Giải đề pháp luật tài chính

Câu 1: (3đ) Phân tích vai trị chủ đạo của Ngân sách trung ương trong hệ
thống Ngân sách nhà nước. Cho ví dụ minh hoạ.
- Vì sao NSTW lại giữ vai trò chủ đạo?
Ngân sách trung ương chiếm phần lớn ngân sách nhà nước:
+ thu => hưởng 100%: nhiều nguồn, là các nguồn có nguồn thu lớn
+ thu => hưởng theo tỉ lệ phần trăm: tỉ lệ chia cho ngân sách nhà nước khơng
nhỏ, thêm vào đó là nguồn thu này nhận về từ tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc
trung ương
=> cơ sở để ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong hệ thống NSNN.
Hệ thống NSNN ở VN bao gồm 2 cấp: ngân sách TW và ngân sách địa
phương trong đó ngân sách địa phương gồm có ba cấp là ngân sách cấp tỉnh, ngân
sách cấp huyện và ngân sách cấp xã.
Mỗi cấp ngân sách đều giữa vai trò nhất định trong hệ thống NSNN. Trong
đó, căn cứ vào điểm b k2 Điều 4 LNSNN thì “NSTW giữ vai trị chủ đạo, bảo đảm
thực hiện nhiệm vụ chiến lược, quan trọng của quốc gia và hỗ trợ những địa
phương chưa cân đối được thu, chi ngân sách”.
Sở dĩ có thể nói ngân sách trung ương giữ vai trị chủ đạo bởi vì bắt nguồn từ
vị trí, vai trị của chính quyền trung ương được Hiến pháp quy định đối với việc
thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước.Chính vì vậy ngân
sách Trung ương cũng phải giữ vai trò chủ đạo để có thể thực hiện được những
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 1


nhiệm vụ của chính quyền Trung ương, đồng thời điều đó thể hiện sự tập trung
quyền lực thống nhất của Nhà nước từ trung ương đến địa phương, đảm bảo sự
cầm quyền của Nhà nước, tránh sự phân tán ở địa phương.Chính vì vậy, ngân sách
trung ương phải thực hiện tất cả các chức năng về kinh tế xã hội của đất nước còn
ngân sách địa phương chỉ thực hiện những nhiệm vụ cụ thể ở địa phương và phải
chịu sự quyết định trực tiếp của ngân sách trung ương.

=> Vai trò chủ đạo của NSTW được thể hiện trên hai phương diện:
• Thứ nhất, NSTW được NN sử dụng vào điều tiết các hoạt động ở tầm vĩ
mô:
Thể hiện vai trị chủ đạo của mình, NSTW nắm giữ các nguồn thu quan trọng
nhất và phải đảm đương các nhiệm vụ chi chủ yếu của quốc gia:
- Các khoản thu của ngân sách TW bg 2 nhóm lớn là các khoản thu được tập
trung toàn bộ vào NSTW và các khoản thu phân chia theo tỷ lệ phần % giữa
NSTW và ngân sách địa phương.
+ Các khoản thu TW đc hưởng toàn bộ gồm: những khoản thu từ thuế gián
thu có liên quan đến hàng hóa xuất nhập khẩu, từ thuế đánh vào thu nhập của các
đơn vị hạch toán toàn ngành; từ các khoản thuế và thu từ đâu khí; từ tiền thu hồi
vốn, thu hồi tiền cho vay của NSTW, thu nhập từ vốn góp của NN và thu từ viện
trợ k hoàn lại cho CPVN.

Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 2


+Các khoản thu TW và địa phương được hưởng theo tỷ lệ % gồm các loại
thuế gián thu k lq đến hàng hóa xuất nhập khẩu; một vài loại thuế trực thu như thuế
thu nhập doanh nghiệp (trừ phần thuế TW đã thu 100%), thuế thu nhập cá nhân.
- Các khoản chi của NSTW gồm: chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên, chi
trả nợ của CP, chi viện trợ, chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính của TW và chi bổ sung
cho NS địa phương.
Hoạt động điều tiết này được thực hiện thông qua việc thu ngân sách từ các
ngn tài ngun thiên nhiên như thuế khóa, hoa lợi hành chính và hoa lợi thương
mại hay các khoản vay nợ của Nhà từ công chúng hoặc vay nợ nước ngoài để tài
trợ cho các nhu cầu thiết yếu và lớn lao của nhà nước về kt, chính trị, văn hóa, xã
hội, quốc phịng an ninh và hoạt động của bộ máy nhà nước. Ngồi ra, thơng qua

việc thu thuế thu nhập cá nhân, ngân sách TW góp phần điều tiết một phần thu
nhập của một nhóm ng này để san sẻ cho một nhóm ng khác, góp phần đem lại sự
công bằng tương đối về thu nhập giữa các giai tầng xã hội, đồng thời tạo ra các
“hàng hóa cơng cộng” như hệ thống đường xá, cầu cống, cơng trình phúc lợi cơng
cộng, hệ thống quốc phịng an ninh.
• Thứ hai, ngân sách trung ương điều hịa ngân sách địa phương bằng cách
chi bổ sung cho ngân sách địa phương:
Các khoản chi bổ sung cho ngân sách địa phương gồm: các khoản thu bổ sung
để cân đối thu, chi ngân sách địa phương và các khoản thu bổ sung có mục tiêu
giúp cho địa phương thực hiện những nhiệm vụ mà pháp luật quy định. Mục đích
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 3


của việc chi bổ sung cho ngân sách cấp dưới là để gq tình trạng căng thẳng của
ngân sách cấp dưới do nguồn thu k đáp ứng đủ nhu cầu chi tiêu. Qua đó, cân đối
được nhiệm vụ thu chi ở cấp ngân sách địa phương.
Ví dụ:
Câu 2: (3đ) So sánh đối tượng nộp thuế Thu nhập doanh nghiệp và đối
tượng nộp thuế Thu nhập cá nhân theo pháp luật hiện hành.
• Điểm giống nhau:
- Đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế thu nhập cá nhân là
người có nghĩa vụ nộp thuế hay là người trực tiếp phải gánh chịu thuế
- Cơ sở để xác định đối tượng nộp thuế là dựa vào thực trạng của đời sống
kinh tế - xã hội.
- Việc xác định đối tượng nộp thuế nhằm tạo nguồn thu cho NSNN, điều tiết
nền kt, điều hịa thu nhập xã hội.
• Điểm khác nhau:
TCPB

Chủ thể nộp

Đtg nộp thuế TNDN
Đtg nộp thuế TNCN
Mọi tổ chức và doanh nghiệp Là cá nhân có thu nhập chịu
thuộc mọi thành phần kinh tế thuế theo quy định của pháp
có phát sinh thu nhập từ hoạt luật nhằm thực hiện mục
động sản xuất, kinh doanh.

đích điều tiết một phần thu

-> ko phải mọi tổ chức doanh nhập của họ để thực hiện
nghiệp cứ có thu nhập là đối cơng bằng xã hội…
 cá nhân có thu nhập là
tượng chịu thuế mà Đối với tổ
thuộc đối tượng nộp thuế
chức không phải là doanh
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 4


nghiệp, hợp tác xã thì chỉ trở khơng phân biệt cá nhân đó
thành người nộp thuế nếu tổ có tư cách chủ thể, tức là độ
chức có thực hiện các hoạt tuổi hay xác định năng lực
động sản xuất kinh doanh có trách nhiệm pháp luật…
thu nhập.
Cơ sở xác định - mối quan hệ quốc tịch (nhà - Cá nhân cư trú hay không
đối tượng chịu nước và công dân) và mối quan cư trú:
thuế

hệ lãnh thổ (nhà nước và chủ + cá nhân cư trú: * Phải hiện
quyền lãnh thổ quốc gia

diện: Có mặt tại Việt Nam từ

- có thu nhập phát sinh trong 183 ngày trở lên tính trong
hay ngoài lãnh thổ việt nam

một năm dương lịch hoặc

- thu nhập phát sinh có liên tính theo 12 tháng liên tục kể
quan đến hoạt động của cơ sở từ ngày đầu tiên có mặt tại
thường trú tại Việt Nam khơng

