Giải pháp phát triển giao dịch hoán đổi lãi suất tại ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

NGÔ TH THÙY DNG




GII PHÁP PHÁT TRIN GIAO DCả ảOÁN I LÃI SUT
TI NGÂN ảÀNG TMCP U T VÀ PảÁT TRIN
VIT NAM


LUN VN TảC S KINả T





THÀNH PH H CHÍ MINH - NM 2014

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

NGÔ TH THÙY DNG



GII PHÁP PHÁT TRIN GIAO DCả ảOÁN I LÃI SUT
TI NGÂN ảÀNG TMCP U T VÀ PảÁT TRIN VIT NAM

CHUYÊN NGÀNH: NGÂN HÀNG
MÃ S: 60340201

LUN VN TảC S KINả T


NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS BÙI KIM YN



THÀNH PH H CHÍ MINH - NM 2014




LI CAM OAN
TôiăxinăcamăđoanărngăđơyălƠăcôngătrìnhănghiênăcu ca riêng tôi, có s h tr t
giáoăviênăhng dn là PGS. TS Bùi Kim Yn. Các ni dung nghiên cuătrongăđ
tài này là trung thc,ăvƠăchaăđc công b trong bt k công trình nghiên cu nào.
Nhng s liu trong bng biu phc v cho vic phân tích, nhnăxét,ăđánhăgiáăđc
chính tác gi thu thp t các ngun khác nhau có ghi trong phn tài liu tham kho.
Nu có bt k s gian ln nào, tôi xin chu hoàn toàn trách nhimătrc Hiăđng
cngănhăkt qu lunăvnăca mình.
TPHCM,ăngƠyăăăăthángăăăănmă2014
Tác gi

MC LC
CảNẢă1:ăầÝăầUN V PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT 1
1.1 GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT 1
1.1.1 KHÁI NIMăảOÁNăI LÃI SUT 1
1.1.2 VAI TRÒ CAăảOÁNăI LÃI SUT 6
1.1.2.1ăi vi nn kinh t 6
1.1.2.2ăi vi t chc tài chính (TCTC) 7
1.1.2.3ăi vi các doanh nghip 7
1.1.3 CÁC CH TH TảAMăẢẤAăảOÁNăI LÃI SUT 8
1.1.3.1ăNỂi s dng cui cùng (End users) 8
1.1.3.2 T chc tài chính trung gian (Intermediaries) 8
1.1.4 CÁCH YTăẢẤÁăI VI GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT 9
1.1.5 LI ÍCH CAăảOÁNăI LÃI SUT 9
1.1.5.1 Phòng nga ri ro lãi sut, t giá 9
1.1.5.2 Tn dng li th sỊăsáỉểăđ gim chi phí vn 12
1.1.5.3 Qun lý dòng tin mt cách hiu qu,ăẾợỉăđi tài sn n-tài sn có 14
1.1.5.4 To li nhun da vào nhng d đỊáỉăđúỉỂăố din bin th ỏọng
15

1.2 RI RO CA GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT 16
1.2.1 Ri ro tín dng: 16
1.2.2 Ri ro th ỏọng: 16
1.2.3 RiăọỊăẾăbn: 16
1.2.4 Ri ro thanh khon: 17
1.2.5 Ri ro chính tr: 17




1.3 PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT 17
1.3.1 Khái nim v phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 17
1.3.2 Các ch ỏiêỐăđáỉểăỂiáăs phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 18
1.3.2.1 T l ỏỉỂăỏọng 18
1.3.2.2 T l các hịăđỉỂăểỊáỉăđi lãi sut xu 19
1.3.2.3 S khách hàng tham gia giao dẾểăểỊáỉăđi 19
1.3.2.4 Li nhun giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 19
1.3.3 Các nhân t ỉểăểỉỂăđn s phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 20
1.4 KINH NGHIM PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT TRÊN TH
GII 21
1.4.1 Tình hình phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut trên th gii 21
1.4.2ăCáẾăđiu kin cn thiỏăđ phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 26
1.5 CÁC NGHIÊN CUăTậCăÂY………………… …………………………… 28
KT LUNăCảNẢă1 29
CảNẢă 2:ă TảC TRNG PHÁT TRIN GIAO DCảă ảOÁNă I LÃI SUT
TẤăNẢÂNăảÀNẢăTMCẫăUăTăVÀăẫảÁTăTậẤN VIT NAM 30
2.1 S CN THIT PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT TI VIT
NAM 30
2.1.1ăXỐăểng hi nhp quc t 30
2.1.2ăCăẾể t do hóa lãi sut 31

2.1.3 S biỉăđng ca t giá 32
2.1.4 Vay n ỉc ngoài 33
2.2 CăS PHÁP LÝ TRONG VIC PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI
SUT TI VIT NAM 35
2.2.1 CáẾăỌỐỔăđnh hin hành 35




