B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
TRN VNH PHÚ
ÁNH GIÁ TÁC NG CA ÀO TO
NGUN NHÂN LC N THU NHP CA H GIA ÌNH
TRÊN A BÀN HUYN THNH PHÚ,
TNH BN TRE
LUN VN THC S KINH T
Thành ph H Chí Minh- Nm 2015
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHệ MINH
TRN VNH PHÚ
ÁNH GIÁ TÁC NG CA ÀO TO
NGUN NHÂN LC N THU NHP CA H GIA ÌNH
TRÊN A BÀN HUYN THNH PHÚ,
TNH BN TRE
Chuyên ngành: Chính sách công
Mư s: 60340402
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. Phm Khánh Nam
Thành ph H Chí Minh - Nm2015
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “đánh giá tác đng ca đào to ngun nhân lc
đn thu nhp ca h gia đình trên đa bàn huyn Thnh Phú, tnh Bn Tre” là do
tôi t nghiên cu và hoàn thành di s hng dn ca TS. Phm Khánh Nam.
Các đon trích dn và s liu s dng trong lun vn đu đc dn ngun, thu
thp và có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu bit ca tôi.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này.
Hc viên thc hin
Trn Vnh Phú
LI CM N
hoàn thành đ tài này mt cách hoàn chnh, bên cnh s n lc c gng
ca bn thân còn có s hng dn nhit tình ca QuỦ thy cô, cng nh s đng
viên ng h ca gia đình, bn bè, đng nghip trong thi gian hc tp và thc hin
đ tài. Tôi xin chân thành bày t lòng bit n đn Thy Phm Khánh Nam, ngi
đã tn tình giúp đ, góp Ủ và to mi điu kin tt nht cho tôi hoàn thành đ tài.
Cui cùng, xin chân thành bày t lòng bit n đn quỦ Thy Cô trong
Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã tn tình truyn đt nhng
kin thc quỦ báo cng nh to mi điu kin thun li nht cho tôi trong sut
thi gian hc tp, nghiên cu và thc hin đ tài mt cách hoàn chnh. c bit,
gi li cám n chân thành đn Thy Nguyn Quang, Khoa Kinh t v nhng kin
thc trao đi, giúp tôi hoàn thành đ tài này.
Mc dù tôi đã có nhiu c gng hoàn thin lun vn bng tt c s nhit
tình và kh nng ca mình, tuy nhiên không th tránh khi nhng thiu sót, rt
mong nhn đc s đóng góp chân thành t quỦ Thy Cô và các bn./.
MC LC
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC CÁC BNG
DANH MC HỊNH V, TH, S
TịM TT LUN VN
CHNG 1: GII THIU 1
1.1. t vn đ 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 2
1.3. i tng và phm vi nghiên cu 3
1.4. Phng pháp nghiên cu 4
1.5. Kt cu nghiên cu 5
CHNG 2: C S LÝ THUYT 7
2.1. Lc kho lỦ thuyt có liên quan 7
2.2. Các nghiên cu thc nghim liên quan 11
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU 13
3.1. Khung phân tích 13
3.2. Mô hình hi quy 14
3.3. Phng pháp kt ni đim xu hng 17
3.4. Chn mu và thu thp s liu 18
3.5. Phng pháp phân tích x lỦ s liu 19
3.6. Các bc thc hin nghiên cu 19
CHNG 4: TNG QUAN ÀO TO NHÂN LC VÀ THU NHP TI
HUYN THNH PHÚ 21
4.1. iu kin t nhiên 21
4.2. iu kin xã hi 22
4.3. Thc trng ngun nhân lc 23
4.4. Ch trng ca ng và nhà nc v đào to ngh 24
4.5. Thu nhp 28
CHNG 5: KT QU NGHIÊN CU 29
5.1. Thng kê mô t 29
5.2. Kt qu hi quy 34
5.2.1. Kt qu hi quy thu nhp, đào to và ngh nghip 34
5.2.2. Kt qu hi quy thu nhp và ngành ngh đc đào to 37
5.3. Phng pháp kt ni đim xu hng 40
5.4. Phng vn chuyên gia, phng vn nhóm, phng vn sâu h gia đình 44
CHNG 6: KT LUN VÀ GI Ý CHÍNH SÁCH 47
6.1. Kt lun 47
6.2. Gi Ủ chính sách 49
6.3. u đim, hn ch và hng nghiên cu mi ca đ tài 50
