Phân tích một số bất cập trong xác định giá trị doanh nghiệp nhà nước để cổ phần hóa

B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM



TRN THANH TR






LUNăVNăTHCăSăKINHăT






Tp. H Chí Minh ậ Nmă2015
B GIÁO DCăVẨăẨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP. HCM


TRN THANH TR



Chuyên ngành: Kinh T Phát Trin (Thmăđnh Giá)
Mã s: 60310105

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. TÔ CÔNG THÀNH


Tp. H Chí Minh ậ Nmă2015

LIăCAMăOANăCA HC VIÊN

Tôi tên Trn Thanh Tr hc viên lp Thm đnh giá thuc Khoa Kinh t Trng
i hc Kinh t Tp. H Chí Minh, khóa 23. Nay tôi xin cam đoan v quá trình thc
hin đ tài Lun vn cui khóa nh sau:
 tài Lun vn ca tôi đng kỦ là: ắPhân tích mt s bt cp trong xác đnh giá tr
doanh nghip nhà nc đ c phn hóa” vi s hng dn khoa hc ca TS Tô
Công Thành. Kt qu ca vic nghiên cu đ tài đc thc hin trên c s nhng
kin thc đư tip thu t quí Thy, Cô ca Trng và qua kho sát ý kin các
chuyên gia và Thm đnh viên v Giá đ tin hành nghiên cu, phân tích và đc
tng hp thành bài Lun vn. Tôi cam đoan rng Lun vn là kt qu nghiên cu
do tôi thc hin, không sao chép ca ngi khác và xin chu trách nhim trc
Trng, Khoa và Thy hng dn.
Nhân đây tôi xin chân thành cám n Trng i hc Kinh t Tp. H Chí Minh,
Quý Thy, Cô Khoa Kinh t và Thy Tô Công Thành đư tn tình ging dy, giúp
đ và hng dn tôi hoàn thành khóa hc và bài Lun vn./.
Trân trng kính chào.
Tp. H Chí Minh, ngày 28/3/2015
NGIăCAMăOAN

Trn Thanh Tr







MC LC

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN CA HC VIÊN
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TC
DANH MC BNG
PHN M Uầầầầầầầầầầầầầ.ầầầầầầầầ ầ.1
CHNGă1:ăCăS LÝ LUNầầầầầầầầ.ầầầầ ầ. ầ.5
1.1. Các khái nimầầầầầầầầầầầầầầầầ.ầ ầ. ầ.5
1.1.1 Doanh nghipầầầầầầầầầầầ ầầ ầ ầ ầ.5
1.1.2 Thm đnh giá ầầầ.ầầầầầầầầầầầầầ ầ 5
1.1.3 Thm đnh giá tr doanh nghipầầầầầầầầầầ. ầ 6
1.1.4 C phn hóa.ầầầầầ ầầầầầầ ầ.ầầ ầ ầ 6
1.2 Các lý thuyt liên quanầầầầầầầầầầầ.ầầầầ ầ 6
1.2.1 Vai trò thm đnh giá tr doanh nghipầ.ầầầầầầ. ầ 7
1.2.2 Mc đích thm đnh giá tr doanh nghipầầầầầầ ầ 7
1.2.3 Quy trình thm đnh giá tr doanh nghipầầầầầ.ầ. ầ 8
1.2.4 Các yu t tác đng đn giá tr doanh nghipầầ.ầầ ầầ8
1.3 Các phng pháp thm đnh giá tr doanh nghipầầ.ầ ầ ầ 9
1.3.1 Phng pháp tài snầầầầầầầầầầ.ầầầầ ầ 9
1.3.2 Phng pháp thu nhpầầầầầầầầầ ầầ.ầ ầ.11

1.3.3 Phng pháp so sánh th trngầầầầầ ầầ ầ ầ 13
Tóm tt chng 1ầầầầầầầầầầầầầầầầầầ.ầ.ầ.14

CHNGă2:ăPHNG PHÁP NGHIÊN CUầầầầầầầầ ầ15ăăăăăăăăăăăă
2.1 Ni dung nghiên cuầầầầầầầầầầầầầầầ.ầ ầ15
2.2 Phng pháp nghiên cuầầầầầầầầầầầầầ.ầầầ15
2.2.1 Quy trình nghiên cuầầầầầầầầầầầầầầầầ15
2.2.2 V nghiên cu mc tiêuầầầầầầầầầầầầầầ 16
2.2.3 Khung khái nimầầầầầầầầầầầầầầầầ 16
2.2.4 Phng pháp thu thp thông tinầầầầầầầầầầầ 16
2.2.5 Ngun d liu s dung đ phân tíchầầầầầầầầầ. 17
Tóm tt chng 2ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 19

