Bình luận về tính kế thừa và sự tiến bộ trong quan điểm về vai trò của các yếu tố nguồn lực tác động đến tăng trưởng kinh tế theo các mô hình tăng trưởng đã nghiên cứu

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Bài cá nhân môn: Kinh tế phát triển
Họ và tên : Nguyễn Phương Thảo
Lớp : Kinh tế phát triển 49B
Đề bài:
Bình luận về tính kế thừa và sự tiến bộ trong quan điểm về vai trò của
các yếu tố nguồn lực tác động đến tăng trưởng kinh tế theo các mô hình
tăng trưởng đã nghiên cứu.
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Bài viết:
Tăng trưởng kinh tế và phát triển kinh tế là vấn đề được quan tâm
hàng đầu của các quốc gia hiện nay. Hai vấn đề này không đồng nhất với
nhau nhưng có mối quan hệ chặt chẽ, tăng trưởng kinh tế là 1 trong
những nhân tố để đánh giá phát triển kinh tế. Trong lịch sử kinh tế học,
tăng trưởng kinh tế là vấn đề được nghiên cứu nhiều nhất, theo dòng thời
gian, từ trường phái cổ điển, tân cổ điển, phái keynss và lý thuyết hiện
đại, các mô hình về tăng trưởng kinh tế đã có sự thay đổi lớn lao, từ các
quan điểm về sự vận động của nền kinh tế, vai trò của Chính phủ cho
đến việc xác định các yếu tố chủ yếu tác động đến tăng trưởng kinh tế và
việc lượng hoá các tác động của chúng. Trong bài viết này, em xin đưa
ra một số bình luận về tính kế thừa và sự tiến bộ trong quan điểm về vai
trò của các yếu tố nguồn lực tác động đến tăng trưởng kinh tế theo các
mô hình tăng trưởng kinh tế đại diện cho các trường phái kinh tế.
Trước hết, chúng ta sẽ tìm hiều một số khái niệm liên quan đến
tăng trưởng kinh tế đó là:
Tăng trưởng kinh tế là sự tăng thu nhập của nền kinh tế trong một
khoảng thời gian nhất định.
Mô hình tăng trưởng kinh tế là một cách diễn đạt quan điểm cơ
bản nhất về sự tăng trưởng kinh tế thông qua các biến số kinh tế và mối
liên hệ giữa chúng.

Hàm sản xuất, một mối quan hệ thường được trình bày theo kiểu
đại số học, cho thấy có thể sản xuất bao nhiêu đầu ra bằng một số lượng
các yếu tố đầu vào nhất định.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Các nhà kinh tế học cổ điển là những người đầu tiên đặt nền móng
cho nghiên cứu về tăng trưởng kinh tế, đại diện cho phái này là Ricacdo,
ông nghiên cứu lý thuyết tăng trưởng của mình trong hoàn cảnh ngành
nông nghiệp là ngành kinh tế quan trọng nhất, đây là thời kỳ bùng nổ dân
sồ trên thế giới, vì vậy mà vai trò của nông nghiệp được đánh giá là
không thể thiếu, có lẽ vì thế mà tất cả mọi thứ đều do nông nghiệp quyết
định, tăng trưởng kinh tế cũng không nằm ngoài quy luật đó. Theo
Ricacdo, trong các nhân tố: vồn (K), lao động (L) và đất đai (R) thì yếu
tố R là yếu tố quyết định đến tăng trưởng kinh tế, R chính là giới hạn của
tăng trưởng. Chúng ta có thể nhận thấy, trong mô hình của Ricacdo thiếu
vắng vai trò của yếu tố công nghệ (T), điều này cũng dễ lí giải, bởi lẽ
thời kỳ này, khoa học công nghệ chưa phát triển, vì vậy ít có đóng góp
đến sản xuất kinh tế. Phái tiếp theo nghiên cứu đến tăng trưởng kinh tế là
phái Keyness, với đại diện là Harrod – Domar. Mô hình tăng trưởng của
Harrod – domar được đưa ra trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế xảy ra
trầm trọng trên thế giới dẫn đến tình trạng thất nghiệp liên miên, theo lý
luận của phái Keyness sản xuất luôn luôn cân bằng ở dưới mức sản
lượng tiềm năng và do dó luôn luôn tồn tại một khoảng suy thoái Y.
Cần phải tác động làm tăng tổng cầu để giảm khoảng Y và thúc đẩy
đầu tư là biện pháp kích cầu tốt nhất. nhưng tiết kiệm là nguồn gốc của
đầu tư, do dó, theo Harrod – Domar thì chính tiết kiệm là yếu tố tạo nên
tăng trưởng kinh tế. Đến thời Solow (đại diện của kinh tế học tân cổ
điển) là điểm đánh dấu cho sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật,
Solow đã đưa ra các lập luận phản bác lại Harrod – Domar và cho rằng
không phải tiết kiệm mà chính là công nghệ (T) mới là yếu tố quyết định

