B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
TRNG NGC QUNH TRANG
NH HNG CA CHT LNG BÁO
CÁO TÀI CHÍNH VÀ K HN N I VI
HIU QU U T
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh ậ Nm 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM
TRNG NGC QUNH TRANG
NH HNG CA CHT LNG BÁO
CÁO TÀI CHÍNH VÀ K HN N I VI
HIU QU U T
Chuyên ngành: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. H VIT TIN
TP. H Chí Minh ậ Nm 2014
LI CAM OAN
tài lun vn thc s “nh hng ca cht lng báo cáo tài chính và k
hn n đi vi hiu qu đu t” là đ tài nghiên cu do chính tác gi thc hin.
tài này là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu ca riêng tôi và s tn tình
hng dn ca ging viên hng dn.
Các s liu đc s dng trong lun án hoƠn toƠn đc thu thp t thc t,
đáng tin cy, có ngun gc rõ rƠng, đc x lý trung thc và khách quan.
Lun vn nƠy không sao chép t bt k mt nghiên cu nào khác.
Tôi xin cam đoan nhng li nêu trên đơy hoƠn toƠn đúng s tht.
Tp. H Chí Minh, tháng 10 nm 2014
Tác gi
Trng Ngc Qunh Trang
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC BNG, BIU
Tóm tt 1
1. GII THIU 2
1.1. Lý do chn đ tài 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 4
1.3. Câu hi nghiên cu 4
1.4. i tng nghiên cu, phm vi nghiên cu 5
1.5. Phng pháp nghiên cu 5
1.6. Ý ngha thc tin ca nghiên cu 5
1.7. Kt cu đ tài 6
2. TNG QUAN NGHIÊN CU 7
2.1. Tng quan v hiu qu đu t, cht lng báo cáo tài chính và k
hn n 7
2.1.1 Hiu qu đu t 7
2.1.2 Cht lng báo cáo tài chính 10
2.1.3 N ngn hn 12
2.2. Hiu qu đu t vƠ cht lng báo cáo tài chính 14
2.3. Hiu qu đu t vƠ k hn n 18
2.4. Cht lng báo cáo tài chính tác đng lên hiu qu đu t da trên
mc đ k hn n 19
2.5. Cht lng báo cáo tài chính và kh nng tip cn n ngân hàng 21
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU 23
3.1. c lng bin đi din cho hiu qu đu t vƠ cht lng báo cáo
tài chính 23
3.1.1. Bin đi din hiu qu đu t 23
3.1.2. Bin đi din cht lng báo cáo tài chính 24
3.2. Xác đnh mô hình 28
3.2.1. Cht lng báo cáo tài chính và n ngn hn tác đng lên hiu qu đu
t 28
3.2.2. Cht lng báo cáo tài chính và kh nng tip cn n ngân hàng 34
3.3. Mu và d liu 38
4. KT QU 39
4.1. Mô t thng kê 39
4.2. Thc đo hiu qu đu t vƠ cht lng báo cáo tài chính 42
4.3. Kt qu hi quy 46
4.3.1. Cht lng báo cáo tài chính và n ngn hn tác đng lên hiu qu đu t 46
4.3.2. Cht lng báo cáo tài chính tác đng lên hiu qu đu t da trên mc đ
k hn n 55
4.3.3. Cht lng báo cáo tài chính và kh nng tip cn n ngân hàng 61
4.4. Kim đnh đ vng 63
4.4.1 Mô hình hiu qu đu t thay th 63
4.4.2 Phng pháp c lng thay th 67
5. KT LUN 73
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC BNG, BIU
Bng 3.1: Mô t tóm tt bin phng trình (5) 30
Bng 3.2: Mô t tóm tt bin phng trình (7) 35
Bng 4.1: Thng kê mô t FRQ, k hn n, hiu qu đu t vƠ các bin kim
soát .39
Bng 4.2: Thng kê mô t FRQ, n ngân hàng và các bin kim soát 40
Bng 4.3: Ma trn h s tng quan 40
Bng 4.4: c lng hiu qu đu t. 42
Bng 4.5: c lng bin đi din FRQ theo Dechow và Dichev (2002). 43
Bng 4.6: c lng bin đi din FRQ theo Kasznik (1999) 44
Bng 4.7: c lng bin đi din FRQ theo McNichols và Stubben
(2008)…… 45
Bng 4.8: c lng bin đi din FRQ theo Dechow và Dichev (2002). 46
Bng 4.9: Hiu qu đu t vi FRQ, k hn n và các bin kim soát. 46
Bng 4.10: u t quá mc, FRQ và k hn n. 50
Bng 4.11: u t di mc, FRQ và k hn n. 52
Bng 4.12: Tác đng ca FRQ lên hiu qu đu t da trên mc đ k hn n. 55
Bng 4.13: Tác đng ca FRQ lên đu t quá mc da trên mc đ k hn n. 57
Bng 4.14: Tác đng ca FRQ lên đu t di mc da trên mc đ k hn n. 59
Bng 4.15: Tác đng ca FRQ lên kh nng tip cn n ngân hàng. 61
Bng 4.16: Tóm tt kt qu nghiên cu. 62
Bng 4.17: Hiu qu đu t thay th vi FRQ, k hn n và các bin kim soát 64
Bng 4.18: Tác đng ca FRQ lên hiu qu đu t thay th da trên mc đ k
hn n 65
Bng 4.19: Tác đng ca FRQ và k hn n lên hiu qu đu t (GMM). 67
Bng 4.20: Tác đng ca FRQ lên hiu qu đu t da trên mc đ k hn n
(GMM). 69
1
Tóm tt:
BƠi vit nƠy nghiên cu trên mt mu các công ty niêm yt trên sƠn chng khoán
Vit Nam trong giai đon t 2006 – 2013, kim đnh vai trò ca cht lng báo cáo
tƠi chính vƠ k hn n lên hiu qu đu t. Kt qu kim đnh cho thy cht lng
báo cáo tƠi chính tt hn vƠ n ngn hn lƠ hai nhơn t góp phn tng hiu qu đu
t ca doanh nghip, thông qua tác đng gim c hai trng hp đu t không hiu
qu lƠ đu t quá mc vƠ đu t di mc. NgoƠi ra kt qu nghiên cu b sung
ca tác gi cho thy mi quan h thay th gia n ngn hn vƠ cht lng báo cáo
tƠi chính, nhng công ty s dng n ngn hn nhiu hn lƠm gia tng hiu qu đu
t vƠ gim tác đng ca cht lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t.
T khoá:
- Hiu qu đu t
- u t quá mc
- u t di mc
- Cht lng báo cáo tƠi chính
- K hn n
2
1. GII THIU
1.1. Lý do chn đ tƠi:
u t lƠ hot đng ch yu quyt đnh s phát trin vƠ kh nng tng trng
ca doanh nghip. Trong hot đng đu t, doanh nghip b vn dƠi hn nhm hình
thƠnh vƠ b sung nhng tƠi sn cn thit đ thc hin nhng mc tiêu kinh doanh.
