Giải pháp hạn chế nợ xấu tại ngân hàng thương mại cổ phần an bình

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Nhng thông tin và ni dung trong lun vn đu da trên nghiên cu thc t và
hoàn toàn đúng vi ngun trích dn.
Tôi xin khng đnh s trung thc v cam kt trên.
Tác gi đ tài


L Khánh Tòng




MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC BIU 
LI M U 1
1.Tính cp thit ca đ tài nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. Phng pháp nghiên cu 2
4. i tng và phm vi nghiên cu 2
5. óng góp ca lun vn 3
6. Kt cu lun 3
CHNG 1: C S LÝ LUN V HN CH N XU TI NGÂN HÀNG
THNG MI 4

1.1 N xu và các vn đ liên quan 4
1.1.1 Khái nim n xu 5
1.1.2 Phân loi n xu 6
1.1.3 Mt s ch tiêu c bn phn ánh n xu 9
1.1.4 Nguyên nhân và tác đng ca n xu 10
1.1.4.1 Nhng nguyên nhân dn đn n xu 10
1.1.4.1 Tác đng ca n xu………… 15
1.2 Các gii pháp hn ch n xu ca ngân hàng thng mi 17
1.2.1 Quan nim hn ch n xu 17
1.2.2 Các gii pháp hn ch n xu ca ngân hàng thng mi 18

1.2.2.1 Tuân th thc hin đúng quy đnh Lut các TCTD và quy ch cho vay
ca NHNN…………………….………………………………………… … 18
1.2.2.2 Xây dng và hoàn thin chính sách tín dng và quy trình cp tín
dng……………………… ………………………………………………… 19
1.2.2.3 Nâng cao công tác phân tích, đánh giá khách hàng…….… ……… 19
1.2.2.4 Nâng cao công tác phân tích d án vay vn ca khách
hàng…………………………………………………………………….………21
1.2.2.5 Tng cng công tác kim tra, kim soát ni b hot đng tín
dng………………………………………………………………… …….….23
1.2.3.6 Nâng cao cht lng thông tin tín dng…………………………… 23
1.2.3.7 Cn có đi ng cán b tín dng đc chn lc…………… …………23
1.2.3.8 Xác đnh khon vay có vn đ và đa ra các gii pháp x lý phù hp 24
1.3 Các nhân t nh hng đn hn ch n xu ti các ngân hàng thng
mi 25
1.3.1 Nhân t ch quan 25
1.3.2 Nhân t khách quan 27
1.4 Nhng nguyên tc ca Basel v qun lý n xu và vn dng thc t 28
1.5 Nhng nghiên cu liên quan đn đ tài 32
CHNG 2: THC TRNG V HN CH N XU TI NGÂN HÀNG

THNG MI C PHN AN BÌNH………………………………………… 35
2.1.Gii thiu v Ngân hàng TMCP An Bình………………………………… 35
2.2 Tình hình hot đng tín dng ca Ngân hàng TMCP An Bình……………35
2.3 Thc trng n xu ti Ngân hàng TMCP An Bình 37
2.4 Thc trng công tác hn ch n xu và mt s nguyên nhân dn đn n
xu ti Ngân hàng TMCP An Bình 43
2.4.1 Thc trng công tác hn ch n xu ti ABBANK. 43
2.4.1.1 Chính sách tín dng 43
2.4.1.2 Quy trình tín dng 46

2.4.1.3 C ch cnh báo, nhn dng ri ro và quy trình giám sát tín dng 48
2.4.2 Mt s nguyên nhân ca n xu ti Ngân hàng TMCP An Bình .…… 50
2.5 ánh giá thc trng công tác hn ch n xu trong hot đng tín dng ca
Ngân hàng TMCP An Bình 54
2.5.1. Nhng kt qu đt đc 54
2.5.2.Nhng hn ch và nguyên nhân ca nhng hn ch 55
CHNG 3: MT S GII PHÁP HN CH N XU TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN AN BÌNH………… ……………….…………… 59
3.1 K hoch và mc tiêu phát trin ca Ngân hàng TMCP An Bình 59
3.1.1 K hoch kinh doanh nm 2014 59
3.1.2 Mc tiêu chin lc ca ABBANK đn 2018 60
3.2 Các gii pháp nâng cao hiu qu trong công tác hn ch n xu ti Ngân
hàng TMCP An Bình 61
3.2.1 Hin đi hóa và nâng cao cht lng thông tin tín dng 61
3.2.2 Xây dng h thng nhn din, cnh báo sm đi vi các khon n xu
thông qua vic hoàn thin h thng xp hng tín dng ni b và nâng cao vai
trò kim tra, giám sát tín dng 62
3.2.3 Hoàn thin chính sách tín dng và nâng cao tính tuân th quy trình tín
dng 64
3.2.4 Nâng cao cht lng, rèn luyn đo đc nhân s làm công tác tín

dng 65
3.3. Xây dng Trung tâm h tr tín dng – Gii pháp hn ch n xu t nhng
gi ý ca các nguyên tc Basel v qun lý n xu 67
3.4 Mt s kin ngh……………… ……………………………………………. 68
3.4.1. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc. 68
3.4.1.1 Nâng cao vai trò qun lý, điu hành và hoàn thin h thng vn pháp
lut ngân hàng 68
3.4.1.2 Tng cng công tác thanh tra, giám sát 69

3.4.1.3 Thit lp các kênh thông tin đáng tin cy cho h thng ngân
hàng 70
3.4.2 Kin ngh đi vi Chính ph và các c quan qun lý Nhà nc 71
KT LUN 74
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 76
PH LC


DANH MC CÁC T VIT TT
Ting Vit
CBTD: Cán b tín dng.
CV QHKH: Chuyên viên quan h khách hàng.
CV QLTD: Chuyên viên qun lý tín dng.
DPRR: D ph̀ng ri ro.
VKD: n v kinh doanh.
HQT: Hi đng qun tr.
NHNN: Ngân hàng Nhà nc.
NHTM: Ngân hàng thng mi.
NQH: N quá hn.
PGD: Ph̀ng giao dch.
TCTD: T chc tín dng.

