Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường cao đẳng kinh tế, kỹ thuật phú lâm thành phố hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

PHẠM VĂN XUÂN

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT
PHÚ LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Nghệ An - 2014
Nghệ An - 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

PHẠM VĂN XUÂN

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT
PHÚ LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành Quản lý giáo dục
Chuyên ngành Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
Mã số: 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thị Mỹ Trinh
Nghệ An - 2014

Nghệ An - 2014
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tác giả đã
nhận được sự động viên giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện thuận lợi của các cấp
lãnh đạo, quý Thầy Cô giáo, các bạn đồng nghiệp và gia đình.
Tác giả xin trân trọng cám ơn sâu sắc đến: Hội đồng Khoa học và Đào
tạo, các Giảng viên, các nhà Khoa học Trường Đại Học Vinh, Đại học Sài Gòn;
Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh; Ban Giám Hiệu Trường Cao
đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú lâm Thành phố Hồ Chí Minh, Quý đồng nghiệp…
Đã tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện và nhiệt tình giảng dạy, cung cấp kiến thức,
tài liệu, đóng góp nhiều ý kiến hết sức quý báu cho việc nghiên cứu và hoàn
thành luận văn. Đặc biệt tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với PGS.TS
Nguyễn Thị Mỹ Trinh đã tận tâm bồi dưỡng kiến thức, hướng dẫn khoa học,
phương pháp nghiên cứu và trực tiếp giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Mặc dù đã nghiêm túc và hết sức cố gắng, nhưng trong quá trình thực hiện luận
văn không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong muốn nhận được sự quan tâm
chia sẻ, những ý kiến đóng góp của quý Lãnh đạo, quý Thầy, Cô giáo, và các bạn
đồng nghiệp để vấn đề nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Nghệ An, tháng 5 năm 2014
Tác giả
Phạm Văn Xuân
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 4
3. Khác thể và đối tượng nghiên cứu 4
4. Giả thiết khoa học 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5
6. Phương pháp nghiên cứu 5

7. Những đóng góp của luận văn 5
8. Dàn ý chi tiết của đề tài 6
Chương 1: Cở sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
ở trường cao đẳng 7
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 7
1.2. Một số khái niệm cơ bản 10
1.3. Một số vấn đề về chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường cao đẳng 16
1.4. Một số vấn đề về nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường cao
đẳng 21
Kết luận chương 1 32
Chương 2: Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường
Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh 33
2.1. Khái quát về quá trình nghiên cứu thực trạng 33
2.2. Giới thiệu về trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố
Hồ Chí Minh 34
2.3. Thực trạng đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh 40
2.4. Thực trạng công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường
Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh 52
2.5. Đánh giá chung về thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
ở trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố
Hồ Chí Minh 73
Kết luận chương 2 75
Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở
trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố
Hồ Chí Minh 77
3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp 77
3.2. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường
Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh 78
3.3. Thăm dò tính cần thiết và khả thi của các giải pháp được đề xuất 102

Kết luận chương 3 104
Kết luận và kiến nghị 106
Tài liệu tham khảo 109
DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
BẢNG SỐ LIỆU
Bảng 2.1: Đội ngũ giảng viên cơ hữu phân theo khoa, bộ môn
Bảng 2.2: Đội ngũ giảng viên thỉnh giảng phân theo khoa
Bảng 2.3: Đội ngũ giảng viên phân theo độ tuổi
Bảng 2.4: Thống kê trình độ chuyên môn của giảng viên (tính đến 03/2014)
Bảng 2.5: Thực trạng biến động số lượng giảng viên trường từ năm 2010 đến
năm 2013
Bảng 2.6: Trình độ lý luận chính trị của đội ngũ giảng viên
Bảng 2.7: Tổng hợp ý kiến đánh giá của sinh viên về chất lượng đội ngũ giảng
viên nhà trường
Bảng 2.8: Kết quả khảo sát thực trạng công tác quy hoạch phát triển đội ngũ
giảng viên tại trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm
Bảng 2.9: Các bước tuyển dụng giảng viên tại trường Cao đẳng Kinh tế -
Kỹ thuật Phú Lâm
Bảng 2.10: Kết quả khảo sát thực trạng công tác tuyển dụng, sử dụng đội ngũ
giảng viên tại trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm
Bảng 2.11: Kết quả khảo sát thực trạng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ
giảng viên tại trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm
Bảng 2.12: Kết quả khảo sát thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá đội ngũ
giảng viên tại trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm
Bảng 2.13: Bảng định mức khen thưởng tại trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Phú Lâm
Bảng 2.14: Kết quả khảo sát thực trạng công tác thi đua, khen thưởng đội ngũ
giảng viên viên tại trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm
Bảng 3.1: Kết quả thăm dò mức độ cần thiết và khả thi của các giải pháp phát
triển đội ngũ giảng viên tại trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm

SƠ ĐỒ
Sơ đồ quá trình thành lập trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Bước sang thế kỷ XXI, thế kỷ của sự bùng nổ thông tin, khoa học kỹ thuật
và công nghệ đòi hỏi sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực cùng những tài năng
trên mọi phương diện phải có chất lượng cao, phục vụ công cuộc đổi mới gắn
liền với công nghiệp hóa – hiện đại hóa. Phát triển nguồn nhân lực là yếu tố cơ
bản cho sự phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế xã hội.
Giáo dục và đào tạo thế hệ trẻ là quá trình liên tục với nhiều thành tố của kiến
thức, kỹ năng và thái độ từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, hướng tới
hình thành và phát triển nhân cách toàn diện và hài hòa của học sinh.
Đất nước ta đang trong giai đoạn thực hiện công nghiệp hóa – hiện đại hóa
và hội nhập quốc tế. Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam giai đoạn 2009-
2020 nhấn mạnh: “Nền giáo dục này phải đào tạo được những con người Việt
Nam có năng lực tư duy độc lập và sáng tạo, có khả năng thích ứng, hợp tác và
năng lực giải quyết vấn đề, có kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp, có thể lực tốt,
có bản lĩnh, trung thực, ý thức làm chủ và tinh thần trách nhiệm công dân, gắn
bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”.
Chỉ Thị 40/CT-TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư về việc “Xây dựng,
nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục” đã nêu rõ:
"Mục tiêu chiến lược phát triển Giáo dục và đào tạo là xây dựng đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số
lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm
chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo để nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hóa
– hiện đại hóa đất nước”.
2
Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) đã ra nghị

quyết số 26-NQ/TW về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI khẳng định “Đổi mới căn
bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã
hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo
dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt”
và “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân
lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền
văn hóa và con người Việt Nam”. Trong Chiến lược phát triển giáo dục 2011 –
2020 của Thủ tướng chính phủ (Ban hành kèm theo quyết định số 711/QĐ-TTg
ngày 13/6/2012) đã xác định giải pháp phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục là giải pháp then chốt, trong đó nêu rõ “Chuẩn hoá trong đào
tạo, tuyển chọn, sử dụng và đánh giá nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Chú
trọng nâng cao đạo đức nghề nghiệp, tác phong và tư cách của đội ngũ nhà
giáo để làm gương cho học sinh sinh viên”.
Trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, với nền khoa học - công nghệ phát
triển chưa từng có thì nguồn nhân lực con người ngày càng giữ một vị trí đặc
biệt quan trọng đối với mỗi dân tộc. Với xu thế ấy thì chức năng cơ bản của giáo
dục ngày càng được làm rõ hơn, đó là chức năng góp phần tái tạo sức lao động,
đồng thời góp phần tích cực vào việc cải thiện các mối quan hệ xã hội làm cho
khoảng cách bất bình đẳng giữa các tầng lớp dân cư ngày càng ngắn đi, con
người càng hiểu nhau hơn, cuộc sống càng tình nghĩa hơn. Chính vì thế mà giáo
dục đồng nghĩa với sự phát triển.
Trong điều kiện toàn cầu hóa và sự bùng nổ tri thức hiện nay trên thế giới,
hệ thống giáo dục của tất cả các quốc gia trên thế giới bị đặt vào tình trạng
3
khủng hoảng sâu sắc. Thêm nữa, nền kinh tế tri thức với đặc trưng cốt yếu quyết
định sự thành bại của tất cả các quốc gia, dân tộc, các tổ chức, và mỗi cá nhân là
dựa trên tri thức đã làm cho tất cả các quốc gia đặt chiến lược con người lên
những mục tiêu hàng đầu, trong đó cực kỳ coi trọng đổi mới giáo dục và đào