2.2.2 Mt s ni dung c th ệiêỉăỌỐaỉăđn vic thc hin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi
sut hin nay ti Vit Nam 35
2.2.2.1 Các loiăểỊáỉăđi lãi sut ti Vit Nam 36
2.2.2.2ăiu kin thc hin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 36
2.2.2.3 Gii hn v thi hn và s vn gẾăểỊáỉăđi lãi suỏăđi vi mt DN
37
2.3 THC TRNG PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT TI NGÂN
ảÀNẢăTMCẫăUăTăVÀăẫảÁTăTậẤN VIT NAM 38
2.3.1 Quy trình thc hin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut ti BIDV 38
2.3.2 Thc trng phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut ti Ngân hàng TMCP
ỐăỏăốỢăẫểáỏăỏọin Vit Nam 40
2.3.2.1 Thc trng chung 40
2.3.2.2 Thc trng phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut ti Ngân hàng
TMCẫăỐăỏăốỢăẫểáỏăTọin Vit Nam 43
2.4ă ÁNảă ẢẤÁă CảUNẢă V THC TRNG PHÁT TRIN GIAO DCH HOÁN
I LÃI SUT TẤăNẢÂNăảÀNẢăTMCẫăUăTăVÀăẫảÁTăTậẤN VIT NAM 50
2.4.1 Thành tỐăđỏăđc: 50
2.4.2 Các vỉăđ hn ch: 51
2.4.3 Nguyên nhân hn ch s phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 52
2.4.3.1ăẦểỐỉỂăịểáịăệýăẾểaăđỔăđ, rõ ràng 52
2.4.3.2 Th ỏọng tài chính ViỏăNamăẾểaăịểáỏăỏọin 54

2.4.3.3 Lãi sut, t ỂiáăẾểa phỉăáỉểăđúỉỂăẾỐỉỂ- cu th ỏọng 55
2.4.3.4ăCăs h tng, công ngh ỏểôỉỂăỏiỉăẾểaăđng b 57
2.4.3.5 Tọìỉểăđ hiu bit ca cán b nhân viên ngân hàng v nghip v
ểỊáỉăđi lãi sut vn còn hn ch 58
2.4.3.6 Tâm lý ca doanh nghip Vit Nam 58




2.4.3.7 Kin thc ca nhiu doanh nghip v giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut còn
thp 59
2.4.3.8 Chi phí cung cp giao dch cao 60
2.4.3.9 Không có mt tham chiu chuỉăẾểỊăđng VND 60
KT LUNăCảNẢă2 61
CảNẢă3:ăẢẤI PHÁP PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT TI
NẢÂNăảÀNẢăTMCẫăUăTăVÀăẫảÁTăTậẤN VIT NAM 62
3.1 TRIN VNG PHÁT TRIN GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT TI NGÂN
ảÀNẢăTMCẫăUăTăVÀăẫảÁTăTậẤN VIT NAM 62
3.2 GII PHÁP PHÁT TRIN GIAO DCảă ảOÁNă I LÃI SUT TI NGÂN
ảÀNẢăTMCẫăUăTăVÀăẫảÁTăTậẤN VIT NAM 63
3.2.1 Nhóm gii pháp to nn tng cho phát trin giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut 63
3.2.1.1 Hoàn thin và phát trin th ỏọnỂăỏỢiăẾểiỉể……………………… 63
3.2.1.2 Hoàn thin chính sách lãi sut 65
3.2.1.3ăiỐăểỢỉểăẾăẾể t giá linh hot 66
3.2.1.4 Hoàn thiỉămôiăỏọng pháp lý 67
3.2.1.5ăNợỉỂăẾaỊăỏọìỉểăđ ẾểỐỔêỉămôỉăốỢăđỊăđc ngh nghip caăđiăỉỂă
cán b 69
3.2.1.6 HiỉăđiăểựaăẾăs h tng, công ngh thông tin 70
3.2.2 Nhóm gii pháp h tr 72
3.2.2.1 Xây dỉỂăđng cong lãi sut chun 72

3.2.2.2 Xây dng t chẾăđnh mc tín nhim 73
3.2.2.3 NHNN h tr, phi hp vi các TCTC cung cp sn phmăểỊáỉăđi
trong công tác nâng cao nhn thc ca DN 73
3.2.2.4 NHNN cỉăđy mnh m ca th ỏọng cho nhiỐăđiăỏng tham
gia 74




3.2.2.5ăNảTMăđy mnh hoỏăđng marketing gii thiu sn phmăểỊáỉăđi
74
3.2.2.6 NHTM yêu cu v vn và th chp trong giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut
77
3.2.2.7 NHTM ch đng s dỉỂăểỊáỉăđi lãi sut trong chiỉăệc qun tr
ri ro ca NH 77
3.2.2.8ăNảTMăỏỉỂăẾng hp tác quc t vi các t chc tài chính khu vc
và th gii 77
3.2.2.9 Giiăịểáịăđi vi doanh nghip 78
KT LUNăCảNẢă3……………………………………………………………… 80
KT LUN CHUNG
PH LC
NH GIÁ GIAO DCảăảOÁNăI LÃI SUT

DANH MC CÁC T VIT TT
ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu
BIDV :ăNgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit Nam
BIS : Ngân hàng Thanh toán quc t
CCS :Hoánăđi tin t chéo
DN : Doanh nghip
FRA : Hpăđng k hn v lãi sut
HLSăăăăăăăăăă :ăHoánăđi lãi sut
IRS :Hoánăđi lãi sută1ăđng tin
ISDA : Hip hiăHoánăđi và Phái sinh quc t
LIBOR : Lãi sut liên ngân hàng London
NH : Ngân hàng
NHTM :ăNgơnăhƠngăthngămi
NHNN :ăNgơnăhƠngănhƠănc
PGBank :ăNgơnăhƠngăTMCPăXngăDu Petrolimex
T-bill : Tín phiu Kho bc
TCTC : T chc tài chính
TCTD : T chc tín dng