TMCP: Thng mi c phn.
TSB: Tài sn bo đm.
Ting Anh
ABBANK (An Binh Commercial Join Stock Bank): Ngân hàng thng mi c phn
An Bình.
AMC (Assets Management Company): Công ty qun lý n và khai thác tài sn.
BCBS (Basel Committee on Banking Supervisor): y ban Basel v giám sát ngân
hàng.
CIC (Credit Information Center): Trung tâm thông tin tín dng.
NPL (Non-performing Loan): N xu.
SMEs (Small anh Medium Enterprise): Doanh nghip va và nh.
IMF (International Monetary Fund): Qu tin t quc t.
IAS (International Accounting Standards): Chun mc k toán quc t.
VAS (Vietnam Accounting Standards): Chun mc k toán Vit Nam.
VCCI (Vietnam Chamber of Commerce anh Industry): Ph̀ng công nghip và
thng mi Vit Nam.



DANH MC CÁC BNG BIU
Bng Tên bng Trang
Bng 2.1 C cu d n khách hàng theo đnh hng 2014 45
Bng 2.2
Kt qu kho sát nguyên nhân n quá hn ti ABBANK 51

DANH MC CÁC BIU 
Biu đ Tên biu đ Trang
Biu đ 2.1 Tình hình cho vay ca ABBANK qua các nm 36
Biu đ 2.2 C cu cho vay theo thi hn 37
Biu đ 2.3

Tng n xu ca ABBANK qua các nm
38
Biu đ 2.4 T l n xu ca ABBANK qua các nm 39
Biu đ 2.5 D phòng ri ro ca ABBANK qua các nm 40
Biu đ 2.6 C cu n xu theo nhóm 41
Biu đ 2.7
C cu n xu theo đi tng cho vay
41
Biu đ 2.8 C cu n xu theo thi hn vay 42

1

PHN M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Trong nhng nhng thp k gn đây xu hng t do hoá, toàn cu hoá kinh t
và quc t hoá các lung tài chính đã làm thay đi cn bn h thng ngân hàng. Và
khi đó hot đng kinh doanh tr lên phc tp hn, áp lc cnh tranh gia các ngân
hàng tr lên gay gt hn, đng thi mc đ ri ro cng tng lên. Vi vai trò là mt
trung gian tài chính quan trng trong quá trình luân chuyn vn trong nn kinh t,
bt c tác đng tiêu cc nào đi vi ngân hàng cng gây ra nhng hu qu khó
lng. Trong đó n xu là mt yu t cn đc đc bit quan tâm, n xu ca ngân
hàng đc xem là nguyên nhân c bn gây tc nghn s lu thông lành mnh ca
nn kinh t, gây mt an toàn cho h thng ngân hàng, mt t l n xu cao không
ch nh hng đn bn thân ngân hàng mà c̀n có nguy c gây ra khng hong cho
c h thng và nn kinh t. Do vy, công tác hn ch và x lý n xu chim mt vai
trò vô cùng quan trng, đm bo cho s vn hành an toàn ca ngân hàng, nâng cao
cht lng tín dng, gim ti mc thp nht tn tht cho ngân hàng.
Vi tc đ tng trng khá cao ca ABBANK trong thi gian qua trong bi
cnh nn kinh t không n đnh, trì tr đã nh hng rt nhiu đn hiu qu hot
đng kinh doanh. Trong đó, tình trng n quá hn, n xu tr thành vn đ ni cm

hin nay. Trc nhng đ cp tính cht thit yu ca phòng nga và hn ch n xu
trong kinh doanh ngân hàng vic chn đ tài “GII PHÁP HN CH N XU
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN AN BÌNH” cho lun vn tt
nghip cao hc là cp thit và đáp ng yêu cu đt ra trong thc tin.
2. Mc tiêu nghiên cu
- Nghiên cu và h thng hóa c s lý lun v n xu, n xu và các bin pháp
hn ch n xu n xu ca Ngân hàng thng mi.
- Phân tích thc trng và nhng nguyên nhân gây ra n xu, thc trng v hn
ch n xu n xu ti ABBANK.
2

-  xut gii pháp hn ch n xu, đm bo cho hot đng ca ngân hàng
hiu qu và phát trin bn vng.
 thc hin các m c tiêu nghiên cu đ tài , cn tp trung gii quyt các câu
hi sau:
- C s khoa hc cho vn đ hn ch n xu ti ABBANK là gì?
- Thc trng n xu và hot đng hn ch n xu ti ABBANK hin nay nh
th nào?
-  nâng cao hi u qu hot đng hn ch n xu ti ABBANK cn phi làm
gì?
3. Phng pháp nghiên cu
- Phng pháp thu thp s liu
Các s liu thng kê phn ln đc tác gi thu thp trong quá trình công tác
ti ABBANK. Ngoài ra các tài liu, s liu th cp có liên quan đn đ tài c̀n đc
thu thp thông qua các n phm, các tài liu, báo cáo ca Ngành ngân hàng và các
B, Ngành khác có liên quan.
- Phng pháp phân tích và x lý thông tin
S liu sau khi thu thp s đc thng kê, tng hp đ phân tích, đánh giá,
đng thi s dng các bng, biu đ đ minh ho cho ni dung phân tích.
Ngoài ra, phng pháp điu tra và kho sát đin hình thông qua bng câu hi