tạo, coi đó là chiến lược sống còn trong chiến lược phát triển của mình. Trong
chiến lược đổi mới giáo dục đào tạo nói chung, có rất nhiều điều cần làm và phải
được tiến hành đồng bộ, song phát triển đội ngũ giảng viên có chất lượng cao là
một chiến lược được quan tâm hàng đầu.
Do nhu cầu đổi mới giáo dục, để đáp ứng sự phát triển và sự nghiệp công
nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, cũng như đáp ứng nhu cầu được phát triển
của người học, với sự phát triển như trên thì đội ngũ giảng viên cần phải được
nâng cao chuyên môn nhằm đáp ứng kịp thời với sự phát triển khoa học công
nghệ hiện đại.
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh
được thành lập theo quyết định số 1974/2008/QĐ-BGDĐT ngày 09 tháng 4 năm
2008 của Bộ Giáo dục và Đào tạo trên cơ sở trường Trung học Kỹ thuật và
Nghiệp vụ Phú Lâm. Được nâng cấp thành trường Cao đẳng là một thuận lợi to
lớn cũng như sẽ tạo ra nhiều cơ hội phát triển cho nhà trường đồng thời cũng
phát sinh không ít khó khăn và thách thức đòi hỏi nhà trường phải đảm bảo
nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ mới. Trong đó, nhiệm
vụ xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên được xem là nhiệm vụ trọng tâm
và hàng đầu.
Trong thời gian vừa qua, Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm,
thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được những thành tích đáng kể trong nhiệm vụ
chính trị cũng như chuyên môn nghiệp vụ, chất lượng được nâng cao về nhiều
mặt. Tuy nhiên, nhà trường vẫn còn một số hạn chế, bất cập nhất định trong
4
công tác phát triển đội ngũ giảng viên. Nghiên cứu giải pháp phát triển đội ngũ
giảng viên tại các trường Cao đẳng, Đại học nói chung đã có nhiều công trình
nghiên cứu và đề cập, tuy nhiên hiện nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu
sâu, tìm ra biện pháp phát triển đội ngũ giảng viên tại trường Cao đẳng Kinh tế -
Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh, giúp nhà trường phát triển đội ngũ
giảng viên theo hướng đủ về số lượng và chất lượng nhằm đáp ứng sự nghiệp
công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Với mong muốn tìm được các giải

pháp thích hợp để góp phần nâng cao hiệu quả công việc này nên tôi chọn đề tài
“Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng Kinh tế
- Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh”
2. Mục đích nghiên cứu
Nhằm đề xuất được các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở
trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng
yêu cầu phát triển của nhà trường trong giai đoạn tới.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên ở trường Cao đẳng.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên ở trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố
Hồ Chí Minh.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất và thực hiện được một số giải pháp đảm bảo tính khoa học,
khả thi thì sẽ nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng
Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh.
5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên ở trường Cao đẳng.
5.2. Nghiên cứu thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở
trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh.
5.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở
trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh trong giai
đoạn hiện nay.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận nhằm xây dựng cơ sở lý luận
của đề tài. Bao gồm: phương pháp phân tích- tổng hợp lý thuyết, phương pháp
phân loại- hệ thống hóa lý thuyết và phương pháp cụ thể hóa lý thuyết.

6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn nhằm xây dựng cơ sở thực
tiễn của đề tài và thăm dò tính cần thiết, khả thi của các giải pháp được đề xuất.
Bao gồm: phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi, phương pháp chuyên gia và
phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
6.3. Phương pháp thống kê toán học nhằm xử lý các số liệu thu được.
7. Những đóng góp của luận văn
- Về mặt lý luận: Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về nâng cao chất lượng
đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng.
- Về mặt thực tiễn: Làm rõ thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên và đề xuất được một số giải pháp có cơ sở khoa học và có tính khả thi để
nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh.
6
8. Dàn ý chi tiết của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội
dung luận văn được bố trí trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giảng
viên ở trường Cao đẳng.
Chương 2: Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường
Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh.
Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở
trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh.
7
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG
1.1. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.1.1 Các nghiên cứu của nước ngoài
Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều coi hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
giảng viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục. Việc tạo mọi điều kiện để

