Đề thi học sinh giỏi Ngữ văn lớp 10 chọn lọc số 12

Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc
Trờng THPT Vĩnh Yên

Kỳ thi chuyên đề lần thứ nhất lớp 10
môn Ngữ văn
Năm học 2010 - 2011
Thời gian làm bài: 120 phút, (không kể thời gian giao đề)

I. Phần chung:(4 điểm)
Câu 1
Từ những đặc trng cơ bản của văn học dân gian, hãy nêu rõ sự khác nhau giữa văn
học dân gian và văn học viết.
II. Phần riêng: ( 6 điểm)
Câu 2 a : Dành cho học sinh lớp 10A6
Cảm nhận của em về giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mơi
Dù là khi tóc bạc.
( Trích Mùa xuân nho nhỏ Thanh Hải)
Câu 2 b: Dành cho học sinh lớp 10A7
Trong bài thơ Hạt gạo làng ta, nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết:
Hạt gạo làng ta
Có vị phù sa
Của sông Kinh Thầy
Có hơng sen thơm
Trong hồ nớc đầy

Có lời mẹ hát
Ngọt bùi đắng cay
( Trích: Tuyển thơ Trần Đăng Khoa - NXB Thanh Niên 2001 - Trang 109)
Cảm nhận của em khi đọc đoạn thơ trên .
Hết
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
Họ tên thí sinh Số báo danh
HNG DN CHM THI
CHUYÊN Đề LầN THứ NHấT LớP 10
môn Ngữ văn

I. Phần chung (4 điểm)
Câu 1:
Học sinh có thể sắp xếp trình bày theo nhiều cách khác nhau. Cụ thể cần nêu đợc một
số ý nh sau :
Sự khác nhau giữa Văn học đân gian và Văn học viết
- Về thời điểm ra đời: Văn học dân gian có từ rất sơm khi cha có chữ viết; Văn hoc
viết ra đời muộn hơn khi có chữ viết.
- Về tác giả: VHDG là kết quả quá trình sáng tác tập thể, không mang dấu ấn cá nhân;
VH viết do cá nhân các trí thức sáng tác, mang dấu ấn riêng.
- Về phơng thức lu truyền: VHDG lu truyền theo phơng thức truyền miệng; VH viết
theo phơng thức chữ viết.
- Về hình thức tồn tại: VHDG gắn bó với những sinh hoạt văn hóa cộng đồng; văn
học viết cố định trong các văn bản viết độc lập của một tác phẩm văn chơng.
(Mỗi ý đúng cho 1 điểm)
II. Phần riêng (6 điểm)
A/ Về kỹ năng:
Hiểu đúng yêu cầu của đề bài. Biết cách làm bài nghị luận văn học, bố cục rõ ràng,
kết cấu hợp lí, diễn đạt tốt; không mắc các lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
B/ Về nội dung :

