Quản trị doanh nghiệp tác động đến chi phí vốn, bằng chứng tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoáng việt nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


VÕ TH NGC THANH

QUN TR DOANH NGHIP TÁC NG N CHI PHÍ VN:
BNG CHNG TI CÁC CÔNG TY NIÊM YT
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM




LUN VN THC S KINH T





TPHCM, tháng 02/2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


VÕ TH NGC THANH

QUN TR DOANH NGHIP TÁC NG N CHI PHÍ VN:
BNG CHNG TI CÁC CÔNG TY NIÊM YT
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM
Chuyên ngành: Tài Chính - Ngân Hàng

Mã s: 60340201




LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS NGUYN TN HOÀNG



TPHCM, tháng 02/2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “QUN TR DOANH NGHIP TÁC NG
N CHI PHÍ VN: BNG CHNG TI CÁC CÔNG TY NIÊM YT
TRÊN TH TRNG CHNG KHOÁN VIT NAM” các s liu và tài
liu đc s dng trong lun vn này đc thu thp t các ngun thc t, hp
pháp và đc công b rng rãi trên các báo cáo tài chính ca các công ty niêm
yt đng ti trên website ca công ty niêm yt và các công ty chng khoán;
đc đng ti trên các tp chí chuyên ngành. Lun vn này đc thc hin
di s hng dn ca Tin S Nguyn Tn Hoàng.

TPHCM, tháng 02 nm 2014
VÕ TH NGC THANH

MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc bng biu
Danh mc ph lc
TÓM TT……………………………………………………………………01
1. GII THIU ………………………………………………………… 02
1.1. Lý do chn đ tài ………………………………………………….…….02
1.2. Mc tiêu nghiên cu và câu hi nghiên cu … …………………… … 03
1.3. Phm vi nghiên cu …………………………………………… …… 04
1.4. Phng pháp nghiên cu ………………………………………….……04
1.5. B cc lun vn …………………………………………………….… 05
2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY ………… … … 06
2.1. Qun tr doanh nghip - c ch gim bt vn đ đi din ……… …….06
2.2. Qun tr doanh nghip và chi phí vn …………………… ………… 09
3. D LIU VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU ……………….…… 22
3.1. Phng pháp thu thp d liu ………………………………………….22
3.2. Mô hình, bin và gi thuyt nghiên cu ……………………….………23
3.2.1. Mô hình nghiên cu …………………………………………… …. 23
3.2.2. Bin nghiên cu …………………………………………… ………24
a) Bin ph thuc ……………………………………….……………….24
b) Bin gii thích…………………………………………………….… 26
c) Bin kim soát ……………………………………………….…….….31
3.2.3. Gi thuyt nghiên cu ……………………………………………….35

3.3. Phng pháp nghiên cu ……………………………….………….… 36
4. NI DUNG VÀ KT QU NGHIÊN CU ………………………… 39
4.1. Mi liên h các bin trong mô hình ………………………………… 39
4.2. Thng kê mô t mu các công ty t nm 2007 đn nm 2012 …………40
4.3. D liu chéo thc đo chi phí vn. ……………………….……………45
4.4. La chn mô hình …………………………………… ………………47
4.4.1. La chn gia Pool và FEM ……………… ……………………… …47
4.4.2. La chn mô hình phù hp gia FEM và REM …………………… 50
4.5. Khc phc hin tng phng sai thay đi ………………… …….….53
4.5.1. Phát hin hin tng phng sai thay đi ……………… ………… 53
4.5.2. Khc phc ……………………………………………………… ….53
4.6. Hi quy tác đng c đnh gia chi phí vn
và các bin qun tr doanh nghip………………………………………. 53
5. KT LUN …………………………………………………… …… 58
TÀI LIU THAM KHO
PH LC













