Pháp luật về vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động khuyết tật ở Việt Nam hiện nay Luận văn ThS. Luật

1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT




TRẦN THỊ TÚ ANH






PHÁP LUẬT VỀ VẤN ĐỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM
CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY






LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2014



2

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT



TRẦN THỊ TÚ ANH





PHÁP LUẬT VỀ VẤN ĐỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM
CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Chuyên ngành : Luật kinh tế
Mã số : 60 38 50


LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Lê Thị Hoài Thu



HÀ NỘI - 2014


3





Lời cam đoan


Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên
cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu, ví dụ và
trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy, chính
xác và trung thực. Những kết luận khoa học của
luận văn ch-a từng đ-ợc ai công bố trong bất kỳ
công trình nào khác.

Tác giả luận văn


Trần Thị Tú Anh

4
MỤC LỤC



Trang

Trang phụ bìa


Lời cam đoan


Mục lục


MỞ ĐẦU
1

Chương 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM VÀ
PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI
LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT

6
1.1.
Quan nim v gii quyt vit v gii quyt
ving khuyt tt
6
1.1.1.
m gii quyt ving khuyt tt
6
1.1.2.
  a gii quyt vi  i v   ng
khuyt tt
12
1.1.3.
   t v gii quyt vi   i lao
ng khuyt tt
15
1.2.
S u chnh ci vi gii quyt vi
ng khuyt tt
18
1.2.1.
c gii quyt ving khuyt tt
18
1.2.2.
Nt gii quyt vii lao ng
khuyt tt
22
1.2.3.
t trong vic gii quyt vii
ng khuyt tt

26
1.3.
t ca mt s c trong vic gii quyt vi
ng khuyt tng kinh nghim cho Vit Nam
27

Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC
LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT Ở VIỆT
NAM HIỆN NAY
31
2.1.
c s t v gii
quyt vii khuyt tt  Vit Nam
31

5
2.1.1.
t v gii quyt ving khuyt
t lung
31
2.1.2.
t v gii quyt ving khuyt
tt t  lung
33
2.2.
Thc trnh v gii quyt vii lao
ng khuyt tt
36
2.2.1.
V  th tham gia gii quyt vii lao

ng khuyt tt
36
2.2.2.
Qu gii quyt vii khuyt tt
47
2.3.
Thc tin gii quyt ving khuyt tt
50
2.3.1.
Thun li
50
2.3.2.
Kh
53
2.3.3.

56

Chương 3: HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ GIẢI
QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT
TẬT Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
62
3.1.
Nht ra cho vi
lut v gii quyt vi i khuyt tt
62
3.1.1.
V m
62
3.1.2.

V mt ch quan
63
3.2.
Mt s git v
gii quyt ving khuyt tt ti Vit Nam
64
3.2.1.
V nh ct
64
3.3.2.
V t chc hin
72

KẾT LUẬN
78

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
80




6
MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Vi c m
 c  hp ,
c bii vi khuyt tt bi h i chu thi th cht,
tinh thn  nh i     i khuyt tt  chu

nhiu bt li   t khi bi nhng phn
c t i.
Gii quyt ving khuyt t t
v  kinh t             ng
khuyt tc tu kin tip ci vi s  
cng hin nhc c i. Vic   ng
khuyt tt to ra ca ci vt chng b
ph i khuyt tt ki sng da
dm, ph thui , si cng, 
c mi tha nhn. t qui nhng
n kinh t bn vng, gii quyt vi i khuyt
t Vit Nam.
T nh lua ch  u:
"Pháp luật về vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động khuyết tật ở
Việt Nam hiện nay". V ng quy
t himt s gim khc phc nhng hn
ch, bt ct hin nay v gii quyt vi
i khuyt t t v gii quyt
vii khuyt tng khuyt t tip cn,
nm bi vin m
c bit ch, doanh nghic 

