Phân tích hoạt động tài chính tại Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng Giao thông vận tải.doc

Danh mục chữ viết tắt
1.BCĐKT
2.BCKQKD
3.TSCĐ
4.TSLĐ
5.VLĐ
6.LNST
7.LNTT
8.VCSH
9.SXKD
Bảng cân đối kế toán
Báo cáo kết quả kinh doanh
Tài sản cố định
Tài sản lu động
Vốn lu động
Lợi nhuận sau thuế
Lợi nhuận trớc thuế
Vốn chủ sở hữu
Sản xuất kinh doanh
Chuyên đề tốt nghiệp
Lời nói đầu
Phân tích tài chính đợc các nhà quản lý bắt đầu chú ý từ cuối thế kỷ XIX .
Từ đầu thế kỷ XX đến nay , phân tích tài chính thực sự đợc phát triển và đợc chú
trọng hơn bao giờ hết bởi nhu cầu quản lý doanh nghiệp có hiệu quả ngày càng
tăng , sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống tài chính , sự phát triển của các tập đoàn
kinh doanh và khả năng sử dụng rộng rãi công nghệ thông tin.
Hiện nay , ở các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động phân tích tài chính đang
đợc coi là trọng vì nhu cầu quản lý doanh nghiệp có hiệu quả ngày càng tăng .
Phân tích tài chính cung cấp những chỉ tiêu kinh tế tài chính cần thiết giúp kiểm
tra , phân tích một cách tổng hợp , toán diện, có hệ thống tình hình sản xuất kinh
doanh , tình hình thực hiện các chỉ tiêu tài chính của doanh nghiệp để từ đó nhà

quản trị doanh nghiệp đa ra các quyết định hiệu quả nhất
Sau một thời gian thực tập tại Công ty cổ phần đầu t và xây dựng dịch vụ
giao thông vận tải, nhận thấy đây là một vấn đề đang rất đợc quan tâm , đồng thời
kết hợp với những kiến thức đã đợc học em đã chọn đề tài : Phân tích hoạt
động tài chính tại Công ty Cổ phần Đầu t và xây dựng Giao thông vận tải làm
đề tài cho chyên đề thực tập của mình . Nội dung kết cấu của chuyên đề đợc chia
làm ba phần chính :
Chơng 1 : Những vấn đề cơ bản về phân tích tài chính trong doanh nghiệp
Chơng 2 : Thực trạng tình hình phân tích tài chính tại Công ty Cổ phần Đầu
t và Xây dựng Giao thông vận tải
Chơng 3 :Một số giải pháp nhằm nâng cao tình hình phân tích tài chính của
công ty
Do thời gian và trình độ có hạn, chuyên đề của em chỉ đề cập tới những nội
dung cơ bản và không tránh khỏi những thiếu sót . Em rất mong nhận đợc những ý
kiến đóng góp của các thầy cô giáo và các bạn để hoàn thành tốt hơn chuyên đề
của mình.
Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo Ths. Nguyễn Quang Ninh và các
cán bộ phòng Kế toán , Công ty Cổ phần Đầu t và Xây đựng Giao thông vận tải
đã tận tình hớng dẫn và giúp đỡ em hoàn thành tốt chuyên đề của mình.
2
Chuyên đề tốt nghiệp
Chơng 1 :
những vấn đề cơ bản về phân tích tài chính
trong doanh nghiệp
1.1 Tổng quan về doanh nghiệp và những hoạt động tài
chính của doanh nghiệp
1.1.1. Các loại hình doanh nghiệp và tài chính doanh nghiệp
Doanh nghiệp là những tổ chức kinh tế độc lập , có t cách pháp nhân hoạt
động sản xuất kinh doanh trên thị trờng vì mục đích tối đa hoá lợi nhuận, tối đa
hoá giá trị doanh nghiệp và phát triển .

ở Việt Nam theo Luật doanh nghiệp: Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên
riêng , có tài sản, có trụ sở giao dịch ổn định , đợc đăng ký kinh doanh theo quy
định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh tức là
thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu t , từ sản xuất
đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trờng nhằm mục đích sinh
lợi.
Các doanh nghiệp Việt Nam bao gồm: Doanh nghiệp nhà nớc, công ty cổ
phần, công ty trách nhiệm hữu hạn , công ty hợp danh, công ty liên doanh , doanh
nghiệp t nhân.
Để đạt đợc mức doanh lợi mong muốn , doanh nghiệp cần phải có những
quyết định về tổ chức hoạt động sản xuất và vận hành quá trình trao đổi.Mọi quyết
định đều phải gắn kết với môi trờng xung quanh. Bao quanh doanh nghiệp là một
môi trờng kinh tế xã hội phức tạp và luôn biến động .Có thể kể đến một số yếu
tố khách quan tác động trực tiếp tới hoạt động của doanh nghiệp:
- Doanh nghiệp luôn phải đối đầu với công nghệ. Sự phát triển của công
nghệ là một yếu tố góp phần thay đổi phơng thức sản xuất , tạo ra nhiều yếu tố kỹ
thuật mới dẫn đến những thay đổi mạnh mẽ trong quản lý tài chính của doanh
nghiệp
3
Chuyên đề tốt nghiệp
- Doanh nghiệp là đối tợng quản lý của Nhà nớc .Sự thắt chặt hay nới lỏng
hoạt động của doanh nghiệp đều đợc điều chỉnh bằng luật và các văn bản quy
phạm pháp luật , bằng cơ chế quản lý tài chính
- Doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trờng phải dự tính đợc khả năng xảy
ra rủi ro , đặc biệt là rủi ro tài chính để có cách ứng phó kịp thời và đúng đắn
.Doanh nghiệp, với sức ép của thị trờng cạnh tranh ,phải chuyển dần từ chiến lợc
trọng cung cổ điển sang chiến lợc trọng cầu hiện đại.Những đòi hỏi về chất lợng ,
mẫu mã , giá cả hàng hoá , về dchất lợng dịch vụ ngày càng cao hơn ,tinh tế hơn
của khách hàng buộc các doanh nghiệp phải thờng xuyên thay đổi chính sách sản
phẩm , đảm bảo sản xuất kinh doanh có hiệu quả và chất lợng cao

- Doanh nghiệp thờng phải đáp ứng đợc đòi hỏi của các đối tác về mức
vốn chủ sở hữu trong cơ cấu vốn . Sự tăng giảm vốn chủ sở hữu có tác động đáng
kể tới hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt trong các điều kiện kinh tế khác
nhau.
Muốn phát triển bền vững , các doanh nghiệp cần phải làm chủ và dự đoán
trớc đợc sự thay đổi của môi trờng để sẵn sàng thích nghi với nó. Trong môi trờng
đó , quan hệ tài chính của doanh nghiệp đợc thể hiện rất phong phú và đa dạng.
Tài chính doanh nghiệp đợc hiểu là những quan hệ giá trị giữa doanh nghiệp
với các chủ thể trong nền kinh tế.Các quan hệ tài chính doanh nghiệp chủ yếu bao
gồm:
Quan hệ giữa doanh nghiệp với nhà nớc :
Đây là mối quan hệ phát sinh khi doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế đối
với Nhà nớc , khi Nhà nớc góp vốn vào doanh nghiệp
Quan hệ giữa doanh nghiệp với thị trờng tài chính
Quan hệ này đợc thể hiện thông qua việc doanh nghiệp tìm kiếm các nguồn
tài trợ .Trên thị trờng tài chính , doanh nghiệp có thể vay ngắn hạn để đáp ứng nhu
cầu vốn ngắn hạn, có thể phát hành cổ phiếu và trái phiếu để đáp ứng nhu cầu vốn
dài hạn . Ngợc lại , doanh nghiệp phải trả lãi vay và vốn vay , trả lãi cổ phần cho
các nhà tài trợ .Doanh nghiệp cũng có thể gửi tiền vào Ngân hàng, đâu t chứng
khoán bằng số tiền tạm thời cha sử dụng.
Quan hệ giữa doanh nghiệp với các thị trờng khác
4
Chuyên đề tốt nghiệp
Trong nền kinh tế , doanh nghiệp có quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp
khác trên thị trờng hàng hoá, dịch vụ , thị trờng sức lao động. Đây là những thị tr-
ờng mà tại đó doanh nghiệp tiến hành mua sắm máy móc thiết bị, nhà xởng, tìm
kiếm lao động v.v..Điều quan trọng là thông qua thị trờng , doanh nghiệp có thể
xác định đợc nhu cầu hàng hóa, dịch vụ cần thiết cung ứng.Trên cơ sở đó, doanh
nghiệp hoạch định ngân sách đầu t, kế hoạch sản xuất , tiếp thị nhằm thoả mãn
nhu cầu thị trờng

