Tải bản đầy đủ (.pdf) (114 trang)

MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ CHUỖI CUNG ỨNG TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THỰC PHẨM DINH DƯỠNG NUTIFOOD.PDF

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.3 MB, 114 trang )



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





L
L
Ê
Ê


T
T
H
H




D
D
I
I


U
U




C
C
H
H
I
I





XÂY DNG TH TRNG QUYN CHN
CH S CHNG KHOÁN  VIT NAM

LUN VN THC S KINH T


CHUYÊN NGÀNH: QUN TR KINH DOANH
MÃ NGÀNH: 60.34.01.02


NGI HNG DN: TS. NGÔ QUANG HUÂN











TP.H CHÍ MINH – NM 2013





i

Li cam đoan



Tôi xin cam đoan đ tƠi “Ẩt s gii ịhỡị hỊàn thin hỊt đng qỐn tr
chỐi cỐng ng ti công tỔ c ịhn thc ịhm dinh dng ẩỐtifỊỊd” là công
trình nghiên cu ca riêng bn thơn tôi. Các s liu điu tra, kt qu nghiên cu
nêu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha tng đc công b trong bt k tƠi liu
nào khác.
Tác gi
Lê Th Diu Chi






















ii

LI CM N
Sau thi gian chun b và tin hành nghiên cu, tôi đƣ hoƠn thƠnh đ tài ắMt
s gii pháp hoàn thin hot đng qun tr chui cung ng ti công ty C
Phn Thc Phm Dinh Dng Nutifood ”.
 hoƠn thƠnh đc đ tƠi nƠy tôi đƣ nhn đc s h tr nhit tình, tn tâm
ca gia đình, giáo viên hng dn, đn v công tác, bƠn bè, đng nghip cng
nh s dy d ca các thy, cô giáo Trng đi hc Kinh T Tp.H Chí Minh.
Vì l đó, tôi xin trơn trng gi li cm n đn:
- TS. Ngô Quang Huân đƣ tn tơm hng dn tôi trong quá trình vit đ
cng, tìm kim tài liu, t chc nghiên cu và hoàn thành lun vn.
- Bn bè, đng nghip ti công ty C Phn Thc Phm Dinh Dng
Nutifood đƣ giúp đ tôi trong quá trình kho sát, tho lun, tìm kim thông
tin đ x lý d liu.
- Các thy cô trng i hc Kinh T Tp. H Chí Minh đƣ truyn đt kin

thc trong chng trình cao hc.
- VƠ đc bit là s h tr, đng viên ca gia đình, ngi thân trong sut quá
trình hc và làm lun vn.
Tp. H Chí Minh, tháng 11 nm 2012
Tác gi
Lê Th Diu Chi






iii
MC LC

M U
1. LỦ do chn đ tƠi 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu 2
3.1 i tng nghiên cu 2
3.2 Phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
CHNG 1:
S LÝ LUN V QUN TR CHUI CUNG NG
1.1. Khái nim qun tr chui cung ng 4
1.1.1. Khái nim chui cung ng và qun tr chui cung ng 4
1.1.1.1. Khái nim chui cung ng 4
1.1.1.2. Khái nim qun tr chui cung ng 5
1.1.1.3. Xu hng phát trin ca chui cung ng 5
1.1.2. Các thành viên ca chui cung ng 10

1.1.3. Vai trò và chc nng ca chui cung ng 11
1.1.3.1. Vai trò 11
1.1.3.2. Chc nng ca chui cung ng 12
1.2. T chc qun lý chui cung ng 13
1.2.1. Mc tiêu ca chui cung ng 13
1.2.2. Các cp đ ca chui cung ng 14
1.2.3. Qun lý các mi quan h trong chui cung ng 16
1.2.3.1. Qun lý mi quan h khách hàng (CRM) 16
1.2.3.2. Qun lý chui cung ng ni b (ISCM) 17
1.2.3.3. Qun lý mi quan h nhà cung cp (SRM) 18
1.2.4. Các yu t cn tác đng trong chui cung ng 19
1.2.4.1. Sn xut 19
1.2.4.2. Hàng hóa lu kho 21
1.2.4.3. V trí 22
1.2.4.4. Vn chuyn 23
1.2.4.5. Thông tin 24
1.2.5. o lng hiu sut hot đng chui cung ng 25
1.2.5.1. ánh giá dch v khách hàng 25
1.2.5.2. ánh giá hiu sut ni b 25
1.2.5.3. ánh giá tính linh hot ca nhu cu 26
1.2.5.4. ánh giá s phát trin ca sn phm 27
1.3. Mô hình chui cung ng hiu qu 27
1.3.1. Hoch đnh 28
1.3.1.1. D báo lng cu và lp k hoch 28
1.3.1.2. nh giá sn phm 30
1.3.1.3. Qun lý hàng tn kho 31
1.3.2. Hot đng thu mua 32
1.3.2.1. Tìm kim ngun hàng 32

iv

1.3.2.2. Tín dng và thu n: 33
1.3.3. Sn xut 34
1.3.4. Hot đng phân phi và thu hi sn phm 35
1.3.4.1. Qun tr đn đt hàng 35
1.3.4.2. Lp lch trình giao hàng và thu hi hàng hóa 36
CHNG 2
THC TRNG QUN TR CHUI CUNG NG TI
CÔNG TY CP THC PHM DINH DNG NUTIFOOD
2.1 Tng quan vƠ tình hình hot đng kinh doanh ca công ty 39
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 39
2.1.2 C cu t chc và ngun lc lao đng 41
2.1.3 Kt qu hot đng sn xut kinh doanh 44
2.1.4 V th ca Nutifood và phân tích SWOT ca Nutifood 46
2.2 Thc trng qun tr chui cung ng 48
2.2.1 Mc tiêu chui cung ng nm 2012 48
2.2.2 Quy trình hot đng chui cung ng 49
2.2.2.1 D báo nhu cu 49
2.2.2.2 Lp k hoch tng hp và qun lý tn kho 50
2.2.2.3 Hot đng thu mua: 52
2.2.2.4 Hot đng sn xut: 56
2.2.2.5 Mi quan h khách hàng và hot đng dch v khách hàng 58
2.2.2.6 Hot đng phân phi hàng hóa 62
2.2.2.7 ng dng công ngh thông tin trong chui cung ng 65
2.3 ánh giá vƠ đo lng hiu qu chui cung ng 66
2.3.1 o lng hiu qu dch v khách hƠng 66
2.3.2 Hiu qu hot đng ni b 71
2.3.3 Kh nng linh hot trc bin đng cu vƠ phát trin sn phm mi 73
2.3.4 Chi phí h thng chui cung ng 75
CHNG 3
MT S GII PHÁP HOÀN THIN HOT NG QUN TR CHUI CUNG