DANH MC BNG BIU

Bng 3.1: Phân loi theo nm niêm yt …………………………………… 22
Bng 3.2: Phân loi theo ngành …………………………………………… 22
Bng 3.3: Tóm tt các bin trong mô hình ………………………………….34
Bng 4.1: Phân tích mi tng quan các bin …………………… ……… 39
Bng 4.2: Thng kê mô t mu các công ty t nm 2007 đn nm 2012 … 40
Bng A: D liu thng kê mô t ………………………………….….40
Bng B: Thng kê thay đi trong qun tr …………………….…… 43
Biu đ 4.3: Tình hình bin đng chi phí s dng vn và chi phí vn c phn t
nm 2007 đn nm 2012 ………………………………………………….…44
Bng 4.4 D liu chéo thc đo chi phí vn… …………………….………45
Bng 4.5: Kt qu hi quy mô hình POOL và FEM ……….……………….47
Bng 4.6: Kt qu kim đnh F test ………….……………….……… …… 49
Bng 4.7: Kt qu hi quy mô hình FEM và REM …………………… ….50
Bng 4.8: Kt qu kim đnh Hausman test ……………….…………………52

Bng 4.9: Hi quy tác đng c đnh gia chi phí vn và các bin qun tr doanh
nghip …………………………………………………………… ………….53


DANH MC PH LC
Ph lc 1: D liu nghiên cu ca 59 công ty trong giai đon 2007 – 2012
Ph lc 2: Bng kim tra tính tng quan ca các bin trong mô hình
Ph lc 3: Bng thng kê mô t các bin trong mô hình
Ph lc 4: Bng thng kê thay đi các bin qun tr doanh nghip
Ph lc 5: Mô hình hi quy theo Beta bng phng pháp OLS
Ph lc 6: Mô hình hi quy theo LogTA bng phng pháp OLS
Ph lc 7: Mô hình hi quy theo MB bng phng pháp OLS
Ph lc 8: Mô hình hi quy theo TL/TA bng phng pháp OLS
Ph lc 9: Mô hình hi quy theo Beta, LogTA, MB, TL/TA
Ph lc 10: Mô hình hi quy gp (Pool)

Ph lc 11: Mô hình tác đng c đnh (FEM) bng phng pháp OLS
Ph lc 12: Mô hình tác đng ngu nhiên (REM) bng phng pháp OLS
Ph lc 13: Bng kim đnh F test
Ph lc 14: Bng kim đnh Hausman test
Ph lc 15: Mô hình tác đng c đnh (FEM) bng phng pháp GLS
Vi bin gii thích: LogTA, CAPEX/TA, TANA/TA, BM
Ph lc 16: Mô hình tác đng c đnh (FEM) bng phng pháp GLS
Vi bin gii thích: LogTA, CAPEX/TA, TANA/TA, BM, BOARDINDEP,
LogBOARDSIZE
Ph lc 17: Mô hình tác đng c đnh (FEM) bng phng pháp GLS
Vi bin gii thích: LogTA, CAPEX/TA, TANA/TA, BM, INSIDER,
INSTBLOCK, NONINSTBLOCK
Ph lc 18: Mô hình tác đng c đnh (FEM) bng phng pháp GLS
Vi bin gii thích: LogTA, CAPEX/TA, TANA/TA, , BM ,BOARDINDEP,
LogBOARDSIZE, INSIDER, INSTBLOCK, NONINSTBLOCK












1

TÓM TT

Lun vn kim chng tác đng ca các nhân t thuc v qun tr doanh
nghip đn chi phí s dng vn ca 59 doanh nghip niêm yt trên th trng
chng khoán thành ph H Chí Minh trong khong thi gian t nm 2007 đn
nm 2012. Các bin qun tr đc đo lng bao gm: mc đ đc lp ca hi
đng qun tr, quy mô hi đng qun tr, t l s hu c phn ca c đông ni
b, t l s hu c phn ca c đông bên ngoài (bao gm c đông khi t chc
và c đông không phi t chc). Kt qu nghiên cu cho thy các doanh
nghip qun tr tt (quy mô hi đng qun tr ít, tng t l s hu c phn ca
c đông ni b, t l s hu c phn ca c đông khi t chc, tng tính đc
lp ca hi đng qun tr) s làm gim chi phí s dng vn ca doanh nghip,
t đó làm tng giá tr doanh nghip. iu này nêu bt vai trò quan trng ca
qun tr doanh nghip trong vic to ra giá tr cho c đông. Ngoài ra, các bin
kim soát khác đc s dng bao gm: chi phí đu t dành cho tng trng,
quy mô doanh nghip, đòn by tài chính, tính hu hình ca tài sn, h s beta.