DANH MC CÁC BNG BIU ậ HÌNH V

1. DANH MC CÁC BNG BIU

BNG
NI DUNG
TRANG
Bngă1.1
Tácăđngăcaălƣiăsutăđiăviăchăthăthamăgiaăgiaoădch
15
Bngă1.2
Giáătrăcácăgiaoădchăpháiăsinhălƣiăsutătrênăthăgiiătănmă2008ă
– 2013
22
Bngă1.3
Ktăquăkhoăsátăsăngiăsădngăgiaoădchăhoánăđiălƣiăsută
doăISDAăthcăhin
23
Bngă2.1
QuyătrìnhăthcăhinăgiaoădchăhoánăđiălƣiăsutătiăBIDVă(bană
hành ngày 31/12/2009)
38
Bngă2.2
Mtăsăgiaoădchăhoánăđiălƣiăsută1đngătinăđƣăđcăthcăhină
tiăVităNam
41
Bngă2.3
Doanh s thc hin giao dchăhoánăđi lãi sut ti NH BIDV
44
Bngă2.4
Mt s giao dch hoánăđi lãi sut thc hin ti BIDV

45
Bngă2.5
Li nhun t giao dch giao ngay và giao dchăHLSăti BIDV
t nmă2008-2010
46
Bngă2.6
Doanh s giao dchăhoánăđi lãi sut ti 1 s NHTMătrongănc
48
Bngă2.7
 sâu tài chính (M2/GDP) ti mt s quc gia
54




2. DANH MC CÁC HÌNH V
HÌNH
NI DUNG
TRANG
Hình 1.1
Hoánă đi lãi sut thc hin gia 2 t chc có khe h k hn
khác nhau
15
Hình 1.2
T trng các công c phái sinh trên th trng OTC (tính vào
thi đim tháng 6/2013)
22
Hình 1.3
Mt giao dchăhoánăđi lãi sutăđc thc hin trên Reuters
24

Hình 2.1
Căcu ch n nc ngoài ca VităNamănmă2012
34
Hình 2.3
S binăđng t giá ca VND và mt s đng tin so vi USD
57













LI M U
Cùng vi s phát trin ca kinh t th giiă vƠăxuăhng hi nhp kinh t
toàn cu, công c phái sinh ngày càng tr nên quan trngăvƠăđc s dng rng rãi
trong công tác phòng nga và hn ch riăro.ăTrongăđó,ăphi nhcăđn công c có s
phát trinăvt bc nht trong nhngănmăvaăqua,ăđóălƠăcôngăc hoánăđi lãi sut.
K t giao dchăđuătiênăvƠoănmă1981,ăhoánăđi lãi sutăđƣăchngăminhăđc tm
quan trng ca mình trong công tác phòng nga ri ro và nhanh chóng tr thành
công c có s dăgiao dch chim t trng ln nht trên th trng OTC ca th gii.
Th nhng,ă ti th trng Vit Nam, doanh s giao dchă hoánăđi lãi sut
chim mt t trng rt nh. Mcădùăđƣăđc phép thc hin t nmă2003,ăhoánăđi
lãi sut vn là công c tngăđi mi m vi c ngơnăhƠngăthngămi và các doanh

nghip. Th nhng,ătrongă quáă trìnhă hi nhp hin nay, khi mà nhng ri ro bin
đng trên th trng quc t ngày càng có s tácăđng mnh m ti nn kinh t Vit
Nam thì vic thiu vng nhng công c phái sinh nhăhoánăđi lãi sut thc s là
mt thách thc không nh đi vi các doanh nghip nói riêng và c nn kinh t Vit
Nam nói chung. Do vy, vic phát trin công c hoánăđi lãi sut là mt vic làm rt
cn thit. Chính vì vy, tác gi đƣăchn và nghiên cu đ tƠiă“Gii pháp phát trin
giao dchăhoánăđi lãi sut tiăNgơnăhƠngăthngămi c phnăuăTăvƠăPhátăTrin
VităNam”ălƠmălunăvnătt nghip ca mình.
MC TIÊU NGHIÊN CU
 tài nghiên cuăđaăraănhm gii quyt các vnăđ sau:
 Làm sáng t mt s vn đ lý lun v phát trin giao dchăhoánăđi lãi sut.
 Nghiên cu tình hình phát trin giao dchăhoánăđi lãi sut trên th gii. T
đó,ăchoăthy s cn thit phi phát trin giao dch này ti các NHTM Vit
Namănóiăchungăcngănh Ngân hàng TMCP uătăvƠăPhát trin Vit Nam
nói riêng.




 Phân tích tình hình phát trin giao dchă hoánă đi lãi sut ti Ngân hàng
TMCPăuătăvƠăPhátătrin Vit Nam t nmă2008ă– 2013. T đó,ăđaăraă
nhng mt hn ch s phát trin giao dch này.
  xut mt s gii pháp cn thităđ phát trin giao dchăhoánăđi lãi sut
ti các NHTM VităNamănóiăchungăcngănhăNgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠă
Phát Trin Vit Nam nói riêng.
ẤăTNG NGHIÊN CU:  tài tp trung nghiên cu v tình hình phát trin
giao dchăhoánăđi lãi sut ti Ngân hàng TMCP uătăvƠăPhátătrin Vit Nam .
Quaăđó,ătìmăraăgii pháp nhm phát trin giao dch này.
PHM VI NGHIÊN CU:  tài tp trung nghiên cu giao dchăhoánăđi lãi sut
ti th trng th gii và th trng Vit Nam, tình hình phát trin ti Ngân hàng

