Ảnh hưởng cấu trúc vốn đến hiệu quả hoạt động kinh doanh tại các ngân hàng TMCP việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


NGUYN NGC THANH HÀ


NH HNG CU TRÚC VN N
HIU QU HOT NG KINH
DOANH TI CÁC NGÂN HÀNG TMCP
VIT NAM



LUN VN THC S KINH T





TP. H CHÍ MINH ậ NM 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


NGUYN NGC THANH HÀ

NH HNG CU TRÚC VN N
HIU QU HOT NG KINH
DOANH TI CÁC NGÂN HÀNG TMCP
VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân Hàng
Mã s: 60340201

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS. BÙI KIM YN



TP. H CHÍ MINH ậ NM 2014
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC NHNG CM T VIT TT
DANH MC BNG BIU ậ  TH
M U 1
CHNG 1: C S LÝ THUYT V NH HNG CU TRÚC VN N
HIU QU HOT NG KINH DOANH TI NGÂN HÀNG THNG
MI 6
1.1. Cu trúc vn và hiu qu hot đng ca NHTM 6
1.1.1. Các lý thuyt v cu trúc vn 6
1.1.2. Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM 9
1.2. nh hng cu trúc vn đn hiu qu HKD ti NHTM 10
1.3. Nghiên cu tng quan v nh hng cu trúc vn đn hiu qu HKD ti
NHTM 12
1.3.1. Các bài nghiên cu nc ngoài 12
1.3.2. Các bài nghiên cu trong nc 20
Kt lun chng 1 22
CHNG 2: NH HNG CU TRÚC VN N HIU QU HOT

NG KINH DOANH TI CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM 23
2.1. Thc trng hot đng ca các NHTMCP VN trong gia đon nghiên cu. 23
2.1.1. Các NHTM thuc mu nghiên cu 23
2.1.2. Các ch tiêu phn ánh thc trng hot đng ca các NHTMCP VN 25
2.1.2.1. Tài sn 25
2.1.2.1.1. Tc đ tng trng tng tài sn 26
2.1.2.1.2. Tc đ tng trng d n cho vay 28
2.1.2.1.3. T l D n / Tng tài sn có 29
2.1.2.1.4. Huy đng vn t khách hàng và các TCTD 32
2.1.2.2. N phi tr và Vn ch s hu 33
2.1.2.2.1. Tc đ tng trng N phi tr 33
2.1.2.2.2. T l N phi tr / Tng tài sn 34
2.1.2.2.3. Tc đ tng Vn ch s hu 36
2.1.2.3. Các ch tiêu phn ánh hiu qu hot đng kinh doanh 38
2.1.2.3.1. T sut sinh li trên tài sn (ROA) 38
2.1.2.3.2. . T sut sinh li trên vn ch s hu (ROE) 40
2.2. nh hng cu trúc vn đn hiu qu hot đng kinh doanh ca mu gm
28 NH TMCP VN 42
2.3. Mô hình nghiên cu nh hng cu trúc vn đn hiu qu hot đng kinh
doanh ca mu gm 28 NH TMCP VN 44
2.3.1. Gii thiu mô hình nghiên cu 44
2.3.1.1. Các bin trong mô hình 44
2.3.1.1.1. Các bin ph thuc trong mô hình 44
2.3.1.1.2. Các bin đc lp trong mô hình 45
2.3.1.2. Các gi thuyt 46
2.3.1.3. Mô hình nghiên cu 48
2.3.2. Lý do la chn mô hình và d liu cho bài nghiên cu 49
2.3.2.1. Lý do la chn mô hình 49
2.3.2.2. D liu nghiên cu 49
2.3.3. Ni dung và kt qu nghiên cu 49

2.3.3.1. Thng kê mô t các bin 49
2.3.3.2. Phân tích s tng quan 51
2.3.3.3. Kt qu kim đnh ca mô hình hi quy 52
2.3.3.4. ánh giá nh hng ca cu trúc vn đn hiu qu hot đng kinh doanh
ca 28 NH TMCP VN 53
Kt lun chng 2 57
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH
DOANH CHO CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM NHÌN T KHÍA
CNH CU TRÚC VN 59
3.1. Gii pháp và kin ngh 59
3.1.1. Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh nhìn t khía cnh cu trúc
vn 59
3.1.1.1. Gia tng n đnh khon mc n phi tr 59
3.1.1.2. Nâng cao hiu qu ca hot đng tín dng 62
3.1.2. Các nhóm gii pháp h tr 64
3.1.2.1. Nhóm gii pháp v tài chính 64
3.1.2.2. Nhóm gii pháp v nhân s 67
3.1.2.3. Nhóm gii pháp v công ngh 68
3.1.2.4. Nhóm gii pháp v qun tr - điu hành 69
3.1.3. Kin ngh 70
3.1.3.1. Xây dng và hoàn thin môi trng pháp lý 70
3.1.3.2. H tr các ngân hàng thc hin hot đng M&A 71
3.1.3.3. H tr cho quá trình c cu li, hin đi hóa h thng NHTM 72
3.1.3.4. Ban hành các quy đnh hng dn vic hoch toán theo chun mc k toán
quc t 72
3.1.3.5. i vi NHNN 72
3.2. Nhng hn ch ca lun vn 73
3.3. nh hng nghiên cu tip theo 74
Kt lun chng 3 75
KT LUN 76

DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC NHNG CM T VIT TT
Ký hiu
Din gii
BCTC
Báo cáo tài chính
CFROI
Dòng tin t trên sut thu hi
CNH - HH
Công nghip hoá - Hin đi hoá
DEPS
T s tin gi trên tng tài sn
EPS
Li nhun trên mi c phn
FEM
Mô hình nh hng c đnh
IRR
T sut hoàn vn ni b
LOANS
T s d n trên tng tài sn
M&A
Sáp nhp - Hp nht
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
NHNNg
Ngân hàng nc ngoài
NHTM
Ngân hàng thng mi