Quan hệ trong trong nội bộ doanh nghiệp
Đây là quan hệ giữa các bộ phận sản xuất kinh doanh , giữa cổ đông và
ngời quản lý , giữa cổ đông và chủ nợ, giữa quyền sử dụng vốn và quyền sở hữu
vốn. Các mối quan hệ này đợc thể hiện thông qua hàng loạt chính sách của doanh
nghiệp nh: chính sách cổ tức phân phối thu nhập, chính sách đầu t, chính sách
về cơ cấu vốn, chi phí v.v..
1.1.2Hoạt động tài chính doanh nghiệp
Hoạt động tài chính doanh nghiệp là một trong những nội dung cơ bản của
hoạt động sản xuất kinh doanh .Hoạt động này nhằm thực hiện các mục tiêu của
doanh nghiệph: Tối đa hóa lợi nhuận, tối đa hoá giá trị doanh nghiệp hay mục tiêu
tăng trởng, phát triển. Hoạt động tài chính doanh nghiệp trả lời các câu hỏi chính
sau đây:
1. Đầu t vào đâu và nh thế nào cho phù hợp với hình thức kinh doanh
đã chọn, nhằm đạt tới mục tiêu của doanh nghiệp ?
2. Nguồn vốn tài trợ đợc huy động ở đâu, vào thời điểm nào với một
cơ cấu vốn tối u và chi phí vốn thấp nhất ?
3. Lợi nhuận của doanh nghiệp đợc sử dụng nh thế nào?
4. Phân tích , đánh giá , kiểm tra các hoạt động tài chính nh thế nào ,
để thờng xuyên đảm boả trạng thái cân bằng tài chính?
5. Quản lý các hoạt động tài chính ngắn hạn nh thế nào để đa ra các
quyết định thu chi phù hợp?
Các câu hỏi trên đây cha phải là tất cả mọi vấn đề của hoạt động tài chính
doanh nghiệp, nhng đó là những câu hỏi quan trọng nhất liên quan tới cách thức tổ
chức quản lý tài chính doanh nghiệp.
5
Chuyên đề tốt nghiệp
Hoạt động tài chính doanh nghiệp bao gồm các dòng tài chính và dự trữ tài chính.
Sự chuyển hoá không ngừng giữa các dòng tài chính vào các dự trữ tài chính và
ngợc lại đợc thể hiện và phản ánh trong các báo cáo tài chính doanh nghiệp.Quan
hệ giữa dòng và dự trữ tài chính là nền tảng hoạt động của tài chính doanh nghiệp.

Muốn sản xuất và tiêu thụ một loại hàng hoá nào đó, doanh nghiệp phải
mua sắm những yếu tố vật chất cần thiết nh máy móc , thiết bị , nguyên vật liệu dự
trữ - các yếu tố đầu vào.Nghĩa là doanh nghiệp phải đầu t vào tài sản. Tại những
thời điểm nhất định , các tài sản của doanh nghiệp đợc phản ánh bên trái của Bảng
cân đối kế toán .Bên trái bảng cân đối này gồm hai phần chính là tài sản lu động
và tài sản cố định .Việc sắp xếp các chỉ tiêu của BCĐKT theo những trình tự nhất
định nào đó,là tuỳ thuộc vào chế độ kế toán mỗi nớc, ở mỗi thời kỳ nhất định.
Muốn đầu t vào các tài sản , doanh nghiệp phải có nguồn tài trợ nghĩa là
phải có tiền để trả cho đầu t . Các nguồn tài trợ của doanh nghiệp đợc phản ánh
bên phải của bảng BCĐKT; nó gồm hai phần chính là nợ phải trả và vốn chủ sở
hữu . Nh vậy, tại những thời điểm nhất định các dự trữ tài chính đợc phản ánh
trong BCĐKT.
Khi có nguồn tài trợ và mua sắm vật t tài sản và lao động, doanh nghiệp tiến
hành qua trình sản xuất kinh doanh . Trong quá trình này , doanh nghiệp tiến hành
xác định các thu nhập , chi phí , thuế và lãi doanh nghiệp.Xác định các luồng tiền
vào , ra trong ngân quỹ xí nghiệp.Kết quả của quá trình kinh doanh đợc phản ánh
trong báo cáo kết quả kinh doanh và báo cáo lu chuyển tiền tệ.
Nh vậy các dòng tài chính đợc thể hiện và phản ánh trong các báo cáo
này.Các dòng tài chính tiếp tục chuyển hóa và tại những thời điểm nhất định ta lập
đợc BCĐKT . Mối quan hệ gữa các khái niệm dòng và dự trữ đợc thể hiện và
phản ánh rõ nét trong mối quan hệ gữa các báo cáo tài chính doanh nghiệp.
Từ những phân tích trên ta có thể khái quát hoạt động tài chính doanh
nghiệp qua sơ đồ sau:
6
BCĐKT
đầukỳ
Kết quả
KD
Kết quả
bằng tiền

Chi phí
Thuế
Lãi
Thu
Chi
Cân đối
Thu nhập
Báo cáo
kết quả
kinh
doanh
Báo cáo
lưu
chuyển
tiền tệ
BCĐKT
cuối kỳ
Chuyên đề tốt nghiệp
Sơ đồ trên cha phản ánh toán bộ hoạt động tài chính doanh nghiệp, nhng đó
lại là nội dung quan trọng trong quản lý tài chính ngắn hạn.
Hoạt động tài chính là quá trình tìm tòi , nghiên cứu các nguồn lực nhằm
biến các lợi ích dự kiếm thành hiện thực cho một khoảng thời gian đủ dài trong t-
ơng lai.Đó là qúa trình dự toán vốn đầu t và quyết định đầu t dài hạn.Đó là quá
trình dự toán vốn đầu t và quyết dịnh đầu t dài hạn.Phân tích , đánh giá rủi ro , lạm
phát ảnh hởng tới qui mô, thời hạn các dòng tiền trong tơng lai là vấn đề cốt lõi
của dự toán vốn đầu t.
Trong nền kinh tế hàng hoá tiền tệ, điều kiện để các doanh nghiệp có thể
thực hiện mục tiêu hoạt động sản xuất kinh doanh của mình là phải có một số vốn
nhất định và để thực hiện đợc mục tiêu đó.một trong những vấn đề quan trọng của
hoạt động tài chính là phải quản lý và bảo toàn vốn kinh doanh, quản lý vốn cố

định , quản lý quĩ khấu hao , quản lý tiền mặt , quản lý khoản phải thu, quản lý dự
trữ
Cũng giống nh con ngời , mỗi doanh nghiệp đều có cuộc đời riêng của mình
, đều phải trải qua các giai đoạn ra đời , trởng thành và suy thoái.Nội lực của mỗi
doanh nghiêp , cùng với sự tác động mạnh mẽ của môi trờng xung quanh , có
nhiều doanh nghiêp vẫn tồn tại và phát triển không ngừng ,bên cạnh đó có nhiều
doanh nghiệp không tránh khỏi sự giải thể, phá sản..
7
Chuyên đề tốt nghiệp
Trên phơng diện tài chính, đánh giá tình hình tài chính để quyết định nên
sát nhập hay mua lại lại doanh nghiệp , xác định các triệu chứng của doanh nghiệp
đang trên bờ vực phá sản để ngăn chặn và nếu không thể tránh khỏi , nhà quản trị
tàichính cần đa ra các giải pháp về tài chính có liên quan đến sự phá sản , tái thành
lập và thanh lý doanh nghiệp .
1.2.Phân tích tài chính trong doanh nghiệp
1.2.1.Khái niệm và ý nghĩa của việc phân tích tài chính.
1.21.1.Khái niệm
Phân tích tài chính là một tập hợp các khái niêm , phơng pháp và công cụ
cho phép thu thập và xử lý các thông tin kế toán và các thông tin khác trong quản
lý doanh nghiệp , nhằm đánh giá tình hình tài chính , khả năng và tiềm lực của
doanh nghiệp giúp ngời sử dụng thông tin đa ra các quyết định tài chính , quyết
định quản lý phù hợp.
Trong hoạt động kinh doanh theo cơ chế thị trờng có sự quản lý của Nhà n-
ớc, các doanh nghiệp thuộc các loại hình sở hữu khác nhau , đều bình đẳng trớc
pháp luật trong việc lựa chọn ngành nghề , lĩnh vực kinh doanh. Do vậy sẽ có
nhiều đối tợng quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp nh: chủ doanh
nghiệp , nhà tài trợ, nhà cung cấp, khách hàng kể cả các cơ quan Nhà n ớc và
ngời làm công , mỗi đối tợng quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp
trên các góc độ khác nhau. Đối với chủ doanh nghiệp và các nhà quản trị doanh
nghiẹp, mối quan tâm hàng đầu của họ là khả năng phát triển , tối đa hoá lợi

