Pháp luật về mua bán công ty cổ phần ở Việt Nam Luận văn ThS. Luật


KHOA LUẬT





NGUYÊ
̃
N THI
̣
NGO
̣
C GIAO




PHP LUẬT VỀ MUA BN
CÔNG TY CÔ
̉
PHÂ
̀
N Ơ
̉
VIÊ
̣
T NAM

Chuyên ngành: Luật Kinh tế

Mã số: 603850



LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC



Cn b hướng dẫn khoa học: TS Phan Thi
̣
Thanh Thu
̉
y




H NI - 2013
MỤC LỤC



















MỞ ĐẦU 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ MUA BN CÔNG TY
CỔ PHẦN V PHP LUẬT VỀ MUA BN CÔNG TY CỔ PHẦN 5
1.1  5
1.1.1  5
1.2.2   7
1.2 


 11
1.2.1 Khái  11
1.2.2.  16
1.2.3. 
 20
1.3  24
1.3.1  25
1.3.2  26

Chương 2: THỰC TRẠNG PHP LUẬT V THỰC TIỄN THI HNH
PHP LUẬT VỀ MUA BN CÔNG TY CỔ PHẦN Ở VIỆT NAM 27
2.1. 














 27
2.2 
 31
2.2.1 
 31
2.2.2. 
 45
2.2.3.  53
2.2.4 
 61
2.3 
 65
2.3.1 Các cam kt quc t ca Vin M&A 65
2.3.2  72
2.4 
 77
2.4.1. Pháp lut Trung Quc 78
2.4.2. Pháp lut Singapore 80
2.4.3. Pháp lut Hoa K 81

Chương 3: MT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HON THIỆN PHP
LUẬT VỀ HOẠT ĐNG MUA BN CÔNG TY CỔ PHẦN Ở
VIỆT NAM 85
3.1 
 85
3.2            
 86
3.2.1. 
 86
3.2.2. 
 87
3.2.3. H
 89
3.3    
 90
3.3.1. B



y 90
3.3.2 
















 &
















&A 96
KÊ
́
T LUÂ
̣
N 99

DANH MỤC TI LIỆU THAM KHẢO 101
DANH MỤC CC TỪ VIẾT TẮT

BLDS 2005 : 
 : 
CTCP : 


 : 
 : 
 : 




LCT 2004 : 
LCK 2006 : 
LDN 2005 : 
 2005 : 
LTM 2005 : 
M&A : 







1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
 - Mergers and Acquisitions  (



 .  & . 




. 3  , &A 








 

 
 
A Trong
M&
, . 
. 



  . M&A là
.
M&






























  &








, &











.
H






2
2005) 2004)  2006),

và nhu u 
      

 

“Php luật về mua bán CTCP ở Việt
Nam”  

 CTCP 
 

2. Tình hình nghiên cứu của Đề tài

       

“Thâu tóm-Hợp nhất doanh nghiệp dưới góc nhìn tài chính” 
  "Pháp luật về mua bán công ty ở Việt
Nam- Thực trạng và giải pháp” 
Hợp đồng mua bán doanh nghiệp theo pháp luật Việt Nam” 
Anh“Một số vấn đề về sáp nhập, mua lại doanh nghiệp và tình hình Việt
Nam”            
“Điều kiện xây dựng, phát triển thị trường mua bán và sáp nhập doanh nghiệp ở
Việt Nam”  
“ Thực trạng pháp luật về mua bán doanh nghiệp” 
          ;   “Hợp đồng mua bán

doanh nghiệp”             
); "Thâu
tóm và hợp nhất từ khía cạnh quản trị công ty: lý luận, kinh nghiệm quốc tế và thực
tiễn tại Việt Nam"           


3


; nghiên
          

 .
 công trình 


Rõ 


3. Mục đích nghiên cứu


, 


pháp 


- ;
- 


-              

- 
 
- 



4
 
4. Đối tượng và Phạm vi nghiên cứu

CTCP 

        “Pháp luật về mua bán CTCP ở Việt
Nam”, 
 
“công ty” 
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

-  . Trong quá trình

,
,  . , 
 ; 


 a


6. Kết cấu của luận văn
   
, 

Chương 1

Chương 2 

Chương 3 



5
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ MUA BN CÔNG TY
CỔ PHẦN V PHP LUẬT VỀ MUA BN CÔNG TY CỔ PHẦN


 