NHTMCP VN
Ngân hàng thng mi c phn Vit Nam
NHTW
Ngân hàng trung ng
REM
Mô hình nh hng ngu nhiên
ROA
T sut sinh li trên tng tài sn
ROE
T sut sinh li trên vn ch s hu
SIZE
Quy mô ngân hàng
TCTD
T chc tín dng
TD
T s tng n trên tng tài sn
TMCP
Thng mi c phn
TPHCM
Thành ph H Chí Minh
VN
Vit Nam
WTO
T chc thng mi th gii


DANH MC BNG BIU ậ  TH
DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 2.1: Danh sách ngân hàng thng mi c phn Vit Nam

23
Bng 2.2: Tng tài sn ca 28 Ngân hàng TMCP VN t 2007 – 2013
26
Bng 2.3: D n cho vay ca 28 Ngân hàng TMCP VN t 2007 – 2013
28
Bng 2.4: D n trên Tài sn ca 28 Ngân hàng TMCP VN t 2007 –
2013
30
Bng 2.5: N phi tr trung bình ca 28 Ngân hàng TMCP VN t 2007 –
2013
33
Bng 2.6: T s N phi tr trên Tài sn ca 28 NHTMCP VN t 2007 –
2013
34
Bng 2.7: Ngun vn ch s hu ca 28 Ngân hàng TMCP VN t 2007 –
2013
36
Bng 2.8: Các Ngân hàng TMCP VN có quy mô Vn ch s hu ln
38
Bng 2.9: T sut sinh li trên tài sn ca 28 NHTMCP VN t 2007 –
2013
38
Bng 2.10: T sut sinh li trên vn ch s hu ca 28 NHTMCP VN t
2007 – 2013
40
Bng 2.11: Giá tr trung bình ca ROA & ROE theo các khong giá tr ca
t s N/Tng tài sn
42
Bng 2.12: Tóm tt các bin s dng trong mô hình
45

Bng 2.13: Tóm tt thng kê mô t các bin đc s dng trong mu
nghiên cu
50
Bng 2.14: Ma trn tng quan gia các bin
51
Bng 2.15: Kt qu ca phép th VIF
52
Bng 2.16: Kt qu kim đnh mô hình hi quy vi các bin ph thuc
ROA và ROE
53
DANH MC  TH

Biu đ 2.1: Quy mô tài sn ca 28 NH TMCP VN t 2007 – 2013
27
Biu đ 2.2: Quy mô D n cho vay ca 28 NH TMCP VN t 2007 –
2013
29
Biu đ 2.3: Mc bình quân D n trên Tng tài sn ca 28 NH TMCP
VN t 2007 – 2013
31
Biu đ 2.4: C cu huy đng vn t khách hàng và các TCTD ca 28 NH
TMCP VN t 2007 – 2013
32
Biu đ 2.5: Trung bình N phi tr ca 28 NH TMCP VN t 2007 – 2013
34
Biu đ 2.6: Trung bình N phi tr trên Tài sn ca 28 NHTMCP VN t
2007 – 2013
35
Biu đ 2.7: Quy mô vn ch s hu ca 28 NH TMCP VN t 2007 –
2013

37
Biu đ 2.8: T sut sinh li trên tài sn ca 28 NHTMCP VN t 2007 –
2013
39
Biu đ 2.9: T sut sinh li trên vn ch s hu ca 28 NHTMCP VN t
2007 – 2013
41


1


M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Tri qua mt thi gian dài hn mi nm đàm phán và thc hin mt lot
các bin pháp ci cách trong nn kinh t, hoàn thin h thng pháp lut theo hng
phù hp vi các chính sách, quan đim ca t chc thng mi th gii (WTO),
nc ta đã chính thc đc gia nhp WTO và là thành viên th 150 ca t chc này
vào ngày 11/01/2007. Nói riêng trong lnh vc ngân hàng, các nc trên th gii
trong đó có Vit Nam khi gia nhp WTO đu phi cam kt thc hin chính sách m
ca đ cho các NHTM nc ngoài tham gia mt cách bình đng vào th trng Vit
Nam trong đó có th trng kinh doanh tài chính. Nh vy, s xut hin mt vn đ
mi đc đt ra đó là ngoài vic cnh tranh ln nhau, các NHTM trong nc s phi
gp thêm s cnh tranh t phía các NHTM nc ngoài. Do đ m ca nn kinh t
ngày càng gia tng nhanh chóng, các NHTM nc ngoài có nhiu li th v tài
chính cng nh kh nng qun lý tiên tin hn nhiu so vi các NHTM trong nc.
iu này đt ra bài toán ht sc gay go cho các NHTM ca chúng ta trc tình th
phi n lc ht mình đ cnh tranh nhm hot đng có hiu qu và tip tc đng
vng trên trên thng trng khc lit. Và đ gii quyt bài toán này, đòi hi các
ngân hàng trong nc nói chung và NHTM nói riêng phi có nhiu suy ngh, trn

tr, phi đ ra đc các gii pháp trong lãnh đo, qun lý đ đng đu vi nhng
thách thc mi cng nh xây dng đc mt chin lc cnh tranh phù hp trong
tình hình hin nay. Nh chúng ta đã bit, có rt nhiu khía cnh khác nhau tác đng
đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Mt trong nhng khía cnh quan
trng đó chính là la chn cu trúc vn.
Hin nay, trên th gii và trong nc cng có mt s công trình nghiên cu,
đ tài khoa hc tìm hiu v mi quan h gia cu trúc vn và hiu qu hot đng
kinh doanh ca ngân hàng. Bài nghiên cu “Impact of Capital Structure on
Performance of Listed Public Sector Banks in India” ca tác gi A.M. Goyal đc
công b vào tháng 10 nm 2013, đã tin hành nghiên cu mc đ tác đng ca cu
2


