Quản lí nhà nước về đào tạo , bồi dưỡng công chức hành chính trong giai đoạn hiện nay

Bộ giáo dục Học viện chính trị - hnh chính
v đo tạo quốc gia hồ chí minh



Học viện hnh chính


Lại đức vợng

Quản lý nh nớc về đo tạo, bồi dỡng
công chức hnh chính trong giai đoạn
hiện nay


Chuyên ngành: Quản lý hành chính công
Mã số: 62 34 82 01




Tóm tắt

Luận án tiến sĩ quản lý hnh chính công









Hà nội, năm 2009

Công trình đợc hoàn thành tại Học Viện hành chính Học Viện
Chính trị Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh




Ngời hớng dẫn khoa học:
1. PGS.TS Nguyễn Trọng Điều
2. PGS.TS Lê Chi Mai


Ngời phản biện 1: GS.TS. Phạm Hồng Thái
Đại học Quốc gia Hà Nội


Ngời phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Tất Viễn
Bộ T pháp



Ngời phản biện 3: TS. Nguyễn Minh Mộn
Văn phòng Chính phủ




Luận án sẽ đợc bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp nhà nớc họp
tai: Học Viện hành chính Học Viện Chính trị Hành chính quốc gia
Hồ Chí Minh vào hồi giờ ngày tháng năm 2009

Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Th viện Quốc gia Việt Nam
- Th viện Học Viện hành chính Học Viện Chính trị Hành
chính quốc gia Hồ Chí Minh

mở đầu
1. Sự cần thiết của việc nghiên cứu
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định cán bộ là gốc của mọi công
việc. Vì vậy, huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng [1. T5, tr
269] và công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay
kém. Nhng muốn có cán bộ tốt thì cơ quan lãnh đạo, quản lý phải
nuôi dạy cán bộ nh ngời làm vờn vun trồng những cây cối quí
báu [1. T5, tr 273]. Về mục tiêu đào tạo, bồi dỡng cán bộ, công
chức đã đợc Chủ tịch Hồ Chí Minh ghi tại trang đầu Sổ Vàng của
Trờng Nguyễn ái Quốc Trung ơng (nay là Học Viện Chính trị
Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh) nh sau: Học để làm việc, Làm
ngời, Làm cán bộ, Học để phụng sự đoàn thể, Giai cấp và nhân dân,
Tổ quốc và nhân loại [1. T5, tr 684].

Chính phủ xác định mục tiêu cơ bản của đào tạo, bồi dỡng
công chức hành chính là: Trang bị những kiến thức và kỹ năng cơ bản,
bổ sung kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ và quản lý nhằm xây dựng
đội ngũ công chức hành chính thành thạo về chuyên môn, nghiệp vụ;
trung thành với chế độ xã hội chủ nghĩa, tận tụy với công vụ; có trình
độ quản lý tốt. Hiện nay chúng ta có bộ máy quản lý nhà nớc về đào
tạo, bồi dỡng nguồn nhân lực cho các cơ quan hành chính đợc thiết
lập từ trung ơng đến địa phơng và hơn 100 cơ sở đào tạo, bồi dỡng
từ cấp trung ơng đến cấp địa phơng
Quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành

chính là một lĩnh vực còn mới, chúng ta còn thiếu kinh nghiệm chỉ
đạo, thiếu kiến thức quản lý, kỹ năng tổ chức thực hiện, kể cả bộ máy
quản lý và những văn bản pháp quy làm cơ sở pháp lý để tổ chức, điều
hành, quản lý lĩnh vực công tác này. Hoạt động đào tạo, bồi dỡng
công chức hành chính phụ thuộc vào nhiều nhân tố. Có những nhân tố
tác động tích cực đến quá trình đổi mới đào tạo nhng cũng có những
nhân tố có tác động ngợc lại, làm cản trở quá trình thay đổi này cụ
thể nh: Các văn bản quy phạm pháp luật về đào tạo, bồi dỡng còn
thiếu, cha đồng bộ và thiếu sự hớng dẫn cụ thể để triển khai các nội
dung đã quy định; Việc triển khai công tác đào tạo, bồi dỡng ở các
Bộ, ngànhTW, địa phơng còn mang tính hình thức cha chú trọng
đến chất lợng; bộ máy quản lý đào tạo, bồi dỡng mới hình thành
song không bền vững; một phần các chơng trình, kế hoạch của các
Bộ, ngànhTW, địa phơng cha ăn nhập với chơng trình cải cách
hành chính của Chính phủ; ít và hầu nh không có các tổ chức phi
chính phủ, các tổ chức đào tạo t nhân tham gia vào hệ thống đào tạo,




