cho công suất sữa đặc 85 triệu hộp/năm, sữa chua 36 triệu lít/năm. Một dự án nữa dự
kiến đi vào hoạt động trong quý 3/2011 là Nhà máy sữa Đà Nẵng tại khu Công
nghiệp Hòa Khánh (Đà Nẵng) chuyên sản xuất sữa tươi và sữa chua với công suất 70
triệu lít sữa tươi và 24 triệu lít sữa chua/năm. Tổng giá trị đầu tư 23 triệu USD.
c. Hàng tồn kho
Những quyết định về hàng tồn kho liên quan đến việc quản trị mức nguyên
vật liệu thô, công việc trong quy trình, và thành phẩm. Những quyết định cụ
thể bao gồm: đặt hàng gì, khi nào đặt hàng, đặt hàng bao nhiêu, và quản trị
nguyên liệu, vật liệu.
15
Lại nói đến công ty Vinamilk, hiện nay công ty đang có một hệ thống phân
phối rộng lớn và vững chắc. Sản phẩm của Vinamilk không chỉ tạo được tên
tuổi trong nước mà còn mở rộng xuất khẩu sang một số nước: Mỹ, Pháp, Ba
Lan, Đức, khu vực Đông Nam Á, … VINAMILK luôn mang đến cho người tiêu
dùng những sản phẩm chất lượng, bổ dưỡng và ngon miệng nhất cho sức khoẻ.
Người tiêu dùng sẽ không phải lo lắng khi dùng sản phẩm của Vinamilk. Mọi lứa
tuổi, đối tượng đều phù hợp với Vinamilk.
Với sự đa dạng về sản phẩm, Vinamilk hiện có trên 200 mặt hàng sữa và các sản
phẩm từ sữa gồm: sữa đặc, sữa bột, bột dinh dưỡng, sữa tươi, kem, sữa chua, phô –
mai. Và các sản phẩm khác như: sữa đậu nành, nước ép trái cây, bánh, cà phê hòa tan,
nước uống đóng chai, trà, chocolate hòa tan ...
Đặc biệt, trong thời gian qua, Vinamilk đã không ngừng đổi mới công nghệ, đầu
tư dây chuyền máy móc thiết bị hiện đại nâng cao công tác quản lý và chất lượng sản
phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Như vậy, Vinamilk đã
có một dây chuyền cung ứng và quản lý sản phẩm rất tốt. Đồng nghĩa với việc,
Vinamilk đang làm rất tốt vấn đề quản lý hàng tồn kho của mình.
d. Việc cung ứng nguyên liệu
Giá cả, chất lượng và mức độ cung ứng nguyên vật liệu, quan hệ với nhà cung cấp
là một phần quyết định tới chất lượng sản phẩm cũng như tính liên tục của quá trình
sản xuất.
Khi một tổ chức lựa chọn đúng nhà cung cấp tiềm năng đồng thời giữ được mối
quan hệ lâu dài thì đầu vào cho hoạt động sản xuất sẽ được đảm bảo, tổ chức sẽ
không bị ảnh hưởng bởi sự khan hiếm hay những biến động về thị trường.
Rõ ràng trong một dây chuyền sản xuất sản phẩm, nguyên liệu đầu vào
chiếm một vị trí rất quan trọng. Để có sản phẩm với mức giá cạnh tranh nhất
thì doanh nghiệp phải tự chủ được nguồn nguyên liệu. Nắm bắt được tính cấp
thiết đó, ngay từ những năm đầu thập niên 1990, bà Mai Kiều Liên – Tổng
16
giám đốc công ty Vinamilk đã đề xuất ý tưởng nuôi bò sữa ngay trong nước,
tận dụng được nguồn nguyên liệu ngay trong nước.