Hot đng nƠy đc thc hin tp trung thông qua vic thc hin các d án đu t.
Có th nói hot đng đu t lƠ mt trong nhng quyt đnh có ý ngha chin lc,
có tác đng ln ti hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Hot đng đu
t do đó đòi hi các quyt đnh đu t phi đc tính toán vƠ cơn nhc k lng.
u t trong nc có hiu qu s xơy dng đc mt nn kinh t n đnh có tc đ
tng trng nhanh, có c s h tng hin đi vƠ c s pháp lý lƠnh mnh, to ra tin
đ đ tip nhn vƠ s dng có hiu qu đu t nc ngoƠi.
Các nghiên cu trc đơy đu cho rng cht lng báo cáo tƠi chính (FRQ)
cao hn s tác đng lƠm tng hiu qu đu t (Bushman và Smith, 2001; Healy và
Palepu, 2001; Lambert, Leuz vƠ Verrecchia, 2007). Phù hp vi lp lun nƠy,
Biddle vƠ Hilary (2006) thy rng các doanh nghip có cht lng báo cáo tƠi chính
cao hn th hin hiu qu đu t cao hn, đi din bi đ nhy cm dòng tin đu
t thp hn. Nhng phát hin nƠy đt ra cơu hi liu cht lng báo cáo tƠi chính
cao hn có liên quan vi vic nơng cao hiu qu đu t, gim đu t quá mc hoc
di mc ti Vit Nam.
Chen, Hope, Li vƠ Wang (2010) khám phá rng các doanh nghip phi đi
mt vi mc thu sut thu thu nhp đc bit cao vƠ chính sách thc thi mnh m
ca c quan thu, mc tiêu chính ca báo cáo tƠi chính có th lƠ nhm gim thiu
thu thu nhp ch không phi lƠ đ cung cp thông tin cho các nhƠ cung cp vn,
nhƠ qun lý, do đó lƠm gim vai trò ca báo cáo tƠi chính trong vic cung cp thông
tin cho ngi dùng. Phn ln các bƠi nghiên cu ch ra rng công ty có th lƠm
gim thông tin bt cơn xng bng cách nơng cao cht lng báo cáo tƠi chính
(Bushman và Smith, 2001; Healy vƠ Palepu, 2001). Mt hng nghiên cu khác
(Biddle vƠ Hilary, 2006; McNichols vƠ Stubben, 2008; Biddle vƠ cng s, 2009;
3
Chen vƠ cng s, 2011) cho rng nh vic gim s la chn đi nghch vƠ nguy c
đo đc, nhƠ qun lý có th xác đnh c hi đu t tt hn vƠ do vy cht lng báo
cáo tƠi chính cao hn lƠm tng hiu qu đu t.
Các bƠi nghiên cu ca Flannery (1986); Berger vƠ Udell (1998); Ortiz-
Monila vƠ Penas (2008) đa ra mt nhơn t khác tác đng lên hiu qu đu t lƠ k
hn n vi tranh lun rng k hn n ngn hn có th lƠm gim vn đ bt cơn xng
thông tin. Trên quan đim ca ngi đi vay: vi nhng tín hiu tt ca công ty, h
có th giƠnh đc điu kin lưi sut tt hn khi tái tc khon n; vƠ trên quan đim
ca ngi cho vay: k hn n ngn hn cho ch n quyn kim soát vƠ giám sát các
nhƠ qun tr tt hn (Diamond, 1991, 1993). Nhng mô hình lý thuyt ca Myers
(1997), Childs vƠ cng s (2005) dù bng chng còn hn ch nhng đu d đoán
rng n ngn hn giúp tng hiu qu hot đng, đc bit trong mi quan h vi đu
t quá mc. NgoƠi ra, nghiên cu ca Teruel, Solano và Ballesta (2014) cho rng
cht lng thu nhp cao hn giúp công ty gim bt cơn xng thông tin vi các ngơn
hàng vƠ do đó cho phép h tip cn vi n ngơn hƠng d dƠng hn.
Chen vƠ cng s (2011) c lng tác đng ca cht lng báo cáo tƠi chính
lên hiu qu đu t vƠ tìm ra kt qu cht lng báo cáo tƠi chính nh hng đn
hiu qu đu t trong nhng công ty ti nhng nc mi ni, tác gi cng mong đi
tìm thy kt qu nƠy trong mu các công ty niêm yt Vit Nam. Vit Nam lƠ môi
trng tt đ nghiên cu bi có th trng vn ít phát trin vƠ thông tin bt cơn
xng cao so vi các quc gia phát trin, n vay ngơn hƠng lƠ ngun tƠi tr chính vƠ
n ngn hn gi vai trò ch cht. Cu trúc k hn n ca nhng công ty niêm yt
Vit Nam có xu hng thiên v n ngn hn. Chng hn nh, trong mu ca tác gi,
giá tr trung bình ca n ngn hn/ tng n chim khong 80% thì các công ty M
ch chim khong 22% (Datta vƠ cng s, 2005). Bi vì trên quan đim ca ch n,
k hn n ngn đóng vai trò kim soát hiu qu qun lý; vƠ t khía cnh ngi vay
n, h d dƠng thc hin nhng d án có giá tr hin ti ròng (NPV) dng (Myers,
1977), chúng ta mong đi mt mi tng quan dng gia n ngn hn vƠ hiu qu
đu t.
4
Vi vai trò quan trng ca hiu qu đu t vƠ các tranh lun v các nhơn t tác
đng lƠm gia tng hiu qu đu t ca doanh nghip đc bit lƠ ti các quc gia th
trng mi ni lƠ lý do tác gi chn đ tƠi “nh hng ca cht lng báo cáo tài
chính và k hn n đi vi hiu qu đu t” nhm phơn tích, đánh giá vai trò ca
cht lng báo cáo tƠi chính vƠ k hn n lên vic tng cng hiu qu đu t ti
các công ty niêm yt Vit Nam, t đó đóng góp vƠo chính sách qun lý nhm gim
thiu các trng hp đu t không hiu qu.
1.2. Mc tiêu nghiên cu:
Mc đích chính ca bƠi nghiên cu lƠ phơn tích kt hp tác đng ca cht
lng báo cáo tƠi chính vƠ k hn n lên hiu qu hot đng đu t ti Vit Nam.
M rng bƠi nghiên cu, tác gi c lng tác đng tng tác gia k hn n
vƠ cht lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t, ngha lƠ tác đng ca cht
lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t tng hay gim vi các mc đ k hn
n khác nhau.
Bên cnh đó tác gi phơn tích b sung tác đng ca cht lng báo cáo tƠi
chính đi vi kh nng tip cn ngun tƠi tr ngơn hƠng ca các doanh nghip.
