Phân tích sự tác động của các nhân tố kinh tế vĩ mô đến các chỉ số giá cổ phiếu tại sở giao dịch chứng khoán TPHCM

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
**********



VÕ TH THỐYăDNG



PHÂN TÍCH S TÁCăNG CA CÁC NHÂN
T KINH T VăMỌăN CÁC CH S GIÁ
C PHIU TI S GIAO DCH CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH



LUNăVN THCăSăKINHăT







Tp. H ChíăMinh,ăNm 2015

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
**********



VÕ TH THỐYăDNG



PHÂN TÍCH S TÁCăNG CA CÁC NHÂN
T KINH T VăMỌăN CÁC CH S GIÁ
C PHIU TI S GIAO DCH CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201


LUNăVN THCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. THÂN TH THU THY

Tp. H ChíăMinh,ăNmă2015




LIăCAMăOAN


Tôi xin cam đoan lun vn ắPhân tích s tác đng ca các nhân t kinh t v
mô đn các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán Thành ph H Chí
Minh” là do chính tôi nghiên cu và thc hin di s hng dn ca TS Thân Th
Thu Thy.
Các s liu trong lun vn đc thu thp chính xác và có ngun gc trung
thc. Kt qu nghiên cu trong lun vn này cha đc trình bày hay công b  bt
c công trình nghiên cu nào.

Thành ph H Chí Minh, Ngày tháng nm 2015
Tác gi



HV: Võ Th Thùy Dng

MC LC
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC  TH, HÌNH V
LI M U 1
1. Lý do chnăđ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3.ăiătng và phm vi nghiên cu 2
4.ăPhngăphápănghiênăcu 2
5. ụănghaăca lunăvn 2
6. Kt cu ca lunăvn 3
CHNGă1:ăTNG QUAN V S TÁCăNG CA CÁC NHÂN T KINH T Vă
MỌăN CH S GIÁ C PHIU 4
1.1 Tng quan v ch s giá c phiu 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 Các phng pháp tính ch s giá c phiu 4
1.1.2.1 Phng pháp Passcher 4
1.1.2.2 Phng pháp Laspeyres 5
1.1.2.3 Phng pháp ch s giá bình quân Fisher 5
1.1.2.4 Phng pháp s bình quân đn gin 6
1.1.2.5 Phng pháp bình quân nhân đn gin 6

1.2 Các nhân t kinh t vămôătácăđngăđn ch s giá căphiu 6
1.2.1 Lm phát (Inflation) 6
1.2.2 Lãi sut (Interest rate) 7
1.2.3 Cung tin (Money supply) 8
1.2.4 T giá hi đoái (Exchange rate) 9
1.2.5 Giá tr sn lng công nghip (Industrial production) 10
1.2.6 u t trc tip nc ngoài (Foreign direct investment) 10
1.3 S cn thit phi nghiên cu s tácăđng ca các nhân t kinh t vămôăđn ch s
giá c phiu 11



1.4 Các nghiên cu trên th gii v s tácăđng ca các nhân t kinh t vămôăđn ch
s giá c phiu 12
1.4.1 Nghiên cu ca Mohamed Asmy, Wisam Rohilina, Aris Hassama và Fouad 12
1.4.2 Nghiên cu ca Adel Al-Sharkas 13
1.4.3 Nghiên cu ca Fama và Schwert 14
1.4.4 Nghiên cu ca Mahmudul and Salah Uddin 14
1.4.5 Nghiên cu ca Maxwell Ogbulu và Peter Chinyer 15
1.4.6 Nghiên cu ca Noel Dilrukshan Richards và John Simpson 15
1.4.7 Nghiên cu ca George Filis 16
1.4.8 Nghiên cu ca Sarbapriya Ray 16
1.4.9 Nghiên cu ca Nguyn Minh Kiu và Nguyn Vn ip 17

1.5 Mô hình nghiên cu 18
KT LUNăCHNGă1 19
CHNGă2: THC TRNG V S TÁCăNG CA CÁC NHÂN T KINH T Vă
MỌăN CÁC CH S GIÁ C PHIU TI S GIAO DCH CHNG KHOÁN THÀNH
PH H CHÍ MINH 20
2.1 Các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán Thành ph H Chí Minh 20

2.1.1 Các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán Thành ph H Chí Minh . 20
2.1.1.1 VN-Index 20
2.1.1.2 VN30-Index 21
2.1.1.3 VNMidcap-Index 22
2.1.1.4 VN100-Index 23
2.1.1.5 VNSmallcap-Index 24
2.1.1.6 VNAllshare-Index 24
2.1.2 ụ ngha ca vic áp dng các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán
Thành ph H Chí Minh 24
2.1.3 iu kin sàng lc khi tham gia vào các ch s giá c phiu ti S Giao dch
Chng khoán Thành ph H Chí Minh. 26
2.1.3.1 T cách tham gia vào ch s 26
2.1.3.2 T l c phiu t do chuyn nhng (f) 26
2.1.3.3 Thanh khon 27
2.1.3.4 Gii hn v giá tr vn hóa 28



2.1.4 Công thc chung đ tính các ch s trong b HOSE-Index 29
2.2 Thc trang s bină đng ca các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng
khoán Thành ph H Chí Minh 29
2.2.1 VN-Index 30
2.2.2 VN30-Index 31
2.2.3 VNMidcap-Index 32
2.2.4 VN100-Index 34
2.2.5 VNSmallcap-Index 34
2.2.6 VNAllshare-Index 35
2.3 Các nhân t kinh t vămôătácăđngăđn các ch s giá c phiu ti S Giao dch
chng khoán Thành ph H Chí Minh 36
2.3.1 Lãi sut 36