trúc vn đn các nhân t đóng vai trò quyt đnh đi vi hiu qu kinh doanh ca
nhng ngân hàng n  thuc khu vc công đc niêm yt trên sàn chng khoán
quc gia trong khong thi gian t 2008 đn 2012 da trên phng pháp phân tích
hi quy và đã có kt lun v mi quan h ca mt s ch tiêu đi din cho cu trúc
vn có nh hng đn nh th nào đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân
hàng.
Bài nghiên cu “Impact of Capital Structure on Banking Performance (A
Case Study of Pakistan)” đc công b vào tháng 2 nm 2013 ca nhóm tác gi
Muhammad Muzaffar Saeed, Ammar Ali Gull và Muhammad Yasran Rasheed đã
đánh giá mc đ nh hng cu trúc vn đn hiu qu hot đng kinh doanh ti
nhng ngân hàng đc niêm yt ti th trng chng khoán Karachi trong giai đon
t 2007 đn 2011 và kt qu cng nhn thy đc rng cu trúc vn có tác đng đn
hiu qu hot đng kinh doanh ca các ngân hàng…
Trong nc ta hin nay đã có mt s bài nghiên cu v đ tài này nhng ch
mi dng li  các doanh nghip ch cha áp dng vào lnh vc ngân hàng. Có th
k đn nh lun vn Thc s ca tác gi Tng Th Thanh Loan đc thc hin nm
2013 có tên “Cu trúc vn và hiu qu hot đng ca các công ty niêm yt ti S

giao dch Chng khoán TP.HCM”. Và còn nhiu bài nghiên cu khác na, tuy
nhiên nh đã nói; tính đn nay vn cha có đ tài nào nghiên cu xem cu trúc vn
có nh hng nh th nào đn hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng ti
Vit Nam nhm ng dng vào thc t đ có nhng gii pháp tng cng hiu qu
trong hot đng kinh doanh. Hn na, do đc đim mi ngành ngh khác nhau nên
cn thit phi m rng nghiên cu mi quan h gia cu trúc vn và hiu qu hot
đng kinh doanh  các doanh nghip sang lnh vc ngân hàng. Chính vì lý do đó,
tác gi la chn đ tài: “nh hng cu trúc vn đn hiu qu hot đng kinh
doanh ti các Ngân hàng Thng mi c phn Vit Nam” làm đ tài nghiên cu.
 tài này s tp trung vào cu trúc vn nhm tìm hiu hn na v vai trò ca cu
trúc vn trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
3


2. Mc tiêu nghiên cu
 tài đc nghiên cu nhm đt đc mc tiêu tìm hiu cu trúc vn có nh
hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ti các NHTMCP Vit Nam là nh th
nào.  đt đc mc tiêu đó, bài nghiên cu s làm sáng t nhng câu hi sau đây:
- Các lý thuyt v cu trúc vn và hiu qu hot đng kinh doanh ngân hàng
hin nay?
- Cu trúc vn có nh hng nh th nào đn hiu qu hot đng kinh doanh
ca các NHTMCP Vit Nam?
- Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh nhìn t khía cnh cu
trúc vn là gì?
 thc hin điu này, đ tài s nghiên cu c s lý thuyt v cu trúc vn
ca ngân hàng thng mi thông qua các khái nim cng nh nhng công trình
nghiên cu trc đây. Kt hp vi vic phân tích thc trng, nhng bin đi v vn
ca các ngân hàng TMCP Vit Nam trong khong thi gian t 2007 – 2013 đ có
nhng đánh giá, nhn xét; cng nh đ có đc s liu v các ch s phn ánh vn
trong ngân hàng; nhm phc v cho mô hình đnh lng xem xét s tác đng ca

vn đn hiu qu hot đng kinh doanh ca các ngân hàng TMCP Vit Nam này.
Qua đó, lun vn s đ xut các gii pháp, kin ngh đ nâng cao hn na hiu qu
hot đng ca các ngân hàng TMCP Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu
3.1. i tng nghiên cu: S nh hng cu trúc vn đn các ngân hàng TMCP
Vit Nam.
3.2. Phm vi nghiên cu: S liu đ thc hin nghiên cu đc thu thp t báo cáo
thng niên ca 28 ngân hàng TMCP Vit Nam có công b trên trang web ca ngân
hàng trong khong thi gian t nm 2007 đn nm 2013. Da trên c s lý thuyt
đã nghiên cu đ xây dng mô hình gm ch s th hin cu trúc vn là bin đc
lp: t s tng n trên tng tài sn (TD).
4


Còn bin ph thuc th hin hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng s
đc đo lng qua các ch tiêu là t sut sinh li trên tài sn (ROA) và t sut sinh
li trên vn ch s hu (ROE).
Bên cnh đó, mô hình ca bài nghiên cu cng bao gm ba bin kim soát là
t s tin gi trên tng tài sn (DEPS), t s d n trên tng tài sn (LOANS) và
quy mô ngân hàng (SIZE) đc tìm thy qua các bài nghiên cu trc là có nh
hng đn hiu qu hot đng kinh doanh ngân hàng.
4. Phng pháp nghiên cu
S dng phng pháp thu thp và x lý s liu. S liu s đc thu thp t
các báo cáo thng niên ca ngân hàng. Trc tiên tin hành phân tích đnh tính s
liu thông qua các bin pháp thng kê mô t, v biu đ… đ có nhng nhn xét v
tình hình bin đng ca s liu qua các nm.
Sau đó, ng dng phng pháp đnh lng thông qua mô hình hi quy. Vì s
liu ca đ tài đc thu thp là theo dng d liu bng nên tác gi s dùng kim
đnh Hausman đ quyt đnh s dng mô hình nh hng c đnh (FEM) hay mô
hình nh hng ngu nhiên (REM) đ áp dng chy mô hình hi quy.