1.3 Cơu hi nghiên cu:
lƠm rõ mc tiêu nghiên cu ca bƠi vit, các cơu hi nghiên cu đc đt
ra nh sau:
Th nht, cht lng báo cáo tƠi chính vƠ k hn n tác đng lên hiu qu
hot đng đu t ti các doanh nghip Vit Nam nh th nƠo, phơn tích c th trong
hai trng hp đu t không hiu qu lƠ đu t quá mc vƠ đu t di mc.
Th hai, tác đng ca cht lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t tng
hay gim vi các mc đ k hn n khác nhau.
Th ba, cht lng báo cáo tƠi chính tác đng nh th nƠo lên kh nng tip
cn ngun tƠi tr ngơn hƠng ca các doanh nghip Vit Nam.
5
1.4. i tng nghiên cu, phm vi nghiên cu:
i tng nghiên cu: Trong bƠi nghiên cu nƠy, tác gi phơn tích tác đng
ca cht lng báo cáo tƠi chính vƠ k hn n lên hiu qu đu t trong mu nhng
công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam.
Phm vi nghiên cu: nhng công ty niêm yt trên th trng chng khoán Vit
Nam giai đon nghiên cu t 2006-2013.
1.5. Phng pháp nghiên cu:
thc hin ni dung vƠ mc tiêu nghiên cu đư nêu trên, tác gi s s dng
tng hp các phng pháp vƠ quy trình nghiên cu sau:
- Nghiên cu tài liu: Tác gi tng hp các nghiên cu có liên quan đáng tin
cy đư đc công b. Tác gi da trên phng pháp tip cn t nghiên cu ca
Fuensanta và Ballesta (2014) và Teruel, Solano và Ballesta (2014) đ tin hƠnh
nghiên cu sơu, qua đó góp phn lƠm sáng t vn đ cn nghiên cu.
- Nghiên cu chính thc (Phng pháp nghiên cu đnh lng): Sau khi thu
thp đy đ d liu ca các công ty niêm yt trên sƠn chng khoán t 2006 đn
2013, thông qua vic s dng công c Eview vi mô hình hi quy OLS và GMM
hai giai đon, tác gi trình bày và đánh giá kt qu hi quy thu đc v mi quan h
gia cht lng báo cáo tƠi chính, k hn n vƠ hiu qu đu t.
1.6. Ý ngha thc tin ca nghiên cu:
BƠi vit nƠy nghiên cu mt mu các công ty niêm yt trên sƠn chng khoán
Vit Nam trong giai đon t 2006 – 2013, kim đnh vai trò ca cht lng báo cáo
tƠi chính vƠ k hn n lên hiu qu đu t. Kt qu kim đnh cho thy cht lng
báo cáo tƠi chính tt hn vƠ n ngn hn lƠ hai nhơn t góp phn tng hiu qu đu
t ca doanh nghip. NgoƠi ra, tác đng ca cht lng báo cáo tƠi chính lên hiu
qu đu t gim bi s hin din nhiu hn ca n ngn hn, vì thông qua k hn
n ngn ch n có th giám sát nhƠ qun lý đ gim đu t quá mc vƠ di mc.
BƠi nghiên cu góp phn cung cp bng chng thc nghim v vai trò ca
6
cht lng báo cáo tƠi chính vƠ n ngn hn lên vic tng cng hiu qu đu t ti
Vit Nam ni mƠ cht lng báo cáo tƠi chính vƠ n ngn hn là hai yu t quan
trng trong vic kim soát hƠnh vi ca nhƠ qun lý. Mi quan tơm chính ca ch n
lƠ đu t quá mc, bi vì thông qua đu t quá mc nhƠ qun lý có th chim đot
tƠi sn ca ch n vƠ c đông thiu s, phát hin ca tác gi cho thy rng s đu t
không hiu qu nƠy có th gim khi cht lng báo cáo tƠi chính cao hn vƠ k hn
n ngn hn. V vn đ đu t di mc, kt qu ca tác gi cng cho thy tác
đng tích cc ca cht lng báo cáo tƠi chính vƠ n ngn hn trong vic gim
nhng quyt đnh ni b không hiu qu ca công ty (phù hp vi Myers, 1977).
Hn na, bƠi nghiên cu phơn tích nh hng tng tác gia cht lng báo cáo tƠi
chính vƠ k hn n trong vic lƠm tng hiu qu đu t vƠ kt qu ca tác gi ch ra
rng có mi quan h thay th rõ rƠng gia cht lng báo cáo tài chính vƠ n ngn
hn trong vic gim đu t quá mc vƠ di mc. nhng công ty s dng n
ngn hn nhiu hn có tác đng lƠm gia tng hiu qu đu t vƠ gim tác đng ca
cht lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t, phù hp vi nhng bƠi nghiên cu
trc ti M vƠ th trng mi ni (Biddle vƠ cng s, 2009; Chen vƠ cng s,
2011; Fuensanta và Ballesta, 2014). Ti Vit Nam, n ngn hn vƠ cht lng báo
cáo tài chính lƠ hai nhơn t quan trng đc dùng đ kim soát vn đ đu t di
mc vƠ quá mc. NgoƠi ra, cht lng báo cáo tƠi chính cao hn không có ý ngha
trong kh nng tip cn n ngơn hƠng ca các doanh nghip Vit Nam.
1.7. Kt cu đ tƠi:
tƠi bao gm 5 phn:
1. GII THIU
2. TNG QUAN NGHIÊN CU.
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU.
4. KT QU.
5. KT LUN
7
2. TNG QUAN NGHIÊN CU
2.1 Tng quan v hiu qu đu t, cht lng báo cáo tƠi chính vƠ k hn n:
2.1.1 Hiu qu đu t:
u t lƠ hot đng ch yu, quyt đnh s phát trin vƠ kh nng tng trng
ca doanh nghip. Trong hot đng đu t, doanh nghip b vn nhm hình thƠnh
vƠ b sung nhng tƠi sn cn thit đ thc hin nhng mc tiêu kinh doanh. Quyt
đnh đu t đc xem lƠ quyt đnh quan trng nht trong các quyt đnh ca tƠi
chính doanh nghip bi nó to ra giá tr cho doanh nghip. Mt quyt đnh đu t
đúng s góp phn lƠm tng giá tr doanh nghip, qua đó lƠm gia tng giá tr tƠi sn
cho ch s hu, ngc li mt quyt đnh đu t sai s lƠm tn tht giá tr doanh
nghip dn ti thit hi tƠi sn ca ch s hu.
Tu theo mc đích ca mi doanh nghip nhm phát trin sn phm mi, kéo
dƠi tui th sn phm hay lƠm tng kh nng thu li cho sn phm hin có mƠ có
th phơn loi đu t doanh nghip theo nhng tiêu thc khác nhau.
