Lợi ích của Việt Nam khi gia nhập ASEAN

Website: Email : Tel : 0918.775.368
lời mở đầu
Ba mơi năm đã trôi qua kể từ khi Hiệp hội các quốc gia Đông Nam á
gọi tắt là asean đợc thành lập ngày 07 - 8 - 1967 trong cuộc gặp lịch sử tại
Bangkok. Khi mới ra đời, mục tiêu đầu tiên của các nớc asean thật khiêm
tốn: khuyến khích hợp tác kinh tế, văn hoá và xã hội giữa các nớc thành viên.
Tuy nhiên ba thập kỷ qua đã chứng minh tác động của tổ chức thật là to lớn.
Sau một chặng đờng dài và đầy cam go, vào cuối thế kỷ XX ý tởng ấp ủ từ
lâu về một asean bao gồm tất cả 10 quốc gia đông nam á, của đông
nam á, do đông nam á và vì đông nam á đã trở thành hiện thực. Trong
đó các quốc gia thành viên cùng nhau hợp tác vì hoà bình, ổn định và phát
triển góp phần vào sự nghiệp hoà bình và phát triển ở khu vực và trên thế
giới, với việc kết nạp việt nam vào hiệp hội năm 1995, Lào và Myanmar
năm 1997, Campuchia ngày 30 - 4 - 1999 tại hà nội đã làm cho asean thực
sự trở thành diễn đàn của các quốc gia đông nam á mà tại đây sự gia tăng
phụ thuộc lẫn nhau giữa các nớc thành viên đã thành hình và đạt đợc kết quả
trong một cách thức có khả năng nhất để vợt qua những trở ngại phía trớc.
Để có đợc những thành công trên ta đã thực hiện đờng lối đối ngoại
rộng mở, đa dạng hoá, đa phơng hoá, chủ động tích cực hội nhập khu vực và
quốc tế, tháng 7 năm 1995 ta đã chính thức gia nhập asean, đánh dấu một
giai đoạn mới trong lịch sử đông nam á. Với sự chủ động trong công tác
hội nhập khu vực, ta đã tận dụng phát huy các lợi thế đối với ta trong các hợp
tác asean, góp phần triển khai tốt chính sách khu vực nâng cao đáng kể uy
tín và vị thế quốc tế của việt nam.
Xuất phát từ vấn đề trên em quyết định chọn đề tài: Lợi ích của việt
nam trong việc gia nhập asean. Trong tiểu luận này em sẽ tập trung
phân tích về lợi ích của việt nam khi gia nhập asean trên hai lĩnh vực chủ
yếu là chính trị và đối thoại về an ninh, với các nội dung cơ bản sau:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
I. Bối cảnh quốc tế trớc khi việt nam gia nhập asean.

II. Khái quát lịch sử phát triển của asean và quan hệ Việt Nam -
asean.
III. Các lợi ích của Việt Nam khi gia nhập asean trên hai lĩnh vực.
Mc dù đã tìm tòi, học hỏi và phát huy hêt khả năng của mình để trình
bầy một cách trọn vẹn, đầy đủ nhng do thời gian kinh nghiệm còn ít nên
khong tránh khỏi những sai sót. Vì vậy, em rất mong nhận đợc sự đóng góp ý
kiến của thầy để tiểu luận của em đợc đầy đủ hơn.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
I. Bối cảnh quốc tế trớc khi việt nam gia nhập asean
1. Tình hình asean
asean đợc thành lập với mục tiêu đợc đề ra trong tuyên bố Bangkok
năm 1967 là tăng cờng hợp tác kinh tế, văn hoá - xã hội giữa các nớc
thành viên. Hợp tác chính trị không đợc nêu ra nhng tuyên bố đã đề cập
đến một số nhân tố liên quan đến chính trị - an ninh khu vực. Tuyên bố
Bangkok nêu rõ: Các nớc đông nam á có trách nhiệm chính trong việc
tăng cờng ổn định kinh tế và xã hội của khu vực và bảo đảm sự phát triển
của đất nớc một cách hoà bình và tiến bộ, và rằng các nớc này quyết tâm
bảo đảm sự ổn định và an ninh của mình không có sự can thiệp từ bên
ngoài dới bất cứ hình thức hoặc biểu hiện nào nhằm gìn giữ bản sắc dân
tộc của mình phù hợp với những ý tởng và nguyện vọng của nhân dân
mình, khẳng định rằng sự tồn tại của tất cả các căn cứ nớc ngoài là tạm
thời và chỉ đợc duy trì với sự tán thành công khai của các nớc hữu quan
và không đợc sử dụng trực tiếp hoặc gián tiếp để lật đổ nền độc lập dân
tộc và tự do của các quốc gia trong khu vực hoặc làm phơng hại đến các
quá trình phát triển trong trật từ của các quốc gia này. Xét bối cảnh ra
đời, có thể nói asean là một tổ chức đợc lập ra để tăng cờng hợp tác
khu vực, bảo đảm sự ổn định chính trị, kinh tế của mỗi thành viên cũng
nh của hiệp hội.
trong thập kỷ đầu tồn tại, hợp tác asean hầu nh không có gì đáng kể,

