lao động và hiệu quả sử dụng lao động và hiệu quả sử dụng lao động tại công ty liên doanh khác sạn Heritage Hà Nội

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lời mở đầu
Trong các doanh nghiệp nói chung, và đặc biệt là trong các doanh nghiệp
kinh doanh khách sạn thì nguồn lao động đóng vai trò quyết định sự tồn tại
và phát triển của doanh nghiệp. Để đạt đợc mục tiêu kinh doanh của doanh
nghiệp là lợi nhuận thì các doanh nghiệp phải sử dụng có hiệu quả các
nguồn lực của mình: Vốn, cơ sở vật chất kỹ thuật, và nguồn lực con ngời.
Trong đó, con ngời có vai trò quan trọng chi phối hiệu quả sử dụng của các
nguồn lực khác, do vậy, vấn đề nguồn lao động và sử dụng tiềm năng lao
động của doanh nghiệp mình nh thế nào cho hiệu quả luôn là nhiệm vụ
quan trọng đối với các nhà quản lý cấp cao, đặc biệt là trong doanh nghiệp
kinh doanh khách sạn, vì sản phẩm của khách sạn chủ yếu là dịch vụ.
Nhận thức đợc vai trò của ngời lao động trong việc tạo ra chất lợng dịch vụ
của khách sạn để thoả mãn nhu cầu của khách hàng, đạt đợc mục tiêu của
doanh nghiệp, trong lần thực tập thực tế tại khách sạn Heritage Hà Nội, em
tập chung tìm hiểu về nguồn lao động của khách sạn. qua việc nghiên cứu
những cơ sở lý thuyết về lao động và các chỉ tiêu về hiệu quả sử dụng lao
động trong khách sạn, cùng với thực tế tại một cơ sở thực tập là khách sạn
Heritage Hà Nội, em đã có một cái nhìn tổng quát về thực trạng của lao
động trong khách sạn Heritage, hiệu quả sử dụng lao động của khách sạn
trong những năm gần đây và để từ đó đa ra một số kiến nghị nhằm cải
thiện công tác quản trị nguồn lao động và nâng cao hiệu quả sử dụng
nguồn lao động tại khách sạn Heritage Hà Nội.
Em xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Đình Hoà đã giúp đỡ, hớng dẫn em
trong quá trình thực tập và hoàn thành chuyên đề: Lao động và hiệu quả sử
dụng lao động tại Công ty liên doanh Khách sạn Heritage Hà Nội
Sinh viên thực hiện.
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Phần 1
Cơ sở lý luận về lao động và hiệu quả sử dụng lao

động trong kinh doanh khách sạn
1.1. Cơ sở lý luận về lao động trong khách sạn.
1.1.1. Đặc điểm của lao động trong khách sạn.
Lao động chủ yếu là lao động dịch vụ
Tính chuyên môn hoá cao
Số lợng lao động nhiều trong cùng một không gian và thời gian
Thời gian làm việc phụ thuộc vào thời gian tiêu dùng của khách
Cờng độ lao động không đồng đều
1.1.2. Các loại lao động trong doanh nghiệp khách sạn.
1.1.3Nguyên tắc quản trị lao động trong khách sạn.
Quản trị đội ngũ lao động phù hợp với tính chất, đặc điểm và mô hình
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Một trong những tiêu chí để đánh giá hiệu quả của công tác quản trị lao
động là việc sắp xếp đội ngũ lao động làm việc phù hợp với tính chất, đặc
điểm của doanh nghiệp. Các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế
đều có những đặc thù riêng do đó việc sắp xếp đội ngũ lao động cũng phải
đảm bảo các yêu cầu sau:
Nguồn lực đợc bố trí phù hợp, tránh bị lãng phí.
Công tác quản lý lao động đợc thực hiện dễ dàng.
Hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh đạt cao.
Để đạt đợc các yêu cầu đó cần phải nghiên cứu kỹ tính chất, đặc thù của
doanh nghiệp, cụ thể là:
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Sắp xếp đội ngũ lao động, thời gian làm việc phải đảm bảo khai thác
tối đa nguồn lực trí tuệ (chất xám ) của các nhà nghiên cứu, do đó
phải bố trí thời gian làm việc phù hợp với nhịp sinh học để đảm bảo
khai thác có hiệu quả nhất, đợc áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt
động trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học.
Việc bố trí, sắp xếp nguồn lực đảm bảo cho ngời lao động phát huy