1.1 Lược sử về hoạt động mua bán công ty cổ phần
1.1.1 Hoạt đng mua bn Công ty cổ phần trên thế giới

       

 
thay 

công ty   mua
bán công ty.[22]

Làn sóng thứ nhất những năm 1897-1904: Làn sóng này 
                

n 

 

m 1904.
Làn sóng thứ hai những năm 1916-1929: Làn sóng này 

ng  



6
ng n
ng
 

-10-1929.
Làn sóng thứ ba là những năm 60 của thế kỉ XX: 

 
 
Làn sóng thứ tư là những năm 80 của thế kỉ XX: 
        

 
 
công ty rong giai a 


.
Làn sóng thứ năm từ năm 1992 đến nay: 
  m
i, không n

 
              
Mannesmann n
m 2000.[43]
 m nm và 


m 2008 


7

oàn tài chính hàng  

Châu Âu, Châu Á     i






            
th 
qua khó kh

1.2.2 Hoạt đng mua bn Công ty cổ phần ở Việt Nam
Theo báo cáo th
ông ty

 trong và ngoài nn
57
cô

  
nhng 

nm 2000 và tCông ty C
th nh r     oàn
Unilever nh rng 
. Nm 2003, có 41 th
[58];  
 
tháng 11 nm 2005; Kinh  mua th
hãng n
tháng 8 n 

USD.[16 




 
; 



8
(i) Lĩnh vực ngân hàng
t
 

Giai              án
      
t-TTg ngày 29/10/1999) 


n. 





 
i: Ngân hàng Thn hàng
Th
Phú- An Giang, Ngân hàng Th- .
Giai m 2006 
oàn tài chính, các ngân hàn
  
              
69/2007/N-CP "Về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của Ngân hàng
thương mại Việt Nam" của Chính phủ ban hành ngày 20/4/2007
m 2008,  
oàn

nhà n
Ngân hàng Th oàn   

       
Ngân hàng  
 ng 
ng 
th


9
m 2011) [69]. Trong khi  

ng la
ng
 trong và ngoài n
-y.[16]
(ii) Lĩnh vực phân phối bán lẻ: 
 cho phép các nhà  n

   
ng Hng.







 (HQ

i   
    
  Wall
 
là thông qua con 
.[16]
(iii) Trong lĩnh vực chứng khoán: 
              
khoán 
 
 

 
phép các nhà  n  

    hính (không có các công ty tài


10
oàn nhà n
50%-60% sau quá trình mua bán và thôn tính công ty.[16]
(iv) Trong lĩnh vực dược phẩm và kiểm toán: 
m  ng 


Trong ngành d

a 
 n
dng hàng nm.

m
2008) 


 

Xu h
M&A  (lĩnh vực dược phẩm) 
thay (đối với kiểm toán)
NT n16]
Tiê
̉
u kê
́
t: 
 ,  

ng M&A  








 sau:
Một là, m 

ng nhân, NT n


hn và có quy mô h


11
Hai là, 

cha có 

Ba là, 
 tài chính
.
1.2 Khái niệm mua bán công ty cổ phần và bản chất pháp lý của hoạt
viê
̣
c mua bán công ty cổ phần
1.2.1 Khi niệm mua bn công ty cổ phần
 “Mua bán là hành vi trao đổi giữa người
mua hàng nhận được quyền sở hữu hàng hóa từ người bán bằng cách trả một số
tiền theo sự thỏa thuận về giá cả của hai bên”.[61]



 “tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài
sản, có trụ sở giao dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp
luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh.”.[38








Mergers- Sáp nhập 


Horizontal Mergers


12

       

GM Deawoo.
 Vertical Mergers




       



Acquisitions (hay Takeovers)- Mua lại l 



- Friendly Hostile- 



bên nha
 - Hostile Takeovers-  









13
- Reverse Takeover- 



             