2.3.2 Lm phát 37
2.3.3 Cung tin 39
2.3.4 T giá hi đoái 40
2.3.5 Giá tr sn lng công nghip 41
2.3.6 u t trc tip nc ngoài 42
KT LUNăCHNGă2 43
CHNGă3: PHÂN TÍCH S TÁCăNG CA CÁC NHÂN T KINH T VăMỌăN
CÁC CH S GIÁ C PHIU TI S GIAO DCH CHNG KHOÁN THÀNH PH H
CHÍ MINH 44
3.1 D liuăvƠăcácăbc nghiên cu 44
3.1.1 Gi thuyt ca mô hình nghiên cu 44
3.1.2 D liu nghiên cu 45
3.1.3 Thng kê mô t s liu 46
3.1.4 Các bc nghiên cu 47
3.1.4.1 Kim đnh tính dng ca chui d liu 48
3.1.4.2 Kim đnh đng liên kt 50
3.2 Kt qu nghiên cu 52
3.2.1 Kt qu mô hình hi quy ca VN-Index 52
3.2.2 Kt qu mô hình hi quy ca VN30-Index 55
3.2.3 Kt qu mô hình hi quy ca VNMidcap-Index 58



3.2.4 Kt qu ca mô hình hi quy ca VN100-Index 61
3.2.5 Kt qu mô hình hi quy ca VNSmallcap-Index 63
3.2.6 Kt qu mô hình hi quy ca VNAllshare-Index 66
3.3ăánhăgiáăs tácăđng ca các nhân t kinh t vămôăđn các ch s giá c phiu ti
S Giao dch Chng khoán Thành ph H Chí Minh 70
KT LUNăCHNGă3 72
CHNGă4: GII PHÁP HN CH S TÁCăNG TIÊU CC CA CÁC NHÂN T

KINH T VăMỌăN CÁC CH S GIÁ C PHIU TI S GIAO DCH CHNG
KHOÁN THÀNH PH H CHÍ MINH 73
4.1ă nhă hng phát trin các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán
Thành ph H Chí Minh 73
4.2 Mt s kin ngh viăNgơnăhƠngăNhƠănc 74
4.2.1 Kim soát tt tình hình lm phát 74
4.2.2 n đnh t giá hi đoái 75
4.2.2.1 Ci thin cán cân thng mi 75
4.2.2.2 a dng hóa các dch v đ thu hút nhiu hn ngun ngoi t 76
4.2.2.3 Thu hút vn đu t nc ngoài 77
4.2.3 iu hành linh hot chính sách tin t 78
4.3 Mt s kin ngh vi y ban ChngăkhoánăNhƠănc 80
4.3.1 Minh bch hóa các thông tin công b trên TTCK 80
4.3.2 Hoàn thin khung pháp lý khi xây dng b HOSE-Index 81
4.3.3 Nâng cao hiu qu vic qun lý, giám sát ca S Giao dch Chng khoán Thành
ph H Chí Minh v vic tuân th các quy tc xây dng và qun lý b HOSE-Index 82
4.3.4 Gia tng hàng hoá niêm yt trên th trng chng khoán 83
4.3.5 Hin đi hóa h thng công ngh thông tin 83
4.3.6 Nâng cao cht lng ngun nhân lc 84
KT LUNăCHNGă4 85
KT LUN 87
TÀI LIU THAM KHO
PH LC





DANH MC CÁC KÝ HIU VÀ T VIT TT

CPI Ch s giá tiêu dùng
EX T giá hi đoái ca USD/VND
FDI u t trc tip nc ngoài
FII u t gián tip nc ngoài
GDP Tng sn phm quc ni
HOSE S Giao dch Chng khoán H Chí Minh
IO Giá tr sn lng công nghip
IR Lãi sut
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
SGDCK S giao dch chng khoán
TTCK Th trng chng khoán
TTGDCK Trung tâm giao dch chng khoán
UBCKNN y ban chng khoán Nhà nc