đc s dng đ h tr cho vn đ nghiên cu ca đ tài.
4. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: lun vn tp trung nghiên cu lý thuyt v hn ch n
xu ca ngân hàng thng mi và thc trng hn ch
n xu ti ABBANK
Phm vi nghiên cu: tác gi tp trung nghiên cu thc trng hn ch n xu
trong phm vi ABBANK trong giai đon 2009-2013
5. óng góp ca lun vn
- Lý lun: H thng hóa lý thuyt v n xu và hn ch n xu ti các ngân
hàng thng mi
3

- Thc tin: phân tích thc trng n xu ti ABBANK và đa ra nhng gii
pháp nhm hn ch n xu ti ABBANK
6. Kt cu lun vn
Lun vn gm 3 chng
Chng 1: C s lý lun v hn ch n xu trong hot đng cho vay ca ngân hàng
thng mi
Chng 2: Thc trng hn ch
n xu ti Ngân hàng TMCP An Bình
Chng 3: Gii pháp hn ch n xu ti Ngân hàng TMCP An Bình


4

CHNG 1
C S LÝ LUN V HN CH N XU TI NGÂN HÀNG THNG
MI
1.1 N xu và các vn đ liên quan
1.1.1 Khái nim n xu

N xu thng đc nhc đn vi các thut ng “bad debt”, “non-performing
loan” (NPL), thông thng n xu đc hiu là các khon n di chun, có th
quá hn và b nghi ng v kh nng tr n ln kh nng thu hi vn ca ch n,
điu này thng xy ra khi khách hàng vay đã tuyên b phá sn hoc đã tu tán tài
sn. Tuy nhiên, hin nay đang tn ti khá nhiu khái nim n xu nh sau:
Theo Qu tin t quc t (IMF)
“Mt khon cho vay đc coi là không sinh li (n xu) khi tin thanh toán lãi
và/hoc tin gc đã quá hn t 90 ngày tr lên, hoc các khon thanh toán lãi đn
90 ngày hoc hn đã đc tái c cu hay gia hn n, hoc các khon thanh toán
di 90 ngày nhng có các nguyên nhân nghi ng vic tr n s đc thc hin đy
đ". Vi quan đim này, n xu đc nhn dng qua hai giác đ: thi gian quá hn
và kh nng tr n đáng nghi ng.
Theo y ban Basel v Giám sát ngân hàng (BCBS)
BCBS không đa ra đnh ngha c th v n xu. Tuy nhiên, trong các hng
dn v các thông l chung ti nhiu quc gia v qun lý ri ro tín dng, BCBS xác
đnh, vic khon n b coi là không có kh nng hoàn tr khi mt trong hai hoc c
hai điu kin sau xy ra: ngân hàng thy ngi vay không có kh nng tr n đy đ
khi ngân hàng cha thc hin hành đng gì đ c gng thu hi; ngi vay đã quá
hn tr n quá 90 ngày. Da trên hng dn này, n xu s bao gm toàn b các
khon cho vay đã quá hn 90 ngày và có du hiu ngi đi vay không tr đc n.
Theo Phòng thng kê – Liên hip quc
“Mt khon n xu đc coi là n xu khi đã quá hn tr lãi và (hoc) gc
trên 90 ngày; hoc các khon lãi cha tr lãi t 90 ngày tr lên đã nhp gc, tái cp
vn hoc tr chm theo tha thun; hoc các khon thanh toán đã quá hn 90 ngày
5

nhng có lý do chc chn đ nghi ng v kh nng khon vay s đc thanh toán
đy đ”.
Nh vy, v c bn n xu đc xác đnh da trên 2 yu t:
(i) quá hn trên 90 ngày

(ii) kh nng tr n nghi ng. ây đc coi là đnh ngha ca Chun mc k
toán quc t (IAS) hin đang đc áp dng ph bin trên th gii.
Theo đnh ngha ca Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam
Theo quyt đnh 493/2005 ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc ngày
22/4/2005 v phân loi n; trích lp và s dng d ph̀ng đ x lý n xu trong hot
đng ngân hàng ca các t chc tín dng; và theo quyt đnh s 18/2007 Q –
NHNN ngày 25/4/2007 v vic sa đi, b sung mt s điu ca quyt đnh 493 thì
n xu đc đnh ngha nh sau:
N xu là nhng khon n đc phân loi vào nhóm 3 (n di tiêu chun),
nhóm 4 (n nghi ng), nhóm 5(n có kh nng mt vn). Các nhóm n trên có các
khon n gc và lãi đã quá hn t 90 ngày tr lên. N xu theo đnh ngha ca Vit
Nam cng đc xác đnh da theo hai yu t: (i) đã quá hn trên 90 ngày và (ii) kh
nng tr n đáng lo ngi.
Qua nhng đnh ngha v n xu ca các t chc trên ta có th hiu khái quát:
N xu là các khon n mà khách hàng không tr gc và lãi đúng hn hoc không
tr n nh đã cam kt dn đn gây thit hi cho ngân hàng.
N xu là kt qu ca mi quan h tín dng không hoàn ho. Trc ht, n
xu vi phm đc trng c bn ca tín dng là tính thi hn, và tính hoàn tr đy đ,
sau na, nó gây nên s mt lòng tin ca ngi cp tín dng đi vi khách hàng nhn
tín dng.
Tuy vic phát sinh n xu là điu không th tránh khi, là vn đ mà tt c các
NHTM trên th gii phi đi mt, nhng nu t n xu quá cao, hot đng ngân
hàng s b tê lit vì các ngân hàng không có vn đ thanh toán cho ngi gi tin
khi đn hn.  mc đ trm trng s dn ti s phá sn ngân hàng, do đó vn đ
6

qun lý n xu, ngn nga, hn ch và x lý n xu là mt công tác ht sc quan
trng ti các NHTM.
1.1.2 Phân loi n xu
Hin có 02 phng pháp phân loi n xu đc áp dng ti các NHTM đó là