7
ng khuyt tt, m ra nhiu i vii
khuyt tt Vit Nam.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
  gii, v  khuyt t       i
khuyt tc rt nhi u.  Vit
Nam hin nay, v khuyt tu   
c hi cho ngh ng 

cu v khuyt tt  Vit Nam vu. u vn
 t s n phm v i khuyt tt do T chng
Quc t ti ViHướng tới cơ hội việc làm bình đẳng cho
người khuyết tật thông qua hệ thống pháp luật (xut b- T chc
ng quc t); Đào tạo và việc làm cho người tàn tật: Việt Nam 2002,
(Yulie Yoder) - T chng quc t, xut bPhân tích công
việc đơn lẻ và công việc tổng thể hướng dẫn phương pháp tạo việc làm cho
người khuyết tật (Robert Heron); Quản lý cơ sở vì hòa nhập của người khuyết
tật t bng quc t, xut b
Thi gian gt s u mi v i khuyt
t  Hòa nhập người khuyết tật Việt Nam, đánh giá cuối kỳ 2010, do
n Th Thii Yn thc hin -
tha thun ha t cht bn 12/2009); Việc làm
của người khuyết tật, kinh nghiệm và bài học rút ra từ dự án "Phát huy năng
lực của người khuyết tật tại thành phố Đà Nẵng thông qua các cơ hội và dịch
vụ y tế"ng - i, 2011; Quản lý giáo dục hòa nhập, do Trn
Ngc ch  ni hc Lut
     ng Giáo trình Luật người khuyết tật Việt Nam, do
PGS.TS Nguyn H 
ging d
Nt v gii quyt vii khuyt t
n c  cp

8
trong mt s : "Việc làm cho người khuyết tật -
một số cách tiếp cận",    yu hi tho v vi   i
khuyt tt t chc ti h H 8/2011;
ThS. Nguyn Ngc Ton: Dạy nghề và tạo việc làm cho người khuyết tật:
Thực trạng và những vấn đề đặt ram Th Thanh Vi
Lut hc, i hc Qui v  Pháp luật

về lao động tàn tật ở Việt Nam; LuLut hc ca Nguyn Th :
Hoàn thiện pháp luật về quyền của người khuyết tật ở Việt Nam hiện nay,
i, s 8(320), 
2013, H Th o v   Lut hc ti
ng i hc Lui: Pháp luật về việc làm cho người khuyết tật
i quyt ving khuyt tt ch mi
  cp  mt ni dung nh  
i quyt vii khuyt tt c
c ng v c th v 
cu nhiu. K tha nh; kt hp vi kt
qu ng h tr i khuyt tt t ch
ph ng ti Vi  lunh dn ch 
"Pháp luật về vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động khuyết tật ở
Việt Nam hiện nay" nh, b a h th
luc trng gii quyt vii khuyt tt  Vit Nam
hin nay.  xut git
 chc thc hi u qu ng
vii khuyt tt.
3. Mục đích nghiên cứu
u ca lum m h thn,
t v vii khuyt tt hing thi,
c tri quyt vii khuyt

9
tt  Vi  xuthi
c t chc thc hin trong thc tin nh
cao hiu qu gii quyt vii khuyt tt  Vit Nam.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Lunh
 t v vii khuyt tt.

Phạm vi nghiên cứu: Phu c  
 vii khuyt tt ti Vit Nam.
Thc trt t khi Lui khuyt t
u ln nay, nh xut gi
nh ct hiu qu v gii quyt
vii khuyt tt  Vit Nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Lun dn ca ch 
vt bin cht lch sng H  
quyi. S dp th
nhc trng c
kt lu t trong v
gii quyt vii khuyt tt  Vit Nam.
6. Ý nghĩa của luận văn
Về mặt lý luận:   thn,
nhng v n v gii quyt vii khuyt tt. T
ng nhn thc mi v c
bo v quyn ci khuyt tc vinh
v o nghi vi to vic  
la chn c hi viu v to dng d

10
i khuyt tp v
c v quyn ci khuyt t
Về mặt thực tiễn:    c trng ca vn    
thc tin trong vic gii quyt ving khuyt tt, nhm
 xut kin ngh   
phng hiu qu qung thu qu
trong t chc trin khai hong gii quyt vii khuyt tt 
Vit Nam hin nay.

