B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
HOÀNG TH THU HNG
S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI CHT
LNG DCH V TH TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
TMCP Á CHỂU TRểN A BÀN TP. HCM
LUN VN THC S KINH T
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
HOÀNG TH THU HNG
S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI CHT
LNG DCH V TH TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
TMCP Á CHỂU TRểN A BÀN TP. HCM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS TRNG QUANG THÔNG
Tp. H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tên tôi là Hoàng Th Thu Hng, hc viên cao hc chuyên ngành Tài chính ậ
Ngân hàng, lp êm 4 khoá 20. Tôi xin cam đoan lun vn thc s “S hài lòng ca
khách hàng đi vi cht lng dch v th tín dng ti Ngân hàng TMCP Á Châu
trên đa bàn TP. HCM” là công trình nghiên cu ca cá nhân, đc thc hin di
s hng dn khoa hc ca PGS.TS Trng Quang Thông Khoa Ngân hàng Trng
i hc Kinh t Tp. H Chí Minh. Tác gi hoàn toàn chu trách nhim v ni dung
lun vn, s liu nghiên cu thu đc t kho sát và không có s sao chép t nhng
lun vn khác.
Hc viên
Hoàng Th Thu Hng
MC LC
TRANG PH
LI CAM OAN
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
PHN M U 1
1. Lý do nghiên cu đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 3
3.1 i tng nghiên cu 3
3.2 Phm vi nghiên cu 3
4 Phng pháp nghiên cu 3
4.1 Phng pháp thu thp d liu 3
4.2 Mô hình nghiên cu 4
4.3 Phng pháp nghiên cu 4
4.4 Quy trình nghiên cu 5
5. ụ ngha thc tin ca đ tài 6
6. Kt cu ca lun vn 6
CHNG 1: C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 7
1.1 Nhng vn đ c bn v th ngân hàng 7
1.1.1 Khái nim th ngân hàng 7
1.1.2 Phân loi th ngân hàng 8
1.2 Khái nim và vai trò ca th tín dng 10
1.2.1 Khái nim th tín dng 11
1.2.2 Vai trò ca th tín dng 11
1.2.2.1 i vi s phát trin kinh t - xã hi 11
1.2.2.2 i vi ngân hàng phát hành 12
1.2.2.3 i vi đn v chp nhn th (VCNT) 13
1.2.2.4 i vi khách hàng 13
1.2.3 Nhng ri ro trong thanh toán bng th tín dng 14
1.3 Cht lng dch v khách hàng 16
1.3.1 Khái nim cht lng dch v 16
1.3.2 c đim ca cht lng dch v 16
1.3.3 Các nhân t quyt đnh cht lng dch v 18
1.4 S hài lòng ca khách hàng 20
1.4.1 Khái nim s hài lòng ca khách hàng 20
1.4.2 Vai trò ca s hài lòng ca khách hàng đi vi ngân hàng 21
1.4.3 Quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 23
1.5 Các mô hình đo lng cht lng dch v 24
1.5.1 Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman 24
1.5.1.1 Mô hình nm khong cách cht lng dch v 24
1.5.1.2 Thành phn cht lng dch v 26
1.5.1.3 Mô hình hiu chnh 27
1.5.2 Mô hình SERVPERF (Cronin and Taylor, 1992) 29
1.5.3 Mô hình FSQ and TSQ (Gronross, 1984) 29
1.6 Mô hình nghiên cu và gi thuyt nghiên cu 30
1.6.1 nh hng ca giá c đn s hài lòng ca khách hàng 30
1.6.2 Mô hình nghiên cu 31
1.6.3 Các gi thuyt nghiên cu 33
1.6.4 Mô hình đo lng s hài lòng ca khách hàng 33
1.6.4.1 Mô hình đnh tính 33
1.6.4.2 Mô hình đo lng s hài lòng ca khách hàng 34
CHNG 2: THC TRNG HOT NG KINH DOANH TH TÍN DNG TI ACB
TRểN A BÀN TP. HCM 36
2.1 Gii thiu khái quát v ACB 36
2.1.1 Tng quan v ACB 36
2.1.2 S phát trin ca dch v thanh toán th 37
2.1.2.1 Tình hình hot đng kinh doanh th ngân hàng hin nay 37
2.1.2.2 Tình hình hot đng kinh doanh th ti ACB 41
2.1.2.3 Nhng tn ti hn ch ti ACB 45
2.2 Phng pháp nghiên cu 46
2.2.1 Thu thp d liu 46
2.2.1.1 D liu s cp 46
2.2.1.2 D liu th cp 46
2.2.2 Thit k nghiên cu 46
2.2.2.1 Nghiên cu đnh tính 47
2.2.2.2 Nghiên cu đnh lng 49
2.2.3 K hoch phân tích d liu 53
2.2.3.1 Lp bng tn s 53
2.2.3.2 Cronbach’s Alpha 53
2.2.3.3 Phân tích nhân t khám phá EFA (Exploratory Factor Analysis) 54
2.2.3.4 Xây dng phng trình hi quy 55
2.3 PHÂN TÍCH KT QU NGHIÊN CU 55