phng pháp đnh lng (đánh giá da trên s ngày quá hn) và phng pháp đnh
tính (da trên kh nng thu hi n).
Theo quyt đnh 493/2005 ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc ngày
22/4/2005 v phân loi n; trích lp và s dng d ph̀ng đ x lý n xu trong hot
đng ngân hàng ca t chc tín dng, và theo quyt đinh s 18/2007 Q – NHNN
ngày 25/4/2007 v vic sa đi; b sung mt s điu ca quyt đnh 493 thì n
đc phân li theo phng pháp đnh lng bao gm 05 nhóm, trong đó nhng
khon n thuc nhóm 3, nhóm 4, nhóm 5 là n xu (ti ni dung iu 6).
 Nhóm 3 (n di tiêu chun) bao gm:
- Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180 ngày.
- Các khon n đc min hoc gim lãi do khách hàng không đ kh nng tr
lãi đy đ theo hp đng tín dng.
- Các khon n đc phân loi vào nhóm 3 theo quy đnh ti khon 3 điu
này.
 Nhóm 4( N nghi ng) bao gm:
- Các khon n quá hn t 181 ngày đn 360 ngày.
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo
thi hn tr n đc c cu li ln đu.
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai.
- Các khon n đc phân loi vào nhóm 4 theo quy đnh ti khon 3 điu
này.
 Nhóm 5 ( N có kh nng mt vn) bao gm:
- Các khon n quá hn trên 360 ngày.
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn t 90 ngày tr lên
theo thi gian tr n đc c cu li ln đu.
7

- Các khon n đc c cu li thi hn tr n ln th hai quá hn theo thi
hn tr n đc c cu li ln hai.
- Các khon n khoanh, n ch x lý.

- Các khon n đc phân loi vào nhóm 5 theo quy đnh ti khon 3 điu
này.
Và theo iu 7, Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN thì n đc phân loi theo
phng pháp đnh tính, tc da trên kt qu đánh giá, xp loi ca H thng xp
hng tín dng ni b (H thng này phi đc NHNN chp thun bng vn bn) đ
phân loi n thành các nhóm:
“Nhóm 1(N đ tiêu chun) bao gm: Các khon n đc t chc tín dng
đánh giá là có kh nng thu hi đy đ c n gc và lãi đúng hn.
Nhóm 2 (N cn chú ý) bao gm: Các khon n đc t chc tín dng đánh
giá là có kh nng thu hi đy đ c n gc và lãi nhng có du hiu khách hàng
suy gim kh nng tr n.
Nhóm 3 (N di tiêu chun) bao gm: Các khon n đc t chc tín dng
đánh giá là không có kh nng thu hi n gc và lãi khi đn hn. Các khon n này
đc t chc tín dng đánh giá là có kh nng tn tht mt phn n gc và lãi.
Nhóm 4 (N nghi ng) bao gm: Các khon n đc t chc tín dng đánh giá
là kh nng tn tht cao.
Nhóm 5 (N có kh nng mt vn) bao gm: Các khon n đc t chc tín
dng đánh giá là không c̀n kh nng thu hi, mt vn”.
S khác bit trong phân loi n xu  Vit Nam
Thi gian qua, có mt thc t là s khác bit gia con s v quy mô n xu
ca Vit Nam do Ngân hàng Nhà nc (NHNN) hoc các NHTM Vit Nam công
b và các t chc nc ngoài công b là rt ln .Ví d nm 2011, t l n xu trong
toàn h thng do NHNN công b là 3,1% nhng theo tính toán ca các t chc
nc ngoài, thì con s này s cao hn nhiu ln, hãng xp hng tín nhim Fitch đa
ra con s tng ng là 13%. Hay vào thi đim 30/09/2012 t l n xu ca Vit
Nam theo đánh giá ca Fitch Ratings c khong 15% tng d n, còn theo
8

Baclays cho rng t l n xu ca Vit Nam  mc 20% , trong khi đó theo s liu
tng hp ca các TCTD là 4.93% và s liu ca NHNN là 8.86%. S d có s khác

bit rt ln này ch yu có th là do các nguyên nhân sau:
S khác bit cách phân loi n xu  Vit Nam và quc t. NHNN và các
NHTM Vit Nam phân loi n xu da vào Tiêu chun K toán Vit Nam (VAS)
trong khi đó các t chc quc t s dng Tiêu chun K toán Quc t (IAS) đ phân
loi n xu ca các ngân hàng Vit Nam. iu này đc th hin qua khái nim v
n xu đc đ cp  mc trên. Theo Quyt đnh 18, sa đi Quyt đnh 493 ca
NHNN ti điu 6 và điu 7, n xu đc xác đnh cn c vào s ngày quá hn và
kh nng tr n ca khách hàng. Nh vy, n xu đc xác đnh theo 2 yu t đnh
lng và đnh tính – đây đc coi nh đnh ngha ca VAS.
nh ngha n xu ca Phòng Thng kê - Liên hp quc, “v c bn mt
khon n đc coi là n xu khi quá hn tr lãi và/hoc gc trên 90 ngày; hoc các
khon lãi cha tr t 90 ngày tr lên đã đc nhp gc, tái cp vn hoc chm tr
theo tho thun; hoc các khon phi thanh toán đã quá hn di 90 ngày nhng có
lý do chc chn đ nghi ng v kh nng khon vay s đc thanh toán đy đ”.
Nh vy, theo tiêu chun này, n xu đc xác đnh da trên 2 yu t: (i) quá hn
trên 90 ngày và (ii) kh nng tr n nghi ng. ây đc coi là đnh ngha ca IAS
đang đc áp dng ph bin hin hành trên th gii.
So sánh vi phng pháp phân loi theo thông l quc t da trên IAS thì
phng pháp phân loi ca Vit Nam da trên VAS có mt khác bit rt quan
trng. ó là, hin ti, ch có phn vn đã đn hn thanh toán (trong mt khon cho
vay nào đó) mà không có kh nng thu hi li đc thì các ngân hàng thng mi
Vit Nam mi phân loi phn vn tht thu này, ch không phi là toàn b khon
cho vay đó thành n xu. Nu s dng IAS thì toàn b khon cho vay đó s b lit
vào n xu.
- Ngoài s khác bit v tiêu chun k toán, hu ht các ngân hàng thng mi
hin nay ch yu s dng phng pháp đnh lng đ phân loi n mà cha tp
trung vào phân loi n da trên các yu t đnh tính. Mc dù c hai phng pháp
9