bồi dỡng công vụ; có sự chồng chéo và trùng lặp giữa các nội dung
chơng trình lý luận chính trị, quản lý nhà nớc; tính liên thông giữa
các Chơng trình còn nhiều hạn chế; có sự chênh lệch quá lớn về trình
độ văn hoá và kiến thức chuyên môn của công chức hành chính giữa
các vùng, miền và giữa thành thị và nông thôn trên phạm vi cả nớc;
công tác giám sát, đánh giá quá trình đào tạo, bồi dỡng để xác định
xem đào tạo, bồi dỡng có mang lại hiệu quả tới mức nào đối với từng
đơn vị, tổ chức còn hạn chế; sau cùng là năng lực đội ngũ công chức
hành chính trực tiếp quản lý, theo dõi công tác đào tạo, bồi dỡng
công chức hành chính ở các Bộ, ngànhTW, địa phơng còn thiếu kiến

thức, kỹ năng để hoàn thành nhiệm vụ.
Từ những phân tích trên, có nhiều câu hỏi đặt ra là: Làm thế
nào có thể đổi mới một cách căn bản mục tiêu, chức năng, các quá
trình quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính?.
Làm thế nào để áp dụng t duy giám sát và đánh giá đào tạo, bồi
dỡng để tất cả các bớc thuộc quy trình đào tạo đều đợc phân tích,
đánh giá từ đó củng cố và cải tiến quy trình đào tạo, bồi dỡng?. Vấn
đề nâng cao chất lợng và quản lý chất lợng đào tạo, bồi ỡng đáp
ứng hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính quốc gia?. Để giải quyết
những vấn đề nêu trên một cách đồng bộ và có chiều sâu, chúng ta rất
cần thiết phải nghiên cứu Quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng
công chức hành chính trong giai đoạn hiện nay.
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Trong gần 20 năm gần đây có nhiều công trình khoa học nghiên
cứu về đào tạo, bồi dỡng cán bộ, công chức nh: Công chức, công
vụ (NXB T pháp Hà Nội, năm 2004); Luật cán bộ, công chức năm
2008 (có hiệu lực 1/1/2010); Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo và
đội ngũ cán bộ quản lý kinh doanh trong thời kỳ công nghiệp hoá hiện
đại hoá (Đề tài nghiên cứu KHXH.03.09 do PGS.TS, Nguyễn Trọng
Bảo chủ nhiệm, NXB Giáo dục năm 1998); Cơ sở khoa học của đào
tạo, bồi dỡng cán bộ, công chức hành chính theo nhu cầu công việc
Đề tài nghiên cứu cấp Bộ, chủ nhiệm đề tài, TS Nguyễn Ngọc Vân;
Các giải pháp thúc đẩy cải cách hành chính ở Việt Nam (chủ biên,
TS. Nguyễn Ngọc Hiến, năm 2001); Cải cách hệ thống tổ chức bộ
máy hành chính nhà nớc, xây dựng và nâng cao chất lợng đội ngũ
công chức hành chính nhà nớc (Học Viện hành chính Quốc gia,
năm 1990); Hoàn thiện thể chế công vụ ở nớc ta hiện nay (Luận án
Tiến sĩ Quản lý hành chính công của tác giả Trần Quốc Hải, năm
2008); Căn cứ lý luận và thực tiễn của việc xây dựng hệ thống tiêu
chí kiểm tra, đánh giá chất lợng công tác đào tạo, bồi dỡng cán bộ,