đợc năng khiếu bẩm sinh ở những thời điểm phù hợp, đợc áp dụng
đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực văn hoá, nghệ
thuật, thể thao.
Sắp xếp lao động đảm bảo yêu cầu tính liên tục, không để xảy ra thời
gian chết, đợc áp dụng đối với các doanh nghiệp hoạt động sản xuất,
kinh doanh mà yếu tố thời gian cho một sản phẩm đợc các doanh
nghiệp đặt lên hàng đầu.
Công tác quản lý lao động thể hiện ở việc sắp xếp nguồn lực lao động phù
hợp với quy mô của doanh nghiệp cũng hết sức quan trọng.
Các doanh nghiệp có quy mô nhỏ cần đợc bố trí với đội ngũ nhân viên làm
việc gọn nhẹ và có hiệu quả. Một số công việc đợc bố trí kiêm nhiệm, các
phòng ban cũng đợc tinh giản đảm bảo vừa tạo điều kiện thuận lợi trong
công tác quản lý vừa nâng cao đợc hiệu quả kinh doanh. Ngợc lại, các
doanh nghiệp có quy mô lớn với số nhân viên đông, kinh doanh đa ngành
nghề thì phải bố trí lực lợng lao động và đội ngũ quản lý tơng xứng. Điều
này rất quan trọng, bởi vì sẽ giúp cho các nhà quản lý nắm bắt và điều
chỉnh đợc từng hành vi của cá nhân qua đó nâng cao hiệu quả trong công
tác quản lý lao động.
Quản trị đội ngũ lao động trong doanh nghiệp đảm bảo tính khoa học,
hiệu quả, phù hợp với các quy định của pháp luật, đảm bảo tính công
bằng.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Sắp xếp đội ngũ lao động trong doanh nghiệp cần phải dựa trên các yêu
cầu:
Chỉ tiêu cụ thể để đánh giá mức độ hoàn thành công việc.
Mối quan hệ giữa năng suất lao động và chế độ trả lơng, thởng
Tỷ lệ giữa số lao động trực tiếp (làm việc theo ca) và lao động gián
tiếp (làm việc theo giờ hành chính).
Số cán bộ quản lý trên tổng số nhân viên bộ phận.

Định biên lao động cho một đơn vị sản phẩm
Sắp xếp đội ngũ lao động trong doanh nghiệp phải phù hợp với quy định
của pháp luật và phải dựa trên các yêu cầu sau:
Thời gian trong một ca làm việc
Số ca làm việc trong ngày.
Độ tuổi và giới tính.
Các quy định đối với một số ngành nghề mang tính đặc biệt.
Các đặc điểm của quy trình tổ chức lao động (giờ trong ngày, ngày
trong tháng..)
1.2. Cơ sở lý luận về hiệu quả sử dụng lao động trong doanh nghiệp
kinh doanh khách sạn.
1.2.1. Các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng lao động.
Trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh nói chung, và đặc biệt trong
doanh nghiệp kinh doanh khách sạn, để đánh giá hiệu quả lao động có hai
chỉ tiêu sau:
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1. Năng suất lao động bình quân:
H1 = D/N
Trong đó:H1- Năng suất lao động bình quân
D Tổng doanh thu
N- Số lao động bình quân
ý nghĩa: Chỉ tiêu này cho ta biết doanh thu bình quân trên tổng số lao động
của doanh nghiệp (thờng tính trong một năm), hay một lao động thì tạo ra
bao nhiêu đồng doanh thu.
Qua việc so sánh chỉ tiêu này trong các kỳ kinh doanh có thể đánh giá đợc
hiệu quả sử dụng lao động của doanh nghiệp trong các kỳ là tăng lên hay
giảm sút, hiệu quả là cao hay thấp. Nếu H1 tăng, có nghĩa là doanh thu
bình quân trên tổng số lao động tăng lên điều này chứng tỏ rằng việc sử
dụng lao động có hiệu quả, hay doanh thu do một lao động tạo ra đã tăng