7. Kết cấu của luận văn
 n m u, kt lu   c  u tham kho, ni
dung ca lu
Chương 1 gii quyt vilut v gii
quyt ving khuyt tt.
Chương 2: Thc trt v gii quyt vii lao
ng khuyt tt  Vit Nam.
Chương 3t v gii quyt vii lao
ng khuyt tt  Vit Nam hin nay.

11
Chương 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM
VÀ PHÁP LUẬT GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM
CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT

1.1. QUAN NIỆM VỀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI
QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT
1.1.1. Khái niệm giải quyết việc làm cho người lao động khuyết tật
1.1.1.1. Khái niệm và phân loại người khuyết tật
 ging nhm loi b nhng b
i khuyt ti gi vi
ng cho hm v v khuyt tt: khuyt t 
ng r u t v ng x
hi xung quanh h t t y tt tt
sn phm ci, bt ngun t ving vt th ng x
hc nhng nhu cu ca ti
ng c th i).
 loi quc t v khim khuyt, khuyt tt xut bu
i T chc Y t Th git s pht quan

trng gia khim khuyng khim khuyt
c gt tt [44, tr. khuyt tt k gii
hn hoc mt chn t s khim khuyn vic thc
hin mt hong trong khong thng ca mt
 bt li xu s khim khuyt hoc khuyt tt
hn ch thc hin mi vi tui
u t i 
Ti c s 159 ca ILO v phc hi ch i
khuyt t t t"i

12
khuyt t ch m t vip, tr
n v gi do hu qu ca
mt khim khuyt v th chc tha nhn" [38, Khou 1].
  a B lu"i khuyt tt
 th lc, hon tri
ng so v tui trong th 
   n vic h b hn ch 
cuc si" [12, tr. 17]. Lung v vinh
"i khuyt ti b suy gim kh  th lc hoc
trong mt thc tip din nhiu ln, khi hn ch
 v kh n trong ngh nghip" [12, tr. 18].
Lui khuyt ti"i
khuyt tc hii b khim khuyt mt hoc nhiu b ph
hoc b suy gim chc biu hii dng tt khing,
sinh hot, hc tp g" [33]. n
v  ng khuyt tt, khc phc nhng bt c     ng
khuyt t thun l
tr v mt vt cht hong khuyt tt, hoi s dng
ng khuyt tng lc hoch

c hii vc hiu qu.
 y, k  i khuyt t  ng ph thuc rt
nhit hot ca mc theo
inh khuyt tt, yu t u kin v kinh ti.
Qua nh thy  git
t v i khuyt tt.
i khuyt tt Vit Nam ca Ti hc Lut
i, xut b i khuyt tt
"i khuyt ti b khim khuyt mt hoc nhiu b phn

13
 hoc b suy gim chn nhng hn ch  
c tham gia ci khuyt t
ng vi nhng ch th " [41].
 lu i khuyt tt cn
ng dn tng v quyi. 
i khuyt tt phc thc t t tt gp phi nh
cn do yu t m bo h 
nhii s
th m v i khuyt tNgười khuyết tật
là người bị khiếm khuyết một hoặc nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm
chức năng dẫn đến những hạn chế trong việc tham gia vào các hoạt động
kinh tế, chính trị, xã hội trên cơ sở bình đẳng về quyền và nghĩa vụ với những
chủ thể khác.
 gii, do xu  khuyt t
  n v i khuyt t        
khuyt t y t n i khuyt tt  nh: mt
i suy gim kh n ng s b nh khuyt tt do s
suy gim chi  c gt qua
n ch v chng khuyt tu tr y

khoa hoc s dng c tr  (n xe l
vi v khuyt t suy gim kh ng
i khuyt tt i c
 nhm bo s tip
cn vi khuyt tt ho
c sng.