DANH MC BNG BIU

Bng 2.1: Thng kê mô t d liu nghiên cu 47

Bng 2.2: Kt qu kim đnh nghim đn v ca các bin trong mô hình 49
Bng 2.3: Kt qu kim đnh nghim đn v sai phân bc 1 ca các bin 50
Bng 2.4 Kt qu kim đnh đng liên kt theo phng pháp Johansen 51
Bng 2.5: Kt qu c lng mô hình hi quy ca VN-Index 52
Bng 2.6: Ma trn h s tng quan gia các bin đc lp trong mô hình 53
Bng 2.7: Kim đnh Likelihood trong mô hình hi quy ca VN-Index 53
Bng 2.8: Kt qu hi quy sau khi thêm bin EX 54
Bng 2.9: Kt qu kim đnh White 54
Bng 2.10: Kt qu c lng mô hình hi quy ca VN30-Index 55
Bng 2.11: Ma trn h s tng quan gia các bin đc lp trong mô hình 56
Bng 2.12: Kim đnh Likelihood Ratio 56
Bng 2.13: Kt qu hi quy sau khi loi bin IR, M2, IO, FDI 57
Bng 2.14: Kt qu kim đnh White 57
Bng 2.15: Kt qu c lng mô hình hi quy ca VNMidcap-Index 58
Bng 2.16: Kt qu kim đnh Likelihood Ratio 59
Bng 2.17: Kt qu mô hình hi quy sau khi b sung bin IO 59
Bng 2.18: Kt qu kim đnh White 60
Bng 2.19: Kt qu mô hình hi quy ca VN100-Index 61
Bng 2.20: Kim đnh Wald xác đnh bin cn thit cho mô hình nghiên cu 62
Bng 2.21: Kt qu hi quy sau khi loi bin IR, M2, IO, FDI 62
Bng 2.22: Kt qu kim đnh White 63
Bng 2.23: Kt qu c lng mô hình hi quy ca VNSmallcap-Index 64
Bng 2.24: Kim đnh Likelihood Ratio 64
Bng 2.25: Kt qu hi quy sau khi loi bin IO, FDI 65
Bng 2.26: Kt qu kim đnh White 65
Bng 2.27: Kt qu c lng mô hình hi quy ca VNAllshare-Index 67
Bng 2.28: Ma trn h s tng quan gia các bin đc lp trong mô hình 67
Bng 2.29: Kt qu kim đnh Wald 68

Bng 2.30: Kt qu mô hình hi quy sau khi loi bin IO và FDI 68
Bng 2.31: Kt qu kim đnh White 69
























DANH MCăCÁCă TH VÀ HÌNH V
Hình 1.1 Mô hình nghiên cu 18
 th 2.1: Din bin ca VN-Index giai đon t 2009 ậ 6/2014 31

 th 2.2: Din bin ca VN30-Index giai đon t 2009 ậ6/ 2014 32
 th 2.3: Din bin ca VNMidcap-Index giai đon t 2009 ậ 6/2014 33
 th 2.4: Din bin ca VN100-Index giai đon t 2009 ậ 6/2014 34
 th 2.5: Din bin ca VNSmallcap-Index giai đon t 2009 ậ6/ 2014 35
 th 2.6: Din bin ca VNAllshare-Index giai đon t 2009 ậ 6/2014 36
 th 2.7: Lãi sut và các ch s giá c phiu ti HOSE giai đon t 2009 ậ 6/2014 37
 th 2.8: Lm phát và các ch s giá c phiu ti HOSE giai đon t 2009 ậ 6/2014 38
 th 2.9: Cung tin và các ch s giá c phiu ti HOSE giai đon t 2009 ậ 6/2014 39
 th 2.10: T giá hi đoái và các ch s giá c phiu ti HOSE giai đon t 2009 ậ
6/2014 41
 th 2.11: Giá tr sn lng công nghip và các ch s giá c phiu ti HOSE giai đon
t 2009 ậ 6/2014 42
 th 2.12: u t trc tip nc ngoài và các ch s giá c phiu ti HOSE giai đon t
2009 ậ 6/2014 43
Biu đ 3.1 Các nc nhn kiu hi nhiu nht trên th gii 77





1



LIăMăU

1. Lý do chnăđ tài
Ti Vit Nam, vic thay đi các chính sách kinh t v mô thng xy ra đt ngt
nên đã nh hng đn tâm lý ca các nhà đu t, TTCK và nhng hot đng chung
ca nn kinh t. Do đó vic phân tích s tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn

nn kinh t nói chung, TTCK nói riêng là mt điu cn thit và hu ích. Khi xác
đnh đc các nhân t kinh t v mô tác đng đn TTCK s góp phn đa ra các gii
pháp khc phc khi có s tác đng tiêu cc ca các nhân t kinh t v mô lên TTCK
này, cng nh giúp phát trin TTCK phù hp vi tình hình kinh t.
Hin nay có nhiu bài vit, bài nghiên cu tìm hiu v s tác đng ca các nhân
t kinh t v mô đn TTCK. Tuy nhiên trong mi thi gian và điu kin khác nhau
thì các nhân t tác đng và mc đ tác đng đn TTCK s không ging nhau. c
bit trong điu kin TTCK Vit Nam hin nay vi s ra đi ca nhiu ch s mi
trong b HOSE ậ Index nh VN30, VNMidcap, VN100, VNSmallcap, VNAllshare.
T vn đ nêu trên, đó là gi ý cho vic chn đ tài: ắPhân tích s tác đng ca
các nhân t kinh t v mô đn các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán
Thành ph H Chí Minh”. Lun vn s nghiên cu các nhân t kinh t v mô tác
đng đn các ch s giá c phiu ti HOSE và đo lng mc đ tác đng ca các
nhân t đó.
2.
Mcătiêuănghiênăcu
Mc tiêu nghiên cu ca lun vn:
- úc kt lý lun tng quan v các nhân t kinh t v mô tác đng đn ch s giá
c phiu
- Tin hành phân tích đnh lng đ xác đnh các nhân t kinh t v mô, cng
nh mc đ tác đng ca tng nhân t đn các ch s giá c phiu ti HOSE.
- T nhng kt qu đt đc s có gii pháp nhm hn ch s tác đng tiêu cc
ca các nhân t kinh t v mô lên các ch s giá c phiu ti HOSE.
2


3.ăiătng và phm vi nghiên cu
 đt đc nhng mc tiêu nghiên cu, lun vn hng ti nhng đi tng và
xem xét phm vi nghiên cu nh sau:
 iătng nghiên cu