Theo c cu tƠi sn đu t có th phơn loi đu t ca doanh nghip thƠnh:
- u t tƠi sn c đnh: đơy lƠ các hot đng đu t nhm mua sm, ci to,
m rng tƠi sn c đnh ca doanh nghip. u t tƠi sn c đnh thng chim t
trng ln trong tng đu t ca doanh nghip, đc bit lƠ doanh nghip sn xut.
Loi đu t nƠy bao gm: đu t xơy lp; đu t mua sm máy móc thit b, đu t
tƠi sn c đnh khác.
- u t tƠi sn lu đng: đơy lƠ khon đu t nhm hình thƠnh các tƠi sn lu
đng cn thit đ đm bo cho các hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip
đc tin hƠnh bình thng. Nhu cu đu t vƠo tƠi sn lu đng ph thuc vƠo đc
đim ca hot đng sn xut kinh doanh, vƠo nhu cu tng trng ca doanh
nghip.
- u t tƠi sn tƠi chính: các doanh nghip có th mua c phiu, trái phiu,
hoc tham gia góp vn liên doanh vi các doanh nghip khác.
- u t theo c cu tƠi sn đu t: giúp cho các doanh nghip xơy dng đc
mt kt cu tƠi sn thích hp nhm đa dng hoá đu t, tn dng đc nng lc sn
8
xut vƠ nng lc hot đng, đng thi nơng cao hiu qu hot đng đu t.
Cn c vƠo mc đích đu t có th phơn loi đu t ra thƠnh: đu t tng nng
lc sn xut, đu t đi mi sn phm, đu t nơng cao cht lng sn phm, đu t
m rng th trng tiêu th sn phm…Hot đng đu t phơn theo mc đích đu t
có vai trò đnh hng cho các nhƠ qun tr doanh nghip xác đnh hng đu t vƠ
kim soát đc tình hình đu t theo nhng mc tiêu đư chn.
Nh vy, có th nói hot đng đu t lƠ mt trong nhng quyt đnh có ý
ngha chin lc đi vi doanh nghip. ơy lƠ quyt đnh có tác đng ln ti hiu
qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Nhng sai lm trong vic đu t có th
dn đn tình trng lưng phí vn ln, thm chí gơy hu qu nghiêm trng đi vi
doanh nghip. Hot đng đu t có vai trò rt quan trng trong quá trình hình thƠnh
vƠ phát trin ca doanh nghip đòi hi các quyt đnh đu t phi đc tính toán vƠ
cơn nhc k lng.
Theo lý thuyt tơn c đin, công ty s đu t cho đn khi li nhun biên tng
đng vi chi phí biên đ ti đa hoá giá tr (Yoshikawa, 1980; Hayashi, 1989; Abel,
1983). Tuy nhiên, theo trng phái Keynes (Gordon, 1992; Crotty, 1992) đu t s
đc quyt đnh bi s thích tng trng hay an toƠn tƠi chính vƠ theo lý thuyt đi
din v vn đ bt cơn xng thông tin (Myers, 1977) công ty có th đu t lch lc
khi mc đu t ti u, ngha lƠ đu t di mc (đu t thp hn mong đi) hoc
đu t quá mc (đu t cao hn mong đi).
Trong th trng tƠi chính hoƠn ho, tt c các d án có giá tr hin ti ròng
dng (NPV) s đc tƠi tr. Biddle, Hilary vƠ Verdi (2009) xác đnh khái nim
mt công ty đu t có hiu qu nu nó thc hin d án vi giá tr hin ti ròng
dng trong điu kin không có các khim khuyt th trng nh la chn đi
nghch hoc chi phí đi din. Tuy nhiên, cng có nhiu bƠi nghiên cu mơu thun
vi gi thuyt nƠy (Hubbard, 1998; Bertrand vƠ Mullainathan, 2003), th trng
không hoƠn ho tn ti các vn đ nh bt cơn xng thông tin vƠ chi phí đi din có
th dn ti vic công ty thc hin các d án có NPV ơm (đu t quá mc) vƠ bác b
d án có NPV dng (đu t di mc). S hin din ca thông tin bt cơn xng
9
gia ngi đi vay vƠ ngi cho vay đc s dng bi các tƠi liu tƠi chính nh mt
cách gii thích truyn thng lý do ti sao vn không phi lúc nƠo cng chy ti các
công ty có c hi đu t hiu qu.
Theo lý thuyt đi din, c đu t quá mc vƠ di mc đu có th đc gii
thích bi s tn ti ca bt cơn xng thông tin gia nhng nhƠ đu t. Jensen vƠ
Meckling (1976), Myers (1977) vƠ Myers vƠ Mujluf (1984) phát trin lý thuyt v
vai trò ca các bt cơn xng thông tin nh ri ro đo đc vƠ la chn đi nghch đi
vi hiu qu đu t. V mt ri ro đo đc, s không thng nht li ích gia các c
đông vƠ thiu s giám sát hƠnh đng ca nhƠ qun lý có th dn đn các nhƠ qun lý
c gng ti đa hóa li ích cá nhơn ca h bng vic đu t không có li cho c đông
(Berle vƠ Means, 1932; Jensen vƠ Meckling, 1976), hu qu dn đn lƠ vic xơy
dng mt đ ch bƠnh trng vƠ đu t quá mc (Hope vƠ Thomas, 2008). Các mô
hình ri ro đo đc cho thy rng các nhƠ qun lý s đu t vƠo các d án có giá tr
hin ti ròng ơm khi có s khác nhau trong đng c ca ngi ch - ngi đi din.
Ri ro đo đc có th dn đn đu t di mc hoc quá mc hoc ph thuc vƠo
vn sn có. Xu hng đu t vt mc s ny sinh t nhiên nu các doanh nghip
có ngun lc đ đu t. Jensen (1986) d đoán rng các nhƠ qun lý có đng c
tng bng lc ca mình vƠ phát trin công ty vt quá kích thc ti u. Nhng d
báo nƠy nhn đc h tr thc nghim t Blanchard, Silanez vƠ Shleifer (1994).
Mt khác, các nhƠ cung cp vn có kh nng nhn ra vn đ nƠy vƠ hn ch ngun
vn, t đó có th dn đn đu t di mc (Stiglitz vƠ Weiss, 1981; Lambert vƠ
cng s, 2007).
V s la chn đi nghch, nu các nhƠ qun lý có đc thông tin tt hn so
vi các nhƠ đu t v trin vng ca công ty, h s c gng phát hƠnh vn thi đim
đ bán chng khoán cao giá vƠ đt đc li nhun vt tri. Nu h thƠnh công, h
có th đu t quá mc t khon tin kim đc (Baker, Stein vƠ Wurgler, 2003).
tránh điu nƠy, nhng nhƠ cung cp vn có th hn ch vn hoc tng chi phí vn,
dn đn công ty không th đu t vƠo d án có li nhun vƠ gơy ra đu t di mc
(Stglitz và Weiss, 1981; Lambert vƠ cng s, 2007; Biddle vƠ cng s, 2009).
