B Y T
I HI
NGUYN TH NGC
KH
TI BNH VI
N TT NGHI
I 2015
B Y T
I HI
NGUYN TH NGC
KH
TI BNH VI
N TT NGHI
ng dn:
1.ThS. Hoàng Hà Phương
2.TS. Nguyễn Thị Hồng Hà
c hin:
1.Bộ môn Dược lâm sàng
2.Bệnh viện Nhi Trung Ương
I 2015
LI C
n m khi nhc s liu cho
p bnhng thng b
th n t b c thn s
ca th ng l
tip tc. Ch trong mn ng c rt nhiu, t vic
bit lp k hoch, ht rng, ch cn b
n l cn nhc s ng h ca mi viu
thc hic.
i li cn Th H ng khoa
c Bnh vin Ni ng, ch lu gng
u kin tt nht cho u ca c hi
Th n gi l
ng m u
h tr t nhng bui ngi li sn
qua c gi n nhng l my nhn
nh n ngay c c t
i, thm thy tht vng vi nh
ng dthc hin i dy cho
t rng, n t vii b
Tip theo, lc gi ti ch Ph c s
i Bnh vih tr u kin trong
su thc hi ng d liu,
c s cm thy may m
vit bn r
i hi han ti nng m
cng mun gi ln nhi b c
gng i khi g
Cui cc bic gn b m, ch em
trai c hic nh
vng l g m
ht t con, ng h mi
quynh ca con.
MC LC
T V 1
NG QUAN 3
c 3
c 3
1.1.2. Dch t c 4
u t c 5
7
m thiu qu c 8
1.3.1. S dng phn mm kic 9
ng danh mc 12
13
gii v 15
U 19
u 19
u 19
19
2.4. Mt s c trong u 20
2.5. Ch u 21
2.6. X liu 22
T QU U 23
m mu 23
3.1.1. Kt qu ly mu 23
m b 24
m thuc s dng 24
c 27
c ghi nhn 27
nng, thi gian kh,
hu qu 28
c ghi nhn 32
u t ng 36
3.3.1. Ma tu 36
3.3.2. Ma gi t hi 36
3.3.3. Ma s thu t hi 37
a s thu t hi
37
3.3.4. Ma b t hi
37
N 38
m mu 39
c ghi nhn 40
u t ng 43
T LU XUT 45
5.1. Kt lun 45
xut 46
U THAM KHO 47
PH LC 50
DANH MC BNG
Mt s d liu tra cc 9
Mt s u v tn sut g 17
m bu 24
m thuc s d 25
c/thuc s dng nhiu nht 26
c theo s nng c 27
nng c 28
Bi gian kh 29
29
c theo hu qu c lc hc 30
qu 31
. bin 33
3.11. 35
Ma tu 36
Ma gi t hi 37
Ma s thu t hi 37
Ma b t hi 38
DANH M
c cu cng s 13
2.1. S c hiu 20
3.1. Kt qu ly mu 23
1
T V
i nu bit phi h
dn c bt li, gim hiu qu u tr
a thuc. Th t trong nh
quan trng dn t [36].
Trong s dng thuc, tr c xc bic
ng hc lc hc ca thuu t. Khi s dng thi
nhiu thuc, v tr c t xy ra vi nguy
ng rng do chth
chuy th t .) v n
[15] y t cc bi s dng thuc c
thu
Hin nay, ti Vi gi t s ng l
u v ng b
c binhi ngou d
liu. Mc s cc
dng thu
.
Ti Bnh vin Nhi
sy, m phng 38 b
hin nay v th
x xy ray, vi
thuc thu xu t xut mt danh
m ng g t phn
m bm thin
xy ra.
2
Xu thc t u thc hi “Khảo sát tình
hình tương tác thuốc trên đơn ngoại trú tại Bệnh viện Nhi Trung Ương”, v
m
1. Khc ngonh
Bnh vin N
2. u t n vic xut hic ti khoa
nh Bnh vin N
T kt qu gphn hn ch
y nh nhi ngoi Bnh vin N
3
TNG QUAN
1.1. c
1.1.1. c
s a thuc khi
ng thi hai hay nhiu thuc hot thu
[2][19], bi hp furosemid
c.
c thu c vi th
u[1][7][36].
Trong ph cc thuc.
i theo cm c
ng hc lc hc.
ng hc
ng h
i mt hay nhi p
, chuyn hi tr thuc, a
thuc [1][19].
c lc hc
c lc hc gp khi phi hp c
ng ph nhau hoc hiu,
ng g bic nh kin thc c v
dng ph ca thu ng s
t kic lc hc [1][19].
ch ng phi hc e
vi nhau, nhm tn d
thu c ging ca thuc dc
c gim hiu qu u tr i kt qu
nghi t li
4
[7]. Vy, vic n nhn bit nhm hn ch
xt sc quan trng.