này đu đã đc NHNN quy đnh rõ trong điu 7 ca quyt đnh 493. Do vy các

yu t v uy tín, v th tài chính và kt qu kinh doanh ca doanh nghip không
phn ánh đc cht lng tht s khon vay ca doanh nghip.
- Mt s TCTD không thc hin đúng quy đnh v phân loi n, ghi nhn n
xu thp hn thc trang và quy đnh đ gim chi phí trích lp d phòng ri ro nhm
làm đp báo cáo tài chính.
1.1.3 Mt s ch tiêu c bn phn ánh n xu
- Tng n xu: ây là ch tiêu phn ánh giá tr tuyt đi ca toàn b các khon
n xu ca ngân hàng. Ch tiêu này cha cho bit t trng ca n có kh nng thu
hi và không có kh nng thu hi trong tng n xu do vy nó không phi là mt
ch tiêu phn ánh chính xác thc trng n xu ca ngân hàng.
- T l n xu = N xu/ Tng d n: đây là ch tiêu phn ánh mc đ ri ro
tín dng ca ngân hàng. T l này càng cao thì ngân hàng đi mt vi ri ro tín
dng càng cao. Theo thông l quc t thì ngng an toàn v t l n xu là di
3%. Và NHNN ly t l n xu di 3% làm tiêu chun đánh giá trong Quy đnh v
các t l đm bo an toàn trong hot đng TCTD (Theo quyt đnh s 06/2008/Q-
NHNN ngày 12/03/2008 ca Thng đc NHNN Vit Nam “V/v ban hành quy đnh
xp loi Ngân hàng Thng mi c phn”, các NHTM đt đim ti đa v cht
lng tín dng khi có t l n xu so vi tng d n ≤ 3%).
- T l d phòng ri ro tín dng/ N xu: t l này cho bit kh nng bù đp
n xu ca qu d phòng ri ro. T l này càng cao thì kh nng qu d phòng ri
ro bù đp các thit hi có th xy ra trong quá trình hot đng kinh doanh ca ngân
hàng càng ln và ngc li. Tùy theo cp đ ri ro mà ngân hàng phi trích lp ri
ro t 0%-100% giá tr tng khon vay (sau khi tr đi giá tr tài sn đm bo). Nu
ngân hàng cho vay vi danh mc càng ri ro thì t l trích lp d phòng ri ro càng
cao, thông thng t l này dao đng khon t 0% đn 5%/ tng d n (Nguyn
Vn Tin, 2012, trang 312).
- T l n xu/ Tng giá tr tài sn đm bo: x lý tài sn bo đm là công c
hu hiu trong vic x lý n xu, do vy ch tiêu này phn ánh kh nng thu hi các
10

khon n xu bng x lý tài sn bo đm. Ch tiêu này càng nh chng t vic n
xu có kh nng thu hi càng cao và ngc li. Ngoài ra, tùy theo tình hình c th
ca mi ngân hàng  các nn kinh t khác nhau, trong tng thi k mà có th có các
ch tiêu khác đ đánh giá thc trng n xu nhm xây dng các bin pháp x lý hp
lý
1.1.4 Nguyên nhân và tác đng ca n xu
1.1.4.1 Nhng nguyên nhân dn đn n xu
 Nguyên nhân khách quan
- Môi trng chính tr-pháp lut: vi môi trng chính tr kém n đnh,
thng xuyên xy ra xung đt, chin tranh… tt yu dn đn sn xut ngng tr và
doanh nghip không có kh nng tr n ngân hàng, ri ro dn đn n xu là rt cao.
Các yu t pháp lý có tác đng rt ln đn hot đng sn xut kinh doanh ca
mi ch th trong nn kinh t. H thng vn bn pháp lut đng b, phù hp vi
thông l quc t to hành lang pháp lý thun li cho các doanh nghip, ngân hàng
hot đng và tuân th pháp lut. Hành lang pháp lý không đng b, Lut pháp
thng xuyên thay đi, không nht quán, mâu thun, không rõ ràng s gây tr ngi
rt ln cho vic tuân th pháp lut, thm chí là yu t thúc đy hành vi vi phm
pháp lut nh : trn thu, lách lut vì mc tiêu li nhun, hoc gây thit hi rt ln
v kinh t cho các doanh nghip khi có tranh chp pháp lý vi doanh nghip nc
ngoài… dn ti suy gim kh nng tr n ngân hàng ca các khách hàng vay vn.
- Môi trng kinh t: nhng chính sách kinh t v mô ca nhà nc nh:
Chính sách tài khóa, đt đai, thu, chính sách tin t, xut nhp khu… có tác đng
mnh m đn hot đng sn xut kinh doanh ca mi ch th thuc mi thành phn
trong nn kinh t, trong đó có các NHTM. Nhng bin đng ca môi trng kinh t
v mô tác đng có th theo chiu hng thúc đy, khuyn khích hoc kìm hãm s
phát trin ca các ch th hot đng sn xut kinh doanh. Trong trng hp môi
trng kinh t v mô mang yu t bt li cho hot đng sn xut kinh doanh ca các
ch th vay vn ngân hàng và có th dn đn n xu.
11