NG TI NUTIFOOD
3.1 Phng hng vƠ mc tiêu cn đt đc đn nm 2014 78
3.1.1 Phng hng ca chin lc chui cung ng 78
3.1.2 Các mc tiêu cn đt đc ca chui cung ng đn nm 2014 79
3.2  xut gii pháp v t chc qun lỦ vƠ điu hƠnh chui cung ng 80
3.2.1 Kt ni các b phn trong chui cung ng 80
3.2.2 Gii pháp v chc nng d báo, lp k hoch 81
3.2.3 Gii pháp v hot đng dch v khách hƠng 84
3.2.4 Gii pháp v hot đng sn xut 86
3.2.5 Gii pháp v mua hƠng 87
3.2.6 Gii pháp v phơn phi 88
3.2.7 Mt s gii pháp v hot đng tn kho 89
3.2.8 ng dng công ngh thông tin vƠo qun tr chui cung ng 90
3.2.9 Gii pháp v đo lng vƠ đánh giá chui cung ng 91
3.3 Xơy dng vƠ qun tr các mi quan h trong chui cung ng 92
PHC LC 1
NG DNG CÔNG NGH RFID TRONG QUN Lụ LOGISTICS

v

DANH MC CÁC CH VIT TT


- TMQ Qun tr cht lng toàn din
- EDI H thng chuyn đi d liu ni b
- SC (Supply chain): Chui cung ng.
- SCM (supply chain management): Qun tr chui cung ng.
- XNK: Xut nhp khu.
- ISCM: Qun lý chui cung ng ni b.
- CRM: Qun lý mi quan h khách hàng.

- SRM: Qun lý mi quan h nhà cung cp
- PG (Promotion Girl): Nhân viên gii thiu sn phm
- UNC: y nhim chi
- QC (Quality Control) B phn kim soát cht lng
















vi


DANH SÁCH BNG BIU

Bng 2.1: Tình hình lao đng ca Công ty nm 2012 43
Bng 2 2: Kt qu hot đng kinh doanh 3 nm 2009, 2010 và 2011 45
Bng 2.3: Sc cha lu kho và cung ng hàng hóa 51
Bng 2 4: Mt s nhà cung cp chính ca Nutifood 52
Bng 2.5: Chi phí nguyên vt liu và chi phí sn xut 54

Bng 2.6: T l giao hƠng đúng hn ca các nhà cung cp 55
Bng 2.7: T l thanh toán cho nhà cung cp nguyên vt liu 55
Bng 2.8: Bng công xut và thi xut sn phm gian sn 57
Bng 2.9: Bng thng kê s liu đn đt hƠng 2 nm 2010 vƠ 2011 60
Bng 2.10: Bng s liu thu hi n khách hàng 62
Bng 2 11: Bng s liu thi gian vn chuyn hàng hóa 64
Bng 2.12: Bng t l giao hƠng đúng yêu cu ca khách hàng 67
Bng 2.13: Bng t l giao hƠng đúng hn 67
Bng 2.14: Bng thng kê nguyên nhân giao hàng tr 68
Bng 2.15: Bng chu k thi gian hoƠn thƠnh đn hàng 69
Bng 2.16: Bng khiu ni và giá tr đn bù khiu ni 70
Bng 2.17: Bng lit kê li sn phm ch yu b khách hàng khiu ni 71
Bng 2.18: Bng ch s quay hàng tn kho 72
Bng 2.19: Bng t sut li nhun trên doanh thu 72
Bng 2.20: Bng doanh thu t vic tung sn phm mi 74
Bng 2.21: Bng chi phí hot đng chui cung ng 75

vii


DANH MC HÌNH V, S  VÀ BIU 

S đ 1.1: Nm đng c chính ca mt chui cung ng 19
S đ 1.2: Bn quy trình ca hot đng chui cung ng 28

S đ 2.1: S đ t chc qun lý ca công ty 41
S đ 2.2: S đ h thng phân phi Nutifood 63
S đ 2.3: Chui cung ng tng quát ti Nutifood 49
S đ 2.4: S đ c cu t chc nhà máy sn xut 56
S đ 2.5: Quy trình s lỦ đn hàng 59


S đ 3.1: S đ mô hình d báo 82
S đ 3. 2:  xut quy trình x lý khiu ni 85

Hình 1 1: Nhng s kin lch s v qun tr chui cung ng 6

Biu đ 2. 1: Biu đ Pareto phân tích li giao hàng tr 68




1
PHN M U
1. Lý do chn đ tƠi
Toàn cu hoá vƠ thng mi quc t đang đt ra cho các doanh nghip
nhng thách thc v kim soát và tích hp dòng chy hàng hoá, thông tin và tài
chính mt cách hiu qu. iu nƠy đng ngha vi vic bt k doanh ngip nào
xây dng mt chui cung ng nhanh nhy, thích nghi cao và sáng to s giúp h
d dƠng vt qua đi th trong cuc chin cnh tranh. Vit Nam đang lƠ mt quc
gia có tc đ hi nhp vào nn kinh t th gii rt nhanh và mnh m, và gi đơy
đƣ lƠ mt thành phn không th thiu trong nhiu công thc sn phm đa quc gia.
Hot đng cung ng nguyên vt liu và sn phm đóng vai trò ht sc quan
trng trong quá trình thc hin các yêu cu và mc tiêu ca doanh nghip, đc bit
lƠ đm bo cân bng quá trình sn xut và tiêu th sn phm. Qun tr cung ng
nguyên vt liu là mt trong các điu kin tin đ cho vic nâng cao cht lng
sn phm, gim chi phí tn kho, tit kim vt t, đm bo cho hot đng sn xut
có hiu qu. Qun tr cung ng sn phm nâng cao tính ch đng trong vic đáp
ng các yêu cu ca khách hàng, gim thiu các chi phí qun lý, bo qun, đm
bo cht lng sn phm, gim thiu tn kho và hao ht. Qun tr tt chui cung
ng s giúp doanh nghip sng khe hn trong môi trng cnh tranh khc lit,