2

1. GII THIU
1.1. Lý do chn đ tài
Vai trò ca qun tr doanh nghip trong vic to ra giá tr cho các c
đông đã tr thành ch đ quan tâm mnh m trong nghiên cu tài chính doanh
nghip. Tm quan trng v mt lý thuyt và thc tin ca c ch gn kt li ích
ca các nhà qun tr và các c đông đã đc tha nhn rng rãi. Nhng bt
chp s tha nhn này v vai trò ca qun tr doanh nghip, nghiên cu thc
nghim vn không th kt lun v mc đ mà tng c ch giám sát đóng góp

cho hot đng ca doanh nghip và giá tr c đông.
Nghiên cu tóm tt trong bài vit này xem xét vai trò to ra giá tr ca c
ch qun tr doanh nghip bng cách s dng mt phng pháp khác so vi các
phng pháp s dng trong hu ht các nghiên cu trc đây. Bài vit này
nghiên cu mi quan h gia c ch qun tr ca doanh nghip vi chi phí s
dng vn. Trong khi các nghiên cu trc đây hu ht tp trung vào thc t là
môi trng qun tr tt có th gii hn quyn s hu ca c đông thiu s do
đó làm tng giá tr doanh nghip, nghiên cu này li khng đnh qun tr doanh
nghip cng có th làm gim chi phí vn ca mt doanh nghip (phn ánh li
nhun theo yêu cu ca nhà đu t da trên nhn thc ca h v ri ro doanh
nghip) do đó làm tng giá tr ca doanh nghip.
Nu nh chi phí vn ca doanh nghip đã đc chng minh chu tác
đng ca nhiu yu t nh: cu trúc vn, chính sách c tc, các quyt đnh đu
t, mc lãi sut, thu sut… thì “qun tr doanh nghip cng đc các nhà kinh
3

t hc chng minh là yu t quyt đnh nhiu vn đ quan trng ca doanh
nghip: giá tr doanh nghip, cu trúc vn, chi phí tài tr n, đa dng hóa
doanh nghip, t l tin mt nm gi, cu trúc k hn n, thù lao cho CEO, cu
trúc s hu và thanh khon th trng” (Jiraporn và Kim, 2011).
Và si dây liên kt chính gia chi phí vn và qun tr doanh nghip
chính là vn đ đi din. Qun tr doanh nghip là c ch làm gim bt vn đ
đi din ca doanh nghip, trong khi chi phí đi din có tác đng đn chi phí s
dng vn, và vì vy, qun tr doanh nghip s có tác đng đn chi phí s dng
vn ca doanh nghip.
Vi mong mun làm sáng t thêm vn đ này trong bi cnh các doanh
nghip niêm yt ca Vit Nam, giai đon 2007-2012, tác gi chn đ tài :
“QUN TR DOANH NGHIP TÁC NG N CHI PHÍ VN: BNG
CHNG TI CÁC CÔNG TY NIÊM YT TRÊN TH TRNG
CHNG KHOÁN VIT NAM”.

1.2. Mc tiêu nghiên cu và câu hi nghiên cu
Bài nghiên cu kim chng vic các nhân t thuc v qun tr doanh
nghip tác đng nh th nào đn chi phí s dng vn (bao gm chi phí s dng
n và chi phí s dng vn c phn) ca doanh nghip niêm yt trên th trng
chng khoán Vit Nam.
 gii quyt mc tiêu nghiên cu trên, tác gi đa ra 3 câu hi nghiên
cu nh sau:
4

• Có mi quan h nào gia qun tr doanh nghip và chi phí s dng
vn không?
• Các nhân t nào ca qun tr doanh nghip tác đng đn chi phí s
dng vn?
• nh hng đó nh th nào, cùng chiu hay trái chiu?
1.3. Phm vi nghiên cu
Lun vn tin hành kim đnh các nhân t thuc v qun tr doanh
nghip nh hng đn chi phí s dng vn ca doanh nghip niêm yt  Vit
Nam da trên d liu bng gm 59 doanh nghip niêm yt trên trên sàn chng
khoán thành ph H Chí Minh (HOSE) trong khong thi gian t nm 2007
đn nm 2012. Tng cng có 354 quan sát.
1.4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn ch yu s dng phng pháp hi quy mt s nhân t thuc v
qun tr doanh nghip nh quy mô và mc đ đc lp ca hi đng qun tr, t
l s hu c phn ca c đông ni b, c đông bên ngoài cng nh mt s các
nhân t kim soát khác nh chi phí đu t dành cho tng trng, quy mô doanh
nghip, đòn by tài chính, tính hu hình ca tài sn, h s beta có tác đng đn
chi phí vn ca doanh nghip.  la chn mô hình hi quy phù hp cho d
liu bng gia mô hình hi quy gp (Pool), mô hình tác đng c đnh (FEM)
và mô hình tác đng ngu nhiên (REM), lun vn dùng kim đnh F test và