thậm chí không có hội nghị cấp cao nào và cũng không có ban th ký của
hiệp hội. Tuyên bố về khu vực hoà bình, tự do và trung lập (ZOPFAN) năm
1971 là hành động hợp tác chính tri quan trọng đầu tiên của asean.
2. Tình hình Việt Nam:
Việt Nam trở thành quan sát viên của tổ chức asean ( 7-1992 ) thể
hiện sự cố gắng không mệt mỏi, với tinh thần khép lại quá khứ, hớng tới t-
ơng lai của các bên, nhằm xây dựng một đông nam á hoà bình, hữu nghị,
hợp tác để phát triển.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Sau khi Việt Nam đã ký hiệp ớc Bali và trở thành quan sát viên của
asean, thì nhận thức của các nớc trong asean về việc Việt Nam trở
thành thành viên đầy đủ của asean cũng biểu hiện ở những khía cạnh khác
nhau, tuỳ theo lợi ích của mỗi quốc gia, Inđônêxia và Malaixia cho rằng, Việt
Nam nói riêng và các nớc đông dơng nói chung, tham gia asean sẽ có tác
dụng chủ yếu trên lĩnh vực hoà bình, an ninh khu vực. Theo các nớc này, Việt
Nam là một nớc lớn thứ hai ở khu vực, là nớc láng giềng của Trung Quốc, có
tiềm lực quốc phòng mạnh, đã từng chiến thắng nhiều nớc đến xâm lợc... Nếu
trở thành thành viên của asean sẽ có lợi ích về an ninh khu vực và Việt
Nam sẽ là nớc đệm giữa các nớc trong khu vực với các nớc ngoài khu vực.
Trong khi đó Thái Lan và Xingapo xem Việt Nam là cơ hội tốt để buôn bán
kinh doanh, đầu t ... Khi trở thành thành viên đầy đủ của asean.
3. Tính tất yếu của Việt Nam khi gia nhập asean
Năm 1987, Jusuf wanandi đã viết: Thời điểm này cũng đáng lu ý về
vai trò của asean-một lực lợng tạo thế ổn định trong lĩnh vực kinh tế và
chính trị của khu vực cũng nh toàn cầu. Ngày nay, asean đang cung cấp
một mô hình về sự hợp tác giữa các quốc gia gần gũi nhau về địa lý.
1
Ngoại trởng Xingapo là S . Gêyacuma phát biểu: Việt Nam gia nhập
asean sẽ là một đóng góp quan trọng vào việc xây dựng một đông nam á