mọi người có cơ hội học tập, học tập thường xuyên, học tập suốt đời để kịp thời
bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp với sự phát
triển kinh tế - xã hội là phương châm hành động của các cấp quản lý giáo dục.
Hiện nay, trong thời kỳ toàn cầu hóa, cuộc cách mạng khoa học – công
nghệ đã và đang phát triển mạnh mẽ và liên tục. Tốc độ phát triển ngày càng gia
tăng và sự cạnh tranh giữa các quốc gia ngày càng quyết liệt. Do đó, sự phát
triển của khoa học – công nghệ đòi hỏi ngành giáo dục trong thế kỷ XXI phải
thực hiện được sứ mệnh nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài
nhằm cung cấp nguồn nhân lực có đủ trình độ cao, kỹ năng tốt nhằm đáp ứng
các yêu cầu phát triển của các quốc gia trên thế giới cũng như đáp ứng nhu cầu
phát triển của thế giới.
Hội nghị UNESCO tổ chức tại NêPan vào năm 1998 về tổ chức quản lý
nhà trường đã khẳng định: “Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ
bản trong phát triển giáo dục” [18].
Đại đa số các trường sư phạm ở Úc, New Zeland, Canada … đã thành lập
các cơ sở chuyên bồi dưỡng giáo viên để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên
tham gia học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
[18]
8
Tại Trung Quốc, Chính phủ Trung Quốc đặt ra chiến lược “làm cho đất
nước giàu mạnh thông qua khoa học và giáo dục” như nhà kiến trúc sư của sự
nghiệp cải tổ của Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã nói: “Một đất nước có trên 1
tỷ dân khi giáo dục phát triển thì ưu thế to lớn về nguồn nhân lực con người của
nó sẽ không có nước nào sánh nổi”. Trung Quốc đã lựa chọn 10 trường đại học
trọng điểm quốc gia (trong số 100 trường đại học lớn) để tập trung đầu tư phát
triển ngang tầm với các trường đại học quốc tế trong các lĩnh vực khoa học –
công nghệ mũi nhọn. Thực hiện chính sách gửi học sinh, chuyên gia đi học tập,
nghiên cứu ở các cơ sở khoa học – công nghệ lớn, có trình độ cao ở các nước
phát triển. [32]
Tại Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên, cán bộ

quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm. Tùy
theo thực tế của từng đơn vị, từng cá nhân mà cấp quản lý giáo dục đề ra các
phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi theo yêu cầu nhất định.
Cụ thể là mỗi cơ sở giáo dục cử từ 3 đến 5 giáo viên được đào tạo lại một lần
theo chuyên môn mới và tập trung nhiều vào đổi mới phương pháp dạy học. [18]
Tại Liên Xô (cũ) các nhà nghiên cứu quản lý giáo dục như: M.I.Kônđacốp,
P.V. Khuđominxki…đã rất quan tâm tới việc nâng cao chất lượng dạy học thông
qua các biện pháp quản lý có hiệu quả. Muốn nâng cao chất lượng dạy học phải có
đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn. Họ cho rằng kết quả toàn bộ hoạt động
của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lý công tác
quản lý bồi dưỡng, phát triển đội ngũ. [18]
1.1.2 Các nghiên cứu ở Việt Nam
Ở Việt nam, vấn đề phát triển giáo dục và nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra trong thư gửi các cán bộ, các
thầy giáo, cô giáo, công nhân viên, học sinh, sinh viên nhân dịp bắt đầu năm
9
học mới ngày 16 tháng 10 năm 1968 rằng: “Giáo dục nhằm đào tạo những
người kế tục sự nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và nhân dân, do đó các
ngành các cấp Đảng, chính quyền địa phương phải thực sự quan tâm đến sự
nghiệp này, phải chăm sóc nhà trường về mọi mặt, đẩy sự nghiệp giáo dục của
ta những bước phát triển mới”, “ Cán bộ và giáo dục phải tiến bộ cho kịp thời
đại mới làm được nhiệm vụ, chớ tự túc tự mãn cho là giỏi rồi thì dừng lại”.
Bước sang thế kỷ XXI, đất nước chúng ta đang trong giai đoạn hội
nhập với quốc tế và khu vực. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế về giáo dục
đã trở thành xu thế tất yếu. Để hội nhập và phát triển, nguồn nhân lực trở
thành thứ tài sản quý giá nhất, là chìa khóa thành công của các công ty, tổ
chức. Đặc biệt, trong lĩnh vực giáo dục, xã hội đòi hỏi các cơ sở giáo dục
phải có kế hoạch quản trị nguồn nhân lực nhằm đảm bảo phát triển một cách
hợp lý quy mô đào tạo ở các trình độ, có chất lượng phù hợp, đáp ứng linh
hoạt nhu cầu nhân lực theo sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước; đẩy

mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học – công nghệ và các hoạt động phục vụ
cộng đồng.
Để thực hiện nhiệm vụ này, một số dự án nghiên cứu trong nước liên quan
đến đội ngũ nhà giáo đã được thực hiện như:
- Dự án quốc gia nghiên cứu tổng thể về giáo dục và đào tạo và phân tích
nguồn nhân lực, mã số VIE/89/022 (gọi tắt là Dự án tổng thể về giáo dục).
- Dự án hỗ trợ Bộ Giáo dục và Đào tạo do Ủy ban châu Âu tài trợ.
Với nhiều công trình khoa học nghiên cứu những góc độ khác nhau của
việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở các cấp học, bậc học, ngành học
nhưng chưa có công trình nào tập trung nghiên cứu, phân tích và xây dựng giải
pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ
10
thuật Phú Lâm, thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu phát triển của nhà
trường trong giai đoạn hiện nay.
1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1.2.1. Giảng viên
Từ điển Tiếng Việt định nghĩa: “Giáo viên được hiểu là những người dạy
học ở các nhà trường, các cơ sở giáo dục hoặc tương đương” [27,380] để chỉ
những người dạy học ở các cấp, bậc học.
Theo từ điển tiếng Việt phổ thông [27,347], giảng viên là tên gọi chung
người làm công tác giảng dạy ở các trường chuyên nghiệp, các lớp đào tạo, huấn
luyện, các trường trên bậc phổ thông.
Theo luật giáo dục của Quốc hội nước Công hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam [19,24], điều 70 nêu rõ: Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo
dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác.
Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn sau đây:
+ Phẩm chất đạo đức, tư tưởng tốt;
+ Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ;
+ Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp;
+ Lý lịch bản thân rõ ràng.

Điều 72 và 73 xác định nhiệm vụ và quyền của nhà giáo, cụ thể như sau:
Nhà giáo có những nhiệm vụ sau đây:
- Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện đầy đủ
và có chất lượng chương trình giáo dục;
11
- Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, các quy định của pháp luật và
điều lệ nhà trường;
- Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tôn trọng nhân cách của
người học, đối xử công bằng với người học, bảo vệ các quyền, lợi ích chính
đáng của người học;
- Không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ
chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương
tốt cho người học;
- Các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
Nhà giáo có những quyền sau đây:
- Được giảng dạy theo chuyên ngành đào tạo;
- Được đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ;
- Được hợp đồng thỉnh giảng và nghiên cứu khoa học tại các trường, cơ sở
giáo dục khác và cơ sở nghiên cứu khoa học với điều kiện bảo đảm thực hiện
đầy đủ nhiệm vụ nơi mình công tác;
- Được bảo vệ nhân phẩm, danh dự;
- Được nghỉ hè, nghỉ Tết âm lịch, nghỉ học kỳ theo quy định của Bộ trưởng
Bộ Giáo dục và Đào tạo và các ngày nghỉ khác theo quy định của Bộ luật lao
động.
Như vậy, giảng viên là nhà giáo làm công tác giảng dạy ở các cơ sở giáo
dục đại học và các trường cao đẳng.
12
1.2.2. Đội ngũ, đội ngũ giảng viên
Trong lĩnh vực giáo dục, đội ngũ được hiểu là tập thể những người có cùng
chức năng, nhiệm vụ, để phân biệt với những tập thể khác trong hệ thống giáo

dục. Ví dụ như: đội ngũ giảng viên, đội ngũ cán bộ quản lý, đội ngũ nhân viên…
Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo
dục nghề nghiệp trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề, trung cấp chuyên nghiệp
gọi là giáo viên. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục đại học, trường cao đẳng
nghề gọi là giảng viên.
Đội ngũ giảng viên là một tập hợp những người làm nghề dạy học – giáo
dục, được tổ chức thành một lực lượng, cùng chung một nhiệm vụ, có đầy đủ
các tiêu chuẩn của một nhà giáo cùng thực hiện các nhiệm vụ và được định
hướng các quyền lợi theo Luật Giáo dục và các Luật khác được Nhà nước quy
định.
Đội ngũ giảng viên là tập hợp những giảng viên được tổ chức thành một
lực lượng có chung một nhiệm vụ là giảng dạy, thực hiện các mục tiêu giáo dục
đã đặt ra cho tập thể đó. Tập hợp giảng viên của một trường đại học, cao đẳng
nhất định thì được gọi là đội ngũ giảng viên của trường đó.
1.2.3. Chất lượng đội ngũ giảng viên
1.2.3.1. Chất lượng
Chất lượng là một khái niệm rất trừu tượng, đa chiều, đa nghĩa được xem
xét từ nhiều bình diện khác nhau, Chất lượng là “cái tạo nên phẩm chất, giá trị
của một con người, sự vật, hiện tượng”.[27,87]
Mặc dù chất lượng là “cái” tạo ra phẩm chất, giá trị, song khi phán xét về
chất lượng thì phải có căn cứ vào phẩm chất, giá trị do nó tạo ra. Đó cũng là cơ
sở khoa học rất quan trọng cho việc “đo” chất lượng.
13
Một định nghĩa khác “chất lượng là sự phù hợp với mục tiêu” [27,7-12]
(mục tiêu ở đây được hiểu một cách rộng rãi, bao gồm các sứ mạng, các mục
đích…, còn sự phù hợp với mục tiêu có thể là đáp ứng mong muốn của những
người quan tâm là đạt được hay vượt qua các tiêu chuẩn đặt ra…). Tuy nhiên ý
nghĩa thực tế của định nghĩa trên là ở chỗ xem xét chất lượng, chính là xem xét
sự phù hợp với mục tiêu.
1.2.3.2. Chất lượng đội ngũ giảng viên