Hausman test. Ngoài ra, đ các c lng tham s đc hiu qu nht, lun
5

vn phát hin và khc phc hin tng phng sai thay đi hoc hin tng t
tng quan, tùy theo mô hình hi quy phù hp là Pool, FEM hay REM.

1.5. B cc lun vn
Lun vn gm 5 phn:
 Phn 1 gii thiu trình bày tng quan các ni dung chính ca lun vn và
gii thích lý do tác gi chn đ tài này đ nghiên cu.
 Phn 2 trình bày tng quan các nghiên cu trc đây.
 Phn 3 mô t mu, phng pháp nghiên cu, mô hình nghiên cu và gii
thích các bin đc s dng đ phân tích.
 Phn 4 tho lun v nhng kt qu thc nghim.
 Phn 5 là kt lun ca lun vn.






6

2. TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY
2.1. Qun tr doanh nghip - c ch gim bt vn đ đi din
Vn đ đi din
Jensen và Meckling (1976) đnh ngha “quan h đi din nh mt hp
đng, trong đó ngi ch thuê ngi đi din tin hành thay ngi ch mt
nhim v nht đnh, bao gm vic y quyn cho ngi đi din đc ra quyt
đnh đ thc hin nhim v đó”. Nu hai bên đu ti đa hóa hu dng ca

mình, thì ngi đi din s không bao gi hành đng vì li ích tt nht cho
ngi ch. Vì vy, quan h ngi ch - ngi đi din là mi quan h đy mâu
thun.
Nguyên nhân ca vn đ đi din là ngi ch và ngi đi din có li
ích khác nhau và tn ti bt cân xng thông tin, trong đó, ngi đi din – nhà
qun lý s có nhiu thông tin hn ngi ch – các c đông. Kt qu là dn đn
ri ro đo đc và mâu thun li ích. Nhà qun lý hành đng vì li ích riêng ca
mình, cng vi li th v thông tin, có kh nng chim đot tài sn ca doanh
nghip, gián tip hao mòn tài sn ca c đông. Hoc h có th dùng tài sn ca
doanh nghip đ đu t vào nhng thng v đem li li ích cá nhân cho h
nhng li không đem li hiu qu cho doanh nghip. Và h qu ca vn đ đi
din là la chn di mc ti u làm gim tài sn c đông.
Khi tn ti vn đ đi din, ngi ch (c đông) thng là ngi chu
thit thòi. Tuy nhiên, ngi b nh hng nhiu nht chính là c đông nh, ch
không phi tt c các c đông. Shleifer và Vishny (1986) cho rng các c đông
ln, da trên li th biu quyt ca mình, có th d dàng đa ngi vào hi
7

đng qun tr, ban điu hành doanh nghip, đ có th đ xut các chính sách có
li cho mình. Vì vy, vn đ đi din thay vì là vn đ gia ngi ch, ngi
đi din thì nay li thành vn đ gia nhng ngi bên trong, bao gm nhà
qun lý và c đông kim soát, và nhng ngi bên ngoài, bao gm c đông
nh.
Chi phí đi din làm tng chi phí s dng vn c phn và chi phí s
dng n. Th hin :
 Chi phí đi din ca vn c phn: nhng ngi bên ngoài hay c đông
thiu s chu ri ro b tc đot tài sn bi ngi nhng ngi bên trong bao
gm nhà qun lý và c đông kim soát gây ra (điu mà các c đông bên ngoài
không th loi b bng cách nm gi danh mc đa dng hóa). Mt phn quan
trng trong vic tc đot tài sn ca c đông bên ngoài là s m rng c hi