Chu kì kinh t cng tác đng mnh đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng
và các doanh nghip trong nn kinh t. Trong giai đon kinh t hng thnh, tng
trng n đnh, dn đn ngi đi vay vn đ hot đng sn xut kinh doanh s
thun li, li nhun thu v đc n đnh theo d kin, kh nng hoàn tr vn vay
gn nh là chc chn. Ngc li, khi nn kinh t có chiu hng đi xung, sc mua
gim sút, ngi đi vay vn s rt khó trong tiêu th sn phm và thu hi vn. Do
vy kh nng tr n ngân hàng gim sút, dn ti n xu ti ngân hàng cho vay. Vn
đ lm phát, vn đ tht nghip, vn đ t giá… cng là nguyên nhân có tác đng
mnh đn hot đng ca ngân hàng và các doanh nghip trong nn kinh t và cng
vì th là nguyên nhân dn đn n xu cho ngân hàng.
- Môi trng t nhiên: nhng nguyên nhân t môi trng t nhiên nh thiên
tai đch ha, đng đt núi la, l lt, dch bnh… gây nh hng trc tip, gián tip
ti hot đng kinh doanh và hiu qu kinh doanh ca khách hàng vay vn ngân
hàng, làm suy gim kh nng tr n vay ngân hàng cng là nguyên nhân gây ra n
xu.
 Nguyên nhân t phía ngân hàng
- S yu kém trong công tác qun lý ri ro tín dng: chính sách cho vay ca
mt ngân hàng là kim ch nam cho toàn b hot đng tín dng cho ngân hàng đó,
mt chính sách cho vay thng nht, đng b, đúng đn s giúp cho các VKD xác
đnh phng hng đúng khi thc hin nghip v cho vay giúp nâng cao hiu qu
hot đng kinh doanh. Ngc li, mt chính sách cho vay không rõ ràng, không phù
hp vi thc trng ca nn kinh t s dn đn nhiu nguy c tim n ri ro và đó
cng là nguyên nhân dn đn n quá hn, n xu cho ngân hàng. Chính sách cho
vay đc hiu theo ngha đy đ bao gm: đnh hng cho vay, tc đ tng trng
tín dng , t trng tín dng ngn-trung-dài hn, các quy đnh v đi tng, nhóm
khách hàng vay, quy đnh v đm bo tin vay, v các ngành ngh, lnh vc u
tiên Vi c cu cho vay không hp lý hay tp trung cho vay quá nhiu vào các
lnh vc trong nn kinh t nh: bt đng sn, chng khoán, kinh doanh vàng nên
12

khi nn kinh t xy ra bt n dn đn s suy gim giá tr tài sn, thì các khon n
này khó có th thu hi đy đ.
- Quy trình nghip v thiu cht ch, đng b: vi mc tiêu li nhun đc đt
ra quá cao nên dn đn áp lc gia tng m rng th phn, chim lnh th trng,
đng thi đy nhanh tc đ tng trng tín dng (kênh chim t trng thu nhp khá
cao trong ngân hàng) trong khi cha hoàn chnh các chính sách, hoc chm sa đi
b sung các quy đnh tín dng phù hp vi thc trng hin ti, hoc b qua mt s
bc trong quy trình xét duyt cho vay, hay h thp tiêu chun đánh giá khách
hàng, thiu kim tra, giám sát cht ch cng là nguyên nhân dn đn n xu cho
các ngân hàng.
- S suy thoái v đo đc, trình đ nghip v còn non kém ca đi ng cán b
ngân hàng: ngân hàng là ngành kinh doanh đc bit, nhy cm, gn cht vi tin, và
luôn đi mt vi nhiu ri ro. Trong các vn đ ri ro, dng nh ri ro đo đc
đang là nguy c ngày càng ln đi vi ngân hàng. Khi nhc ti ri ro đo đc trong
ngành ngân hàng, tín dng là b phn hay đc nhc ti nht. ây là nhng cán b
trc tip làm vic vi khách hàng, thm đnh h s, ra phán quyt tín dng. iu
này có th chng minh khi nhng thông tin khi t các cán b qun lý, cán b tín
dng các ngân hàng liên tc trên các mt báo vì nhng hành vi sai phm ca mình.
Các hành vi ph bin nh thiu trách nhim trong thm đnh, cu kt vi khách
hàng, n chia hoa hng trên s tin vay đc, liên kt vi nhau đ vay mn lòng
vòng, thm chí là vay ké ca khách hàng… dn đn các khon vay khó có th thu
hi, mt vn.
Ngân hàng là ngành ngh kinh doanh gn cht vi tin, rt nhiu tin nên b
các vn đ đo đc ba vây là hin nhiên. Mu cht ca vn đ là kim soát, kim
ch th nào các vn đ này thôi. Tuy nhiên, đây là chuyn không d nht là khi các
ngân hàng Vit Nam còn yu kém v kim soát, ch quan và lng lo trong qun lý.
Mu cht là vn đ con ngi, ngân hàng là lnh vc đ̀i hi s minh bch và
chuyên nghip cao, do đó vic nâng cao cht lng ca đi ng cán b ngân hàng là
điu ht sc quan trng. Ngun nhân lc yu kém không ch to ra nhng hn ch
13