“Hiện 80% lượng sữa tươi trong nước đã được Vinamilk thu mua. Với loại sữa
tươi 100%, Vinamilk đã làm chủ hoàn toàn về nguyên liệu và có dư để chế biến sữa
chua và các sản phẩm sữa khác”
6
. Thế nhưng, với tốc độ tăng trưởng từ 25%-30%
(tương ứng với doanh thu tăng thêm 4.000 đến 5.000 tỷ đồng/năm), thì lượng sữa
trong nước hiện nay sẽ không đủ đáp ứng sản xuất.
Để chuẩn bị chiến lược đường dài, Vinamilk đã hình thành và phát triển các trang
trại bò sữa từ Bắc vào Nam. Mỗi trang trại sẽ nuôi khoảng 2.000 con bò. Từ đây sẽ
chuyển giao con giống, kỹ thuật nuôi cho người dân địa phương, mỗi hộ sẽ nuôi
khoảng 3 - 5 con. Việc làm này sẽ góp phần cải thiện đời sống người dân. Cứ với đà
phát triển như hiện nay, đến năm 2015, Vinamilk sẽ chủ động được khoảng 40%-50%
nguồn nguyên liệu.
Mặt khác, nguyên liệu đầu vào là yếu tố quan trọng đầu tiên quyết định đến chất
lượng sữa, do đó Vinamilk luôn chú trọng phát triển nguồn nguyên liệu để đảm bảo
chất lượng sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Và chăm sóc tốt đàn bò trong nước là
một trong những yếu tố tạo nên thành công nguồn nguyên liệu. Nhóm sẽ phân tích sơ
lược quá trình này để cho thấy được quy trình quản trị khá hiệu quả về nguyên liệu
đầu vào. Về chuồng trại, tất cả đều được xây dựng hiện đại và với tiêu chuẩn cao như
hệ thống mái che áp dụng công nghệ chống nóng bằng tôn lạnh với lớp nguyên liệu
cách nhiệt, hệ thống cào phân, máng nước tự động… Các ô nằm nghỉ cho bò được lót
bằng nệm cao su nhập từ Thụy Điển. Mỗi con bò đều được đeo ở dưới cổ một con
chip điện tử bằng hệ thống Alpro hiện đại do công ty Delaval cung cấp. Những con
chip này sẽ giúp kiểm tra chính xác lượng sữa của từng con bò. Toàn bộ thức ăn cho
các con bò trong nông trại đều được chuẩn bị theo phương pháp TMR (Total Mixxing
Rotation) khẩu phần trộn tổng hợp gồm: cỏ tươi hoặc ủ, rỉ mật, khô dầu, đậu tương…
66 Vietbao.vn (23/2/2011). Vinamilk luôn đảm bảo thu mua sữa tươi cho dân. Được lấy về từ:
/>DAN/75280014/250/.
17
nhằm đảm bảo giàu dinh dưỡng, cho sữa nhiều và chất lượng cao. Môi trường sống
bên trong cũng như ngoài trang trại luôn được thông thoáng, an toàn nhờ hệ thống xử
lý chất thải hiện đại có tác dụng bảo vệ môi trường. Chẳng hạn như toàn bộ chất thải
rắn từ trang trại sẽ được thu hồi sản xuất phân bón cho các đồng cỏ. Nước thải sẽ
được xử lý sinh học thông qua hồ lắng và sử dụng tưới cho đồng cỏ. Đặc biệt, chất
lượng nguồn nguyên liệu sữa cũng được đảm và thống nhất cho tới khi thu hoạch.