TMCPău tăvƠăPhátătrin Vit Nam trong khong thi gian t nmă2008-2013.
ẫảNẢăẫảÁẫăNẢảẤÊNăCU
Lunăvnăs dngăphngăphápăthuăthp thông tin, thng kê mô t, phân tích, so
sánh,ăđi chiuầđiăt căs lý lunăđn thc tin nhm gii quyt và làm sáng t
mcăđíchăđtăraătrongăđ tài nghiên cu.
KT CU LUNăVN
Ni dung ca lunăvnăgmă3ăchng:
Chngă1:ăLỦălun v phát trin giao dchăhoánăđi lãi sut.
Chngă2:ăThc trng phát trin giao dchăhoánăđi lãi sut ti Ngân hàng
TMCPăuătăvƠăPhátăTrin Vit Nam
Chngă3:ă Gii pháp phát trin giao dchăhoánă đi lãi sut ti Ngân hàng
TMCPăuătăvƠăPhátăTrin Vit Nam



1



CHNG 1: Lụ LUN V PHÁT TRIN GIAO DCH HOÁN I LÃI
SUT
1.1 GIAO DCH HOÁN I LÃI SUT
1.1.1 KHÁI NIM HOÁN I LÃI SUT
Hoánăđi là mt sn phm phái sinh tài chính bao gm hai bên thc hin mt
chui các thanh toán cho bên còn li vào mt khong thiăgianăxácăđnh vi mc giá
đƣăđc tha thun  thiăđim hin ti (Howard Corb, 2013). Ví d, mtăbênăđi
tácăđangănhnăđc mt dòng tin t mt khonăđuătănhngăvìălỦădoănƠoăđó,ăli
mun có mt dòng tin khác vi dòng tinămƠămìnhăđangăth hng. Chính vì vy,
bênăđi tác này s liên lc vi nhà môi gii và thc hin mt v th đi nghch trong
giao dch.

Khác vi quyn chn hay hpăđngătngălai,ătrongăđó,ăgiáăcăs t lnăđu
đƣăđc các bên năđnh theo hpăđng, trong mt hpăđngăhoánăđi, mt phn
thanh toán có th thc hinătheoăgiáătngălai,ăchaăxácăđnh khi ký hpăđng. Tùy
thuc vào s binăđng ca lãi sut, t giá, giá chng khoán, hoc giá hàng hóa mà
mt bên s thu li nhun hay b l. Hu ht sn phmăhoánăđiăđc mua bán trên
th trngăOTC,ăđc kí kt trc tip gia hai ngân hàng hoc gia khách hàng vi
ngân hàng.
Hàng hóa trên th ỏọỉỂăểỊáỉăđi: rtăđaă dngănhălƣiăsut, tin t, hàng
hóa, c phiuầTrongăđó,ăhoánăđi lãi sut và hoánăđi tin t là 2 sn phmăcăbn
nht.
 Hoánăđi lãi sut là mtăhoánăđiămƠătrongăđóăc haiăbênăđng ý trao
đi mt chui các thanh toán tin lãi daătrênă1ăđng tin. Kt qu thanh toán
đc da trên mt khon vn gc,ănhngăcácăbênăs không thanh toán s vn
gc này (Brian Coyle, 2001).
2



Ví d: Quantum Electronics thc hin mt giao dchă hoánă đi lãi sut có
khon vn gc là $20 triu vi ABSwaps trong thiăgiană2ănm.ăăHpăđng hoán
đi có niădungănhăsau:ăQuantumăElectronicăđng ý thanh toán theo lãi sut c
đnhă9.75%/nmăchoăABSwapsăvƠănhn thanh toán theo lãi sut LIBOR 6 tháng t
ABSwaps.ăHoánăđi c th hóa vic thanh toán s đc thc hin mi sáu tháng vi
lãi sut th niăđcăxácăđnh biăLIBORăvƠoăđu mi k 6 tháng. Tt c các thanh
toánăđu da trên gi đnh 6 tháng có 180 ngày và 360 ngày trong mtănm.(Nguyn
Th Ngc Trang, 2013)
Dòng tin caăhoánăđi lãi sut t gócăđ công ty Quantum Electronic:

Ghi chú: L
t
(180) là lãi sută LIBORă6ăthángă vƠoăngƠyătăvƠăqătngătrngăchoă (s
ngày/360)
Vào mi k thanh toán, khon thanh toán mà Quantum Electronic nhnăđc là:
$20.000.000*(LIBOR-9.75%)*(S ngày/360)
Kt qu thanh toán thc t trong giao dchăhoánăđi lãi sut này là:
Ngày
LIBOR
(%)
ABSwaps
chi tr
Quantum
Electronic chi tr
Thanh toán thun cho
Quantum Electronic
0
9.00



180
9.75
$900.000
$975.000
-$75.000
360
10.00

975.000
$975.000
$0
540
10.50
1.000.000
$975.000
$25.000
720

1.050.000
$975.000
$75.000
20tr$(0.0975)q
20tr$(0.0975)q
20tr$(0.0975)q
Ngày bt
đu
Ngày 180
Ngày 360
Ngày 540
Ngày 720
20tr$*L
0
(180)*q
20tr$*L
180
(180)q
20tr$*L
360