              
-             - Hostile
- 
, 


- -CP  10/10/2008
“Bán doanh nghiệp là việc

chuyển sở hữu có thu tiền toàn bộ doanh nghiệp hoặc bộ phận doanh nghiệp sang
sở hữu tập thể, cá nhân hoặc pháp nhân” 


- 


- Mua lại doanh nghiệp là việc một doanh nghiệp mua toàn
bộ hoặc một phần tài sản của doanh nghiệp khác đủ để kiểm soát, chi phối toàn bộ
hoặc một ngành nghề của doanh nghiệp bị mua lại” 
  


14


 


20, tr. 279,280]
“Mua lại doanh nghiệp” 
            


 

 

 




Rõ ràng, php luật Việt Nam hiện nay chưa có mt quan điểm thống nhất về
khi niệm mua bn doanh nghiệp, đồng thời cũng chưa đưa ra khi niệm như thế
nào là mua bn công ty cổ phần. 





về
“mua bán công ty cổ phần” g

chủ (doanh nghiệp 100%
vốn Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân)




15


 "mua bán công ty " 
, , "" 


 

   


h













 




























 , 












 . Tuy




16



1.2.2. Đặc trưng php lý của mua bn công ty cổ phần

Thứ nhất, mua bán CTCP  có


 “hàng
hoá đặc biệt” 

sản nghiệp
thương mại toàn
bộ tài sản gồm cả tài sản hữu hình và tài sản vô hình thuộc quyền sở hữu hoặc
quyền sử dụng hợp pháp của thương nhân phục vụ cho hoạt động thương mại: trụ
sở, cửa hàng, kho tàng, trang thiết bị, tên thương mại, nhãn hiệu hàng hoá, mạng
lưới tiêu thụ hàng hoá và cung ứng dịch vụ [41
 





 
- 
        

Ngoài ra, hàng hoá "CTCP" trong qu

   
          



17



nhân 
Thứ hai
bên bán 


       


 




      
(dù bán toàn bộ hay bán một phần công ty) và


- 

35




- 

       
              


18
 


a, Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam sử dụng
tài sản nhà nước để thành lập doanh nghiệp kinh doanh thu lợi riêng cho cơ quan,
đơn vị mình;
b, Cán bộ, công chức theo quy định pháp luật về cán bộ, công chức;
c, Sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng
trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sĩ quan, hạ sĩ quan
chuyên nghiệp trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam;
d, Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong các doanh nghiệp 100% vốn sở
hữu nhà nước, trừ những người được cử làm đại diện theo uỷ quyền để quản lý
phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp khác;
đ, Người chưa thành niên; người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc bị
mất năng lực hành vi dân sự;
e, Người đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang bị Toà án cấm hành nghề
kinh doanh;
g, Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật về phá sản.
 






công ch       



  


19




Thứ ba, 




Thứ tư, 








Thứ năm, 



Thứ sáu

 


cá




20


1.2.3. Mối quan hệ giữa mua bn công ty cổ phần với hợp nhất, sp nhập
công ty, chuyển nhượng cổ phần và vấn đề kiểm sot tập trung kinh tế

* Mối quan hệ giữa mua bán công ty với hợp nhất, sáp nhập công ty


“Hợp nhất là hai hoặc một số công ty cùng loại (sau đây gọi là công ty bị hợp
nhất) có thể hợp nhất thành một công ty mới (sau đây gọi là công ty hợp nhất) bằng
cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty hợp
nhất, đồng thời chấm dứt tồn tại của các công ty bị hợp nhất.”
“Sáp nhập là một hoặc một số công ty cùng loại (sau đây gọi là công ty bị
sáp nhập) có thể sáp nhập vào một công ty khác (sau đây gọi là công ty nhận sáp
nhập) bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang
công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp
nhập.”











- 




21





u,




(nếu
nắm trên 50% vốn điều lệ của công ty mục tiêu)







 
 , 




. Tuy nhiên, 


















, (Vì công ty mua có thể chỉ giữ quyền

của một cổ đông thông thường trong trường hợp mua một phần cổ phiếu công t y
bán để điều hành, quản lý)  , 




, 


.
* Mối quan hệ giữa mua bán CTCP với vấn đề chuyển nhượng cổ phần