Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trường trung cấp y tế bình phước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

NGUYỄN THỊ HÀ
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ BÌNH PHƯỚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Nghệ An, 2014
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
___________________

NGUYỄN THỊ HÀ
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ BÌNH PHƯỚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. ĐINH XUÂN KHOA
Nghệ An, 2014
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm kính trọng và chân thành, tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
- Ban giám hiệu, các phòng chức năng trường Đại Học Vinh;
- Phòng Sau Đại học trường Đại Học Vinh đã tạo điều kiện cho tôi được
học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn;
- Quý thầy, cô giáo, cán bộ giảng dạy trường Đại Học Vinh đã trực tiếp
giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu;
- Ban giám hiệu trường Đại học Đồng Tháp đã tạo điều kiện, cơ sở vật chất
phục vụ lớp học;

Tôi bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban giám hiệu, quý thầy, cô giáo và
bạn bè đồng nghiệp Trường Trung cấp y tế Bình Phước đã tận tình cung cấp
nhiều thông tin và tư liệu quý giá cho luận văn.
Đặc biệt tôi bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Thầy PGS.TS. Đinh Xuân
Khoa đã tận tình hướng dẫn để tôi hoàn thành luận văn này đúng thời gian.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn, bản thân tôi đã
có nhiều cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong
quý thầy, cô giáo, các bạn bè đồng nghiệp góp ý để luận văn được hoàn thiện
hơn.
Một lần nữa xin chân thành cảm ơn!
Nghệ An, ngày tháng năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Hà
i
MỤC LỤC
Trang
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài 01
2.Mục đích nghiên cứu 04
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 04
4. Giả thuyết khoa học 04
5. Nhiệm vụ nghiên cứu 04
6. Phương pháp nghiên cứu 04
7. Đóng góp của luận văn 05
8. Cấu trúc luận văn 05
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT

LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 06
1.2. Một số khái niệm cơ bản 08
1.2.1. Giáo viên, Giáo viên Trung cấp chuyên nghiệp (TCCN) và đội ngũ
giáo viên Trường TCCN 08
1.2.2. Chất lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên Trường TCCN 12
1.2.3. Nâng cao và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường TCCN 15
1.2.4. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường TCCN 16
1.3. Người giáo viên Trường Trung cấp y tế trong giai đoạn hiện nay 16
1.4. Vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung cấp y tế
Bình Phước trong điều kiện KT-XH hiện nay 20
ii
1.4.1. Vấn đề cần thiết nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung
cấp y tế Bình Phước 20
1.4.2. Nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung cấp y
tế Bình Phước 23
1.4.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung cấp y tế Bình Phước 31
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 36
Chương 2. THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ BÌNH PHƯỚC
2.1. Giới thiệu về Trường Trung cấp y tế Bình Phước 37
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển 37
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Trường Trung cấp y tế Bình Phước 38
2.1.3. Tổ chức bộ máy của nhà trường 40
2.1.4. Cơ sở vật chất, các cơ sở thực tập lâm sàng của trường 41
2.1.5. Kết quả đào tạo, bồi dưỡng từ năm 1999 – 2013 44
2.1.6. Định hướng phát triển trong thời gian tới 45
2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên Trường Trung cấp y tế Bình Phước 47

2.2.1.Về số lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên của trường 47
2.2.2. Về chất lượng đội ngũ giáo viên của trường 50
2.3. Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường Trung cấp
y tế Bình Phước 57
2.3.1. Thực trạng công tác tuyển dụng và sử dụng đội ngũ giáo viên 57
2.3.2. Thực trạng công tác nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của
đội ngũ giáo viên 59
2.3.3. Đánh giá chung về công tác nâng cao chất lượng ĐNGV 64
iii
2.4. Nguyên nhân của thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung cấp y tế Bình Phước 66
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 68
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ BÌNH PHƯỚC
3.1. Cơ sở đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên 69
3.2. Những nguyên tắc trong việc đề xuất giải pháp 71
3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu 71
3.2.2. Đảm bảo tính thực tiễn 71
3.2.3. Đảm bảo tính khả thi 72
3.2.4. Đảm bảo tính hiệu quả 72
3.3. Các giải pháp cơ bản 73
3.3.1. Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng
của việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên 73
3.3.2. Giải pháp 2: Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả quy trình tuyển dụng
và sử dụng đội ngũ giáo viên 74
3.3.3. Giải pháp 3. Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho ĐNGV 80
3.3.4. Giải pháp 4. Đầu tư cơ sở vật chất trang thiết bị dạy và học 84
3.3.5. Giải pháp 5. Tăng cường công tác kiểm tra và đánh giá 86
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp 90
3.5. Khảo sát mức độ cần thiết và tính khả thi 92