Toàn bộ dây chuyền vắt sữa tự động của hãng Delaval sẽ giúp sữa bò chảy thẳng vào
hệ thống làm lạnh nhanh chóng từ 37
0
C xuống còn 4
0
C, đảm bảo sữa được bảo quản
tốt nhất trước khi đưa đến nhà máy chế biến. Một điều thú vị ít người biết là tại trang
trại bò sữa Vinamilk, có cả những quy định rất đặc biệt với nhân viên, nhằm giúp đàn
bò thoải mái nhất. Ví dụ như trong quá trình vắt sữa, nhân viên phải tắt điện thoại di
động để không gây ồn ào, căng thẳng đến bò. Khi tiếp xúc với đàn bò tuyệt đối phải
nhẹ nhàng, thân thiện, không được lớn tiếng và la hét làm bò… stress. Tất cả đều
nhằm mục đích: mỗi “cô” bò sữa thời @ sẽ góp phần để cung cấp nguồn nguyên liệu
sữa lý tưởng nhất cho các khách hàng của sữa tươi 100% thiên nhiên Vinamilk trên
cả nước.
e. Cơ sở vật chất của doanh nghiệp
Sự bố trí các phương tiện sản xuất, qui hoạch và tận dụng phương tiện máy móc
thiết bị, đồng thời quản lý hiệu năng kỹ thuật của các phương tiện và việc sử dụng
công suất của dây chuyền sản xuất - thiết bị và công nghệ sản xuất là yếu tố cần quan
tâm, nó sẽ ảnh hưởng tới năng suất lao động của toàn bộ doanh nghiệp. Các phân tích
cần được tiến hành để có thể đạt được năng lực sản xuất cao nhất.
Những tiến trình nêu trên thực hiện tốt là điều kiện tiên quyết cho tổ chức có thể
quản lý đầu vào cũng như quản lý những hoạt động trước sản xuất một cách tốt nhất,
nó ảnh hưởng mật thiết tới quá trình sản xuất và cho ra đời sản phẩm
f. Chất lượng
18
Việc kiểm soát được chất lượng cũng như số lượng sản phẩm đảm bảo cho đúng
với mục tiêu đề ra, đồng thời làm cho sản xuất đúng với tiến độ đã lên kế hoạch.
Các quyết định về chất lượng nhằm đảm bảo sản xuất ra những hàng hóa, dịch vụ
có chất lượng cao. Các quyết định chi tiết bao gồm: kiểm tra chất lượng, lấy mẫu, thử
nghiệm, đảm bảo chất lượng và kiểm soát chi phí
2.2 TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
Để tiến hành hoạt động kinh doanh bất kỳ doanh nghiệp cũng phải có một nguồn
vốn nhất định. Quá trình hoạt động của doanh nghiệp gắn liền với quá trình hình
thành, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp. Các luồng tiền tệ gắn
với hoạt động đầu tư và hoạt động kinh doanh, khiến cho các dòng tiền đi vào và đi
ra tạo nên luồng vận động tài chính.
Tài chính doanh nghiệp là quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ
phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp nhằm góp phần đạt tới các mục
tiêu của doanh nghiệp.
Quản trị tài chính doanh nghiệp chính là lựa chọn và đưa ra các quyết định tài
chính, tổ chức, thực hiện các quyết định đó nhằm đạt được mục tiêu hoạt động tài
chính của doanh nghiệp đó là tối đa hóa lợi nhuận, không ngừng làm gia tăng giá trị
của doanh nghiệp và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.
Quản trị tài chính doanh nghiệp có vai trò to lớn trong hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp. Nó giữ những vai trò chủ yếu sau:
- Huy động đảm bảo đầy đủ vốn cho các hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp. Trong kinh doanh, doanh nghiệp có các nhu cầu vốn ngắn hạn
và dài hạn cho các hoạt động kinh doanh thường xuyên và các hoạt động đầu
tư dài hạn. Tài chính doanh nghiệp phải xác định đúng đắn các nhu cầu về
vốn, sau đó lựa chọn các hình thức huy động vốn từ bên trong và bên ngoài
để đáp ứng các nhu cầu đó.
- Tổ chức sử dụng vốn có hiệu quả và tiết kiệm. Hiệu quả của hoạt động
kinh doanh phụ thuộc rất lớn vào tổ chức sử dụng vốn. Tài chính doanh
19
nghiệp đánh giá và lựa chọn các dự án đầu tư trên cơ sở sinh lời và khả năng
phân tích rủi ro từ đó chọn ra phương án đầu tư tối ưu.