lên.
2. Hiệu quả lao động bình quân:
H2 = L/N
Trong đó: H2 Hiệu quả lao động bình quân
L Tổng lợi nhuận
ý nghĩa: chỉ tiêu này cho ta biết cứ mỗi ngời trong đơn vị làm ra bình quân
bao nhiêu lợi nhuận. H2 cao chứng tỏ mỗi lao động trong đơn vị làm việc
có hiệu quả (tạo ra nhiều đồng lợi nhuận).
Kết luận: Các chỉ tiêu H1 và H2 dùng để đánh giá hiệu quả sử dụng lao
động của doanh nghiệp và so sánh giữa hai kỳ phân tích. điều cần chú ý khi
sử dụng các chỉ tiêu này là phải loại trừ ảnh hởng của biến động giá cả.
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Từ hai công thức tính hai chỉ tiêu hiệu quả lao động ở trên cho thấy ở cả hai
công thức để tăng hiệu quả sử dụng lao động có thể giảm số lao động bình
quân trong doanh nghiệp. Nhng biện pháp này khó có thể thực hiện trong
doanh nghiệp kinh doanh khách sạn do đặc điểm lao động trong khách sạn
là có tính chuyên môn hoá cao, mỗi ngời chịu trách nhiệm công việc riêng
của mình, ngời khác không thể làm thay làm hộ. Hơn nữa, đặc tính của sản
phẩm của khách sạn là dịch vụ, đòi hỏi số lợng lao động trực tiếp lớn, quá
trình tạo ra dịch vụ trùng với quá trình tiêu dùng, quy trình tạo ra dịch vụ
đòi hỏi sự phối hợp ăn ý của nhân viên của các bộ phận khác nhau trong
khách sạn nhằm tạo ra sản phẩm tốt nhất để thoả mãn nhu cầu của khách
hàng. Thêm vào đó là định mức lao động bắt buộc đối với thứ hạng của
khách sạn nhằm đảm bảo tạo ra dịch vụ có chất lợng cao tơng xứng với thứ
hạng của nó mà không vi phạm quy định của luật pháp về sử dụng lao động
và tiêu chuẩn lao động cho các thứ hạng khách sạn. Chính vì vậy, biện pháp
giảm số lao động bình quân chỉ có thể thực hiện đợc ở một số thời điểm
nhất định trong kỳ kinh doanh của khách sạn, dựa vào tính mùa vụ, thời vụ
cao điểm hay thấp điểm mà số lợng khách thay đổi để điều chỉnh số lợng

lao động cho phù hợp; biện pháp hữu hiệu là việc quản trị lao động có hiệu
quả. Vấn đề này phụ thuộc vào nội dung của quản trị lao động có hiệu quả
đợc trình bày dới đây.
Biện pháp thứ hai để tăng hiệu quả sử dụng lao động trong khách sạn là
tăng doanh thu hoặc tăng lợi nhuận. Yếu tố quyết định đến doanh thu hoặc
lợi nhuận mà khách sạn có đợc phụ thuộc trực tiếp vào khách hàng tiêu
dùng sản phẩm dịch vụ của khách sạn. khách sạn có thể đa dạng hoá dịch
vụ của mình nhằm tăng doanh thu, nhng mấu chốt vẫn là sự hài lòng của
khách hàng để có thể tạo uy tín, thu hút nhiều khách đến với khách sạn,
điều này là do chất lợng dịch vụ của khách sạn quyết định.
Ngoài ra, để đánh giá hiệu quả sử dụng lao động tại khách sạn, còn phải
phân tích các khía cạnh sau:
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3. Phân tích tình hình biến động lao động của khách sạn trong mối
quan hệ với doanh thu của khách sạn bằng chỉ số.
I1=Ti/(T0*D1/D0)*100%
Trong đó:
Ti lao động của kỳ phân tích
T0 lao động của kỳ phân tích
Di doanh thu của kỳ trớc
ý nghĩa: Khi so sánh tình hình biến động lao động trong khách sạn
giữa hai kỳ phân tích, nếu:
I1<1 thì có nghĩa là tiết kiệm lao động so với kỳ trớc
I1>1 thì có nghĩa là tăng chi phí lao động so với kỳ trớc
I1=1 thì có nghĩa là không có sự thay đổi so với kỳ trớc
Từ đó ta có thể biết đợc số lao động đã tiết kiệm đợc (hoặc là đã lãng
phí) bằng Di/D0.
4. Phân tích tình hình biến động quỹ tiền l ơng của khách sạn trong
mối quan hệ với doanh thu bằng chỉ số.