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 96
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CBQL: Cán bộ quản lý
CKI/CKII: Chuyên khoa I/ Chuyên khoa II
CNH, HĐH: Công nghiệp hoá, Hiện đại hóa
CSVC: Cơ sở vật chất
ĐNGV: Đội ngũ giáo viên
GV: Giáo viên
GD-ĐT: Giáo dục – Đào tạo
KT-XH: Kinh tế - Xã hội
NXB: Nhà xuất bản
TCYT: Trung cấp y tế
UBND: Ủy ban nhân dân
v
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở bất cứ giai đoạn lịch sử nào việc xây dựng, phát triển một nền giáo dục
vững mạnh là nhân tố then chốt, quyết định để thúc đẩy xã hội phát triển. Chỉ thị
số 40CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư khóa IX về việc xây dựng, nâng cao
chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã khẳng định “Giáo dục
và đào tạo là quốc sách hàng đầu và là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, toàn
xã hội” [1]. Chất lượng nhân cách, phẩm chất đạo đức và lý tưởng của đội ngũ
giáo viên như thế nào sẽ ảnh hưởng to lớn và trực tiếp đến sản phẩm mà họ trực
tiếp đào tạo ra đó chính là những con người, những công dân xây dựng xã hội.
Sinh thời Bác Hồ đã nói “Không có thầy giáo thì không có giáo dục…”. Do đó,
xây dựng, phát triển nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên không chỉ là vấn đề

mang tính lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc đối với sự phát triển giáo
dục của nước ta.
Đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý quyết định việc thực hiện hóa mọi
chủ trương đường lối chính sách của Đảng và nhà nước, quyết định sự phát triển
quy mô cũng như chất lượng của giáo dục. Đội ngũ nhà giáo yếu, kém, bất cập
không có động lực dạy học và phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm
chất đạo đức thì dù có chương trình, sách giáo khoa hay, cơ sở vật chất – thiết bị
dạy học đầy đủ, hiện đại vẫn không thể đảm bảo được chất lượng giáo dục. Có
đội ngũ giáo viên tốt thì mới phát huy tác dụng tích cực của các điều kiện khác
đảm bảo chất lượng giáo dục. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên (ĐNGV)
chính là nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm. Luật giáo dục
năm 2005 xác định: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất
lượng giáo dục. Nhà giáo phải không ngừng học tập, rèn luyện nêu gương tốt
1
cho người học. Nhà nước tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo; có chính sách đãi
ngộ, đảm bảo các điều kiện cần thiết về vật chất và tinh thần…”[18].
Tồn tại trong hệ thống giáo dục quốc dân, nhưng lâu nay giáo dục chuyên
nghiệp luôn trong tình trạng thiếu khỏe mạnh. Bên cạnh đó không ít học sinh
xem trung cấp chuyên nghiệp là bước đệm dừng chân khi rớt đại học, cao đẳng
và các em rời bỏ trường ngay khi có cơ hội. Giáo dục chuyên nghiệp đặc biệt là
chuyên nghiệp ngành y có những đặc thù riêng. ĐNGV không những giỏi lý
thuyết và tay nghề khám chữa bệnh mà còn phải thường xuyên cập nhật những
thông tin về y, dược học hiện đại. Vấn đề làm sao để trường trung cấp chuyên
nghiệp tồn tại vững mạnh ngoài cơ sở vật chất tốt còn phải có đội ngũ giáo viên
giỏi chuyên môn, nghiệp vụ và có uy tín.
Trường Trung cấp y tế (TCYT) Bình Phước được thành lập năm 1998
theo Quyết định số 1492/QĐ-UBND, ngày 02 tháng 7 năm 1998 của Chủ tịch
Ủy ban nhân tỉnh Bình Phước. Trong những năm qua được sự quan tâm của các
cấp, các ngành, cùng với sự nỗ lực phấn đấu của nhà trường, đội ngũ cán bộ,
giáo viên hiện nay đã đáp ứng một phần đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp

bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho nhân dân, nhưng cũng còn nhiều hạn
chế và yếu kém chưa đáp ứng được yêu cầu của thời kỳ công nghiêp hóa, hiện
đại hóa đất nước, của thời kỳ hội nhập kinh tế thế giới.
Xuất phát từ tình hình thực tế, nhu cầu phát triển của nhà trường trong thời
kỳ hội nhập, nhiều cạnh tranh, cùng với quá trình hội nhập kinh tế thế giới, giáo
dục đang có xu hướng quốc tế hóa ngày càng mạnh mẽ. Tuy nhiên, xu hướng
này cũng đặt ra nhiều thách thức cho các trường học trong việc cạnh tranh thu
hút người học, giáo viên trình độ cao. Hơn nữa, có nhiều loại hình trường phát
triển đa dạng về ngành nghề, đông về số lượng mà số lượng người học có hạn,
2
dẫn đến sự cạnh tranh giữa các trường. Nhất là mô hình trường trung cấp chuyên
nghiệp ngày càng khó khăn về việc tuyển sinh, đào tạo. Chính vì vậy, các trường
đã chú trọng vào việc làm sao để duy trì và phát triển nhà trường.
Giáo viên trường Y nói chung, Trường TCYT Bình Phước nói riêng là vừa
giảng dạy lý thuyết và thực hành tại trường, vừa tham gia công tác khám chữa
bệnh, giảng dạy cho học sinh tại các bệnh viện. Do đó, đòi hỏi giáo viên phải có
năng lực thực sự về nghề thầy thuốc và nghiệp vụ thầy giáo. Đội ngũ giáo viên
của trường đa số có trình độ đại học và hầu hết các giáo viên được đào tạo tại các
trường Y, Dược, nghiệp vụ sư phạm còn yếu.
Với những khó khăn trên về đội ngũ giáo viên, xác định được tầm quan
trọng của ĐNGV trong sự sống còn và phát triển của nhà trường, nhằm giải
quyết những vấn đề còn tồn tại. Hơn nữa, Trường TCYT Bình Phước là nơi đào
tạo chuyên ngành điều dưỡng, hộ sinh và dược sĩ và hoạt động theo cơ chế tự
chủ cao. Do đó, phải có đội ngũ mạnh về số lượng và chất lượng, luôn đổi mới,
nhanh nhạy, tự chủ, sáng tạo và học tập không ngừng. Mỗi cán bộ giáo viên
trong trường phải là những người vững chuyên môn, nghiệp vụ, có đạo đức.
Trong Quyết định số 138/QĐ-UBND, ngày 15 tháng 01 năm 2010 của
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước đã phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành giáo
dục và đào tạo tỉnh Bình Phước đến năm 2015 và tầm nhìn đến năm 2020, trong
đó đề cập “Giai đoạn 2010-2015, chuẩn bị điều kiện để đầu tư nâng cấp Trường

Trung cấp y tế lên Trường Cao đẳng y tế…”[27]. Từ những lý do và định hướng
nêu trên, chúng tôi chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên Trường Trung cấp y tế Bình Phước”.
3
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu đề xuất được các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên trường TCYT Bình Phước đáp ứng yêu cầu thời kỳ CNH - HĐH đất nước.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên TCYT.
- Đối tượng nghiên cứu: Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường TCYT Bình Phước.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất được các giải pháp đảm bảo tính khoa học và thực tiễn, thì có
thể góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường TCYT Bình Phước.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận: Về nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường
TCYT Bình Phước.
- Nghiên cứu cơ sở thực tiễn: Về đội ngũ giáo viên Trường TCYT Bình Phước.
- Đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên của
Trường TCYT Bình Phước.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
- Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu lý luận để nghiên cứu cơ sở lý luận
về hoạt động quản lý và các yếu tố tạo nên chất lượng đội ngũ giáo viên.
- Nghiên cứu, phân tích tài liệu, văn bản.
- Nghiên cứu, tìm hiểu các khái niệm, thuật ngữ và các vấn đề lý luận liên quan
đến đề tài.
4
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu thực tiễn để nghiên cứu thực

tiễn đội ngũ giáo viên Trường TCYT Bình Phước. Bao gồm các phương pháp:
- Phương pháp điều tra bằng phiếu
Sử dụng phương pháp điều tra để thu thập ý kiến, làm rõ thực trạng và đề ra các
giải pháp nâng cao chất lượng ĐNGV Trường TCYT Bình Phước.
- Phương pháp thống kê toán học
Dùng phương pháp thống kê toán học để xử lý kết quả số liệu điều tra, nghiên
cứu.
7. Đóng góp của luận văn
- Về mặt lý luận: Góp phần làm sáng tỏ một số nội dung lý luận về nâng
cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường TCYT Bình Phước phù hợp với nhu
cầu và yêu cầu của xã hội hiện nay.
- Về mặt thực tiễn: Đánh giá được thực trạng và đưa ra giải pháp phù hợp
nâng cao chất lượng ĐNGV Trường TCYT Bình Phước.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn
gồm có 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung cấp y tế
Chương 2. Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường
Trung cấp y tế Bình Phước
Chương 3. Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường Trung cấp y tế Bình Phước.
5
Chương 1. CỞ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG CẤP Y TẾ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là một vấn đề hết sức
quan trọng đối với các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp
trong giai đoạn hiện nay, không chỉ có ở Việt Nam mà ngay cả những nước có
nền giáo dục phát triển: Hoa Kỳ, Úc, Thái Lan, Nhật Bản và một số nước khác.