- Giám sát, kiểm soát chặt chẽ các mặt sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp thông qua các hình thức chi tiền hằng ngày, thực hiện các chi tiêu tài
chính… nhà quản lý có thể kiể soát các mặt hoạt động của doanh nghiệp
phát hiện kịp thời những vướng mắc trong kinh doanh từ đó đưa ra các quyết
định điều chỉnh phù hợp.
2.1.Phân tích các tỷ số tài chính
Điểm khởi đầu để đánh giá vị trí tài của chính của công ty là tính toán và phân
tích năm tiêu thức cơ bản của hệ thống tài chính: thanh toán, đòn bẩy, hoạt động, sinh
lợi và giá trị thị trường
a. Tỷ số thanh toán
a.1 Tỷ số thanh toán hiện hành
Một trong những thước đo khả năng thanh toán của một công ty được sử dụng
rộng rãi nhất là khả năng thanh toán hiện hành.
Tài sản lưu động bao gồm các khoản vốn bằng tiền, đầu tư tài chính ngắn hạn (bao
gồmchứng khoán thị trường), các khoản phải thu, hàng tồn kho và tài sản lưu động
khác. Nợ ngắn hạn là các khoản nợ phải trả trong năm bao gồm: vay ngắn hạn, vay
dài hạn đến hạn trả và các khoản phải trả khác.
Tỷ số R
c
cho thấy công ty có bao nhiêu tài sản có thể chuyển đổi thanh tiền mặt
để đảm bảo thanh toán các khoản nợ ngắn hạn. Tỷ số này đo lường khả năng trả nợ
của công ty.
Nếu tỷ số thanh toán hiện hành giảm cho thấy khả năng thanh toán giảm và cũng
là dấu hiệu báo trước những khó khăn về tài chính sẽ xảy ra.
Obj101Obj102
20
Nếu tỷ số thanh toán hiện hành cao điều đó có nghĩa là công ty luôn sẵn sàng thanh
toán các khoản nợ. Tuy nhiên, nếu tỷ số thanh toán hiện hành quá cao sẽ làm giảm
hiệu quả hoạt động vì công ty đã đầu tư quá nhiều vào tài sản lưu động hay nói cách
khác việc quản lý tài sản lưu động không hiệu quả (ví dụ: có quá nhiều tiền mặt nhàn
rỗi, nợ phải đòi, hàng tồn kho ứ đọng). Một công ty nếu dự trữ nhiều hàng tồn kho thì
sẽ có tỷ số thanh toán hiện hành cao, mà ta đã biết hàng tồn kho là tài sản khó hoán
chuyển thành tiền, nhất là hàng tồn kho ứ đọng, kém phẩm chất. Vì thế, trong nhiều
trường hợp, tỷ số thanh toán hiện hành không phản ánh chính xác khả năng thanh
toán của công ty.
a.2 Tỷ số thanh toán nhanh
Tỷ số thanh toán nhanh được tính toán dựa trên những tài sản lưu động có thể
nhanh chóng chuyển đổi thành tiền, đôi khi chúng gọi là “Tài sản có tính thanh
khoản”, “tài sản có tính thanh khoản” bao gồm tất cả tài sản lưu động trừ hàng tồn
kho.
Tỷ số thanh toán nhanh cho biết rằng nếu hàng tồn kho của công ty ứ đọng, không
đáng giá thì công ty sẽ lâm vào khó khăn tài chính gọi là “không có khả năng chi trả”.