Chất lượng đội ngũ giảng viên là sự tổng hợp chất lượng của từng người
giảng viên trong đội ngũ. Về cơ bản đó là các thành tố: phẩm chất, trình độ,
năng lực của người giảng viên đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ giao cho họ.
Ngoài ra, chất lượng của đội ngũ còn phụ thuộc vào 2 yếu tố: số lượng và cơ cấu
đội ngũ, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ được giao
+ Chất lượng: Cần chú trọng các nội dung:
- Phẩm chất chính trị, tư tưởng đạo đức: Chấp hành quan điểm, đường lối
chính sách của Đảng và Nhà nước; tuân thủ pháp luật của nhà nước; đạo đức
chuẩn mực, lối sống tốt, gương mẫu, đoàn kết, yêu nghề, tôn trọng đồng nghiệp
và người học.
- Trình độ đào tạo: trình độ chuyên môn và trình độ nghiệp vụ sư phạm.
Theo điều lệ trường cao đẳng thì “Giảng viên các trường cao đẳng phải có trình
độ từ đại học trở lên phù hợp với các môn học của ngành đào tạo. Ưu tiên tuyển
chọn sinh viên tốt nghiệp đại học loại khá, giỏi và người có trình độ đại học,
thạc sĩ, tiến sĩ có kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, có nguyện vọng trở thành
giảng viên. Những người tốt nghiệp các ngành ngoài sư phạm phải có chứng chỉ
nghiệp vụ sư phạm”.
14
- Năng lực chuyên môn, sư phạm và sự hài hoà giữa yêu cầu thực hiện
nhiệm vụ được giao với trình độ đào tạo: Có được bố trí giảng dạy đúng chuyên
môn hay không? Có đủ tiêu chuẩn về trình độ nhưng có đủ năng lực để giảng
dạy hay không? Việc phân công hoặc tuyển dụng giảng viên về các khoa, bộ
môn đã hợp lý chưa?
+ Số lượng: Có số lượng đội ngũ giảng viên/ Sv phù hợp với yêu cầu của
ngành nghề đào tạo, bảo đảm thực hiện mục tiêu, chương trình giáo dục (theo
điều lệ trường cao đẳng).
+ Cơ cấu: Cơ cấu đội ngũ giảng viên phải đảm bảo tính đồng bộ, thống
nhất, hợp lý dựa trên các nội dung sau: Cơ cấu chuyên môn (theo môn dạy); Cơ
cấu theo trình độ đào tạo; Cơ cấu theo độ tuổi; Cơ cấu đội ngũ theo giới tính.
1.2.4. Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên

Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên là làm cho chất lượng đội ngũ
giảng viên ngày càng phát triển hoàn thiện hơn. Nâng cao chất lượng đội ngũ
giảng viên thực chất là quá trình xây dựng và phát triển đội ngũ, làm cho đội
ngũ trưởng thành ngang tầm với sự đòi hỏi của sự nghiệp giáo dục và đào tạo để
đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của xã hội trong việc tiến đến công nghiệp
hóa, hiện đại hóa của đất nước.
Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên là con đường làm giàu kiến thức,
kỹ năng, thái độ để giảng viên vững vàng về nhân cách nghề nghiệp. Xây dựng
và phát triển đội ngũ có sự cân đối về lực lượng, chất lượng và cơ cấu sẽ góp
phần thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ giáo dục và đào tạo trong giai đoạn hiện
nay.
15
1.2.5. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
1.2.5.1. Giải pháp
Theo tiếng Việt phổ thông [24,344], giải pháp là phương pháp giải quyết
một vấn đề cụ thể nào đó.
Trong lĩnh vực kinh tế, để nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng cũng
như tiết kiệm thời gian và đem lại hiệu quả cao nhất, các công ty đã nghiên cứu
và đưa ra các giải pháp như: giải pháp thanh toán điện tử, giải pháp thương mại
điện tử, giải pháp cổng thông tin điện tử…
Trong lĩnh vực giáo dục, để phát triển và trở thành thương hiệu có uy tín,
các cơ sở giáo dục cũng đưa ra các giải pháp để giải quyết các tồn tại hiện có
như: giải pháp quản lý đào tạo, giải pháp nghiên cứu, ứng dụng khoa học – công
nghệ, giải pháp phát triển cơ sở vật chất…
Như vậy, giải pháp chính là các cách thức tổ chức, phương pháp thực hiện
để giải quyết một vấn đề đang tồn tại, để làm cho sự vật, hiện tượng tốt hơn,
hoàn thiện hơn, phát triển hơn.
1.2.5.1. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
Trong thực tế hiện nay, đội ngũ giảng viên đã tăng nhanh về số lượng, nâng
cao dần về chất lượng và tính đa dạng. Tuy nhiên, với yêu cầu của quá trình phát