1.1.2. Dch t c
T l xut hi S
ng trong thit k u (tin cu hay hi cu),
p d liu (mc duy nht, tt c c
hay ch nh n th
cu (bi hay tr tui). u cng s
, c thc hic cng nh vin ti
Iran cho thy c xut hic tc cng
c n c ngo[12].
u v a Ehsan
ng s ra phn ly ra mc
chim 4,4-11,6 %,
u qu ng, th vong [28].
Ti Vimt s u thc hi
c ng by tn sut xut hi
c ng nhaung b d
1998, B ng s c hin kht t niu, Chn
- Bnh vi i ghi nhn t l
i nhau chim 70,43%
c duyt bng phn mm Incompatex c p) [9]. i
ng bt viu tr ngo
nu c
Th ng s ghi nhn t l ng
vi 93,1% s bt mc tim n trong thu
tr [4].
5
n nay vn c thc hi
ng nhi ti Vit Nam.
1.1.3. u t c
Trong thc t u tr dng thuu yu t
c bt li cho bu qu cthuc x
nng hay nh ph thum ca t bi, gii,
bu tr (VD: ling
[32] ci hp thu
yu t cung cng tin v ng
i trong ch u tr cho b
ph cn thn tr
th hn ch u qu th x[23].
Mt s yu t m:
Kê đơn nhiều thuốc
bin nht
thuc (polypharmacy) [35]. S thuc phi hp trong
Nu ca ng s v
tui ra 13% bc xut hic, t l
n 40% vi bi b
thuc hoc nhi [10]. Ma ng s c thc
hin kt qu khong 37-60% bp vit
hoc nhim n khi phi hp thuc [13]. t
c thc hin ti c cho kt qu
n em thp i s
thuc phi hp. Phi ht thu l xut hi
n [25].
c u thuc
cho bi chi tr cho nhng thui nhng thuc
u tr ng bt l[35].
6
Những đối tượng bệnh nhân đặc biệt
t hing bnhau
bnh
i s dng nhiu thu u bnh m
n i do kh
i cht chng ca hormone sinh dc. Tr em (<5 tui)
t hic do h thng enzyme chuy
nt [34].
Tình trạng bệnh lý
Nhthuc
ng kinh, nghiu, suy thn, u, t cao,
p dng thp, bnh bch c[7][25] .
em, tn sut gc 3 bnh m
p 2,5 ln bnh m
n thn kinh, thp, thn, tit nin
ng bnh mng ln tn sut g
[16].
Yếu tố di truyền
Yu t di truyt phn li kh
t hing b nhng
ng b i chn
i kh t chuya thuc [18][34]
u t nh tc ca enzyme n
thng chuyng nhrom P450. Bnh
e chuyc chc
e chuy c nhanh [34]
nhiu tn ra nhng b
gu tr [18].
7
Các thuốc và nhóm thuốc thường xảy ra tương tác
phenobarbital, insulin, thuu tr ng u
(glibenclamid, gliclazid, glimeprid), theophylin, heparin n,
methotrexat, amiodaron, digoxin, thuc h
u tr h
[7].
c tim n cng s
c thc hinh nhi ngo n 1 tui, nhng c
n sut xut hin cao bao gm: paracetamol - thu
thuc ch- salicylat, c ch men chuyn (ACEI) -
salicylat, salicylat - antacid, corticosteroid - antacid, paracetamol - thuc chn beta,
paracetamol - barbiturat, aminoglycosid - NSAID, chn beta - muchn
beta - salicylat [40].
1.2. c
Tr em c xc bit trong s dng thu
c ng quan h thng c cng s cho thy
m ng c ng vng
h xi ln. u n 27 trong s
c xut hi t n 20 tu ng
[14]. S do mt s .
Th nhng hc tr
th tr em nhy cn ng bt l. Th
t s thuc ch c phi h u tr cho tr c
gia 6 ‐ u tr bnh bch cu lyphom c
tr [14].