CHNGă3:ăPHỂNăTệCHăTHC TRNG NHNG BT CP
TRONGăXÁCăNH GIÁ TR DOANH NGHIP
NHẨăNCă C PHN HÓAầầầầầầ.ầ ầ20
3.1 Tng hp vn bn pháp lỦ đư ban hànhầầầầầầầầầ ầ20
3.2 Phân tích tác đng ca nhng bt cp hin nay trong
Quá trình áp dng các vn bn pháp lỦ đ
xác đnh giá tr DNầầầầầầầầầầầầầầầầ ầ 28
3.2.1 Vic la chn phng pháp thm đnh giá
Gn nh bt bucầầầầầầầầầầầầầầầầầ 29
3.2.2 C hi la chn v giao đt hoc thuê đt rt ítầầầầầ. .30
3.2.3 Trách nhim ca t chc t vn đnh giá cha rõ ràngầầ ầ30

3.2.4 Vic hng dn tính giá tr tài sn ca doanh nghip
Còn vng mcầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 31
3.3 Phân tích các ni dung kho sátầầầầầầầầầầầ ầ 32
3.3.1 Mc đích ca vic kho sátầầầầầầầầầầầầầ. 32
3.3.2 Kho sát ý kin Chuyên giaầầầầầầầầầầầ ầ.ầ32

3.3.3 Kho sát ý kin Thm đnh viênầầầầầầầầầ ầ ầ39
Tóm tt chng 3ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 43

CHNGă4: KT QU NGHIÊN CU, THO LUN
VẨă XUT KIN NGH B SUNG SAăI.ầầầ.ầầầ44
4.1 Trình bày kt qu nghiên cu, tho lunầ ầầầ ầ.44
4.1.1 Nhng mt tích cc, kh thi ca các quy đnh
Hin hànhầầầầầầầầầầầầầầầầầầ ầ44
4.1.2 Phân tích quy trình thm đnh giáầầầầầầầầầ ầ45
4.1.3 Phân tích phng pháp thm đnh giáầầầầầầầầ.ầ46
4.1.4 Phân tích v cách thng nht trong s
dng kt qu thm đnh giáầầầầầầầầầầầầ ầ47
4.1.5 Phân tích mi quan h gia công tác thm đnh
giá vi quá trình c phn hóa ầầầầầầầầầầầ ầ.48
4.1.6 Phân tích v thm đnh giá tài sn ca doanh nghipầầ. ầ48
4.2 Các ni dung hc viên kin ngh sa di, b sung quy đnh
hin hành v xác đnh giá tr doanh nghip đ thc
hin trong thi gian ti (hng đn nm 2020)ầầầầ ầ49

4.2.1 Kin ngh cho phép các t chc t vn đnh giá
đc la chn phng pháp thm đnh giá tr
doanh nghipầầầầầầầầầầầầầầầầầầ ầ49
4.2.2 Kin ngh sa đi cách thng nht kt qu
Trong thm đnh giá tr doanh nghipầầầầầầầầ ầ49
4.2.3 Kin ngh b sung v áp dng h s hao mòn
vô hình trong xác đnh giá tr tài sn ca
doanh nghip bng phng pháp tài snầ.ầ ầầầầ. ầ50
4.2.4 Kin ngh ban hành Tiêu chun v Quy trình
thm đnh giá tr doanh nghipầầầầầầầầầầầ ầầầ.51
4.2.5  xut xây dng Tiêu chun thm đnh giá tr

doanh nghipầầầầầầầầầầầầầầầầầ ầ56
Tóm tt chng 4ầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 69

PHN KT LUNầầầầầầầầầầầầầầầầầầ .70
DANH MC TÀI LIU THAM KHOầầầầầầầầ 72
PHN PH LC ầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 74
Ph lc 1: Phiu kho sát Chuyên giaầầầầầầầầầ ầ74
Ph lc 2: Phiu kho sát Thm đnh viênầầầầầầầ. ầ76
Ph lc 3: Danh sách kho sát chuyên gia và
Thm đnh viênầ ầầ ầầầ ầ.ầ ầầ.ầ.78




DANH MC CÁC T VIT TT









T VIT TT
NI DUNG

CPH

C phn hóa

DN

Doanh nghip

DN CPH

Doanh nghip c phn hóa

DNNN

Doanh nghip nhà nc

IPO

Initial Public Offering

TG

Thm đnh giá
DN TG
Doanh nghip thm đnh giá

DANH MC BNG

BNG
NI DUNG
2.1
Thng kê s phiu kho sát
3.1

Bng tng hp nhng bt cp theo ý kin kho sát chuyên gia

3.2
Kt qu kho sát thm đnh viên tham gia xác đnh giá tr doanh
nghip
















1
PHN M U
Vic xác đnh giá tr doanh nghip ( DN) đ c phn hóa (CPH)  nc ta
đc các DN có chc nng thm đnh giá (TG) thc hin khong nm 2002 tr li
đây. n nay các DN TG ngày càng ln mnh v s lng và cht lng hot
đng, đáp ng tt hn nhu cu TG ca c nc nói chung và xác đnh giá tr DN
đ CPH nói riêng. Hàng nm các DN đ điu kin xác đnh giá tr DN đ CPH phi
đc B Tài Chính thông báo mi đc hot đng trong lnh vc này, các DN có

