B GIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNG I HC KINH T THÀNHăPH H CHệăMINH
_______________
NGUYN TH THỐYăLIểN
Ễ
Ễ
N
N
H
H
G
G
I
I
Ễ
Ễ
C
C
H
H
T
T
L
L
N
N
G
G
Q
Q
U
U
N
N
L
L
Ý
Ý
N
N
G
G
H
H
I
I
ể
ể
N
N
C
C
U
U
K
K
H
H
O
O
A
A
H
H
C
C
T
T
R
R
O
O
N
N
G
G
T
T
R
R
N
N
G
G
I
I
H
H
C
C
T
T
H
H
E
E
O
O
P
P
H
H
N
N
G
G
P
P
H
H
Ễ
Ễ
P
P
Q
Q
U
U
N
N
L
L
Ý
Ý
D
D
A
A
T
T
R
R
ể
ể
N
N
K
K
T
T
Q
Q
U
U
LUNăVNăTHC S CHệNHăSỄCHăCỌNG
TP. H CHệăMINH - NMă2014
B GIỄOăDCăVÀăÀOăTO
TRNG I HC KINH T THÀNHăPH H CHệăMINH
_______________
CHNGăTRỊNHăGING DY KINH T FULBRIGHT
NGUYN TH THỐYăLIểN
Ễ
Ễ
N
N
H
H
G
G
I
I
Ễ
Ễ
C
C
H
H
T
T
L
L
N
N
G
G
Q
Q
U
U
N
N
L
L
Ý
Ý
N
N
G
G
H
H
I
I
ể
ể
N
N
C
C
U
U
K
K
H
H
O
O
A
A
H
H
C
C
T
T
R
R
O
O
N
N
G
G
T
T
R
R
N
N
G
G
I
I
H
H
C
C
T
T
H
H
E
E
O
O
P
P
H
H
N
N
G
G
P
P
H
H
Ễ
Ễ
P
P
Q
Q
U
U
N
N
L
L
Ý
Ý
D
D
A
A
T
T
R
R
ể
ể
N
N
K
K
T
T
Q
Q
U
U
NgƠnh:ăChínhăSáchăCông
Mưăs: 60340402
LUNăVNăTHC S CHệNHăSỄCHăCỌNG
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN HU LAM
TP. H CHệăMINHă- NMă2014
-i-
LI CAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu
bit ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh
T TP. H Chí Minh hay Chng trình ging dy kinh t Fulbright.
TP. H Chí Minh, ngày 18 tháng 6 nm 2014
Tác gi
Nguyn Th Thu Liên
-ii-
LI CMăN
Trc tiên tôi xin gi li cm n đn Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright đư giúp tôi
tôi hoàn thành chng trình đào to thc s chuyên ngành chính sách công - đây mt bc
tin ln trong s nghip và là nim t hào ca bn thân tôi, ngi thân và gia đình.
Tôi xin cm n c quan tôi đang công tác - i hc Quc Gia Thành ph H Chí Minh đư
to điu kin v mt thi gian và kinh phí đ tôi có th tham gia khóa hc này.
Tôi xin dành li cm n đc bit đn thy Nguyn Hu Lam, cm n thy vì s kiên nhn,
đng viên và nhng nhn xét mang tính t duy phê phán giúp tôi phát trin k nng nghiên
cu, phân tích và đng hành vi tôi trong sut quá trình xây dng, hoàn thành lun vn
này.
Xin chân thành cm n lưnh đo đi din B Khoa hc và Công ngh Phía Nam, S Khoa
hc và Công ngh Thành ph H Chí Minh, đư dành thi gian cho cuc phng vn cho
lun vn ca tôi và đư trao đi thng thn, mang tính xây dng góp phn làm nên giá tr
ca lun vn.
Tôi ht sc trân trng công lao ca quỦ thy cô, anh ch tr ging và nhng chia s, hc
hi, cng nh nhng k nim cùng bn hc ti Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright
không nhng giúp tôi ‘m mang tm nhìn’ mà còn làm cho thi gian hc tp ca tôi tr
nên ‘đáng nh’ v nhiu mt.
Tôi xin dành tng thành qu này cho nhng ngi thân đc đc bit – cha, m, anh, ch, em
và cô Hng Lan Chi - đư dn dt tôi, nâng đ tôi, đng hành cùng tôi trong sut quá
trình hc tp, dành cho tôi nhng điu vô giá.
-iii-
TịMăTT
u tiên phát trin nghiên cu khoa hc ti các trng đi hc là điu cp thit trong tin
trình nâng cao nng lc cnh tranh quc gia. Hin nay, các nghiên cu din ra trong trng
đi hc ch yu do các c quan thuc khu vc công tài tr nh các B, S, Ban, Ngành,
đa phng và các Qu KH&CN. Cùng da trên Lut Khoa hc và Công ngh và nhng
hng dn liên quan nhng mi c quan tài tr có quy đnh riêng trong qun lỦ và kim
soát cht lng nghiên cu, dn đn vic kim soát cht lng cha đng nht. Trong đó,
NAFOSTED kim soát cht lng tt hn các c quan còn li do Qu này tip cn theo
chun mc quc t, ly bài báo quc t làm thc đo trong kim soát cht lng. Do vy,
lun vn mong mun chun hóa quy trình qun lỦ đ tài gia các c quan tài tr bng cách
so sánh quy trình qun lỦ hin ti vi thông l quc t, tìm ra nhng khác bit gây nh
hng đn cht lng nghiên cu và đ xut gii pháp da trên khung lỦ thuyt qun lỦ
da trên kt qu nhm tip cn thông l quc t trong kim soát và nâng cao cht lng
nghiên cu.
Lun vn s dng nghiên cu tình hung ti c quan đi din B Khoa hc và Công ngh
phía Nam và S Khoa hc và Công ngh TP.HCM, bng nghiên cu tài liu kt hp và
phng vn sâu mt s đi din ti hai c quan trên cho thy công tác qun lỦ đ tài nghiên
cu khoa hc hin nay còn nhiu điu cha phù hp thông l quc t nh i) t trng tâm
qun lỦ đ tài vào vic tuân th quy đnh hn là chú trng kt qu; ii) Cha chun hóa quy
trình qun lỦ đ tài gia các c quan tài tr do cha có đnh ngha thng nht trong đo
lng các tiêu chí đánh giá đ tài và la chn chuyên gia, dn đn qun lỦ cht lng
nghiên cu khác nhau; iii) Thiu gn kt vi thc tin trong xác đnh hng nghiên cu do
thiu s tham gia ca khu vc t nhân và c quan qun lỦ trung ng cng nh đa
phng; iv) Cp phát và qun lỦ tài chính cha theo c ch Qu nên thiu linh hot đng
trong gii ngân và thanh quyt toán đ tài.