Mn sut xut hii th
ln ging bnh nhi nnh nhi ngou
v nh nhi nng s, thc hi
8
2004 ti Iran [38]u
ng s, thc hinh nhi ngoi
, kt qu ch c [40].
dng dn s dng (off-
bi em. S dng thuc off-label bao gm: s
dng thuc vi li
c ghi trong t ng dn s dn xut cung
cp. em, s dng thuc off- m s dng nhng thu
c th nghi ng ch nh vi tr em [11]. Ti Anh,
nu cng s thc hi ra c s
dng off-n n c bt lnh nhi [37].
mng s, c thc hinh nhi ngo
ti Anh, kt qu i bnh nhi ngo dt mt thuc off-
tn sut xy ra bin c bt l[22]. a s
dng thuc off-n sut gp bin c bt lu
u cho thy s dng thuc off-n sut gp bin c bt li
nh nhi [22][37].
Hiphi ngoi suy t u
u d li d
p th u qu y ra
[36]. Mn sut xut hin thu qu l
tr m si ln, do h thng enzyme chuyc,
c non nn c bt li do s dng thuc off-
[25][34][40].
1.3. m thiu qu c
t trong nhu tr
l nhp vin ca bng c i t
dn nhng hu qu nguy him, th
vy vin ch t yu t rt quan trng.
9
N s dn mm kic hay danh
m xut t u mt s bi
u thun mt thun
c cho b n ch c xy ra.
1.3.1. S dng phn mm kithuc
thuc, hin nay, nhi d liu (CSDL) tra cu
c xut bn. Mt s d liu tra cc
gii Vi bng 1.1:
1.1. Mt s d liu tra cc
STT
d liu
Loi CSDL
ng
t
bn/Quc gia
1
nh
Ting Vit
t bn Y
hc/Vit Nam
2
Drug Interaction Facts
n mm
tra cu
Ting Anh
Wolters Kluwer
Health /M
3
Interactions
Ting Anh
Pharmaceutical
Press/Anh
4
des
interactions
Ti
5
Evaluation of Drug
Interactions
Ting Anh
APhA
Publications/M
6
Drug Interactions:
Analysis and
Management
Ting Anh
Lippincott William
& Wilkins/M
7
Micromedex DRUG-
REAX System
Phn mm tra
cu trc tuyn
Ting Anh
Thomson
Reuteurs/M
8
MIMS Drug
Interactions
Phn mm tra
cu trc
Ting Anh
10
tuyn/ngoi
tuyn
9
Drug Interactions
Checker
(
/)
Phn mm tra
cu trc tuyn
Ting Anh
Drugsite
Trust/New Zealand
10
Drug Interaction
Checker
(scape.
com
Phn mm tra
cu trc tuyn
Ting Anh
Medscape
LLC/M
d li c lm thi
t li cho bc bikhi s dng nhng thu
cao. Mi d lic cung
c n nay, dng phn mm tra cu cho thy nhiu
p nh n s dng.
t c ch y
bng ting Anh, vic ng dc t s dng thuc ti Vit Nam gp nhiu
tr ngi (VD:
Micromedex)a li c tt c t ti Vit
, phn l d lic thit k ki
gia 2 thuc ch t s n m a tt
c Mn mm tht bi trong
vi
v d qua h thng c b l nhng cnh
ng [26].
Mt v gp ph d lic s d
thng nht c d liu ca Nguyng s
d liu tra cc cho th t gi
s d li v kh c. hai
11
vic li
s d liu bao g ng dn s dng, Micromedex, Thesaurus
ch ln. Ngay c p
c nhnh m cao nh d lin
c s ng thu d lili. V kh
ng ting Ving nht. Ch
y
c. Trong c d
liu bng ting Vi t hn ch [8].
phn mm Micromedex Drug Interactions
n mm tra cng
ch d ling ph bin rc
c ti nhiu bnh vi gii.
Phn mp tra ca mt thuc c th
xy ra trong m i c c-thuc, phn mm s
m: cu qu, qu nng,
m bng chgu
bi c-d ng, thuc-th c-
ethanol, thuc-m, thuc-thuc-ph n c-ph n
H th n u ca
Mức độ nặng được chia làm 5 mức độ:
- M 1: Chng ch c chng ch nh khi
phi hp.
- M 2:
mng bc cn can thi gim thiu hoa
i nguy him.
12
- M 3: ng
ca b x c c u tr.
- M 4:
hn ch, biu hin c m hoc tn sut xut
hin cng phi lu
tr.
- M 5: .
Mức độ bằng chứng được chia làm 4 mức độ:
- M 1: Rt tt (excellent).
- M 2: Tt (good)
- M 3 : t (fair)
- M 4:
1.3.2. ng danh mc
Tra cn khn mm tra cu gp nhi
ng nht trong vic li n
nh m ng c[39]y, ving mt danh
t cn thit v. Ti Vit Nam, nh
t s u tng danh m
ng danh mc c c
th ng s thc hin ti Bnh vin
u v ng thun c
c 25 c [3].