Mc đích ca mô hình hi quy này là nhm đ c lng các h s hi quy
nhm đánh giá mc đ nh hng ca ch s đi din cho cu trúc vn đn hiu qu
hot đng kinh doanh ca ngân hàng. Cui cùng, s dng phng pháp h thng,
tng hp đ nêu lên ý ngha t các kt qu ca mô hình và đ xut các gii pháp
thích hp.
5. Kt cu ca lun vn
B cc ca lun vn đc b trí bao gm 03 chng:
CHNG 1: C S LÝ THUYT V NH HNG CU TRÚC VN N
HIU QU HOT NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG THNG
MI.
5


CHNG 2: NH HNG CU TRÚC VN N HIU QU HOT
NG KINH DOANH TI CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM.
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH
DOANH CHO CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIT NAM NHÌN T KHÍA
CNH CU TRÚC VN.

6


CHNG 1: C S LÝ THUYT V NH HNG CU TRÚC VN N
HIU QU HOT NG KINH DOANH TI NGÂN HÀNG THNG
MI
1.1. CU TRÚC VN VÀ HIU QU HOT NG CA NHTM
Trong bài nghiên cu “Khái nim và vai trò ca vn trong hot đng kinh
doanh ca ngân hàng thng mi” ca tác gi Nguyn Thu Hà đc đng trên
trang web Th vin hc liu m Vit Nam thì vn ca NHTM là “nhng giá tr tin
t do ngân hàng t to ra hoc huy đng đc. Ngun vn đó có mc đích là dùng
đ cho vay, đu t hoc thc hin các dch v kinh doanh khác. Ngân hàng gi vai
trò là ni tp trung vn ri sau đó phân phi li vn di hình thc tin t, làm tng
nhanh quá trình luân chuyn vn, thúc đy kinh t phát trin. ng thi, chính các
hot đng đó li quyt đnh s tn ti và phát trin ca ngân hàng”.
Nói tóm li ngun vn trong ngân hàng bao gm vn ch s hu và các loi
vn còn li đc huy đng t th trng bng nhiu phng thc khác nhau ta gi
chung là n.
Ta có Tng tài sn = Tng ngun vn = Vn ch s hu + N, điu này
tng đng vi: Vn ch s hu + N
Tng ngun vn
Vy đ tìm hiu vn có nh hng nh th nào đn hiu qu hot đng kinh
doanh ngân hàng ta cn tìm hiu thông qua ch s N trên Tng ngun vn (hay
Tng tài sn). Do trong các ngân hàng thì N có vai trò là ngun vn ch yu, quan

trng.
1.1.1. Các lý thuyt v cu trúc vn
Trong quá trình phát trin các lý thuyt v cu trúc vn thì công trình nghiên
cu đu tiên, có đóng góp quan trng là ca Modigliani và Miller (1958). Lun
đim đu tiên ca Modigliani và Miller (thng đc vit tt là M&M) vào nm
1958 đã cho rng giá tr doanh nghip đc lp vi cu trúc vn. Vi các gi đnh th
= 1
7


trng vn hoàn ho nh không có các chi phí giao dch, t l vay ging nh t l
cho vay và bng vi t l vay min phí cùng vi vic đánh thu đc b qua…
đng ngha vi vic vay n mang đn mt thun li đó là n vay r hn và ít ri ro
hn cho nhà đu t; và mt bt li đó là chi phí vn ch s hu s tng cùng vi n.
Lun đim M&M đã chng minh đc hai tác đng đó cân bng nhau; tc là vic
vay n mang đn cho ch s hu t sut li tc cao hn, nhng đây cng chính là
nhng gì ch s hu phi bù đp cho nguy c tng lên t t l vn vay so vi
tng vn. Do lý thuyt này da trên các gi đnh hn ch và không phù hp lm vi
thc t nên vic ng dng lý thuyt này vào đi thc vn còn nhiu hn ch.
Nm 1963, M&M đã đa ra mt nghiên cu tip theo, xem xét li bài nghiên
cu trc đây ca h vào nm 1958 bng cách kt hp li ích ca thu thu nhp
doanh nghip là b phn quan trng trong quyt đnh v cu trúc vn. Theo đó, s
hin din ca thu thu nhp doanh nghip thì vic s dng n s làm tng giá tr
doanh nghip. Chi phí lãi vay là chi phí s đc khu tr khi tính thu; do vy, các
doanh nghip có ngha v np thu s đc hng li ích t lá chn thu. Nh vy,
theo M&M (1963) thì cu trúc vn có liên quan đn giá tr doanh nghip. Doanh
nghip s dng n càng nhiu thì giá tr càng tng do nhng li ích t lá chn thu
mang li.
Hai lý thuyt ca M&M tuy không đc áp dng nhiu vào thc t do mt s
gi đnh cha phù hp thc tin. Tuy nhiên, đây là hai lý thuyt đnh tính đu tiên

v cu trúc vn trong lnh vc kinh t hc tài chính, đc xem là nn tng đ các
nhà nghiên cu khác tip tc phân tích. Nh đã đ cp, cu trúc vn ti u liên quan
đn vic đánh đi gia chi phí và li ích ca doanh nghip. Các lý thuyt v cu
trúc vn có th xem xét tip theo nhìn chung đc tp trung vào ba ch đ ni bt
đó là lý thuyt đánh đi cu trúc vn, lý thuyt trt t phân hng và lý thuyt chi phí
đi din.
Lý thuyt đánh đi cu trúc vn gii thích vì sao các doanh nghip thng
đc tài tr kt hp gia n vay và vn c phn. Do bên cnh s hin hu li ích
8