. P
k 

14
               
 gnk
              - 


 .
Tba 
   
 
. K
. T
             

 
  . 
        

 







 
              
              
  

15
 ;  


 

1.1.1.2. Giải quyết việc làm cho người lao động khuyết tật
         
    lao
 


  

v



 
t. 

; ; 
.






 

16
 



n "T 
    
" [38, K ].
 trong
 
i.
   c          
 Giải quyết việc làm cho người lao động khuyết tật
là quá trình tạo ra điều kiện và môi trường đảm bảo cho người lao động khuyết
tật trong độ tuổi lao động, đang có nhu cầu làm việc có cơ hội việc làm.
g
        





n 

 ); c
   h         

   



17
 

  

 . N
             

1.1.2. Ý nghĩa của giải quyết việc làm đối với người lao động
khuyết tật
G
,     

 
, 
  
 
Nam "

 " [14]. 

nh: "


" [15].
 vi 
 
    
i ph i. Theo 
-  

18
--
            -  



            
[18].
i khuyt tt c n i  o
c. Nu gii quyt c v vi i khuyt tt s n
i nhn thc v kh ng ca i khuyt tt. Vi m
n i khuyt tt  c, i khuyt tt i
ng cn tr  nay cn tip cn i khuyt tt  v
quyi khuyt tt  quyn
vi  to ra ca ci vt chng bng hii.
Thứ nhất, gii quyt vi i khuyt tt 
nhp, i si khuyt tt 
nhp vi c tin trong cuc sng.
Thc t  t nhi t tt nh
th, v a  i. i khuyt tt bit t 

c sng, hc tp  i t tt
n t b phn i khuyt tt  ti, mc
cm vi khim khuyt c, si ti
i, ngi giao ti s tr i. Nu c
 vic, nhng i khuyt tt  i th hic ca bn
 s  t  p vi cuc sng
i.
Thứ hai, gii quyt viu kin t i khuyt tt 
thii b

19
 ng  c    ng tp th   c,
ng khuyt tt i tii nh,
nhn thc ca i khuyt tt v b i. i
khuyt tt s thy  sng t  t 
b nhng mc cm. i khuyt tt p cng t 
t i, mang l  m cho
i khuyt tt.
Thứ ba, gii quyt vii khuyt t
nguc cho i.
i khuyt tt b phn c 
ri. y, i khuyt tt m trong vi
hong ca cc ci v
 n kinh t - i cng
 nh n ci.  Vit Nam, theo 
  15,3%
               
              
14,4%).  [16].
 li l i khuyt tt  

nhi khuyt t, vu i khuyt tt  
mong muc. Nu v vii khuyt tc
gii quyt t  t b phn i khuyt tt s tr   ng lao
n nhc rt
li.
i khuyt ti b suy gim v th ch
thn hoc biu hii dng khuyt tt khing,
sinh hot, hc tp gp nhin tr s 
t i. Nu c tu kin cn thit

20
    p      i khuyt tt  
sng, hoi theo sc khlng
  t tt . i khuyt tt s  i nh i
t tt  nguc ca  
n kinh t c. Thc t cho thy, i khuyt tt 
 cho nn kinh t cc.
1.1.3. Khái niệm pháp luật về giải quyết việc làm cho người lao
động khuyết tật
N i khuyt tc dn tng
t v gii quyt vii
ng khuyt tc dn ty
c quc t v quyn ci khuyt t7 ghi nhn
n ci khuyt tt gm: Quyc sng; quyc
tha nhng; quyc t 
trng cuc sc sc lp cng;
quy m; quyc t i, t 
 do quc tch; quyn t do bi p c
quyc bo v  tra tn, b i x  d    
nhn; quy t, bm dng; quyc tham gia

i s ng; quy
  thao; quych v y t; quyn
c h tr chc hi chc s
o tr ; quyc tip cc; quy
vi

  



21
 

Quyt trong nhng quyn kinh ti
i vi khuyt tt. m bc quyn lao
i khuyt tt s ti khuyt t t
c s khn ch s i x
cp trang tri cuc sng, t vt cht cho vic tip
cng th 

          


ng
 [23].
        