Lun vn đ xut mt s gii pháp nhm đi mi vic qun lỦ đ tài theo hng tip cn
thông l quc t gm: i) Gn kt đnh hng nghiên cu phc v kinh t, xư hi; ii) Tng
cng tính khách quan trong khâu đánh giá đ cng, đánh giá đnh k và đánh giá
nghim thu bng s dng công c đnh lng đó là công b quc t và đng kỦ s hu trí
-iv-
tu; iii) Tng qun lỦ phí cho nhà trng đi kèm nhng đòi hi v trách nhim trong vic
h tr nhà khoa hc trong th tc hành chính và tài chính. To hành lang pháp lỦ trong
vic minh bch chi tiêu tài chính ca đ tài. To điu kin tng thu thp cho ngi làm
nghiên cu, thu thp tng đi kèm vi trách nhim đm bo cht lng nghiên cu; và iv)
Nhanh chóng tng kt mô hình thí đim NAFOSTED và chuyn vic qun lỦ đ tài sang
c ch Qu, giúp tng tc vic cp phát kinh phí đng thi to điu kin, tách bit chc
nng lưnh đo và qun lỦ đ c quan qun lỦ Nhà nc tp trung công tác hoch đnh
chính sách.
Do hn ch thi gian và kinh phí, lun vn cha có điu kin kho sát thái đ và hành vi
ca các bên liên quan là nhà trng và nhà khoa hc đi vi chính sách qun lỦ đ tài hin
nay. Do vy, nhng khuyn ngh nêu trên da trên gi đnh c quan tài tr đa ra quy đnh,
nhà trng và nhà khoa hc tuân th quy đnh đó. Ngoài ra, tác gi không th tin hành
kho sát quy trình qun lỦ đ tài trên phm vi toàn quc đ thc hin thng kê mô t, d
liu thu thp tuy mang tính đnh tính, nhng cng mô t đc bn cht chung ca quy trình
qun lỦ đ tài hin nay. Cui cùng, lun vn cha th kho sát thc t mô hình
NAFOSTED đang th nghim c ch Qu trong qun lỦ đ tài nhm đánh giá tính kh thi
ca vic áp dng chun mc quc t trong qun lỦ nghiên cu.
-v-
MC LC
LIăCAMăOAN i
LI CMăN ii
TịMăTT iii
MC LC v
DANH MCăCỄCăCH VIT TT viii
DANH MCăCỄCăBNG,ăHỊNHăV ix
CHNGă1.ăDN NHP 1
1.1 Bi cnh nghiên cu 1
1.2 Mc tiêu và câu hi nghiên cu 4
1.3 i tng và phm vi nghiên cu 4
1.4 Phng pháp nghiên cu và ngun thông tin 4
1.4.1 Phng pháp nghiên cu 4
1.4.2 Phng pháp thu thp thông tin 5
1.4.3 Nghiên cu tình hung 5
1.5 Cu trúc lun vn 6
CHNGă2.ăCăS LụăTHUYT 7
2.1 Nhng khái nim 7
2.1.1 tài NCKH 7
2.1.2 Phân loi đ tài 7
2.1.3 Kt qu NCKH 8
2.1.4 Qun lỦ đ tài 9
2.2 C s can thip ca Nhà nc 9
-vi-
2.3 Nghiên cu trc 10
2.4 Bài hc rút ra t kinh nghim quc t 11
2.5 Mô hình RBM 12
CHNGă3.ăPHỂNăTệCH 16
3.1 Khái quát quy trình qun lỦ đ tài NCKH 16
3.2 Vai trò các bên liên quan trong qun lỦ đ tài NCKH 19
3.2.1 C quan tài tr 20
3.2.2 Trng H 20
3.2.3 Nhóm nghiên cu 21
3.3 ánh giá mô hình qun lỦ đ tài NCKH hin nay 21
3.3.1 Xác đnh hng nghiên cu u tiên 21
3.3.2 Xét duyt đ cng 24
3.3.3 Tài tr và qun lỦ trin khai nghiên cu 26
3.3.4 Nghim thu 28
3.3.5 Tiu kt 29
CHNGă4.ăKT LUN, KHUYN NGH VÀăHN CH 31
4.1 Kt lun 31
4.2 Khuyn ngh 32
4.3 Hn ch 33
TÀIăLIU THAM KHO 34
PH LC 37
Ph lc 1: Các vn bn pháp lỦ liên quan qun lỦ NCKH 37
Ph lc 2: Kinh nghim quc t qun lỦ đ tài NCKH 39
PL2.1 Qu Phát trin KH&CN Quc gia 39
PL2.2 Qu Khoa hc Quc gia Hoa K 39
-vii-
PL2.3 Qun lỦ NCKH ti Úc 40
PL2.4 Qun lỦ NCKH ti Nht 41
PL2.5 Qun lỦ NCKH ti Hàn Quc 42
PL2.6 Qun lỦ NCKH ti Singapore 43
Ph lc 3: Quyn hn và trách nhim ca các bên liên quan trong qun lỦ đ tài 44
Ph lc 4: K hoch và kt qu phng vn 46
Ph lc 5: Xác đnh hng nghiên cu 63
Ph lc 6: Mt s tiêu chun trong qun lỦ đ tài 64
Ph lc 7: Kt qu phng vn mt s nhà khoa hc v kinh nghim quc t 66
-viii-
DANH MCăCỄCăCH VIT TT
T vit tt
Tênăting Anh
Tênăting Vit
CNCT
Ch nhim Chng trình
H
i hc
KH&CN
Khoa hc và công ngh
NAFOSTED
National Foundation for Science
and Technology Development
Qu Phát trin KH&CN Quc gia
NCCB
Nghiên cu c bn
NCKH
Nghiên cu khoa hc
NCD
Nghiên cu ng dng
NSF
National Science Foundation
Qu Khoa hc Quc Gia Hoa K
RBM
Result Based Management
Qun lỦ da trên kt qu
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
-ix-
DANH MCăCỄCăBNG,ăHỊNHăV
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1 Chi tiêu KH&CN ca Vit Nam giai đon 2001-2010 2
Bng 3.1 Kt qu so sánh v quy trình xác đnh hng nghiên cu u tiên …………… 22
Bng 3.2 S lng đ cng đng kỦ thuc NSF t nm 2011-2013 24
Bng 3.3 Kt qu so sánh tiêu chí la chn chuyên gia đánh giá 25
Bng 3.4 Kt qu so sánh v cp phát kinh phí và qun lỦ tài chính 26
Bng 3.5 Kt qu so sánh v qun lỦ quá trình trin khai nghiên cu 28
Bng 3.6 Kt qu so sánh v quy trình nghim thu 28
DANH MCăHỊNHăV
Hình 2.1 S đ qun lỦ tng th hot đng KH&CN 10
Hình 2.2 Khung lỦ thuyt qun lỦ da trên kt qu 13
Hình 2.3 S đ kt qu trong qun lỦ đ tài theo RBM 15
Hình 3.1 S đ tng quát quy trình qun lỦ đ tài theo RBM 16
Hình 3.2 Quy trình qun lỦ đ tài 16
-1-
CHNGă1. DN NHP
1.1 Bi cnhănghiênăcu
Kinh t Vit Nam tng trng nhanh và liên tc trong hn hai mi nm k t nm 1986.