Việt Nam
*Phải có nơi ở thường xun:
Có nơi ở thường xuyên tại
Việt Nam
+ cá nhân không cư trú:
không đáp ứng được những

Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 5


điều kiện trên
- có thu nhập phát sinh
trong hay ngồi lãnh thổ việt

Cơ sở pháp lý

NĐ

124/2008/NĐ-CP;

nam
Luật NĐ 100/2008/NĐ-CP; Luật

thuế TNDN năm 2008 và các thuế TNCN 2007 và các văn
văn bản hướng dẫn thi hành.

bản hướng dẫn thi hành luật
thuế thu nhập cá nhân;

Câu 3: (4đ) Công ty TNHH Minh Nguyệt chuyên kinh doanh mặt hàng xe
ôtô nhập khẩu. Đầu năm 2009, công ty nhập 100 chiếc xe về Việt Nam để bán,
trong đó có 20 xe tải, 5 xe chuyên dụng thuộc diện trong nước chưa sản xuất
được, số cịn lại là xe ơtơ chở khách từ 4-16 chỗ ngồi.
Giữa năm, công ty đã bán hết số xe trên cho khách hàng trong nước.
Hỏi: Công ty TNHH Minh Nguyệt phải nộp những loại thuế nào? Giải
thích tại sao?
Trả lời:
Căn cứ vào thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008 ; luật thuế xuất nhập khẩu
năm 2005; luật thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008 và luật thuế giá trị gia tăng năm
2008 và các văn bản hướng dẫn thi hành các luật trên thì cơng ty Minh Ngut phải
nộp những loại thuế sau:
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 6

* Thuế xuất nhập khẩu:
Theo bài “Đầu năm 2009, công ty nhập 100 chiếc xe về Việt Nam để bán”.
Do đó, căn cứ vào Điều 2 của luật thuế XNK 2005 và Điều 1 NĐ 87/2010/NĐ-CP
quy định về đối tượng chịu thuế thì 100 chiếc ơ tơ được cơng ty Minh Nguyệt nhập
khẩu cũng thuộc diện đối tượng chịu thuế xuất nhập khẩu. Mặt khác, công ty Minh
Nguyệt trực tiếp nhập 100 chiếc ô tô về để kinh doanh kiếm lời nên căn cứ vào
điều 4 Luật thuế NXK và điểm a khoản 1 Điều 3 NĐ 87/2010/NĐ-CP quy định về
đối tượng nộp thuế. Vì vậy, cơng ty Minh Nguyệt phải tiến hành đăng kí kê khai
nộp thuế XNK.
Trong trường hợp các mặt hàng xe ơ tơ nói trên thuộc Danh mục thuế xuất,
nhập khẩu một số mặt hàng trong biểu thuế nhập khẩu ưu đãi (Ban hành kèm theo
Quyết định số 70/2007/QĐ-BTC ngày 03/8/2007 của Bộ trưởng Bộ Tài chính) thì
mức thuế suất đối với 100 chiếc xe trên tùy từng loại sẽ được áp dụng theo quy
định riêng này.
* Thuế tiêu thụ đặc biệt:
Theo bài ”Công ty TNHH Minh Nguyệt chuyên kinh doanh mặt hàng xe
ôtô nhập khẩu“. Vì vây, hoạt động kinh doanh mặt hàng ơ tơ nhập khẩu là hoạt
động thường xun, có đăng kí kinh doanh của công ty Minh Nguyệt. Việc nhập
khẩu ô tô để kinh doanh thu lợi nhuận là mục đích kinh doanh hoạt động của công
ty Minh Nguyệt.
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 7