đu t ca doanh nghip. Ngha là, càng có nhiu c hi đu t thì nhà qun lý
càng có nhiu quyn lc và t do trong vic tc đot tài sn ca các c đông
thiu s. Tc là khi có nhiu c hi đu t, nhà qun lý s dùng dòng tin thng
d ca doanh nghip đ tham gia vào các hot đng mng li li ích cho h
nhiu nht thay vì ti đa hóa giá tr cho các c đông. Vì vy, các c đông bên
ngoài s đòi hi t sut sinh li cao hn làm tng chi phí s dng vn c phn.
Nhng nghiên cu khác li đa ra gi thuyt v chi phí giám sát ngi
đi din làm tng chi phí s dng vn c phn. Theo gi thuyt này, nhà đu t
bên ngoài gánh chu chi phí giám sát ngi đi din đ chc chn không b
thit hi t quyt đnh qun tr ca doanh nghip. Và vì chi phí giám sát đó, h
yêu cu mt t sut sinh li cao hn và làm tng chi phí s dng vn c phn.
8

 Chi phí đi din ca n: chi phí đi din ca n đ cp đn s gia tng
trong chi phí n khi có s mâu thun trong li ích các c đông và nhà qun lý
ca doanh nghip. Vì lý do này nên các trái ch áp đt nhng hn ch nht đnh
đi vi doanh nghip (thông qua các quy đnh trái phiu) vì h lo ngi các vn
đ đi din. Các trái ch nhn thc đc hai điu: th nht nhà qun lý kim
soát tin bc ca h, và th hai các vn đ ngi đi din – nhà qun lý trong
các doanh nghip.  gim thiu thit hi, các trái ch đt ra mt s hn ch v
vic s dng tin ca h.
Nói chung chi phí đi din ca n xy ra khi nhà qun lý tham gia vào
các d án hoc các hành vi có li cho c đông nhiu hn các trái ch. Ví d
nh nhà qun lý thc hin d án có NPV âm, khi d án thành công thì phn thu
hoch thuc v c đông trong khi nu d án tht bi phn thit hi li do trái
ch gánh chu vì thc cht dòng tin thc hin d án là tin ca trái ch.
Vài nghiên cu đa ra gi thuyt kh nng tc đot tài sn ca c đông
bên trong gia tng khi điu kin kinh t v mô gp khó khn. Mi quan h trái
chiu gia c hi chim đot tài sn ca c đông bên trong và điu kin kinh t
v mô có th làm tng ri ro ca doanh nghip và kt qu là tng t sut sinh li

đòi hi. Các trái ch s đòi hi t sut sinh li cao hn và làm tng chi phí s
dng n.



9

2.2. Qun tr doanh nghip và chi phí vn
 Mi quan h gia hiu qu hot đng công ty và qun tr doanh
nghip
Nghiên cu trc đây đã xem xét mi quan h gia hiu qu hot đng
công ty và qun tr doanh nghip ví d nh s lng thành viên hi đng qun
tr, thành phn hi đng qun tr, mc đ đc lp ca hi đng qun tr, tính hai
mt ca giám đc điu hành và ch tch hi đng qun tr, thù lao và các khon
bù đp điu hành. Hu ht các nghiên cu ca McConnell và Servaes (1995),
Agrawal và Knober (1996), Demsetz và Villalonga (2001), Himmelberg và
cng s (1999), Gompers và cng s (2003) vn không th kt lun v mc đ
mà c ch giám sát nâng cao hiu qu hot đng công ty và giá tr ca các c
đông.
Trong tác phm “Quyn s hu c phn và tính hai mt ca n” ca
McConnell và Servaes (1995): cho thy mi quan h gia giá tr doanh
nghip, đòn by, và quyn s hu vn c phn. Giá tr doanh nghip ca các
doanh nghip có tng trng cao t l nghch vi đòn by tài chính, trong khi
các doanh nghip có tng trng thp t l thun vi đòn by tài chính. Kt
qu cho thy vic phân b quyn s hu gia ni b, các t chc, c đông ln,
và các c đông nh bên ngoài ít có ý ngha đi vi doanh nghip tng trng
thp so vi các doanh nghip tng trng cao.
Trong tác phm “Hiu qu hot đng ca doanh nghip và c ch kim soát
vn đ đi din gia nhà qun lý và c đông” ca Agrawal và Knober (1996):
10