n nay, th mnh xut khu ca Vit Nam là sn phm nông nghip thô hoc s ch, sn
phm công nghip nh và th công nghip ch yu là gia công, thâm dng lao đng, giá tr
gia tng cha đáng k. Thu nhp bình quân đu ngi đư đc ci thin, nhng Vit Nam
hin đang mc kt trong "by thu nhp trung bình" và "by công ngh thp". thoát ra
khi các by trên, đng thi tip tc duy trì tc đ tng trng cao, liên tc, bn vng đòi
hi Vit Nam cn chú trng vào ci thin và nâng cao nng lc cnh tranh.
Ngày nay, tri thc là nhân t quan trng to nên nng lc cnh tranh cho quc gia. Nhng
quc gia thành công chính là bit khai thác tri thc, c th nh M, Nht Bn, Châu Âu,
hay nh mt s quc gia mi ni nh Hàn Quc, Singapore, ài Loan đư thành công trong
vic nâng cp nn kinh t nh đi mi khoa hc và công ngh (KH&CN). Tri thc ch yu
đn t các trng đi hc (H), vì vy, h thng H đóng vai trò quan trng trong các
chính sách KH&CN
1
. V th và nng sut ca h thng H đư tr thành mt mc tiêu
chin lc và cng là mt ch tiêu v nng lc cnh tranh toàn cu ca mt quc gia
(Nguyn Vn Tun, 2013a).
Ti Vit Nam, đu t nghiên cu khoa hc (NCKH) ch yu t khu vc công, mc đu t
trung bình hàng nm là 2% tng ngân sách, tng đng khong 0,5-0,6% GDP (Bng
1.1). NCKH thng tp trung các trng H và vin nghiên cu thuc Chính ph và
mt s B ngành ch qun khác. Phn ln hot đng nghiên cu mang tính cht hàn lâm
và đn ngành do sao chép mô hình ca Liên Xô c (ào Vn Khanh và đ.t.g, 2012).
Nhng đóng góp t kt qu NCKH cho phát trin kinh t, xư hi nh cung cp gii pháp
chính sách, thay đi công ngh sn xut và đào to nhân lc có cht lng còn hn ch.
Theo báo cáo nng lc cnh tranh toàn cu 2013-2014 do Din đàn Kinh t Th gii
(WEF) thc hin vi 148 nc thì so vi nm lin trc, các doanh nghip Vit Nam chm
áp dng công ngh vào hot đng sn xut kinh doanh, xp hng v KH&CN gim 4 bc
1
Chính sách KH&CN là chính sách liên quan đn NCKH (R - Research) và phát trin công ngh (D –
Development).
-2-
và xp hng hiu qu th trng lao đng gim 5 bc (Thu Hng, 2013). Vì vy, NCKH
nói riêng và KH&CN nói chung cha thc s tr thành đng lc thúc đy tng trng.
Bng 1.1 ChiătiêuăKH&CNăca VităNamăgiaiăđon 2001-2010
Nm
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Chi s nghip khoa hc,
công ngh và môi trng
(SNKH, CN &MT) trong
tng chi ngân sách Nhà
nc (%)
1,25%
1,25%
1,02%
1,10%
0,98%
0,82%
1,90%
1,57%
1,74%
0,78%
Quyt toán chi SNKH,
CN &MT (t đng)
1625
1852
1853
2362
2584
2540
7604
7744
10196
5139
T l chi SNKH, CN
&MT so vi GDP
0,34%
0,35%
0,30%
0,33%
0,31%
0,26%
0,66%
0,52%
0,61%
0,26%
Ngun: Tng cc thng kê Vit Nam, tác gi cp nht đn niên giám thng kê nm 2011.
Kinh phí NCKH trong trng H t các ngun sau:
Mt là, t ngân sách Nhà nc thông qua vic đu thu các đ tài hay d án do các B, S,
Ban, Ngành, đa phng và các Qu KH&CN thuc khu vc công tài tr (gi chung là c
quan tài tr). Ngoài ra, còn có ngun kinh phí thng xuyên do các c quan ch qun
thng là B cp theo k hoch hng nm.
Hai là, t khu vc t nhân thông qua hp tác hoc tài tr ca doanh nghip hoc s đóng
góp ca nhà ho tâm.
Ba là, t chính ph, trng H, vin nghiên cu, các t chc nc ngoài thông qua mi
quan h quc t.
Bn là, trích mt phn t ngun thu ca nhà trng.
Phn ln kinh phí NCKH trong trng H đn t ngun th nht - ngân sách Nhà nc.