công chức nhà nớc, Đề tài nghiên cứu cấp Bộ, chủ nhiệm đề tài, Vũ
Văn Thiệp; Từ chiến lợc phát triển giáo dục đến chính sách phát
triển nguồn nhân lực (NXB Giáo dục, năm 2002); Hồ Chí Minh
kiến trúc s
lỗi lạc của nền hành chính nhà nớc Việt Nam (PGS.TS
Trần Đình Huỳnh, NXB Lao động Xã hội, năm 2005); Khoa học
Tổ chức và Quản lý (NXB Thống kê, năm 1999); đào tạo và phát
triển đội ngũ công chức hành chính nhà nớc (tham luận tại Tọa đàm
quốc tế về cải cách hành chính, năm 1996); một số công trình nghiên
cứu của nhiều học giả ở ASIAN, Thụy Điển, Pháp về phát triển nguồn
nhân lực trong nền công vụ
Các công trình nghiên cứu trên nói trên đã góp phần làm sáng
tỏ cơ sở lý luận, quan điểm nâng cao năng lực đội ngũ công chức
hành chính thông qua đào tạo, bồi dỡng cũng nh quá trình nâng cao
chất lợng đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính và các nguyên
tắc cơ bản khi thực hiện đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra yêu cầu đẩy mạnh công tác quản lý và tổ
chức đào tạo, bồi dỡng và yêu cầu hoàn thiện hệ thống bộ máy quản
lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng. Tuy nhiên cha có công trình
nghiên cứu nào trình bày một cách hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn
nội dung quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành
chính; phơng pháp quản lý và các giải pháp đồng bộ, mạnh mẽ để
tăng cờng hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nớc về đào tạo,
bồi dỡng công chức hành chính.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nớc về đào tạo,
bồi dỡng công chức hành chính; đa ra các giải pháp nâng cao hiệu
lực, hiệu quả quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành
chính trong giai đoạn hiện nay.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt mục tiêu nêu trên, Luận án tập trung vào các vấn đề
sau:
Một là, nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý nhà nớc về đào
tạo, bồi dỡng công chức hành chính; Hai là, phân tích, đánh giá thực
trạng công tác quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức
hành chính tìm ra những thiếu sót, hạn chế và nguyên nhân; Ba là, đề
xuất phơng hớng, giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính đáp ứng yêu cầu
quản lý mới và hội nhập kinh tế quốc tế.




4. Đối tợng, phạm vi nghiên cứu.
Đối tợng nghiên cứu: Hệ thống lý luận quản lý nhà nớc về
đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính; thực trạng và các yếu tố tác
động đến quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành
chính.
Phạm vi nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu những vấn
đề liên quan đến quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức
hành chính trong các cơ quan hành chính từ Trung ơng tới địa
phơng (các Bộ, ngành TW, địa phơng) giai đoạn từ 1987 đến nay và
xu hớng phát triển đến năm 2020. Đối với các tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị - xã hội, tổ chức nghề nghiệp không thuộc phạm vi
nghiên cứu của luận án.
5. Giả thuyết khoa học
Nghiên cứu quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công
chức hành chính không chỉ là kiểm nghiệm các mô hình lý luận đã
từng đợc thừa nhận trong thực tế mà nhu cầu thực tiễn của quản lý

nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng đòi hỏi phải giải thích những vấn đề
đang đặt ra và dự đoán những hiện tợng, quá trình sẽ diễn ra bằng
các giả thuyết sau:
Một là, cơ chế, chính sách về đào tạo, bồi dỡng cha khuyến
khích công chức hành chính tham gia học tập. Vì vậy ý thức và trách
nhiệm (động lực) khi tham dự các chơng trình đào tạo, bồi dỡng
của công chức hành chính cha cao, mặc dù nhu cầu đào tạo, bồi
dỡng của mỗi công chức hành chính là rất lớn; việc đánh giá, sử
dụng công chức hành chính sau đào tạo, bồi dỡng cha khoa học,
thiếu công bằng; có sự lẵng phí thời gian, công sức, tiền bạc của công
chức hành chính khi tham gia đào tạo, bồi dỡng.
Hai là, việc triển khai thực hiện các nội dung, phơng pháp
quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính cha
đồng bộ ở các Bộ, ngành, địa ph
ơng. Do đó việc xây dựng qui hoạch,
kế hoạch đào tạo, bồi dỡng thờng thiếu cơ sở thực tế, kéo theo việc
tổ chức thực hiện, kiểm tra, đánh giá kế hoạch lại rất kém; công tác
quản lý nội dung, chơng trình đào tạo, bồi dỡng thiếu qui trình và
không xác định rõ trách nhiệm của các bên tham gia quản lý và biên
soạn nội dung, chơng trình; các cơ sở đào tạo, bồi dỡng công chức
hành chính không thống nhất về mô hình hoạt động và thiếu các tiêu
chí đánh giá, giám sát.
Ba là, Hệ thống tổ chức, bộ máy quản lý nhà nớc về đào tạo,
bồi dỡng không thực thi hết chức năng, nhiệm vụ đợc giao và thiếu
linh hoạt, vận hành kém hiệu lực, hiệu quả. Dẫn đến mục tiêu quản lý
nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính không đạt;
chức năng quản lý còn chồng chéo giữa các Bộ, ngành với địa
phơng; quá trình quản lý không thống nhất và đôi lúc còn mâu
thuẫn; đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp quản lý nhà nớc về đào
tạo, bồi dỡng thiếu năng lực quản lý (thiếu kiến thức, kỹ năng, thái

độ trong thực thi công vụ)
6. Phơng pháp nghiên cứu
Nghiên cứu quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công
chức hành chính là hoạt động có hệ thống (thu thập, phân tích, thông
tin bằng qui nạp và diễn dịch) nhằm đạt đến sự hiểu biết đợc kiểm
chứng về thực trạng, đặc điểm quản lý nhà nớc đối với công tác đào
tạo, bồi dỡng công chức hành chính ở cơ quan hành chính trong giai
đoạn hiện nay và thực trạng cơ cấu, trình độ công chức hành chính.
Để hoàn thành các công việc nêu trên, ngời nghiên cứu đã sử dụng
Phơng pháp luận của việc nghiên cứu xã hội và xã hội học, cụ thể là
những qui luật chung và những nguyên lý của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử và Phơng pháp hệ liên quan đến kỹ thuật cụ
thể, những phơng tiện, phơng thức thu thập và thông tin tài liệu, dữ
kiện. (Cụ thể là: Phơng pháp lịch sử, phơng pháp thực nghiệm,
phơng pháp khảo sát, phơng pháp nghiên cứu đặc thù, phơng
pháp triết học).
7. Đóng góp của Luận án
7.1. ý nghĩa lý luận: Một là, Luận án đã hoàn thiện khái niệm
công chức hành chính và các khái niệm liên quan tới nội dung,
phơng pháp quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi d
ỡng công chức hành
chính. Hai là, Luận án đã phân tích một cách hệ thống về sự hình
thành và phát triển công tác đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính
và đánh giá thực trạng quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công
chức hành chính. Ba là, Luận án đx trình bày các nguyên tắc, giải
pháp đồng bộ, mạnh mẽ nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nớc
về đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính đáp ứng yêu cầu quản lý
công mới và hội nhập kinh tế quốc tế.
7.2. ý nghĩa về thực tiễn: Luận án đã cung cấp số liệu, dữ
liệu, tài liệu giúp lãnh đạo và cán bộ, công chức quản lý đào tạo, bồi

dỡng, trong việc hoạch định cơ chế, chính sách và triển khai thực
hiện các nội dung quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức
hành chính. Kết quả nghiên cứu có giá trị tham khảo đối với các nhà
nghiên cứu, phục vụ giảng dạy và học tập chuyên ngành quản lý hành
chính công.





