CÁC TRƯỜNG HỢP CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, đời sống vật chất và tinh thần
của mọi người dân ngày một được nâng lên. Mọi người quan tâm nhiều
hơn đến nhu cầu được bảo vệ, được an toàn, cũng từ đó bảo hiểm ra đời và
ngày càng phát triển. Các giao kết giữa người tham gia bảo hiểm và nhà
bảo hiểm được thể hiện thông qua các hợp đồng bảo hiểm. Theo lẽ tất
nhiên, hợp đồng bảo hiểm sẽ chấm dứt khi hết thời hạn. Tuy nhiên trên
thực tế do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau các hợp
đồng có thể chấm dứt trước thời hạn. Điều đáng nói ở đây là cho dù bởi
nguyên nhân nào thì việc chấm dứt hợp đồng bảo hiểm trước hạn không chỉ
gây thiệt hại cho nhà bảo hiểm, mà còn gây thiệt hại không nhỏ cho khách
hàng.
Đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng giúp doanh nghiệp bảo
hiểm phát triển. Chăm sóc tốt nhất cho mọi người dân là mục đích, ý nghĩa
cao đẹp của bảo hiểm. Điều đó chỉ có thể đảm bảo thông qua việc thực hiện
các hợp đồng bảo hiểm thành công. Trong phạm vi đề tài của mình chúng
em xin trình bày những ý kiến bình luận về các trường hợp chấm dứt hợp
đồng bảo hiểm.
Do thời gian chuẩn bị và vốn hiểu biết có hạn nên dù đã rất cố gắng
nhưng bài viết vẫn còn nhiều thiếu xót. Chúng em rất mong nhận được sự
đóng góp ý kiến của thầy và các bạn để bài viết thêm sâu sắc.
Chúng em xin chân thành cảm ơn.
Nhóm 8 Bảo hiểm 46A
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
I_KHÁI QUÁT VỀ HỢP ĐỒNG BẢO HIỂM (HĐBH)
1.Khái niệm:
HĐBH là sự thoả thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo
hiểm, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm, DNBH phải trả
tiền bảo hiểm cho người được hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo
hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.

2.Nội dung của HĐBH:
Nội dung của HĐBH thể mối quan hệ về quyền lợi và nghĩa vụ giữa
các bên tham gia và được quy định dưới hình thức điều khoản hợp đồng.
Có điều khoản do pháp luật quy định phải ghi vào hợp đồng, có điều khoản
do hai bên thoả thuận. Nội dung chủ yếu của một hợp đồng thường bao
gồm:
• Đối tượng tham gia bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm;
• Đối tượng bảo hiểm;
• STBH hoặc giá trị bảo hiểm;
• Trách nhiệm bảo hiểm (rủi ro bảo hiểm);
• Loại trừ trách nhiệm bảo hiểm (rủi ro loại trừ);
• Phí bảo hiểm;
• Thời hạn bảo hiểm…
• Thời hạn, phương thức bảo hiểm hoặc bồi thường;
• Các quy định tranh chấp…
HĐBH được lập thành văn bản và thông thường có hai bản, mỗi bên
giữ một bản.
3.Phân loại HĐBH:
Tuỳ theo mục đích nghiên cứu, có thể phân loại HĐBH theo nhiều
tiêu thức khác nhau, trong đó đối tượng bảo hiểm được sử dụng chủ yếu.
Căn cứ vào đối tượng bảo hiểm, HĐBH được chia làm 3 loại: Hợp đồng
BHCN, hợp đồng BHTS, hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm.
a. Hợp đồng BHCN
Nhóm 8 Bảo hiểm 46A
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Hợp đồng bảo hiểm con người được áp dụng đối với các đối tượng
bảo hiểm là tính mạng, tình trạng sức khoẻ và những sự kiện có liên quan
đến tuổi thọ của con người.
b. Hợp đồng bảo hiểm tài sản
Đối tượng của hợp đồng bảo hiểm tài sản là tài sản, bao gồm: vật có