Các c quan tài tr khác nhau tin hành qun lỦ và kim soát cht lng đ tài NCKH theo
hng dn, quy đnh riêng (Ph lc 1) và đm bo tuân th quy đnh chung nh Lut
KH&CN và các Thông t hng dn liên quan
2
. xây dng vn bn hng dn, hu ht
2
Thông t liên tch s 93/2006/TTLT/BTC-BKHCN ngày 04/10/2006 ca Liên B Tài chính, B KH&CN
v hng dn ch đ khoán kinh phí ca đ tài, d án KH&CN s dng ngân sách Nhà nc; Thông t
44/2007/TTLT-BTC-BKHCN ngày 07/5/2007 ca Liên B Tài chính, B KH&CN Hng dn đnh mc xây
-3-
các c quan tài tr da vào quy đnh ca B KH&CN, riêng Qu Phát trin KH&CN Quc
gia (NAFOSTED) - chuyên tài tr các nghiên cu c bn – da vào theo thông l quc t,
đc bit, yêu cu v bài báo quc t trong kt qu nghiên cu.
NAFOSTED là mô hình thí đim qun lỦ đ tài theo c ch Qu, c ch này giúp linh hot
trong vic cp kinh phí nghiên cu. Ngoài vic tuân th nhng quy đnh chung ca Lut và
vn bn di lut, NAFOSTED đc phép áp dng c ch tr lng cho thành viên tham
gia nghiên cu theo khi lng công vic đc quy đi thành ngày công. Hin nay, vic
tr công lao đng đc thc hin theo hp đng thuê khoán, ti đa mi hp đng là 30
triu đng theo quy đnh ca Thông t 44. đáp ng vi quy đnh, nhà khoa hc chia
nh ni dung công vic thành nhiu hp đng, do vy, th tc hành chính tng lên. Trong
qun lỦ đ tài, NAFOSTED áp dng chun mc quc t (yêu cu bài báo quc t) trong
vào đánh giá xét duyt, đánh giá đnh k, đánh giá nghim thu, đánh giá nng lc nhóm
nghiên cu và la chn chuyên gia đánh giá, nh rõ ràng trong tiêu chí đánh giá nên đm
bo tính khách quan và minh bch trong qun lỦ.
Vic qun lỦ đ tài nh hng đáng k đn cht lng nghiên cu. Các quy đnh chung
nh Lut KH&CN và các Thông t hng dn cha c th hóa các tiêu chí đ kim soát
cht lng nghiên cu nên các c quan tài tr có nhng cách vn dng khác nhau trong
vic qun lỦ cht lng. Nhìn chung, các c quan tài tr gn đây bt đu đánh giá hot
đng nghiên cu thông qua các ch báo đnh lng nh s bài báo quc t, s đng kỦ s
hu trí tu, s sinh viên đc đào to. Tuy nhiên, các ch báo này cha đc đ cp chính
thc trong các vn bn pháp quy đ qun lỦ đ tài, tr NAFOSTED. Hin nay, các nghiên
cu trong trng H t ngân sách Nhà nc vn cha đóng góp quan trng cho nn kinh
t tri thc, cho phc v ging dy, cho vic áp dng trong sn xut kinh doanh ti đa
phng nh tim nng hin hu.
“ theo thng kê ca B KH&CN, Vit Nam có trên 10000 giáo s, 18000 tin s, và 36000 thc s,
tc trên 64000 ngi có tim nng NCKH và công b quc t. Nu mi 2 tin s và giáo s công b
mt bài báo khoa hc thì Vit Nam có tim nng công b 14000 bài báo khoa hc mi nm. Hin nay,
con s công b quc t trong thc t ch bng 14% tim nng”
(Nguyn Vn Tun, 2014).
dng và phân b d toán kinh phí đi vi các đ tài, d án KH&CN có s dng ngân sách nhà nc (gi tt
là Thông t 44).
-4-
Vy, đ nâng cao v th khoa hc, ngoài vic xác đnh đúng u tiên chính sách đ có c
ch huy đng và phân b ngun lc hiu qu, cn qun lỦ cht lng nghiên cu sao cho
phù hp vi các chun mc quc t và điu kin thc t hin nay.
1.2 McătiêuăvƠăcơuăhiănghiênăcu
Mc tiêu ca lun vn là đánh giá mô hình qun lỦ đ tài NCKH din ra trong trng H,
do c quan tài tr thuc khu vc công qun lỦ. Tin hành so sánh vi mô hình qun lỦ theo
thông l quc t. T đó, xác đnh nhng khác bit, nh hng ca nó đn cht lng
nghiên cu và đ xut nhng thay đi cn thit nhm nâng cao cht lng nghiên cu.
Gi đnh: Nu các gii pháp qun lỦ đ tài NCKH tip cn theo phng pháp qun lỦ da
trên kt qu (Result Based Management - RBM), ly chun mc quc t
3
làm các tiêu chí
đánh giá tài tr và qun lỦ cht lng nghiên cu thì chúng s có nh hng tích cc trong
vic nâng cao cht lng nghiên cu.
Vi các mc tiêu trên, lun vn s ln lt tìm câu tr li cho các câu hi sau đây:
Câu hi 1: Cách thc qun lỦ đ tài NCKH hin nay khác gì so vi thông l quc t?
Nguyên nhân ca nhng khác bit trên là gì?
Câu hi 2: Cn có nhng thay đi gì đ qun lỦ hiu qu và nâng cao cht lng NCKH?
1.3 iătngăvƠăphm viănghiênăcu
i tng nghiên cu: là các quy đnh và hng dn ca c quan tài tr nghiên cu thuc
khu vc công trong qun lỦ đ tài.
Phm vi nghiên cu: lun vn tp trung vào quy trình qun lỦ đ tài trong trng H do
khu vc công tài tr.
1.4 PhngăphápănghiênăcuăvƠăngunăthôngătin
1.4.1ăPhngăphápănghiênăcu
S dng phng pháp nghiên cu tài liu, lun vn tin hành phân tích ni dung vn bn
v trình t, th tc qun lỦ đ tài ca B KH&CN, S KH&CN TP.HCM. K đó, lun vn
tip tc đánh giá cách thc qun lỦ đ tài trên thc t thông qua phng vn trc tip cá
3
Chun mc quc t gm 2 tiêu chí là bài báo quc t và sáng ch. Trong đó, bài báo quc t phi thuc
danh mc do các t chc uy tín nh ISI (Information Sciences Institute),… bình chn, còn sáng ch là dng
vn bng bo h cao nht trong các vn bn bo h quyn s hu trí tu, các dng vn bng còn li là gii
pháp hu ích, kiu dáng công nghip và quyn tác gi.