nhuận , tối đa hoá giá trị xí nghiệp , do đó họ quan tâm trớc hết tới lĩnh vực đầu t
và tài trợ.Đối với chủ Ngân hàng và chủ nợ khác , mối quan tâm chủ yếu của họ lả
đánh gía khả năng thanh toán khả năng trả nợ hiện tại và tơng lai của doanh
nghiệp . Đối với các nhà đầu t khác , họ quan tâm tới các yếu tố rủi ro , lãi suất
,khả năng thanh toán
Phân tích hoạt động tài chính doanh nghiệp mà trọng tâm là phân tích các
báo cáo tài chính và các chỉ tiêu đặc trng tài chính thông qua một hệ thống các ph-
ơng pháp , công cụ và kỹ thuật phân tích , giúp ngời sử dụg thông tin từ các góc độ
khác nhau, vừa đánh giá toàn diện , tổng hợp , khái quát , lại vừa xem xét một
8
Chuyên đề tốt nghiệp
cách chi tiết hoạt động tài chính doanh nghiệp, để nhận biết , phán đoán , dự báo
và đa ra quyết định tài chính , quyết định tài trợ và đầu t phù hợp
1.2.1.2. Trình tự các bớc tiến hành phân tích tài chính
Thu thập thông tin
Phân tích tài chính sử dụng mọi nguồn thông tin có khả năng lý giải và
thuyết minh thực trạng hoạt động tài chính doanh nghiệp , phục vụ cho quá trình
dự đoán tài chính.Nó bao gồm cả những thông tin nội bộ đến những thông tin bên
ngoài , những thông tin kế toán và thông tin quản lý khác , những thông tin về số
lợng và giá trị.. trong đó các thông tin kế toán phản ánh tập trung trong các báo
cáo tài chính doanh nghiệp , là những nguồn thông tin đặc biệt quan trọng . Do
vậy , phân tích tài chính trên thực tế là phân tích các báo cáo tài chính doanh
nghiệp.
Xử lý thông tin
Giai đoạn tiếp theo của phân tích tài chính là quá trình xử lý thông tin đã
thu thập đợc. Trong giai đoạn này , ngời sử dụng thông tin khác nhau phục vụ
mục tiêu phân tích đã đặt ra : xử lý thông tin là qua trình xắp xếp các thông tin
theo những mục tiêu nhất định nhằm tính toán , so sánh , giải thích , đánh gía , xác
định nguyên nhân của các kết quả đã đạt đợc phục vụ cho quá trình dự đoán và
quyết định.

Dự đoán và quyết định
Thu thập và xử lý thông tin nhằm chuẩn bị những tiền đề và điều kiện cần
thiết để ngời sử dụng thông tin dự đoán nhu cầu và đa ra các quyết định tài chính .
Có thể nói , mục tiêu của phân tích tài chính là đa ra các quyết định tài chính . Đối
với chủ doanh nghiệp phân tích tài chính nhằm đa ra các quyết định liên quan tới
mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp là tăng trởng , phát triển , tối đa hóa lợi
nhuận hay tối đa hoá giá trị xí nghiệp . Đối với ngời cho vay và đầu t vào xí
nghiệp thì đa ra các quyết định về tài trợ và đầu t ; đối với cấp trên của doanh
nghiệp đa ra các quyết định quản lý doanh nghiệp..
Thông tin có giá trị nhất đối với các nhà sử dụng báo cáo tài chính là những
gì xảy ra trong tơng lai. Do đó các tỷ số có đợc do phân tích tài chính sẽ giúp
những nhà sử dụng báo cáo dự đoán tơng lai bằng cách so sánh , đánh giá và phân
9
Chuyên đề tốt nghiệp
tích xu thế. Các quyết định tài chính đợc đặt trên cơ sở nền tảng của công tác
hoạch định. Công tác này thờng có hai mức : cấp chiến lợc và cấp chiến thuật
.Hoạch định chiến lợc xác định tuyến kinh doanh, các hoạt động dài hạn và các
chính sách tài chính của doanh nghiệp. Các kế hoạch chiến thuật có hiệu lực trong
thời gian ngắn hơn và thờng ảnh hởng trong lĩnh vực nhỏ hơn của doanh nghiệp so
với các quyết định chiến lợc.
1.2.1.3.Phơng pháp phân tích tài chính
Phơng pháp phân tích tài chính bao gồm một hệ thống các công cụ và biện
pháp nhằm tiếp cận , nghiên cứu các sự kiện , hiện tợng , cá mối liên hệ bên trong
và bên ngoài , các luồng dịch chuyển và biến đổi tài chính , các chỉ tiêu tài chính
tổng hợp và chi tiết , nhằm đánh gía tình hình tài chính doanh nghiệp.
Về lý thuyết, có nhiều phơng pháp phân tích tài chính doanh nghiệp , nhng
trên thực tế ngời ta thờng sử dụng phơng pháp so sánh và phân tích tỷ lệ.
* Phơng pháp so sánh
Để áp dụng phơng pháp so sánh cần phải đảm bảo các điều kiện có thể so
sánh đợc của các chỉ tiêu tài chính ( thống nhất về không gian , thời gian , nội

dung , tính chất và đơn vị tính toán ) và theo mục đích phân tích mà xác định
gốc so sánh . Gốc so sánh đợc chọn là gốc về mặt thời gian hoặc không gian , kỳ
phân tích đợc lựa chọ là kỳ báo cáo hoặc kỳ kế hoạch , giá trị so sánh có thể đợc
lựa chọn bằng số tuyệt đối , số tơng đối hoặc số bình quân ; nội dung so sánh bao
gồm:
- So sánh giữa số thực hiện kỳ này với số thực hiện kỳ trớc để tháy rõ xu
hớng thay đổi về tài chính doanh nghiệp . Đánh giá sự tăng trởng hay thụt lùi trong
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
- So sánh giữa số thực hiện với số kế hoạch để thấy mức độ phấn đấu của
doanh nghiệp
- So sánh giữa số liệu của doanh nghiệp với số liệu trung bình của ngành ,
của các doanh nghiệp khác để đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp mình
tốt hay xấu, đợc hay cha đợc.
10
Chuyên đề tốt nghiệp
- So sánh theo chiều dọc để xem xét tỷ trọng của từng chỉ tiêu so với tổng
thể , so sánh theo chiều ngang của nhiều kỳ để thay đợc sự biến đổi cả về số lợng
tơng đối và tuyệt đối của một chỉ tiêu nào đó qua các niên độ kế toán liên tiếp.
* Phơng pháp phân tích tỷ lệ
Phơng pháp này dựa trên ý nghĩa chuẩn mực các tỷ lệ của đại lợng tài chính
trong các quan hệ tài chính . Sự biến đổi các tỷ lệ, cố nhiên là sự biến đổi của các
đại lợng tài chính. Về nguyên tắc , phơng pháp tỷ lệ yêu cầu phải xác định đợc các
ngỡng , các định mức , để nhận xét , đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp ,
trên cơ sở so sánh cá tỷ lệ của doanh nghiệp với các giá trị các tỷ lệ tham chiếu.
Trong phân tích tài chính doanh nghiệp , các tỷ lệ tài chính đợc phân thành
các nhóm tỷ lệ đặc trng , phản ánh những nội dung cơ bản theo các mục tiêu hoạt
động của doanh nghiệp . Đó là cá nhóm thỷ lệ về khả năng thanh toán, nhóm tỷ lệ
về năng lực hoạt động kinh doanh, nhóm tỷ lệ về khả năng sinh lời.
Mỗi nhóm tỷ lệ lại bao gồm nhiều tỷ lệ phản ánh riêng lẻ , từng bộ phận của
hoạt động tài chính trong mỗi trờng hợp khác nhau , tuỳ theo độ phân tích , ngời