triển kinh tế và quá trình hội nhập quốc tế thì việc phát triển đội ngũ này còn
nhiều bất cập. Một bộ phận giảng viên chưa đáp ứng được nhiệm vụ giáo dục
trong thời kỳ mới, có biểu hiện vi phạm đạo đức và lối sống. Đội ngũ giảng viên
không đồng đều về cơ cấu chuyên môn, vừa thừa, vừa thiếu. Từ những vấn đề
trên, trong ngành giáo dục nói chung và trong mỗi nhà trường nói riêng, việc
xây dựng giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên trong mỗi giai đoạn là hết sức
quan trọng và cần thiết.
16
Như vậy, giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên chính là cách
thức xây dựng và phát triển chất lượng đội ngũ giảng viên theo hướng đảm bảo
về số lượng, cơ cấu hợp lý, có phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức; trình độ
đào tạo và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm đáp ứng yêu cầu đào tạo
nguồn nhân lực có chất lượng cao, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế.
1.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIẢNG
VIÊN Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG
1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của giảng viên trường cao đẳng trong
giai đoạn hiện nay
Theo Điều lệ trường Cao đẳng [4,17], Giảng viên trường Cao đẳng phải
thực hiện các nhiệm vụ cụ thể dưới đây:
a) Giảng dạy theo đúng nội dung, chương trình đã được Bộ Giáo dục và
Đào tạo và nhà trường quy định; viết giáo trình, phát triển tài liệu phục vụ giảng
dạy học tập theo sự phân công của trường, khoa, bộ môn;
b) Chịu sự giám sát của các cấp quản lý về chất lượng, nội dung, phương
pháp giảng dạy và nghiên cứu khoa học;
c) Tham gia hoặc chủ trì các đề tài nghiên cứu khoa học, ứng dụng chuyển
giao công nghệ theo sự phân công của trường, khoa, bộ môn;
d) Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tôn trọng nhân cách
của người học, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người học,
hướng dẫn người học trong học tập, nghiên cứu khoa học, rèn luyện tư tưởng,

đạo đức tác phong, lối sống;
e) Không ngừng tự bồi dưỡng nghiệp vụ, cải tiến phương pháp giảng dạy
để nâng cao chất lượng đào tạo;
17
f) Hoàn thành tốt các công tác khác được trường, khoa, bộ môn giao.
Như vậy, chức năng, nhiệm vụ của người giảng viên tại các trường Đại
học, Cao đẳng chính là việc thực hiện 2 nhiệm vụ chủ yếu của nhà trường đó là:
giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Trong đó, công tác giảng dạy bao gồm công
tác truyền đạt các kiến thức, đạo đức và kỹ năng nghề nghiệp cho sinh viên.
Nói cách khác, chức năng của người giảng viên là tổ chức và điều khiển
các hoạt động giáo dục và dạy học để hướng tới mục đích hình thành những
nhân cách con người, đáp ứng những yêu cầu của xã hội trong từng giai đoạn
phát triển cụ thể của lịch sử.
1.3.2. Yêu cầu cơ bản về chất lượng đội ngũ giảng viên ở trường
cao đẳng
1.3.2.1. Vị trí, vai trò của người giảng viên ở các trường cao đẳng
Vị trí của người giảng viên chính là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo
dục tại các trường Cao đẳng.
Đội ngũ giảng viên đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giáo dục, người
giảng viên chính là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục. Trong xã
hội nông nghiệp truyền thống, quan niệm Quân – Sư – Phụ đã thể hiện vị trí rất
quan trọng của người thầy trong đời sống xã hội. Bất cứ cá nhân nào muốn
trưởng thành và thành đạt đều phải cần đến sự dạy bảo và chỉ dẫn của người
thầy. Ông cha ta có câu: “Không thầy đố mày làm nên”, “Muốn con hay chữ
phải yêu lấy thầy”. Không chỉ trong hoạt động dạy học, người thầy còn có vị trí,
vai trò cực kỳ quan trọng trong đời sống văn hóa, tinh thần của mỗi làng xã.
Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của các cuộc cách mạng khoa học –
công nghệ trong xã hội hiện đại, vị trí vai trò của người giảng viên có những
thay đổi cơ bản và to lớn. Cơ cấu đội ngũ giảng viên đa dạng về loại hình và
18