2.3.1 Thông tin mu nghiên cu 55
2.3.2 Kim đnh mô hình đo lng 60
2.3.2.1 Kim đnh Cronbach’s Alpha đi vi các thang đo 60
2.3.2.2 Phân tích nhân t khám phá (EFA) 61
2.3.2.3 iu chnh mô hình nghiên cu t kt qu EFA 66
2.3.3 Kim đnh các gi thuyt và mô hình nghiên cu 67
2.3.3.1 Phân tích hi quy 67
2.3.3.2 Phân tích cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v và giá c 70
2.3.3.3 Phân tích ANOVA 73
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI
CHT LNG DCH V TH TÍN DNG TI ACB 76
3.1 ụ ngha ca nghiên cu 76
3.2 Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v th tín
dng ti ACB 77
3.2.1 i vi Cm nhn giá c 77
3.2.2 i vi Tin cy&áp ng 79
3.2.3 i vi S đng cm 80
3.2.4 i vi S đm bo 81
3.2.5 i vi S hu hình 83
3.3 Các kin ngh khác 85
3.3.1 Hoàn thin h thng vn bn pháp lut 85
3.3.2 Phát huy vai trò ca hip hi th ngân hàng 86
3.3.3 Tng cng hp tác gia các t chc và ngân hàng 86
KT LUN 87
PH LC
Ph lc 1: BNG KHO SÁT V CHT LNG DCH V TH TÍN DNG
TI NGỂN HÀNG TMCP Á CHỂU (ACB) TRểN A BÀN TP.HCM
Ph lc 2: C IM MU KHO SÁT
Ph lc 3: ÁNH GIÁ TIN CY CA THANG O BNG CRONBACH’S
ALPHA (LN 1)
Ph lc 4: PHÂN TÍCH NHÂN T CÁC THANG O (LN 1)
Ph lc 5: ÁNH GIÁ TIN CY CA THANG O BNG CRONBACH’S
ALPHA (LN 2)
Ph lc 6: PHÂN TÍCH NHÂN T CÁC THANG O (LN 2)
Ph lc 7: ÁNH GIÁ TIN CY CA THANG O BNG CRONBACH’S
ALPHA (LN 3)
Ph lc 8: PHÂN TÍCH NHÂN T CÁC THANG O (LN 3)
Ph lc 9: KT QU PHÂN TÍCH HI QUY
Ph lc 10: KIM NH GIÁ TR TRUNG BÌNH CA CHT LNG DCH V
VÀ CM NHN GIÁ C
Ph lc 11: PHÂN TÍCH ANOVA
DANH MC CÁC Kụ HIU, CÁC CH VIT TT
ACB: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
ANOVA: Phân tích phng sai (Analysis Variance)
ATM: Máy rút tin t đng
DAPUNG: S đáp ng (Responsiveness)
VCNT: n v chp nhn th
EFA: Phân tích nhân t khám phá (Exploratory Factor
Analysis)
FSQ: Mô hình cht lng chc nng
GIACA: Cm nhn giá c
HAILONG: S hài lòng khách hàng (Satisfaction)
HUUHINH: Phng tin hu hình (Tangibles)
KMO: H s Kaiser ậ Mayer - Olkin
NHNN: Ngân hàng Nhà nc
NHPH: Ngân hàng phát hành
POS: im chp nhn th (Point of Sale hoc Point of Service)
Sacombank: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng tín
SERVPERE: Mô hình cht lng dch v thc hin.
SERVQUAL: Mô hình cht lng dch v
Sig: Mc ý ngha quan sát (Observed significance level)
SPSS: Phn mm thng kê cho khoa hc xã hi
(Statistical Package for the Social Sciences)
TINCAY: Mc đ tin cy (Reliability)
TMCP: Thng mi c phn.
TSQ: Mô hình cht lng k thut
VIF: H s nhân t phóng đi phng sai (Variance Inflation
Factor)
WTO: T chc thng mi th gii (World Trade Organization)
DANH MC CÁC BNG BIU
Tên bng
Trang
Bng 1.1
Mi quan h gia mô hình gc (1985) và mô hình hiu chnh
(1988)
29
Bng 2.1
So sánh mc đ ph cp th tín dng ti mt s quc gia nm
2012
39
Bng 2.2
S lng máy ATM và POS đn 30/09/2013
39
Bng 2.3
S liu giao dch qua ATM, POS/EFTPOS/EDC đn
30/09/2013
40
Bng 2.4
S liu th phát hành và doanh s giao dch th qua các nm ti
ACB
41
Bng 2.5
Mi ngân hàng dn đu v s lng th nm 2011
43
Bng 2.6
Thang đo các nhân t tác đng đn s hài lòng khách hàng
51
Bng 2.7
Kt qu kim đnh h s Cronbach’s Alpha các thang đo
60
Bng 2.8
H s ti nhân t ca các bin b loi do vi phm
61
Bng 2.9
Kt qu EFA ln 1 các thành phn thang đo cht lng dch v
và cm nhn giá c
62
Bng 2.10
Kt qu EFA ln 3 các thành phn thang đo cht lng dch v
và cm nhn giá c
64
Bng 2.11
Tóm tt kt qu kim đnh thang đo
66
Bng 2.12
Các thông s ca tng bin trong chng trình hi quy
68
Bng 2.13
So sánh mô hình nghiên cu đ xut và mô hình kt qu
69
Bng 2.14
Mc đ tác đng ca các nhân t vào s hài lòng khách hàng
70
Bng 2.15
Giá tr trung bình ca cht lng dch v và cm nhn giá c
72
DANH MC CÁC HỊNH V, TH
Tên hình v
Trang
Hình 1.1
Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng
23
Hình 1.2
Mô hình 5 khong cách cht lng dch v.