thi gian thành lp t 10 nm tr lên vi nhiu kinh nghim và lc lng thm đnh
viên đông đo đu nm trong danh sách này và ch yu tp trung  2 thành ph
ln (Hà Ni và Thành ph H Chí Minh).
Kt qu xác đnh giá tr DN do các DN này thc hin trong thi gian qua
bc đu đư đáp ng đc công tác CPH các DN nhà nc giúp cho các DN sau
khi CPH hch toán đy đ giá tr tài sn vào hot đng sn xut kinh doanh, xác
đnh li nhun hp lỦ, đm bo quyn li ca c đông (ch đu t) và tng kh
nng cnh tranh ca DN trên th trng, m rng quyn t ch v tài chínhầ
Vì vy, cht lng ca vic xác đnh giá tr DN là rt quan trng đi vi
các DN nhà nc khi chuyn thành DN c phn. Kt qu xác đnh giá tr DN
ph thuc rt ln vào các vn bn pháp lý ca Nhà nc  tng thi k, nng
lc uy tính ca DN và các thm đnh viên. ánh giá cht lng đu ra ca vic xác
đnh giá tr DN đ CPH trong thi gian qua và hin nay còn có nhiu ý kin khác
nhau, thm chí trái chiu. Vì vy, nhiu nhà nghiên cu cng nh các c quan qun
lỦ Nhà nc rt quan tâm đn vn đ này nên đư có nhng quy đnh, hng
dn đc ban hành trong thi gian qua và cng không ít ln b sung sa đi. Do
hot đng theo c ch th trng, nên các DN TG và DN có chc nng TG mt
mt tuân th theo quy đnh ca Nhà nc nhng mt khác cnh tranh vi nhau đ
tn ti và phát trin. Do đó mi DN áp dng phng thc TG riêng ca mình và
vic cp nhp, khai thác các d liu thông tin cng khác nhau dn đn kt qu TG
có th chênh lch nhau là điu không tránh khi.
Nhng trong xác đnh giá tr DN đ phc v cho CPH đi vi DN nhà nc
 mi giai đon yêu cu phi tuân th phng pháp TG do Nhà nc quy đnh
gn nh bt buc các DN phi tip cn đ thc hin, vì kt qu xác đnh giá tr DN
đ s dng cho mc đích CPH phi đc c quan Nhà nc có thm quyn chp
nhn. Hin nay vn bn pháp lỦ đ làm c s xác đnh giá tr DN nhà nc đ CPH
là Ngh đnh s 59/2011/N-CP do Chính ph ban hành ngày 18/7/2011 và B Tài
Chính có Thông t hng dn s 202-TT/BTC ngày 30/12/2011. n ngày

2

20/11/2013 Chính ph ban hành Ngh đnh s 189/2013/N-CP sa đi b sung
mt s điu ca Ngh đnh s 59 nói trên. Các quy đnh này so vi trc đây có
nhiu tin b hn song đn nay qua thc tin áp dng đư bc l mt s hn ch bt
cp cn phi sa đi, b sung kp thi đ phc v cho vic CPH DN nhà
nc.
Tái c cu DN nhà nc hin nay là mt ch trng ln ca ng và Nhà
nc, trng tâm là c phn hóa DNNN giai đon thc hin t 2011-2015. Nhng
t khi thc hin ch trng này đn nay công tác CPH din ra chm chp, c th
t nm 2011 đn ht nm 2013 mi CPH đc 99 DN, riêng nm 2013 ch CPH
đc 25 DN, nm 2014 đư CPH đc 143 DN tuy có khá hn nm 2013 nhng so
vi ch tiêu ca 2 nm 2014-2015 phi CPH 432 DN thì còn chm. Nguyên nhân
làm cho tin đ CPH chm do IPO ln đu ca mt s DN rt khó bán, phn ln do
giá c phn cao cha thu hút đc nhà đu t, mt trong nhng nguyên nhân là vic
áp dng các vn bn pháp lý hin hành đ xác đnh giá tr DN phát sinh mt s bt
cp, vng mc nh: có nhng tài sn không có giá th trng hoc tài sn tng
đng đ so sánh, nu áp dng theo s sách k toán nh hng dn thì giá rt cao
nht là đi vi tài sn đư lc hu v k thut, công ngh; vic áp dng phng pháp
tài sn đ xác đnh giá tr DN gn nh bt buc làm hn ch s la chn ca các t
chc t vn đnh giá; Vic thng nht kt qu đnh giá DN nu áp dng đng thi 2
phng pháp cha đc thông sut; cha có quy trình xác đnh giá tr DN đ áp
dng thng nht; cha có Tiêu chun thm đnh giá tr DNầ Tuy nhiên đây là
nhng vn đ ln, quan trng cn có s phân tích, đánh giá khách quan k lng
nhng trong thi gian qua cha đc nghiên cu sâu và đ xut các gii pháp mang
tính chun hóa đ áp dng thng nht trong c nc.
Xut phát t lý do trên hc viên chn đ tài: ắPhân tích mt s bt cp
trongăxácăđnh giá tr doanh nghipănhƠăncăđ c phnăhóa”ăđ làm Lun vn
tt nghip.