Is = S1/(S0*(D1/D0)*100%
Trong đó:
S0 là quỹ lơng của kỳ phân tích trớc
S1 là quỹ lơng của kỳ phân tích
D0 là doanh thu của kỳ phân tích trớc
D1 doanh thu của kỳ phân tích
ý nghĩa: Kết quả của chỉ số cho ta biết
Nếu :
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Is <1 thì khách sạn đã tiết kiệm quỹ lơng so với kỳ trứơc
Is>1 thì khách sạn đã lãng phí quỹ lơng so với kỳ trớc
Is = 1 thì khách sạn đã không thay đổi quỹ lơng so với kỳ trớc
Từ kết quả đó ta có thể suy ra quỹ tiền lơng đã tiết kiệm đợc (hay
lãng phí) bằng S1-S0*D1/D0.
Kết luận: Từ kết quả phân tích trên, ta có thể thấy đợc hiệu quả sử
dụng lao động của khách sạn qua đó tìm ra sự hợp lý hay bất hợp lý
trong việc sử dụng lao động và từ đó có giải pháp thích hợp nhằm
nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng lao động.
1.2.2. Các yếu tố quyết định hiệu quả sử dụng lao động trong khách sạn.
1.2.2.1. Nội dung và nhiệm vụ của quản trị lao động:
Bố trí và sử dụng nhân viên.
Hiệu quả sử dụng đội ngũ lao động trong doanh nghiệp kinh doanh khách
sạn phụ thuộc chủ yếu vào vấn đề bố trí và sử dụng nhân viên có hợp lý hay
không? Bố trí và sử dụng nhân viên hợp lý có nghĩa là biết cách sắp xếp,
điều chỉnh và tạo ra sự hội nhập của từng nhân viên vào guồng máy hoạt
động chung của doanh nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đội ngũ lao
động.
Do đặc thù của hoạt động kinh doanh khách sạn, nhu cầu sử dụng lao động
giữa các thời điểm khách nhau trong năm cũng nh trong ngày thờng không

ổn định.Nói cách khác, thờng xuyên có hiện tợng tăng hoặc giảm lao động
ở từng bộ phận trong doanh nghiệp. Một trong các phơng pháp có thể khắc
phục tình trạng này là đề bạt hoặc thuyên chuyển nhân viên từ bộ phận này
sang bộ phận khác. ứng dụng của hình thức này la không làm tăng thêm số
lao động trong doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả sử dụng lao động hiện có
của doanh nghiệp và phát huy năng lực, sở trờng của nhân viên. Nh vậy,
việc bố trí và sử dụng nhân viên sao cho có hiệu quả là vấn đề quan trọng
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
và phức tạp. Nguyên tắc của vấn đề này là đảm bảo đúng ngời, đúng việc
nhằm đạt đợc mục đích là nâng cao hiệu quả sử dụng lao động, chất lợng
phục vụ, phát huy năng lực, sở trờng của ngời lao động, tạo động cơ, tâm lý
hng phấn trong quá trình làm việc.
Đặc điểm của sản phẩm khách sạn là dịch vụ, do vậy quá trình tạo ra sản
phẩm của nhân viên và quá trình tiêu dùng của khách hàng là trùng nhau.
Do vậy, chất lợng của dịch vụ cao hay thấp phụ thuộc phần lớn vào trạng
thái tâm lý của nhân viên phục vụ. để tạo ra dịch vụ thoả mãn tối đa nhu
cầu của khách hàng thì nhân viên phục vụ phải điều chỉnh hành vi của mình
cho phù hợp với hành vi của khách hàng, và để điều đó đợc thực hiện tốt thì
trong quá trình bố trí và sử dụng nhân viên, ngời quản lý phải dựa vào đặc
điểm tâm lý của từng nhân viên (độ tuổi, giới tính, tình trạng sức khoẻ...) để
bố trí ca làm việc và công việc phù hợp với đặc điểm của họ, từ đó giúp họ
có thể làm việc hiệu quả hơn.
phân công lao động hợp lý là điều kiện để nâng cao năng suất lao động.
Phân công lao động là quá trình gắn từng ngời lao động với những nhiệm
vụ phù hợp với khả năng của họ. Việc hoàn thiện bố trí, phân công công
việc, hiệp tác lao động phải đảm bảo trên cả ba mặt: kinh tế- kỹ thuật
tâm sinh lý và xã hội.
Tổ chức lao động và công việc
Tổ chức lao động và công việc trong khách sạn là việc sắp xếp đội ngũ lao