Nguyng s
cng danh mc cp Bnh
vin Bch Mai: t d liu v
ng ch p
m ng [5].
13
Ti M ng s
dng danh mc cng b nhi d
vic lng thun t
[20]:
1.1. c cu ca Harper ng s
n nay, ti Vit Nam vng danh mc
1.3.3.
Hạn chế kê đơn nhiều thuốc
hn ch u thuc cho b nht, n
th t thuc mi cho bu thuc phi
hp. Th t thu,
i vi b
ng h ng h t thuc chng
t hp vi allopurinol [36].
14
Thay đổi thời điểm dùng thuốc
Mt s thuc s dng gn nhau s p thu
rut hoc thi gian vn chuyn thuc qua d ru
dng mt thut thm vi mt cation, do hai
thu to phc vi nhau trong d -ruu bn
s dng c hai thu ng 2 thu
t 2 gi xy ra [18]i vc
ngoi tht bi gim
t hi
Chọn một thuốc hoặc nhóm thuốc khác
ng hc nhn thc cp phi h
m thiu hu qu c
n t thu, nu bnh
dng carbamazepin bt buc ph
dc ch enzyme
chuyi gan ca thuc chng co git, d carbamazepin
a
carbamazepin [31].
Tư vấn dược
Khi u tr ngo dng thu a
nh vic s dng nhng thu
s dc OTC (thu ng
dn c hoc s, p phn
bin c bt ln thuc [24]ng quan h thng ca Ehsan
ng s thc hii Iran, cho thy,
tn sut xut hi bng mt phn hai t l
[40]. u qu
15
bc x p th
cht ch i vi b
nh nhi ngong v v s dng thunh
dc off- bi em
[11]. n thc c c s c
i vi bnh nhi) s n ch kh c
n n thuc xy ra.
1.4. gii v nh nhi
- ng s c hi u v
bnhi t 148 ca bnh nhi n
p, Th
ng chi i va chim
nh [21].
M c tim em
v bnh vii hc Olomouc, C
bu c tim c
ng chim 0,47%).
Tui ca b, s i l l
thung kinh, leukemia,
p dng th
m ng [25].
N00, nu ca Min Li Yeh ng s thc hin thng d
liu quc gia cho thu tr
nh m n (chi
thuc tim i 3 b a aspirin
aluminum/magnesium hydroxid i bin nh
m t l cao nh
a cisaprid vi furosemid
16
a paracetamol vm
nhit (6,62%) [40].
N, nu ca Feinstein J ng s c bnh vin nhi ti
M cho thy trong gn 500 000 ca n t 1
ng ch nh chi
trng chi m 28%
thuc opioid chim 25% trong tng s c
ch 17%), c th
thuc tim mch (13%). Phn ng bt li tim ng gp nh p
(21%)ng QT (4%), gim hp thu/sinh kh
dng ca st (4%), suy th [16].
u v nh nhi ngoi Nigeria
cho thu th
x bin [30].
Mt s c thunh c t
bng 1.2.
17
1.2. Mt s u v tn sut g
-t bn
ng
M
cu
d liu
Tn sut
c/c hop
n sut cao
Hasime Qorraj-Bytyqi
ng s - 2012 [21]
Tr 0-19 tuu tr ni
p,
Th
Pediatric Clinic t 1999-
2004
148 ca
Drug interaction facts 2004
ca (23%)
Erythromycin - Methylprednisolon;
Aminosid - Penicilin
ng s
-2013 [25]
Tr 0-19 tuu tr ni
bnh
vin Olomous trong 2010
19
6078 b
Phn mm INFORPHARM
bp DDI
c chng kinh (acid
carbamazepinc chng chuyn
(methotrexat, azathioprin
cyclosporin).
Min Li Yeh vng s -
2014 [40]
Tr nh ngo
Loan
19,4 tri
ngo
2,1 triu tr nh
Drug Interaction Fact 2001
3 b
bp DDI
paracetamol-
cholinergic, Aspirin-
hydroxid; Digoxin-furosemid ;
Feinstein J ng s -
2015 [16]
Tr <21 tui u tr ni
nh vin
Nhi M
498 956 ca ni
Micromedex Drug Reax
t 1
DDI
Opioid, thuc chc thn
kinh, thuch.
18
y, tn sut xut hi i ph thuc
u (tui, b
Mc thc hi gii n t l
bnh nhi ngo- 11,2% ) so vi t l nh nhi ni
[16][25][40]n thm hin ti, Vit Nam v
u v c thc hin tnh nhi ngoy,
cn thit phnh
nhi ngo ng ti s dng thuc h
s c hiy.