- ụăNGHAăCAă TÀI
Nghiên cu đ tài này hc viên mong mun đc góp phn vào vic đ xut

b sung, sa đi nhng bt cp, vng mc trong vn bn pháp lỦ xác đnh giá tr
DN nht là s cn thit phi xây dng và ban hành Tiêu chun thm đnh giá tr DN
và Quy trình xác đnh giá tr DN đ phc v cho mc đích CPH DNNN hin nay và
trong thi gian ti nhm to điu kin cho các t chc t vn đnh giá đy nhanh

3
quá trình xác đnh giá tr DN đc thun li hn đ đt mc tiêu tái c cu DN nhà
nc mà trng tâm là CPH .

- MC TIÊU NGHIÊN CU
Mc tiêu tng quát:
 góp phn giúp các nhà nghiên cu chính sách có thêm c s hoàn thin
hành lang pháp lý v xác đnh giá tr DN, nghiên cu này nhm mc đích: phân
tích,ăđánhăgiáănhng bt cp,ăvng mcătrongăvn bn pháp lý trong thi
gian qua và hin nay v xác đnh giá tr DNNNăăđ CPHăđ t đóălƠmăcăs đ
xut mt s kin ngh và gii pháp saăđi cp thit .
Mc tiêu c th:
+ Phân tích vic áp dng các vn bn pháp lỦ trong xác đnh giá tr DNNN
đ CPH - thc trng và nhng bt cp, vng mc trong thi gian qua.
+  xut các ni dung và gii pháp kh thi làm c s hoàn thin vn bn
pháp lỦ xác đnh giá tr DN nhà nc đ phc v CPH trong thi gian ti.

- CÂU HI NGHIÊN CU
+ Nhng bt cp trong vn bn pháp lý v xác đnh giá tr DNNN đ CPH
hin nay tp trung  vn đ nào là ch yu?
+ Thc trng ca nhng bt cp đó có tác đng nh th nào đn quá trình
xác đnh giá tr DNNN đ CPH?
+  hoàn thin vn bn pháp lý cho phù hp vi nguyên tc th trng,
cn kin ngh nhng gii pháp nào làm c s đ xây dng ni dung xác đnh giá tr
DN trong thi gian ti?

- PHMăVI,ăIăTNGăVẨăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU
+ Phm vi nghiên cu: gm:
Phm vi không gian: nghiên cu trong nc, c th  B Tài Chính (Cc
qun lý giá), Hi Thm đnh giá Vit nam và mt s doanh nghip TG trong nc.

4
Phm vi thi gian: t nm 2002 đn nm 2014.
Phm vi chuyên môn: nghiên cu các ni dung có liên quan trc tip đn
xác đnh giá tr DNNN đ CPH.
+ăiătng nghiên cu.
i tng nghiên cu ca lun vn là mt s bt cp trong quá trình áp
dng các quy đnh ca nhà nc đ xác đnh giá tr DNNN phc v cho CPH.
+ăPhngăphápănghiênăcu.
Hc viên s dng phng pháp phân tích chuyên gia và phng pháp đnh
tính đ nghiên cu đ tài.

Kt cu ca Lun vn ngoài phn m đu và kt lun gm có 4 chng nh
sau:
Chng 1: C s lý lun
Chng 2: Phng pháp nghiên cu
Chng 3: Phân tích thc trng nhng bt cp trong xác đnh giá tr DN
Chng 4: Kt qu nghiên cu tho lun và đ xut, kin ngh b sung
sa đi.

5
CHNGă1
CăăS LÝ LUN
Trên c s mc tiêu ca đ tài, vn dng các kin thc đư hc đc  quý
Thy, Cô Trng i hc Kinh t TP H Chí Minh hc viên trình bày v tng kt
các lý thuyt có liên quan đn vic xác đnh giá tr DNNN đ CPH. ó là các khái
nim, yu t, vai trò, mc đích và quy trình xác đnh giá tr DN, đng thi trình bày
c th v các phng pháp thm đnh giá tr DN mà các nc trên th gii và nc
ta đư và đang áp dng nhm làm rõ c s lý lun ca đ tài nghiên cu.