trong qun tr ngân hàng, nh hng đn hiu qu kinh doanh, mà còn tim n ri ro
đo đc rt ln. Hn bao gi ht, ngành ngân hàng phi giáo dc đo đc ngh
nghip và coi đó nh mt nhim v hàng đu trong quá trình tái c cu. o đc
phi đc coi nh mt tiêu chí tiên quyt trong công tác tuyn chn.
- Mt s nguyên nhân khác: lm phát tng cao dn đn vic huy đng ti các
ngân hàng gp nhiu khó khn, vì vy đ gi th phn và an toàn thanh khon các
NHTM buc phi tng lãi sut huy đng. Vic lãi sut đu vào tng cao dn đn
tng lãi sut cho vay là điu tt yu, điu này khin các doanh nghip vay vn lâm
vào tình trng khó khn trong kinh doanh, có th mt kh nng hoàn tr vn.
S gia tng quy mô quá nhanh ca các ngân hàng nh mi đc chuyn đi t
ngân hàng nông thôn lên ngân hàng đô th nên không có điu kin v vn, nhân
s đ áp dng các mô hình qun lý, khoa hc công nghê hin đi theo tiêu chun
quc t nên d phát sinh nhiu ri ro trong hot đng cho vay.
 Nguyên nhân t phía khách hàng
Tng hp li có rt nhiu nguyên nhân dn đn n xu t phía khách hàng,
khái quát thng tp trung vào mt s nguyên nhân chính sau đây:
- Nng lc tài chính hn ch, vn t có thp, hot đng ch yu bng vn đi
vay, vn chim dng… dn đn kh nng ng phó vi s thay đi môi trng kinh
doanh hn ch. Và khi phi đi din vi nhng khó khn ln ca nn kinh t trong,
ngoài nc đó là sc mua kém, tn kho ln, doanh thu gim sút, trong khi đó chi
phí lãi vay ln, thm chí quá ln dn đn mt cân bng tài chính. Kt qu là khách
hàng s không đ ngun đ tr n gc và lãi vay, các khon vay ngân hàng tr
thành n xu là l đng nhiên.
- Trình đ yu kém ca ngi đi vay trong d đoán các vn đ t chc hot
đng kinh doanh, yu kém trong qun lý, trong điu hành, phân tích th trng, x
lý các tình hung bt ng xy ra trong kinh doanh… Nhiu khách hàng khi vay vn
không tính toán k nhng bt trc có th xy ra, không có kh nng thích ng và
khc phc nhng khó khn trong kinh doanh, đây là nguyên nhân dn đn n xu.
14

- Ri ro đo đc t phía khách hàng: khách hàng s dng vn sai mc đích
xin vay đã nêu trong phng án vay vn và trong hp đng tín dng đã ký kt gia
ngân hàng và khách hàng. Ngun tin vay không đc s dng đ phát trin sn
xut, kinh doanh mà dành cho nhng mc tiêu cha đng nhiu ri ro hn, gây tht
thoát tin vn, dn đn gim hoc mt kh nng tr n vay. Nhiu khách hàng s
dng vn vay không đúng v i ngành ngh kinh doanh chính hoc dùng vn vay
ngn hn đ đu t vào tài sn c đnh hoc kinh doanh bt đng sn, chng khoán
nên đã không tr n đc đúng hn. Khách hàng c tình la đo chim dng vn
ca ngân hàng. Mt s khách hàng li dng khe h ca pháp lut đ tính toán la
đo chim dng vn vay và không có ý đnh tr ngay t khi bt đu lp b h s
vay vn. Mt s khách hàng c tình chây ì không thc hin nhng cam kt trong
hp đng tín dng.
- Khó khn v dòng tin hoc kh nng thanh toán: do trình đ, nng lc qun
lý kinh doanh ca doanh nghip còn yu kém làm gim hiu qu kinh doanh, thm
chí còn gây thua l, dn đn vic gp khó khn v dòng tin, làm gim kh nng
thanh toán n vay. Nhiu doanh nghip tham gia kinh doanh quá nhiu mt hàng,
vay vn m rng sn xut kinh doanh vt kh nng qun lý, hoc d đoán sai nhu
cu th trng, nhp mt s lng hàng hóa quá ln, dn đn  đng hàng hoá, tn
đng vn, dn đn tính trng n không tr đc.
- Mt s nguyên nhân khác: khách hàng b cht, mt tích hoc không còn nng
lc hành vi; công ngh, thit b máy móc ca khách hàng lc hu, chm đc đi
mi, không thích ng đc vi din bin ca th trng hoc chp hành pháp lnh
k toán thng kê, hch toán… yu kém.
 Nguyên nhân t các đm bo tín dng
- Trng hp đm bo bng tài sn:
+ Do s bin đng ca giá tr tài sn đm bo theo chiu hng bt li
+ Do doanh nghip gp khó khn trong vic tip cn, nm gi các tài sn
đm bo đ x lý chúng.
+ Tài sn đm bo khó đnh giá, tính kh mi thp.

15

+ Có nhng tranh chp v mt pháp lý.
- Trng hp đm bo đi nhân ( bo lãnh) : Ngi bo lãnh không thc hin
ngha v thanh toán thay cho ngi vay tín dng khi ngi này không có kh nng
tr n.
1.1.4.2 Tác đng ca n xu đn hot đng kinh doanh ca ngân hàng và nn kinh
t- xã hi
N xu không ch gây tác đng xu đn hot đng ca ngân hàng. S d ngi
ta phi quan tâm nhiu đn vn đ n xu ca NHTM bi nó có nh hng sâu rng
ti các doanh nghip và c nn kinh t. Sau đây ta s nghiên cu nhng tác đng
ca n xu.
 i vi ngân hàng:
- Gim hiu qu s dng vn: n xu phát sinh đng ngha vi vic mt phn
vn kinh doanh ca ngân hàng b tn đng trong các khon n này. Vic tn đng
này làm cho ngân hàng mt đi c hi kinh doanh khác mà có th đem li li nhun
cho ngân hàng. N xu làm gim vòng quay vn ca ngân hàng hay nói cách khác
n xu phát sinh đã làm gim doanh s cho vay ca ngân hàng t đó làm gim hiu
qu s dng vn.
- Gim li nhun: thu nhp ca ngân hàng ch yu phát sinh t hot đng tín
dng ca ngân hàng. ng thi ngun vn ca ngân hàng cng ch yu t ngun
huy đng phi tr chi phí, thm chí có ngun vn huy đng phi tr chi phí cao. Do
vy, khon vay không thu hi đc dn đn mt b phn tài sn ca ngân hàng b
đóng bng làm gim thu nhp mà vn phi tr chi phí huy đng vn. Kt qu là làm
gim li nhun ca ngân hàng.
- Gim kh nng thanh toán: các khon n xu phát sinh làm thay đi k
hoch cng nh ngun thanh toán các khon tin vay đn hn ca ngân hàng. Hn
na, t l N xu/ Tng d n cao s dn đn tình trng mt kh nng thanh toán
ca ngân hàng. Nu khách hàng nm bt đc du hiu này s  t đn rút tin,
càng làm cho NHTM ri vào tình trng gim kh nng thanh toán trm trng.