Mặt khác, căn cứ vào điểm d khoản 1 Điều 2 Luật thuế tiêu thụ đặc biệt năm
2008 quy định về đối tượng chịu thuế thì “Xe ơ tơ dưới 24 chỗ ngồi, kể cả xe ô tô
vừa chở người, vừa chở hàng có từ hai hàng ghế trở lên, có thiết kế vách ngăn cố

định giữa khoang chở người và khoang chở hàng”. Mà theo bài thì “Đầu năm
2009, công ty nhập 100 chiếc xe về Việt Nam để bán, trong đó có 20 xe tải, 5 xe
chuyên dụng thuộc diện trong nước chưa sản xuất được, số còn lại là xe ôtô
chở khách từ 4-16 chỗ ngồi”.
Căn cứ vào Điều 4 Luật thuế tiêu thụ đặc biệt quy định về người nộp thuế
“Người nộp thuế tiêu thị đặc biệt là tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu hàng hóa
và kinh doanh dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt…”. Thì cơng ty
Minh Nguyệt thuộc diện phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt
Như vậy, những loại xe nào đáp ứng điều kiện theo quy định pháp luật sẽ phải
chịu thuế TTĐB. Cụ thể:
+ ĐỐi với loại xe ô tô chở khách từ 4-16 chỗ ngồi sẽ chắc chắn chịu thuế
TTĐB;
+ ĐỐi với loại xe tải chỉ chịu thuế TTĐB trong trường hợp có thiết kế như
quy định tại điểm d khoản 1 ĐIều 2 nói trên;
+ Riêng đối với xe chuyên dụng nếu không thuộc quy định tại khoản 4 Điều 3
Luật Thuế TTĐB (đối tượng khơng phải chịu thuế) thì vẫn phải chịu thuế TTĐB.
* Thuế thu nhập doanh nghiệp:
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 8


Theo bài “Công ty TNHH Minh Nguyệt chuyên kinh doanh mặt hàng xe
ôtô nhập khẩu”. Để thực hiện hoạt động kinh doanh này thì cơng ty Minh Nguyệt
tiến hành hoạt động đăng kí kinh doanh mặt hàng ơ tơ với cơ quan nhà nước có
thẩm quyền. Như vậy, kể từ ngày cơng ty thực hiện việc đăng kí kinh doanh với cơ
quan nhà nước có thẩm quyền thì cơng ty Minh Nguyệt thỏa mãn dấu hiệu “có
hành vi kinh doanh”.
Việc thực hiện kinh doanh của công ty là hoạt động thường xuyên, công ty
nhập khẩu và bán hàng liên tục, việc nhập hàng và bán hàng rất thuận lợi, điều đó

được thể hiện thơng qua việc cơng ty mới nhập khẩu ô tô 100 chiếc đầu năm mà
đến giữa năm đã bán hết số ơ tơ nhập khẩu đó. Việc kinh doanh ô tô mang đến lợi
nhuận cao cho doanh nghiệp, thu nhập phát sinh từ hoạt động này đã duy trì được
hoạt động cho doanh nghiệp.
Như vậy, căn cứ vào điều 2, điều 3 Luật thuế thu nhập doanh nghiệp năm
2008 quy định “Chủ thể có nghĩa vụ nộp thuế là các tổ chức, cá nhân sản xuất
kinh doanh hàng hóa, dịch vụ có thu nhập, ….”. Vì vậy, công ty Minh Nguyệt
thuộc đối tượng phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và công ty phải tiến hành
nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.
* Thuế giá trị gia tăng:
Công ty Minh Nguyệt là công ty chuyên kinh doanh mặt hàng ô tô. Mà ô tô là
mặt hàng tiêu dùng phổ biến, là phương tiện đi lại, phục vụ nhu cầu sinh hoạt
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 9