-5-
nhân, ngi đc phng vn là ngi am hiu, có kinh nghim và có trách nhim trong
qun lỦ đ tài. i tng phng vn là i din B KH&CN, S KH&CN TP.HCM, đi
din c s NCKH. Ni dung phng vn: tác gi đt câu hi theo trình t quy trình qun lỦ
đ tài. Mi quy trình, tác gi tp trung tìm hiu: i) Mô t cách thc hin; ii) Cách vn hành
quy trình hin ti khác thông l quc t đim gì?; iii) Quan đim ca ngi đc phng
vn: có nên làm theo thông l quc t không? Nu làm thì gp tr ngi gì?; iv) Nguyên
nhân ca nhng tr ngi và cách khc phc.
Sau khi thu thp thông tin, lun vn tin hành so sánh, đi chiu vi thông l quc t. Tác
gi tìm hiu nguyên nhân cu nhng khác bit và nhng n lc ca c qun qun lỦ trong
thay đi phng thc qun lỦ cho phù hp thông l.
1.4.2ăPhngăphápăthuăthpăthôngătin
Lun vn s dng d liu th cp nh niên giám thng kê, vn bn quy phm pháp lut ca
các c quan tài tr nghiên cu nh B KH&CN, S KH&CN TP.HCM, các Ủ kin chuyên
gia đúc kt kinh nghim quc t trong qun lỦ đ tài NCKH và thông tin khác đc công
b trên các tp chí chuyên ngành trc tuyn và các trang đin t khác.
Lun vn tin hành thu thp d liu s cp nhm mô t cách thc qun lỦ đ tài trong thc
t, d liu cn thu thp là d liu đnh tính. Do vy, tác gi tin hành phng vn trc tip
mt s đi din ca c quan tài tr và mt s chuyên gia am hiu v quy trình qun lỦ đ
tài trong và ngoài nc.
1.4.3 Nghiênăcu tìnhăhung
tìm hiu rõ thc t quy trình qun lỦ đ tài và cht lng nghiên cu, lun vn tin
hành phng pháp nghiên cu tình hung ti hai c quan là Cc Công tác Phía Nam thuc
B KH&CN (gi tt là Cc Phía Nam) và S KH&CN TP.HCM (gi tt là S). Trong điu
kin gii hn thi gian và kinh phí, tác gi ch có th phng vn sâu đi din hai c quan
trên mà không th trc tip phng vn NAFOSTED và các S KH&CN các tnh còn li.
Cc Công tác Phía Nam đc thành lp trên c s t chc li C quan đi din ca B
KH&CN ti TP. HCM, là đn v trc thuc B KH&CN, giúp B trng thc hin chc
nng qun lỦ v KH&CN; theo dõi, tng hp tình hình hot đng trong các lnh vc thuc
phm vi qun lỦ ca B; bo đm các điu kin cn thit đ phc v các hot đng ca B
ti các tnh, thành ph khu vc phía Nam (B KH&CN-
-6-
S KH&CN TP.HCM có chc nng tham mu, giúp y ban nhân dân thành ph qun lỦ
Nhà nc v hot đng KH&CN, phát trin tim lc khoa hc và công ngh, trong đó có
qun lỦ đ tài NCKH t t chc tuyn chn, xét chn, đánh giá đn nghim thu; đy mnh
hot đng ng dng, công b, tuyên truyn kt qu NCKH. Kinh phí đu t NCKH ca S
ch yu t Ngân sách đa phng, trung bình kinh phí hot đng KH&CN hàng nm c
chng khong 30% c nc (S KH&CN-
1.5 Cuătrúcălunăvn
Chngă1:ăDn nhp (Bi cnh nghiên cu; Mc tiêu và câu hi nghiên cu; i tng,
phm vi nghiên cu; Phng pháp nghiên cu; Cu trúc ca lun vn)
Chngă2:ăCăs lýăthuyt (Khái nim; Nghiên cu trc; Kinh nghim quc t, Mô hình
RBM)
Chngă3: Phơnătíchă(Vai trò các bên liên quan; ánh giá mô hình qun lỦ NCKH hin
nay)
Chngă4: Kt lun, khuyn ngh vƠăhn ch
-7-
CHNGă2. CăS LụăTHUYT
2.1 Nhngăkháiănim
2.1.1 ătƠiăNCKH
Cng đng khoa hc đnh ngha NCKH (scientific research hay scientific study) là quy
trình thc hin mt thí nghim có phng pháp đ kim đnh mt hay nhiu gi thuyt,
hoc đ nhm tìm câu tr li cho nhng câu hi chuyên bit. “Thí nghim” đc hiu rng
hn trong khoa hc xư hi. Nghiên cu khoa hc phi da vào phng pháp khoa hc
(scientific method) nhm đi tìm s tht và quy lut t nhiên (Nguyn Vn Tun, 2013b).
tài NCKH (gi tt là đ tài) là mt k hoch nghiên cu gm mt hoc nhiu “thí
nghim“ nhm gii quyt mt vn đ t nhiên hoc xư hi.
tài nghiên cu trong khoa hc t nhiên, khoa hc công ngh, khoa hc xư hi và nhân
vn là vn đ khoa hc, công ngh cn đc nghiên cu đ nm đc bn cht, nguyên lỦ,
tìm ra gii pháp, to ra công ngh nhm phc v cho mc tiêu c th ca kinh t, xư hi, an
ninh, quc phòng (B KH&CN, 2006).
Lun vn này s dng khái nim đư đc cng đng th gii công nhn nh trên vì nó
phn ánh đc bn cht ca hot đng nghiên cu.
2.1.2 PhơnăloiăđătƠi
Lun vn tp trung vào hai cách phân loi đ tài nh sau:
Xét theo loi hình nghiên cu, đ tài đc phân thành 2 loi sau:
Th nht, đ tài nghiên cu c bn (NCCB): là nghiên cu nhm tìm ra tri thc mi mang
tính nn tng cho nghiên cu khác. Ngoài ra, có th phân loi thành nghiên cu c bn
thun tuỦ và nghiên cu c bn đnh hng ng dng.
Th nhì, đ tài nghiên cu ng dng (NCD): là nghiên cu nhm tìm ra tri thc mi đ
gii quyt các vn đ thc tin, xa hn na là to ra sn phm s dng đc và có th
thng mi hóa. Do vy, đnh ngha này cng bao hàm nghiên cu trin khai, tc là nghiên
cu nhm sáng to ra sn phm mi, công ngh mi nh bng th nghim (Prototype)
hoc sn xut th (pilot).