gia tng li nhun và phc v tt hn cho ngi tiêu dùng, đó lƠ điu quan trng
nht ca doanh nghip.
Công ty c phn thc phm dinh dng Nutifood là doanh nghip chuyên
sn xut và kinh doanh các loi thc phm dinh dng bao gm: Nhóm bt dinh
dng cho tr n dm, nhóm sa bt dinh dng, nhóm sn phm cao nng lng,
nhóm sn phm dinh dng h tr điu tr, nhóm các sn phm sa ung tit
trùng. Nhn thc đc tm quan trng ca chui cung ng trong vic to ra li th
cnh tranh, nâng cao hiu qu hot ca công ty tôi quyt đnh chn đ tài “MT
S GII PHÁP HOÀN THIN HOT NG QUN TR CHUI CUNG
NG TI CÔNG TY C PHN PHC PHẨ DIẩả DNG NUTIFOOD”
lƠm đ tài nghiên cu cho lun vn thc s ca mình. Hy vng rng vi h thng lý
lun v chui cung ng và nhng gii pháp đa ra di đơy lƠ mt tài liu tham

2
kho có giá tr cho công ty CP TPDD Nutifood nói riêng và các doanh nghip đang
hot đng sn xut kinh doanh nói riêng có nhng kin thc b ích v chui cung
ng đ áp dng thành công vào chính doanh nghip ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
+ Nghiên cu c s lý lun v qun tr chui cung ng
+ Phân tích thc trng hot đng chui cung ng ti Công ty CP TPDD
Nutifood.
+ Kin ngh gii pháp hoàn thin chui cung ng ti Công Ty CP TPDD
Nutifood.
3. i tng vƠ phm vi nghiên cu
3.1 i tng nghiên cu
 tài nghiên cu các vn đ lý lun và thc tin liên quan đn công tác
qun tr chui cung ng ti Công Ty CPTPDD Nutifood.
3.2 Phm vi nghiên cu
* V ni dung
- Nghiên cu v h thng lý lun chui cung ng

- Nghiên cu hot đng ssn xut kinh doanh và thc trng công tác qun
tr chui cung ng ti công ty Nutifood.
-  xut gii pháp hoàn thin chui cung ng ti công ty Nutifood.
* Phm vi v thi gian
Lun vn nghiên cu các s liu ca công ty t nm 2009 đn 2011.
4. Phng pháp nghiên cu
4.1. Ngun s liu s dng
* Ngun d liu th cp
- S liu báo cáo ca các phòng ban ca Nutifood
- Tài liu tham kho v hot đng qun tr chui cung ng t các giáo trình,
sách báo và các tài liu trên internet.
* Ngun d liu s cp

3
- S liu điu tra, đo lng thi gian hot đng phân phi hàng hóa t khâu
nhn đn hƠng cho ti khi hàng hóa ti tay ngi tiêu dùng.
4.2. Phng pháp nghiên cu
 tài s dng ch yu các phng pháp sau:
- Phng pháp tng hp: Tng hp lý thuyt chui cung ng t các tài
liu giáo trình, sách báo, internet,ầ
- Phng pháp mô t: Mô t hot đng kinh doanh, chui cung ng ti
công ty.
- Phng pháp thng kê phân tích: Phân tích tình hình hin ti ca công ty
đ rút ra đim mnh, đim yu ca chui cung ng
- Công c s lý: Excel
- Phng pháp t duy: S dng phng pháp t duy bin chng và t
duy logic đ phân tích thc trng. Trên c s đó xác đnh nhng vn đ
trong hot đng qun tr chui cung ng ti công ty cn hoàn thin.
- Phng pháp suy lun: S dng phng pháp suy lun quy np và din
gii đ xác đnh nhng gii pháp nâng cao hiu qu chui cung ng da trên c s

lý lun và thc trng
5. Kt cu lun vn
- Phn M u
- Chng 1: C s lý lun v qun tr chui cung ng.
- Chng 2: Thc trng qun tr chui cung ng ti công ty Nutifood
- Chng 3: Mt s gii pháp hoàn thin hot đng qun tr chui cung ng
ti Công Ty C Phn Thc Phm Dinh Dng Nutifood
- Kt Lun






4
CHNG 1:
S LÝ LUN V QUN TR CHUI CUNG NG

1.1. Khái nim qun tr chui cung ng
1.1.1. Khái nim chui cung ng và qun tr chui cung ng
1.1.1.1. Khái nim chui cung ng
Trong quá trình tn ti và phát trin ca mi t chc thì hot đng mua
hàng, cung ng hàng hóa là hot đng không th thiu. Xã hi ngày càng phát
trin thì vai trò ca cung ng càng thêm quan trng. Gi đơy cung ng đc coi là
v khí chin lc giúp tng sc cnh tranh ca doanh nghip trên thng trng
.
Mc dù chui cung ng khá mi m  Vit Nam nhng trên th gii, các
nhà nghiên cu đƣ đa ra khá nhiu khái nim v chúng:

Theo Lambert, Stock và Ellram quan nim rng: ―Chui cung ng là s

liên kt gia các công ty chu trách nhim mang sn phm hoc dch v ra th
trng."
1

Theo Ganeshan, Ram và Terry ta có: ― Chui cung ng là mng li các
nhà xng và nhng la chn phân phi nhm thc hin chc nng thu mua
nguyên vt liu, chuyn nhng vt liu này thành bán thành phm, thành phm và
phân phi nhng thành phm này ti tay khách hàngầ‖
2

Nh vy, ―Chui cung ng bao gm tt c nhng vn đ liên quan trc
tip hay gián tip nhm tho mãn nhu cu ca khách hàng. Chui cung ng không
ch bao gm nhà sn xut, nhà cung cp mà còn liên quan đn nhà vn chuyn,
nhà kho, nhà bán l và khách hàng ‖
3
. Nó là mt mng li các phòng ban và s
la chn phân phi nhm thc hin chc nng thu mua nguyên vt liu; bin đi
nguyên vt liu thành bán thành phm và thành phm; phân phi sn phm đn tay
ngi tiêu dùng.