động của khách sạn cho phù hợp với từng loại công việc, nhằm nâng cao
hiệu quả sử dụng lao động và tạo động lực kích thích lao động làm việc.
Nội dung của tổ chức lao động và công việc bao gồm:
1. Phân công lao động: là giao việc cho cá nhân hay một bộ phận lao
động nào đó trong doanh nghiệp. Khách sạn giao việc dới hình thức
khoán. tuỳ theo quy mô, loại hình khách sạn mà thực hiện khoán đối
với từng cá nhân, từng bộ phận. Tuy nhiên, do đặc thù của lao động
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trong khách sạn, nâng cao hiệu quả sử dụng lao động và chất lợng
phục vụ khách hàng cần kết hợp giữa phân công lao động và hợp tác
lao động. Ví dụ nh: trong nhà hàng cần có sự hỗ trợ giữa các nhân
viên của một hoặc một vài bộ phận nào đó nh bàn, bar, bếp.... trong
giờ cao điểm là rất cần thiết. Điều đó vừa góp phần phục vụ khách
hàng tốt, vừa tiết kiệm lao động cho doanh nghiệp. Tuy vậy, hợp tác
hoá lao động chỉ thực sự có hiệu quả khi các nhiệm vụ vàng gần
nhau càng tốt. Mặt khác cần phải chú trọng tới vấn đề chuyên môn
hoá lao động nhằm nâng cao kỹ năng, kỹ xảo của nhân viên, tạo ra
lao động có tay nghề.
2. Xây dựng quy chế làm việc. Quy chế làm việc là sự quy định chung
thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý đối với ngời lao động và các
quy định nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng lao động trong khách sạn.
Xây dựng quy chế làm việc cho ngời lao động phải đảm bảo phù hợp
với đặc điểm kinh doanh khách sạn, luật pháp hiện hành và khả năng
làm việc lâu dài của bản thân ngời lao động.
3. Tổ chức chỗ làm việc. Là phần diện tích và không gian để một hoặc
một nhóm ngời lao động làm việc. Nh vậy, một chỗ làm việc hợp lý
khí nó bảo đảm đủ diện tích để sắp xếp, bố trí trang thiết bị, dụng cụ,
nguyên liệu, thành phẩm... Đồng thời phải bảo đảm phần không gian
để lao động thao tác, đáp ứng các yêu cầu về an toàn lao động: thông

hơi, thông gió, chiếu sáng, vệ sinh môi trờng... tơng ứng từng tính
chất mỗi công việc cụ thể mà tổ chức chỗ làm việc phù hợp.
(Nguồn: theo TS. Nguyễn Trọng Đăng, TS. Nguyễn Doãn Thị
Liễu...Giáo trình Quản trị doanh nghiệp khách sạn du lịch trang
148,149,150)
4. Đãi ngộ nhân sự.
Con ngời là tài sản quý nhất của doanh nghiệp, là nhân tố quyết định
tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Lãnh đạo doanh nghiệp
10