- Các ch s giá c phiu đc áp dng trong giai đon t 2009 ậ 6/2014 ti
HOSE.
- Các nhân t kinh t v mô có tác đng đn các ch s giá c phiu ti HOSE.
 Phm vi nghiên cu
Các ch s giá c phiu trong giai đon t 2009 ậ 6/2014 ti HOSE, nhm xác
đnh các nhân t kinh t v mô tác đng đn các ch s giá c phiu.
4.ăPhngăphápănghiên cu

Lun vn s dng mt s phng pháp nghiên cu khoa hc, bao gm:
 Phng pháp nghiên cu đnh tính: da trên các bài nghiên cu thc nghim
trên th gii đ xác đnh các nhân t kinh t v mô tác đng đn các ch s
giá c phiu ti HOSE.
 Phng pháp nghiên cu đnh lng: thông qua vic s dng phn mm
Eviews 7.0 đ thc hin các kim đnh nh kim đnh nghim đn v, kim
đnh đng liên kt, kim đnh bin cn thit cho mô hình và thc hin mô
hình hi quy. T đó đa ra kt qu v các nhân t kinh t v mô tác đng đn
các ch s giá c phiu ti HOSE.
5.ăụănghaăca lunăvn
Lun vn s có mt s đóng góp:
 Lun vn đã đa mt s ch s giá c phiu mi vào đ tài nghiên cu đ
phân tích s tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn các ch s giá c
phiu này ti HOSE. ây là đóng góp mi ca đ tài so vi các nghiên cu
trc đây.
3


 Vic tìm ra các nhân t kinh t v mô cng nh mc đ tác đng ca các
nhân t này s góp phn giúp nhng nhà đu t đa ra các quyt đnh trong
đu t c phiu nhm đ tìm kim li nhun cao nht có th.
 Cng t nhng nhân t đó giúp cho các nhà qun lý nhn đnh đc vn đ

và tìm gii pháp đ chng khoán ca công ty tr nên hp dn các nhà đu t
hn trên TTCK.
 Ngoài ra cng s có tác dng h tr các c quan chc nng trong vic đa ra
các gii pháp giúp hn ch s tác đng tiêu cc ca các nhân t kinh t v mô
lên các ch s giá c phiu ti HOSE.
6. Kt cu ca lunăvn

Ngoài li m đu và kt lun, lun vn có kt cu thành 4 chng:
 Chng 1: Tng quan v s tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn ch
s giá c phiu.
 Chng 2: Thc trng s tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn các ch
s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán Thành ph H Chí Minh.
 Chng 3 : Phân tích s tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn các ch
s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán Thành ph H Chí Minh.
 Chng 4: Gii pháp hn ch s tác đng tiêu cc ca các nhân t kinh t v
mô đn các ch s giá c phiu ti S Giao dch Chng khoán Thành ph H
Chí Minh.











4

CHNG 1
TNGăQUANăVăSăTÁCăNGăCA CÁC NHỂNăTă
KINHăTăVăMỌăNăCH SăGIÁăCăPHIU
1.1 Tng quan v ch s giá c phiu
1.1.1 Kháiănim
Theo t đin u t và tài chính, ch s giá c phiu là chi phí mua 1 c phiu
trên th trng, ch s giá này có th b nh hng bi các yu t khác nhau nh
bin đng trên th trng, điu kin kinh t và uy tín ca công ty.
Theo t đin Bách khoa toàn th Wikipedia, ch s giá c phiu là s bình quân
v giá ca mt tp hp c phiu thành phn giao dch trên TTCK ti mt thi đim
nht đnh. Các loi c phiu thành phn này có nhng đc đim chung là giao dch
trên cùng mt s giao dch, qui mô vn hóa th trng  mc tng đng nhau.
Nh vy, ch s giá c phiu là giá tr thng kê đ phn ánh nhng din bin
ca th trng c phiu. Các nhà đu t và qun lý th trng có th thông qua đó đ
mô t th trng và so sánh li nhun trc khi đa ra các quyt đnh đu t.
1.1.2ăCácăphngăphápătínhăchăsăgiáăcăphiu

Hin nay có các phng pháp đc s dng ph bin trong vic tính ch s giá
c phiu.
1.1.2.1 PhngăphápăPasscher

Theo phng pháp Passcher thì ch s giá c phiu đc tính theo phng pháp
bình quân gia quyn giá tr vi trng s là s lng c phiu niêm yt ti thi k
tính toán. Công thc tính nh sau:















(1.1)
Trong đó:
- 

: ch s giá c phiu bng phng pháp Passcher.
- 

: s lng c phiu th i đc niêm yt ti thi k tính toán.
- 

: giá ca loi c phiu th i ti thi k t.
5


- 

: giá ca loi c phiu th i ti thi k gc.
- i : loi c phiu th i tham gia vic tính ch s giá.
- t : thi đim tính ch s giá c phiu.
ây là loi ch s giá thông dng nht hin nay, mt s ch s giá c phiu nh
S&P 500, Ch s FTSE 100, Ch s Hang Seng, VNậIndex áp dng cách tính ca

phng pháp này.
1.1.2.2 PhngăphápăLaspeyres
Ch s giá bình quân Laspeyres là ch s giá bình quân gia quyn giá tr, ly
trng s là s c phiu niêm yt ti thi k gc. Nh vy kt qu tính s ph thuc
vào c cu quyn s thi k gc. Công thc tính toán nh sau:














(1.2)