10
Myers vƠ Majluf (1984) cho thy rng khi các nhƠ qun lý hƠnh đng vì li ích ca
c đông hin hu vƠ công ty cn huy đng vn đ tƠi tr cho mt d án có giá tr
hin ti ròng dng, các nhƠ qun lý có th t chi tng qu mt mc giá c phiu
gim ngay c khi điu đó có ngha lƠ b qua nhng c hi đu t tt.
2.1.2 Cht lng báo cáo tƠi chính:
Báo cáo tƠi chính lƠ mt h thng các s liu vƠ phơn tích cho ta bit tình hình
tƠi sn vƠ ngun vn kt qu kinh doanh ca mt doanh nghip. Mc tiêu ca Báo
cáo tài chính lƠ cung cp các thông tin tƠi chính hu ích cho ngi s dng trong
vic ra quyt đnh kinh t. Thông tin tƠi chính rt quan trng đi vi nhƠ qun lý
trong vic đa ra các quyt đnh kinh doanh. Nu các nguyên tc, trình bƠy báo cáo
tƠi chính không đy đ, rõ rƠng, thiu tính đng b vƠ khó áp dng s khin báo cáo
tƠi chính tr nên kém hu ích vƠ kh dng.
Theo nh ch đ k toán hin nay ca Vit Nam quy đnh đi vi doanh
nghip hot đng trong lnh vc kinh doanh báo cáo tƠi chính phi lp s có các bn
báo cáo sau đơy:
- Bng cơn đi k toán: lƠ mt bng báo cáo tƠi chính tng hp dùng đ khái
quát toƠn b tƠi sn vƠ ngun hình thƠnh tƠi sn đó ti mt thi đim nht đnh, lƠ
mt bc tranh tng th giúp cho nhƠ phơn tích nghiên cu đánh giá mt cách khái
quát tình hình doanh nghip.
- Bng báo cáo k hoch kinh doanh: phn ánh kt qu kinh doanh cng nh
tình hình thc hin trách nhim thc hin ngha v vi NhƠ nc ca Doanh nghip
trong k.
- Báo cáo lu chuyn tin t: lƠ mt loi báo cáo tƠi chính đc lp ra đ tr
li các cơu hi liên quan đn lung tin ra vƠo trong doanh nghip trong mt
khong thi gian nht đnh.
- Thuyt minh các báo cáo tƠi chính: cung cp thêm các thông tin v tình hình
hot đng sn xut, kinh doanh, tình hình tƠi chính doanh nghip cha có trong h
thng các báo cáo tƠi chính, trình bƠy khái quát đc đim hot đng ca doanh
nghip, ni dung ch đ k toán doanh nghip la chn áp dng, lý do bin đng
11
ca mt s đi tng tƠi sn, ngun vn vƠ đi tng quan trng.
Báo cáo tƠi chính có ý ngha quan trng trong lnh vc qun lý kinh t, thu hút
s quan tơm ca nhiu đi tng bên trong cng nh bên ngoƠi doanh nghip.
Mi đi tng quan tơm đn báo cáo tƠi chính trên mt giác đ khác nhau, song
nhìn chung đu nhm có đc nhng thông tin cn thit cho vic ra các quyt đnh
phù hp vi mc tiêu ca mình.
- Vi nhƠ qun lý doanh nghip: báo cáo tƠi chính cung cp thông tin tng hp
v tình hình tƠi sn, ngun hình thƠnh tƠi sn cng nh tình hình vƠ kt qu kinh
doanh sau mt k hot đng, trên c s đó các nhƠ qun lý s phơn tích đánh giá vƠ
đ ra đc các gii pháp, quyt đnh qun lý kp thi, phù hp cho s phát trin ca
doanh nghip trong tng lai.
- Vi các c quan hu quan ca nhƠ nc: báo cáo tài chính lƠ tƠi liu quan
trng trong vic kim tra giám sát, hng dn, t vn cho doanh nghip thc hin
các chính sách, ch đ kinh t tài chính.
- Vi các nhƠ đu t, các nhƠ cho vay: báo cáo tƠi chính giúp h nhn bit kh
nng v tƠi chính, tình hình s dng các loi tƠi sn, ngun vn, kh nng sinh li,
hiu qu hot đng sn xut kinh doanh, mc đ ri ro đ h cơn nhc, la chn
vƠ đa ra quyt đnh phù hp.
- Vi nhƠ cung cp: báo cáo tƠi chính giúp h nhn bit kh nng thanh toán,
phng thc thanh toán, đ t đó h quyt đnh bán hƠng cho doanh nghip hoc
cn áp dng phng thc thanh toán nh th nƠo cho hp lý.
- Vi khách hƠng: báo cáo tƠi chính giúp cho h có nhng thông tin v kh
nng, nng lc sn xut vƠ tiêu th sn phm, mc đ uy tín ca doanh nghip,
chính sách đưi ng khách hƠng đ h có quyt đnh đúng đn trong vic mua hƠng
ca doanh nghip.
- Vi c đông, công nhơn viên: h quan tơm đn thông tin v kh nng cng
nh chính sách chi tr c tc, tin lng, bo him xư hi, vƠ các vn đ khác liên
quan đn li ích ca h th hin trên báo cáo tƠi chính.
Báo cáo tài chính hu ích cho các đi tng s dng, cht lng ca thông
12
tin trên Báo cáo tài chính cn đáp ng mt s yêu cu c bn sau:
Tin cy: Thông tin trên Báo cáo tài chính cn phi bo đm tính tin cy.
đáp ng đc yêu cu nƠy, thông tin trên Báo cáo tài chính phi lƠ nhng thông tin
khách quan vƠ có th thm đnh đc. Thông tin mang tính khách quan, không ph
thuc vƠo ý kin ch quan ca bt kì cá nhơn nƠo do nó lƠ kt qu ca quá trình k
toán các nghip v kinh t phát sinh, cn c t các chng t k toán vƠ tuơn th
theo các chun mc, ch đ k toán hin hƠnh. Hn na, thông tin trên Báo cáo tài
chính có th đc thm đnh đ tìm kim các bng chng chng minh cho tính đúng
đn ca các s liu trên Báo cáo tài chính.
Kp thi: Báo cáo tài chính cn đc cung cp kp thi đ bo đm cho tính
hu ích ca thông tin đi vi các đi tng s dng đ đ ra quyt đnh.
So sánh đc: Thông tin Báo cáo tài chính cn bo đm tính so sánh đc.