-8-
Xét theo cp qun lý, đ tài đc phân thành các cp sau:
tài cp nhà nc: các đ tài thuc chng trình KH&CN trng đim cp nhà nc nh
KC, KX, đ tài đc lp không thuc các chng trình KC, KX, đ tài hp tác quc t theo
ngh đnh th. Kinh phí đ tài cp nhà nc thng ln, trung bình vài t đng, do B
KH&CN tuyn chn, giao nhim v và kinh phí, thành lp hi đng đánh giá nghim thu,
c quan ch trì thng là Vin nghiên cu hoc Trng H theo dõi, giám sát, t chc
nghim thu cp c s.
tài nghiên cu c bn do NAFOSTED tài tr vi kinh phí vài trm triu đn mt t
đng cho mt đ tài. Theo đó NAFOSTED tuyn chn, giao nhim v và kinh phí, thành
lp hi đng đánh giá nghim thu.
tài cp B: Kinh phí tng đi ln, trung bình 300 – 500 triu đng cho mt đ tài.
Gn đây có các đ tài trên mt t. B (tr B KH&CN) có trách nhim xây dng, tuyn
chn, giao nhim v và kinh phí, thành lp hi đng đánh giá nghim thu.
tài cp S: Kinh phí trung bình vài trm triu đn 1 t đng cho mt đ tài. Các S
KH&CN tuyn chn, giao nhim v và kinh phí, thành lp hi đng đánh giá nghim thu.
Mc tiêu tuyn chn đ tài phc v phát trin kinh t - xư hi ca đa phng.
tài cp c s: Kinh phí nh, trung bình 50-100 triu đng cho mt đ tài. tài do
Vin hoc Trng hoc trung tâm nghiên cu tuyn chn, phân kinh phí, theo dõi giám sát
và đánh giá nghim thu.
tài sinh viên: kinh phí di 50 triu đng cho mt đ tài. tài do Trng H tuyn
chn, phân kinh phí, theo dõi giám sát và đánh giá nghim thu. Ngi thc hin là sinh
viên, nhng ging viên hng dn là ch nhim.
Lun vn này tp trung nghiên cu mc cao ca các nhà nghiên cu chuyên nghip,
không xét đn nghiên cu ca sinh viên di dng lun vn, lun án cui khoá.
2.1.3 Kt qu NCKH
Mt nghiên cu dù đc phân loi th nào thì kt qu nghiên cu là tri thc, là s tht mà
con ngi mong mun tìm hiu, khám phá. Tri thc to ra giá tr khi đc lan to, chia s
hay đc áp dng vào thc tin, vào hot đng sn xut kinh doanh, hoc khuyn ngh
chính sách. Các hình thc lan ta, chia s tri thc gm: i) trình bày báo cáo ti các din
-9-
dàn, hi tho khoa hc; ii) vit bài trong các n phm khoa hc; iii) đng kỦ s hu trí tu;
iv) đào to sinh viên đi hc, sau đi hc.
Kt qu NCKH có th đc công b di các dng sau:
Th nht, n phm khoa hc gm bài báo khoa hc công b trên các tp chí, hi ngh và
sách, chng sách đc xut bn. Mc đ uy tín ca tp chí, hi ngh và nhà xut bn do
cng đng khoa hc bình chn.
Th hai, đng kỦ quyn s hu trí tu
4
gm 4 nhóm: i) Quyn s hu công nghip; ii)
Quyn đi vi ging cây trng ; iii) Quyn tác gi ; iv) Quyn liên quan đn quyn tác gi.
2.1.4ăQunălýăđătƠi
Qun lỦ đ tài là mt phn b ca chính sách qun lỦ NCKH, c th là vic c quan tài tr
tin hành: xác đnh hng nghiên cu u tiên, xét duyt đ cng, cp phát kinh phí, qun
lỦ tài chính đi, đánh giá đnh k, nghim thu, khen thng và x lỦ vi phm.
2.1.5ăChtălng
T chc đm bo cht lng giáo dc đi hc quc t (INQAHE - International Network
of Quality Assurance in Higher Education) đa ra 2 đnh ngha v cht lng (B Giáo dc
và ào to, 2009):
Mt là, tuân theo các chun quy đnh. Vy cn phi có b tiêu chí chun đ đánh giá cht
lng.
Hai là, đt đc các mc tiêu đ ra. Mc tiêu đ ra phi phù hp điu kin hin ti và phù
hp xu hng quc t.
2.2 Căs can thip caăNhƠănc
NCKH gm: NCCB và NCD, tuy nhiên ranh gii gia chúng cng không rõ ràng. u t
NCCB rt tn kém, ri ro cao, nhng mang li kt qu có li ích ln hn chi phí xét trên
quan đim tng th nn kinh t, NCCB cung cp min phí tri thc cho nhiu nghiên cu
tip theo nhm to ra nhng sn phm đáp ng nhu cu cuc sng (C.H. Llewellyn Smith,
2009). Vy NCCB to ra hƠngăhóaăcôngăthunătúy bi kt qu nghiên cu không mang
tính cnh tranh (chi phí biên bng không) và không mang tính loi tr (ai cng có th tip
cn d dàng), do vy hin tng "ngi n theo" là không th tránh khi, t đó khu vc t
4
Khon 1, điu 4 ca Lut s hu trí tu nm 2005, sa đi b sung nm 2009.
-10-
ít có đng c tài tr nghiên cu. NCKH đóng vai trò quan trng trong chin lc phát trin
kinh t - xư hi, do vy, Nhà nc cn phi tài tr/h tr thì hàng hóa này mi tn ti.
So vi NCCB, NCD là giai đon phát trin tip theo da trên kt qu ca NCCB và/hoc
các nghiên cu đi trc, do vy, kh nng to ra sn phm dùng đc ngay cng cao hn,
t nhân có đng lc đu t cho loi hình nghiên cu này. NCD to ra hƠngăhoáăcôngă
khôngăthunătuý vì kt qu nghiên cu không mang tính cnh tranh do công ngh có tính
cht lan to nên chi phí biên bng không, nhng mang tính loi tr vì ngi tiêu dùng phi
tr phí đ đc s dng, chính ph có th khuyn khích khu vc t nhân tham gia đu t
nghiên cu bng nhiu hình thc nh hp tác nghiên cu, min thu cho phn li nhun
gi li làm qu đu t nghiên cu và phát trin,…
Tóm li, NCKH to ra hàng hoá công thun tuỦ hoc không thun tuỦ thì li ích hàng hoá
này mang li cao hn chi phí, do vy, Nhà nc cn duy trì hàng hoá này thông qua tài tr
hoc h tr kinh phí nghiên cu, xa hn là to điu kin thúc đy xư hi hoá NCKH vì
ngun lc Nhà nc có hn.