xem xét vic s dng by c ch đ kim soát vn đ đi din gia ngi qun
lý và các c đông. Các c ch này gm: c phn ca ni b, c phn ca các t
chc, và c phn ca c đông ln, s dng thành viên bên ngoài trong hi đng
qun tr; chính sách n, s dng ngi qun lý bên ngoài và s dng th trng
đ kim soát doanh nghip. Tác gi xây dng mt b d liu bao gm 400
doanh nghip ln  M và đã tìm thy có mi quan h gia hiu qu hot đng
ca doanh nghip vi t l s hu ni b, s hin din thành viên bên ngoài
trong hi đng qun tr, chính sách n, hot đng kim soát doanh nghip. T
l s hu ni b có tng quan thun vi hiu qu hot đng ca doanh
nghip, trong khi s hin din thành viên bên ngoài trong hi đng qun tr,
chính sách n, hot đng kim soát doanh nghip có tng quan nghch vi
hiu qu hot đng ca doanh nghip.
Tác phm “Cu trúc s hu và hiu qu hot đng ca doanh nghip” ca
Demsetz và Villalonga (2001): tác gi nghiên cu mi quan h gia cu trúc
s hu và hiu qu hot đng ca các doanh nghip. Theo tác gi, không có
nghiên cu trc đây đã x lý các vn đ kim soát doanh nghip theo cách
này. Tác gi tìm thy không có mi quan h có ý ngha thng kê gia c cu s
hu và hiu qu hot đng doanh
Trong tác phm “S hiu bit v các yu t quyn s hu qun lý và s liên kt
gia quyn s hu và hiu qu hot đng” ca Himmelberg và cng s
(1999): cho thy rng quyn s hu qun lý đc gii thích bi các bin quan
trng theo nhng cách phù hp vi d đoán ca mô hình ông ch và ngi
qun lý (the principal – the agent). Sau khi kim soát nhng đc đim doanh
11

nghip quan sát đc và hiu ng tác đng c đnh, tác gi không th kt lun
rng nhng thay đi trong quyn s hu qun lý nh hng đn hiu qu hot
đng doanh nghip.
Trong tác phm “Qun tr doanh nghip và mc giá cho vn c phn” ca

Gompers và cng s (2003): bng cách s dng 24 quy tc qun tr, nhóm tác
gi xây dng mt “ch s qun tr” đ đi din cho mc đ quyn c đông ti
khong 1,500 doanh nghip ln trong nhng nm 1990. Mt chin lc đu t
mua các doanh nghip có quyn c đông mnh nht và bán các doanh nghip
có quyn c đông yu nht s kim đc t sut sinh li bt thng là 8,5 phn
trm mi nm trong khong thi gian mu. Bài vit cho thy rng các doanh
nghip vi quyn c đông mnh có giá tr doanh nghip cao hn, t sut sinh
li tt hn, tng trng doanh thu kh quan hn, chi phí vn thp hn, và ít b
mua li doanh nghip.
 Qun tr doanh nghip và chi phí vn c phn
Các nghiên cu trc đây có xu hng kim tra các mi quan h gia
qun tr doanh nghip và hiu qu hot đng ca công ty bng cách tp trung
vào li nhun hot đng và nhng thay đi trong giá tr doanh nghip bng
cách s dng Tobin Q. Nhng các nghiên cu gn đây đã s dng các bin
pháp khác, chng hn nh chi phí vn c phn.
Mt s nghiên cu đã chng minh rng qun tr doanh nghip có th
gim ri ro tc quyn s hu bi c đông bên trong (là mt ri ro mà nhng
c đông bên ngoài không th loi b đn gin bng cách gi mt danh mc
12