1
Irwin/McGraw-Hill, 1998, Nguyên tc c bn ca Qun Tr Logistics, Chng14, Boston, MA
2
Ganeshan và Harrison, 1995, “Gii thiu v qun tr chui cung ng”, i hc Penn State, i hc Park, PA
3
Chopra và Meindl, Chui cung ng, tái bn ln 2, Chng 1, Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall, Inc.,

5

1.1.1.2. Khái nim qun tr chui cung ng
Da vào các khái nim v chui cung ng, ta có th đnh ngha qun tr
chui cung ng là nhng thao tác tác đng đn hot đng chui cung ng đ đt
kt qu mong mun, trên th gii có mt s đnh ngha nh sau:
“Qun tr chui cung ng là vic qun lý các mi quan h bên trên và bên
di, vi nhà cung cp và khách hàng nhm cung cp giá tr khách hàng cao nht
vi chi phí thp nht tính cho tng th chui cung ng”
4
.
“Qun tr chui cung ng là vic phi hp hot đng sn xut, lu kho, đa
đim và vn ti gia các thành viên ca chui cung ng nhm mang đn cho th
trng mà bn đang phc v s kt hp tin ích và hiu qu nht”.
5

Trong ―Strategic Logistics Management‖, James R. Stock vƠ Douglas M.
Lamber đnh ngha ―Qun tr chui cung ng là s hp nht các quy trình hot
đng kinh doanh ch yu t ngi tiêu dùng cui cùng cho đn nhng nhà cung
ng đu tiên cung cp các sn phm, dch v, thông tin, qua đó gia tng giá tr
cho khách hàng và các c đông.”
Th gii đƣ có rt nhiu hc gi nghiên cu vƠ đa ra các khái nim v
qun tr chui cung ng, tuy ngôn t và cách din đt khác nhau nhng tóm li có
th hiu mt cách đn gin chui cung ng là mt chui liên kt nhm ti u hóa
tt c các hot đng t khơu đu tiên là nhn đn hƠng đn khâu cui cùng là phân
phi sn phm ti tay ngi tiêu dùng, k c khâu hu mãi. Còn qun tr chui
cung ng là hot đng đ kim soát và ti u hóa hot đng các mi liên kt này
đ to ra sn phm và dch v có cht lng cao vi chi phí thp và giao hàng
nhanh nht có th.
1.1.1.3. Xu hng phát trin ca chui cung ng
* Lch s ra đi chui cung ng
Mua hàng t lơu đƣ đc coi là mt trong nhng nhim v c bn ph bin

cho mi t chc, công ty, nhng vƠo các thp niên 78, 80 ca th k 20 nhiu nhà
lƣnh đo cp cao ca các tp đoƠn ln coi nh chc nng nƠy mƠ ch tp trung vào

4
Martin Christopher, Qun tr chui cung ng và hu cn – Logistics and Supply Chain Management, 1992.
5
Michael Hugos, 2012, Essential of Supply Chain Managament, NXB TH HCM.

6
các chc nng tip th, nghiên cu phát trin, tài chính và sn xut. Chính quan
nim sai lm nƠy đƣ lƠm chm bc tin ca nghành cung ng.
Vào nhng nm 1960 vƠ 1970 qun tr mua hàng và cung ng thng s
dng h thng th kho ( Th Kardex) đ qun lý hàng tn kho. B phn mua hàng
ch quan tâm đn
+ Giá mua
+ Tránh đ dây chuyn sn xut ngng tr
+ Qun lý hàng tn kho
Vào cui nm 1970 th trng tr nên mang tính quc t hn, c trên quan
đim tip th ln cung ng, máy tính bt đu h tr vic qun lý hàng tn kho, chi
phí cho nguyên vt liu tr thành tr thành mt đ tài quan trng, vic qun lý
hàng tn kho đc chú trng hn.












Hình 1 1: Nhng s kin lch s v qun tr chui cung ng
6

Trong thp niên 1960 và 1970, h thng hoch đnh nhu cu nguyên vt
liu (MRP) và h thng hoch đnh ngun lc sn xut (MRPII) đc phát trin và

6
Nguyn Thanh Liêm, 2008, Giáo trình Qun Tr chui cung ng i hc Kinh à Nng, 2008.
Sn xut khi lng ln
truyn thng
Qun tr tn kho và kim
soát chi phí
JIT, TQM, BPR, liên minh
nhà cung cp & khách hàng
M rng và hình thành mi
quan h chui cung ng
Gia tng nng lc ca
chui cung cp
1950 1960 1970 1980 1990 2000 Tng lai

7
tm quan trng ca qun tr nguyên vt liu hiu qu cƠng đc nhn mnh khi
nhà sn xut nhn thc tác đng ca mc đ tn kho cao đn chi phí sn xut và
chi phí lu gi tn kho. Cùng vi s phát trin ca công ngh thông tin, đc bit là
máy tính lƠm gia tng tính tinh vi ca các phn mm kim soát tn kho dn đn
làm gim đáng k chi phí tn kho trong khi vn ci thin truyn thông ni b v
nhu cu ca các chi tit cn mua cng nh ngun cung.
Thp niên 1980 đc xem nh lƠ thi k bn l ca qun tr chui cung

ng. Thut ng qun tr chui cung ng ln đu tiên s dng mt cách rng rãi
trên nhiu t báo c th là  tp chí vƠo nm 1982. Cnh tranh trên th trng
toàn cu tr nên khc lit vƠo đu thp niên 1980 (và tip tc đn ngày nay) gây
áp lc đn các nhà sn xut phi ct gim chi phí nâng cao cht lng sn phm
cùng vi vic gia tng mc đ phc v khách hàng. Các hãng sn xut vn dng
JIT và chin lc qun tr cht lng toàn din (TQM) nhm ci tin cht lng,
nâng cao hiu qu sn xut và thi gian giao hƠng. Trong môi trng sn xut JIT
vi vic s dng ít tn kho lƠm đm cho lch trình sn xut, các doanh nghip bt
đu nhn thy li ích tim tàng và tm quan trng ca mi quan h chin lc và
hp tác ca nhà cung cp - ngi mua - khách hàng.
Khái nim v s cng tác hoc liên minh càng ni bt khi các doanh nghip
thc hin JIT và TQM. Khi cnh tranh  th trng M gia tng nhiu hn vƠo
thp niên 1990 kèm vi vic gia tng chi phí hu cn và tn kho cng nh khuynh
hng toàn cu hóa nn kinh t làm cho thách thc ca vic ci thin cht lng,
hiu qu sn xut, dch v khách hàng và thit k và phát trin sn phm mi cng
gia tng.  gii quyt vi nhng thách thc này, các nhà sn xut bt đu mua
sn phm t các nhà cung cp cht lng cao, có danh ting vƠ đc chng thc.
Hn na các doanh nghip sn xut kêu gi các nhà cung cp tham gia vào vic
thit k và phát trin sn phm mi cng nh đóng góp ý kin cào vic ci thin
dch v, cht lng và gim chi phí chung. Mt khác, các công ty nhn thy rng
nu h cam kt mua hàng t nhng nhà cung cp tt nht cho hot đng kinh
doanh ca mình thì đi li h s hng li gia tng doanh s thông qua s ci tin
cht lng, phân phi và thit k sn phm cng nh ct gim chi phí nh vào