phân tích lựa chọn các nhóm chỉ tiêu khác nhau để phục vụ mục tiêu phân tích của
mình.
Đây là phơng pháp có tính hiện thực cao với các điều kiện áp dụng ngày
càng đợc bổ sung và hoàn thiện bởi các nguyên nhân chủ yếu sau:
- Nguồn thông tin kế toán và tài chính đợc cải tiến và đợc cung cấp đầy đủ
hơn . Đó là cơ sở để hình thành những tỷ lệ tham chiếu tin cậy cho việc đánh giá
một tỷ số của một doanh nghiệp hay một nhóm doanh nghiệp
- Việc áp dụng công nghệ tin học cho phép tích luỹ dữ liệu và thúc dẩy
nhanh quá trình tính toán hàng loạt tỷ số
- Phơng pháp phân tích này giúp nhà phân tích khai thác có hiệu quả
những số liệu và phân tích một cách hệ thống hàng loạt tỷ số theo chuỗi thời gian
liên tục hoặc theo từng giai đoạn
Về nguyên tắc , với phơng pháp tỷ lệ , cần xác định đợc các ngỡng , các tỷ
lệ tham chiếu.Để đánh giá tình trạng tài chính của doanh nghiệp cần so sánh các
tỷ số của doanh nghiệp với các tỷ lệ tham chiếu . Nh vậy, phơng pháp so sánh luôn
11
Chuyên đề tốt nghiệp
đợc sử dụng kết hợp với các phơng pháp phân tích tài chính khác.Khi phân tích,
nhà phân tích thờng so sánh theo thời gian ( so sánh kỳ này với kỳ trớc ) để nhận
biết xu hớng thay đổi tình hình tài chính của doanh nghiệp , theo không gian ( so
sánh với mức trung bình ngành) để đánh giá vị thế của doanh nghiệp trong ngành .
* Phơng pháp phân tích tài chính DUPONT
Sử dụng phơng pháp này các nhà phân tích sẽ nhận biết đợc các nguyên
nhân dẫn đến các hiện tợng tốt , xấu trong hoạt động của doanh nghiệp. Bản chất
của phơng pháp này là tách một tỷ số tổng hợp phản ánh sức sinh lợi của doanh
nghiệp . Bản chất của phơng pháp này là tách một tỷ số tổng hợp phản ánh sức
sinh lợi của doanh nghiệp nh thu nhập trên tài sản ( ROA) , thu nhập sau thuế trên
vốn chủ sở hữu (ROE) thành tích số của chuỗi các tỷ số có mối quan hệ nhân quả
với nhau. Điều đó cho phép phân tích ảnh hởng của cá tỷ số đó đối với tỷ số tổng
hợp.

1.2.1.4. Tầm quan trọng của phân tích tài chính doanh nghiệp
Quy trình thực hiện phân tích tài chính ngày càng đợc áp dụng rộng rãi
trong mọi đơn vị kinh tế đợc tự chủ nhất định về tài chính nh các doanh nghiệp
thuộc mọi hình thức đợc áp dụng trong các tổ chức xã hội, tập thể và các cơ quan
quản lý, tổ chức công cộng . Đặc biệt , sự phát triển của các doanh nghiệp , của
các Ngân hàng và của thị trờng vốn đã tạo nhiều có hội để phân tích tài chính
chứng tỏ thực sự là có ích và vô cùng cần thiết.
* Đối với bản thân doanh nghiệp
- Đối với nhà quản trị doanh nghiệp :
Để có thể hoạt động doanh nghiệp luôn phải có tiền trang trải các hoá đơn
mua hàng , có tiền để trang trải chi tiêu trong hoạt động sản xuất ,kinh doanh.
Nhiệm vụ của nhà quản trị tài chính là huy động mọi nguồn tài chính bên
trong và bên ngoài , đảm bảo cho tiền bạc đợc đa vào sản xuất kinh doanh một
cách hợp lý nhất , hiệu quả nhất , tiết kiệm nhất .Để làm đợc điều đó đòi hỏi nhà
quản trị phải thực hiện phân tích tài chính , hoạch định việc huy động và sử dụng
vốn , kiểm soát các hoạt động tài chính nhằm xác định ,đánh giá những mặt
mạnh , yếu về tình hình tài chính , hớng dẫn các hoạt động thu chi phù hợp với
thực tế của doanh nghiệp và dự toán nhu cầu tài chính của doanh nghiệp. Đó là cơ
12
Chuyên đề tốt nghiệp
sở để định hớng các quyết định của ban Tổng giám đốc, Giám đốc tài chính , dự
báo tài chính , kế hoạch đầu t ngân quỹ và kiểm soát các hoạt động quản lý nh :
Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có hiệu quả không , có đạt lợi
nhuận không , tơng lai sẽ có nhiều triển vọng hay khó khăn; khả năng thanh toán
các khoản nợ đến hạn ra sao; vốn đợc huy động từ nguồn nào và đầu t vào đâu để
thu đợc lợi nhuận cao nhất .vv..
- Đối với cán bộ công nhân viên hởng lơng trong doanh nghiệp
Những ngời hởng lơng trong doanh nghiệp dù hoạt động ở các lĩnh vực khác
nhau nhng họ đều muốn hiểu biết về hoạt động của doanh nghiệp để thực hiện tốt
hơn công việc của họ. Chính vì vậy họ luôn quan tâm tới tình hình tài chính của

doanh nghiệp vì đó cũng là tình hình tài chính của họ.Các bản phân tích tài chính
là sự phản ánh rõ nét nhất tình hình tài chính của doanh nghiệp tron một kỳ nhất
định.
* Đối với nhà đầu t
Nhà đầu t cần biết tình hình thu nhập của chủ sở hữu , lợi tức cổ phần và
giá trị tăng thêm của vốn đầu t. Họ quan tâm tới phân tích tài chính để nhận biết
khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Đó là một trong những căn cứ giúp họ ra
quyết định bỏ vốn vào doanh nghiệp hay không ?
Mặt khác nhà đầu t cũng quan tâm tới thu nhập của doanh nghiệp . Để đánh
giá thu nhập của nó ,họ quan tâm đến tiềm năng tăng trởng các thông tin liên quan
đến việc doanh nghiệp đã giành đợc những tiềm năng gì và nh thế nào , đã sử dụng
chúng ra sao . cơ cấu vốn của doanh nghiệp là gì , những rủi ro và may mắn nào
doanh nghiệp cần phải đảm bảo cho các nhà đầu t cổ phần, doanh nghiệp có đòn
bẩy tài chính nào hay không .Các đánh giá đầu t cũng quan liên quan tới việc dự
toán thời gian , độ lớn và những điều không chắc chắn của những quyết toán tơng
lai thuộc doanh nghiệp.Ngoài ra, các nhà đầu t cũng quan tâm tới việc điều hành
hoạt động và tính hiệu quả của công tác quản lý trong doanh nghiệp.Những thông
tin về công tác quản lý đòi hỏi những nguồn nào và sử dụng những nguồn ấy dới
sự giám sát của công tác quản lý nh thế nào cũng có thể tác động , ảnh hởng tới
các quyết định đầu t.
* Đối với ngời cho vay
13
Chuyên đề tốt nghiệp
Ngời cho vay phân tích tài chính để nhận biết khả năng vay và trả nợ của
khách hàng.Chẳng hạn, để quyết định cho vay , một trong những vấn đề mà ngời
cho vay cần xem xét là doanh nghiệp thực sự có nhu cầu vay hay không ? khả
năng trả nợ của doanh nghiệp nh thế nào? vay trong thời gian bao lâu?Đối với các
khoản vay ngắn hạn thì ngời cho vay đặc biệt quan tâm tới khả năng thanh toán
nhanh của doanh nghiệp . Tức là khả năng ứng phó của các doanh nghiệp đối với
món nợ này khi đến hạn. Còn đối với các khoản nợ dài hạn thì ngời cho vay phải