thực, tiền, giấy tờ trị giá được bằng tiền và các quyền tài sản.
c.Hợp đồng trách nhiệm dân sự
Đối tượng của loại hợp đồng này là trách nhiệm dân sự của người
thứ ba theo quy định của pháp luật.
4.Tính chất của HĐBH
HĐBH có những tính chất chung trong khuôn khổ pháp luật, ngoài ra
còn có một số tính chất riêng biệt do đặc điểm của ngành bảo hiểm chi
phối.
a. HĐBH là hợp đồng song vụ mở sẵn
Các bên kí kết hợp đồng đều có quyền và nghĩa vụ với nhau. Quyền
của bên này là nghĩa vụ của bên kia và ngược lại. Quyền và nghĩa vụ trong
HĐBH đều quy định rõ và thể hiện ở các điều khoản bảo hiểm, như là dã
mở sẵn.
b. HĐBH mang tính tương thuận
Với tính chất này, chỉ cần hai bên chấp thuận là đi đến kí kết. Việc kí
kết hợp đồng dựa trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện trong khuôn khổ
pháp luật.
c.HĐBH là hợp đồng bồi thường (phải trả tiền)
Quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên tham gia hợp đồng thể hiện
mối quan hệ tiền tệ rất rõ nét, tức là người tham gia bảo hiểm phải trả tiền
bằng cách nộp phí bảo hiểm mới được đảm bảo có quyền lợi kinh tế từ
DNBH.
d. HĐBH là loại hợp đồng bảo hiểm may rủi
Trong thời hạn HĐBH có hiệu lực nếu sự kiện bảo hiểm xảy ra, bên
tham gia bảo hiểm sẽ được DNBH bồi thường hoặc chi trả. Trái lại nếu
không xảy ra sự kiện bảo hiểm, mặc dù đã nộp phí bên tham gia sẽ không
nhận được bất cứ một khoản chi trả nào từ phía DNBH. DNBH chấp nhận
rủi ro từ phía người tham gia bảo hiểm giao cho họ, đổi lại họ nhận được
Nhóm 8 Bảo hiểm 46A
Website: Email : Tel (: 0918.775.368

phí bảo hiểm. Nhưng rủi ro này tồn tại mới ở trạng thái tương lai, có thể
xảy ra, có thể không xảy ra. Vì thế không xác định được hiệu quả khi kí
hợp đồng và người ta thường quan niệm HĐBH là loại hợp đồng may rủi.
5. Thiết lập, thực hiện và huỷ bỏ hợp đồng
5.1. Thiết lập hợp đồng
a. Nguyên tắc
Khi thiết lập hợp đồng phải tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Nguyên tắc công bằng đôi bên cùng có lợi.
- Nguyên tắc bàn bạc thống nhất.
- Nguyên tắc tự nguyện.
- Nguyên tắc không làm tổn hại lợi ích chung của xã hội.
b. Trình tự thiết lập hợp đồng
- Khai báo rủi ro.
- Chấp nhận bảo hiểm.
- Thoả thuận về việc nộp phí bảo hiểm.
- Cấp đơn bảo hiểm hoặc giấy chứng nhận bảo hiểm.
5.2. Thực hiện hợp đồng bảo hiểm
Thực hiện hợp đồng bảo hiểm là quá trình mà hai bên thực hiên
quyền và nghĩa vụ đã cam kêt.
a. Quyền và nghĩa vụ của bên tham gia bảo hiểm
- Bên tham gia bảo hiểm có quyền:
+ Lựa chọn DNBH để mua bảo hiểm;
+ Yêu cầu DNBH giải thích các điều kiện, điều khoản bảo hiểm, cấp
đơn hoặc giấy chứng nhận bảo hiểm;
+ Đơn phương đình chỉ thực hiện HĐBH theo luật định nếu DNBH
cố ý cung cấp thông tin sai sự thật để giao kết hợp đồng, không chấp nhận
giảm phí nếu rủi ro được bảo hiểm thay đổi theo chiều hướng có lợi cho
DNBH;
+ Yêu cầu DNBH trả tiền hoặc bồi thường khi sự kiện bảo hiểm xảy
ra;