Yêu cu nƠy đòi hi các khon mc trên Báo cáo tài chính phi đc trình bƠy nht
quán gia các kì vƠ nht quán gia các doanh nghip c v ni dung vƠ hình thc.
đm bo tính so sánh đc ca thông tin Báo cáo tài chính ca các doanh
nghip, s liu s dng đ lp Báo cáo tài chính ca các doanh nghip phi đc
hình thƠnh t vic tuơn th vƠ áp dng cùng mt h thng các nguyên tc chun
mc vƠ ch đ k toán.
Coi trng bn cht hn hình thc: Thông tin Báo cáo tài chính cn phn nh
theo bn cht kinh t, ch không phn ánh theo hình thc pháp lý ca các nghip v
kinh t phát sinh.
Trng yu: Báo cáo tài chính cn cung cp nhng thông tin có nh hng
quan trng đn quyt đnh ca ngi s dng thông tin. Các thông tin trng yu nƠy
cn đc trình bƠy riêng r trên Báo cáo tài chính.
Phù hp: Báo cáo tài chính cn cung cp thông tin phù hp vi nhu cu ca
các đi tng s dng, tc lƠ cung cp đúng thông tin mƠ các đi tng s dng
cn.
2.1.3 N ngn hn
i vi các doanh nghip hin nay, vn vn luôn lƠ vn đ gơy khó khn trong
13
hot đng sn xut kinh doanh ca h, tình trng thiu vn ca các doanh nghip lƠ
ph bin vƠ nghiêm trng. Tín dng ngn hn lƠ hình thc tt nht đ đáp ng nhu
cu vn lu đng hoc s dng ngun vn tm thi nhƠn ri ca doanh nghip bi
tính linh hot ca nó. Tín dng ngn hn giúp cho các doanh nghip không b l
thi v lƠm n, duy trì hot đng sn xut kinh doanh liên tc, quá trình lu thông
đc thông sut, nơng cao hiu qu s dng vn trong toƠn xư hi. Tín dng ngn
hn có vai trò cc k quan trng, th hin :
- Giúp các doanh nghip tng cng qun lý vƠ s dng vn kinh doanh có
hiu qu. Bn cht ca tín dng ngn hn lƠ hoƠn tr c gc vƠ lưi sau mt thi hn
qui đnh. Do đó, các doanh nghip sau khi s dng vn vay trong sn xut kinh
doanh phi tìm bin pháp đ s dng vn có hiu qu, tit kim, tng nhanh vòng
quay ca vn, đm bo t sut li nhun ln hn lưi sut ngân hàng.
- LƠ ngun b sung vn lu đng đ bo đm hot đng kinh doanh đc liên
tc. Do không có s n khp v mt thi gian gia các khon thu vƠ các khon chi
ca mt doanh nghip nên ti mt thi đim nht đnh, doanh nghip thiu vn tm
thi vƠ cn b sung ngay đ đm bo tính sn xut đc liên tc. Các khon tín
dng t ngn hn có vai trò quan trng trong vic giúp cho quá trình sn xut không
b gián đon.
- NgoƠi ra, doanh nghip mun có đc vn vay ngơn hƠng thì phi hoƠn thin
nng lc t chc qun lý sn xut kinh doanh đ đm bo kinh doanh có hiu qu.
Thêm vƠo đó, trong thi hn hiu lc ca hp đng tín dng, ngơn hƠng s thc
hin quy trình giám sát, kim tra, kim soát trong vƠ sau khi cho vay, thông qua
vic lƠm đó ngơn hƠng giám sát cht ch vic s dng vn ca doanh nghip, buc
các doanh nghip phi thc hin đúng nhng điu khon nh đư tho thun trong
hp đng, s dng vn đúng mc đích đ đem li hiu qu cao nht.
- Tín dng ngn hn tác đng tích cc đn nhp đ phát trin, thúc đy cnh
tranh. có th đáp ng tt nht các yêu cu ca th trng, doanh nghip phi
không ngng ci tin máy móc thit b, dơy chuyn công ngh, tìm tòi s dng vt
liu mi, m rng qui mô sn xut mt cách thích hp. Nhng hot đng nƠy đòi
14
hi mt khi lng ln vn đu t nhiu khi vt quá kh nng vn t có ca
doanh nghip. Ngun vn tín dng đóng vai trò quan trng trong vic nơng cao cht
lng mi mt ca quá trình sn xut kinh doanh, giúp doanh nghip đáp ng nhu
cu th trng, theo kp vi nhp đ phát trin chung, t đó to cho doanh nghip
mt ch đng vng chc trong cnh tranh.
Nói tóm li, tín dng ngn hn không ch giúp các doanh nghip có đc
ngun b sung ngun vn lu đng mƠ còn lƠ đng lc giúp các doanh nghip lƠm
n có hiu qu.
2.2 Hiu qu đu t vƠ cht lng báo cáo tƠi chính:
Quyt đnh đu t ph thuc vƠo k vng v li ích ca vic đu t, do đó ph
thuc vƠo k vng tng trng trong tng lai vƠ nhu cu sn phm. K vng tng
trng trong tng lai da trên thông tin v doanh thu vƠ li nhun. NgoƠi vic che
giu các hot đng thc t trong k, kt qu báo cáo tƠi chính khai sai có th che
giu xu hng c bn v tng trng doanh thu vƠ li nhun. Trong thc t,
Richardson vƠ cng s (2002) thy rng các công ty lp báo cáo tƠi chính có xu
hng báo cáo li nhun tng liên tc. Vì vy, báo cáo quá mc v doanh thu vƠ li
nhun có th s bóp méo k vng tng trng ca nhng ngi không bit v các
sai sót trng yu. Có th lƠ ngi ra quyt đnh đu t trong công ty tin xu hng
tng trng đc báo cáo sai do quá lc quan hoc không nhn ra các sai sót trng
yu. NgoƠi ra, các nhƠ ra quyt đnh đu t có th hiu đc trng thái thc s ca
công ty nhng chn đu t vƠo d án ri ro cao đ thay đi tình hình.