2.3 Nghiênăcuătrc
Mt nghiên cu trc đư đa ra mô hình qun lỦ tng th trong qun lỦ NCKH gm các
đu vào, quá trình và đu ra (Lê Yên Dung, 2009) nh sau:
Hìnhă2.1 Săđ qunălýătng th hotăđng KH&CN
uăvƠo
(Input)
_Thông tin
_Vt liu/ nguyên
liu
_Thit b
_Nhân lc
_Tài chính
Quáătrình
(Process)
_Môi trng làm vic
_T chc ch đo và
qun lỦ thc hin (Tin
đ, cht lng, mc đ
đt đc )
_ánh giá quá trình
_H tr, thúc đy
u ra
(Output)
_Sn phm NCKH: bài báo,
báo cáo, qui trình công ngh,
gii pháp hu ích…
_Nâng cao trình đ ngi đi
ng cán b: kt qu đào to
đi hc và sau đi hc
_Tng cng tim lc cho đn
v: trang b máy móc, thit b
_Tng cng hp tác quc t:
thit lp mi quan h cùng
hp tác nghiên cu
Hiu qu
(Outcome)
_ng dng
trong thc tin
_Phát trin
KH&CN
-11-
Qun lý đu vào: xây dng k hoch và chun b các ngun lc gm: i) Xác đnh và hình
thành mc tiêu; ii) Xác đnh và đm bo ngun lc nhm đt đc mc tiêu; iii) Xây dng
k hoch hành đng; iv) La chn hành đng u tiên đ đt mc tiêu tt nht.
Qun lý quá trình: Qun lỦ NCKH đòi hi mi ngi thc hin tt công vic ca tng
khâu. T chc thc hin là khâu quyt đnh đn cht lng đu ra. Vì vy, cn tp trung: i)
Thng nht trong lưnh đo, ch đo v KH&CN; ii) Giám sát, kim tra đnh k tin đ thc
hin theo đ cng đng kỦ.
Qun lý đu ra: Ch tiêu đu ra gm: i) S lng các bài báo, báo cáo ti hi ngh, hi
tho, s n phm đư xut bn; ii) S c nhân, thc s đc đào to qua đ tài, s nghiên cu
sinh tham gia đ tài và có th s dng kt qu đ tài đó trong lun án tin s; iii) Tng
cng tim lc cho đn v nh thit b, máy móc đc mua sm bng ngun kinh phí đ
tài; iv) Phát trin quan h hp tác quc t thông qua vn đ nghiên cu ca đ tài đ có các
công b chung, các công trình nghiên cu tip theo.
Nhn xét: nghiên cu đa ra các tiêu chí đnh lng trong qun lỦ tng th KH&CN gm
đu vào, quá trình, đu ra. Tuy nhiên, ngoài vic chú trng s lng thì cht lng vn là
điu ct lõi cn kim soát. Mun đt đc cht lng thì phi có tiêu chí đo lng và thang
đo, trong quá trình hi nhp, chun mc quc t là thc đo có th áp dng.
2.4 BƠiăhcărútăraătăkinhănghimăqucăt
T mô hình qun lỦ đ tài ca NSF và ca các quc gia nh Úc, Nht Bn, Hàn Quc và
Singapore (Ph lc 2) tác gi tng hp thành nhng bài kinh nghim sau:
Mt là, phân bit lưnh đo và qun lỦ trong khoa hc. Các B chuyên ngành thc hin
công vic lưnh đo gm đánh giá tình hình, hoch đnh chin lc khoa hc quc gia, đa
ra quyt sách, to môi trng thun li cho hot đng qun lỦ và NCKH. Vic qun lỦ
khoa hc do các Qu KH&CN đm nhn, bao gm tuyn chn, cp kinh phí, theo dõi,
đánh giá công trình nghiên cu. Vic nghiên cu ch yu đc tin hành các H và
vin nghiên cu.
Hai là, đu t cho NCCB đòi hi thi gian dài đ thy đc thành qu, ch có các nc
giàu có mi có kh nng đu t. Nhng nc nh Hàn Quc, Thái Lan và Mư Lai tip cn
phát trin khoa hc ng dng trc, khi đư có đ thc lc, mi phát trin khoa hc c
bn. Ngc li, Singapore thì NCCB đi trc NCD (Nguyn Vn Tun, 2013c).
-12-
Ba là, ti nhng quc gia có nn KH&CN phát trin, các Qu KH&CN đc hình thành
t rt sm vi s đu t có đnh hng rt rõ ràng ca Nhà nc. Vic thành lp và phát
trin các Qu KH&CN là mt gii pháp hu hiu mà nhiu quc gia theo đui nhm phát
trin KH&CN và nn kinh t tri thc. Các Qu đc đ cp trên đu có s mnh, mc
tiêu, chin lc rt rõ ràng vi tm hot đng rt rng không ch trong nc mà toàn
cu.
Bn là, b máy qun lỦ Qu chuyên nghip góp phn đm bo thành công và hiu qu ca
các d án. Quy trình qun lỦ nghiên cu gm các khâu nh tuyn chn, đánh giá đnh k,
nghim thu và x lỦ kt qu. Trong đó, da trên chun mc quc t trong vic tuyn chn
đ tài, đánh giá đnh k, nghim thu nên rch ròi và đn gin th tc trong qun lỦ, chú
trng vào kt qu nh bài báo quc t và sáng ch đ đánh giá thành công ca công trình
nghiên cu. Cht lng nghiên cu do nhà khoa hc quyt đnh, tuy nhiên, vic tài tr s
gián đon nu nhà khoa hc không đm bo cht lng nghiên cu.
Nm là, minh bch trong qun lỦ tài chính và qun lỦ nghiên cu. H thng tài v h tr
qun lỦ và chi tiêu kinh phí đ tài, ngi làm nghiên cu không đng đn tin mt, c
quan ch trì thông thng đc hng qun lỦ phí 15%-20% tng kinh phí đ tài, có ni
lên đn 60%.