1.1 Các khái nim
1.1.1- Doanh nghip
Theo Lut Doanh nghip s 68/2014/QH13 ca Quc hi nc Cng hòa xã
hi ch ngha Vit nam khóa XIII, k hp th 8 thông qua ngày 26/11/2014 thì:
ắDoanh nghip là t chc có tên riêng, có tài sn, có tr s giao dch, đc đng kỦ
thành lp theo quy đnh ca pháp lut nhm mc đích kinh doanh”.
Cng theo Lut Doanh nghip nói trên thì: ắDoanh nghip nhà nc là doanh
nghip do Nhà nc nm gi 100% vn điu l”.
1.1.2- Thmăđnh giá
Hin nay trên th gii và ti Vit nam có nhiu cách tip cn quan nim v
thm đnh giá, nhng nhìn chung thì có các khái nim đc s dng ph bin là:
ắTG đc quan nim là mt ngh thut hay khoa hc v c tính giá tr
cho mt mc đích c th ca mt tài sn ti mt thi đim, có cân nhc đn tt c
các đc đim ca tài sn và cng nh xem xét đn tt c các yu t kinh t cn bn
ca th trng bao gm các loi đu t la chn” (Ban Vt giá Chính ph, 2002,
trang 10).

ắTG là vic c quan, t chc có chc nng thm đnh giá xác đnh giá tr
bng tin ca các loi tài sn theo quy đnh ca B lut dân s phù hp vi giá th
trng ti mt đa đim, thi đim nht đnh, phc v cho mc đích nht đnh theo
tiêu chun thm đnh giá” (Lut Giá, 2012, trang 11).

6
ắTG là mt ngh thut hay khoa hc v c tính giá tr ca tài sn (quyn
tài sn) phù hp vi th trng ti mt đa đim thi đim nht đnh,cho mt mc
đích nht đnh theo nhng tiêu chun đc công nhn nh nhng thông l quc t
hoc quc gia” (Tô Công Thành, 2012, trang 23).
1.1.3- Thmăđnh giá tr doanh nghip
Thm đnh giá tr DN là s c tính v giá tr ca các quyn s hu v tài
sn ca DN cho mt mc đích đư đc xác đnh trc, c th là đa DN ra bán hoc
đ đu t vào DN.
Thm đnh giá tr DN là mt ngh thut hay khoa hc v s c tính giá tr
cho mt mc đích c th ca DN ti thi đim thm đnh giá, có cân nhc đn tt c
các đc đim ca DN và xem xét các yu t cn bn ca th trng.
Nh vy t các khái nim trên có th đi đn đnh ngha chung nht v thm
đnh giá tr DN, đó là vic c tính giá tr ca DN hay li ích ca DN bao gm giá
tr hin hu và giá tr tim nng ti mt thi đim nht đnh trên c s giá c th
trng theo mt mc đích nht đnh bng cách s dng các phng pháp thm đnh
giá phù hp.
1.1.4 - C phn hóa
C phn hóa là quá trình chuyn đi DN t ch ch có mt ch s hu thành
công ty c phn, tc DN có nhiu ch s hu. C phn hóa DN nhà nc là vic
thc hin xã hi hóa s hu thông qua vic chuyn hình thc kinh doanh t mt ch
s hu nhà nc trong DN thành công ty c phn vi nhiu ch s hu đ to ra mô
hình doanh nghip mi phù hp vi nn kinh t th trng.
Nh vy vic CPH các DNNN thc cht là Nhà nc bán mt phn hoc
toàn b giá tr vn hin có ca nhà nc ti DN cho các c đông hoc nhà nc gi

li toàn b vn hin có ti DN đng thi ch phát hành c phiu nhm thu hút thêm
vn đ phát trin DN.

1.2- Các lý thuyt liên quan
Phn lý thuyt có ni dung liên quan đn thm đnh giá tr DN gm có: vai
trò thm đnh giá tr DN, mc đích ca thm đnh giá tr DN, quy trình thm đnh
giá tr DN, các yu t tác đng đn giá tr DN. C th:

7
1.2.1- Vai trò thmăđnh giá tr DN
Tùy thuc vào đi tng s dng kt qu đnh giá DN mà vic xác đnh giá
tr DN có vai trò quan trng khác nhau nh:
i vi ch s hu, vic đnh giá DN s giúp cho ch s hu nm rõ v giá
tr thc t ca DN mình đ t đó đ ra chin lc, k hoch phát trin trong tng
lai.
i vi nhà đu t, vic đnh giá DN đc xem nh mt c s quan trng đ
đa ra các quyt đnh nh: có nên đu t vào DN này hay không, mc giá bao nhiêu
là phù hpầ
i vi các t chc tài chính trung gian, xem vic đnh giá DN là mt trong
nhng c s quan trng đ xem xét v kh nng sinh li và s phát trin bn vng
ca DN trong tng lai nhm đa ra các quyt đnh nh cho DN vay vn hoc đu
t vào DNầ
i vi Nhà nc, vic thm đnh giá tr DN nhm mc đích CPH các
DNNN s giúp cho vic xác đnh phn vn ca nhà nc trong DN, xác đnh giá c
c phiu đ bán ra, xác đnh t l c phn nhà nc cn nm gi là bao nhiêu cho
phù hpầ