Giáo dục là sự nghiệp hàng đầu của mỗi quốc gia, mở rộng mạnh mẽ xã
hội hóa giáo dục, thu hẹp bất bình đẳng về giáo dục. Chất lượng mới của giáo
dục hướng vào “phát triển người”, “phát triển nguồn nhân lực”, hình thành
những năng lực cơ bản mà thời đại mới đòi hỏi.
Làm thế nào để chúng ta có một đội ngũ những nhà giáo chất lượng quốc
tế? Làm thế nào để chúng ta có đội ngũ những nhà lãnh đạo có tầm vóc? Làm thế
nào để chúng ta có thể phát triển được những phương pháp giáo dục ưu việt?
Năm 2012, một số tác giả nước ngoài đặc biệt là Hoa Kỳ, một nước có nền giáo
dục tiên tiến, đã nói về giáo dục mà trong đó nhấn mạnh đến đội ngũ nhà giáo
như Người thầy giỏi trong mọi lớp học và Đào tạo đội ngũ nhà giáo trong một
thế giới đang thay đổi đồng tác giả Linda Darling – Hammond [12], Kinh
nghiệm và giáo dục của tác giả John Dewey [11], Lỗ hổng giảng dạy của tác giả
James Stigler và James Hieber [22] và Cẩm nang cải tổ trường học của tác giả
Tony Wagner và Robert Kegan [32].
Đảng, Nhà nước ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến giáo dục
nói chung và người thầy giáo nói riêng. Đây là nhân tố hết sức quan trọng và là
nhân tố quyết định cho phát triển sự nghiệp giáo dục ở nước ta.
6
Ngay từ những năm hòa bình mới lập lại ở miền Bắc, tại lớp đào tạo
hướng dẫn viên các trại hè cấp I ngày 12 tháng 6 năm 1956, Bác Hồ đã nói:
“Nhiệm vụ giáo dục rất quan trọng và vẻ vang, vì nếu không có thầy giáo thì
không có giáo dục”. Và Người đánh giá rất cao vị trí, vai trò đội ngũ giáo viên:
“Là đội tiên phong trong sự nghiệp tiêu diệt giặc dốt, anh chị em chịu cực khổ,
khó nhọc, hi sinh, phấn đấu để mở mang tri thức phổ thông cho đồng bào, để xây
đắp nền văn hoá sơ bộ cho dân tộc”. Do đó phải xây dựng đội ngũ những thầy
giáo tốt, xứng đáng với vị trí người thầy. Đó là những người yêu nghề, yêu
trường, hết lòng thương yêu chăm sóc, giáo dục học sinh [19,tr.184]
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI có nêu: “Phát triển, nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong
những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh, bền vững đất nước. Đổi mới căn

bản, toàn diện nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa; đổi
mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học; đổi mới cơ chế quản lý
giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, đào tạo. Tập
trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, coi trọng giáo dục đạo đức, lối
sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành. Đẩy mạnh đào tạo nghề đáp ứng nhu
cầu phát triển đất nước. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, kết hợp chặt
chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã hội; xây dựng xã hội học tập, tạo cơ hội
và điều kiện cho mọi công dân được học tập suốt đời” [5].
Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và
đào tạo nêu rõ “Giai đoạn 1 (2011 - 2015): thực hiện đổi mới quản lý giáo dục;
hoàn thiện cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân; xây dựng khung trình độ quốc
gia; triển khai xây dựng một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp và đại học chất
lượng cao và trường đại học theo định hướng nghiên cứu; đổi mới nội dung và
7
phương pháp đào tạo ở các trường đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp;
đào tạo bồi dưỡng và thực hiện các chính sách tạo động lực phát triển đội ngũ
nhà giáo và đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” [3].
Luận văn Thạc sĩ khoa học giáo dục “Một số giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên các trường Trung cấp chuyên nghiệp quận Thanh Xuân,
Hà Nội”, tác giả Nguyễn Hồng Hải [14].
Luận văn Thạc sĩ khoa học giáo dục “Những giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên trường Trung học Kinh tế Hà Tĩnh”, tác giả Hoàng Kim
Thuật [23].
Luận văn Thạc sĩ khoa học giáo dục “Những giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên trường Trung cấp sư phạm mẫu giáo nhà trẻ Hà Nội”,
tác giả Đỗ Ngọc Văn [31].
Tóm lại:
- Đảng ta luôn coi trọng “Giáo dục là quốc sách hàng đầu”, trong đó
ĐNGV nói chung và ĐNGV các trường TCCN và dạy nghề nói riêng. Chăm lo
đào tạo, bồi dưỡng và tiêu chuẩn hóa ĐNGV hiện nay cả về chính trị, tư tưởng,