               


. v
 Quy
           


:
M          

 

22


 [12, tr. 11].

 
               



 
        8).
"

" [26, ].



 
         



pháp luật về giải quyết việc làm cho người lao động khuyết
tật là những quy định pháp lý được xây dựng nhằm loại bỏ bất công mà người
khuyết tật đang phải gánh chịu, xóa bỏ cơ chế khiến người khuyết tật bị tách
biệt ra ngoài xã hội, đồng thời tăng cường cơ hội việc làm bình đẳng cho họ
trong thị trường lao động trên cơ sở quyền có cơ hội công việc và việc làm.
C


23
   c

ng, 
; 

 
              
 
tham gia

.
1.2. SỰ ĐIỀU CHỈNH CỦA PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI GIẢI QUYẾT VIỆC
LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG KHUYẾT TẬT
1.2.1. Nguyên tắc giải quyết việc làm cho người lao động khuyết tật
Nguyên tắc thứ nhất   

Trong sut thi khuyt tt  
mt v cm ca phn ln m
hi v i khuyt tt ng cn h tr i i khuyt

tt  ho kh  c sng ca b
i khuyt tt  i ch hi
 th y, i khuyt tt y
 n cn . Trong khi
 x n i x ng  ng v i
trong tt c m c vn
 v quyi.
Mt trong nhn ca gii quyt vii
khuyt tt i x vi i khuyt tt. c

24
c t chng quc t ILO qunh trong Cc s 111 -
c v i x trong vi nghip. Bo v i lao
ng khuyt tt  i x c vic th
hin trong vim b nhp cc v
dch v o ngh h ti
x c th hin gia ng khuyt tt i ng 
gia n ng khuyt tt ng khuyt tt.
Thc t, ni s d     n nhn i
khuyt tt c bi theo h ng ca i khuyt
tt thp. Mi s dng nhn i khuyt tt 
vi i b ra mt kho cho ving,
ci thi vt chc cho i khuyt tt tip cn
 h th  Pi x i
vi i khuyt tt c ving rt d xy ra trong quan
h ng.
c pi x trong gii quyt vii
ng khuyt tt  i x trc tip;
pi x p; gn nhiu; ch n
bii x [12, tr. 27].

i x trc tip ng hp ng khuyt tt b
i x 
khuyt tt. i x trc ti i x 
bng gia gia nhng ng khuyt tt  ng i ng
nh trong luc thc ti t gia
nhng i ng 
  i x  p  ng hp    nh hoc
i s dng t ra ma chn khin ng
khuyt tt  t li nhi ng 

25
bii x nh  thc t li dn vic trit b
hon s ng v i x gia nhng ng
khuyt tt i ng nc bit nhm
ti x ng gia nhng khuyt
tt vi nhc s  i x.
n nhing hp xn nhm
mh hou qu m ca ng khuyt
tt hoc ng x hong chn t 
 c mnh hoc quyn l ng
khuyt tt   vic.
Ch n i x  khi mi hoc mt
t chu hoc khuyi x vi
 th khuyt tt.  c
vng, i m   o lc vi i lao
ng khuyt tt.
i x i vi i khuyt tt 
vc vi hin  vii khuyt tt tu
i x ng v vim vi
m bo vi t

i x i vi i khuyt tt t vic tip nhn ving),
 dm vit t 
s khim khuyt v th cht v ci, s
i x i vi i khuyt tt.
i vii khuyt t
i x t t
 nhm bi khuyt tt s c tip
ci vi ng. Mt phn c
viu chc tr p cp vi mi