tm chn thu t n, thì còn tn ti thêm chi phí kit qu tài chính. Vi mi phn
trm t l n tng thêm, khi li ích tm chn thu gia tng thì chi phí kit qu tài
chính cng tng. n lúc mà khi vay thêm n thì hin giá li ích t tm chn thu
không cao hn hin giá chi phí kit qu tài chính na thì vic vay n không còn
mang li li ích cho doanh nghip. Chính vì th, khi các giám đc tài chính la
chn đc t l vay n hp lý da trên nguyên tc cân bng này thì đó cng là cu
trúc vn ti u ca doanh nghip. Lý thuyt đánh đi cu trúc vn này đã đc
nghiên cu bi Kraus và Litzenberger (1973), Myers (1977) và Myers (1984).
Lý thuyt trt t phân hng đc nghiên cu khi đu bi Myers và
Majluf (1984). Lý thuyt này da trên kt qu ca thông tin bt cân xng dn đn
vic nhà qun lý hiu rõ hn v giá tr doanh nghip, ri ro cng nh các hot đng
tim nng trong tng lai ca doanh nghip hn là các nhà đu t bên ngoài. iu
này làm cho các nhà qun lý phi la chn gia tài tr ni b và tài tr t bên
ngoài; gia phát hành mi chng khoán n và chng khoán vn c phn. iu này
đa ti mt trt t phân hng, bt đu s da vào ngun vn ni b, tip đn là phát
hành n và sau đó là cp phát vn c phn đc cp phát.
Lý thuyt chi phí đi din nm 1976, Jensen và Meckling xem xét li mô
hình M&M vi gi đnh các quyt đnh đu t đc lp vi cu trúc vn. Nh ta đã
bit, nhim v ch yu ca các nhà qun lý là ti đa hóa li nhun cho công ty cng

nh li ích ca c đông. Tuy nhiên, theo lý thuyt này thì Jensen và Meckling
(1976) và Jensen và Ruback (1986) lp lun rng các nhà qun lý không phi lúc
nào cng ra quyt đnh đ ti đa hóa li nhun cho các c đông mà h có th thông
qua các khon đu t phi li nhun dù có th mang đn thit hi cho c đông nhng
mang đn li ích cá nhân cho h.  gim thiu xung đt này, Pinegar và Wilbricht
(1989) đã lp lun rng cu trúc vn có th đc chn thông qua s gia tng mc đ
n và không gia tng chi phí đi din. iu này làm cho các nhà qun lý quyt đnh
đu t vào các d án phi li nhun thì h không th tr lãi cho ch n, khi ch n
buc công ty thanh lý thì các nhà qun lý s b mt quyn quyt đnh hoc có th b
mt vic. Vy lý thuyt này cho rng các công ty vay n thì tt hn. òn by tài
9


chính tng s làm gim chi phí đi din, gim các hot đng thiu hiu qu và do đó
tng hiu qu hot đng doanh nghip.
1.1.2. Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
Hiu qu hot đng kinh doanh là mt phm trù biu hin s phát trin theo
chiu sâu, phn ánh trình đ s dng các ngun lc vi chi phí b ra ít nht mà đt
hiu qu cao nht. Hiu qu hot đng kinh doanh trong ngân hàng có th đc
đánh giá theo hai phng din; đó là đnh tính hoc đnh lng.
V phng din đnh tính đánh giá hiu qu hot đng là đánh giá thông qua
các bin pháp ngân hàng quyt đnh trong quá trình hot đng. in hình là xem xét
các chính sách, chin lc có phù hp cha; b máy qun tr – điu hành – thanh tra
giám sát hot đng có hiu qu không; và cng không kém phn quan trng đó là
đánh giá trình đ chuyên môn ca đi ng nhân viên vì đi ng nhân viên có làm
vic chuyên nghip thì mi đm bo trin khai thành công các chính sách, thc hin
hiu qu các chin lc mà nhà qun lý đ ra. Nhng tiêu chí đó s giúp chúng ta
đánh giá đc ngân hàng có hot đng và phát trin có hiu qu hay không v mt
đnh tính.
ng trên phng din đnh lng có khá nhiu mô hình, ch s nhm đánh

giá hiu qu hot đng kinh doanh. Nhìn chung đ đánh giá hiu qu hot đng kinh
doanh v mi mt, chúng ta thng s dng các ch tiêu đnh lng đ xác đnh.
Bi l các ch tiêu đnh tính s mang tính ch quan ca ngi đánh giá. Cho nên các
ch tiêu đnh lng mi cho ta bit đc ngân hàng đó thc s hot đng có hiu
qu hay không. Các ch tiêu đnh lng thng đc s dng nh ch tiêu li
nhun; vì li nhun là ch tiêu phn ánh tng hp tình hình kinh doanh. Các nhà
nghiên cu thng s dng các mô hình nh IRR (Internal Rate of Return – t sut
hoàn vn ni b), CFROI (Cash Flow Return on Investment – dòng tin t trên sut
thu hi), DCF (Discounted Cash Flow – dòng tin chit khu); cùng các ch s nh
ROE (Return on Equity – t sut sinh li trên vn ch), ROA (Return on Asset – t
10