8. Kết cấu của Luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận v đề xuất, kiến
nghị, phụ lục v ti liệu tham khảo, phần nội dung của
Luận án gồm 3 chơng:
Chơng 1. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nớc về đào tạo,
bồi dỡng công chức hành chính trong giai đoạn hiện nay
Chơng 2. Thực trạng quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi
dỡng công chức hành chính
Chơng 3. Các giải pháp nâng cao chất lợng, hiệu quả
quản lý nhà nớc về đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính
trong giai đoạn hiện nay


Chơng 1
Cơ sở lý luận về quản lý công tác đo tạo,
bồi dỡng công chức hnh chính trong
giai đoạn hiện nay

1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Công chức hành chính

Công chức hành chính là những công chức làm việc trong các
cơ quan quản lý hành chính nhà nớc. Họ đợc tuyển dụng, bổ nhiệm
vào ngạch cán sự, CV, CVC, CVCC ở trung ơng, cấp tỉnh,
huyệnViệc quản lý và sử dụng công chức hành chính thực hiện theo
Luật cán bộ, công chức đợc Quốc hội thông qua ngày 13/11/2008 tại
kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XII và Luật hành chính và đợc chi phối
bởi một số luật rất cụ thể và chặt chẽ.
1.1.2. Quản lý công chức hành chính
1.1.2.1. Cơ quan quản lý, sử dụng công chức hành chính
Quản lý công chức hành chính phải đợc tiếp cận từ chủ thể quản
lý, sử dụng công chức hành chính và những đặc trng của các chủ thể.
Cơ quan sử dụng công chức là Cơ quan, tổ chức, đơn vị đợc giao
thẩm quyền quản lý, phân công, bố trí, kiểm tra việc thực hiện nhiệm
vụ quyền hạn của công chức... [65]. Cơ quan quản lý công chức là
Cơ quan, tổ chức, đơn vị đợc giao thẩm quyền tuyển dụng, bổ
nhiệm, nâng ngạch, nâng lơng, cho thôi việc, nghỉ hu, giải quyết
chế độ, chính sách và khen thởng kỷ luật đối với công chức....
1.1.2.2. Mục tiêu, nguyên tắc, chức năng, quá trình quản lý
công chức hành chính
a) Mục tiêu quản lý công chức hành chính
b) Các nguyên tắc quản lý công chức hành chính
c) Chức năng quản lý công chức hành chính
d) Quá trình quản lý công chức hành chính.
đ) Nội dung quản lý công chức hành chính bao gồm:
- Ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật
về công chức hành chính
- Xây dựng kế hoạch và quy hoạch công chức hành chính
- Quy định cơ cấu công chức hành chính
- Quy định ngạch, mã số công chức hành chính; mô tả quy
định vị trí việc làm và cơ cấu công chức hành chính để xác định số

lợng biên chế
- Xác định nghĩa vụ, quyền của công chức hành chính
- Qui định về tuyển dụng, điều động, bổ nhiệm, luân chuyển,
biệt phái, từ chức, miễn nhiệm đối với công chức hành chính.
- Đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính
- Đánh giá công chức hành chính
- Khen thởng và xử lý vi phạm
- Thôi việc, nghỉ hu
1.1.3. Đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính
1.1.3.1. Quan niệm về đào tạo, bồi dỡng.
Khái niệm Huấn luyện cán bộ là khái niệm mang tính lịch sử đã
đợc Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định tại nhiều văn bản cán bộ là
gốc của mọi công việc. Vì vậy, huấn luyện cán bộ là công việc gốc
của Đảng [1. T5, tr 269] và công việc thành công hoặc thất bại đều
do cán bộ tốt hay kém. Nhng muốn có cán bộ tốt thì cơ quan lãnh
đạo, quản lý phải nuôi dạy cán bộ nh ngời làm vờn vun trồng
những cây cối quí báu [1. T5, tr 273]. Huấn luyện cán bộ phải làm
thờng xuyên để nâng cao trình độ giác ngộ, phơng pháp t tởng,
phẩm chất đạo đức và năng lực làm việc cho cán bộ: Làm sao cho cán
bộ, ngành nào phải rất thông thạo về chuyên môn, nghiệp vụ của
ngành ấy; làm sao cho bất cứ cán bộ nào cũng phải vững về chính
trị, giỏi về chuyên môn. Phải thực hành khẩu hiệu làm việc gì học
việc ấy [1. T5, tr 269 -270].
Đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính là một chiến lợc
nhằm bảo đảm thực tiễn quản lý nhà nớc có hiệu lực, vừa đáp ứng
cho những thay đổi bên ngoài (xu thế toàn cầu hoá và những vấn đề
cải cách công vụ). Đào tạo, bồi dỡng công chức hành chính là một