(180)*q
20tr$*L
540
(180)*q
20tr$(0.0975)q
3



T kt qu thanh toán trên cho thy: Nu lãi sut LIBOR > 9.75% thì
Quantum Electronic s nhn mt khon thanh toán t ABSwapsăvƠăngc li nu
LIBOR < 9.75% thì Quantum Electronic phi thc hin thanh toán cho ABSwaps.
 V bn cht,ăhoánăđi tin t cngănhăhoánăđi lãi sutănhngăđc
thc hin bngă2ăđng tină khácănhau,ădoăđóăcònăđc gi lƠăhoánăđi lãi
sutăhaiăđng tin.ăTrongăhoánăđi tin t, s vn gcăthngăđcătraoăđi
vào thiăđim btăđuăvƠăđáoăhn ca hpăđng.
Ví d: Reston thc hin mtăhoánăđi tin t vi GSI theo ni dung công ty
s thc hin mt chui các thanh toán tin lãi mi naănmăbng EUR cho GSI vi
lãi sută4.35%/nm,ăda trên vn gc là 10 triuăeuro.ăng thi GSI s tr cho
Reston tin lãi mi naănmăbng USD vi lãi sută6.1%/nmătrongăvòngă2ănm,ă
da trên s vn gc là 9.804 triuăđôla.ăHaiăbênăs traoăđi khon vn gc vào thi
đim btăđu và kt thúc giao dch. (Nguyn Thi Ngc Trang, 2013)
Vào mi k thanh toán: Reston s thanhătoánăchoăGSI:ă€10*4.35%*0.5=ă€217.500
Reston s nhnăđc t GSI: $9.804*6.1%*0.5= $299.022
Dòng tin ca mtăhoánăđi tin t t quanăđim ca Reston:

Mi quan h giaăểỊáỉăđi lãi suỏăốỢăểỊáỉăđi tin t (Nguyn Th Ngc Trang,
2013, trang 516)


Ngày
btăđu
Ngày
thanh toán 1
Ngày
thanh toán 2
Ngày
thanh toán 3
Ngày
kt thúc
€10.000.00
$9.804.000
€ă217.500
$299.022
$299.022
$299.022
€ă217.500
€ă217.500
$9.804.000 +$299.022
=$10.103.032
€10.000.000ă+ €ă217.500
= €10.217.500
4

Nhăvy, chúng ta có th kt hpăhaiăhoánăđi tin t đ cho ra mtăhoánăđi
lãi sutăcngăgingănhăchúngătaăcóăth kt hp mtăhoánăđi tin t vi mt hoán
đi lãi sutăđ to ra mtăhoánăđi tin t khác.
(Xét v bn cht, hai giao dch này khá ging nhau, chính vì th, trong lun
ốỉ,ăỏáẾăỂi xin giăểỊáỉăđi lãi suỏă1ăđng tiỉăốỢăểỊáỉăđi tin t ệỢăểỊáỉăđi lãi
sut)
Bn cht ca giao dẾểăểỊáỉăđi lãi sut
Mt là,ăhoánăđi lãi sut là s kt hpăđng thi gia nghip v mua và bán
trái phiu.
Ví d:
Mt DN tin hành phát hành trái phiu có lãi sut th ni k hnă4ănm.ă
Tng giá tr đt phát hành là $40 triu,ătheoăđóăvicăthanhătoánălƣiăđc tin hành
hƠngănmătheoălƣiăsut LIBOR. Dòng tin DN phiăthanhătoánăchoăđt phát hành
trái phiuănhăsau:
Tr EUR c đnh
Nhn USD c đnh
Tr USD th ni
Nhn EUR c đnh
Tr USD th ni

Nhn USD c đnh
+

Tr USD th ni
Nhn EUR th ni
Tr EUR c đnh
Nhn USD th ni
Tr EUR c đnh
Nhn EUR th ni
+

Tr USD c đnh
Nhn EUR th ni
Tr EUR th ni
Nhn USD th ni
Tr USD c đnh
Nhn USD th ni
+


Tr USD c đnh
Nhn EUR c đnh
Tr EUR th ni
Nhn USD c đnh
Tr EUR th ni
Nhn EUR c đnh
+

5

Bên cnhăđó,ăDNănƠyăcngămuaătráiăphiu k hnă4ănmăvi tng giá tr $40
triu,ăđc thanh toán lãi sut c đnhălƠă6%/ănm.ăDòngătin DN nhnăđc t vic
đuătătráiăphiuănhăsau:

Kt hp 2 dòng tin trên, giao dchăhoánăđi lãi sutăđc hình thành.

Trongăđó,ăngi thanh toán theo lãi sut th ni trong giao dch hoán đi lãi
sutălƠăngi mua trái phiu lãi sut c đnh và phát hành trái phiu lãi sut th ni.
VƠăngc li,ăngi thanh toán theo lãi sut c đnhălƠăngi mua trái phiu lãi sut
th ni và phát hành trái phiu lãi sut c đnh.
Hai là,ăhoánăđi lãi sut là mt chui các giao dch k hn v lãi sut (FRA)
Ví d: Hai bên A và B ký kt 1 hpăđng FRA 6 tháng vi giá tr là $20 triu.
Theoăđó,ăvƠoăngƠyăđáoăhn, A s thanh toán theo lãi sut LIBOR 6 tháng cho B còn
6