sut sinh li trên tài sn), EPS (Earning Per Share – li nhun trên mi c phn),
NIM… Trong đó, ch tiêu đc s dng rng rãi hn c là ROE và ROA.
Li nhun sau thu
ROE = x 100
Vn ch s hu
Ch tiêu ROE cho bit s li nhun đc thu v cho các ch s hu sau khi
h đu t mt đng vn vào hot đng kinh doanh.
Li nhun sau thu
ROA = x 100
Tng tài sn
Ch tiêu ROA th hin tính hiu qu ca quá trình t chc, qun lý hot đng
kinh doanh ca doanh nghip. ROA cho bit bình quân mt đng tài sn đc s
dng trong quá trình hot đng kinh doanh thì to ra đc bao nhiêu đng li
nhun.
1.2. NH HNG CU TRÚC VN N HIU QU HOT NG KINH
DOANH TI NGÂN HÀNG THNG MI
Quyt đnh la chn cu trúc vn là mt quyt đnh quan trng liên quan đn

s sng còn ca mt t chc, ngân hàng cng không phi là mt ngoi l; do li
nhun trc tip chu nh hng bi nhng quyt đnh này. Vì vy, vic xác đnh cu
trúc vn cn đc các doanh nghip dành s chú ý và quan tâm thích đáng. Cu trúc
vn có th đc hiu là khi doanh nghip kt hp n ngn hn, n dài hn, c phn
u đãi và vn c phn thng nhm tài tr cho các quyt đnh đu t ca mình. Mt
trong nhng mc tiêu chính trong qun lý doanh nghip là ti đa hóa li nhun ca
ch s hu và c đông. Mc tiêu này có th đt đc bng các quyt đnh tài chính
hp lý v s dng cu trúc vn ti u nhm làm gim chi phí s dng vn. Cu trúc
vn ti u liên quan ti vic đánh đi gia chi phí và li ích ca doanh nghip. Khi
11


doanh nghip quyt đnh tài tr bng vn vay n s to ra “lá chn thu”, mà còn có
th tp trung quyn ra các quyt đnh qun lý. Tuy nhiên gánh nng t chi phí vay
n li to áp lc vi doanh nghip. Trng hp tài tr t vn góp c phn s không
to ra chi phí s dng vn; nhng các c đông có th can thip vào hot đng điu
hành doanh nghip.
Sách Tài chính doanh nghip hin đi ca PGS. TS. Trn Ngc Th trong
chng 16 đã vit: “Cu trúc vn ti u xy ra  đim mà ti đó ti thiu hóa chi
phí s dng vn, ti thiu hóa ri ro và ti đa hóa giá tr doanh nghip”. Ngoài ra,
trong chng này còn kt lun rng: “Giá tr ca doanh nghip đc lp vi cu trúc
vn nu có các th trng vn hoàn ho và không có thu thu nhp doanh nghip”.
Trong khi đó, trên thc t thì th trng vn hoàn ho không tn ti mà có s hin
din ca thu thu nhp doanh nghip. Vy cu trúc vn không đc lp vi giá tr
doanh nghip; mà giá tr doanh nghip là nhân t đ đánh giá doanh nghip hot
đng có hiu qu hay không. Ngha là, cu trúc vn trên thc t có nh hng đn
hiu qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip. Ngân hàng cng là mt trong các
loi hình doanh nghip nên cng không nm ngoài quy lut y.
Mun doanh nghip hot đng có hiu qu thì cn la chn đc cu trúc
vn hp lý. Vn đ v cu trúc vn luôn khin các giám đc tài chính phi bn tâm;

nht là  doanh nghip trông cy nhiu vào n nh ngân hàng. Tuy nhiên, vn tn
ti các hn ch khi vn dng kt qu nghiên cu còn mang nhiu tính lý thuyt này
vào các quyt đnh ca doanh nghip, vn cha th đnh lng c th đ xác đnh
cu trúc vn nào là ti u; đó chính là khong cách gia lý thuyt và thc tin.
Nhìn chung, lý thuyt v s nh hng cu trúc vn đn hiu qu hot đng
kinh doanh riêng trong lnh vc ngân hàng hin vn còn m h; cha có đc mt
kt lun rõ ràng. Trên thc t, nh hng cu trúc vn đn hiu qu hot đng kinh
doanh đc bit đn qua nhng kt lun ca nhng bài nghiên cu t các tác gi
nc ngoài v lnh vc này. Vy đ tìm hiu thêm trên thc t cu trúc vn có nh
hng đn hiu qu hot đng kinh doanh trong ngân hàng theo chiu hng nh
12


th nào, chúng ta cùng tìm hiu v các bài nghiên cu liên quan đn lnh vc này
trong phn tip theo.
1.3. NGHIÊN CU TNG QUAN V NH HNG CU TRÚC VN N
HIU QU HOT NG KINH DOANH TI NGÂN HÀNG THNG
MI
1.3.1. Các bài nghiên cu nc ngoài
Mi quan h gia cu trúc vn và hiu qu hot đng ca doanh nghip đã
đc nhiu tác gi nghiên cu t th k trc. Do các bài nghiên cu v đ tài này
dành riêng cho lnh vc ngân hàng có s lng khá ít nên trc tiên ta hãy cng
đim qua nhng bài nghiên cu v lnh vc này dành cho các doanh nghip nói
chung đ có đc c s vng chc hn khi nghiên cu.
Nhìn chung nhng bài nghiên cu trc đây có th chia ra thành hai trng
phái, đó chính là trng phái đa ra kt lun rng cu trúc vn có nh hng ngc
chiu đn hiu qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip và mt trng phái có
kt lun ngc li. Trc tiên hãy cùng nhau đim qua nhng nghiên cu kt lun
rng có mi quan h ngc chiu gia cu trúc vn và hiu qu hot đng doanh
nghip.