tiêu dùng hàng ngày của người dân VN. Mà theo Điều 3 Luật thuế giá trị gia tăng
quy định “Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở VN
là đối tượng chịu thế giá trị gia tăng, trừ các đối tượng quy định tại Điều 5 của
Luật này”. Do đó, mặt hàng ơ tơ mà công ty Minh Nguyệt tiến hành kinh doanh là
mặt hàng thuộc đối tượng điều chỉnh của luật thuế giá trị gia tăng.
Bên cạnh đó, cơng ty Minh Nguyệt tiến hành hoạt động kinh doanh nhập khẩu
ô tô nhằm mục đích lợi nhuận, duy trì hoạt động của doanh nghiệp. Nên để
đảm bảo về mặt pháp lý cho hoạt động của mình cơng ty Minh Nguyệt phải tiến
hành hoạt động đăng kí kinh doanh với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Do đó, căn cứ vào Điều 4 Luật thuế GTGT và khoản 1 Điều 2 NĐ
123/2008/NĐ-CP thì đối tượng nộp thuế là tổ chức cá nhân sản xuất, kinh doanh
hàng hóa dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng và tổ chức cá nhân nhập khẩu hàng hóa
chịu thuế giá trị gia tăng.

=> Công ty Minh Nguyệt phải tiến hành nộp thuế giá trị gia tăng theo quy
định tại luật thuế giá trị gia tăng 2008.
* Thuế môn bài:
Theo quy định tại điểm 1 Thông tư số 42/2003/TT-BTC ngày 7/5/2003 của
Bộ Tài chính, hướng dẫn bổ sung sửa đổi Thơng tư số 96/2002/TT-BTC ngày
24/10/2002 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định 75/2002/NĐ-CP
ngày 30/08/2002 của Chính phủ thì đối tượng nộp thuế mơn bài là: Các tổ chức
Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 10


kinh tế bao gồm: Các Doanh nghiệp Nhà nước, Công ty cổ phần, Công ty trách
nhiệm hữu hạn, Doanh nghiệp tư nhân, Doanh nghiệp hoạt động theo Luật đầu tư
nước ngoài tại Việt nam, tổ chức và cá nhân nước ngồi kinh doanh tại Việt Nam
khơng theo luật đầu tư nước ngoài tại Việt nam, các tổ chức kinh tế của tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp,
đơn vị vũ trang nhân dân, các tổ chức đơn vị sự nghiệp khác và tổ chức kinh doanh
hoạch tốn kinh tế độc lập khác.
Theo bài, Cơng ty Minh nguyệt là công ty TNHH nên công ty này phải nộp
thuế môn bài theo quy định của pháp luật môn bài căn cứ vào vốn đăng ký ghi
trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép đầu tư. Đông thời, vốn
đăng ký phải căn cứ vào vốn điều lệ. Ta có biểu như sau:
Đơn vị: đồng
Bậc

Vốn đăng ký

Mức thuế Môn bài cả
năm

thuế môn bài
- Bậc 1

Trên 10 tỷ

3.000.000

- Bậc 2

Từ 5 tỷ đến 10 tỷ

2.000.000

- Bậc 3

Từ 2 tỷ đến dưới 5 tỷ

1.500.000

- Bậc 4

Dưới 2 tỷ

1.000.000

Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 11

* Thuế nhà đất:
Cty Minh Nguyệt là Cty TNHH có tư cách pháp nhân và có trụ sở riêng. Nếu
như cty có quyền sở hữu đối với diện tích đất làm trụ sở thì theo Điều 2 pháp lệnh
thuế nhà, đất 1992: “Tổ chức, cá nhân có quyền sử dụng đất ở, đất xây dựng
cơng trình là đối tượng nộp thuế đất quy định tại Pháp lệnh này” cty Minh nguyệt
còn phải nộp thuế nhà đất.

Svnhforum.com – Diễn đàn sinh viên Học viện Ngân hàng

Page 12