26
Hình 1.3
Mô hình nghiên cu đ ngh
32
Hình 2.1
C cu giao dch qua các phng tin thanh toán không dùng
tin mt trong Quý 3/2013
37
Hình 2.2
S lng th ngân hàng phát hành đn 30/09/2013
38
Hình 2.3
So sánh c cu th thanh toán nm 2012 và 2013
38
Hình 2.4
C cu th ca ACB qua 3 nm 2011-2013
42
Hình 2.5
Th phn th quc t nm 2011
44
Hình 2.6
Mô hình nghiên cu điu chnh t kt qu EFA
67
Hình 2.7
th biu hin giá tr trung bình ca thang đo cht lng dch
v và cm nhn giá c
73
Hình 2.8
Tác đng ca thi gian s dng dch v, mc đ s dng dch
v và mc đích s dng dch v đn s hài lòng ca khách hàng
74
1
PHN M U
1. Lý do nghiên cu đ tài
Quá trình hòa nhp nn kinh t quc t đòi hi phi Phát trin nhng phng
tin thanh toán không dùng tin mt nhm đm bo tính an toàn, nhanh chóng, hiu
qu và đáp ng nhu cu ngày càng tng ca khách hàng. Lnh vc th ngân hàng ti
Vit Nam hin nay đư và đang phát trin nhanh chóng, đóng mt vai trò ht sc quan
trng đi vi s phát trin ca nn kinh t xã hi, đc bit là th tín dng vi tính tin
ích, tin li và an toàn cao. Do đó phát trin th tín dng là mt c hi mi cho các
ngân hàng, vi s lng khách hàng tim nng rt ln. Phát trin dch v th tín dng
đư đem đn mt đnh hng mi cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng, theo
hng va m rng các loi hình dch v ngân hàng va m rng quy mô. iu này
cho thy mt s đi mi đáng ghi nhn ca h thng ngân hàng thng mi Vit Nam
trc xu th m ca ca th trng tài chính, nâng cao sc cnh tranh và hi nhp
quc t. Doanh thu t hot đng kinh doanh th tín dng đem li chim mt t l
tng đi ln trong tng doanh thu và li nhun ca ngân hàng. Do đó th tín dng
không nhng gim ri ro t các hot đng tín dng truyn thng, mà còn gia tng thu
nhp cho ngân hàng.
Nhn thc đc tm quan trng ca th tín dng trong hot đng kinh doanh
ca ngân hàng nht là trong quá trình phát trin các loi hình dch v th ca mt
ngân hàng hin đi, Ngân hàng thng mi c phn Á Châu (ACB) là ngân hàng đi
tiên phong trong phát trin các dch v th quc t. ACB là mt trong hai ngân hàng
đu tiên Vit Nam là thành viên chính thc ca hai t chc th quc t hàng đu là
MasterCard và Visa International.
Trc s cnh tranh gay gt và tình hình kinh doanh ngày càng khó khn, tng
là ngân hàng đi đu trong trin khai hot đng kinh doanh th, nhng đn nay th
phn th ca ACB ch chim mt t l rt nh trong th trng th Vit Nam. Tuy
nhiên, ACB là ngân hàng thng mi c phn (TMCP) luôn dn đu trong lnh vc
th quc t và có th mnh mng th tín dng quc t, thu hút đc nhiu khách
hàng tin tng. Th tín dng ca ACB cng đư góp phn to nên thng hiu trên th
2
trng và to đc ngun thu dch v đáng k.
Vi s cnh tranh phát trin dch v th ca các ngân hàng trong nc và các
ngân hàng nc ngoài hin nay, vic phát trin đa dng hóa các hình thc dch v
kinh doanh s to cho ngân hàng có điu kin nâng cao uy tín ca mình trên th trng
và kh nng sinh li cao. Do vy, ACB mun tn ti và phát trin thì vic đa dng
hóa các sn phm dch v và phát trin th tín dng là mt vic làm quan trng. Kinh
doanh th tín dng là mt lnh vc kinh doanh có kh nng sinh li cao nhng li mi
m đi vi các ngân hàng khác nên đòi hi ACB cn có mt chin lc riêng đ
chim lnh và phát trin th trng th tín dng, đây là lnh vc mà ACB đang có u
th và có tim nng rt ln.
Do đó, ACB phi luôn tìm cách ci thin, nâng cao cht lng dch v th tín
dng, mà điu then cht là ACB còn phi gia tng và cng c s hài lòng ca khách
hàng đi vi cht lng dch v. Ch bng cách đó thì ngân hàng mi gi đc khách
hàng thu hút thêm khách hàng mi. Hài lòng khách hàng là mt v khí chin lc
quyt đnh có th giúp làm tng th phn và tng li nhun.
tài: “S hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v th tín dng
ti Ngân hàng TMCP Á Châu trên đa bàn TP. HCM” góp phn giúp ACB đo lng
các yu t ca cht lng dch v th tín dng tác đng nh th nào đn s hài lòng
khách hàng và hiu đc cm nhn ca khách hàng khi s dng th tín dng mang
thng hiu ACB. T đó tng cng kh nng cnh tranh ca ACB trong lnh vc
dch v th tín dng và to dng đc lòng trung thành ca khách hàng.
2. Mc tiêu nghiên cu
Khách hàng hài lòng vi cht lng dch v th tín dng s góp phn nâng cao
uy tín ca ngân hàng, t đó ngân hàng gi đc khách hàng và thu hút nhiu khách
hàng tim nng hn. Nghiên cu thc hin xây dng mô hình đo lng cht lng
dch v th tín dng, cm nhn giá c dch v đn s hài lòng khách hàng, đ tài đt
ra các mc tiêu c th sau:
- Tìm hiu tình hình phát trin ca th tín dng và đánh giá mc đ phát trin
cng nh th phn th ca ACB hin nay.
3
- Xác đnh các nhân t ca cht lng dch v th tín dng da trên cm nhn
ca các khách hàng cá nhân đư tng s dng dch v.
- o lng các thành phn ca cht lng dch v th tín dng tác đng nh
th nào đn s hài lòng khách hàng. Hiu đc cm nhn ca khách hàng khi s dng
dch v th tín dng ca ACB đ tìm hiu nhng nhu cu tim nng ca khách hàng
trong tng lai nhm có k hoch nâng cao s hài lòng ca khách hàng.