Trong đó:
- 

: ch s giá c phiu bng phng pháp Passcher.
- 

: s lng c phiu th i đc niêm yt ti thi k gc.
- 


: giá ca loi c phiu th i ti thi k t.
- 

: giá ca loi c phiu th i ti thi k gc.
- i : loi c phiu th i tham gia vic tính ch s giá.
- t : thi đim tính ch s giá c phiu.
Trên thc t phng pháp này đc s dng không ph bin nh phng pháp
Passcher.
1.1.2.3 Phngăphápăchăs giá bình quân Fisher

Phng pháp ch s giá bình quân Fisher là ch s giá bình quân nhân gia ch
s giá Passcher và ch s giá Laspayres. Do đó kt qu tính toán ca ch s giá c
phiu ph thuc vào trng s ca c 2 thi k, k gc và k tính toán. Công thc
tính toán nh sau:






 

(1.3)
Trong đó:
6


- 

: ch s giá Fisher

- 

: ch s giá Passche
- 

: ch s giá bình quân Laspeyres
1.1.2.4 Phngăphápăsăbìnhăquơnăđnăgin
Là phng pháp ly tng tr giá ca c phiu chia cho s c phiu tham gia tính
toán. Công thc tính nh sau:







(1.4)
Trong đó:
- 

: giá bình quân
- 

: giá ca c phiu th i
- n : s lng c phiu đc đa vào đ tính toán
Phng pháp tính giá bình quân gin đn cng thng đc áp dng đ tính ch
s giá c phiu. Mt s ch s áp dng phng pháp tính này nh ch s Dow Jones
ca M; Nikkei 225 ca Nht.
1.1.2.5 Phngăphápăbìnhăquơnănhơnăđnăgin

Công thc tính:




  

(1.5)
Trong đó:
- 

: giá bình quân
- 

: giá ca c phiu th i
- : hng s
Lu Ủ là ch nên dùng loi ch s này khi đ lch chun khá cao.
1.2 Các nhân t kinh t vămôătácăđngăđn ch s giá căphiu
1.2.1 Lmăphát (Inflation)
Lm phát là thut ng dùng đ ch mc giá ca các hàng hóa và dch v tng lên
theo thi gian so vi mt thi k đc xác đnh trc đó. Có nhiu nguyên nhân
gây ra lm phát, trong đó có 2 nguyên nhân chính là lm phát do cu kéo và lm
phát do chi phí đy.
7


Lm phát do cu kéo: khi hàng hóa tr nên khan him mà nhu cu v mt hàng
đó li gia tng hoc mc tng ca cung hàng hóa thp hn mc tng ca cu hàng
hóa thì s làm cho giá trên th trng tng cao và gây ra tình trng lm phát. ây là
lm phát do cu kéo.

Khi lm phát xy ra  mc đ va phi s có tác đng tích cc cho nn kinh t
vì s làm cho các chi phí thc t mà nhà sn xut phi chu s gim đi, điu này s
khuyn khích vic m rng hot đng sn xut kinh doanh. Tuy nhiên nu lm phát
xy ra  mc cao không nh mong đi s gây ra nhiu nh hng cho nn kinh t.
i vi TTCK, khi lm phát gia tng s làm mc lãi sut cng tng theo đ đm
bo lãi sut thc dng và kênh TTCK tr nên kém hp dn hn các kênh đu t
khác chng hn nh gi tin tit kim t đó làm lng cung ln hn lng cu c
phiu và gây ra tình trng gim giá c phiu. Thêm vào đó, khi lm phát gia tng s
làm tng chi phí đu vào ca công ty và nh hng đn li nhun ca công ty cng
gián tip khin c phiu b gim giá.
1.2.2 Lãi sut (Interest rate)
Lãi sut là chi phí phi tr ca ngi đi vay cho vic s dng ngun vn ca
ngi cho vay. Lãi sut là mt trong nhng nhân t quan trng nh hng đn s
tng trng, phát trin chung ca nn kinh t. Vic tng hay gim lãi sut s làm
nh hng đn hot đng chung ca c nn kinh t cng nh TTCK.
Khi lãi sut gim s có tác đng tích cc đn ch s giá c phiu. Bi vì khi giá
vn r hn so vi trc s giúp các công ty d huy đng ngun vn đ thc hin các
d án đu t, cng nh gim chi phí cho các công ty s dng đòn by tài chính ln
t đó s làm ci thin li nhun ca công ty và làm tng giá c phiu ca công ty.
Ngc li, khi lãi sut tng s có tác đng tiêu cc đn hot đng chung ca nn
kinh t. Khi lãi sut tng lên s làm gia tng lãi sut cho vay đi vi khách hàng,
làm gim nhu cu cho các hot đng chi tiêu, mua sm ca ngi tiêu dùng. T đó
nh hng đn hot đng sn xut kinh doanh, li nhun ca công ty và các chng
khoán đó tr nên kém hp dn hn trên th trng. Thêm vào đó, khi lãi sut tng
lên s thu hút đc mt lng tin nhàn ri t dân chúng đu t vào ngân hàng
8


thông qua hình thc gi tin tit kim. iu này s làm ngun vn chy vào các
ngân hàng nhiu hn là các kênh đu t khác trong đó có c c phiu.