hoà bình, ổn định, hợp tác và phồn vinh. Vì vậy Việt nam gia nhập asean
là một tất yếu và phù hợp với xu thế vận động của thế giới.
Gia nhập asean, một mặt Việt Nam có điều kiện thuận lợi để đẩy
mạnh hợp tác toàn diện với các quốc gia ở khu vực đông nam á nói chung,
asean nói riêng, góp phần xây dựng và phát triển tổ quốc Việt Nam. Cùng
với những thắng lợi trong đờng lối đối ngoại ở khu vực khác trên thế giới,
việc Việt Nam gia nhập asean chứng minh đờng lối đa dạng hoá,đa phơng
hoá, muốn làm bạn với tất cả các nớc trên thế giới, phấn đấu vì hoà bình,
1
Quan hệ ASEAN - Nhật Bản: Tình hình và triển vọng. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1989, trang
8.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
độc lập và phát triển là hoàn toàn đúng đắn. Mặt khác, Việt Nam gia nhập
ASEAN không chỉ bảo vệ đợc độc lập chủ quyền và an ninh của đất nớc, giữ
gìn và phát huy bản sắc dân tộc, mà còn góp phần vào bảo vệ hoà bình, độc
lập và phát triển ở khu vực Đông Nam á và trên thế giới.
Ngày 28 - 7-1995, tại thủ đô Bandar Seri Begawan của đất nớc Brunei
Darussalam tơi đẹp, trong tiếng quốc ca hùng tráng, cờ Tổ quốc của Việt
Nam đã tung bay phấp phới cùng cờ của 6 nớc thành viên asean khác, mở
ra một trang sử mới của khu vực: Việt nam chính thức là thành viên thứ 7
của asean. Sự kiện này là một dấu son trên con đờng hội nhập khu vực và
thế giới, đa đất nớc tiến lên phía trớc trên con đờng xây dựng một nớc Việt
Nam dân giàu, nớc mạnh, xã hội công bằng và văn minh. Đồng thời, điều đó
đã biến thành hiện thực ớc mơ cháy bỏng của những ngời sáng lập ra
asean và nhân dân trong khu vực về một hiệp hội bao gồm tất cả mời nớc
trong khu vực, một asean của đông nam á, do đông nam á, vì đông
nam á, trong đó các quốc gia thành viên cùng nhau hợp tác vì hoà bình ổn
định, phát triển và phồn vinh, góp phần vào sự nghiệp hoà bình và phát triển
ở khu vực và trên thế giới.

II. Khái quát lịch sử phát triển của asean và quan hệ
Việt Nam - asean
1. Lịch sử phát triển của asean
Ngày 8 - 8 - 1967 tại Bangkok (Thailand) Bộ trởng Ngoại giao các nớc
Inđônêxia, Malaixia, Philippin, Xingapo và Thái Lan đã ký bản Tuyên bố
asean (Tuyên bố Bangkok) chính thức thành lập hiệp hội các quốc gia
Đông Nam á (gọi tắt là asean).
Tháng 1 - 1984 asean kết nạp thêm Brunei
Tháng 7 - 1995 asean kết nạp thêm Việt Nam
Tháng 7 - 1997 asean kết nạp thêm Lào và Myanmar
Tháng 9 - 1999 asean kết nạp thêm Campuchia
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Trải qua hơn 30 năm hình thành và phát triển từ lúc asean 5 đến nay
đã là asean 10 và điều đó có một ý nghĩa vô cùng quan trọng: asean đã
đạt đợc mục tiêu ban đầu về mặt chính trị, đây là thành công lớn nhất, quan
trọng nhất trong hơn 30 năm tồn tại và phát triển của Hiệp hội.
2. Quan hệ Việt Nam - asean
Sau khi Việt Nam gửi đơn xin gia nhập asean ngày 17 - 10 - 1994 và
9 tháng sau Việt Nam chính thức trở thành thành viên đầy đủ của asean
(ngày 28 - 7 - 1995) đã đánh dấu sự chuyển biến trong quan hệ hai bên. Việc
Việt Nam gia nhập asean là một sự phát triển quan trọng ở khu vực. Nó đã
chấm dứt hơn nửa thế kỷ Đông Nam á bị chia ra làm hai trận tuyến đối địch
nhau, mở ra một thời kỳ mới trong khu vực, thời kỳ các bên tăng cờng hợp
tác cùng phát triển vì lợi ích riêng của mỗi bên và lợi ích chung của toàn khu
vực.
Việt Nam tham gia asean là kết quả của việc thực hiện chính sách đối
ngoại đúng đắn: Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nớc trên thế giới"
2
.