tin chắc khả năng hoàn trả và khả năng sinh lời của doanh nghiệp mà việc hoàn trả
vốn và lãi lại phụ thuộc chính khả năng sinh lời đó.
Nh vậy mối quan tâm hàng đầu của các nhà phân tích tài chính là đánh giá
khả năng xảy ra rủi ro phá sản tác động tới các doanh nghiệp mà biểu hiện của nó
là khả năng thanh toán , khả năng cân đối vốn , khả năng hoạt động cũng nh khả
năng sinh lãi của doanh nghiệp.Trên cơ sở đó , các nhà phân tích tài chính tiếp tục
nghiên cứu và đa ra những dự đoán về kết quả hoạt động nói chung và mức doanh
lợi nói riêng của doanh nghiệp trong tơng lai. Nói cách khác, phân tích tài chính là
cơ sở để dự toán tài chính. Phân tích tài chính có thể đợc ứng dụng theo nhiều h-
ớng khác nhau: Với mục đích tác nghiệp( chuẩn bị các quyết định nội bộ ) với
mục đích nghiên cứu , thông tin hoặc theo vị trí của nhà phân tích ( trong doanh
nghiệp hoặc ngoài doanh nghiệp) Tuy nhiên, trình tự phân tích và dự đoán tài
chính đều phải tuân theo các nghiệp vụ phân tích ứng với từng giai đoạn dự đoán.
1.2.1.5. Thu thập thông tin sử dụng trong phân tích tài chính doanh
nghiệp
Trong phân tích tài chính , nhà phân tích phải thu thập, sử dụng mọi nguồn
thông tin.Từ những nguồn thông tin nội bộ doanh nghiệp đến những thông tin bên
ngoài doanh nghiệp, từ thông tin số lợng đến thông tin có giá trị. Những thông tin
đó đều giúp cho nhà phân tích có thể đa ra đợc những nhận xét , kết luận tinh tế và
chính xác.
Trong những thông tin bên ngoài , cần lu ý thu thập những thông tin chung (
thông tin liên quan tới trạng thái nền kinh tế, cơ hội kinh doanh , chính sách thuế,
lãi suất )thông tin về ngành kinh doanh (thông tin liên quan đến vị trí của ngành
trong nền kinh tế, cơ cấu ngành , các sản phẩm cảu ngành , tình trạng công nghệ,
14
Chuyên đề tốt nghiệp
thị phần )và các thông tin mà các doanh nghiệp phải báo cáo cho các cơ quan
quản lý nh: Tình hình quản lý, kiểm toán , kế hoạch sử dụng kết quả kinh doanh
của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để đánh gía một cách cơ bản tình hình tài chính của doanh

nghiệp, có thể sử dụng thông tin kế toán trong nội bộ doanh nghiệp nh là một
nguồn thông tin quan trọng bậc nhất.Với những đặc trng hệ thống, đồng nhất và
phong phú, kế toán hoạt động nh một nhà cung cấp quan trọng những thông tin
đáng giá cho phân tích tài chính .Đồng thời , cá doanh nghiệp cũng có nghĩa vụ
cung cấp những thông tin kế toán cho các đối tác bên trong và bên ngoài doanh
nghiệp. Thông tin kế toán đợc phản ánh khá đầy đủ trong các báo cáo kế toán.
Phân tích tài chính đợc thực hiện trên cơ sở các báo cáo tài chính - đợc hình thành
thông qua việc xử lý các báo cáo kế toán chủ yếu: Đó là bảng cân đối kế toán ,
Báo cáo kết quả kinh doanh , Ngân quỹ ( Báo cáo lu chuyển tiền tệ )
Bảng cân đối kế toán
Bảng cân đối kế toán là một báo cáo tài chính mô tả tình trạng tài chính của
một doanh nghiệp tại một thời điểm nhất định nào đó. Đây là một báo cáo tài
chính có ý nghĩa rất quan trọng đối với mọi đối tợng có quan hệ sở hữu , quan hệ
kinh doanh và quan hệ quản lý với doanh nghiệp. Thông thờng, Bảng cân đối kế
toán đợc trình bầy dới dạng bảng cân đối số d các tài khoản kế toán: Một bên phản
ánh tài sản và một bên phản ánh nguồn vốn của doanh nghiệp
Bên tài sản cảu Bảng cân đối kế toán phản ánh giá trị của toàn bộ tài sản
hiện có đến thời điểm lập báo cáo thuộc quyền quản lý và sử dụng của doanh
nghiệp: Đó là tài sản cố định , tài sản lu động.Bên nguồn vốn phản ánh số vốn để
hình thnàh các loại tài sản của doanh nghiệp đến thời điểm lập báo cáo . Đó là
vốn của chủ ( Vốn tự có ) và các khoản nợ.
Các khoản mục trên bảng cân đối kế toán đợc sắp xếp theo khả năng
chuyển hoá thành tiền giảm dần từ trên xuống
Bên tài sản
Tài sản lu động ( tiền và chứng khoán ngắn hạn dễ bán, các khoản phải thu,
dự trữ ) ; tài sản tài chính;tài sản cố định hữu hình và vô hình
Bên nguồn vốn
15
Chuyên đề tốt nghiệp
Nợ ngắn hạn( Nợ phải trả nhà cung cấp , các khoản phải nộp, phải trả

khác , nợ ngắn hạn ngân hàng thơng mại và các tổ chức tín dụng khác ) Nợ dài
hạn ( Nợ vay dài hạn ngân hàng thơng mại và các tổ chức tín dụng khác , vay bằng
cách phát hành trái phiếu ) ;vốn chủ sở hữu ( thờng bao gồm : Vốn góp ban đầu ,
lợi nhuận không chia , phát hành cổ phiếu mới )
Về mặt kinh tế , bên tài sản phản ánh quy mô và kết cấu các loại tài sản;
bên nguồn vốn phản ánh cơ cấu tài trợ , cơ cấu vốn cũng nh khả năng độc lập về
tài chính của doanh nghiệp
Bên tài sản và bên nguồn vốn của Bảng cân đối kế toán đều có các cột chỉ
tiêu : Số đầu kỳ , số cuối kỳ .Ngoài các khoản mục trong nội bảng còn có một số
khoản mục ngoài Bảng cân đối kế toán nh: Một số tài sản thuê ngoài , vật t , hàng
hoá nhận giữ hộ, nhân gia công , hàng hoá nhận bán hộ, ngoại tệ các loại v.v..
Nhìn vào Bảng cân đối kế toán , nhà phân tích có thể nhận biết đợc loại
hình doanh nghiệp , quy mô , mức độ tự chủ tài chính của doanh nghiệp.Bảng cân
đối kế toán là một t liệu quan trọng bậc nhất giúp cho các nhà phân tích đáng giá
đợc khả năng cân bằng tài chính, khả năng thanh toán và khả năng cân đối vốn của
doanh ngiệp.
Báo cáo kết quả kinh doanh
Một thông tin không kém phần quan trọng đợc sử dụng trong phân tích tài
chính là thông tin phản ánh trong Báo cáo kết quả kinh doanh . Khác với Bảng cân
đối kế toán , Báo cáo kết quả kinh doanh cho biết sự dịch chuyển của tiền trong
quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và cho phép dự tính khả năng
hoạt động của doanh nhgiệp trong tơng lai. Báo cáo kết quả kinh doanh cũng giúp
nhà phân tích so sánh doanh thu với số tiền thực nhập quỹ khi bán hàng hoá, dịch
vụ ; so sánh tổng chi phí phát sinh với số tiền thực xuất quỹ để vận hành donh
nghiệp. Trên cơ sở doanh thu và chi phí , có thể các định đợc kết quả sản xuất
kinh doanh ; Lãi hay lỗ trong năm . Nh vậy , Báo cáo kết quả kinh doanh phản ánh
kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh , phản ánh tình hình tài chính và kết quả
sử dụng các tiềm năng về vốn , lao động , kỹ thuật và trình độ quản lý sản xuất
kinh doanh cuả doanh nghiệp .
16