đến tăng trưởng. Và gần đây nhất là sự ra đời của lý thuyết tăng trưởng
hiện đại với đại diện là Samuelson, chính sự xuất hiện của các nền kinh
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tế hỗn hợp trên thế giới đã tạo tiền đề cho nghiên cứu của Samuelson
đưa ra các kết luận chung nhất về vai trò của toàn bộ các yếu tố nguồn
lực tác động đến tăng trưởng kinh tế.
Các mô hình kinh tế sau có sự kế thừa và hoàn thiện các yếu tố
của mô hình kinh tế trước. Như Ricacdo và Harrod – Domar đều có yếu
tố T nhưng sự khác biệt ở đây đó là theo Ricacdo T không có tác động gì
đến tăng trưởng còn Harrod – Domar có đưa vai trò của T vào quá trình
tăng trưởng, nhưng do ông nghiên cứu trong ngắn hạn vì vậy ông đã cố
định T và không đưa T vào hàm sản xuất. Harrod – Domar đồng nhất với
Ricacdo ở quan điểm có yếu tố vốn (K) tác động đến quá trình tăng
trưởng nhưng điểm hoàn thiện hơn là ông đã có thể định lượng được tác
động của yếu tố K vào tăng trưởng. Phái tân cổ điển mà đại diện là
Solow cũng đưa các yếu tố K, L vào sản xuất và khẳng định vai trò của
các yếu tố này đến tăng trưởng nhưng do có sự xuất hiện của hàm sản
xuất Cobb – Douglas đã có thể định lượng được tác động của cả hai yếu
tố này đến tăng trưởng kinh tế. Điểm hoàn thiện hơn nữa đó là phái tân
cổ điển lần đầu tiên mở ra hướng nghiên cứu mới là tăng trưởng theo
chiều rộng với việc phát triển các yếu tố K và L. Samuelson của trường
phái hiện đại đã có sự hoàn thiện tất cả các yếu tố nguồn lực đến tăng
trưởng, ông đồng nhất với phái tân cổ điển ở mối quan hệ giữa các yếu
tố và cũng đồng nhất với mô hình Harrod – Domar về vai trò của vốn
đầu tư với tăng trưởng kinh tế , nhưng ông đã tách vốn thành hai nhóm :
vốn nhân lực và vốn vật chất, do đó yếu tố đầu tư cũng có tác động đến
tăng trưởng trong dài hạn. Đồng nhất với Solow về vai trò của yếu tố
công nghệ trong tăng trưởng, nhưng hoàn thiện yếu tố công nghệ bằng
yếu tố TFP (tổng năng suất các nhân tố) với việc thêm vào các nhân tố

khác như công nghệ không đơn thuần là các cú sốc ngoại sinh mà còn có
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
những yếu tố tổng hợp thúc đẩy tăng trưởng hiệu quả như thể chế, chính
sách phát triển các nghiên cứu khoa học, khai thác công nghệ ngay trong
nước…
Ngoài những điểm kế thừa và hoàn thiện các yếu tố của mô hình
trước, các mô hình sau cũng có những nét mới tiến bộ hơn. Như Ricacdo
và Harrod – Domar, do việc giải thích mọi việc bằng nông nghiệp mà
Ricacdo cho rằng đất đai mới là yếu tố quyết định đến tăng trưởng trong
khi đó Harrod – Domar lại chứng minh tiết kiệm đầu tư mới là yếu tố tạo
nên tăng trưởng. Cũng bởi đánh giá quá cao vai trò của thị trường
Ricacdo đã quên đi vai trò của nhà nước và cho rằng nhà nước chỉ kìm
hãm tăng trưởng kinh tế nhưng Harrod – Domar đã nêu lên vai trò của
nhà nước trong phát triển kinh tế đó là khắc phục các khuyết tật của thị
trường kích cầu cho nền kinh tế để giảm thiểu khoảng cách suy thoái.
Solow đạt được một bước tiến lớn trong nhận định về các yếu tố nguồn
lực tác động đến tăng trưởng đó là đặt thêm yếu tố T vào hàm sản xuất.
Theo ông do có công nghệ nên hệ số kết hợp hiệu quả giữa vốn và lao
động là không cố định, có nhiều cách kết hợp các yếu tố đó để có được
mức chi phí thấp nhất. Yếu tố công nghệ là yếu tố quyết định đến tăng
trưởng trong dài hạn, các yếu tố khác chỉ đóng vai trò trong ngắn hạn.
Solow phản lại quan điểm của Harrod – Domar, theo ông ngay cả không
có đầu tư thì vẫn có tăng trưởng nếu biết cách tận dụng hiệu quả tất cả
các yếu tố ban đầu. Và ngay cả khi đầu tư hiệu quả vẫn không có tăng
trưởng (khi đầu tư chỉ đủ bù đắp cho khấu hao) và khi đó nền kinh tế đạt
tới điểm dừng. Mô hình tăng trưởng hiện đại tuy không đưa thêm yếu tố
nào mới vào trong phân tích tăng trưởng nhưng việc hoàn thiện các yếu
tố K, L và đặc biệt là yếu tố TFP là một thành công lớn của mô hình này.
5