1.2.2- Mcăđíchăthmăđnh giá tr DN
Mc đích thm đnh giá tr DN là đ s dng vào vic gì, nó phn nh cho
mt nhu cu đc xác đnh trc. Vì vy vic xác đnh mc đích thm đnh giá là

mt yu t quan trng không th thiu đc trong bt c mt cuc thm đnh giá
nào. i vi DN vic xác đnh giá tr thng nhm các mc đích sau:
 c phn hóa DN nhà nc
 đu t, góp vn, mua bán chng khoán DN.
 mua bán, sát nhp, liên doanh liên kt, gii th DN.
Làm c s vay vn ngân hàng, quyt toán thu.
 bo him ri roầ


8
1.2.3- Quy trình thmăđnh giá tr DN
ắQuy trình thm đnh giá tài sn là trình t mang tính h thng bao gm
nhiu hot đng mà thm đnh viên v giá tuân th theo các bc đi đó đ c tính,
đa ra kt lun cui cùng v giá tr ca tài sn mt cách hp lỦ và đáng tin cy”
(Hay Sinh và Trn Bích Vân, 2012, trang 135).
T đnh ngha trên có th hiu quy trình TG là mt quy trình mang tính h
thng, là mt k hoch thc hin theo mt trình t nht đnh nhm cung cp cho
thm đnh viên s hng dn hat đng phù hp đ thc hin nhim v ca mình
mt cách hiu qu nht.
Quy trình TG tài sn đu tiên đc B Tài chính ban hành theo Quyt đnh
s 77/2005/Q-BTC ngày 01/11/2005, quy trình gm có 6 bc. Nm 2012 Lut
Giá ra đi có hiu lc t ngày 01/01/2013, ti iu 30 Lut Giá quy đnh v quy
trình thm đnh giá tài sn cng gm có 6 bc, c th nh sau:
Bc 1: Xác đnh tng quát v tài sn cn TG và xác đnh giá tr th trng
hoc phi th trng làm c s TG.
Bc 2: Lp k hochh TG
Bc 3: Kho sát thc t, thu thp thông tin.
Bc 4: Phân tích thông tin.
Bc 5: Xác đnh giá tr tài sn cn TG.
Bc 6: Lp báo cáo kt qu TG, chng th TG và gi cho khách hàng,

các bên liên quan.
Sáu bc trên đây áp dng chung cho TG tài sn và bt đng sn, trng
hp thm đnh giá tr DN thì phi vn dng các bc cho phù hp (phn này s
đc nghiên cu, phân tích và đ xut c th trong chng 3 và 4).

1.2.4- Các yu t tácăđngăđn giá tr DN
Có 2 yu t chính tác đng ti giá tr DN đó là các yu t thuc v môi
trng kinh doanh và các yu t thuc v bên trong ca DN.

9
Môi trng kinh doanh là yu t nh hng có tính khách quan đn giá tr
DN.  tn ti và phát trin DN phi tìm cách thích nghi vi môi trng này. Môi
trng kinh doanh đc chia thành 2 loi:
Môi trng kinh doanh tng quát gm có: môi trng kinh t, môi trng
chính tr, môi trng vn hóa ậ xã hi và môi trng khoa hc ậ công ngh.
Môi trng có tính đc thù. So vi môi trng tng quát thì môi trng đc
thù gm các yu t tác đng trc tip đn giá tr DN gm có: Quan h gia DN và
khách hàng, quan h gia DN vi nhà cung cp, các DN cnh tranh và các c quan
Nhà nc.
Các yu t thuc v bên trong DN gm có: Hin trng v tài sn ca DN, v
trí kinh doanh ca DN, uy tín trong kinh doanh, trình đ k thut và tay ngh ca
ngi lao đng và nng lc qun tr kinh doanh ca DN.

1.3- Cácăphngăphápăthmăđnh giá tr DN
Khi tin hành TG tài sn các Thm đnh viên thng phi áp dng mt
hoc nhiu phng pháp TG. ắThut ng phng pháp thm đnh giá là nhng
phng pháp lun có tính phân tích đc chp nhn và đc s dng ph bin”
(Ban Vt giá Chính ph, 2011).
Nh vy phng pháp TG đc hiu là cách thc ph bin đ xác đnh giá
tr ca tài sn bng cách s dng mt hay nhiu phng pháp TG c th.

T các khái nim chung v phng pháp thm đnh giá ta có th đi đn đnh
ngha v phng pháp thm đnh giá tr DN là cách thc c tính giá tr DN bng
cách s dng mt hoc nhiu k thut TG khác nhau.
Các phng pháp thm đnh giá tr DN đc quc t và các nc trong khu
vc ông nam á áp dng ph bin nh : phng pháp tài sn, phng pháp thu
nhp và phng pháp so sánh th trng. Ni dung c bn ca các phng pháp này
đc trình bày v mt lý thuyt nh sau:
1.3.1- PhngăphápătƠiăsn
Là phng pháp tip cn t tng tài sn ca DN vào thi đim TG.
Phng pháp này c tính giá tr ca DN trên c s giá tr th trng ca tng tài
sn ca DN.