đu t đa dng). Kh nng tc quyn s hu bi c đông bên trong đc cho
là ph thuc mt phn đáng k vào c hi đu t ca doanh nghip, ngha là
càng có nhiu c hi đu t thì nhà qun lý càng có nhiu quyn lc và t do
hn cho c đông bên trong chim đot t các c đông thiu s ca h. Các
nghiên cu Chen và cng s (2009), Johnson và cng s (2000), Durnev và
Kim (2005) cng đã đa ra gi thuyt rng kh nng tc quyn s hu ca c
đông bên trong tng lên khi điu kin kinh t v mô tr nên kém thun li. Mi
quan h trái chiu gia ch ngha c hi ca c đông bên trong và điu kin th
trng có th có tác dng gia tng các ri ro h thng ca mt doanh nghip, t
đó yêu cu mc lãi sut huy đng vn cao hn đ bù đp. Tuy nhiên, qun tr

doanh nghip tt hn s hn ch mi quan h trái chiu gia mc đ tc
quyn s hu và điu kin th trng.
Trong tác phm “Bo v quyn li nhà đu t, c ch qun tr doanh
nghip và chi phí s dng vn c phn” ca Chen và cng s (2009): xem xét
các tác đng ca qun tr doanh nghip trên chi phí vn c phn ti các th
trng mi ni và làm th nào hiu qu hot đng ca doanh nghip b nh
hng bi pháp lut bo v nhà đu t cp quc gia. Bài vit cho thy rng
qun tr doanh nghip có tng quan nghch đáng k đi vi chi phí vn c
phn trong các th trng này. Ti các th trng mi ni, qun tr doanh
nghip và pháp lut liên quan đn bo v quyn li c đông dng nh thay
th cho nhau trong vic gim chi phí vn ch s hu. Bài vit cho thy các t
chc đu t sn sàng tr phí cao hn đi vi c phiu ca các doanh nghip
13

qun tr doanh nghip tt, đc bit là khi các doanh nghip  các quc gia mà
lut bo v nhà đu t còn hn ch.
Trong tác phm “Qun tr doanh nghip trong cuc khng hong tài
chính châu Á nm 1997-1998” ca Johnson và cng s (2000): các phng
pháp qun tr doanh nghip, đc bit là hiu qu bo v c đông thiu s, gii
thích thêm v s thay đi trong t giá hi đoái và th trng chng khoán suy
gim tt hn so vi các bin kinh t v mô. Mt li gii thích có th là  các
nc có qun lý doanh nghip yu kém, trin vng kinh t ti t hn dn đn
chim đot nhiu hn bi các nhà qun lý và do đó s st gim ln trong giá
tài sn.
Trong tác phm “ trm cp hoc không đ trm cp: thuc tính doanh
nghip, môi trng pháp lut và đnh giá” ca Durnev và Kim (2005): bng
cách s dng d liu qun tr doanh nghip và thông tin công b t 27 quc
gia, tác gi cho thy rng tt c ba thuc tính doanh nghip (c hi đu t, tài
chính bên ngoài, và c cu s hu) có liên quan đn cht lng hot đng qun
tr và mc đ công khai thông tin ca doanh nghip, và các doanh nghip có

qun tr tt hn và xp hng minh bch cao hn đc đánh giá cao trong th
trng chng khoán.
Các nghiên cu khác đã khám phá kh nng qun tr doanh nghip tt
hn có th làm gim chi phí vn c phn bng cách hn ch chi phí giám sát
bên ngoài ca nhà đu t bên ngoài. Theo gi thuyt này, các nhà đu t phi
tr chi phí giám sát bên ngoài nhm hn ch nhng hành đng sai lch ca
14

ngi qun lý và chi phí giám sát này s làm cho nhà đu t yêu cu mc t
sut mong đi cao hn đ bù đp.
Ngoài ra, nghiên cu Easley và O’Hara (2004) đã cho thy rng thông
tin bt đi xng gia doanh nghip và các nhà đu t ca h có tng quan
dng vi chi phí s dng vn. Vì vy qun tr doanh nghip tt hn có th
làm gim chi phí vn c phn bng cách hn ch giao dch ni b mang tính c
hi và gim bt đi xng thông tin và tính bt n cho nhà đu t.
Trong tác phm “Thông tin và chi phí s dng vn” ca Easley và
O’Hara (2004): tác gi kim chng vai trò thông tin nh hng đn chi phí
vn ca mt doanh nghip. Tác gi cho thy s khác bit trong thành phn ca
thông tin gia các thông tin đi chúng và thông tin riêng nh hng đn chi phí
vn, các nhà đu t đòi hi mt li nhun cao hn đ nm gi c phiu vi
thông tin riêng. T sut sinh li cao hn này phát sinh bi vì các nhà đu t
hiu bit có th thay đi danh mc đu t ca h khi kt hp các thông tin mi,
và các nhà đu t không hiu rõ thông tin s gp khó khn hn. Trong trng
thái cân bng, s lng và cht lng thông tin nh hng đn giá tr tài sn.
Các doanh nghip có th tác đng chi phí vn bng cách chn phng pháp k
toán, phm vi phân tích, và cu trúc vi mô th trng.
Nhng nh hng này ch có th dn đn nhng khác bit nh trong ri
ro không th đa dng, hoc có th tìm thy nhng ri ro ln hn ví d nh giá
tr s sách so vi giá tr th trng ca vn c phn, quy mô và beta ca th
trng. Các nghiên cu liên quan trong lnh vc này tìm thy mi liên h gia