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH SÁCH CÁC BNG BIU
Bng 3.1: ụ ngha, đn v đo ca các bin s trong mô hình 16
Bng 5.1.1: Thng kê mô t các bin s trong mô hình 29
Bng 5.1.2: Trình bày h s tng quan theo cp ca tt c các bin s trong mô
hình 32
Bng 5.1.3: So sánh thng kê thu nhp trung bình trc và sau đào to 33
Bng 5.3.1: Thng kê mô t và xác sut tham gia đào to và không đào to 41
Bng 5.3.2: S quan sát gia 02 nhóm có tham gia đào to và không đào to đc
đem ra so sánh 42
DANH MC S , HÌNH V, TH
S đ 1.1: Khung phân tích đ tài 13
S đ 1.2: Quy trình phân tích đ tài 20
th 1.1: Thu nhp trung bình trc và sau đào to 33
TÓM TT LUN VN
Bài vit này đóng góp vào dòng nghiên cu v vn đ đào to và thu nhp,
đánh giá s tác đng ca đào to ngun nhân lc tác đng đn thu nhp ca h gia
đình. Kt qu kho sát thu thp s liu thng kê và phân tích m rng s dng
phng pháp hi quy ti thiu (OLS), kt hp vi phng pháp đánh giá tác đng
kt ni đim xu hng (Propensity score matching) cho thy bng chng v s
khác bit trong thu nhp ca h gia đình có tham gia và không có tham gia chng
trình đào to ngh. tài đi sâu vào phân tích s tng thu nhp gia ngi đc
đào ngh và ngi không đc đào to ngh, đ có s so sánh, đánh giá s chênh
lch trong thu nhp do tác đng bi yu t đào to mang li, trong đó có nhng
ngành ngh đào to mang li s tng thu nhp đáng k, ngoài ra có nhng ngành
đào to không mang li hiu qu. Bài vit đ xut mt s chính sách nhm nâng cao
hiu qu đào to, góp phn thc hin chuyn dch c cu lao đng, nâng cao thu
nhp, gim nghèo bn vng và đm bo an sinh xã hi.
1
CHNG 1: GII THIU
Phn m đu trình bày bi cnh cng nh tính cn thit ca đ tài, mc tiêu và
đi tng nghiên cu, phng hng, cách thc và các bc mà tác gi s thc hin đ
tìm ra kt qu và các kt lun v tác đng ca chính sách đào to ngun nhân lc đn
thu nhp ca h gia đình trên đa bàn huyn Thnh Phú, tnh Bn Tre.
1.1. t vn đ
Ngun nhân lc là yu t cu thành quan trng nht ca lc lng sn xut xã
hi, quyt đnh s phát trin kinh t xã hi. ây là ngun lc quan trng đ thc hin
thành công chin lc phát trin kinh t - xã hi giai đon 2011-2020 mà i hi ng
ln th XI đã thông qua. Tm quan trng này đc Huyn y Thnh Phú nêu trong
Ngh quyt s 03-NQ/HU ngày 20 tháng 10 nm 2011 v “ào to ngun nhân lc đáp
ng yêu cu công nghip hóa, hin đi hóa nông nghip nông thôn giai đon 2011 -
2015 và đnh hng đn nm 2020”, xem đây là nhân t quan trng nhm đy phát
trin kinh t ca huyn.
Thnh Phú là mt trong ba huyn bin ca tnh Bn Tre, dân s đông (35.876
h, vi 148.178 nhân khu), trình đ dân trí thp, t l h nghèo cao. Qua kt qu bình
ngh h nghèo cui nm 2014, toàn huyn có 3.897 h nghèo, chim t l 10,86%, h
cn nghèo 2.566 h, chim t l 7,15%; huyn có 08/18 xã đc Chính ph công nhn
là bãi ngang ven bin đc bit khó khn theo chng trình 135, ngun nhân lc và c
s h tng ca huyn còn nhiu hn ch, do đó Trung ng, tnh tp trung đu t nhiu
chng trình, chính sách , trong đó vic đào to ngun nhân lc đc quan tâm hàng
đu đ gii quyt vn đ quan trng sau: (1) “Cht lng ngun nhân lc ca huyn
còn nhiu hn ch”; (2) “T trng lao đng trong nông nghip còn cao. Lao đng
thiu vic làm và không có vic làm còn nhiu. T l h nghèo cao, t l lao đng
qua đào to thp”; (3) “Thu nhp bình quân đu ngi ca huyn thp”.
Theo án “ào to ngh cho lao đng nông thôn” ca y ban nhân dân
huyn Thnh Phú thc hin Quyt đnh 1956/Q-TTg ngày 27 tháng 11 nm 2009 ca
2
Th tng Chính ph v phê duyt đ án “ào to ngh cho lao đng nông thôn đn
nm 2020”, k hoch trung bình mi nm m 30 lp đào to ngh cho lao đng nông
thôn, đào to ngh cho 900 lt ngi, trong đó u tiên cho nhng h gia đình có thu
nhp thp (h nghèo) và h gia đình thuc các xã bãi ngang ven bin. Kinh phí đào to
khong 800 triu đng/nm; ngi đc đào to s đc h tr 100% hc phí, đc
cp tin n trong thi gian tham gia khóa hc và đc u tiên vay vn đ sn xut.
n nay, hiu qu ca chng trình đào to ngun nhân lc vn là du hi ln
v mc chính sách. Chng trình đào to có góp phn tng thu nhp, ci thin đi sng
ca gia đình đc đào to? Các yu t nào quyt đnh s thành công ca chng trình
đào to? nghiên cu cung cp bng chng lng hóa tác đng ca các chính sách ca
nhà nc đn cuc sng ca ngi dân s đóng góp quan trng trong vic xây dng
chin lc, chính sách kinh t xã hi.
Nghiên cu này nhm đánh giá tác đng ca đào to ngun nhân lc đn thu
nhp ca ngi đc đào to ngh trên đa bàn huyn Thnh Phú. Kt qu nghiên cu
s cho thy tính hiu qu ca chng trình đào to ngun nhân lc, t đó giúp các c
quan nhà nc có bng chng khoa hc đ xây dng các chng trình đy mnh vn
nhân lc cho nn kinh t mt cách hiu qu.
1.2. Mc tiêu nghiên cu
- Mc tiêu tng quát ca nghiên cu là đánh giá tác đng ca đào to ngun
nhân lc đn thu nhp ca ngi th hng trên đa bàn huyn Thnh Phú.
- Vi mc tiêu tng quát trên, các mc tiêu c th sau đc đt ra:
+ ánh giá tác đng ca chng trình đào to ngun nhân lc đn thu nhp
ca ngi th hng trên đa bàn huyn Thnh Phú.
+ Phân tích các nhân t tác đng đn kh nng tham gia chng trình đào to
ngun nhân lc.
Câu hi nghiên cu: Nghiên cu này nhm đánh giá tác đng ca đào to
ngun nhân lc đn thu nhp ca h gia đình và tr li câu hi: Hiu qu ca chng
3
trình đào to, và ngi đc tào to ngh thu nhp có tng lên hay không, hay thu nhp
tng lên do nhng yu tt khác?
1.3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là thu nhp ca h gia đình đc hng
chính sách đào to ngh theo Quyt đnh s 1956/Q-TTg ngày 27 tháng 11 nm 2009
ca Th tng Chính ph v phê duyt đ án “ào to ngh cho lao đng nông thôn
đn nm 2020” và các yu t nh hng đn thu nhp ca h gia đình, nh sau khi
đc đào to ngh, tìm đc vic làm và có thu nhp tng lên t chính ngh đc đào
to, so sánh thu nhp bình quân/tháng trc khi đc hc ngh (12 tháng trc) và thu
nhp hin ti; so sánh thu nhp gia nhóm đc đào to ngh và nhóm không đc
đào to ngh, tìm s khác bit trong thu nhp ca hai nhóm nêu trên.
Phm vi nghiên cu: tài đc thc hin trong phm vi thi gian, không
gian và ni dung nh sau: (i) v thi gian: nghiên cu tác đng ca chng trình đào
to ngun nhân lc t nm 2012 và 2013 đn thu nhp ca h gia đình; (ii) v không
gian: Do hn ch v mc thi gian và nhân lc, nên phm vi nghiên cu gii hn trên
đa bàn huyn Thnh Phú, tnh Bn Tre. Huyn Thnh Phú có nhng đc đim phù hp
cho vic nghiên cu và s thun tin cho vic thu thp thông tin, tin hành điu tra, do
là huyn nghèo nht tnh, tng trng kinh t chm, qua đó s giúp cho nghiên cu có
tính tng quát cao hn, ít b thiên lch, kt qu nghiên cu có Ủ ngha thc tin cao
hn, có th suy rng ra phm vi toàn tnh Bn Tre; (iii) v ni dung: nghiên cu tp
trung vào các yu t c bn tác đng đn thu nhp ca h gia đình, bao gm: các yu
t liên quan đn đc đim cá nhân ca ngi đc đào to ngh nh đ tui, gii tính,
trình đ hc vn, đt sn xut, tài sn, chi tiêu, tit kim; ngoài ra còn các yu t nh
ngành ngh đc đào to, s nhân khu trong h gia đình, bnh tt, h gia đình có
tham gia các t chc đoàn th xã hi.
4
1.4. Phng pháp nghiên cu
C s d liu: tài s dng ngun d liu chính là d liu s cp đc thu
thp thông qua phng vn trc tip 180 h gia đình có thu nhp thp trên đa bàn
huyn, trong đó 50% h gia đình có tham gia và 50% h gia đình không tham gia vào
chng trình đào to.
S liu th cp: Thu thp t cc thng kê, các báo cáo ca y ban nhân dân
huyn Thnh Phú.
Phng pháp phân tích: tài s dng kt hp các phng pháp:
- kho sát tình hình thu nhp ca h gia đình, tình hình kinh t chung ca
huyn Thnh Phú, nghiên cu s dng phng pháp thng kê mô t.
- phân tích tác đng ca chng trình đào to ngun nhân lc đn thu nhp,
nghiên cu s dng 2 phng pháp: Mô hình hi quy và phng pháp kt ni đim xu
hng.
Mô hình hi quy bình phng ti thiu (OLS) có bin ph thuc là thu nhp
(income) và bin đc lp là:
+ H gia đình có tham gia hay không có tham gia vào chng trình đào to
(training)
+ Hc vn (edu),
+ Gii tính (gender),
+ Tui (age),
+ S nhân khu trong h (hhsize),
+ t sn xut (land value),
+ Tài sn (property),
+ Chi tiêu (spending),
+ Tit kim (saving),
5
+ Ngành ngh đc đào to (field),
+ Ngh nghip (occu).
Phng pháp đánh giá tác đng kt ni đim xu hng (Propensity score
matching) cho phép tách bit tác đng ca chng trình đào to lên thu nhp ca h
gia đình.
- tìm hiu các nhân t gii thích tác đng ca chng trình đào to ngun
nhân lc, nghiên cu s dng phng pháp đnh tính thông qua phng vn chuyên gia,
phng vn nhóm và phng vn sâu h gia đình nhm tìm ra các yu t c th nào ca
chng trình đào to có nh hng đn hành vi kinh t ca ngi th hng.
1.5. Kt cu nghiên cu
Nhm đt đc tính cht ch trong vic trình bày, kt ni các ni dung giúp
cho ngi đc có th tham kho các vn đ và kt qu ca quá trình nghiên cu, gm
06 chng nh sau:
Chng 1: Gii thiu các ni dung tng quát ca đ tài, đt vn đ nghiên
cu, mc tiêu và câu hi nghiên cu cng nh gii thiu s lc v phng pháp và
phm vi nghiên cu ca đ tài.
Chng 2: C s lý thuyt: Chng này trình bày tng quan v lc kho các
lỦ thuyt và các nghiên cu thc nghim có liên quan.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu: Chng này trình bày khung phân
tích, mô hình hi quy, chn mu và thu thp s liu, các bc thc hin nghiên cu:
Chng 4: Tng quan v chng trình đào to nhân lc và thu nhp ti
huyn Thnh Phú: Bng phng pháp thng kê mô t, s đa ra nhng đánh giá
tng quan v thc trng chng trình đào to nhân lc và thu nhp ca h gia đình
thông qua phân tích các s liu v dân s, lao đng, thu nhp, giáo dc và vic làm
trên đa bàn huyn. Qua đó, nghiên cu ch ra tác đng ca đào to nhân lc và các
yu khác nh hng đn thu nhp ca h gia đình.
6
Chng 5: Kt qu nghiên cu: Kim chng đnh lng nhm đánh giá tác
đng ca đào to ngun nhân lc đn thu nhp ca h gia đình trên đa bàn huyn
Thnh Phú; cui chng, tác gi mt ln na đánh giá li tác đng ca các yu t
bng kt qu hi quy tng tác gia các bin trong mô hình.
Chng 6: Kt lun và gi ý chính sách: Chng này s tóm lc li nhng
kt qu quan trng ca đ tài và đc bit là mô hình nghiên cu. ng thi, vn vng
nhng kt qu này vào các tình hung thc t. T đó, có nhng kin ngh chính sách.
Ngoài ra, chng này còn đánh giá li nhng đim mi cng nh nhng hn ch ca
đ tài đ t đó m ra nhng hng nghiên cu tip theo.
7
CHNG 2
C S LÝ THUYT
2.1. Lc kho các lý thuyt có liên quan
- Lý thuyt v vn con ngi (Human capital)
Theo Mincer (1974), Vn con ngi cng ging nh vn hu hình, mun có thì
con ngi phi đu t tích ly thông qua giáo dc rèn luyn trong lao đng và thuc v
mi ngi, nó đem li cho ngi s hu nó khon thu nhp. Vn con ngi là nhng
kin thc, k nng và kinh nghim tích ly trong mi con ngi nh quá trình hc tp,
rèn luyn và lao đng đc th hin trong quá trình s dng trong sn xut. Vn con
ngi cng hao mòn và phi tn chi phí đ đu t hình thành và là ngun vn quan
trng nht đ phát trin ca mi doanh nghip và quc gia.
- Lý thuyt v thu nhp
Smith, A. (1766), quan nim tin lng là mt phn thu nhp ca công nhân
làm thuê, là mt phn ca sn phm lao đng. Ông ng h vic tr tin lng cao. Hai
yu t quyt đnh đn mc tin lng là cu v lao đng và giá c trung bình ca các
t liu sinh hot, ông cng phân bit s khác nhau gia tin lng thc t và tin lng
danh ngha.
Ricardo, D. (1817), coi tin lng là giá c t nhiên ca hàng hoá lao đng, là
giá c các t liu sinh hot nuôi sng ngi công nhân và gia đình anh ta. Theo ông
tin lng cao s làm cho nhân khu tng nhanh, đn đn tha lao đng, li làm cho
tin lng h xung, đi sng công nhân xu đi, là kt qu ca vic tng dân s.
- Các nhn đnh khác v đào to ngun nhân lc
Ngun nhân lc là sc lc, k nng, tài nng và tri thc ca nhng ngi trc
tip tham gia hoc có tim nng tham gia vào sn xut ra sn phm hoc thc hin các
dch v hu ích; đào to là đu t vào con ngi di góc đ kinh t. Afred Marshall
8
nhn mnh tm quan trng ca giáo dc nh “s đu t quc gia” và theo quan đim
ca ông “vn giá tr nht trong tt c các loi vn là vn đu t con ngi”.
Giáo dc và đào to là quc sách hàng đu, là s nghip ca ng, Nhà nc và
ca toàn dân. u t cho giáo dc là đu t phát trin, đc u tiên đi trc trong các
chng trình, k hoch phát trin kinh t-xã hi. Phát trin giáo dc và đào to là nâng
cao dân trí, đào to nhân lc, bi dng nhân tài. Phát trin giáo dc và đào to phi
gn vi nhu cu phát trin kinh t-xã hi và bo v T quc; vi tin b khoa hc và
công ngh; phù hp quy lut khách quan. Chuyn phát trin giáo dc và đào to t ch
yu theo s lng sang chú trng cht lng và hiu qu, đng thi đáp ng yêu cu
hi nhp quc t đ phát trin đt nc
(Ngun: Ngh quyt Hi ngh Trung ng 8 khóa XI).
-Vai trò ca giáo dc và đào to trong chin lc phát trin:
Giai đon
phát trin
c đim ca sn xut
kinh t
Thách thc ca nn
kinh t trng đim
Giáo dc, yêu cu
đào to
1. Thu
nhp thp,
nn kinh t
t cung t
cp
Phí chn nuôi, khu vc
đô th cung cp ngành
dch v và sn xut.
Nâng cao sn xut, to
ngun thu nhp.
Chuyn đi sang trng
cây công nghip, xây
dng c s h tng.
Giáo dc c bn, k
nng sinh k, đào
to kinh doanh và
có nhng hình thc
h tr nht đnh, h
tr hc ngh truyn
thng, tái tp trung
giáo dc k thut và
đào to ngh trên
khu vc phi chính
thc.
2. Thu
nhp thp-
Khai thác tài nguyên
thiên nhiên, lao đng rp
Tng trng kinh t
đc xác đnh ch yu
Giáo dc c bn,
đào to k nng
9
yu t thúc
đy, tài
nguyên
tng trng
ráp và sn xut. Giá tr
gia tng và sn xut
thp. Kh nng cnh
tranh ch yu là mc
lng và chi phí sn
xut thp. Khu vc
chính chim u th.
Nhy cm vi s thay
đi ca kinh t th gii,
giá c hàng hóa, s bin
đng ca t giá hi đoái.
bi các yu t chính
ca sn xut nh: Nhà
xng, đt đai, hàng
hóa và lao đng đn
gin. Vai trò chính ph
là cung cp s n đnh
v kinh t và chính tr.
S dng hàng hóa và
lao đng đn gin có
hiu qu.
trình đ thp, thay
đi tp hoán làm
vic, các bin pháp
kim soát vic tng
lng.
3. Thu
nhp trung
bình- đnh
hng đi
mi tng
trng
tâp trung vào sn xut và
xut khu. Sn xut hàng
hóa và dch v có giá tr
cao. Cnh tranh ch yu
da vào sn xut hiu
qu. Cht lng tt, k
thut đt chun. Sn xut
linh hot tr nên quan
trng hn. Nhng k
thut và thit k ch yu
s nhp khu.
Thu hút đu t t nc
ngoài, nhp khu công
ngh thông qua vic
cp phép và kinh
doanh. Liên kt nn
kinh t quc gia vi h
thng kinh t toàn cu.
u tiên ca Chính ph
là ci thin c s h
tng và sp xp cho
phép tích hp vi th
trng toàn cu. To
điu kin cho th
trng lao đng đc
hot đng linh hot.
Giáo dc trung hc,
dy k hn giáo dc
ngh nghip và k
thut, đc bit là k
thut viên trung cp.
Lao đng ph thông
thông qua quá trình
hc tp đã trang b
và cp nht nhng
k nng. Nâng cao
k nng bao gm
làm vic theo nhóm,
thông tin và gii
quyt vn đ.
4. Thu
i mi dch v và sn
Tng tc, đi mi công
Phát trin cao, nn
10
nhp cao-
tng trng
theo đnh
hng đi
mi
xut. Vn hiu bit v
kinh t c bn. Th h
công ngh mi. Kh
nng cnh tranh ch yu
là cht xám, đi tng
này có kh nng thích
nghi vi công ngh mi.
ngh, giáo dc đi hc
và ci thin th trng
vn. Qun lỦ h thng,
h tr khi đng các
doanh nghip công
ngh cao. Thích ng
và thng mi hóa các
công ngh mi.
giáo dc cao hn,
đc bit trong k
thut chuyên môn,
t l hc xã hi cao,
đc bit trong nhng
môn hc c bn,
khu vc liên kt
chng trình giáo
dc cao hn. Các
công ty đu t mnh
cho giáo dc và đào
to nhân lc cao
hn.
(Ngun: Chin lc, chính sách phát trin dy ngh, Nhà xut bn Chính tr
Quc gia Hà Ni – nm 2013)
Nng sut lao đng: Khi có k nng thì ngi lao đng làm vic nng sut hn,
sn xut ra nhiu sn phm, to ra nhiu thu nhp hn trong mt lng thi gian và
công sc nht đnh. iu này đúng đi vi c ngi làm công n lng và nhng
ngi t sn xut kinh doanh. Hn na, khi ngi lao đng có k nng thì h còn giúp
cho ngi cùng làm vic cng có nng sut tt hn. Con ngi đc xem là ngun vn
có vai trò quyt đnh đáng k trong tng vn đu t nn kinh t. “Ngun nhân lc trình
đ cao có th s dng máy móc thit b và nhà xng hiu qu hn, nâng cao t l thu
li nhun trên vn đu t”. Lao đng và vn là hai yu tt b tr cho nhau, nu vic
đu t cha đúng mc vào ngun vn con ngi s làm gim hiu qu ca vn vt cht
và do đó s dn đn s thiu ht v đu t vt cht sn xut và làm gim tng trng
kinh t.
(Ngun: Chin lc, chính sách phát trin dy ngh, Nhà xut bn Chính tr
Quc gia Hà Ni – nm 2013)
11
2.2. Các nghiên cu thc nghim liên quan
Trong vài thp k qua, Trung Quc liên tc tng trng kinh t vi tc đ hai
con s, vi dân s hn 1,3 t ngi, din tích t nhiên 9.597 km2, hin đang là nn
kinh t th hai th gii. Sau gii phóng nm 1949 Trung quc thc hin chính sách đu
t mnh cho giáo dc, s phát trin mnh m ca nn kinh t đã chng minh mt
hng đi đúng trong vic phát trin ngun nhân lc đ phc v quá trình công nghip
hóa, hin đi hóa đt nc, đó là tng trng kinh t gn vi giáo dc - đào to. Park
và cng s (2004), Knight và Song (2003) khng đnh quan trng rng li tc tng lên
t giáo dc Trung Quc, H s dng d liu t nm 1988-2001 đ chy hi quy c
tính phng trình v tin lng và chng minh mt s gia tng li tc ca ngi dân
trong các đô th Trung Quc t giáo dc. Nm 1998, t l li tc cho giáo dc ch
4,0%; vào nm 2001, nó đã tng lên 10%.
Các nghiên cu v ngun nhân lc bt đu Hoa k cui nm 1950 đã mang li
kt qu quan trng v t l li tc đ hc, đào to trong công vic và các hot đng đu
t vn con ngi khác. Jamison và van der Gaag (1987) và Byron và Manaloto (1990)
đã s dng b d liu thu thp thông tin t 51.352 cá nhân và 10.258 h gia đình nông
thôn và 31.827 cá nhân và 9.009 h gia đình thành th ca Trung Quc, kt qu
nghiên cu ch ra rng t l li nhun mi nm đ đi hc Trung quc (4,02% vùng
nông thôn và 3,99% các đô th), và cng ch ra rng t l li nhun đ đi hc cho
ngi có thu nhp khu vc nông thôn cao hn so vi thành th; t l li nhun đ đi
hc cho ph n cao hn đáng k đi vi nam các đô th.
Theo Becker (1967), hc đc xem là mt quyt đnh đu t ti u hóa. Giáo
dc s làm tng nng sut ca các cá nhân, và công nhân có tay ngh cao hn s đc
tr lng cao hn, nu th trng lao đng là hoàn ho và lao đng đc tr lng theo
giá tr biên ca nó, nhn đnh này đc Becker (1967) nghiên cu 21 quc gia
OECD trong nhng nm t 1991 đn 2005, qua kt qu chy hi quy, ông nhn đnh
IRR (sut sinh li) tng lên rõ rt Ireland, B ào Nha và Canađa.
12
Theo Mincer (1974), thc hin mt phép hi qui bình phng ti thiu, trong đó
s dng logarit t nhiên ca thu nhp làm bin ph thuc và s nm đi hc cng nh
s nm kinh nghim và bình phng ca nó làm các bin đc lp. H s c lng cho
s nm đi hc cho ta bit phn trm gia tng ca tin lng khi thi gian đi hc tng
thêm mt nm. Thông qua gi đnh rng các cá nhân không khác nhau v nng lc
bm sinh, h s c lng cho s nm đi hc có th đc lỦ gii là sut sinh li ca
vic đi hc.
13
CHNG 3
PHNG PHÁP NGHIÊN CU
3.1. Khung phân tích
Da vào kho lc lỦ thuyt v vn con ngi ca Mincer, lỦ thuyt v thu
nhp ca Adam Smith và kho lc các nghiên cu thc nghim có liên quan, khung
phân tích s dng trong lun vn này đc phát trin nh sau:
S đ: 1.1 Khung phân tích đ tài
ào to
Thu
nhp
Các bin s
kinh t xư hi:
- Hc vn
- Gii tính
- Tui
- S nhân khu
- Ngh nghip
- Ngành ngh
đào to.
- Chi tiêu.
- Tit kim
- Sc khe
Thng kê
mô t
Phng pháp
hi quy (OLS)
Phng vn
chuyên gia,
phng phn
nhóm, phng
vn sâu
Phng pháp
đánh giá tác
đng kt ni
đim xu
hng (PSM)
14
3.2. Mô hình hi quy
Nghiên cu này kho sát tác đng ca các chng trình đào to ngh đn thu
nhp ca ngi đc đào to. Mô hình sau đây dùng đ lng hóa tác đng này.
Thu nhp = + 1 đào to + 2 gii tính + 3 hc vn + 4 tui + 5 quy mô h
gia đình+ 6 ngh nghip + 7 ngành ngh đào to + 8 tit kim + Ui
Bin ph thuc (thu nhp), là bin th hin thu nhp thc ca h gia đình.
Bin đc lp đc đnh ngha nh sau:
- Bin đào to là bin gi th hin h gia đình tham gia chng trình đào to
ngh. Bin nhn giá tr 1 nu là có và 0 nu là không.
Nhóm các bin kim soát:
- Bin th hin hc vn ca ngi đc đào to.
- Bin gi th hin gii tính ca ngi đc đào to. Bin nhn giá tr 1 nu là
nam và 0 nu là n.
- Bin th hin tui ca ngi đc đào to.
- Bin th hin s nhân khu trong h gia đình.
- Bin th hin ngh nghip ca ngi đc đào to, nhn giá tr t 1 đn 7
+ 1= Nuôi trng/ đánh bt thy sn;
+ 2= trng trt/nông nghip;
+ 3= T kinh doanh phi nông nghip;
+ 4= làm công n lng;
+ 5 = hc sinh/sinh viên;
+ 6= tht nghip;
+ 7= không nm trong lc lng lao đng.
15
- Bin th hin ngành ngh đc đào to. Bin nhn giá tr t 1 đn 10.
1= May công nghip
2= K thut đan đát.
3= K thut bó chi cng da.
4= an khung nha.
5= in/c khí.
6= K thut chn nuôi gia súc/gia cm
7= K thut trng lúa theo mô hìnhVietGAP
8= K thut khai thác, đánh bt thy sn.
9= Nuôi tôm nc l.
10= Ngành ngh khác.
- Bin th hin tit kim ca h gia đình.
16
Bng: 3.1. ụ ngha, đn v đo và k vng du hi quy ca các bin s
Tên bin
Ý ngha
n v đo
K vng
du
đào to
Th hin h gia đình có tham gia chng
trình đào to ngh.
(+)
quy mô h gia
đình
Th hin s nhân khu trong h gia đình
ngi
(-)
hc vn
Th hin hc vn ca ngi đc đào
to.
T 1 đn
12
(+)
gii tính
Th hin gii tính ca ngi đc đào
to ngh.
nam/n
tui
Th hin tui ca ngi đc đào to.
(-)
ngh nghip
Th hin ngh nghip ca ngi đc
đào to ngh
+
ngh đào to
Th hin ngành ngh đc đào to
+
giá tr tài sn
Th hin giá tr tài sn ca h gia đình
ngàn đng
(+)
giá tr đt
Th hin giá tr đt sn xut ca h gia
đình
ngàn đng
(+)
chi tiêu
th hin chi tiêu ca h gia đình.
ngàn đng
(-)
tit kim
Th hin tit kim ca h gia đình
ngàn đng
(+)
trình trng sc
khe
Th hin trình trng sc khe ca h gia
đình
(-)
quan h xã hi
Th hin có tham gia các t chc xã hi
(+)