Chuyên đề tốt nghiệp
Những khoản mục chủ yếu đợc phản ánh trên Báo cáo kết quả kinh doanh :
Doanh thu từ fhoạt động sản xuất kinh doanh; doanh thu từ hoạt động tài chính ;
doanh tu từ hoạt động bất thờng và chi phí tơng ứng với từng hoạt động đó.
Những loại thuế nh : VAT , thuế tiêu thụ đặc biệt về bản chất không phải là
doanh thu và không phải là chi phí của doanh nghiệp nên không đợc phản ánh trên
Báo cáo kết quả kinh doanh . Toàn bộ các khoảng thuế đối với doanh nghiệp và
các khoản phả nộp khác đợc phản ánh trong phần : Tình hình thực hiện nghĩa vụ
đối với Nhà nớc .
Ngân quỹ ( Báo cáo lu chuyển tiền tệ )
Để đánh giá một doanh nghiệp có đảm bảo đợc chi trả hay không , cần tìm
hiểu tình hình Ngân quỹ của doanh nghiệp Ngân quỹ thờng đợc xác định cho thời
hạn ngắn ( thờng là từng tháng )
Xác định hoặc dự báo dòng tiền thực nhập quỹ ( thu ngân quỹ ) , bao gồm:
Dòng tiền nhập quỹ từ hoạt động kinh doanh ( từ bán hàng hoá hoặc dịch vụ ) ;
dòng tiền nhập quỹ từ hoạt động đầu t, tài chính ; dòng tiền nhập quỹ từ hoạt động
bất thờng .
Xác định dự báo dòng tiền thực xuất quỹ ( chi ngân quỹ ) bao gồm : Dòng
tiền xuất quỹ thực hiện sản xuất kinh doanh; dòng tiền xuất quỹ thực hiện hoạt
động đầu t , tài chính ; dòng tiển xuất quỹ thực hiện hoạt động bất thờng .
Trên cơ sở dòng tiền nhập quỹ và dòng tiền xuất quỹ , nhà phân tích thực
hiện cân đối ngân quỹ với số d ngân quỹ đầu kỳ để xác định số d ngân quỹ cuối kỳ
. Từ đó , có thể thiết lập mức ngân quỹ dự phòng tối thiểu cho doanh nghiệp nhằm
mục tiêu đảm bảo chi trả .
Tóm lại, để phân tích tình hình tài chính của một doanh nghiệp , các nhà
phân tích cần phải đọc và hiểu đợc các báo cáo tài chính , qua đó họ nhận biết đợc
và tập trung vào các chỉ tiêu tài chính liên quan trực tiếp với mục tiêu phân tích
của họ . Tất nhiên, muốn đợc nh vậy, các nhà phân tích cần tìm hiểu thêm nội
dung chi tiết các khoản mục của các báo cáo tài chính trong môt số lĩnh vực khác.
1.3.Khái quát quá trình phân tích hoạt động tài chính

doanh nghiệp
17
Chuyên đề tốt nghiệp
1.3.1. Phân tích khái quát tình hình vốn và nguôn vốn , tình hình
thu chi trong doanh nghiệp
1.3.1.1. Diễn biến nguồn vốn , sử dụng vốn , luồng tiền vào ra trong
doanh nghiệp
Phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn là xem xét và đánh gía sự
thay đổi các chỉ tiêu cuối kỳ so với đầu kỳ trên BCĐKT về nguồn vốn và cách thức
sử dụng vốn của doanh nghiệp.
Để tiến hành phân tích diễn biến nguồn vốn và sử dụng vốn trớc tiên ,ngời
ta trình bày BCĐKT dới dạng bản cân đối báo cáo từ tài sản đến nguồn vốn . Sau
đó so sánh số liệu cuối kỳ so với đầu kỳ trong từng chỉ tiêu của bảng cân đối để
xác định tình hình tăng giảm vốn trong doanh nghiệp theo nguyên tắc:
+ Sử dụng vốn :
- Tăng tài sản , giảm nguồn vốn
+ Nguồn vốn :
- Giảm tài sản , giảm nguồn vốn
+ Nguồn vốn và sử dụng vốn phải cân đối với nhau
Cuối cùng tiến hành xắp xếp các chỉ tiêu về nguồn vốn và sử dụng vốn theo
những trình tự nhất định tuỳ theo mục tiêu phân tích và phản ánh vào bảng biểu
Nội dung phân tích này cho ta biết trong một kỳ kinh doanh nguồn vốn tăng
( giảm ) bao nhiêu ? tình hình sử dụng vốn nh thế nào ? những chỉ tiêu nào là chủ
yếu ảnh hởng tới sự tăng giảm nguồn vốn và sử dụng vốn của doanh nghiệp
Ngoài việc phân tích diễn biến nguồn vốn sử dụng vốn kinh doanh , trên
thực tế , ngời ta còn sử dụng phơng pháp phân tích theo luồng tiền mặt ; phơng
pháp này dựa vào dòng tiền mặt đầu kỳ và cuối kỳ so sánh với nhau. Sau đó xác
định nguyên nhân làm thay đổi tăng ( giảm ) tiền mặt cuối kỳ so với đầu kỳ , dựa
vào sự thay đổi trong từng chỉ tiêu của BCĐKT . Mỗi sự thay đổi cuối kỳ so với
đầu kỳ trong từng chỉ tiêu của BCĐKT đều dẫn tới sự tăng ( giảm ) tiền mặt tơng

ứng theo nguyên tắc :
+ Tăng tiền mặt là giảm tài sản và tăng nguồn vốn
+ Giảm tiền mặt là tăng tài sản và giảm nguồn vốn
18
Chuyên đề tốt nghiệp
+ Tổng cộng tăng ( giảm ) tiền mặt đến cuối kỳ đúng bằng sự thay đổi trên
dòng tiền mặt cuối kỳ so với đầu kỳ của BCĐKT
Phơng pháp phân tích này giúp ta xác định khả năng chuyển đổi vật t , hàng
hoá và tài sản thành tiền mặt trong kỳ.
1.3.1.2.Phân tích tình hình đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh
Để tiến hành sản xuất kinh doanh các doanh nghiệp cần có tài sản bao gồm
TSLĐ và đầu t ngắn hạn, TSCĐ và đầu t dài hạn . Để hình thành hai loại tài sản
này phải có các nguồn vốn dài hạn.
Nguồn vốn ngắn hạn là nguồn vốn mà doanh nghiệp sử dụng trong khoảng
thời gian dới 1 năm cho hoạt động SXKD bao gồm các nợ ngắn hạn, nợ quá hạn ,
nợ nhà cung cấp và nợ phải trả ngắn hạn khác. Nguồn vốn dài hạn là nguồn vốn
doanh nghiệp sử dụng lâu dài cho hoạt động kinh doanh, bao gồm nguồn vốn chủ
sở hữu , nguồn vốn vay nợ trung ,dài hạn v.v
Nguồn vốn dài hạn trớc hết đợc đầu t để hình thành TSCĐ , phần d của
nguồn vốn dài hạn và nguồn vốn ngắn hạn đợc đầu t hình thành TSLĐ . Chênh
lệch giữa nguồn vốn dài hạn với TSCĐ hay giữa TSLĐ với nguồn vốn ngắn hạn đ-
ợc gọi là vốn lu động thờng xuyên.
VLĐ thờng xuyên = Nguồn vốn dài hạn TSCĐ = TSLĐ - Nguồn vốn
ngắn hạn
Mức độ an toàn của tài sản ngắn hạn phụ thuộc vào mức đô của VLĐ thờng
xuyên . Phân tích tình hình đảm bảo nguồn vốn cho HĐKD , ta cần tính toán và so
sánh giữa nguồn vốn với tài sản.
Khi nguồn vốn dài hạn < TSCĐ
Hoặc TSLĐ < Nguồn vốn ngắn hạn
Có nghĩa là nguồn vốn thờng xuyên < 0 . Nguồn vốn dài hạn không đủ đầu

t cho TSCĐ . Doanh nghiệp phải đầu t vào TSCĐ một phần nguồn vốn ngắn hạn ,
TSLĐ không đáp ứng đủ nhu cầu thanh toán nợ ngắn hạn , cán cân thanh toán của
doanh nghiệp mất thăng bằng , doanh nghiệp phải dùng một phần TSCĐ để thanh
toán nợ ngắn hạn đến hạn phải trả . Trong trờng hợp nh vậy giải pháp của doanh
nghiệp là tăng cờng huy động vốn ngắn hạn hợp pháp hoặc giảm quy mô đầu t dài
hạn hoặc thực hiện đồng thời cả hai giải pháp đó .
19
Chuyên đề tốt nghiệp
Khi nguồn vốn dài hạn > TSCĐ
Hoặc TSLĐ > Nguồn vốn ngắn hạn
Tức là VLĐ thờng xuyên > 0 , nguồn vốn dài hạn d thừa sau khi đầu t vào
TSCĐ, phần thừa đó đầu t vào TSLĐ. Đồng thời TSLĐ > Nguồn vốn ngắn hạn do
vậy khả năng thanh toán của doanh nghiệp tốt. Vốn thờng xuyên = 0 có nghĩa là
nguồn vốn dài hạn tài trợ đủ cho TSCĐ và TSLĐ đủ để doanh nghiệp trả các
khoản nợ ngắn hạn , tình hình tài chính nh vậy là lành mạnh.
VLĐ thờng xuyên là một chỉ tiêu tổng hợp rất quan trọng để đánh giá tình
hình tài chính của doanh nghiệp , chi9r tiêu này cho biết 2 điều cốt yếu
Một là : Doanh nghiệp có khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn
không ?
Hai là : TSCĐ của doanh nghiệp có đợc tài trợ một cách vững chắc bằng
nguồn vốn dài hạn không ?
Ngoài khái niệm VLĐ thờng xuyên đợc phân tích trên đây ; nghiên cứu tình
hình đảm bảo vốn cho hoạt động kinh doanh , ngời ta còn sử dụng chỉ tiêu nhu cầu
VLĐ thờng xuyên để phân tích.
Nhu cầu VLĐ thờng xuyên là lợng vốn ngắn hạn doanh nghiệp cần để tài
trợ cho 1 phần TSLĐ , đó là hàng tồn kho và các khoản phải thu ( TSLĐ không
phải là tiền )
Nhu cầu VLĐ thờng xuyên = Tồn kho và các khoản phải thu Nợ ngắn hạn
Thực tế có thể xảy ra những trờng hợp sau đây:
- Nhu cầu VLĐ thờng xuyên > 0 tức là tồn kho và các khoản phải thu > nợ