Sáu là, các nhóm nghiên cu cnh tranh trên môi trng quc t đ xin tài tr duy trì hot
đng nghiên cu. Kinh phí đ tài ch dành cho nghiên cu và tr cho sinh viên, hc viên
cao hc, nghiên cu sinh tham gia nghiên cu.
2.5 MôăhìnhăRBM
Hin nay, hot đng qun lỦ công đang theo xu hng mi vi đc đim là phân cp mnh
m, đnh hng kt qu, chú trng vào khách hàng và đnh hng th trng. Theo xu
hng trên, mô hình RBM đn gin là hng trng tâm qun lỦ t đu vào sang qun lỦ
hng v kt qu và hiu qu thc hin. T nhng nm 1980-1990, RBM đư đc áp dng
rng rưi ti nhiu công ty, tp đoàn ln trên th gii. Gn mt thp k nay, nó đư bt đu
đc áp dng trong khu vc công ti nhiu nc nh M, Canada, New Zealand, Chile,
Tanzania, Thái Lan… và nhiu t chc ca Liên hip quc nh UNDP, UNICEF, mt s
c quan ca M, Canada nh USAID, CIDA…Thm chí mt s nc nh Campuchia,
Mông C cng đang trin khai thc hin h thng này cho mt s lnh vc qun lỦ nh
-13-
giáo dc và đào to, qun lỦ giao thông công cng. H thng RBM s giúp các t chc
công thc hin đc các mc tiêu (Nguyn Công Phú, Trn Nam Trung, 2012): i) Xác đnh
u tiên chính sách; ii) Theo dõi, đánh giá tính hiu lc và hiu qu ca t chc/c quan
thông qua vic đánh giá kt qu đt đc và nhng tác đng ti các nhóm đi tng d
kin; iii) iu chnh kp thi các chính sách, các chng trình cng nh h thng ni b
ca mình đ đt đc các mc tiêu đ ra; iv) Th hin s minh bch và tinh thn trách
nhim trc dân chúng.
Hìnhă2.2 Khungălýăthuyt qunălýădaătrênăkt qu
Chui kt qu
NhngăđiuănƠyănênă
đc thc hinănhă
th nƠo?
Nhngăgìă
s đc
to ra?
Nhng kt qu chúngătaămongămun
t đuătălƠăgì?
Tiăsaoăchúngă
ta phiălƠmă
điuănƠy
u vào
(Inputs)
Hot đng
(Activities)
u ra
(Outputs)
Kt cc ngn hn
(Short-Term
Outcomes)
Kt cc Trung hn
(Medium-Term
Outcomes)
nh hng
(Long-Term
Outcomes)
Ngun: Results-Based Management Group (2003).
Da trên “S tay qun lỦ da vào kt qu“ (United Nations Development Group, 2011),
lun vn đa ra các đnh ngha sau trong lnh vc qun lỦ NCKH:
Kt qu (results) là s thay đi có th mô t hay đo lng, có ba loi thay đi - đu ra
(outputs), kt cc (outcomes) và nh hng (impacts)– có th đc to ra bi mt hay mt
nhóm chính sách ca Nhà nc hay Nhà trng trong qun lỦ NCKH.
nhăhng (impacts): NCKH tác đng đn phát trin xư hi qua nâng cao dân trí, phát
trin công ngh và cung cp c s khoa hc cho quyt sách phát trin ca đt nc. T đó,
nâng cao nng lc cnh tranh quc gia, và tin đn mc đích cui cùng là phát trin bn
vng kinh t-xư hi-môi trng.
Kt cc (outcomes) là nâng cao kh nng ng dng kt qu nghiên cu, nâng cao nng lc
NCKH phc v s nghip phát trin; nâng cao cht lng ngun lao đng; s thay đi này
xy ra gia thi đim hoàn thành đu ra và thi đim đt đc kt qu dài hn.
u ra (outputs) là sn sinh ra tri thc mi đ nâng cao trình đ vn hóa, giáo dc và dân
trí ca đt nc, qua đó to ra đng lc phát trin kinh t - xư hi.
-14-
Hotăđng (activities) là nhng hot đng đc tin hành qua đó các đu vào đc huy
đng đ to ra các đu ra c th. Trong lnh vc NCKH bao gm các hot đng tài tr,
thc hin và đánh giá kt qu nghiên cu.
uăvƠoă(inputs)ălà ngun lc v mt tài chính, con ngi, vt cht, công ngh và thông
tin đc s dng đ thc hin các chính sách NCKH.
Hiu qu (efficiency) là nhng giá tr đc tính thành tin khi áp dng kt qu nghiên cu
vào đi sng sn xut/kinh doanh, gi là hiu qu kinh t. Ngoài ra, còn có nhng tác đng
v mt xư hi nh vn hóa, y t, an ninh, quc phòng, nhng không th tính đc thành
tin, gi đó là hiu qu xư hi.
Ch báoăđu ra có th gm s bài báo có phn bin quc t và s bng sáng ch, các t
chc quc t cng da vào đó đ xp hng đi hc, trình đ khoa hc và nng lc cnh
tranh ca các quc gia. Tng t nh GDP, ch báo này cha phi hoàn ho nhng vn
đc dùng làm thc đo sc mnh nn kinh t (Phm Duy Hin, 2013).
Ch báoăkt cc: đánh giá kh nng ng dng qua s lng kt qu đc ng dng, doanh
thu t chuyn giao khoa hc, tn s trích dn các n phm khoa hc, cht lng ngun
nhân lc đc đào to.
Ch báoătácăđng có th gm ch s đi mi /sáng to, ch s kinh t tri thc
5
, ch s cnh
tranh toàn cu. Ngoài ra, cn c công b quc t trên mt triu dân, s trích dn trung bình
và mc đ phát huy ni lc da trên s tác gi đu mi có đa ch trong nc đ đánh giá
nng lc NCKH (Phm Duy Hin, 2010).
T lỦ thuyt RBM kt hp vi nghiên cu và bài hc kinh nghim, lun vn đ xut s đ
kt qu trong qun lỦ đ tài nh sau:
5
“Hàm lng Tri thc trong qúa trình sn xut phi chim phn quyt đnh. Theo nhiu hc gi thì hàm lng
này phi chim ít nht là t 60 đn 65% giá thành sn xut và ít nht là 35% giá tr sn phm.”
(Nguyn Vân Nam, 2012).