- Giúp ACB đnh hng, tp trung tt hn trong vic hoch đnh, ci thin các
thành phn trng tâm ca cht lng dch v th tín dng mà nó nh hng mnh đn
s hài lòng khách hàng. T đó, giúp ngân hàng có chính sách m rng phân phi các
ngun lc, cng nh kích thích nhân viên đ ci thin cht lng dch v tt hn.
3. i tng và phm vi nghiên cu
3.1 i tng nghiên cu
- Khách hàng cá nhân đư tng s dng dch v th tín dng ca ACB trên đa
bàn TP.HCM
- Các thành phn ca cht lng dch v th tín dng ca ACB tác đng đn
s hài lòng ca khách hàng.
3.2 Phm vi nghiên cu
- Phm vi v không gian: nghiên cu s hài lòng ca khách hàng cá nhân đư
tng s dng th tín dng ti ACB trên đa bàn TP.HCM ti các qun tp trung đông
dân c nh: Q1, Q3, Q5, Q10ầ
- Phm vi v thi gian: Ngun s liu đc thu thp thông qua phng vn, điu
tra trc tip khách hàng t tháng 8 đn tháng 11 nm 2013.
4 Phng pháp nghiên cu
4.1 Phng pháp thu thp d liu
- D liu th cp đc thu thp t các ngun nh sách báo, giáo trình, internet,
các báo cáo tài chính ca ngân hàng, các bài báo nghiên cu liên quan.
- D liu s cp: Tin hành thit k phiu phng vn và điu tra trc tip khách
hàng cá nhân đư tng s dng dch v th tín dng ca ACB trên đa bàn TP.HCM.
Thông tin d liu đc thu thp thông qua điu tra các khách hàng cá nhân ca ACB
4
trên đa bàn TP. HCM vi s lng mu là 205 khách hàng. Phng pháp chn mu
trong nghiên cu là ly mu thun tin.
Phng pháp phân tích d liu đc s dng ch yu trong nghiên cu này là
phng pháp phân tích nhân t khám phá EFA và phân tích hi quy bi tuyn tính.
4.2 Mô hình nghiên cu
S dng mô hình đo lng cht lng dch SERVQUAL đc phát trin bi
Parasuraman (1988). SERVQUAL là cách tip cn đc s dng nhiu nht đ đo
lng cht lng dch v, so sánh s mong đi ca khách hàng trc mt dch v và
nhn thc ca khách hàng v dch v thc s đc chuyn giao (Parasuraman et al.,
1985). SERVQUAL là thang đo đa mc đc xây dng đ đánh giá s nhn thc ca
khách hàng v cht lng dch v trong ngành dch v. Theo Parasuraman, Zeithaml,
Berry (1991) có 5 nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng:
1. S tin cy (Reliability): kh nng thc hin dch v phù hp và đúng thi
hn ngay t ln đu.
2. S đáp ng (Responsiveness): s sn sàng giúp đ và đáp ng li nhu cu
ca khách hàng
3. S đm bo (Assurance): kh nng ca nhân viên to đc lòng tin vi
khách hàng
4. S đng cm (Empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân
khách hàng.
5. S hu hình (Tangibility): c s vt cht, trang thit b, din mo ca nhân
viênầ
Tác gi đa vào mô hình thêm 1 nhân t nh hng đn s hài lòng khách
hàng đó là yu t Giá c (Price). Giá bao gm chi phí b ra và chi phí c hi đ có
đc sn phm dch v cng nh tng quan ca giá, mà đây tác gi xem xét trên
khía cnh là Cm nhn giá c.
4.3 Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu đnh tính: Xác đnh các yu t đc trng
(indicators, items) cn phi đo lng trong mi bin s. Các bin s này đc lng
5
hóa thông qua thang đo Likert 5 mc đ.
Phng pháp nghiên cu đnh lng:
S hài lòng = f (S tin cy, S đáp ng, S đm bo, S đng cm, S hu
hình, Cm nhn giá c)
(Trong đó: S hài lòng là bin ph thuc, còn S tin cy, S đáp ng, S đm bo,
S đng cm, S hu hình, Cm nhn giá c là các bin đc lp)
4.4 Quy trình nghiên cu
S dng phn mm SPSS 20.0 đ x lý d liu điu tra t khách hàng.
6
5. ụ ngha thc tin ca đ tài
- Vic đánh giá mc đ hài lòng ca khách hàng khi s dng dng dch v th
tín dng ca ACB giúp ngân hàng ci thin cht lng dch v th tín dng và hiu
rõ hn nhu cu ca khách hàng. Hiu đc cm nhn ca khách hàng, ngân hàng s
có chính sách qun lý, bin pháp điu chnh thích hp đ nâng cao s hài lòng ca
khách hàng c và ngày càng có thêm nhiu khách hàng mi.
- Kt qu nghiên cu ti ACB cng là tài liu tham kho cho các ngân hàng
khác trong vic cnh tranh và nâng cao cht lng dch v th tín dng nhm tha
mãn ti đa s hài lòng ca khách hàng.
6. Kt cu ca lun vn: gm 3 chng
Chng 1: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu.