“Không có khả năng chi trả” xảy ra khi một công ty không đủ tiền để trả các khoản
nợ khi chúng đến hạn.
b. Các tỉ số đòn bẫy tài chính (các chỉ số về đòn cân nợ)
Tỷ số đòn bẩy tài chính đánh giá mức độ mà một công ty tài trợ cho hoạt động
kinh doanh của mình bằng vốn vay. Khi một công ty vay tiền, công ty luôn phải thực
hiện một chuỗi thanh toán cố định. Vì các cổ đông chỉ nhận được những gì còn lại
sau khi chi trả cho chủ nợ, nợ vay được xem như là tạo ra đòn bẩy. Trong thời kỳ khó
khăn, các công ty có đòn bẩy tài chính cao có khả năng không trả được nợ. Vì thế khi
Obj103
21
công ty muốn vay tiền, ngân hàng sẽ đánh giá xem công ty có vay quá nhiều hay
không. Ngân hàng cũng xét xem công ty có duy trì nợ vay của mình trong hạn mức
cho phép không.
Các nhà cung cấp tín dụng căn cứ vào tỷ số đòn bẩy tài chính để ấn định mức lãi
suất cho vay đối với công ty (vì công ty càng có nhiều nợ vay, rủi ro về mặt tài chính
càng lớn). Ở các nước phát triển, người ta đánh giá được độ rủi ro này và tính vào lãi
suất cho vay. Điều đó có nghĩa là công ty càng vay nhiều thì lãi suất càng cao.
Đối với công ty, tỷ số đòn bẩy tài chính giúp nhà quản trị tài chính lựa chọn cấu
trúc vốn hợp lý nhất cho công ty. Qua tỷ số đòn bẩy tài chính nhà đầu tư thấy được
rủi ro về tài chính của công ty từ đó dẫn đến quyết định đầu tư của mình. Các tỷ số
đòn bẩy thông thường là:
b.1 Tỷ số nợ trên tài sản
Tỷ số này cho thấy bao nhiêu phần trăm tài sản của công ty được tài trợ bằng vốn
vay.
Tổng nợ: bao gồm toàn bộ khoản nợ ngắn hạn và dài hạn tại thời điểm lập báo
cáo tài chính gồm: các khoản phải trả, vay ngắn hạn, nợ dài hạn do đi vay hay phát
hành trái phiếu dài hạn. Tổng tài sản: toàn bộ tài sản của công ty tại thời điểm lập báo
cáo.
b.2 Tỷ số nợ trên vốn cổ phần
Tỷ số nợ trên vốn cổ phần = T ng n V n c ph nổ ợ ố ổ ầ
Obj104
22
Để thấy được mức độ tài trợ bằng vốn vay một cách thường xuyên (qua đó thấy
được rủi ro về mặt tài chính mà công ty phải chịu), người ta dùng tỷ số nợ dài hạn
trên vốn cổ phần
Tỷ số nợ dài hạn trên vốn cổ phần = N dài h nV n c ph nợ ạ ố ổ ầ
b.3 Tỷ số tổng tài sản trên vốn cổ phần
Một tỷ số khác cũng được sử dụng đến để tính toán mức độ đi vay (rủi ro về tài
chính) mà công ty đang gánh chịu đó là tỷ số tổng tài sản trên vốn cổ phần.
Tỷ số tài sản trên vốn cổ phần = Toàn b tài s nV n c ph nộ ả ố ổ ầ
c. Khả năng thanh toán lãi vay
Lãi vay hàng năm là chi phí tài chính cố định và chúng ta muốn biết công ty sẵn
sàng trả lãi đến mức nào. Cụ thể hơn chúng ta muốn biết rằng liệu số vốn đi vay có thể
sử dụng tốt đến mức nào, có thể đem lại khoản lợi nhuận bao nhiêu và đủ bù đắp lãi
vay hay không. Tỷ số này dùng để đo mức độ mà lợi nhuận phát sinh do sử dụng vốn
để đảm bảo trả lãi vay hàng năm như thế nào. Nếu công ty quá yếu về mặt này, các
chủ nợ có thể đi đến kiện tụng và tuyên bố phá sản.