T quan đim lý thuyt đi din, có nhng c ch kim soát khác nhau (nh
kim soát cht lng báo cáo tƠi chính vƠ s công khai tình hình tài chính) nhm
lƠm gim vn đ bt cơn xng thông tin, ri ro thông tin vƠ kim soát tt hn t đó
gim hƠnh vi c hi ca ngi qun lý (Bushman vƠ Smith, 2001; Healy và Palepu,
2001; Hope và Thomas, 2008). Các kt qu chính ca các nghiên cu nƠy lƠ n
ngơn hƠng thích hp hn n công chúng khi có s hin din thông tin bt cơn xng,
do vai trò giám sát ca các ngân hƠng vi ngi đi vay tt hn (Johnson, 1997;
Anderson vƠ Makhija, 1999; Hooks, 2003; Denis vƠ Mihov, 2003); mi quan h vi
15
ngơn hƠng cng có giá tr trong vic đc ngơn hƠng tƠi tr, bi vì các thông tin
đc to ra v trin vng tƠi chính ca khách hàng vay (Petersen và Rajan, 1994;
Berger vƠ Udell, 1995); cui cùng, uy tín công ty cng có th lƠm gim bt cơn
xng (Diamond, 1991). Mt vƠi bƠi nghiên cu lƠm rõ hn vic gim chi phí vn vƠ
chi phí n, đ chính xác ca thu nhp lƠm gim ri ro thông tin vƠ đư đc chng
minh lƠ mt nhơn t ci thin vic tip cn th trng n vƠ điu kin ký kt hp
đng tín dng chng hn nh chi phí thp hn, k hn n dài hn vƠ tƠi sn bo
đm ít hn trong tƠi tr ngơn hƠng (Francis vƠ cng s, 2005; Bharath vƠ cng s,
2008).
Gn đơy, mt hng nghiên cu đư đc phát trin da trên tác đng ca cht
lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t. Mt mc tiêu ca thông tin báo cáo tƠi
chính lƠ đ to điu kin cho vic phơn b vn hiu qu trong nn kinh t. Mt khía
cnh quan trng ca vai trò nƠy lƠ đ ci thin các quyt đnh đu t ca doanh
nghip. C th, lý thuyt tài chính cho rng ci thin tính minh bch tƠi chính có
kh nng lƠm gim bt c hai vn đ đu t quá mc vƠ di mc đc h tr trong
các nghiên cu gn đơy (Biddle vƠ Hilary, 2006; Hope vƠ Thomas, 2008;
McNichols và Stubben, 2008; Biddle vƠ cng s, 2009).
Có mt s c ch mƠ qua đó báo cáo tƠi chính có th gim thiu các vn đ
đu t di mc vƠ quá mc. u tiên, cht lng báo cáo tƠi chính cao hn lƠm
cho nhƠ qun lý chu trách nhim nhiu hn thông qua vic kim soát tt hn, nó có
th lƠm gim bt cơn xng thông tin; thông tin k toán có th h tr hiu qu đu t
bng cách gim la chn đi nghch, ri ro đo đc, ri ro thanh khon vƠ ri ro
thông tin (Diamond và Verrecchia, 1991; Leuz và Verrecchia, 2000; Easley và
O’Hara, 2004; Lambert vƠ cng s, 2007). Th hai, công khai thông tin tƠi chính h
tr c ch kim soát ca công ty trong vic ngn chn các nhƠ qun lý chim đot
tƠi sn ca nhƠ đu t hoc ch n (Fama vƠ Jensen, 1983), do đó, các nhƠ cung cp
vn bên ngoƠi đc bo đm hn v các hot đng qun lý cng nh h tr chc
nng qun lý ni b. Th ba, thông tin k toán đc ci thin có th nơng cao hiu
qu ra quyt đnh đu t ca nhƠ qun lý, cht lng báo cáo tƠi chính cao hn cho
16
phép nhƠ qun lý nhn đnh phng án tt hn vƠ s liu k toán tin cy hn cho
vic ra quyt đnh ni b (Bushman vƠ Smith, 2001; McNichols vƠ Stubben, 2008).
Cui cùng, nhng bƠi nghiên cu trc đơy tranh lun vƠ tìm ra bng chng cht
lng báo cáo tƠi chính lƠm gim đ nhy cm ca dòng tin đu t, Biddle vƠ
Hilary (2006) vƠ Verdi (2006) thy rng thông tin k toán tt hn lƠm gim s bt
cơn xng thông tin gia các nhƠ qun lý vƠ nhƠ cung cp vn bên ngoƠi, cho phép
đu t hiu qu hn.
Biddle vƠ Hilary (2006) cho rng các thc đo cht lng k toán tng quan
ơm vi đ nhy cm dòng tin đu t, tác đng ca hn ch tƠi chính lên đu t thp
hn các doanh nghip có cht lng k toán cao. Verdi (2006) tìm thy cht
lng bin k toán dn tích (accruals) tng quan ơm vƠ có ý ngha vi c đu t
quá mc vƠ di mc. Da trên tho lun này, Biddle và cng s (2009) c lng
cho mu nhng công ty niêm yt M vƠ Chen vƠ cng s (2011) c lng cho
mu nhng công ty s hu t nhơn th trng mi ni, kim đnh tác đng ca
cht lng báo cáo tƠi chính lên hai tình hung đu t không hiu qu là đu t quá
mc vƠ di mc, vƠ cho thy cht lng báo cáo tƠi chính cao hn giúp nhng
công ty đang đu t di mc thc hin d án đu t tt vƠ nhng công ty đang đu
t quá mc gim mc đ đu t. Phù hp vi kt qu này, Garcia-Lara vƠ cng s
(2010) tìm thy rng ch ngha bo th làm gim c đu t quá mc vƠ di mc,
bi vì nó gim đ nhy cm ca dòng tin đu t nhng công ty đu t quá mc
và cho phép tip cn d dƠng ngun tƠi tr bên ngoài công ty đu t di mc.
Nhng bƠi nghiên cu trc đư tìm thy rng cht lng báo cáo tƠi chính
trong công ty c phn đi chúng cao hn so vi công ty s hu t nhơn (Ball vƠ
Shivakumar, 2005; Burgstahler vƠ công s, 2006) vƠ cht lng báo cáo tƠi chính
cao hn trong nhng nc có s bo v nhƠ đu t vƠ tuơn th lut l cao hn (Leuz
vƠ công s, 2003; Holthausen, 2009). Chen, Hope, Li và Wang (2010) nghiên cu
vai trò ca cht lng báo cáo tƠi chính trong trng hp các công ty s hu t
nhơn thay vì các công ty công chúng nh các nghiên cu trc đơy vi lp lun: th
nht, các công ty trách nhim hu hn hu ht các quc gia không đc niêm yt
17
trên th trng chng khoán (Pacter2004; Berzins vƠ cng s, 2008; Nagar vƠ cng
s, 2010), tng hp li thì các công ty cha niêm yt có s nhơn viên nhiu gp
khong bn ln, doanh thu cao hn ba ln và tƠi sn gp đôi so vi các công ty niêm
yt (Berzins vƠ cng s, 2008). Th hai, các công ty s hu t nhơn tp trung quyn
s hu qun lý ln hn. Hn na, các nhƠ cung cp vn ch yu thng có quyn
truy cp h thng thông tin ni b công ty vƠ có vai trò tích cc hn trong qun lý
(Van Tendeloo và Vanstraelen, 2008). Vi phn s hu ln hn, các c đông ln có
th tn dng v trí kim soát ca h vƠ hƠnh đng vì li ích cá nhơn dn đn tc
đot li ích ca các c đông thiu s vƠ các ch n (Morck vƠ cng s, 1988). Cui
cùng, vi s tp trung quyn s hu mnh m hn vƠ các c đông có vai trò tích
cc hn trong qun lý, s lƠm gim s ph thuc vƠo báo cáo tƠi chính (Ball vƠ
Shivakumar, 2005). Mc dù tm quan trng v mt kinh t vƠ s khác bit có th
xy ra gia công ty đi chúng vƠ công ty s hu t nhơn, tuy nhiên mu ca tác gi
ch nghiên cu cho các công ty niêm yt Vit Nam nh phn ln các bƠi nghiên cu
khác vì các công ty s hu t nhơn có tng đi ít thông tin v báo cáo tƠi chính.