Chng 2: Thc trng hot đng kinh doanh th tín dng ti ACB
Chng 3: Gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch
v th tín dng ti ACB trên đa bàn TP.HCM
7
CHNG 1: C S Lụ THUYT VÀ MÔ HỊNH NGHIểN CU
1.1 Nhng vn đ c bn v th ngân hàng
1.1.1 Khái nim th ngân hàng
Khái nim v th ngân hàng, có nhiu cách nhìn nhn. Tu tng góc đ nghiên
cu, phân tích, ngi ta đa ra các khái nim v th ngân hàng khác nhau. Song đim
chung nht là th ngân hàng là mt phng tin thanh toán, chi tr mà ngi s hu
th có th dùng đ tho mãn nhu cu v tiêu dùng ca mình, k c rút tin mt hoc
s dng nó làm công c thc hin các dch v t đng do ngân hàng hoc các t chc
khác cung cp. Th không hoàn toàn là tin t, nó là biu tng v s cam kt ca
ngân hàng hoc t chc phát hành bo đm thanh toán nhng khon tin do ch th
s dng bng tin ca ngân hàng cho ch th vay hoc tin ca chính ch th đư gi
ti ngân hàng. Nh vy, trên tng góc đ có nhng khái nim khác nhau:
- T góc đ phát hành: th là mt phng tin do ngân hàng, các đnh ch tài
chính hoc các công ty phát hành dùng đ giao dch mua bán hàng hóa, dch v hoc
rút tin mt.
- T góc đ công ngh thanh toán: th là phng thc thanh toán ghi s đin
t s tin ca các giao dch cn thanh toán, thc hin trên h thng thanh toán đc
kt ni gia các ch th tham gia da trên nn tng công ngh ngân hàng và tin hc
vin thông.
- Theo quyt đnh 371/1999/Q-NHNN1 ngày 19/10/1999 ca Thng c
ngân hàng Nhà Nc và xét theo mc đích s dng: th ngân hàng là mt phng
tin thanh toán tin hàng hóa, dch v không dùng tin mt hoc có th rút tin mt
ti các máy rút tin t đng, các ngân hàng đi lỦ, các đim chp nhn th.
T đó, khái nim th ngân hàng có th đc hiu là: th ngân hàng có chc
nng s dng đa nng. Ch th có th kt ni vi các ch th khác nhau tham gia h
thng thanh toán th phc v quá trình lu chuyn hàng hóa, tin t đc tha thun
trc nhm thc hin các dch v tha mãn nhu cu ca mình.
8
1.1.2 Phân loi th ngân hàng
Phân loi theo đc tính k thut:
- Th khc ch ni (Embossing Card): Là loi th mà trên b mt th đc
khc ni các thông tin cn thit: s th, tên ch th, thi hn s dng Ngày nay,
ngi ta không còn s dng loi th này na vì k thut ca nó quá thô s, d b li
dng, làm gi.
- Th bng t (Magnetic Card): da trên k thut th tín vi hai bng t
cha thông tin đng sau mt th, toàn b thông tin liên quan đn ch th và th đu
đc mư hoá trong bng t. Loi th này ph thông nht trên th gii đc ra đi
ngay t thi k đu ca ngành công nghip th. Cùng vi k thut in hình chìm nhiu
lp biu tng và hologram, cng thêm in nh và ch ký ca khách hàng trên th, các
nhà phát hành th đư làm cho loi th này tng thêm tính bo mt và an toàn trong s
dng và thanh toán th. Th này bc l mt s nhc đim: thông tin ghi trên th
không t mư hoá đc, th ch mang thông tin c đnh, không gian cha d liu ít,
không áp dng đc k thut mã hoá, bo mt thông tin
- Th thông minh (Smart Card): đây là th h mi nht ca th thanh toán.
Là loi th có đt mt chíp đin t tng t nh mt máy tính cc nh trên th trong
đó lu tr tt c các thông tin v th, ch th nh th t. Thêm vào đó, chip này còn
lu tr s d tài khon th hoc hn mc tín dng ca loi th này là tính an toàn và
bo mt rt cao.
Phân loi theo ch th phát hành
- Th do ngân hàng phát hành: đây là loi th do ngân hàng cung cp cho
khách hàng, giúp khách hàng s dng linh hot tài khon ca mình hoc s dng s
tin do ngân hàng cp tín dng. Loi th này đc s dng khá ph bin, nó không
ch lu hành trong mt s quc gia mà còn có th lu hành trên toàn cu nh th Visa,
Master.
- Th do t chc phi ngân hàng phát hành: là loi th du lch hoc gii trí
do các tp đoàn kinh doanh ln phát hành nh Diners Club, Amex và đc lu hành
trên toàn cu.
9
* Phân loi theo tính cht thanh toán:
- Th tín dng (Credit Card): là mt hình thc thay th cho vic thanh toán
trc tip. Ch th không cn phi tr tin mt ngay khi mua hàng. Thay vào đó ngân
hàng s ng trc tin cho ngi bán và ch th thanh toán li sau cho ngân hàng
khon giao dch.
- Th tín dng cho phép khách hàng tr dn s tin thanh toán trong tài khon.
Ch th không phi thanh toán toàn b s d trên bng sao kê giao dch hng tháng.
Tuy nhiên, ch th phi tr khon thanh toán ti thiu trc ngày đáo hn đư ghi rõ
trên bng sao kê.
- Th ghi n (Debit Card): đây là loi th có quan h trc tip và gn lin vi
tài khon tin gi. Loi th này đc s dng đ mua hàng hoá hay dch v, giá tr
nhng giao dch s đc khu tr ngay lp tc vào tài khon ca ch th thông qua
nhng thit b đin t đt ti ca hàng, khách sn đng thi chuyn ngân ngay lp
tc vào tài khon ca ca hàng, khách sn Th ghi n còn hay đc s dng đ rút
tin mt ti máy rút tin t đng. Th ghi n không có hn mc tín dng vì nó ph
thuc vào s d hin hu trên tài khon ca ch th. Có hai loi th ghi n c bn:
+ Th online: là loi th mà giá tr nhng giao dch đc khu tr ngay lp
tc vào tài khon ch th.
+ Th offline: là loi th mà giá tr nhng giao dch đc khu tr vào tài
khon ch th sau đó vài ngày.