16

- Gim uy tín ca ngân hàng: mt ngân hàng mà có t l n xu ca ngân
hàng càng cao tc là cht lng tín dng ca ngân hàng càng thp. iu này có nh
hng đn kh nng thanh toán ca ngân hàng, t đó làm cho khách hàng không
c̀n tin tng vào hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng na, dn đn vic
làm gim đáng k các quan h giao dch ca ngân hàng.
- Nguy c phá sn: đây là nh hng nghiêm trng nht ca n xu đi vi
hot đng ngân hàng. Nu n xu  mc cao mà không đc hn ch sm s dn
ti hàng lot các nh hng xu nh đã k trên và cui cùng là s phá sn ca ngân
hàng.
 i vi nn kinh t
- Sc ép lm phát: n xu  mc đ cao s dn đn s khan him vn mt
cách gi to. Mt khi lng vn tn đng trong các khon n xu dn đn tin
trong lu thông gim sút gây sc ép tng cung tin mà hu qu là lm phát. Theo
nghiên cu ca Chase at al. (2005) đã tìm thy mi quan h tng quan đáng k
gia lm phát và n xu.
- ình ch sn xut: n xu còn nh hng đn vic lu thông tín dng khin
vn b ùn tc không đn đc ni cn vn đ phát trin hot đng sn xut kinh
doanh, gây đình đn nh hng xu đn s phát trin kinh t.
- Khng hong h thng tài chính ngân hàng, khng hong kinh t: ngân hàng
là kênh ch yu thc hin huy đng và cho vay phát trin kinh t. Hot đng ngân
hàng là hot đng kinh t mang tính dây truyn. T l n xu cao nu không kp
thi có bin pháp x lý s gây thua l cho ngân hàng. Hot đng huy đng vn, cho
vay, đu t do vy b thu hp nh hng tiêu cc đn s tng trng ca nn kinh t
đng thi trc tip làm khng hong h thng tài chính ngân hàng và khng hong
kinh t xã hi.
 i vi khách hàng
- Gim tc đ chu chuyn vn: trong nn kinh t hin đi, hu ht các hot
đng thanh toán giao dch ca khách hàng đu đc thc hin thông qua ngân hàng

và hot đng kinh doanh ca khách hàng cng ch yu da vào vn vay ngân hàng.
17

Do vy, tình trng n xu dây da khó đ̀i ca khách hàng s làm nh hng trc
tip đn quan h ca khách hàng vi ngân hàng, làm gim tc đ chu chuyn vn
ca khách hàng.
- Tng chi phí hot đng: có th nói, ngân hàng là t chc cung ng vn r
nht cho các doanh nghip. Nu mt doanh nghip có khon n xu  mt ngân
hàng nào đó, doanh nghip s khó vay vn đc  mt ngân hàng khác. Vì nhu cu
vn kinh doanh, buc doanh nghip phi vay vn  nhng ngun khác vi lãi sut
cao hn. T đó làm tng chi phí hot đng ca doanh nghip.
- Gim uy tín: vic phát sinh n xu s làm khách hàng b mt uy tín đi vi
ngân hàng. Do đó, n xu phát sinh s là vt cn ln gây ra khó khn cho khách
hàng trong vic tip cn ngun vn vay. Và s không có mt ngân hàng nào mun
duy trì quan h lâu dài vi doanh nghip có t l n quá hn cao bi đây chính là tín
hiu nói lên hot đng kém hiu qu doanh nghip, và nguy c tip tc không tr n
vay ca doanh nghip.
1.2 Các gii pháp hn ch n xu ca ngân hàng thng mi
1.2.1 Quan nim hn ch n xu
Vi vai trò là mt trung gian tài chính quan trng trong quá trình luân chuyn
vn trong nn kinh t, bt c tác đng tiêu cc nào đi vi ngân hàng cng gây ra
nhng hu qu khó lng. Trong đó n xu là mt yu t cn đc đc bit quan
tâm, mt t l n xu cao không ch nh hng đn bn thân ngân hàng mà còn có
nguy c gây ra khng hong cho c h thng và nn kinh t. Do vy, công tác hn
ch và x lý n xu chim mt vai trò vô cùng quan trng, đm bo cho s vn
hành an toàn ca ngân hàng, nâng cao cht lng tín dng, gim ti mc thp nht
tn tht cho ngân hàng.
Trong lun vn này, quan nim v hn ch n xu đc s dng nht quán
nh sau:
Hn ch n xu là các bin pháp chính sách, công c đc ngân hàng s

dng trc trong và sau khi cp tín dng đ đm bo hn ch đn mc ti thiu kh
nng phát sinh các khon n xu. Và trong trng hp n xu đã phát sinh thì s