+ Chuyển nhượng HĐBH theo thoả thuận trong hợp đồng;
+ Các quyền khác theo quy định của pháp luật.
Nhóm 8 Bảo hiểm 46A
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
- Bên tham gia bảo hiểm có nghĩa vụ:
+ Kê khai đầy đủ, trung thực mọi chi tiết có liên quan đến HĐBH.
+ Đóng phí đầy đủ theo thời gian và phương thức đã thoả thuận
trong HĐBH.
+ Thông báo cho DNBH về việc xảy ra sự kiện bảo hiểm theo như
thoả thuận trong hợp đồng, việc thông báo phải được thực hiện nhanh
chóng.
+ Áp dụng biện pháp để phòng tránh tổn thất, để hạn chế tối đa hậu
quả rủi ro.
b. Quyền và nghĩa vụ của DNBH
- DNBH có quyền:
+ Thu phí bảo hiểm theo thoả thuận trong HĐBH.
+ Yêu cầu khách hàng cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến hợp
đồng bảo hiểm.
+ Đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng nếu bên tham gia cố ý
cung cấp thông tin sai sự thật nhằm giao kết hợp đồng để được bồi thường
hoặc chi trả tiền bảo hiểm. Trong trường hợp phí đóng nhiều lần mà người
tham gia đã đóng được một hoặc một số lần, nhưng sau đó không thể đóng
tiếp phí thì sau một thời gian nhất định DNBH cũng có quyền đơn phương
đình chỉ thực hiện hợp đồng…
+ từ chối trả tiền bảo hiểm hoặc từ chối thanh toán tiền bồi thường
cho khách hàng trong những trường hợp không thuộc phạm vi trách nhiệm
bảo hiểm.
+ Yêu cầu khách hàng áp dụng các biện pháp đề phòng hạn chế tổn
thất theo quy định của pháp luật.
- DNBH có nghĩa vụ:

+ Giải thích cho khách hàng về các điều kiện, điều khoản bảo hiểm,
quyền và nghĩa vụ của họ khi mua bảo hiểm.
+ Cấp đơn bảo hiểm hoăc giấy chứng nhận bảo hiểm cho bên tham
gia bảo hiểm ngay sau khi giao kết hợp đồng.
+ Bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm cho bên tham gia khi sự kiện
bảo hiểm xảy ra trong thời hạn bảo hiểm đã quy định.
Nhóm 8 Bảo hiểm 46A
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
+ Giải thích bằng văn bản lý do từ chối trả tiền bảo hiểm hoặc từ
chối bồi thường.
+ Phối hợp với bên tham gia bảo hiểm giải quyết yêu cầu của người
thứ ba đòi bồi thường về những thiệt hại thuộc trách nhiệm bảo hiểm khi
xảy ra sự kiện bảo hiểm.
5.3 Huỷ bỏ hợp đồng
Huỷ bỏ hợp đồng là hành vi pháp luật của các bên tham gia theo đó
HĐBH sẽ chấm dứt trước thời hạn. Thông thường bên có quyền huỷ bỏ
hợp đồng thường đưa ra ý kiến với bên kia về việc này, nhằm làm cho hợp
đồng đã lập xong bắt đầu bị huỷ bỏ. Pháp luật quy định rất chặt chẽ về mối
quan hệ giữa hai bên trong giao kết hợp đồng, nhưng cũng cho phép huỷ bỏ
trong những trường hợp nhất định.
- HĐBH có thể bị huỷ bỏ do bên tham gia bảo hiểm trong trường
như: DNBH điều chỉnh giá phí bảo hiểm, rủi ro giảm nhưng DNBH từ chối
không giảm phí…
- DNBH cũng có quyền đơn phương huỷ bỏ hợp đồng trong những
trường hợp khách hàng không thanh toán phí bảo hiểm, khai báo rủi ro
không chính xác…
- HĐBH bị huỷ bỏ do sự thỏa thuận của hai bên trong các trường
hợp: Thay đổi chỗ ở, hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp, về hưu…
Trong những trường hợp đơn phương huỷ bỏ hợp đồng, bên đơn
phương phải thông báo cho bên kia biết. Nếu không thông báo mà gây thiệt

hại cho bên kia thì phải bồi thường.
- Hiện tượng chấm dứt hợp đồng thường là:
+ Hợp đồng đã hoàn thành, tổn thất bảo hiểm đã xảy ra và DNBH đã
thực hiện đầy đủ cam kết bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm.
+ DNBH bị giải thể, bị phá sản.
+ Đối tượng bảo hiểm đã bị tổn thất toàn bộ do sự cố ý không được
bảo hiểm và như vậy, rủi ro không còn tồn tại.
Sau khi huỷ bỏ, HĐBH bắt đầu không có hiệu lực pháp luật, hai bên
đều có nghĩa vụ khôi phục lại trạng thái như trước khi thiết lập hợp đồng.
Nhóm 8 Bảo hiểm 46A