10
Phng pháp này là c s xác đnh mc ắgiá sàn” đ quyt đnh giá tr DN.
Phng pháp này không phù hp nu áp dng đ thm đnh giá tr đi vi
tài sn vô hình nh: s hu trí tu, bí quyt k thut, quyn tác gi,ầ
V công thc tính, giá tr th trng ca DN đc tính trên c s bng cân
đi tài sn ca DN và giá tr vn ca ch s hu.

C th: Ve = Va - Vd

Trong đó: Ve: Giá tr th trng ca vn ch s hu
Va: Giá tr th trng ca toàn b tài sn
Vd: Giá tr th trng ca n
Giá tr th trng ca toàn b tài sn (Va) gm có tài sn hu hình và tài sn
vô hình.
Tài sn hu hình gm:
Tài sn là hin vt: tài sn c đnh và hàng hóa, vt t, thành phm
Tài sn bng tin gm tin mt, tin gi và các giy t có giá nh tín phiu,
trái phiu,ầ

Giá tr tài sn kỦ cc, ký qu ngn hn và dài hn
Giá tr các khon phi thu
Giá tr tin thuê đt đc phép tính vào giá tr DN
Giá tr tài sn vô hình ca DN đc xác đnh trên s sách k toán (là s d
trên s k toán vào thi đim thm đnh giá). i vi giá tr li th thng mi ca
DN (nu có) s đc xác đnh bng cách ly giá tr DN tính theo phng pháp so
sánh th trng, hoc theo phng pháp thu nhp tr cho giá tr DN đc tính theo
phng pháp tài sn (B Tài chính, Cc Qun lý Giá, 2007)
Giá tr th trng ca n (Vd) đc xác đnh theo s d thc t trên s
sách k toán vào thi đim thm đnh giá.

11
iu kin áp dng: phng pháp này áp dng đi vi loi hình DN có tài
sn ch yu là tài sn hu hình.

V uănhcăđim caăphngăphápătƠiăsn
uăđim: phng pháp tng đi đn gin và d thc hin, không đòi hi
k thut tính toán phc tp.
Nhcăđim: có th phát sinh các chi phí do phi thuê chuyên gia đ đánh
giá tài sn; thm đnh viên có th ch quan khi áp dng phng pháp này; vic xác
đnh giá tr DN ch yu da vào giá tr trên s sách k toán nên cha tính đc giá
tr tim nng nh thng hiu, trin vng phát trin trong tng lai ca DN.
V hn ch caăphngăphápătƠiăsn
iu kin áp dng ca phng pháp này b hn ch đi vi các DN có tài sn
ch yu là tài sn vô hình, có bí quyt công ngh, qun tr DN giiầ

1.3.2- Phngăphápăthuănhp
Tip cn thu nhp có 2 phng pháp c th là vn hóa thu nhp và dòng tin
chit khu, c th gm:
Phngăphápăvn hóa thu nhp. da trên lý lun là giá tr DN đc c

tính t vic vn hóa trc tip thu nhp d kin đc to ra t DN trong tng lai.
Công thc tính nh sau:

Giá tr hin ti ca DN = Thu nhp ròng/T sut vn hóa
Trong đó:
+ Thu nhp ròng là khon thu nhp có kh nng nhn đc trong tng lai.
+ T sut vn hóa là t l % dùng đ chuyn giá tr thu nhp trong tng lai
thành giá tr vn  thi đim hin ti.


12
iu kin áp dng
Phng pháp này đc áp dng đi vi các DN hot đng liên tc và tip tc
hot đng trong tng lai to ra thu nhp vnh vin, tc là ta gi đnh rng DN
không có d đnh đóng ca hay sát nhp DN mình trong tng lai. Thm đnh viên
phi tin hành d báo dòng thu nhp hàng nm.
u,ănhcăđim
V uăđim: phng pháp đn gin, d s dng, cách tính toán da trên c
s tài chính nên rt khoa hc.
V nhcăđim: trong thc t vic xác đnh chính xác t sut vn hóa là
phc tp do ph thuc vào ngành ngh mà DN đang hot đng. Vic gi đnh DN
có thu nhp n đnh vnh vin là điu kin khó thc hin.

Phngăphápădòngătin chit khu.
Là phng pháp c tính giá tr ca tài sn bng cách chit khu tt c các
khon thu, chi ca dòng tin d kin phát sinh trong tng lai v thi đim hin ti.
Phng pháp này có 2 trng hp áp dng:

Trng hp 1: c tính giá tr vn ch s hu ca DN
Giá tr vn ch s hu ca DN đc tính bng cách chit khu dòng tin ca

vn ch s hu (phn dòng tin còn li sau khi đư tính tr toàn b chi phí, thu, lãi
vay và thanh toán lãi gc) theo chi phí s dng vn (hay t sut li nhun mong đi
ca các c đông trong DN).