15

công b thông tin ca doanh nghip và chi phí ca vn ch s hu. in hình
nh nghiên cu ca Healy và cng s. (1999), Botosan (1997) và Botosan và
Plumlee (2002), cho thy rng vic gim s bt cân xng thông tin gia các
nhà qun lý và các c đông s dn đn gim chi phí vn c phn.
Trong tác phm “Mc đ công b thông tin trên chi phí vn c phn”
ca Botosan (1997): tác gi đã gii thích s liên quan gia mc đ công b
thông tin và chi phí s dng vn c phn bng cách hi quy h s beta th
trng, quy mô doanh nghip và mc đ công b thông tin đc tác gi t xây
dng. Thc đo mc đ công b thông tin đc tác gi t xây dng da trên
nhng thông tin t nguyn cung cp trong báo cáo thng niên nm 1990 ca
122 doanh nghip. i vi các doanh nghip ít thu hút nhà đu t, kt qu cho
thy nhng doanh nghip công b thông tin minh bch hn thng có chi phí
vn c phn thp hn. Tuy nhiên đi vi các doanh nghip thu hút nhiu nhà
đu t, tác gi không tìm thy s liên quan gia công b thông tin và chi phí s
dng vn c phn.
Trong tác phm “Xem xét li mc đ công b thông tin và chi phí vn
c phn” ca Botosan và Plumlee (2002): bài vit này xem xét mi liên h
gia chi phí s dng vn c phn và mc đ công b thông tin trong báo cáo
thng niên, mc đ kp thi ca thông tin đc công b, các hot đng quan
h nhà đu t. Tác gi thy rng chi phí vn ch s hu gim khi mc đ công
b thông tin báo cáo thng niên nhiu hn (gim mt cân đi thông tin gia
nhà qun tr và c đông ca doanh nghip) nhng chi phí vn ch s hu tng
16

khi thông tin đc công b kp thi, có th thông qua bin đng tng giá c
phiu.
ng thi nghiên cu ca Chen và cng s (2003) và Ashbaugh và cng
s (2005) kim tra xem ngoài khía cnh công b thông tin thì các c ch qun

tr doanh nghip khác có nh hng đn chi phí vn c phn ca doanh nghip
hay không. Theo Chen và cng s (2003) phân tích vn đ này trong bi cnh
th trng mi ni. Tác gi kim tra các công ty t 9 nn kinh t mi ni châu
Á và thy rng c ch qun lý không công b thông tin, nh mc đ đc lp
ca hi đng qun tr và bo v li ích c đông thiu s, có tng quan trái
chiu đi vi chi phí vn c phn ca doanh nghip.
Mt s nghiên cu khá gn đây  các công ty M đã đa ra bng chng
cho thy mt mi quan h nghch gia các thuc tính qun tr doanh nghip (ví
d nh quyn s hu ca t chc và c cu ca hi đng qun tr) và chi phí
vn cng nh chi phí n, theo nghiên cu ca các tác gi Ashbaugh và cng s
(2005), Bhoraj và Sengupta (2003), Anderson và cng s (2004) and Klock và
cng s (2005).
Trong tác phm “Qun tr doanh nghip và chi phí vn c phn” ca
Ashbaugh và cng s (2005): tác gi nhn thy mc đích ca các thuc tính
qun tr là nhm gim chi phí đi din, các thuc tính qun tr (cht lng
thông tin tài chính, cu trúc s hu, quyn li các bên liên quan, c cu hi
đng qun tr) có nh hng đáng k chi phí s dng vn c phn ca các
doanh nghip  M t nm 1996 đn nm 2002.