đạo đức và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ được xem là khâu đột phá để thực
hiện thắng lợi sự nghiệp giáo dục và đào tạo.
- Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ rất quan trọng và
mang tính cấp thiết, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, đông đảo các
cán bộ, giảng viên, giáo viên trong ngành giáo dục.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Giáo viên, Giáo viên trung cấp chuyên nghiệp và đội ngũ giáo
viên Trường trung cấp chuyên nghiệp
1.2.1.1 Giáo viên
8
Có nhiều cách tiếp cận với khái niệm giáo viên. Xưa nay ông cha ta
thường nói “Không thầy đố mày làm nên”, “Nhất tự vi sư, bán tự vi sư” ý nói
đạo lý tôn sư trọng đạo, uống nước nhớ nguồn là truyền thống của người Việt
Nam từ xưa, đồng thời cũng khẳng định “thầy giáo” là người làm nghề dạy học.
Trong xã hội mới của chúng ta, người thầy được xã hội tôn vinh và được
coi là “kỹ sư tâm hồn” giáo dục nhân cách cho thế hệ trẻ.
Giáo viên là người giảng dạy cho học trò, giáo dục, lên kế hoạch, tiến
hành các bước dạy học, thực hành và phát triển các khóa học nằm trong chương
trình giảng dạy của nhà trường.[25].
Lực lượng chủ yếu, giá trị cơ bản cũng như vốn quý nhất của nhà trường
là đội ngũ nhà giáo với tri thức, tài nghệ, kinh nghiệm và sự hiểu biết sâu sắc về
bản chất quá trình sư phạm, họ là lực lượng cốt cán trong sự nghiệp giáo dục và
đào tạo, là nhân vật trung tâm trong nhà trường, cùng với đội ngũ cán bộ quản lý
quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục.
Khoản 2, điều 70 Luật Giáo dục của nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt
Nam năm 2005, xác định: Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục
trong nhà trường, cơ sở giáo dục khác và Nhà giáo phải có các tiêu chuẩn sau:
a) Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt;
b) Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ;
c) Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp;

d) Lý lịch bản thân rõ ràng [18].
Như vậy bản chất của người giáo viên, đó là: người làm nhiệm vụ giảng
dạy, giáo dục trong nhà trường hoặc các cơ sở đào tạo khác nhằm thực hiện mục
tiêu của giáo dục là xây dựng và hình thành kỹ năng và nhân cách cho người
học, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển xã hội.
9
1.2.1.2. Giáo viên trung cấp chuyên nghiệp
Chương 5 điều 35 Thông tư 54/2011/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào
tạo về việc Ban hành điều lệ trường TCCN quy định:
a. Tiêu chuẩn giáo viên TCCN
- Có phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt.
- Có bằng tốt nghiệp đại học sư phạm hoặc có bằng tốt nghiệp đại học và
chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm.
- Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp.
- Lý lịch bản thân rõ ràng.
b. Nhiệm vụ của GV TCCN
- Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện đầy đủ
và có chất lượng chương trình giáo dục.
- Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, các quy định của pháp luật và
điều lệ trường TCCN.
- Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tôn trọng nhân cách của
người học, đối xử công bằng với người học, bảo vệ các quyền, lợi ích chính đáng
của người học.
- Không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ
chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương
tốt cho người học.
- Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.
c. Quyền của giáo viên
- Ðược giảng dạy theo chuyên ngành đào tạo.
- Ðược đào tạo nâng cao trình độ, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ.

10
- Ðược hợp đồng thỉnh giảng và nghiên cứu khoa học tại các trường, cơ sở
giáo dục khác và cơ sở nghiên cứu khoa học với điều kiện bảo đảm thực hiện
đầy đủ nhiệm vụ nơi mình công tác.
- Ðược bảo vệ nhân phẩm, danh dự.
- Được nghỉ hè, nghỉ Lễ, Tết và các ngày nghỉ khác theo quy định của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo và quy định của Bộ Luật lao động.
- Ðược hưởng các quyền khác theo quy định của pháp luật [6].
Chương 2 Thông tư số 08/2012/TT-BGDĐT quy định chuẩn nghiệp vụ sư
phạm giáo viên TCCN gồm các tiêu chuẩn sau:
- Tiêu chuẩn 1: Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục
- Tiêu chuẩn 2: Năng lực dạy học
- Tiêu chuẩn 3: Năng lực giáo dục
- Tiêu chuẩn 4: Năng lực hợp tác trong dạy học và giáo dục
- Tiêu chuẩn 5: Năng lực phát triển nghiệp vụ sư phạm [7].
1.2.1.3. Đội ngũ giáo viên Trường trung cấp chuyên nghiệp
Đội ngũ là thuật ngữ dùng để chỉ “số đông sắp xếp có trật tự hoặc có tổ
chức chặt chẽ”.[25].
Đội ngũ “Là một nhóm người được tập hợp và tổ chức thành một lực
lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng, có thể cùng nghề nghiệp hay
không, nhưng cùng mục đích nhất định”. Khái niệm đội ngũ hàm chứa yếu tố sứ
mạng và có những yêu cầu chặt chẽ về cơ cấu, kỷ cương và chất lượng. [25]
Đội ngũ giáo viên TCCN là tập hợp những người tham gia công tác giảng
dạy tại các trường TCCN, dạy nghề.
Trong các tổ chức xã hội, khái niệm đội ngũ được dùng như: “Đội ngũ trí
thức, đội ngũ công nhân viên chức, đội ngũ giáo viên ” đều có gốc xuất phát từ
11
đội ngũ theo thuật ngữ quân sự, đó là một khối đông người được tổ chức thành
một lực lượng để chiến đấu hoặc bảo vệ.
Đội ngũ giáo viên là một tập thể người được gắn kết với nhau bằng hệ