- Th rút tin mt (Cash Card): là hình thc phát trin đu tiên ca th ghi
n, là loi th rút tin mt ti các máy rút tin t đng hoc ngân hàng. Vi chc
nng chuyên bit ch dùng đ rút tin, yêu cu đt ra đi vi loi th này là ch th
phi ký qu tin gi vào tài khon ngân hàng hoc ch th đc cp tín dng thu chi
mi s dng đc. Ngoài ra ch th còn có th thc hin nhiuầ
Phân loi theo phm vi lãnh th
- Th trong nc: là loi th đc gii hn s dng trong phm vi mt quc gia,
do vy đng tin đc s dng trong giao dch là đng bn t ca quc gia đó. Các
ngân hàng phát hành và các đn v chp nhn loi th này cng đc đt trong nc,
10
loi th này cng ch đc lu hành ti nc đó.
- Th quc t: là loi th đc chp nhn thanh toán trên toàn cu, s dng
ngoi t mnh đ thanh toán. Th này đc phát hành bi các ngân hàng trong nc
và ngân hàng quc t, các t chc tài chính là thành viên ca hip hi th quc t.
Loi th này có th đc s dng khp ni trên th gii ging nh là Visa Card,
Master Card và đc khách hàng a chung do tính thun li và an toàn.
Phân loi theo đi tng s dng
- Th cá nhân: Là th đc phát hành cho các cá nhân có nhu cu và đáp ng
đc đ các điu kin phát hành th. Ch th chu trách nhim thanh toán các khon
chi tiêu th bng ngun tin ca bn thân mình. Th cá nhân có hai loi th chính và
th ph.
+ Th chính: Do cá nhân đng tên xin phát hành th cho chính mình s dng
và cá nhân đó là ch th chính.
+ Th ph: Ch th chính xin phát hành th ph cho ngi khác s dng
(ch th ph). Ch th chính chu trách nhim toàn b chi tiêu ca ch th ph.
- Th công ty: Là loi th tín dng dùng cho công ty thanh toán trong
hot đng kinh doanh ca mình. Công ty đng tên kỦ hp đng s dng th và
u quyn cho ngi đng tên trong th tín dng đ s dng, đng thi mi thanh toán
liên quan đn th đu do công ty thanh toán vi ngân hàng phát hành.
1.2 Khái nim và vai trò ca th tín dng
Mt trong nhng phát minh quan trng nht ca con ngi có tính
cht đt phá, thúc đy nn vn minh ca nhân loi tin mt bc dài là s phát minh
ra tin t. T khi ra đi, công c tin t không ngng đc hoàn thin nhm đt
hai mc tiêu chính là s tin li và an toàn. Bng k thut và phát trin nh v bão
ca công ngh thông tin, th tín dng chính là sn phm ca cuc cách mng khoa
hc k thut. Th tín dng không nhng đáp ng đc hai mc tiêu trên mà còn
th hin đc s vn minh, hin đi ca xu hng hi nhp và toàn cu hoá nh hin
nay.
11
1.2.1 Khái nim th tín dng
Th tín dng là loi th cho phép ch th đc s dng trong hn mc tín dng
tun hoàn đc cp mà ch th phi thanh toán ít nht mc tr n ti thiu vào
ngày đn hn.
ây là loi thanh toán hin đi do ngân hàng phát hành cho phép ch th thanh
toán hàng hoá, dch v bng th vi hn mc chi tiêu nht đnh. Hn mc chi tiêu
này đc ngân hàng quy đnh cho tng ch th da trên kh nng tài chính, s tin
ký qu hoc tài sn th chp làm giá tr đm bo. Thi gian t khi th đc dùng đ
thanh toán hàng hóa, dch v ti lúc ch th phi tr tin cho ngân hàng có đ dài ph
thuc vào tng loi th tín dng ca các t chc khác nhau.
Nu ch th thanh toán toàn b s d n vào ngày đn hn, thi gian này s
tr thành thi gian ân hn và ch th hoàn toàn đc min lưi đi vi s d n cui
k. Tuy vy, nu ht thi gian này mà toàn b s d n cui k cha đc thanh toán
cho ngân hàng thì ch th s chu nhng khon phí và lãi chm tr. Khi toàn b s
tin phát sinh đc hoàn tr cho ngân hàng, hn mc tín dng ca ch th đc khôi
phc nh ban đu.
1.2.2 Vai trò ca th tín dng
Th tín dng ra đi đánh du mt bc phát trin vt bc ca công ngh ngân
hàng, hoà chung vi s phát trin v kinh t- xư hi ca th gii, th tín dng đư phát
huy vai trò tích cc ca mình.
1.2.2.1 i vi s phát trin kinh t - xã hi
Th tín dng góp phn m rng thanh toán không dùng tin mt, tng cng
s dng tài khon ngân hàng. Nh vy mà khi lng thanh toán cng nh áp lc
tin mt trong lu thông gim đáng k, t đó góp phn làm gim các chi phí in n,
vn chuyn, phát hành, kim kê tin vào lu thông trong nn kinh t, đng thi giúp
hn ch đc nn tin gi.
Thanh toán bng th tín dng góp phn tng nhanh tc đ chu chuyn thanh
toán. Hu ht mi giao dch th trong phm vi quc gia hay toàn cu đu đc thc
hin và thanh toán trc tuyn, vì vy tc đ chu chuyn thanh toán nhanh hn nhiu
12
so vi nhng giao dch s dng phng tin thanh toán khác.