Nm 1988, Titman & Wessels đã phân tích các nhân t khi doanh nghip
la chn cu trúc vn cho mình. Các tác gi đã nghiên cu các doanh nghip ti M
trong khong thi gian t 1974 – 1982; và đã cho ra kt lun rng nhng công ty có
li nhun cao thng có mc vay n thp. Lý do là vì các doanh nghip có th có
đc ngun tài tr t trong ni b. Trong khi đó, Kester (1986) và Rajan &
Zingalas (1995) cng đã có kt lun tng t trong bài nghiên cu ca mình khi h
tìm ra mi quan h ngc chiu gia li nhun và đòn by tài chính.
Gleason cùng vi Mathur LK và Mathur I (2000) đã phân tích mi quan
h gia các yu t đi din cho vn và hiu qu hot đng doanh nghip; da trên
d liu t các doanh nghip bán l ca 14 quc gia ti Châu Âu. Các tác gi s dng
ch tiêu li nhun trên tài sn (ROA) đ đo lng hiu qu hot đng ca doanh
13


nghip. Thông qua mô hình hi quy các tác gi đã rút ra đc ba ý ngha. Ý ngha
th nht đó là, cu trúc vn vn có nh hng đáng k đn hiu qu hot đng,
thm chí khi có mt các bin kim soát. Th nhì, h s tng quan âm nói lên rng
nhìn chung trong cu trúc vn ca các doanh nghip bán l s dng nhiu n hn
cn thit. Chính điu này đã tác đng ngc chiu lên hiu qu hot đng ca doanh
nghip. Và cui cùng, cu trúc vn không phi là nhân t duy nht quyt đnh hiu
qu hot đng doanh nghip. Quy mô công ty cng có nh hng đn hiu qu hot
đng, th hin  ch s li nhun trên tài sn (ROA) ca các doanh nghip ln thì
cao hn các doanh nghip nh. Nói tóm li, mi quan h ngc chiu gia cu trúc
vn và hiu qu hot đng cho thy rng vn đ chi phí đi din có th dn đn vic
s dng n nhiu hn mc cn thit trong cu trúc vn, làm cho doanh nghip hot
đng kém hiu qu hn.
Bài nghiên cu ca Phillips và Sipahioglu (2004) cng đã kt lun rng
không có mi quan h rõ ràng gia cu trúc vn và hiu qu hot đng tài chính.
Kt qu này đc rút ra t mu thng kê mô t ca 43 doanh nghip hot đng
trong lnh vc dch v khách sn ti Anh. Bài phân tích đã rút ra rng các công ty s

dng nhiu t l n hn trong tng ngun vn thì s có kt qu hot đng không tt
bng các công ty s dng t l n thp hn. iu này nhn mnh li nghiên cu ca
M&M (1958) nhng đi ngc li vi M&M (1963).
Amidu (2007) đã nghiên cu các yu t chính trong ngun vn ca các ngân
hàng ti Ghana. Tác gi s dng mô hình hi quy d liu bng đ phân tích cu trúc
vn trong các ngân hàng. Kt qu ca bài nghiên cu cho thy rng các bin li
nhun, thu, tng trng doanh thu, cu trúc tài sn và quy mô ngân hàng có ý
ngha và nh hng ngc chiu đn các quyt đnh s dng vn và đòn by tài
chính. Mt kt qu rõ nét na ca bài nghiên cu đó là hn 87% tài sn trong các
ngân hàng ti Ghana là đc tài tr bi n ngn hn; điu này cho thy tài chính
ca các ngân hàng ti Ghana xem n ngn hn quan trng hn là n dài hn.
14


Da trên công trình nghiên cu ca Kadapakkam (2004), Min Tsung
Cheng (2009) đã nghiên cu nh hng ca n và vn ch s hu đn hiu qu
hot đng ca các doanh nghip ti ài Loan trong vòng 10 nm, t nm 1995 đn
nm 2004. Da trên mu đã chn, bài nghiên cu cho thy n có nh hng ngc
chiu vi hiu qu hot đng doanh nghip. Phát hin này đng ngha vi vic s
nguy him cho các doanh nghip nu h ch tng vn mà hoàn toàn da trên vào n
hoc vn c phn. Nhng có bin pháp tng vn an toàn hn là bng cách s dng
c hai bin pháp: vay n và phát hành c phn cùng mt lúc; dùng nhng li th ca
bin pháp này đ bù đp nhng khó khn ca bin pháp kia và ngc li. Bài
nghiên cu ca Ebaid (2009) cng có phát hin tng t khi nghiên cu tác đng
ca vic la chn cu trúc vn lên hiu qu doanh nghip ca các doanh nghip 
Ai Cp trong khong thi gian t nm 1997 đn nm 2005. Tác gi đã dùng ROA
đ đo hiu qu hot đng doanh nghip. Bài nghiên cu kt lun đc rng t s n
ngn hn (STD) và t s tng n (TD) tác đng ngc chiu đn ROA. Trong khi
đó, các t s n STD, LTD, TD thì không có ý ngha vi hiu qu hot đng doanh
nghip khi đo bng ROE.