Học sinh có thể sắp xếp trình bày theo nhiều cách khác nhau đôi chỗ có thể có những
cảm nhận riêng miễn là phải bám sát tác phẩm, tránh suy diễn tuỳ tiện. Đại ý cần làm nổi bật
đợc:
Câu 2 a : Dành cho học sinh lớp 10A6
1. Từ cảm xúc mùa xuân của thiên nhiên đất trời, mùa xuân của đất nớc. Tác giả ớc
nguyện đợc hóa thân:
- Làm con chim gọi mùa xuân về đem niềm vui cho mọi ngời
- Làm cành hoa tô điểm cuộc sống, làm đẹp cho thiên nhiên.
- Làm nốt trầm hòa ca xao xuyến lòng ngời
- Nghệ thuật: Hình ảnh ẩn dụ tợng trng cho vẻ đẹp, niềm vui, tài trí của đất nớc, con
ngời Việt nam
2. Từ cảm xúc mùa xuân của thiên nhiên đất trời, mùa xuân của đất nớc. Tác giả ớc
nguyện dâng hiến phục vụ cho đời:
- Làm một mùa xuân nho nhỏ để góp vào mùa xuân bất diệt của đất nớc. Đó là ớc nguyện
chân thành, giản dị, nhng có ý nghĩa lớn lao.
- Nghệ thuật: ẩn dụ, điệp ngữ và thể thơ tự do, nhịp thơ mang đến âm hởng nhẹ nhàng và
thanh thoát, vui tơi.
3. Đoạn thơ khơi dậy niềm tự hào và niềm tin tởng về quê hơng đất nớc trong lòng ngời
đọc.
C/ Thang điểm:
Điểm 6 : Đáp ứng đợc những yêu cầu nêu trên, văn viết có cảm xúc, dẫn chứng chọn
lọc phong phú, diễn đạt trong sáng. Có thể còn có một vài sai sót nhỏ.
Điểm 4 : Cơ bản đáp ứng đợc những yêu cầu nêu trên , dẫn chứng cha thật phong phú
nhng phải làm nổi bật đợc trọng tâm, diễn đạt tơng đối tốt. Có thể mắc một vài sai sót nhỏ.
Điểm 2 : Đáp ứng đợc khoảng 1/2 yêu cầu nêu trên , dẫn chứng cha đầy đủ nhng làm
rõ đợc ý, diễn đạt có thể cha hay nhng dễ hiểu. Có thể mắc một vài sai sót nhỏ.
Điểm 0 : Không hiểu đề , sai lạc cả về nội dung và phơng pháp.
Câu 2 b : Dành cho học sinh lớp 10A7
a/ Nội dung:
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, có thể có những phát hiện và

cảm thụ riêng nhng cần nêu đợc một số ý cơ bản nh sau:
- Hạt gạo xa nay vốn là hình ảnh của vất vả, lam lũ, nhọc nhằn một nắng hai sơng để
nuôi sống con ngời. Hạt gạo cũng là món quà thơm thảo của quê hơng đất nớc nhiều nắng m-
a, bão bùng nhng tơi đẹp này. Ngời xa từng nói gạo là ngọc của đất trời, Trần Đăng Khoa đã
phát hiện ra điều kỳ diệu ấy trong hạt gạo nhỏ bé, bình dị. Hạt gạo mang đủ cả hơng thơm, vị
đậm, tình yêu thiết tha với quê hơng, gia đình trong lời hát của mẹ tất cả nh thấm sâu trong
từng hạt gạo.
- Trong cái dẻo thơm một hạt mà ca dao Việt Nam đã từng nói mang cả bao ý nghĩa.
Trần đăng Khoa đã rất hiểu cái giá của hạt gạo mà ngời làm ra nó (có cả mẹ anh) đã ngóng
trông, chờ đợi biết bao ngày Bao bà mẹ Việt Nam đã từng trông trời, trông đất, trông mây,
trông ma, trông nắng để khi chân cứng, đá mềm mới đ ợc yên. Hạt gạo làng ta không chỉ là
bài ca về hạt gạo mà là bài ca về đất nớc con ngời Việt Nam hôm qua, hôm nay và mai sau.
b/ Thang điểm :
Điểm 6 : Đáp ứng đợc những yêu cầu nêu trên, văn viết có cảm xúc, dẫn chứng chọn lọc
phong phú, diễn đạt trong sáng. Có thể còn có một vài sai sót nhỏ.
Điểm 4 : Cơ bản đáp ứng đợc những yêu cầu nêu trên, dẫn chứng cha thật phong phú
nhng phải làm nổi bật đợc trọng tâm, diễn đạt tơng đối tốt. Có thể mắc một vài sai sót nhỏ.
Điểm 2 : Đáp ứng đợc khoảng một nửa yêu cầu nêu trên, dẫn chứng cha đầy đủ nhng
làm rõ đợc các ý, diễn đạt có thể cha hay nhng dễ hiểu. Có thể mắc một vài sai sót nhỏ.
Điểm 0 : Không hiểu đề, sai lạc cả về nội dung và phơng pháp.

L u ý chung : Điểm của bài thi là tổng điểm của các câu cộng lại; cho từ điểm 0 đến
điểm 10 . Điểm lẻ làm tròn tính đến 0, 5 .