Vi các lý thuyt kinh t cho thy có s tác đng tiêu cc ca lãi sut đn ch s
giá c phiu.
1.2.3 Cung tin (Money supply)
Cung tin là lng tin đc đa vào nn kinh t đ đáp ng các nhu cu nh
phng tin thanh toán, nhu cu ct tr ca các ch th trong nn kinh t. Vic xác
đnh mc cung tin đóng mt vai trò quan trng nu xy ra s thit ht hay d tha
đu có tác đng không tt đn nn kinh t. Hin nay đ đo lng mc cung tin
trong nn kinh t ngi ta thng da vào tính lng ca tài sn tài chính và đc ký
hiu là 

, 

, ….Các thc đo lng cung tin gm có:
- 

: bao gm tin mt, là b phn tin giy do ngân hàng trung ng phát
hành lu thông ngoài h thng ngân hàng. Nó bng lng tin giy do ngân hàng
trung ng phát hành tr đi lng tin giy do các ngân hàng k c ngân hàng trung
ng nm gi.
- 

: bao gm 

và tin gi không k hn, nhng khon tin gi này có th
rút ra bt c lúc nào theo yêu cu, có th tn ti di tài khon phát séc hoc không
phát séc. ây là b phn tin đc s dng cho các giao dch thng xuyên và là
đi tng kim soát trc ht ca ngân hàng trung ng các nc.
- 

: bao gm 


, tin gi tit kim, tin gi có k hn ti ngân hàng. 

kém
linh hot hn 

nhng s kim soát 

là quan trng vì tin gi tit kim và tin
gi có k hn ti ngân hàng là lng tin giao dch tim nng. Hn na, gia chúng
và 

thng xuyên có s chuyn hoá ln nhau.
- 

: bao gm 

, các loi tin gi  các đnh ch tài chính khác ngoài ngân hàng.
- L: là thc đo rng nht, bao gm 

, các chng khoán có giá nh tín phiu
kho bc, thng phiu, chp phiu ngân hàng…
Vic chn ra mt thc đo đ xác đnh mc cung tin ph thuc vào nhiu tiêu
chí nh phng pháp nào h tr tt nht cho công tác d báo các bin s trong nn
kinh t.  Vit Nam hin nay đang s dng thc đo mc cung tin là 

.
9

Vic phân tích các lỦ thuyt kinh t cho thy có s tác đng ca chính sách tin
t lên các ch s giá c phiu.
Khi thc hin chính sách tin t m rng thì lng tin đa vào trong lu thông
nhiu hn s làm gim lãi sut cho vay cng nh lãi sut tái chit khu. Vic làm
này s làm gia tng nhu cu s dng các tài sn tài chính trong đó có c phiu. Mc
khác, khi lãi sut cho vay gim xung s giúp làm gim lãi sut chit khu ca c
phiu qua đó làm tng giá k vng cng nhu thu nhp ca các nhà đu t.
Khi thc hin chính sách tin t tht cht thì lãi sut s cao hn do lng tin
lu thông đã gim xung so vi trc khi có s thay đi ca chính sách. Khi lãi sut
cao hn s làm cho các ngun vn có chi phí cao hn trc s gây ra tác đng làm
gim lng vn đu t vào c phiu cng nh làm gim giá c phiu trong các mô
hình đnh giá. Thêm vào đó, vic tng lãi sut s làm tng chi phí cho các công ty có
cu trúc tài chính thiên v n dn đn li nhun ca công ty gim xung và giá c
phiu tr nên kém hp dn so vi các kênh đu t khác. Kt qu làm nh hng tiêu
cc đn giá c phiu.
T kt qu vic phân tích c s lý thuyt cho thy cung tin có tác đng tích cc
lên ch s giá c phiu.
1.2.4 T giá hiăđoái (Exchange rate)
T giá hi đoái là t giá gia hai đng tin mà theo đó mt đng tin này s đi
thành đng tin khác bng mt t l nht đnh. Có 2 cách yt giá là yt giá trc tip
và yt giá gián tip, tùy theo tng quc gia mà s chn cách yt giá phù hp đi vi
tng loi ngoi t.
Theo các lý thuyt kinh t thì t giá hi đoái có th tác đng lên giá c phiu
theo hai hng khác nhau. Khi t giá hi đoái tng lên theo cách yt giá trc tip thì
đng ni t s b mt giá cng thêm môi trng đu t n đnh s thu hút đc
nhiu lng vn t nc ngoài đu t vào trong nc đ tìm kim li nhun và
hng chênh lch giá. Mt trong nhng lnh vc thu hút nhiu lng vn t nc
ngoài là lnh vc chng khoán t đó s có tác đng tích cc đn TTCK và làm tng
giá ca các c phiu.
10