ngắn hạn. Tại đây cách sử dụng nợ ngắn hạn của doanh nghiệp lớn hơn các nguồn
vốn ngắn hạn mà doanh nghiệp có đợc từ bên ngoài , doanh nghiệp phải dùng
nguồn vốn dài hạn để tài trợ vào phần chênh lệch.
Giải pháp trong trờng hợp này là nhanh chóng giải phóng hàng tồn kho và
giảm các khoản phải thu ở khách hàng .
- Nhu cầu VLĐ thờng xuyên <0 có nghĩa là các nguồn vốn ngắn hạn từ bên
ngoài đã d thừa để tài trợ các sử dụng ngắn hạn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp
không cần nhận vốn ngắn hạn để tài trợ cho chu kỳ kinh doanh dẫn đến tình trạng
20
Chuyên đề tốt nghiệp
mất cân đối trong nguồn vốn ngắn hạn và dài hạn ( vốn ngắn hạn nhiều , vốn dài
hạn ít ) hoặc mất cân đối trong đầu t dài hạn ( đầu t dài hạn quá nhiều )
Giải pháp là :
+ Tăng cờng vay vốn dài hạn
+ Giải phóng hàng tồn kho; tăng thu từ khách hàng để trả nợ ngắn hạn
+ Giảm đầu t dài hạn
Nh vậy, để đảm bảo nguồn vốn và sử dụng vốn kinh doanh, đảm bảo sự
lành mạnh về tài chính doanh nghiệp , trớc tiên phải có VLĐ thờng xuyên >= 0
nghĩa là đảm bảo tài trợ TSCĐ bằng nguồn vốn dài hạn. Nừu nhu cầu VLĐ thờng
xuyên > 0 => phải tìm cách giảm hàng tồn kho ,tăng thu từ các khoản phải thu ở
khách hàng ; nếu nhu cầu VLĐ thờng xuyên < 0 => hạn chế vay ngắn hạn từ bên
ngoài.
1.3.1.3.Phân tích kết cấu tài sản và nguồn vốn trong BCKQKD
Phân tích kết cấu tài sản và nguồn vốn ngoài việc so sánh cuối kỳ so với đầu
kỳ về số tuyệt đối và tỷ trọng, ta còn phải so sánh , đánh giá tỷ trọng từng loại tài
sản và nguồn vốn chiếm trong tổng số và xu hớng biến động của chúng.
1.3.1.4.Phân tích khái quát các chỉ tiêu tài chính trung gian và cuối cùng trong
Báo cáo kết quả kinh doanh
1.Trong phân tích tài chính , các nhà phân tích thờng kết hợp chặt chẽ những đánh
giá về trạng thái tĩnh với những đánh giá về trạng thái động để đa ra một bức tranh

toàn cảnh về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nếu nh trạng thái tĩnh đợc thể
hiện qua Bảng cân đối kế toán thì trạng thái động ( sự dịch chuyển các dòng tiền )
đựơc phản ánh qua bảng kê nguồn vốn và sử dụng vốn ( Bảng tài trợ ) qua báo cáo
kết quả kinh doanh. Thông qua các báo cáo tài chính này , các nhà phân tích có
thể đánh giá những thay đổi về ngân quỹ của doanh nghiệp. Nh vậy, giữa các báo
cáo tài chính có mối liên hệ rất chặt chẽ ; những thay đổi trên Bảng cân đối kế
toán đợc lập đầu kỳ và cuối kỳ cùng với khả năng tự tài trợ đợc tính từ báo cáo kết
quả kinh doanh đợc thể hiện trên bảng tài trợ và liên quan mật thiết tới ngân quỹ
của doanh nghiệp.
2.Khi phân tích trạng thái động , trong một số trờng hợp nhất định , ngời ta còn
chú trọng tới các chỉ tiêu quản lý trung gian nhằm đánh giá chi tiết hơn tình hình
21
Chuyên đề tốt nghiệp
tài chính và dự báo những điêm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp . Những chỉ
tiêu này là cơ sở để xác lập nhiều hệ số ( tỷ lệ ) rất có ý nghĩa về hoạt động cơ cấu
vốn v..v của doanh nghiệp
- Lãi gộp = Doanh thu Giá vốn hàng bán
- Thu nhập trớc khấu hao và lãi = Lãi gộp Chi phí bán hàng , quản lý
( không kể khấu hao và lãi vay)
- Thu nhập trớc thuế và lãi = Thu nhập trớc khấu hao và lãi Khấu hao
- Thu nhập trớc thuế = Thu nhập trớc thuế và lãi Lãi vay
- Thu nhập sau thuế = Thu nhập trớc thuế Thuế thu nhập doanh nghiệp
Trên cơ sở đó ,nhà phân tích có thể xác định mức tăng tuyệt đối và mức tăng tơng
đối của các chỉ tiêu qua các thời kỳ để nhận biết tình hình hoạt động của doanh
nghiệp . Đồng thời , nhà phân tích cũng cần so sánh chúng với các chỉ tiêu cùng
loại của các doanh nghiệp cùng ngành để đánh giá vị thế của doanh nghiệp.
Mục tiêu của phơng pháp này là xác định , phân tích mối liên hệ và đặc
điểm các chỉ tiêu trong Báo cáo kết quả kinh doanh , đồng thời so sánh chúng qua
một số niên độ kế toán liên tiếp và với số liệu trung bình của ngành (nếu có )để
đánh giá xu hớng thay đổi từng chỉ tiêu và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp

so với các doanh nghiệp khác .
1.3.1.Phân tích các nhóm chỉ tiêu đặc trng tài chính doanh nghiệp
Trong phân tích tài chính , các tỷ số tài chính chủ yếu thờng đợc phân thành 4
nhóm chính:
* Nhóm các chỉ tiêu về tình hình và khả năng thanh toán : Đây là nhóm chỉ
tiêu đợc sử dụng để đánh giá khả năng đáp ứng các khoản nợ ngắn hạn của doanh
nghiệp .
* Nhóm chỉ tiêu về cơ cấu tài chính : Nhóm chỉ tiêu này phản ánh mức độ ổn
định và tự chủ tài chính cũng nh khả năng sử dụng nợ vay của doanh nghiệp
* Nhóm chỉ tiêu về năng lực hoạt động: Đây là nhóm chỉ tiêu đặc trng cho
việc sử dụng tài nguyên , nguồn lực của doanh nghiệp.
* Nhóm tỷ số về lợi nhuận và phân phối lợi nhuận : Nhóm chỉ tiêu này phản
ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh tổng hợp nhất của một doanh nghiệp
22
Chuyên đề tốt nghiệp
Tuỳ theo mục tiêu phân tích tài chính mà nhà phân tích chú trọng nhiều hơn
tới nhóm tỷ số này hay nhóm tỷ số khác . Chẳng hạn , các chủ nợ ngắn hạn đặc
biệt quan tâm tới tình hình khả năng thanh toán của ngời vay.Trong khi đó, các
nhà đầu t dài hạn quan tâm nhiều hơn đến khả năng hoạt động và hiệu quả sản
xuất kinh doanh . Họ cũng cần nghiên cứu tình hnhf về khả năng thanh toán để
đánh giá khả năng của doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu thanh toán hiên tại và xem
xét lợi nhuận để dự tính khả năng trả nợ cuối cùng của doanh nghiệp.Bên cạnh đó ,
họ cũng chú trọng tới tỷ số về cơ cấu vốn vì sự thay đổi tỷ số này sẽ ảnh hởng
đáng kể tới lợi ích của họ.
Để chi tiết hơn ta xem xét từng nhóm chỉ số một
1.3.2.1. Nhóm chỉ tiêu về tình hình và khả năng thanh toán
Tình hình tài chính doanh nghiệp đợc thể hiện khá rõ nét qua các chỉ tiêu vê
khả năng thanh toán của doanh nghiệp .Khả năng thanh toán của doanh nghiệp
phản ánh mối quan hệ tài chính giữa các khoản có khả năng thanh toán trong kỳ
với những khoản phải thanh toán trong kỳ . Nhóm chỉ tiêu này bao gồm vác chỉ