B s thanh toán theo lãi sut c đnh 5% cho A. Gi s vƠoăngƠyăđáoăhn, lãi sut
LIBOR lúc này là 5.8%. Vy:
A nhn: 5%*0.5* $20.000.000=$500.000
A tr: 5.8%*0.5* $20.000.000=-$580.000
Thanh toán ròng: -$80.000
Qua ví d trên, có th thy mt hpăđng k hn lãi sutănhălƠă1ăk thanh
toán ca giao dchăhoánăđi lãi sut.ăTrongăđó,ăv th caăngi bán FRA gingănhă
v th caăngi thanh toán theo lãi sut th ni và v th caăngi mua FRA ging
nhăngi thanh toán theo lãi sut c đnh trong giao dchăhoánăđi. Thông qua
giao dchăhoánăđi cho phép các nhà giao dch có th tin hành boăđm ri ro lãi

sut mt cách dài hn, gim s cn thit phi tin hành các giao dch tunăhoƠnănhă
trong giao dch k hn.
1.1.2 VAI TRọ CA HOÁN I LÃI SUT
Theo Don M. Chance (2003), hoánăđi lãi sut là công c rt hiu qu trong
vic phòng nga riăro,ăđc bit là trong trung dài hn. T giao dchăhoánăđiăđu
tiênăđc thc hinăvƠoănmă1981ăgia World Bank và IBM, th trngăhoánăđi
ngày càng phát trin và dn chim t trng ln nht th trng phái sinh toàn cu.
Tính ti tháng 06/2013, tng s dăgiaoădchăhoánăđi lãi sutăđt 450.223 t USD,
gpăhnă50.000ăln so viănmă1982.ăVi s phát trinăvt bcănhăvy,ăhoánăđi
lãi sut phnănƠoăđƣăchngăminhăđc vai trò caămìnhăđi vi các ch th tham gia
cngănhăđi vi nn kinh t.
1.1.2.1 i vi nn kinh t
Diăgócăđ phơnătíchăv mô, s phát trin ca th trng phái sinh nói chung
cngănhăs phát trin ca th trngăhoánăđi lãi sut nói riêng có vai trò rt ln
đi vi nn kinh t ca mi qucăgia,ăđc bitătrongăđiu kin hi nhp kinh t quc
t nhăhin nay.
7



 S phát trin ca th trngăhoánăđi góp phn to ra s phát trin hoàn thin
ca các th trng khác. Vi bn cht là 1 công c phòng nga ri ro thì th trng
này s h tr cho th trng trái phiu, th trng tín dng, th trng ngoi hiầă
phát trin năđnh, hiu qu, góp phnăthúcăđy nn kinh t tngătrng và phát trin
bn vng.
 Th trngăhoánăđi phát trin s toăđiu kin thun li thu hút vnăđuătă
nc ngoài, thu hút các doanh nghipăncăngoƠiăđuătăvƠoăVit Nam. Quá trình
này gn lin vi s tinătng, nim tin caănhƠăđuătăv mcăđ phòng nga ri ro
khi nn kinh t cóăđ các bin pháp phòng nga,ăđ nhƠăđuătăbo toàn và to li
nhun,ăcngănhăch đng trong các k hochăđuătăkinhădoanh.ă

1.1.2.2 i vi t chc tƠi chính (TCTC)
ViăốaiăỏọòăệỢăỉểỢămôiăỂii:ăcácăTCTCăthuăđcăphíătăvicălƠăđiădinăgiaoă
dch,ăthuăchênhălchăgiaălƣiăsutăhoánăđiăthanhătoánăhocăphíătrătrcăđădƠnăxpă
giaoădch.ăngăthi,ăhătrăkhănngămărng,ăphátătrinăcácăhotăđngăkhácănh:ă
huyăđngăvn,ăchoăvay,ădchăvăthanhătoán,ătăvn.
ViăốaiăỏọòăệỢăỉểỢăđỐăỏ: cácăTCTCăthamăgiaăvƠoăcácăgiaoădchăhoánăđiăviă
mcăđíchăphòngăngaăriăroăhocăvìăliănhun.ăơyălƠămtăyuătărtăthunăliăchoă
cácă ngơnă hƠngă vìăcácăsnăphmă kinhădoanhă vƠăsnăphmăhoánăđiă cngănhă sn
phmăpháiăsinhăgnălinăviănhau,ăcácănhơnăviênăcóăsăhiuăbit,ănghipăvăchuyênă
sơuăvƠăngơnăhƠngăcóăngunăvnălinhăhotăcóăthădădƠngăđiuăchuynăgiaăcácăhotă
đngăđuăt.ăQuaăđó,ăngơnăhƠngăcóăthăthcăhinăqunălỦăcăcuătƠiăsnăn-tƠiăsnăcóă
theoăđnhăhngăchinălcăvƠăchinăthutăcaăngơnăhƠng.ăngăthi,ăphòngăngaă
riăroălƣiăsut,ătăgiá,ăcuătrúcăliăcácămcănhmămcătiêuătiăđaăhóaăliănhun,ătiă
thiuăhóaăriăroăvƠăchiăphí.
1.1.2.3 i vi các doanh nghip
HoánăđiălƣiăsutălƠăcôngăcăgiúpăDNăphòngăngaăvƠăhnăchăcácăloiăriăroă
doăsăbinăđngăcaălƣiăsut,ătăgiá.ăQuaăđó,ăđmăboăchoăcácăDNăkhôngăchuăcácă
8



khonălădoăcácăbinăđngăbtăliătăcácăyuătătrên,ăboăđmăliănhun,ăduyătrìăktă
quăkinhădoanhătheoăđúngăkăhochăđƣăđăra.ă
Bên cnhăđó,ăgiúpăcácăDNănơngăcaoăhiuăquăqunătrătƠiăsnănă- tƠiăsnăcó,ă
sădngăvnăhiuăquănhăcơnăđiăđcălungătinăbngăcáchăcăcuăliătƠiăsnănă-
tƠiăsnăcóăvƠăgimăbtăchiăphíăvnăchoăDN.ăngăthi,ăDNăcóăthătoăliănhunănuă
nhnăđnhăđúngădin binăthătrng.
1.1.3 CÁC CH TH THAM GIA HOÁN I LÃI SUT
1.1.3.1 Ngi s dng cui cùng (End users): cóăthălƠămtăDN,ămtăquă
huăbng,ăquăphòngăngaăriăroăhocăbtăkìămtătăchc,ăcáănhơnănƠoăđó.ăHăthamă

giaăgiaoădchăhoánăđiălƣiăsutănhmămc đíchăboăvăcácăkhonăvay,ăcácăkhonăđuă
tătrcănhngăbinăđngăcaălƣiăsutăvƠătăgiá,ăcơnăđiăcácălungătin,ăcăcuăliătƠiă
snăn-tƠiăsnăcóăvƠăgimăbtăchiăphíăvnăhocăvìămcăđíchăđuăcătrênăcăsănhnă
đnhăđúngădinăbinăthătrng. (Whittaker, 1987)
1.1.3.2 T chc tƠi chính trung gian (Intermediaries): cóăthălƠăngơnăhƠngă
thngămiă(NHTM)ăhayăngơnăhƠngăđuăt,ăcôngătyăboăhimầ- đóngăvaiătròănhă
nhngănhƠătoălpăthătrng.ăNgoƠiăvicăthamă giaăthătrngăhoánăđiăđăphòngă
ngaăriăroăchoăchínhămình,ăcácăTCTCănƠyăcònăđóngăvaiătròălƠănhƠămôiăgiiăspăxpă
giaoădchăhoánăđiăgiaăhaiăbênăthamăgiaăđăthuăphíădƠnăxpăgiaoădchămƠăkhôngă
chuăbtăkăriăroănƠoăhocăthamăgiaăviăvaiătròălƠămtăbênăgiaoădchăviăkháchăhƠngă
đăthuăchênhălchălƣiăsutăhoánăđiăthanhătoán.ă (Whittaker, 1987)
Ví d:


Các TCTC s thu phí da trên s chênh lch gia lãi sut c đnhăđc nhn
và lãi sut c đnh phi thanh toán. Trong trng hpănƠy,ălƣiămƠăTCTCăcóăđc là
0.5%.
A
11.75%
LIBOR 6 tháng
B
TCTC
12.25%
LIBOR 6 tháng
9



1.1.4 CÁCH YT GIÁ I VI GIAO DCH HOÁN I LÃI SUT
USD IRS-6M LIBOR

SWAP
TENOR
BID
ASK
RATE
SPREAD
RATE
SPREAD
2 – Year
0.835
0.200
0.841
0.205
3 – Year
1.337
0.240
1.343
0.245
5 – Year
2.220
0.225
2.226
0.230
7 – Year
2.841
0.173
2.849
0.178
10 – Year
3.392

0.113
3.398
0.118
Ngun:
Hng ngày, các TCTC tin hành chào giá hpă đngăhoánăđi lãi sut trên
đin thoi hoc thông qua mt h thng giao dchăđin t (đinăhìnhănhăReuters).ă
Ví d nhăđi vi hpăđngăhoánăđi k hnă5ănm,ămtăTCTCăchƠoăgiáă“Bid”ălƠă
2.22% - là mc lãi sut c đnh mà các TCTC snăsƠngăthanhătoánăđ nhn lãi sut
th ni LIBOR 6 tháng t đi tác.ăVƠăngc liăTCTCăđóăs nhn mc lãi sut c
đnhătheoăgiáă“Ask”ă(trongătrng hpănƠyălƠă2.226%)ăđ thanh toán theo lãi sut
th ni LIBOR 6 tháng. S chênh lch giaă “Bidă – Askărate”ă chínhă lƠă phn li
nhun mà các TCTC có th thuăđc.
Thôngăthng lãi sutăhoánăđi s đcăchƠoăgiáăcaoăhnăsoăvi lãi sut tín
phiu Kho bc có cùng thiă giană đáoă hn và khon chênh lchă nƠyă đc gi là
chênh lch lãi sutăhoánăđi (Swap spread). Khon chênh lch này s phn ánh mc
đ ri ro tín dng ca nn kinh t. Mt khi nn kinh t yuăđi,ări ro tín dngătngă
lên thì khon chênh lch này rngăhn. (Cusatis and Thomas, 2005)
1.1.5 LI ệCH CA HOÁN I LÃI SUT
1.1.5.1 Phòng nga ri ro lƣi sut, t giá
10



Theo Choudhry (2005), hoánăđiălƣiăsutălƠăsnăphmăgiúpăkhách hàng phòng
ngaă hiuă quă riă roă bină đngă lƣiă sut,ă tă giáă trongă trungă dƠiă hn.ă Thôngă quaă
nghipăvăhoánăđi,ăriăroătƠiăchínhăđcăphòngăngaăhayăchiăphíăvnăđcăcăđnhă
giúpădoanhănghipădădƠngătpătrungăhnăvƠoăvicăhochăđnhăcácăchinălcăkinhă
doanh.
ỉỂăếỉỂăẾaăỂiaỊăếẾểăểỊáỉăđiăệụiăsỐỏăđăịểòỉỂăỉỂaăọiăọỊăểiỐăỌỐ
Khách hàng có khon vay/tài sn n trung-dài hn bng lãi sut c đnh/th ni