Ngoài ra, thanh toán bng th tín dng còn góp phn thc hin chính sách qun
lỦ v mô ca nhà nc. Vic s dng th đc thc hin thông qua mng trc tuyn
di s kim soát ca ngân hàng đư to điu kin quan trng cho vic kim soát khi
lng tin giao dch thanh toán ca dân c và ca c nn kinh t, do đó gim đc
các hot đng kinh t ngm, đng thi qua đó có th tính toán đc lng tin
cung ng, tng cng tính ch đo ca nhà nc trong nn kinh t v mô.
Thanh toán bng th to điu kin thun li cho vic hi nhp nn kinh t Vit
Nam vi nn kinh t th gii trong lnh vc tài chính ngân hàng thông qua các t chc
th quc t, góp phn to ra môi trng vn minh thng mi thu hút nhiu khách du
lch và nhà đu t nc ngoài.
Phát trin hình thc thanh toán th tín dng còn góp phn nâng cao dân trí,
hin đi hóa h thng thanh toán th, giúp chúng ta có c hi hi nhp vi quc t,
đng thi tích cc thúc đy quá trình phát trin công ngh ngân hàng hin đi, quá
trình ng dng công ngh đin t, tin hc trong hot đng kinh doanh.
1.2.2.2 i vi ngân hàng phát hành
Mt vai trò khá quan trng ca vic thanh toán bng th tín dng đó là đư to
điu kin thanh toán tin hàng hoá, dch v mt cách an toàn và có hiu qu, chính
xác và tin cy, nhanh chóng, qua đó to lp đc nim tin ca dân chúng vào hot
đng ca h thng ngân hàng. Bng vic gia tng các tin ích ca th tín dng nói
riêng và nâng cao cht lng các dch v ngân hàng nói chung, ngân hàng không ch
duy trì mi quan h vi khách hàng c mà còn thu hút thêm khách hàng mi.
Thanh toán qua th tín dng còn góp phn làm phong phú thêm các dch v
ngân hàng và m rng đc mng li cung cp dch v. Vic đa dng hoá các sn
phm dch v giúp ngân hàng phân tán ri ro, tng tính cnh tranh và tng li nhun.
Phng thc này va đn gin, va an toàn giúp ngân hàng m rng tín dng, m
rng th trng.
Vic cung cp dch v th s to điu kin cho các ngân hàng tng thu nhp t
thu phí dch v, đây là b phn thu nhp có tính n đnh so vi hot đng dch v
13
khác thng có mc đ ri ro cao. Thu nhp có đc t vic cung cp các dch v
th tín dng hin ti cha chim t trng ln trong tng thu nhp, song trong tng
lai đây s là ngun thu nhp đáng k ca ngân hàng.
Hn th na, phát trin loi hình dch v th tín dng còn to c hi đ ngân
hàng m rng quan h vi các ngân hàng, t chc tài chính trên th gii, hc hi kinh
nghim, tip thu nhng tin b khoa hc k thut, ci tin v th ca ngân hàng trên
th trng.
1.2.2.3 i vi đn v chp nhn th (VCNT)
Th tín dng là mt phng tin thanh toán nhanh chóng, thun tin do đó
chp nhn thanh toán th tín dng s giúp các VCNT tng kh nng thu hút khách
hàng, tng doanh s cung ng hàng hóa dch v đng thi cng tng kh nng cnh
tranh so vi các đi th khác.
Thanh toán qua th tín dng giúp vic thc hin giao dch vi khách hàng
nhanh hn, các VCNT gim đc đáng k chi phí bán hàng thông qua gim chi phí
kim đm, bo qun tin mt, qun lý tài chính.
Bên cnh đó, vic tham gia chp nhn th tín dng cng giúp các VCNT
nhn đc các chính sách u đưi v tín dng, dch v thanh toán ca ngân hàng.
1.2.2.4 i vi khách hàng
Vic s dng th tín dng đ rút tin mt hay thc hin các giao dch liên quan
đn tin khác nh chuyn khon, np tin, thanh toán trc tuyn trc ht s tit kim
đc thi gian, vic thanh toán tr nên đn gin đi vi khách hàng to s thun tin
cho ngi s dng đng thi đm bo an toàn trong quá trình thanh toán.
Khách hàng có đc mt cách thc s dng đng tin an toàn, tin li vn
minh và hiu qu vì không phi mang theo tin trong ngi giúp khách hàng đm bo
an toàn tài sn, tránh đc phin hà và ri ro khi phi mang theo tin mt trong ngi.
Th tín dng vi nhiu loi đa dng và phong phú, đem đn cho khách hàng
mt phng tin thanh toán đa tin ích, thích hp vi mi đi tng khách hàng và,
làm thõa mãn tt nht mi nhu cu ca khách hàng (rút tin mt, thanh toán hàng hóa
dch vầ)
14
1.2.3 Nhng ri ro trong thanh toán bng th tín dng
V khía cnh ri ro thì th tín dng có đ an toàn cao hn nhiu dng đu t và
cho vay khác. Tính an toàn th hin ngay hình thc phát hành ca nó. Hin nay
th tín dng đc phát hành di ba hình thc đó là:
-Th chp.
- Tín chp.
- Kt hp c hai.
Trong ln phát hành đu tiên ch th phi th chp t 90% đn 125% hn mc
tín dng đc cp. ng nhiên hình thc này thì an toàn tuyt đi cho ngân hàng.
Nhng nu phát hành theo cách này s gây khó khn cho n lc phát trin th trng
th và nó ch phù hp trong giai đon th nghim.
Tín chp đc quan tâm đn nh m nhân t m rng th trng th. Ngân
hàng cn c vào nhân thân, mc thu nhp hng nm đ quyt đnh hn mc tín dng.
Tuy nhiên trng hp này cha nhiu ri ro, nht là khi ch th không th thanh
toán đc do nguyên nhân ch quan t phía ch th hay nguyên nhân khách
quan nh hng đn vic tr n ca ch th. Và trên thc t thì các ngân hàng hin
nay đu kt hp s dng c hai bin pháp trên, đó là thm đnh khách hàng và yêu
cu kỦ qu ri t đó quy đnh hn mc tín dng.