trình độ đào tạo. Người giảng viên không đóng vị trí trung tâm trong quá trình
dạy học mà chuyển vị trí đó sang người học. Vai trò của người giảng viên không
chỉ là truyền đạt các kiến thức đã có mà là tổ chức, hướng dẫn, điều khiển các
hoạt động giáo dục và dạy học với mục đích hình thành nhân cách con người và
đáp ứng các yêu cầu trong thời kỳ xã hội phát triển và hội nhập.
Như vậy, đầu tiên vai trò của người giảng viên phải kể đến đó là một người
thầy, một nhà giáo dục. Ở vai trò này, người giảng viên phải có trình độ, kiến
thức chuyên môn và kỹ năng dạy học để hướng dẫn, truyền đạt kiến thức cho
sinh viên. Thứ hai, vai trò của người giảng viên là một nhà nghiên cứu khoa học.
Người giảng viên phải nghiên cứu, tìm ra lời giải về các vấn đề tự nhiên, xã hội
cũng như ứng dụng các công trình nghiên cứu của mình vào thực tiễn nhằm
nâng cao hiệu quả công việc. Cuối cùng, người giảng viên còn là nhà hoạt động
xã hội. Người giảng viên phải biết sử dụng kiến thức của mình để tham gia,
đóng góp vào xã hội thông qua các hoạt động như tư vấn thông tin, viết báo, trả
lời các thắc mắc trên báo, đài cũng như tìm chỗ cho sinh viên thực tập, liên hệ
việc làm cho sinh viên sau khi tốt nghiệp
1.3.2.2. Yêu cầu về số lượng, cơ cấu đội ngũ giảng viên giảng viên ở các
trường cao đẳng
Theo điều lệ trường Cao đẳng [4,5], điều kiện thành lập trường Cao đẳng
là: Có đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu,
phù hợp với ngành nghề đào tạo, đạt tiêu chuẩn về phẩm chất và trình độ đào
tạo, bảo đảm thực hiện mục tiêu, chương trình giáo dục, trung bình không quá
30 sinh viên / 1 giảng viên.
Theo Chiến lược phát triển giáo dục 2011 – 2020 của Thủ tướng Chính
phủ, một trong những giải pháp phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
giáo dục là: Đảm bảo từng bước có đủ giáo viên thực hiện giáo dục toàn diện
19
theo chương trình giáo dục mầm non và phổ thông, dạy học 2 buổi/ngày, giáo
viên dạy ngoại ngữ, giáo viên tư vấn học đường và hướng nghiệp, giáo viên giáo
dục đặc biệt và giáo viên giáo dục thường xuyên.

- Cơ cấu được hiểu: Là cách tổ chức các thành viên nhằm thực hiện chức
năng của chỉnh thể. Cơ cấu của đội ngũ giảng viên là cấu trúc bên trong của đội
ngũ, sẽ được nghiên cứu trên các tiêu chí có liên quan đến các giải pháp phát
triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên. Các tiêu chí cơ bản là:
+ Cơ cấu chuyên môn (theo môn dạy) hay còn gọi là cơ cấu bộ môn: Đó là
tình hình về tỷ lệ giảng viên của các môn hiện có ở trường, sự thừa thiếu giảng
viên ở mỗi môn học. Cái này phải phù hợp với định mức quy định thì ta có cơ
cấu chuyên môn hợp lý. Ngược lại thì phải có sự điều chỉnh, nếu không sẽ ảnh
hưởng tới chất lượng và hiệu quả đào tạo.
+ Cơ cấu theo trình độ đào tạo: là sự phân chia giảng viên theo tỷ lệ của các
trình độ đào tạo. Đó là tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sỹ, thạc sỹ, đại học ở các
bộ môn. Xác định cơ cấu trình độ hợp lý cũng là một giải pháp nhằm nâng cao
chất lượng đội ngũ giảng viên. Số giảng viên chưa đạt chuẩn phải được đào tạo
để nâng chuẩn. Tùy thuộc vào điều kiện hiện có cụ thể của từng trường, các
trường phải lựa chọn phương án tối ưu trong công tác lựa chọn đào tạo, bồi
dưỡng giảng viên.
+ Cơ cấu độ tuổi:
Phân tích giảng viên theo độ tuổi, nhằm xác định cơ cấu đội ngũ theo từng
nhóm tuổi, đảm bảo sự cân đối giữa các thế hệ: già, trẻ, trung niên của đội ngũ
để có thể vừa phát huy được tính năng động, sáng tạo của tuổi trẻ, kinh nghiệm
nghề nghiệp của tuổi già.