Tuy nhiên, theo mt khía cnh khác vic tng t giá hi đoái li có tác đng tiêu
cc lên TTCK. Khi điu chnh t giá hi đoái tng lên s tác đng đn các hot
đng xut khu, gián tip tác đng đn mc tng trng kinh t cng nh các hot
đng sn xut ca công ty t đó làm nh hng đn li nhun ca công ty, và gim
giá c phiu.
Qua các lý thuyt kinh t ta thy có s tác đng ca t giá hi đoái lên ch s giá
c phiu.
1.2.5 Giá tr snălng công nghip (Industrial production)
Là ch tiêu tng hp phn ánh kt qu sn xut kinh doanh ca ngành công
nghip đc sn xut ra trong mt khong thi gian nht đnh. ây là c s đ đánh
giá tình hình phát trin công nghip ca mt quc gia.
Khi giá tr sn lng công nghip có mc tng trng, điu này cho thy nn
kinh t đang trong giai đon phát trin và các công ty làm n hiu qu, có lãi; gia
tng li nhun cho các c đông. Khi đó làm cho chng khoán ca công ty s tr nên
hp dn hn và giá c phiu ca các công ty cng nh ch s giá c phiu ca nn
kinh t cng s tng lên.
Ngc li, khi giá tr sn lng công nghip  mc đ thp thì qua đó cng cho
thy nn kinh t  trong giai đon bão hòa hoc suy thoái. ng thái chung ca nn
kinh t không có du hiu kh quan cho các quyt đnh ca nhà đu t. Nhà đu t
s dè chng vi nhng khon đu t mo him, ri ro cao nh chng khoán. Do đó
làm cho kênh đu t chng khoán kém hp dn hn các kênh đu t khác nên làm
giá c phiu ca các công ty và ch s giá c phiu chung ca th trng gim
xung.
Vi nhng c s lý thuyt ta thy giá tr sn lng công nghip có tác đng đn
ch s giá c phiu.
1.2.6ăuăt trc tip nc ngoài (Foreign direct investment)
Theo T đin bách khoa toàn th Wikipedia, đu t trc tip nc ngoài là hình
thc đu t dài hn ca cá nhân hay công ty nc này vào nc khác bng cách

11


thit lp c s sn xut, kinh doanh. Ngun vn đu t trc tip này có th di
hình thc bng tin hoc nhng tài sn khác đ thc hin hot đng đu t.
Theo các lý thuyt kinh t, vic gia tng ngun vn đu t trc tip nc ngoài
s bù đp thiu ht v vn bng ngoi t cng nh cung cp thêm ngun vn mi
cho th trng, góp phn thúc đy s phát trin ca nn kinh t. Khi công ty tip cp
đc vi ngun vn có chi phí thp s giúp công ty m rng hot đng sn xut
kinh doanh, t đó ci thin li nhun và làm tng giá c phiu ca công ty.
1.3 S cn thit phi nghiên cu s tácăđng ca các nhân t kinh t vămô đn
ch s giá c phiu
TTCK là phong v biu ca nn kinh t, nhng thay đi trong nn kinh t s
đc phn ánh tng gi đn TTCK thông qua s tng hoc gim đim ca ch s
giá c phiu niêm yt trên TTCK. Nhng s thay đi trong nn kinh t, đó có th là
nhng thay đi v chính sách điu tit kinh t v mô; là s thay đi ca các nhân t
kinh t v mô nh lãi sut, lm phát, cung tin, t giá hi đoái, giá tr sn lng
công nghip, đu t trc tip nc ngoài….Vic nghiên cu s tác đng ca các
nhân t kinh t v mô là điu cn thit và hu ích cho các ch th tham gia trên
TTCK:
- i vi TTCK: khi xác đnh đc các nhân t kinh t v mô tác đng đn ch
s giá c phiu s h tr c quan qun lý và giám sát th trng kp thi đa
ra gii pháp đ x lý các tình hung xu do nn kinh t gây ra, tránh làm nh
hng đn hot đng chung ca TTCK;
- i vi nhà đu t: giúp nhà đu t đa ra các quyt đnh đu t hp lý và
kp thi khi có nhng thay đi ca các nhân t kinh t v tác đng đn TTCK
qua đó nhm hn ch ri ro cng nh giúp ti u li nhun đt đc cho các
nhà đu t trên th trng.
- i vi Chính ph: cung cp thông tin đ các c quan chc nng kp thi
đa ra các hng khc phc khi có nhng bin đng xu trong nn kinh t đ

12


h tr s phát trin ca TTCK cng nh hoàn thành các mc tiêu kinh t đ
ra ban đu mt cách hiu qu.
1.4 Các nghiên cu trên th gii v s tácăđng ca các nhân t kinh t vămôă
đn ch s giá c phiu
1.4.1 Nghiên cu ca Mohamed Asmy, Wisam Rohilina, Aris Hassama và
Fouad
Bài nghiên cu đã đánh giá mi quan h nhân qu trong ngn hn và dài hn
gia ch s giá c phiu ca Malaysia (Kuala Lumpur Composite Index ậ KLCI) và
các nhân t kinh t v mô nh lm phát, cung tin, t giá danh ngha trong thi k
trc và sau khi xy ra cuc khng hong tài chính 1997.
Các phng pháp đc s dng trong nghiên cu là kim đnh nghim đn v,
kim đnh đng liên kt, mô hình hiu chnh sai s ECM.
Trong mô hình d liu đc thu thp theo tháng, và chia ra làm hai giai đon là
t tháng 1/1987 ậ 1/1995 và thi k sau khng hong t tháng 1/1999 ậ 1/2007. D
liu đc thu thp t ngun c s d liu ca IMF và trang web www.
econstats.com. Các nhân t trong mô hình đc thu thp theo nhng tiêu chí nh
sau:
- i vi giá c phiu thì ly theo giá cui tháng ca các mã chng khoán giao
dch trên TTCK Malaysia.
- i vi nhân t lm phát thì s dng ch s CPI theo tng tháng đ đi din
cho nhân t lm phát.
- Cung tin là mc cung tin 

đi din cho bin cung tin và th hin đng ni
t ca quc gia.
- T giá hi đoái đc s dng là t giá hi đoái danh ngha tham chiu vi đô
la M.