- Ri ro tín dng: ngân hàng phát hành th cho khách hàng có đn xin phát
hành th vi đn xin gi mo (Fraudulen Applications). Th do không thm đnh
k các thông tin khách hàng trên h s xin phát hành th. Trng hp này có
dn đn ri ro v tín dng cho ngân hàng phát hành (NHPH) khi ch th s dng
th mà không có kh nng v tài chính, không có kh nng thanh toán.
- Ri ro khi s dng th: Th gi (Couterfeit Card). Th do cá t chc ti
phm hoc cá nhân làm gi cn c t nhng thông tin có đc t các chng
t giao dch th hoc th mt cp tht lc. Th gi đc s dng to ra các giao dch
gi mo s gây tn tht cho NHPH, chu hoàn toàn trách nhim vi mi giao dch
có mư s (Pin) ca NHPH.
- Tài khon th b li dng (Account takeover): n k phát hành li
15
th, NHPH nhn đc thông báo thay đi đa ch ca ch th và đc yêu cu
gi th mi v đa ch mi. Không kim tra tính xác thc ca thông báo nên
NHPH gi th cho ngi không phi là ch th theo đa ch đó. Tài khon ca
ch th b ngi khác s dng ch đc phát hin khi ch th đích thc không
nhn đc th liên lc vi NHPH hoc khi ngân hàng yêu cu ch th thanh toán sao
kê.
- Ch th tht không nhn đc th phát hành: th b đánh cp trên đng
gi t Ngân hàng phát hành đn ch th. Ch th không h bit là th đư đc gi
cho mình trong khi đó th đc s dng. Ri ro này ngân hàng s dng phi chu.
- Giao dch gi trên th đư mt: th b đánh cp, tht lc, b ngi khác
s dng.
- Ri ro khi thanh toán th. Bi hoàn giao dch không theo quy đnh ca
t chc th quc t.
+Thanh toán giao dch gi mo: Nu ngân hàng vn không thanh toán cho
nhng giao dch gi mo thì ngân hàng đó phi chu ri ro này.
+Nhân viên Dch v chp nhn th in nhiu hoá đn thanh toán cho mt th
(Multiple irmiisnt): khi thc hin giao dch nhân viên ca đn v chp nhn th c tình
in nhiu b hoá đn thanh toán nhng ch cho ch th kỦ mt b hoá đn đ hoàn
thành giao dch. Sau đó anh ta s gi mo ch kỦ ch th đ np hoá đn thanh toán
cho ngân hàng.
-To bng t gi (skimming): Ly cp thông tin trên bng t ca
th tht đ to bng t trên th gi.
- Ri ro trong h thng: Khi h thng vi tính không hot đng hoc có
li trong s lỦ d liu.
Mt nhc đim na ca ch th tín dng là nó kích thích s tiêu dùng quá
mc ca khách hàng. Nu s dng tin mt đ mua hàng, khách hàng Ủ thc đc
s tin mang theo là gii hn, vì vy s chn nhng mt hàng cn thit, phù hp vi
s tin mang. Nu s dng th đ mua hàng hoá, dch v nên khách hàng d dàng
lâm vào tình trng mua bt c th gì mà mình thích dn đn lưng phí.
16
1.3 Cht lng dch v khách hàng
1.3.1 Khái nim cht lng dch v
Cht lng dch v là mt khái nim rt m h, khó đo lng chính xác đc.
Theo Zeithaml (1987) gii thích: ắCht lng dch v là s đánh giá ca khách hàng
v tính siêu vit và s tuyt vi nói chung ca mt thc th. Nó là mt dng ca thái
đ và các h qu t mt s so sánh gia nhng gì đc mong đi và nhn thc v
nhng th ta nhn đc.Ằ
Lewis và Booms (1993) phát biu: ắDch v là mt s đo lng mc đ dch
v đc đa đn khách hàng tng xng vi mong đi ca khách hàng tt đn đâu.
Vic to ra mt dch v cht lng ngha là đáp ng mong đi ca khách hàng mt
cách đng nht.Ằ
nh ngha marketing dch v v cht lng đư tin trin xoay quanh Ủ tng
là cht lng phi đc đánh giá t ngi s dng hay ngi tiêu th dch v. iu
này đư dn đn đnh ngha ph bin nht ca cht lng dch v là ắmc đ khác
nhau gia s mong đi ca ngi tiêu dùng v dch v và nhn thc ca h v kt
qu ca dch vẰ (Parasuraman & ctg 1988, trang 17).
Tuy nhiên, mt s nghiên cu khác quan nim cht lng dch v ch xut phát
t nhn thc ca ngi tiêu dùng v kt qu dch v mà thôi (Cronin & Taylor 1992).
Tóm li cht lng dch v có nhiu cách đnh ngha khác nhau tùy thuc vào
đi tng nghiên cu và môi trng nghiên cu và vic tìm hiu cht lng dch v
là c s cho vic thc hin các bin pháp ci thin cht lng dch v ca ngân hàng.
Vì vy, vic đnh ngha cht lng dch v không ch quan trng trong vic xây dng
mc tiêu phát trin mà còn đnh hng cho các ngân hàng phát huy đc th mnh
ca mình mt cách tt nht.
1.3.2 c đim ca cht lng dch v
Tuy có nhiu đnh ngha khác nhau, nhng xét mt cách tng th, cht lng
dch v bao gm nhng đc đim sau đây:
- Tính vt tri (Transcendent)
i vi khách hàng, dch v có cht lng là dch v th hin đc tính vt