Trong công thức trên, phần tử số phản ánh số tiền mà công ty có thể được sử dụng
để trả lãi vay trong năm. Ở đây phải lấy tổng số lợi nhuận trước thuế và lãi vay vì lãi
vay được tính vào chi phí trước khi tính thuế thu nhập. Phần mẫu số là lãi vay, bao
gồm tiền lãi trả cho các khoản vay ngắn và dài hạn kể cả lãi do phát hành trái phiếu.
d. Các tỷ số hoạt động
Obj105
23
Các tỷ số hoạt động phản ảnh hiệu quả sử dụng các nguồn lực của công ty.
d.1 Số vòng quay các khoản phải thu
Các khoản phải thu là những hóa đơn bán hàng chưa thu tiền về do công ty thực
hiện chính sách bán chịu và các khoản tạm ứng chưa thanh toán, khoản trả trước cho
người bán… Số vòng quay các khoản phải thu được sử dụng để xem xét cẩn thận
việc thanh toán các khoản phải thu v.v. Khi khách hàng thanh toán tất cả các hóa đơn
của họ, lúc đó các khoản phải thu quay được một vòng.
d.2 Số vòng quay hàng tồn kho
Số vòng quay hàng tồn kho là một tiêu chuẩn đánh giá công ty sử dụng hàng tồn
kho của mình hiệu quả như thế nào.
Số vòng luân chuyển hàng tồn kho cao hay thấp tùy thuộc vào đặc điểm ngành
kinh doanh.
d.3 Hiệu suất sử dụng tài sản cố định
Tỷ số này nói lên 1$ tài sản cố định tạo ra được bao nhiêu $ doanh thu. Qua đó
đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản cố định ở công ty.
Obj106
Obj107
Obj108
24
Muốn đánh giá việc sử dụng tài sản cố định có hiệu quả không phải so sánh với
các công ty khác cùng ngành hoặc so sánh với các thời kỳ trước.
d.4 Hiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản
Hiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản đo lường 1$ tài sản tham gia vào quá trình sản
xuất kinh doanh sẽ tạo ra bao nhiêu $ doanh thu.
Nếu chỉ số này cao cho thấy công ty đang hoạt động gần hết công suất và rất khó
để mở rộng hoạt động nếu không đầu tư thêm vốn.
d.5 Hiệu suất sử dụng vốn cổ phần
Hiệu suất sử dụng vốn cổ phần là chỉ tiêu rất hữu ích trong việc phân tích khía
cạnh tài chính của công ty mà sẽ được đề cập kỹ hơn ở phần sau. Hiệu suất sử dụng
vốn cổ phần đo lường mối quan hệ giữa doanh thu và vốn cổ phần.
Nếu hiệu suất sử dụng vốn cổ phần của công ty lớn hơn tổng tài sản của công ty
vì công ty đã sử dụng đòn bẩy tài chính từ việc tài trợ bằng vốn vay.
e. Các tỷ số sinh lợi
Obj109
Obj110
Obj111
25
Đưa ra những thông tin biểu thị kết quả chung về quản lý cho thấy lợi nhuận do
doanh thu tiêu thụ và do doanh thu đầu tư.
e.1 Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu (ROS)
Chỉ tiêu này nói lên 1$ doanh thu tạo ra được bao nhiêu $ lợi nhuận.
e.2 Tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản (ROA)
Chỉ tiêu này đo lường khả năng sinh lợi trên 1$ vốn đầu tư vào công ty.
e.3 Tỷ suất sinh lợi trên vốn cổ phần (ROE)
Đây là chỉ tiêu nhà đầu tư rất quan tâm vì nó cho thấy khả năng tạo lãi của 1$ vốn
họ bỏ ra để đầu tư vào công ty.
Sự khác nhau giữa tỷ suất sinh lợi trên tổng tài sản và tỷ suất sinh lợi trên vốn cổ
phần là do công ty có sử dụng vốn vay. Nếu công ty không có vốn vay thì hai tỷ số
này sẽ bằng nhau.
f. Giá trị thị trường
Obj112
Obj113
Obj114