Bài nghiên cu cho thy nhân t lm phát có s tác đng dng đn ch s giá
c phiu trong dài hn, ngc li giá ca các c phiu trên th trng Malaysia đc
xem nh mt rào cn hiu qu khi xy ra lm phát và ngay c khi sau cuc khng
hong.
13


Cung tin có s tác đng âm đn ch s giá c phiu, điu này có th xy ra khi
gia tng mc lm phát dn đn giá c phiu s gim xung.
i vi t giá hi đoái thì s có nhng phn ng khác nhau  thi k trc và
sau khi khng hong. Trc cuc khng hong, thì t giá hi đoái có s tác đng
dng đn ch s giá c phiu, sau khng hong thì có tác đng âm.
Vic áp dng mt s kim đnh thì bài nghiên cu cho ta thy rng ch s giá c
phiu chu s tác đng dng vi các nhân t v mô là t giá hi đoái, lm phát và
cung tin. Tuy nhiên trong dài hn thì li có s tác đng âm vi các nhân t trên.
1.4.2 Nghiên cu ca Adel Al-Sharkas
Mt s nghiên cu trc đây đã đa ra các gi thuyt v s tn ti mi quan h
cân bng trong dài hn ca các nhân t kinh t v mô và giá c phiu. Adel Al-
Sharkas đã s dng mô hình vector hiu chnh sai s VECM đ xác đnh s tác
đng ca các nhân t kinh t v mô lên TTCK Jordan (ASE). Các bin kinh t v mô
trong mô hình nghiên cu gm có: cung tin, lm phát, lãi sut và giá tr thc ca
hot đng kinh t. Kt qu nghiên cu cho thy gia giá c phiu ca TTCK Jordan
và các nhân t kinh t v mô có mi quan h cân bng trong dài hn.
Các d liu đc chn theo quý gm 92 quan sát t tháng 3/1980 đn tháng
12/2003 và thu thp t các báo cáo thng kê ca Ngân hàng Jordan. Các bin trong
mô hình đc chn theo nhng tiêu chí sau:
- Giá c phiu là trung bình theo quý giá đóng ca ca tt c các chng khoán
niêm yt trên TTCK Jordan.
- Cung tin đc chn là cung tin 


.
- Lm phát đc đi din bng ch s giá CPI.
- Lãi sut là lãi sut đáo hn ca tín phiu kho bc k hn 3 tháng.
- Ch s sn xut công nghip: đc ly theo tng quỦ và đi din cho các hot
đng kinh t thc ca Jordan.
Thông qua các kim đnh nghim đn v, kim đnh đng liên kt và mô hình
vector hiu chnh sai s VECM bài nghiên cu đã tìm thy mi quan h cân bng
trong dài hn gia các nhân t kinh t v mô và TTCK ca Jordan. Trong đó, các
14


bin kinh t v mô nh cung tin và ch s sn xut công nghip có s tác đng tích
cc đn ch s giá c phiu  Jordan. Còn đi vi bin lm phát và lãi sut ca tín
phiu kho bc, kt qu cho thy lm phát và lãi sut ca tín phiu kho bc có tác
đng tiêu cc đn ch s giá c phiu  TTCK Jordan.
1.4.3 Nghiên cu ca Fama và Schwert
Vào nm 1977 Fama và Schwert vi bài nghiên cu v: ắS phc hi ca
chng khoán, lm phát và lý thuyt đi din: Mt cách nhìn mi v d liu” đã tìm
thy mi quan h gia lm phát và TTCK. Tác gi đã s dng lm phát d kin và
lm phát không d kin đc đ xem xét s tác đng ca lm phát đn ch s giá c
phiu và kt qu cho thy là có s tác đng tiêu cc ca lm phát đn giá c phiu;
Mohammed Omran và John Pointon (2001) cng tìm thy s tác đng tiêu cc ca
lm phát đn TTCK ca Ai Cp trong ngn hn ln dài hn. n nm 2011, Adel Al
Sharkas và Marwan Alzoybi đã thc hin nghiên cu vi ch đ ắ Giá c phiu và
lm phát; bng chng thc nghim  các nc nh Jordan, Saudi Arabia, Kuwait,
Morocco”. Thông qua vic s dng mô hình VAR, tác gi đã ng h gi thuyt v
s tác đng trong dài hn gia lm phát và giá c phiu.
1.4.4 Nghiên cu ca Mahmudul and Salah Uddin
Mahmudul and Salah Uddin (2009) vi bài nghiên cu v: ắMi quan h gia
lãi sut và giá c phiu bng chng thc nghim  các nc phát trin và các nc

đang phát trin”. Bài nghiên cu này tác gi đã tìm ra nhng bng chng thc
nghim v s tn ti mi quan h gia giá c phiu và lãi sut đc thc hin  15
nc đang phát trin và các nc phát trin (Úc, Bangladesh, Canada, Chile,
Colombia, c, Ý, Jamaica, Nht, Malaysia, Mexico, Philippine, Nam Phi, Tây
Ban Nha và Venezuela). Kt qu ca bài nghiên cu cho thy lãi sut có tác đng
tiêu cc đn giá c phiu  14 nc trong bài nghiên cu ngoi tr trng hp ca
Philippines và có 6 quc gia cho thy s thay đi trong lãi sut dn đn tác đng
tiêu cc trong s thay đi ca giá c phiu. Mt s bài nghiên cu khác cng có
cùng kt qu nghiên cu v tác đng tiêu cc ca lãi sut đn giá c phiu nh: