Tải bản đầy đủ (.pdf) (59 trang)

Khảo sát tình hình tương tác thuốc trên đơn ngoại trú tại bệnh viện nhi tư

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.29 MB, 59 trang )

B Y T
I HI

NGUYN TH NGC

KH

TI BNH VI


N TT NGHI







I  2015
B Y T
I HI




NGUYN TH NGC

KH

TI BNH VI



N TT NGHI

ng dn:
1.ThS. Hoàng Hà Phương
2.TS. Nguyễn Thị Hồng Hà
c hin:
1.Bộ môn Dược lâm sàng
2.Bệnh viện Nhi Trung Ương


I  2015
LI C
  n m khi nhc s liu cho
p bnhng thng b
th n t b   c thn   s
 ca th ng l 
tip tc. Ch trong mn ng c rt nhiu, t vic
bit lp k hoch, ht rng, ch cn b
n l cn nhc s ng h ca mi viu
 thc hic.
i li cn Th H ng khoa
c Bnh vin Ni ng, ch  lu gng
 u kin tt nht cho u ca c hi 
Th n gi l 
ng m   u
 h tr t  nhng bui ngi li sn
qua c gi n nhng l my nhn
nh n ngay c  c t
i, thm thy tht vng vi nh

 ng dthc hin  i dy cho
t rng, n  t vii b  

Tip theo, lc gi ti ch Ph c s
i Bnh vih tr u kin trong
su thc hi  ng d   liu,
c s cm thy may m
vit bn r 
i hi han ti  nng m
cng mun gi ln nhi b c
gng i khi g
Cui cc bic gn b m, ch em
trai c  hic nh
vng l  g m 
 ht t  con, ng h mi
quynh ca con.

MC LC
T V 1
NG QUAN 3
c 3
c 3
1.1.2. Dch t c 4
u t c 5
 7
m thiu qu c 8
1.3.1. S dng phn mm kic 9
ng danh mc 12
 13
 gii v  15

U 19
u 19
u 19
 19
2.4. Mt s c trong u 20
2.5. Ch u 21
2.6. X  liu 22
T QU U 23
m mu 23
3.1.1. Kt qu ly mu 23
m b 24
m thuc s dng 24
 c 27
c ghi nhn 27
 nng, thi gian kh,
hu qu  28
c ghi nhn 32
u t ng 36
3.3.1. Ma tu  36
3.3.2. Ma gi t hi 36
3.3.3. Ma s thu t hi 37
a s thu t hi
37
3.3.4. Ma b t hi
37
N 38
m mu 39
c ghi nhn 40
u t ng 43
T LU XUT 45

5.1. Kt lun 45
 xut 46
U THAM KHO 47
PH LC 50


DANH MC BNG
Mt s  d liu tra cc 9
Mt s u v tn sut g 17
m bu 24
m thuc s d 25
c/thuc s dng nhiu nht 26
c theo s  nng c 27
 nng c 28
Bi gian kh 29
 29
c theo hu qu c lc hc 30
qu 31
.  bin 33
3.11.  35
Ma tu  36
Ma gi t hi 37
 Ma s thu t hi 37
Ma b t hi 38

DANH M
c cu cng s 13
 2.1. S c hiu 20
3.1. Kt qu ly mu 23
1


T V
 i nu bit phi h
 dn c bt li, gim hiu qu u tr 
  a thuc. Th      t trong nh  
quan trng  dn t [36].
Trong s dng thuc, tr c xc bic
ng hc lc hc ca thuu t. Khi s dng thi
nhiu thuc, v tr c t xy ra vi nguy
 ng rng do chth
chuy   th t .) v n
[15] y t cc bi s dng thuc c
thu
Hin nay, ti Vi    gi t s ng l
u v ng b
c binhi ngou d
liu. Mc s  cc
 dng thu 
.
Ti Bnh vin Nhi 

sy, m phng 38 b
hin nay v  th 
x  xy ray, vi
thuc  thu xu t  xut mt danh
m    ng g         t phn
 m bm thin
 xy ra.
2


Xu   thc t   u thc hi  “Khảo sát tình
hình tương tác thuốc trên đơn ngoại trú tại Bệnh viện Nhi Trung Ương”, v
m
1. Khc ngonh 
Bnh vin N
2. u t n vic xut hic ti khoa
nh  Bnh vin N
T kt qu  gphn hn ch 
y nh nhi ngoi Bnh vin N
3

TNG QUAN
1.1. c
1.1.1. c
 s a thuc khi
ng thi hai hay nhiu thuc hot thu
[2][19], bi hp furosemid 
c.
  c  thu   c vi th 
u[1][7][36].
Trong ph   cc  thuc.
i theo  cm c
ng hc lc hc.
 ng hc
ng h
i mt hay nhi p
, chuyn hi tr thuc, a
thuc [1][19].
 c lc hc
c lc hc gp khi phi hp c

ng ph  nhau hoc hiu,
ng g bic nh kin thc c v 
dng ph ca thu  ng s 
t kic lc hc [1][19].
 ch ng phi hc e
vi nhau, nhm tn d
thu c ging ca thuc dc
c gim hiu qu u tr i kt qu 
nghi t li
4

[7]. Vy, vic n nhn bit nhm hn ch  
xt sc quan trng.
1.1.2. Dch t c
T l xut hi S
ng trong thit k u (tin cu hay hi cu),
p d liu (mc duy nht, tt c c
hay ch nh           n th
cu (bi hay tr tui). u cng s
 , c thc hic cng nh vin ti
Iran cho thy c xut hic tc cng
c n c ngo[12]. 
 u v            a Ehsan
ng s    ra phn ly ra  mc
  chim 4,4-11,6 %,
 u qu ng, th vong [28].
Ti Vimt s u thc hi  
c ng by tn sut xut hi
c ng nhaung b d
1998, B  ng s c hin kht  t niu, Chn

 - Bnh vi i ghi nhn t l 
i nhau chim 70,43%
   c duyt bng phn mm Incompatex c p) [9].  i
ng bt viu tr ngo 
 
 
nu c
Th ng s  ghi nhn t l ng
vi 93,1% s bt mc tim n trong thu
tr [4].
5

n nay vn c thc hi
ng nhi ti Vit Nam.
1.1.3. u t c
Trong thc t u tr  dng thuu yu t 
c bt li cho bu qu cthuc x
nng hay nh ph thum ca t bi, gii,
bu tr (VD: ling
[32] ci hp thu
yu t  cung cng tin v ng
i trong ch  u tr cho b
ph cn thn tr 
th hn ch u qu th x[23].
Mt s yu t m:
 Kê đơn nhiều thuốc
 bin nht
thuc (polypharmacy) [35]. S  thuc phi hp trong
 Nu ca ng s v  
tui  ra 13% bc xut hic, t l 

n 40% vi bi b
thuc hoc nhi [10]. Ma ng s c thc
hin kt qu khong 37-60% bp vit
hoc nhim n khi phi hp thuc [13]. t
 c thc hin ti c  cho kt qu
n em thp i s
thuc phi hp. Phi ht thu l xut hi
n [25].
c  u thuc  
cho bi chi tr cho nhng thui nhng thuc
 u tr ng bt l[35].
6

 Những đối tượng bệnh nhân đặc biệt
t hing bnhau
 bnh
i s dng nhiu thu u bnh m
 n i do kh
i cht chng ca hormone sinh dc. Tr em (<5 tui)
t hic do h thng enzyme chuy
nt [34].
 Tình trạng bệnh lý
Nhthuc
         
ng kinh, nghiu, suy thn, u, t cao,
p dng thp, bnh bch c[7][25] .
 em, tn sut gc    3 bnh m
p 2,5 ln   bnh m 
n thn kinh, thp, thn, tit nin
ng bnh mng ln tn sut g

[16].
 Yếu tố di truyền
Yu t di truyt phn li kh
t hing b nhng
ng b i chn
i kh t chuya thuc [18][34]
u t nh tc  ca enzyme n
 thng chuyng nhrom P450. Bnh
e chuyc chc
    e chuy  c nhanh [34]     
nhiu tn ra nhng b
gu tr [18].
7

 Các thuốc và nhóm thuốc thường xảy ra tương tác

phenobarbital, insulin, thuu tr ng u
(glibenclamid, gliclazid, glimeprid), theophylin, heparin   n,
methotrexat, amiodaron, digoxin, thuc h     
u tr h
[7].
c tim n cng s
c thc hinh  nhi ngo n 1 tui, nhng c
n sut xut hin cao bao gm: paracetamol - thu
thuc ch- salicylat, c ch men chuyn (ACEI) -
salicylat, salicylat - antacid, corticosteroid - antacid, paracetamol - thuc chn beta,
paracetamol - barbiturat, aminoglycosid - NSAID, chn beta - muchn
beta - salicylat [40].
1.2. c 
Tr em c xc bit trong s dng thu

c ng quan h thng c cng s cho thy
m ng c ng vng
h xi ln. u n 27 trong s 
c xut hi  t n 20 tu    ng
 [14]. S  do mt s .
Th nhng hc  tr 
th tr em nhy cn ng bt l. Th
t s thuc ch c phi h u tr cho tr  c
gia 6 ‐  u tr bnh bch cu lyphom c
tr [14].
Mn sut xut hii th
ln ging bnh nhi nnh nhi ngou
v nh nhi nng s, thc hi
8

2004 ti Iran  [38]u
ng s, thc hinh nhi ngoi
, kt qu ch c [40].
 dng dn s dng (off-
  bi em. S dng thuc off-label bao gm: s
dng thuc vi li     
c ghi trong t ng dn s dn xut cung
cp.   em, s dng thuc off-  m s dng nhng thu 
c th nghi   ng ch nh vi tr em [11]. Ti Anh,
nu cng s thc hi  ra c s
dng off-n n c bt lnh nhi [37]. 
mng s, c thc hinh nhi ngo
ti Anh, kt qu i bnh nhi ngo dt mt thuc off-
tn sut xy ra bin c bt l[22]. a s
dng thuc off-n sut gp bin c bt lu

u cho thy s dng thuc off-n sut gp bin c bt li
nh nhi [22][37].
Hiphi ngoi suy t u
u d li d 
p th u qu y ra
[36]. Mn sut xut hin thu qu  l
tr m si ln, do h thng enzyme chuyc,
 c non nn c bt li do s dng thuc off-
[25][34][40].
1.3. m thiu qu c
t trong nhu tr
 l nhp vin ca bng c i t 
dn nhng hu qu nguy him, th 
vy vin ch t yu t rt quan trng.
9

N  s dn mm kic hay danh
m      xut t   u  mt s bi  
u thun mt thun
c cho b n ch c xy ra.
1.3.1. S dng phn mm kithuc
 thuc, hin nay, nhi d liu (CSDL) tra cu
c xut bn. Mt s  d liu tra cc 
 gii Vi bng 1.1:
1.1. Mt s  d liu tra cc
STT
 d liu
Loi CSDL
ng
t

bn/Quc gia
1

 nh

Ting Vit
t bn Y
hc/Vit Nam
2
Drug Interaction Facts
n mm
tra cu
Ting Anh
Wolters Kluwer
Health /M
3

Interactions

Ting Anh
Pharmaceutical
Press/Anh
4
 des
interactions


Ti

5

Evaluation of Drug
Interactions

Ting Anh
APhA
Publications/M
6
Drug Interactions:
Analysis and
Management

Ting Anh
Lippincott William
& Wilkins/M
7
Micromedex DRUG-
REAX  System
Phn mm tra
cu trc tuyn
Ting Anh
Thomson
Reuteurs/M
8
MIMS Drug
Interactions
Phn mm tra
cu trc
Ting Anh

10


tuyn/ngoi
tuyn
9
Drug Interactions
Checker
(
/)
Phn mm tra
cu trc tuyn
Ting Anh
Drugsite
Trust/New Zealand
10
Drug Interaction
Checker
(scape.
com
Phn mm tra
cu trc tuyn
Ting Anh
Medscape
LLC/M
 d li c lm thi
t li cho bc bikhi s dng nhng thu
cao. Mi  d lic cung
c n nay, dng phn mm tra cu cho thy nhiu
p nh n s dng.
   t  c ch y     
bng ting Anh, vic ng dc t s dng thuc ti Vit Nam gp nhiu

tr ngi              (VD:
Micromedex)a li  c tt c t ti Vit
, phn l d lic thit k  ki
gia 2 thuc ch t s n m  a tt
c Mn mm tht bi trong
vi
v d  qua h thng c b l nhng cnh
ng [26].
Mt v gp ph d lic s d
thng nht c d liu ca Nguyng s
 d liu tra cc cho th t gi
s d li v kh c.  hai
11

 vic li
s d liu bao g ng dn s dng, Micromedex, Thesaurus
        
        ch ln. Ngay c  p
c nhnh  m cao nh d lin
c s ng thu  d lili. V kh 
 ng ting Ving nht. Ch
 y
  c. Trong c d
liu bng ting Vi t hn ch [8].
  phn mm Micromedex Drug Interactions
n mm tra cng
ch d ling ph bin rc
c ti nhiu bnh vi gii.
Phn mp tra ca mt thuc c th 
xy ra trong m  i c   c-thuc, phn mm s   

m: cu qu, qu nng,
m bng chgu
   bi       c-d ng, thuc-th  c-
ethanol, thuc-m, thuc-thuc-ph n c-ph n

H th n u ca

Mức độ nặng được chia làm 5 mức độ:
- M 1: Chng ch c chng ch nh khi
phi hp.
- M 2:  
mng bc cn can thi gim thiu hoa
i nguy him.
12

- M 3:  ng
ca b x c c u tr.
- M 4:   
hn ch, biu hin c  m hoc tn sut xut
hin cng phi lu
tr.
- M 5: .
Mức độ bằng chứng được chia làm 4 mức độ:
- M 1: Rt tt (excellent).
- M 2: Tt (good)
- M 3 : t (fair)
- M 4: 
1.3.2. ng danh mc
Tra cn khn mm tra cu gp nhi
 ng nht trong vic li n

nh m ng c[39]y, ving mt danh
t cn thit v. Ti Vit Nam, nh
t s u tng danh m

ng danh mc c c
th         ng s thc hin ti Bnh vin
      u v     ng thun c 
c 25 c  [3].
Nguyng s 
cng danh mc cp Bnh
vin Bch Mai: t  d liu v 
ng ch p
 m ng [5].
13

Ti M      ng s      
dng danh mc cng b nhi d
vic lng thun t 
 [20]:

1.1. c cu ca Harper ng s
n nay, ti Vit Nam vng danh mc

1.3.3. 
 Hạn chế kê đơn nhiều thuốc
 hn ch u thuc cho b nht, n
th t thuc mi cho bu thuc phi
hp. Th  t thu,
i vi b
ng h ng h t thuc chng

t hp vi allopurinol [36].
14

 Thay đổi thời điểm dùng thuốc
Mt s thuc s dng gn nhau s p thu 
rut hoc thi gian vn chuyn thuc qua d  ru
dng mt thut thm vi mt cation, do hai
thu to phc vi nhau trong d -ruu bn
s dng c hai thu ng 2 thu
t 2 gi  xy ra [18]i vc
ngoi tht bi  gim
t hi
 Chọn một thuốc hoặc nhóm thuốc khác
             
ng hc nhn thc cp phi h 
 m thiu hu qu c
n t thu, nu bnh
 dng carbamazepin bt buc ph
 dc ch enzyme
chuyi gan ca thuc chng co git, d carbamazepin
a
carbamazepin [31].
 Tư vấn dược
Khi u tr ngo dng thu a
nh vic s dng nhng thu
 s dc OTC (thu ng
dn c hoc s, p phn 
bin c bt ln thuc [24]ng quan h thng ca Ehsan
ng s thc hii Iran, cho thy,
tn sut xut hi bng mt phn hai t l

[40]. u qu 
15

bc x p th
cht ch i vi b
nh  nhi ngong v v s dng thunh
 dc off- bi em
[11]. n thc c  c s   c
i vi bnh nhi) s n ch kh c
n n thuc xy ra.
1.4.  gii v  nh  nhi
   -  ng s  c hi  u v
bnhi t 148 ca bnh nhi n
p, Th   
 ng chi i va chim
 nh [21].
M c tim  em
 v  bnh vii hc Olomouc, C
bu c tim c
ng chim 0,47%).
Tui ca b, s i l  l
  thung kinh, leukemia,
p dng th
m ng [25].
N00, nu ca Min Li Yeh ng s thc hin  thng d
liu quc gia  cho thu tr
nh m n (chi
thuc tim   i 3 b     a aspirin 
aluminum/magnesium hydroxid i bin nh
m t l cao nh

a cisaprid vi furosemid 
16

a paracetamol vm
nhit (6,62%) [40].
N, nu ca Feinstein J ng s c bnh vin nhi ti
M cho thy trong gn 500 000 ca n     t 1
ng ch nh chi
trng chi      m 28%      
thuc opioid chim 25% trong tng s         c
ch 17%),  c th         
thuc tim mch (13%). Phn ng bt li tim ng gp nh p
(21%)ng QT (4%), gim hp thu/sinh kh
dng ca st (4%), suy th [16].
u v nh nhi ngoi Nigeria
cho thu th
x bin [30].
Mt s c thunh c t
bng 1.2.
17


1.2. Mt s u v tn sut g
-t bn
ng
M
cu
 d liu
Tn sut
c/c hop

n sut cao

Hasime Qorraj-Bytyqi
ng s - 2012 [21]

Tr 0-19 tuu tr ni
p,
Th
Pediatric Clinic t 1999-
2004

148 ca

Drug interaction facts 2004

ca (23%)
Erythromycin - Methylprednisolon;
Aminosid - Penicilin
ng s
-2013 [25]
Tr 0-19 tuu tr ni
 bnh
vin Olomous trong 2010
19 
6078 b
Phn mm INFORPHARM

bp DDI
c chng kinh (acid


carbamazepinc chng chuyn
 (methotrexat, azathioprin 
cyclosporin).
Min Li Yeh vng s -
2014 [40]
Tr nh ngo 
Loan 
19,4 tri
ngo
2,1 triu tr nh
Drug Interaction Fact 2001

3 b
bp DDI
paracetamol-
cholinergic, Aspirin-
hydroxid; Digoxin-furosemid ;
Feinstein J ng s -
2015 [16]
Tr <21 tui u tr ni
nh vin
Nhi  M 
498 956 ca ni
 
Micromedex Drug Reax
t 1
DDI
Opioid, thuc chc thn
kinh, thuch.
18


y, tn sut xut hi i ph thuc
u (tui, b
Mc thc hi gii n t l 
bnh  nhi ngo- 11,2% ) so vi t l nh nhi ni
[16][25][40]n thm hin ti, Vit Nam v
u v c thc hin tnh nhi ngoy,
cn thit phnh 
nhi ngo ng ti s dng thuc h
s  c hiy.

×