8
vic quan tâm nhiu đn tin trình, nguyên vt liu và các linh kin đc s dng
trong hot đng sn xut. Nhiu liên minh gia nhà cung cp vƠ ngi mua đƣ
chng t s thành công ca mình.
Vì vy, qun tr chui cung ng phát trin song song theo hai hng: (1)
qun tr cung ng và thu mua nhn mnh đn khách hàng công nghip hoc khách

hàng t chc và (2) vn ti và hu cn nhn mnh t nhà bán s và nhà bán l.
i vi ngành bán s và bán l, trng tâm ca qun tr chui cung ng là
nhng vn đ v v trí và hu cu hn lƠ vn đ sn xut. Qun tr chui cung ng
trong nhng ngƠnh nƠy thng liên quan đn vic đáp ng nhanh chóng hoc hu
cn tích hp. Thành tu ca h thng chuyn đi d liu đin t ni b (EDI), h
thng mã vch, Internet và công ngh quét sóng bng tng trong hai thp k qua
đc h tr cho s phát trin ca khái nim chui cung ng tích hp. Các doanh
nghip trong ngành bán l đƣ s dng qun tr chui cung ng nhm đng đu
vi tính phc tp và không chc chn cha tng có ca th trng vƠ đ gim
thiu tn kho xuyên sut chui cung ng. Vic phát trin nhanh chóng phn mm
qun tr chui cung ng khách hàng mƠ đin hình bao gm vic tích hp qun tr
chui cung ng và các cu thành ca thng mi đin t đƣ h tr đc lc cho s
phát trin và ng dng qun tr chui cung ng. Chia s thông tin vi các đi tác
chui cung ng thông qua EDI và Internet cho phép doanh nghip tích hp chc
nng tn kho, hu cn, mua nguyên vt liu, vn chuyn và các chc nng khác
nhm to ra phng thc qun tr tiên phong và hiu qu hn. Trong tng lai,
chúng ta s hy vng rng qun tr chui cung ng nhn mnh đn vic m rng
chui cung ng, gia tng trách nhim ca chui và nhn mnh hn na vào chui
cung ng ―xanh‖ cng nh ct gim đáng k chi phí ca chui.
* Xu hng phát trin
Phát trin mnh ng dng qun tr chui cung ng vào qun lý xã hi cng
nh tt c các ngành kinh t, sn xut và tiêu th các loi sn phm: ô tô, du khí,
đin t, th công m ngh và sn xut nông nghip, ầ
Gia tng tp trung vào các giá tr ct lõi: các công ty ngƠy cƠng tin tng
rng đ ci thin nng lc cnh tranh ca h thì cn phi tp trung toàn b nng

9
lc vào nhng mng mà h làm tt nht và ch thc hin nhng hot đng giúp h
gia tng giá tr ct lõi ca mình. Mt s công ty đang dn nhn ra rng hot đng
cung ng không phi là th mnh trong kinh doanh ca mình và h gia tng

chuyn sang nhà cung cp dch v cung ng chuyên nghip đ đt đc hiu qu
và kh nng ti đa, điu mà h s không lƠm đc nu t thc hin.
Xu th toàn cu hoá: trong quá trình tìm kim nhng giá tr ln hn, các
công ty luôn tìm kim th trng mi và ngun nguyên liu mi r hn trên toàn
th gii, h phi nh đn nhiu công ty cung ng.  đáp ng đc nhu cu khách
hàng mt cách ti u, các công ty cung ng tìm mi cách m rng hot đng ca
mình trên toàn cu, sáp nhp hoc hp tác nhm cung cp dch v khách hàng mt
cách toàn din.
Chuyn hng t phng pháp y (Push) sang phng pháp Kéo (Pull):
tc chuyn t hng sn xut, tn kho vƠ ―đy‖ ra th trng đ đáp ng nhu cu
sang sn xut theo các đn đt hƠng đ đáp ng ngay nhu cu thc t, khi đó s
gim ti thiu tn kho và rút ngn chu trình sn xut.
ng dng thành tu mi v công ngh thông tin vào qun lý, m rng
thng mi đin t: S tham gia ca công ngh thông đƣ thúc đy vic qun lí có
hiu qu các hot đng cung ng. Hu ht các công ty cung ng ln đu s dng
các phn mm nh h thng qun lí kho và h thng qun lí vn ti,ầ. ng dng
Internet và EDI (chuyn giao d liu đin t) đƣ cho phép các công ty cung cp
các dch v giá tr ln hn cho khách hƠng, dch v cung cp công c tìm kim đƣ
xác lp giá tr cho khách hàng trong vic lên k hoch hot đng ca h tt hn vƠ
gim vn lu đng do nh hng bi tn kho và các hot đng vn chuyn.
Các xu hng mi ni lên: Khách hƠng ngƠy cƠng đòi hi hàng hoá và
dch v tt hn, đng thi cng m ra nhng yêu cu v s chính xác, đúng hn,
tin li, thích ng nhanh, cht lng và giá thành ngày càng thp. Hn na th
trng tƠi chính đang tìm kim nhiu li nhun ln hn vƠ bo đm hn trong
nhng khon đu t ca h. Nhng yu t c bn nƠy đƣ tác đng đn s thay đi
ca ngành cung ng:

10
- S ph thuc vào giá tr ct lõi và vic tp trung vƠo khách hƠng đòi hi
các công ty phi làm vic vi nhiu đi tác hn đ hoàn tt đn hƠng, dn đn vic

ra đi h thng đi tác kinh doanh.
- S mong đi ngày càng cao ca th trng tài chính v vòng quay vn
ngn hn vƠ li nhun nhiu hn kéo theo nhu cu v s tích hp chui cung ng
và chui tài chính.
- Thng mi đin t đc phát minh và s dng quá rng rãi trong thi
gian gn đơy do s tin li, tit kim ca nó dn đn s ra đi ca cung ng bên
th 5 (5PL).
- Chi phí gia tng đáng k ca vic không đáp ng mong đi v hiu qu
hot đng (d báo th trng sai hay giao hàng chm tr) đƣ dn đn vic áp dng
k thut qun lí ri ro cho vic lp k hoch chui cung ng, giám sát thi gian
nhm kim soát và can thip kp thi các phát sinh bt thng.
- Áp lc ci thin li nhun kéo theo vic áp dng các chin lc qun lí
doanh thu vƠ chng trình đnh giá đng cng nh phát trin nhiu dch v mi:
logistics ngc (reverse logistics), qun lí chui dch v và thit k cho logistics.

1.1.2. Các thành viên ca chui cung ng
Bt k chui cung ng nƠo trên đơy cng đòi hi phi có s kt hp gia
các doanh nghip thc hin nhiu chc nng khác nhau trong chui cung ng. Các
doanh nghip này chính là nhà sn xut, nhà phân phi hay ngi bán s l hoc
đóng vai trò lƠ khách hƠng, ngi tiêu dùng.
Cu trúc chui cung ng
* Chui cung ng đn gin
7




7
Michael Hugos, 2010, Essentials of Supply chain management, [tr.30], NXB TH TP.HCM 2010,
Nhà cung cp


Công ty
Khách hàng

11
* Chui cung ng m rng
8






Nhà cung cp dch v là nhng cá nhân/t chc cung cp dch v cho
nhà sn xut, nhà phân phi, nhà bán l và khách hàng. Nhà cung cp dch
v tp trung vào mt công vic đc thù mà chui cung ng đòi hi và
chuyên sâu vào nhng k nng đc bit phc v cho công vic do đó h có
th thc hin các dch v này có hiu qu hn nhiu vi mc giá phi chng
so vi vic t thc hin ca nhà sn xut, nhà cung cp hay nàh phân phi.
Các nha cung cp dch v bao gm:
+ Logistics (Hu cn)
+ Tài chính
+ Nghiên cu th trng
+ Thit k sn phm
+ Công ngh thông tin
1.1.3. Vai trò và chc nng ca chui cung ng
1.1.3.1. Vai trò
SCM có ý ngha vô cùng to ln trong hot đng ca doanh nghip t vic
mua nguyên vt liu nào? T ai? Sn xut nh th nào? Sn xut  đơu? Phân
phi nh th nào? Ti u hóa tng quá trình s

g
i
úp

doanh
nghip gim chi phí
và nâng cao kh nng cnh tranh cho doanh nghip. ó là mt yêu cu sng còn
đi vi doanh nghip hot đng sn xut kinh doanh.
Mt s vai trò ch yu ca chui cung ng:
- Cung ng là mt hot đng quan trng không th thiu trong mi t chc:

8
Michael Hugos,2010, Essentials of Supply chain management, [tr.30], NXB TH TP.HCM 2010,
Nhà cung cp
dch v
Nhà cung
cp
Nhà sn
xut
Nhà phân
phi
Ca hàng
bán l
Khách
hàng

12
Mi doanh nghip không th tn ti, phát trin nu không đc cung cp các yu
t đu vào: Nguyên vt liu, máy móc thit b, dch vầCung ng là nhm đáp
ng các nhu cu đó ca doanh nghip.

- Liên kt tt c các thành viên tp trung vào hot đng tng giá tr.
- Qun lý hiu qu hn toƠn mng li ca mình bng vic bao quát đc
tt c các nhà cung cp, các nhà máy sn xut, các kho lu tr và h thng các
kênh phân phi.
- Sp xp hp lý và tp trung vào các chin lc phân phi đ có th loi
b các sai sót trong công tác hu cn cng nh s thiu liên kt có th dn ti
vic chm tr.
- Tng hiu qu cng tác liên kt trong toàn chui cung ng bng vic chia
s các thông tin cn thit nh các bn báo cáo xu hng nhu cu th trng, các d
báo, mc tn kho, và các k hoch vn chuyn vi các nhà cung cp cng nh các
đi tác khác.
- Tng mc đ kim soát công tác hu cn đ sa cha kp thi các vn đ
phát sinh trong chui cung ng trc khi quá mun.
1.1.3.2. Chc nng ca chui cung ng
Các gii pháp SCM cung cp mt b ng dng toƠn din bao gm các phơn
h vƠ các tính nng h tr t đu đn cui các quy trình cung ng, bao gm:
Qun lỦ kho đ ti u mc tn kho (thƠnh phm, bán thƠnh phm, nguyên
vt liu, các linh kin, b phn thay th cho các h thng máy móc) đng thi ti
thiu hóa các chi phí tn kho liên quan.
Qun lỦ đn hƠng bao gm t đng nhp các đn hƠng, lp k hoch cung
ng, điu chnh giá, sn phm đ đy nhanh quy trình đt hƠng - giao hàng.
Qun lỦ mua hƠng đ hp lỦ hóa quy trình tìm kim nhƠ cung cp, tin
hành mua hàng và thanh toán.
Qun lỦ hu cn đ tng mc đ hiu qu ca công tác qun lỦ kho hƠng,
phi hp các kênh vn chuyn, t đó tng đ chính xác (v thi gian) ca công tác
giao hàng.

13
Lp k hoch chui cung ng đ ci thin các hot đng liên quan bng
cách d báo chính xác nhu cu th trng, hn ch vic sn xut d tha.

Qun lỦ thu hi đ đy nhanh quá trình kim tra đánh giá vƠ x lỦ các sn
phm li; đng thi t đng hóa quy trình khiu ni, đòi bi hoƠn t các nhƠ cung
ng vƠ các công ty bo him.
Qun lỦ hoa hng đ giúp doanh nghip qun lỦ tt hn quá trình đƠm phán
vi các nhƠ cung cp, t l gim giá, các chính sách hoa hng cng nh các ngha v.
Mt s gii pháp SCM trên th trng hin nay còn đc tích hp thêm kh
nng qun lỦ hp đng, qun lỦ vòng đi sn phm vƠ qun lỦ tƠi sn.
1.2. T chc qun lý chui cung ng
1.2.1. Mc tiêu ca chui cung ng
Mc tiêu ca qun tr chui cung ng là hu hiu và hiu qu trên toàn h
thng; tng chi phí ca toàn h thng t khâu vn chuyn, phân phi đn tn kho
nguyên vt liu, tn kho trong sn xut và thành phm, cn phi đc ti thiu
hóa. Nói cách khác, mc tiêu ca mi chui cung ng là ti đa hóa giá tr to ra
cho toàn h thng. Giá tr to ra ca chui cung ng là s khác bit gia giá tr ca
sn phm cui cùng đi vi khách hàng và n lc mà chui cung ng dùng vào
vic đáp ng nhu cu ca khách hƠng. i vi đa s các chui cung ng thng
mi, giá tr liên quan mt thit đn li ích ca chui cung ng, s khác bit gia
doanh thu mà khách hàng phi tr cho công ty đi vi vic s dng sn phm và
tng chi phí ca c chui cung ng.
Ví d, khách hàng khi mua máy tính t công ty Dell phi tr 2.000 USD,
đi din cho doanh thu mà chui cung ng nhn đc. Dell vƠ các giai đon khác
ca chui cung ng phát sinh chi phí đ thu thp thông tin, sn xut b phn và
sn phm, lu tr chúng, vn ti, dch chuyn tƠi chínhầS khác bit gia 2.000
USD mà khách hàng tr và tng chi phí phát sinh trong chui cung ng trong vic
sn xut và phân phi máy vi tính đn khách hƠng đi din cho li nhun ca
chui cung ng. Li nhun ca chui cung ng là tng li nhun đc chia s
xuyên sut chui. Li nhun ca chui cung ng càng cao chng t s thành công
ca chui cung ng càng ln. Thành công ca chui cung ng nên đc đo lng

14

di góc đ li nhun ca chui ch không phi đo lng li nhun  mi giai
đon riêng l. Vì vy, trng tâm không ch đn gin là vic gim thiu đn mc
thp nht chi phí vn chuyn hoc ct gim tn kho mƠ hn th na chính là vn
dng cách tip cn h thng vào qun tr chui cung ng.
1.2.2. Các cp đ ca chui cung ng
Cui cùng, bi vì qun tri chui cung ng tp trung vào vic tích hp mt
cách hiu qu nhà cung cp, ngi sn xut, nhà kho và các ca hàng, nó bao gm
nhng hot đng ca công ty  nhiu cp đ, t cp đ chin lc đn chin thut
và tác nghip.
- Cp đ chin lc x lý vi các quyt đnh có tác đng dài hn đn t
chc. Nhng quyt đnh này bao gm s lng, v trí và công sut ca nhà kho,
các nhà máy sn xut, hoc dòng dch chuyn nguyên vt liu trong mng li.
Trong giai đon nƠy, đa ra k hoch v giá c và th trng đi vi mt
sn phm, mt công ty quyt đnh cu trúc chui cung ng nh th nào cho mt
vƠi nm ti. Nó quyt đnh cu trúc ca chui cung ng s là cái gì, ngun lc s
phân b nh th nào và mi giai đon s thc hin nhng tin trình nào. Chui
cung ng chin lc đc thc hin bi công ty bao gm vic chn gia công
ngoài hay công ty t thc hin chc nng chui cung ng, v trí và công sut sn
xut và h tng nhà kho, sn phm đc sn xut hay d tr  nhng v trí khác
nhau, phng thc vn chuyn đc thc hin vi các chng đng khác nhau và
các h thng thông tin đc hu dng. Mt công ty phi đm bo rng cu trúc
chui cung ng h tr cho mc tiêu chin lc vƠ tng s thng d chui cung
ng trong giai đon này. Quyt đnh thit k chui cung ng đc thc hin cho
dài hn và rt khó thay đi trong ngn hn.
Khi công ty thc hin các quyt đnh này, h phi xem xét đn yu t bt
đnh trong nhng điu kin th trng mà h tham gia vào trong nhiu nm ti
9
.
- Cp đ chin thut đin hình bao gm nhng quyt đnh đc cp nht
 bt c ni nƠo  thi đim ca quý hoc nm. iu này bao gm các quyt đnh


9
Sunil Chopra & Peter Meindl (2007), Supply chain management, [tr.16], Pearson Prentice Hall, New Jersey

15
thu mua và sn xut, các chính sách tn kho và các chin lc vn ti k c tn
sut ving thm khách hƠng.
Nhng quyt đnh đc thc hin trong sut giai đon này, khung thi gian
đc cân nhc là mt quỦ cho đn mt nm. Vì th, cu trúc chui cung ng đc
xác đnh trong giai đon chin lc là c đnh. Cu trúc này thit lp các gii hn mà
trong đó k hoch phi thc hin. Mc tiêu ca k hoch là ti đa hóa thng d ca
chui cung ng và có th đc to ra trên phm vi k hoch và vch ra các gii hn
đc thit lp trong giai đon thit k hay giai đon chin lc. Công ty bt đu giai
đon k hoch vi vic d báo cho mt vƠi nm sp đn ca nhu cu  nhng th
trng khác nhau. K hoch bao gm thc hin các quyt đnh liên quan đn th
trng s đc cung cp th trng nào, nhng hp đng ph, chính sách tn kho
đc đi theo, thi gian, quy mô th trng và giá khuyn mãi. K hoch thit lp các
tham s mà chui cung ng thc hin các chc nng trên tng giai đon c th.
Trong giai đon k hoch, các công ty phi xem xét s bt đnh trong nhu
cu, t giá hi đoái, cnh tranh trong sut thi gian này. Vi mt giai đon thit k
khung thi gian ngn hn vƠ d báo tt hn, công ty trong giai đon k hoch c
gng kt hp cht ch bt k s linh hot vào chui cung ng vƠ khai thác nó đ
ti u hóa vic thc hin. Kt qu ca giai đon k hoch, công ty xác đnh mt
b các chính sách hot đng mà chi phi hot đng ngn hn
10
.
- Cp đ tác nghip liên quan đn các quyt đnh hàng ngày chng hn
nh lên thi gian biu, l trình ca xe vn tiầ
 cp đ tác nghip, cu trúc chui cung ng đc xem là c đnh, chính
sách k hoch đc xác đnh. Mc tiêu ca hot đng chui cung ng là x lý các

đn hƠng mt cách tt nht. Trong sut giai đon này, công ty s dng tn kho
hay sn xut cho các đn hƠng riêng l, xác đnh ngƠy mƠ đn hƠng đó sn xut,
to danh sách hàng ti nhƠ kho, phơn chia đn hƠng thƠnh các phng thc vn
chuyn c th, xây dng lch giao hàng bng xe ti vƠ đt các đn hàng b sung.
Mc tiêu ca giai đon hot đng là phi gim đi s bt đnh và ti u hot đng.

10
Sunil Chopra & Peter Meindl (2007), Supply chain management, [tr.17], Pearson Prentice Hall, New Jersey

16
1.2.3. Qun lý các mi quan h trong chui cung ng
1.2.3.1. Qun lý mi quan h khách hàng (CRM)
Quy trình tng th CRM bao gm các quy trình xuôi din ra gia doanh
nghip và khách hàng. Mc tiêu ca quy trình tng th CRM là to nhu cu khách
hàng và chuyn giao, theo dõi đn hƠng thun tin. S yu kém ca quy trình này s
dn đn nhu cu b mt và phc v khách hàng nghèo nàn bi vì các đn hƠng
không đc x lý và thc thi hiu qu. Các quy trình chính yu ca CRM bao gm:
* Marketing: Quy trình marketing bao gm các quyt đnh liên quan đn
khách hƠng nƠo hng đn, lƠm nh th nƠo đ hng đn khách hàng, sn phm
nƠo đc chƠo bán, đnh giá sn phm nh th nào, qun lý các chin dch hng
đn khách hƠng nh th nào. CRM cung cp các phơn tích đ ci thin các quyt
đnh v giá, li ích sn phm, li ích khách hàng và các th khác.
* Bán hàng: Quy trình bán hàng thì tp trung bán hàng thc t cho khách
hàng. Mà các quy trình này tp trung vào k hoch bán cho ai và bán cái gì. Quy
trình bán hàng bao gm cung cp cho lc lng bán hàng thông tin cn đ bán
hàng, và thc thi bán hàng thc t. Quy trình bán hƠng cng yêu cu các chc
nng nh kh nng báo giá đúng ngƠy, truy cp thông tin liên quan đn đn hƠng.
* Qun ệý đn hàng: Quy trình qun lỦ đn hƠng khi h theo dõi xuyên
qua doanh nghip là rt quan trng cho khách hƠng đ theo dõi đn hƠng ca h
vƠ đ doanh nghip hoch đnh và thc hin đáp ng đn hƠng. Quy trình này gn

cht vi nhu cu t khách hàng vi ngun cung t doanh nghip. Trong nhng
nm gn đơy, h thng qun lỦ đn hƠng đƣ ni lên vi vic thêm chc nng ph
có kh nng thy rõ đn hƠng thông qua h thng qun lỦ đn hƠng.
* Trung tâm dch v khách hàng: thng lƠ đim tip xúc chính gia
khách hàng và công ty. Trung tâm dch v khách hƠng giúp khách hƠng đt hàng,
đ ngh sn phm, gii quyt các vn đ phát sinh, cung cp thông tin v tình trng
đn hƠng.
Nh vy, các quy trình CRM đc đ cp  trên là ct yu cho SC, nó bao
hàm hàng lot các tng tác gia doanh nghip và khách hàng. Khách hàng phi
lƠ đim bt đu khi c gng tng thng d cho SC bi vì tt c nhu cu, doanh thu

17
hu nh phát sinh t khách hƠng. Nh th, quy trình tng th ca CRM thng là
đim bt đu khi ci tin hot đng SC. iu quan trng là quy trình CRM phi
tích hp vào hot đng ni b. Các công ty thng hot đng cùng khách hàng
đc lp vi hot đng ni b ca h. iu cn thit cho tích hp gia CRM và
hot đng ni b nhn mnh đn tm quan trng ca CRM đn chui cung ng
hiu qu
11
.
1.2.3.2. Qun lý chui cung ng ni b (ISCM)
ISCM tp trung vào hot đng ni b doanh nghip: ISCM bao gm tt c
các quy trình liên quan đn k hoch vƠ đáp ng nhu cu khách hàng. Nó bao gm
các quy trình sau:
* Hoch đnh chin ệc: Quy trình này tp trung vào thit k mng li SC.
* Hoch đnh nhu cu: Hoch đnh nhu cu bao gm d báo nhu cu,
phơn tích tác đng đi vi nhu cu bng các công c qun lý nhu cu nh giá,
khuyn mãi.
* Hoch đnh cung ng: Quy trình hoch đnh cung ng ly đu vào d
báo nhu cu đ đa ra hoch đnh nhu cu và ngun lc sn có bng cách hoch

đnh chin lc, ri đa ra các k hoch ti u đ đáp ng nhu cu.
* ỡị ng đn hàng: Mt khi có phát sinh nhu cu, thì nhu cu phi đc
đáp ng. Quy trình đáp ng nhu cu liên kt đn mi đn hƠng vi ngun cung và
phng tin vn chuyn c th.
* Dch v th trng: Sau khi sn phm đc giao đn tay khách hàng, nó
phi đc dch v chm sóc, quy trình dch v tp trung trên vic xây dng mc
tn kho ph tùng/nguyên liu cng nh lên lch dch v gi vƠ đt hàng. Mt s
các vn đ lên lch đc qun lỦ theo cách tng t tng hp nhu cu.
Quy trình tng th ISCM nhm đáp ng nhu cu đc to ra bi quy trình
tng th CRM. Cn có s tích hp mnh m gia ISCM và CRM. Khi d báo nhu
cu, tng tác vi CRM là cn thit cng nh ng dng CRM là tip cn khách
hàng và có hu ht các d liu v hƠnh vi khách hƠng. Tng t, quy trình ISCM
nên có s tích hp mnh m vi quy trình tng th CRM. Hoch đnh ngun cung,

11
Sunil Chopra & Peter Meindl (2007), Supply chain management, [tr.29], Pearson Prentice Hall, New Jersey

×