thống mục đích, có nhiệm vụ trực tiếp giảng dạy và giáo dục học sinh, chịu sự
ràng buộc của những quy tắc có tính hành chính của ngành, của nhà nước.
1.2.2. Chất lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên Trường trung cấp
chuyên nghiệp
1.2.2.1. Chất lượng
Chất lượng luôn là vấn đề quan trong nhất của tất cả các trường đại học,
cao đẳng và TCCN và việc phấn đấu nâng cao chất lượng đào tạo bao giờ cũng
được xem là nhiệm vụ quan trọng nhất của bất kỳ cơ sở đào tạo nào. Mặc dù có
tầm quan trọng như vậy nhưng chất lượng vẫn là một khái niệm khó định nghĩa,
khó xác định, khó đo lường, và cách hiểu của người này cũng khác với cách hiểu
của người kia.
Xung quanh khái niệm chất lượng có nhiều quan niệm khác nhau:
Chất lượng là “cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, một sự
vật, sự việc”.
Theo ISO 9000-2000, chất lượng là “mức độ đáp ứng các yêu cầu của một
tập hợp các đức tính vốn có”.
Chất lượng cũng được đánh giá bằng “đầu vào”, “đầu ra”, bằng “giá trị gia
tăng”, “giá trị học thuật”, bằng “văn hóa tổ chức riêng”, bằng “kiểm toán”
Chất lượng là sự phù hợp với mục đích.
Chất lượng là sự phù hợp với các tiêu chuẩn.
Chất lượng là hiệu quả của việc đạt mục đích do trường đề ra.
12
Chất lượng là đáp ứng nhu cầu của khách hàng (người sử dụng lao động
được đào tạo) [16].
1.2.2.2. Chất lượng đội ngũ giáo viên Trường trung cấp chuyên
nghiệp
Từ những khái niệm về chất lượng như đã nêu ở trên ta có thể hiểu chất
lượng đội ngũ giáo viên là toàn bộ thuộc tính, những đặc điểm cấu trúc của đội
ngũ giáo viên. Những thuộc tính cấu trúc này gắn bó với nhau trong một tổng thể
thống nhất tạo nên giá trị và sự tồn tại của đội ngũ giáo viên và làm cho đội ngũ

giáo viên khác với đội ngũ khác.
Chất lượng đội ngũ giáo viên bao gồm những thuộc tính bản chất như:
- Phẩm chất đội ngũ
- Trình độ đội ngũ
- Năng lực đội ngũ
- Số lượng đội ngũ
- Cơ cấu đội ngũ

Hình 1.1: Sơ đồ các thuộc tính bản chất của ĐNGV
Trong đó 3 yếu tố đầu tiên tạo nên chất lượng của từng cá nhân người giáo
viên đó là: Trình độ, phẩm chất và năng lực.
Phẩm chất
Năng lựcTrình độ
Số lượng Cơ cấu
13
- Về trình độ: Đánh giá chất lượng của giáo viên qua trình độ được đào
tạo, kiến thức chuyên môn. Nếu giáo viên được đào tạo một cách bài bản chính
quy và có tinh thần học tập thì chất lượng sẽ cao. Bên cạnh đó, đối với giáo viên
thuộc các trường chuyên nghiệp cần phải có kỹ năng nghề. Kỹ năng này cần phải
thường xuyên được bồi dưỡng để biến kỹ năng thành kỹ xảo.
- Về phẩm chất: Phẩm chất người giáo viên là một trong những yếu tố
quan trọng để cấu thành chất lượng người giáo viên. Trình độ phải luôn song
hành cùng phẩm chất.
- Về năng lực: Kết hợp một số năng lực như: Năng lực sư phạm, năng lực
sử dụng tin học, ngoại ngữ. Các năng lực này bổ trợ cho trình độ chuyên môn tạo
nên chất lượng giáo viên.
Như vậy, đội ngũ giáo viên được đánh giá là đảm bảo chất lượng khi đủ về
số lượng, đồng bộ về cơ cấu, mạnh về chất lượng và phát huy 3 yếu tố trên tạo
nên chất lượng của tập hợp đội ngũ.
Nếu nghiên cứu chất lượng và giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ

giáo viên với quan điểm từ từng cá nhân thì chất lượng thể hiện ở hiệu quả đào
tạo (kết quả học tập của học sinh), khả năng chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên
là tiêu chí để đánh giá chất lượng giáo dục của đội ngũ giáo viên nhà trường.
Nếu xem xét giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên với quan
điểm cả tập thể thì chất lượng đó được thể hiện ở số lượng, chất lượng đào tạo,
bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đã đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của nhà trường
hay chưa, từ đó đề ra chiến lược đào tạo bồi dưỡng đội ngũ này.
Vì vậy, nghiên cứu việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên phải đề cập
đến cả hai phương diện – vừa là cá nhân, vừa là tập thể. Có như vậy mới đánh
14
giá đúng thực trạng và đề ra được giải pháp để nâng cao chất lượng cho toàn bộ
ĐNGV, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giai đoạn mới.
1.2.3. Nâng cao và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường trung
cấp chuyên nghiệp
1.2.3.1. Nâng cao
Nâng cao là làm tăng thêm. Ví dụ: Nâng cao tinh thần trách nhiệm
Nâng cao là nâng từ bậc thấp lên bậc cao hơn. Ví dụ: Nâng cao trình độ
chuyên môn [25]
1.2.3.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên Trường trung cấp
chuyên nghiệp
Với mục tiêu và nhiệm vụ của giáo dục nước ta hiện nay là nâng cao dân
trí, đào tạo nhân lực bồi dưỡng nhân tài, phát triển GD-ĐT sẽ tạo ra động lực
trực tiếp đến mọi mặt đời sống xã hội, tạo lập nguồn vốn con người, nguồn lực
quan trọng nhất của quá trình phát triển đất nước.
Muốn nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thì cần phải xác định trình độ
hiện có của đội ngũ thầy cô giáo và kì vọng về đội ngũ này trong tương lai. Chất
lượng ĐNGV luôn là vấn đề quan tâm của các nhà quản lý giáo dục. Trong chiến
lược phát triển của nhà trường mục tiêu “Nâng cao chất lượng đội ngũ GV” luôn
là mục tiêu yêu tiên hàng đầu. Chất lượng ĐNGV còn được xem xét đến mức độ,
khả năng đáp ứng yêu cầu GD-ĐT trước mắt cũng như lâu dài, đặc biệt là trong

nền kinh tế hội nhập hiện nay.
Từ khái niệm “nâng cao” và “chất lượng” thì khái niệm “nâng cao chất
lượng ĐN GV” được hiểu là nâng cao chất lượng ĐNGV từ bậc thấp lên bậc cao
hoặc chất lượng đội ngũ từ mức yếu kém lên mức cao dần. Quá trình nâng cao
chất lượng ĐNGV phải diễn ra từ từ theo từng mức độ.
15
1.2.4. Giải pháp và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Trường trung cấp chuyên nghiệp
- Giải pháp: Là phương pháp giải quyết một vấn đề cụ thể nào đó [25].
Nói đến giải pháp là nói đến những cách thức tác động nhằm thay đổi,
chuyển biến một hệ thống, một quá trình, một trạng thái nhất định nhằm đạt
được mục đích hoạt động. Giải pháp càng thích hợp, càng tối ưu thì giúp cho
việc giải quyết những vấn đề đặt ra một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, để có
được những giải pháp như vậy cần phải dựa trên những cơ sở lý luận và thực tiễn
đáng tin cậy.
Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên: Là phương pháp tốt
nhất làm biến đổi đội ngũ giáo viên về chất lượng để đáp ứng yêu cầu của giáo
dục trong một giai đoạn nhất định.
1.3. Người giáo viên Trường Trung cấp y tế trong giai đoạn hiện nay
Đất nước ta đang đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, phấn đấu để xã hội Việt
Nam trở thành một xã hội học tập thì đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo
dục sẽ phát triển mạnh. Lao động của ĐNGV là lao động trí óc, lao động khoa
học, lao động đặc thù nhằm tạo ra sản phẩm đặc biệt là con người đã được giáo
dục và đào tạo. ĐNGV là lực lượng nòng cốt, là nguồn vốn trí thức, một nguồn
vốn trí thức, một nguồn tài sản có giá trị nhất của nhà trường. ĐNGV có vai trò
hết sức quan trọng đối với sự sống còn của một nhà trường, bởi vì đội ngũ này
quyết định chất lượng sản phẩm tạo ra, là uy tín của trường đối với xã hội.
Đối với GD-ĐT, nhân tố con người chính là đội ngũ giáo viên và cán bộ
quản lý các cấp. ĐNGV là người trực tiếp thực thi hàng ngày các chiến lược phát
triển GD-ĐT. Với vai trò chủ đạo trong quá trình đào tạo, ĐNGV là nhân tố