 Tọng hp khách hàng có khon vay trung-dài hn bng lãi sut th ni
 Doanh nghipăđiăvayăvƠăcóădoanh thu cùng mtăđng tin
Trongătrng hp DN có nhu cu bo him ri ro lãi sut, nu DN có ngun
thu bngăđng tin tr n thì DN có th thc hin giao dchăhoánăđi lãi sut mt
đng tinăăđ chuyn lãi sut th ni sang lãi sut c đnh. Vic thc hin giao dch
này s giúp DN c đnh chi phí tr lãi, d tính k hoch kinh doanh d dƠngăhn,ă
chiăphíăxácăđnhătrc, DN ch cn tp trung vào vic lên k hoch kinh doanh hiu
qu.
Ví d: Ngân hàng A và công ty B ký kt hpăđng tín dng bng VND vi
lãi sut th ni. Công ty B mun c đnh chi phí vay vn bng cách tham gia giao
dchăhoánăđi lãi sut viăC.ăTheoăđó,ăcôngătyăBătr cho C lãi sut th ni và nhn
v lãi sut c đnh.

 Doanh nghipăđiăvayăvƠăcóădoanhăthuăbng hai loiăđng tin khác
nhau
Trongătrng hp DN có nhu cu bo him ri ro lãi sut và ri ro t giá, nu
DN có doanh thu bngăđng tin th haiă(khácăđng tin tr n), DN có th thc
hin giao dchăhoánăđi tin t chéoăđ chuyn t lãi sut th ni caăđng tin th
11



nht sang lãi sut c đnh bngăđng tin th hai, vi mc lãi sutăđc c đnh
ngay t thiăđim giao dch. V căbn, vic thc hin giao dchăhoánăđi tin t
chéo giúp DN có th căcu li khonăvayăsangăđng tin phù hp vi thu nhp ca
mình.
Ví d: Ngân hàng A và công ty B ký kt hpăđng tín dng bng USD vi lãi
sut th ni. Tuy nhiên, công ty B có doanh thu bngăVND.ă tránh ri ro, công ty
B tham gia giao dchăhoánăđi tin t chéo viăCătheoăđóăBăs thanh toán cho C lãi
VND c đnh và nhn v lãi USD th ni. Giao dchănƠyăcóătraoăđi vn gcăđu k

và cui k.


 Tọng hịăỆểáẾểăểỢỉỂăểỐỔăđng vn trung –dài hn bng lãi sut c đnh
ỉểăịểáỏăểỢỉểăỏọáiăịểiu
Trongătrng hpăkháchăhƠngăhuyăđng vn trên th trng bng lãi sut c
đnh, nu lãi sut th trngăcóăxuăhng gim thì chi phí tr lãi cao s là gánh nng
12



choăDN.ăKhiăđó,ăthc hinăhoánăđi lãi sut c đnh sang lãi sut th ni trong k
hn nhtăđnh s giúp DN tn dngăđc xu th lãi sut gimăđ gim chi phí tr lãi.
Khách hàng có tài sỉăđu ỏă(ỏọáiăịểiu, giy t có giá, tin gi, các khoỉăđu
ỏăỆểáẾ)ăbng lãi sut th ni/c đnh
Ngiăđiăvayălƣiăsut th ni lo s lãi sutătng,ăngi cho vay lãi sut th ni
có th lo s lãi sut gim?ăTrongătrng hpănƠy,ăngi cho vay lãi sut th ni có
th thc hin giao dchăhoánăđi lãi sutăđ hoánăđi t lãi sut th ni sang lãi sut
c đnhăđ c đnh thu nhp ca mình.
Khách hàng có tài snăđuătă(tráiăphiu, giy t có giá) vi lãi sut c đnh
nhngăd đoánălƣiăsutătngăcngăcóăth thc hin giao dchăhoánăđi lãi sut mt
đng tinăđ hoánăđi t lãi sut c đnh sang lãi sut th ni nu không mun mt
chiăphíăcăhiătrongătrng hp lãi sut trên th trngăcóăxuăhngătng.
CáẾăỉểỢăđỐăỏăỏểc hiỉăđỐăỏăỆiỉểăếỊaỉểăỏiăỉc ngoài
Ví d: MtăDNănc ngoài thc hinăđuătăkinhădoanhăti Vit Nam. H
vay ngoi t t nc ngoài và chuynăsangăVNDăđ chi tr các chi phí, và sau khi
đƣăcóăli nhun, h s chuyn tin v nc bng cách chuyn t đng Vit Nam
sang ngoi t. Chính s chuynăđi này khinăchoăcácănhƠăđuătăcóăth gp ri ro
v t giá.
Các công c phái sinh nuăđc s dngătrongătrng hp này s giúp các

DNătránhăđc khon thit hiădoătrt giá ngoi t nuăcó.ăinăhìnhănhăvic thc
hin giao dchăhoánăđi tin t chéo s giúpăcácănhƠăđuătăphòngănga ri ro do s
binăđng t giá và c lãi sut và vnăđápăng nhu cu s dng tinăđng trong quá
trình gii ngân vnăđuătănc ngoài và nhu cu chuyn ngoi t v nc.
1.1.5.2 Tn dng li th so sánh đ gim chi phí vn
Gi s mt t chc có phân hng tín dng thp không th gia nhp vào th
trng m đ phát hành trái phiu lãi sut thp,ădoăđó,ăt chc này buc phi s