tiêu chủ yếu sau
* Hệ số thanh toán nhanh : Là tỷ số giữa các tài sản quay vòng nhanh với nợ
ngắn hạn. Tài sản quay vòng nhanh là những tài sản có thể nhanh chóng chuyển
đổi thành tiền , bao gồm : chứng khoán ngắn hạn, cá khoản phải thu . Tài sản dự
trữ là các tài khoản khó chuyển thành tiền hơn trong tổng tài sản lu động và dễ bị
lỗ nhất nếu đợc bán . Do vậy, tỷ số khả năng thanh toán nhanh cho biết khả năng
hoàn trả các khoản nợ ngắn hạn không phụ thuộc vào việc bán tài sản dự trữ và đ-
ợc xác định bằng cách lấy tài sản lu động trừ phần dự trữ chia cho nợ ngắn hạn.
Khả năng thanh toán nhanh = (Tài sản lu động Dự trữ )/ Nợ ngắn hạn.
Thông thờng nếu tỷ số này lớn hơn 1 thì tình hình thanh toán của doanh
nghiệp là khả quan và ngợc lại nếu nhỏ hơn 1 thì tình hình thanh toán của doanh
nghiệp là khó khăn. Tuy vậy, nếu tỷ lệ này quá cao sẽ dẫn đến tình trạng ứ đọng
vốn , giảm vòng quay của tiền .
* Hệ số thanh toán hiện hành = Tài sản lu động / Nợ ngắn hạn
Tỷ lệ trên càng lớn thì khả năng thanh toán nợ ngắn hạn càng cao và ngợc
lại nếu hệ số trên <1 thì doanh nghiệp không đủ khả năng thanh toán nợ ngắn
hạn.Thông thờng bằng 2 là coi là hợp lý , đợc đa số chủ nợ chấp nhận.
23
Chuyên đề tốt nghiệp
* Hệ số thanh toán tức thời : Hệ số này đợc tính bằng tỷ số giữa các khoản
tiền mặt và coi nh tiền mặt ( Tiền gửi Ngân hàng , ngân phiếu ..) với số nợ ngắn
hạn của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các mặt
hàng mà hoạt động khan hiếm tiền mặt ( quay vòng vốn nhanh ) . Các doanh
nghiệp này cần phải đợc hình thanh toán một các đúng hạn , nhanh chóng để hoạt
động đợc bình thờng . Doanh nghiệp rất quan tâm tới chỉ số này vì nó thể hiện
toàn bộ số tiền mặt và coi nh tiền mặt của doanh nghiệp ( không thể kể đến các
khoản phải thu vì trong tức thời không thể trông chờ vào các khoản này ) có thể
đảm bảo trả đợc bao nhiêu phần toàn bộ số nợ ngắn hạn của doanh nghiệp ngay
lập tức .
Tỷ lệ thanh toán tức thời ( Htt) = Vốn bằng tiền / Nợ đến hạn

Nếu Htt > 0,5 thì tình hình thanh toán của doanh nghiệp là khả quan còn
Htt < 0,5 thì doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong thanh toán Nhng nếu chỉ số
này quá cao thì không tốt vì các khoản vốn bằng tiền quá nhiều làm vòng quay
tiền chậm lại , từ đó làm giảm hiệu quả sử dụng vốn
1.3.2.2. Nhóm chỉ tiêu về cơ cấu tài chính.
Khả năng cân đối vốn của doanh nghiệp đợc thể hiện qua các tỷ lệ mà các
tỷ lệ này thờng đo lờng vốn góp của các chủ sở hữu doanh nghiệp so với phần tài
trợ của các chủ nợ đối với các doanh nghiệp , nó có ý nghĩa quan trọng trong phân
tích tài chính . Bởi lẽ chủ nợ nhìn số vốn của chủ sở hữu doanh nghiệp để thể hiện
mức độ tin tởng vào sự đảm bảo an toàn cho các món nợ . Nừu chủ sở hữu doanh
nghiệp chỉ đóng góp một tỷ lệ nhỏ trong tổng số vốn thì rủi ro trong sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp là do các chủ nợ gánh chịu .Ngoài ra, nếu doanh nghiệp
thu đợc lợi nhuận nhiều hơn tiền lãi phải trả thì lợi nhuận dành cho các chủ doanh
nghiệp tăng lên đáng kể .
* Hệ số nợ tổng tài sản = Tổng nợ phải trả / Tổng tài sản
Tỷ lệ này đợc dùng để đo lờng sự góp vốn của chủ doanh nghiệp so với số
nợ vay. Chủ nợ rất a thích một tỷ số nợ vừa phải , tỷ số nợ càng thấp, hệ số an toàn
càng cao, món nợ của họ càng đợc đảm bảo và họ có cơ sở để tin tởng vào sự đáo
nợ đúng hạn của con nợ .Khi tỷ số nợ cao , tức là chủ doanh nghiệp chỉ góp một
phần nhỏ trên tổng số vốn , thì sự rủi ro trong kinh doanh đợc chuyển sang chủ nợ
24
Chuyên đề tốt nghiệp
gánh chịu một phần . Đồng thời , khi tỷ số nợ cao thì chủ doanh nghiệp càng có lợi
rõ rệt, vì khi đó họ chỉ bỏ ra một lợng vốn nhỏ , nhng lại đợc sử dụng một lợng tài
sản lớn , và khi doanh lợi vốn lớn hơn lãi suất tiền vay thì phần lợi nhuân của họ ra
tăng rất nhanh . Mặt khác , khi tỷ số nợ cao thì mức độ an toàn trong kinh doanh
càng kém , vì chỉ cần một khoản nợ tới hạn không trả đợc sẽ rất dễ làm cho cán
cân thanh toán mất thăng bằng , xuất hiện nguy cơ phá sản .
* Hệ số nợ cổ phần = Tổng nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu
* Hệ số khả năng thanh toán lãi vay = ( Lợi nhuận trớc thuế + lãi vay )/ Lãi

vay
Hệ số này càng cao thì thể hiện khả năng thanh toán lãi đối với các khoản
vay càng lớn , doanh nghiệp càng có uy tín hơn khi đi vay vì các chủ nợ sẽ an tâm
hơn khi cho vay.
* Hệ số cơ cấu tài sản = TSCĐ hoặc TSLĐ / Tổng tài sản
Hệ số này đợc dùng để đánh giá trình độ sử dụng vốn của doanh nghiệp.Tuỳ
theo từng loại hình sản xuất mà hệ số này ở mức độ cao thấp khác nhau
* Hệ số cơ cấu nguồn vốn = Tổng vốn chủ sở hữu / Tổng nguồn vốn
Hệ số này thể hiện mức độ tự chủ về tài chính của công ty , hệ số càng
cao , khả năng tự chủ về tài chính của công ty càng lớn
1.3.2.3. Nhóm chỉ tiêu về năng lực hoạt động
Các tỷ số hoạt động đợc sử dụng để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản của
doanh nghiệp , vốn của doanh nghiệp đợc dùng để đầu t cho các loại hình tài sản
khác nhau nh tài sản cố định ,tài sản lu động . Do đó , các nhà phân tích không chỉ
quan tâm tới việc đo lờng hiệu quả sử dụng tổng tài sản mà còn chú trọng tới hiệu
quả sử dụng của từng bộ phận cấu thành tổng tài sản của doanh nghiệp. Chỉ tiêu
doanh thu đợc sử dụng chủ yếu trong tính toán các tỷ số này để xem xét khả năng
hoạt động của doanh nghiệp
* Vòng quay dự trữ = Doanh thu thu thuần / Dự trữ
* Kỳ thu tiền bình quân
Trong quá trình hoạt động , việc phát sinh các khoản phải thu , phải trả là
điều tất yếu . Khi các khoản phải thu càng lớn , chứng tỏ vốn của doanh nghiệp bị
chiếm dụng càng nhiều ( ứ đọng khâu thanh toán ) . Nhanh chóng giải phóng vốn
25