quyết định chất lượng của giáo dục. Muốn trò giỏi phải có thầy giỏi. Khâu then
16
chốt của chiến lược phát triển giáo dục đào tạo là đội ngũ những người thầy giáo
làm nhiệm vụ giảng dạy và quản lý giáo dục.
Giáo dục đóng góp một vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến lược của
mỗi quốc gia. ĐNGV là lực lượng cốt cán biến các mục tiêu giáo dục thành hiện
thực, giữ vai trò quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục. Xu thế đổi mới giáo
dục để chuẩn bị con người trong tình hình mới đang đặt ra những yêu cầu về
phẩm chất, năng lực, làm thay đổi vai trò và chức năng của người GV.
Sự đánh giá cao vai trò và vị trí cũng chính là sự đòi hỏi giáo viên hiện
nay có sứ mệnh đi đầu để chuẩn bị cho cuộc cách mạng thực sự về giáo dục, theo
chiến lược giáo dục 2009-2020. Vai trò tiên phong của nhà giáo phải nâng cao
rất nhiều so với trước đây, trước sự khoa học công nghệ phát triển không ngừng.
ĐNGV là lực lượng chủ yếu, giá trị cơ bản cũng như vốn quý nhất của trường
TCCN với tri thức tài nghệ và kinh nghiệm, sự hiểu biết sâu sắc về bản chất quá
trình đào tạo, là yếu tố quyết định chất lượng và hiệu quả giáo dục và đào tạo,
góp phần hình thành nhân cách nhà chuyên môn có trình độ cao theo mục tiêu
đào tạo bằng giảng dạy, giáo dục và tổ chức.
Nghị quyết Trung ương 2 (khóa VIII) đã chỉ rõ: “Giáo viên phải có đủ
đức, đủ tài”,… “phải nâng cao phẩm chất và năng lực cho đội ngũ giáo viên”[4] .
Phẩm chất (đức) và năng lực (tài) là hai bộ phận tạo nên cấu trúc nhân cách của
mỗi con người, trong đó có giáo viên. Nói đến phẩm chất là nói đến hệ thống
những thuộc tính tâm lý biểu hiện các mối quan hệ xã hội cụ thể của mỗi người,
thường được thể hiện ra những thái độ, hành vi ứng xử. Nói đến năng lực là nói
đến những thuộc tính tâm lý, sinh lý tạo cho con người khả năng hoàn thành một
hoạt động nào đó với chất lượng cao. Phẩm chất và năng lực hòa quyện vào
nhau, chi phối lẫn nhau.
17
- Phẩm chất người giáo viên: Thế giới quan là nền tảng, định hướng thái
độ, hành vi ứng xử của GV trước các vấn đề của thế giới tự nhiên, thực tiễn xã

hội. Thế giới quan của GV nhà trường là thế giới quan Marx-Lênin; lòng yêu trẻ;
lòng yêu nghề.
- Năng lực người GV là khả năng thực hiện các hoạt động dạy học - giáo
dục với chất lượng cao. Trong năng lực gồm: Năng lực chuẩn đoán nhu cầu và
đặc điểm đối tượng dạy học-giáo dục, năng lực thiết kế kế hoạch dạy học-giáo
dục, năng lực tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học-giáo dục.
- Thái độ, hành vi: Phải biết quan tâm đến bản thân, đồng nghiệp và cả
cộng đồng; đoàn kết thân ái với mọi người; tích cực tự trau dồi các kiến thức
chuyên môn, chính trị; đảm bảo yêu cầu về giao tiếp sư phạm chuẩn mực.
“Sứ mệnh của ĐNGV và CBQL giáo dục có ý nghĩa rất cao cả đặc biệt.
Họ là một bộ phận lao động tinh hoa của đất nước. Lao động của họ trực tiếp và
gián tiếp thúc đẩy sự phát triển đất nước, cộng đồng đi vào trạng thái phát triển
bền vững”. “Sản phẩm của họ khác với các loại hình lao động ở chỗ: Sản phẩm
này tích hợp các nhân tố tinh thần và vật chất, đó là “nhân cách-sức lao động”.
Thành quả lao động của họ vừa tác động vào hình thái ý thức xã hội, vừa hình
thành sức lao động kỹ thuật, thúc đẩy sự năng động của đời sống thị trường, ở
đây là thị trường sức lao động. [19,tr.270.377].
Theo tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc thì giáo viên chất lượng cao trong thời
đại ngày nay còn thể hiện địa vị của giáo viên: Địa vị của GV: Cùng với sự biến
đổi nhanh chóng của xã hội trên mọi mặt, địa vị của người GV có nhiều biến đổi.
Địa vị của GV bao gồm:
- Địa vị cá nhân GV, thể hiện: tự tôn trọng; tầm nhìn; sự cam kết; niềm
tin; động cơ; ham muốn; khát vọng; sự khả kính; mô phạm;
18