Vit Nam có th trng vn phát trin thp vi s tuơn th lut l vƠ bo v
nhƠ đu t thp, do đó mc đ cht lng báo cáo tƠi chính trong nhng công ty
niêm yt Vit Nam thp hn các nc th trng phát trin. Tác gi nghiên cu ti
Vit Nam, liu cht lng báo cáo tƠi chính có lƠm tng hiu qu đu t hay không,
nhng gi thuyt đu tiên nh sau:
H1: Công ty có cht lng báo cáo tƠi chính cao hn s th hin hiu qu đu
t cao hn.
Khi phơn tích vai trò ca cht lng báo cáo tƠi chính trong vic gim đu t
quá mc vƠ di mc, tác gi kim đnh hai gi thuyt ph sau:
H1a: Nhng công ty có cht lng báo cáo tƠi chính cao hn s gim vn đ
đu t quá mc.
H1b: Nhng công ty có cht lng báo cáo tƠi chính cao hn s gim vn đ
đu t di mc.
18
2.3 Hiu qu đu t vƠ k hn n:
Vai trò ca n trong vic gim s t do lƠm theo ý mình ca nhƠ qun lý vƠ
thit lp k lut trong quyt đnh đu t đc tho lun trong nghiên cu ca Myers
(1977), Jensen (1986) vƠ có mt vƠi nghiên cu h tr cho rng n lƠm gim đu t
quá mc (D’Mello và Miranda, 2010). Vic giám sát tt hn ca ngi cho vay gn
vi li ích ca nhƠ qun tr vƠ các c đông vƠ hn ch các vn đ ri ro đo đc liên
quan đn đu t di mc (Myers, 1977), đu t không có li nhun (Hoshi vƠ
cng s, 1991) vƠ chuyn dch tƠi sn (Jensen vƠ Meckling, 1976).
Các nghiên cu cng nhn mnh vai trò ca k hn n vi bt cơn xng thông
tin, ch ra vic s dng n ngn hn lƠ nhơn t có th lƠm gim bt cơn xng thông
tin vƠ chi phí đi din gia c đông, ch n vƠ nhƠ qun lý. Trên quan đim ngi
đi vay, Flannery (1986) d đoán rng nhng công ty có thông tin bt cơn xng
nhng có nhng d án tt s chn k hn n ngn hn đ truyn tín hiu đn th
trng vƠ lƠm gim vn đ bt cơn xng thông tin. Trên quan đim ch n, khi bt
cơn xng thông tin hin din, s dng n ngn hn thích hp hn n dƠi hn nhm
kim soát công ty (Diamond 1991, 1993; Rajan, 1992). K hn n ngn hn cho
phép kim soát nhƠ qun lý tt hn, bi k hn ngn dn đn s ký kt li hp đng
tín dng thng xuyên, ch n có mi liên h mt thit vi ngi đi vay vƠ có th
xác đnh hiu qu công ty qua thi k đu tiên, sau đó h có th quyt đnh khi nƠo
ký kt li hay thay đi điu khon trong hp đng tín dng (Ortiz-Monila và Penas,
2008). T đó, vic s dng n ngn hn nhiu hn đc mong đi s lƠm gim bt
cơn xng thông tin vƠ la chn đi nghch.
Quan tâm v hiu qu đu t, k hn n có th dùng đ lƠm gim vn đ đu
t quá mc vƠ di mc; khi có d án NPV dng, công ty có th tƠi tr chúng
bng n ngn hn vƠ gim vn đ đu t di mc, vì n s đc thanh toán trong
thi gian ngn (Myers, 1977). Thêm vƠo đó, da vƠo s tái tc n ngn hn, ch n
có th kim tra ngi đi vay tt hn vƠ t đó gim mâu thun đi din gia ch n
vƠ ngi đi vay (Barclay vƠ Smith, 1995; Guedes và Opler, 1996; Parrino và
Weisbach, 1999 và Lai, 2011). V đu t quá mc, Childs vƠ cng s (2005) d
19
đoán tính linh hot cao hn ca n ngn hn (có th đc xoay vòng và đc đnh
giá da vƠo s chch hng ra khi chin lc ti đa hoá giá tr công ty) có th lƠm
gim xung đt đi din gia c đông vƠ ch n vƠ t đó gim c đu t di mc
và quá mc.
Ti Vit Nam, nh trình bày trên, s tuơn th lut l vƠ s phát trin thp
ca th trng vn lƠm tng vai trò ca n ngn hn trong vic kim soát nhƠ qun
lý (Barclay vƠ Smith, 1995; Magri, 2010). Do vy, tác gi mong đi mc đ kim
soát tng lên bi vic s dng k hn n s tr thƠnh nhơn t chính Vit Nam đ
gim vn đ ri ro đo đc vƠ thit lp hot đng kim soát. Thêm vƠo đó, tác gi
mong đi tính linh hot tƠi chính cao hn kt hp vi gim k hn n cng s giúp
kim soát vn đ đu t di mc.
Da vƠo điu nƠy, gi thuyt th hai ca tác gi vƠ nhng gi thuyt ph nh
sau:
H2: Nhng công ty s dng n ngn hn cao hn (ngày đáo hn ngn hn) s
th hin hiu qu đu t cao hn.
H2a: Nhng công ty s dng n ngn hn cao hn s gim vn đ đu t quá
mc.
H2b: Nhng công ty s dng n ngn hn cao hn s gim vn đ đu t di
mc.
2.4 Cht lng báo cáo tƠi chính tác đng lên hiu qu đu t da trên mc
đ k hn n:
Ngoài vic kim tra tác đng tách bit ca cht lng báo cáo tƠi chính vƠ k
hn n lên hiu qu đu t, tác gi c lng tác đng tng tác ca chúng và
nghiên cu xem nh hng ca cht lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t
tng hay gim vi các mc đ k hn n khác nhau. Trong trng hp nƠy, tác
đng ca cht lng báo cáo tƠi chính lên hiu qu đu t có th gim bi s hin
din ca n ngn hn, vì thông qua k hn n ngn ch n có th giám sát nhƠ qun
lý đ gim đu t quá mc vƠ di mc, n ngn hn cng có th có ích cho nhƠ