Nm 2011, Saeedi & Mahmoodi nghiên cu tác đng ca cu trúc vn lên
hiu qu hot đng ca các công ty niêm yt trên sàn chng khoán Tehran  Iran t
2002 – 2009. Các tác gi tìm thy có mi quan h ngc chiu gia vi các t s
STD, LTD và TD vi ROA và không có mi quan h vi ROE. Kt qu đi vi
ROE ging trong nghiên cu ca San & Heng (2011). Khi San & Heng nghiên cu
cu trúc vn và hiu qu hot đng doanh nghip ca 49 công ty thuc lnh vc xây
dng ti quc gia Malaysia trong khong thi gian là 2005 – 2008 đã cho thy rng
ROA và ROE không có mi quan h vi cu trúc vn trong các doanh nghip xây
dng ln, va và nh.
Bên cnh nhng bài nghiên cu trên, cng có mt s bài nghiên cu có kt
lun trái ngc. Taub (1975) phân tích hi quy các yu t đi din cho li nhun
vi t l n; Glen & Pinto (1994) nghiên cu v s la chn gia n và vn ch s
hu ca các doanh nghip; Peterson & Rajan (1994) cng tin hành nghiên cu
15


mi quan h gia t l n và li nhun. Bài nghiên cu ca c ba tác gi đu cho ra
kt lun rng tn ti mi quan h cùng chiu gia t l n và li nhun. Trong bài
nghiên cu ca mình, Ooi (1999) cng đã chng minh đc rng nhng doanh
nghip đt li nhun cao thng hp dn hn đi vi các t chc tài chính v khía
cnh cho vay. Vì th, nhng doanh nghip này thng mong mun có “tm chn
thu” cao hn và chi phí kit qu tài chính thp hn; do vy doanh nghip có li
nhun cao thng s quyt đnh s dng n nhiu hn trong cu trúc vn.
Abor (2005) đã nghiên cu mi quan h gia vn và li nhun ca mu gm
22 công ty niêm yt trên sàn giao dch chng khoán Ghana trong khong thi gian 5
nm (1998 – 2002) thông qua các t s n đi din cho quyt đnh s dng n. Tác
gi đã phát hin ra rng t s n ngn hn trên tng tài sn (STD) có mi quan h
cùng chiu rõ rt vi t sut sinh li trên vn ch s hu (ROE). i vi t s n
dài hn trên tng tài sn (LTD), kt qu nghiên cu cho thy t s này li có mi
quan h ngc chiu rõ rt vi ROE. Lp lun ca tác gi cho rng khi s dng n

ngn hn, chi phí thp hn, dn đn s gia tng li nhun doanh nghip. Còn khi
doanh nghip s gia tng s dng n dài hn thì chi phí n dài hn cao hn nên s
làm gim li nhun. Mô hình hi quy còn cho kt qu là mi quan h cùng chiu rõ
nét gia t s tng n trên tng tài sn (TD) vi hiu qu hot đng doanh nghip.
Bên cnh đó, bài nghiên cu cng cho thy li nhun tng cùng chiu vi quy mô
và tng trng doanh thu. T đó, ta rút ra đc rng doanh nghip gia tng s n
ngn hn đng ngha vi vic gia tng li nhun; vy các công ty có các khon n
cao hn s có li nhun cao hn. Kt qu ca Abor (2005) cng tng t nh kt
qu trong bài nghiên cu ca Hadlock & James (2002) khi phân tích mu gm 500
doanh nghip trong khong thi gian 1980 – 1993 và cho thy rng khi các doanh
nghip có li nhun thng có xu hng s dng n nhiu hn.
Abor (2007) đã tip tc cng c bài nghiên cu thc nghim ca mình vào
nm 2005 bng phát hin mi quan h ngc chiu đáng k gia các t s n và t
sut sinh li trên tài sn (ROA) da trên mu là các công ty va và nh  Ghana.
Tng t vi mu nghiên cu các công ty va và nh  Nam Phi, kt qu cng cho
16


thy gia t s n ngn hn và ROA có mi quan h cùng chiu có ý ngha. Kt qu
này cho thy rng do chi phí tng đi thp ca n ngn hn – lãi sut ca n ngn
hn thp hn n dài hn, nên khi doanh nghip tng n ngn hn có th đa đn li
nhun cao hn. Vi t s n dài hn và tng n, kt qu li cho thy mi quan h
ngc chiu đáng k vi ROA. Do n dài hn có chi phí cao hn nên có th dn đn
li nhun trên tài sn thp. Trong bài nghiên cu ln này, tác gi vn kt lun đc
quy mô doanh nghip tác đng cùng chiu đang k vi li nhun, trong khi tng
trng doanh thu thì có mi quan h ngc chiu đang k vi ROA.
Trong bài nghiên cu ca Wang Zhaohua, Shi Chengqin & Jiming Li
(2010), các tác gi da trên 60 công ty bt đng sn đc niêm yt trên sàn chng
khoán và đã rút ra đc ba kt qu chính sau. u tiên đó là tn ti mi quan h
ngc chiu gia t l n và hành vi đu t ti các công ty có c hi tng trng

thp và cao; mi quan h ngc chiu này nh hng mnh và rõ nét đi vi các
công ty có c hi tng trng thp hn là các công ty có c hi tng trng cao.
Th hai, tn ti mi quan h cùng chiu gia n và hiu qu hot đng doanh
nghip.
Ahmad, Abdullah & Roslan (2012) đã phân tích mi quan h gia hiu qu
hot đng doanh nghip vi các ch s th hin t l n ti các doanh nghip
Malaysia. Trong bài nghiên cu, hiu qu hot đng đc đo bi các ch tiêu li
nhun trên tài sn (ROA), li nhun trên vn ch s hu (ROE); các bin đi din
cho t l n đó là n ngn hn (STD), n dài hn (LTD) và tng n (TD). Bn bin
đc cho rng có nh hng đn hiu qu hot đng trong hu ht các nghiên cu
khác đó là quy mô doanh nghip, t l tng trng tài sn, tng trng doanh thu và
hiu sut đc s dng trong bài nghiên cu này nh là bin kim soát. Các tác gi
nghiên cu da trên mu gm 58 doanh nghip t 2005 – 2010 và đã rút ra đc kt
qu là các bin STD và TD có mi quan h đáng k vi ROA; trong khi ROE có
mi quan h rõ nét vi tt các các bin th hin t l n. Kt qu đi vi ROA thì
tng t vi kt qu ca Phillips & Sipahioglu (2004) và Grossman & Hart