Và chủ trơng đa phơng hoá quan hệ đối ngoại hội nhập với khu vực và thế
giới trên cơ sở tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, bình đẳng và
hợp tác cùng có lợi do Đại hội Đảng lần thứ VI và VII đề ra. Cùng với việc
bình thờng hoá quan hệ với Mỹ, ký kết hiệp định hợp tác với liên minh Châu
Âu (EU), việc trở thành thành viên đầy đủ của asean đã báo hiệu một thời
kỳ mới của Việt Nam, thời kỳ hội nhập khu vực và thế giới, chấm dứt những
năm tháng bị bao vây cô lập với bên ngoài. Với việc gia nhập asean, Việt
Nam không chỉ mở cửa mà thực sự đã bớc ra thế giới. Mặt khác, việc
asean kết nạp Việt Nam làm thành viên đầy đủ của tổ chức này thể hiện sự
đánh giá cao của cộng đồng quốc tế nói chung và các nớc trong khu vực nói
riêng đối với những thành tựu to lớn đã đạt đợc trong công cuộc đổi mới toàn
diện ở Việt Nam. Việt Nam tham gia asean mang lại lợi ích không phải
chỉ cho riêng Việt Nam mà còn cho cả khu vực. Là một quốc gia đông dân
2
Tạp chí Nghiên cứu Đông Nam á số 2/1995, trang 20
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thứ hai và nằm ở vị trí chiến lợc quan trọng trong khu vực, Việt Nam trở
thành thành viên chính thức của asean, nhất là xét trong bối cảnh Việt
Nam và asean đã từng có một thời kỳ đối đầu về chính trị, đã góp phần
tích cực vào việc củng cố và tăng cờng hoà bình, ổn định và phát triển trong
khu vực. Nhân tố này càng đặc biệt quan trọng đối với nớc ta vì sau nhiều
năm chiến tranh giành độc lập dân tộc lúc này hơn lúc nào hết, Việt nam cần
hoà bình và ổn định để xây dựng và phát triển đất nớc. Kết nạp Việt Nam vào
asean là bớc mở đầu quan trọng mang tính quyết định và rất ý nghĩa cho
quá trình tiến tới asean 10 - xu thế mở rộng asean bao gồm tất cả các
quốc gia Đông Nam á, không phân biệt thể chế chính trị tôn giáo, văn hoá,
phấn đấu vì hoà bình ổn định phát triển và phồn vinh trong khu vực và trên
thế giới. Với trên 70 triệu dân và đang có nhịp độ tăng trởng kinh tế cao,
Việt Nam tham gia asean góp phần làm cho tổ chức này lớn mạnh thêm về

lực lợng và thị trờng, cũng nh có tiếng nói trọng lợng hơn trên các diễn đàn
quốc tế.
Đối với Việt Nam, ngoài nhân tố hoà bình và ổn định gia nhập asean
còn góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trờng quốc tế và là bớc đi
quan trọng có ý nghĩa quyết định đầu tiên trong tiến trình hội nhập với khu
vực và thế giới. Hoà nhập vào khu vực là khuynh hớng không thể đảo ngợc:
Đó chính là một trong những phơng cách hiệu quả giúp nớc ta hiện thực hoá
tầm nhìn do Đại hội lần thứ VIII đề ra là biến nớc ta thành một nớc công
nghiệp vào năm 2020.
từ khi là thành viên chính thức của asean sự hội nhập của Việt nam
vào các hoạt động hợp tác trong khuôn khổ asean cũng đợc thúc đẩy
nhanh chóng .Phòng thơng mại và công nghiệp Việt nam cũng đã gia nhập
phòng thơng mại và công nghiệp asean, Viêt nam cũng đã trở thành viên
thứ 6 của tổ chức liên quốc hội (AIPO), Việt nam còn tích cực tham gia các
diễn đàn quan trọng của asean và những diễn đàn đa phơng do asean
nêu sáng kiến nh : Hội nghị cấp cao asean lần thứ 5 (tháng 12/1995) và
hội nghị cấp cao á - âu lần thứ nhất (tháng 3/1996) tham gia khu vực mậu
Website: Email : Tel : 0918.775.368