Công thc tính nh sau: Giá tr vn ch s hu = Giá tr hin ti (PV) ca
dòng tin vn ch s hu

Trng hpă2:ăc tính giá tr toàn b DN

13
Gía tr DN đc tính bng cách chit khu dòng tin d kin ca DN (dòng
tin còn li sau khi tr thu và chi phí hot đng nhng trc khi thanh toán n vay)
theo chi phí s dng vn bình quân.
Công thc tính nh sau:

Trong đó:
Dòng tin ca DNt : Là dòng tin k vng ca DN ti thi đim t
WACC : Chi phí s dng vn bình quân gia quyn


1.3.3- Phngăphápăsoăsánhăth trng
Phng pháp này c tính giá tr ca mt DN, các li ích v quyn s hu
hay chng khóan bng cách s dng mt hay nhiu phng pháp, trong đó so sánh
giá tr ca đi tng cn thm đnh vi các DN, các li th v quyn s hu hay
chng khoán tng t đư đc bán trên th trng.
Vic xác đnh giá tr DN theo phng pháp này bng cách c tính giá tr
ca các tài sn so sánh. Các tài sn so sánh này đc chun hóa theo nhng bin s
chung nh: thu nhp, dòng tin, giá tr s sách, doanh thu.
Phng pháp này đc áp dng vi điu kin khi có nhiu DN đ so sánh và
đc giao dch trên th trng tài chính và th trng đư có nhng đánh giá, nhng

thông tin có th tin cy đ la chn cho vic so sánh.

Trên c s nhn thc phn lý lun v xác đnh giá tr DN, hc viên d kin
ni dung phân tích trong phm vi quy trình xác đnh giá tr DN. Vì nhng thun li,
khó khn bt cp ca vic xác đnh giá tr DN đu thông qua mi liên h gia các
bc trong quy trình này, c th là:
+ Bc đu tiên là tin hành xác đnh tng quát v tài sn ca DN cn TG
+ Bc th hai, sau khi nm đc tình hình s b v đi tng TG, Thm
đnh viên bt đu lp k hoch chi tit cho quá trình TG đ tip cn DN

14
+ Bc th ba, trên c s k hoch đư xây dng và đc DN đng ý, thm
đnh viên bt đu t chc kho sát thc t và thu thp thông tin toàn b v tài sn và
tình hình hot đng ca DN đn thi đim hin ti và trin vng trong tng lai.
+ Bc th t, cn c vào kt qu kho sát và nhng thông tin cn thit t
DN cung cp, thm đnh viên bt đu phân tích và x lỦ các thông tin có đc làm
c s đ tính giá tr DN
+ Bc th nm, sau khi có kt qu phân tích và x lý s liu, thông tin 
bc th t, bc này là vic la chn các phng pháp TG phù hp vi quy mô
và đc đim hot đng ca DN và vi mc đích TG. Các phng pháp TG nh
đ cp phn trên, trong quy trình xác đnh giá tr DN thì đây là khâu quan trng nht
cn phi cân nhc đ la chn phng pháp TG cho phù hp
+ Bc cui cùng, cn c vào kt qu TG  bc th nm thm đnh viên
xây dng báo cáo mô t li vic thc hin quy trình TG và kt lun giá tr ca DN
là bao nhiêu tin. Công vic sau cùng là lp Chng th TG theo quy đnh đ gi
cho khách hàng có yêu cu TG.

Tóm ttăchngă1.
Chng này hc viên đư trình bày mt cách tng quát v mt lý thuyt có
liên quan đn vic xác đnh giá tr DN. T các khái nim v TG, vai trò và mc

đích TG, quy trình TG và các yu t tác đng; đc bit là các phng pháp thm
đnh giá tr DN ph bin hin nay đc các nc trên th gii áp dng. ó là
phng pháp tài sn, phng pháp thu nhp và phng pháp so sánh th trng, các
phng pháp này đư đc các t chc TG chuyên nghip trên th gii (nh y
ban Tiêu chun TG quc t-vit tt theo ting Anh là IVSC và Hip hi TG
ASEAN vit tt là AVA) và trong nc đư nghiên cu đc chp nhn và đc s
dng ph bin.
Sau phn c s lý lun hc viên có trình bày khái quát v khung phân tích
trong quy trình xác đnh giá tr DN làm c s thc hin vic nghiên cu đnh tính 
chng 2.
Trên c s lý lun  chng mt, chng hai hc viên đ ra phng pháp
nghiên cu và xây dng khung phân tích và khung lý thuyt làm c s phân tích
thc trng nhng bt cp trong quá trình xác đnh giá tr DNNN đ CPH.


15
CHNGă2
PHNGăPHÁPăNGHIểNăCU

Chng này trình bày cách tip cn đ thc hin phng pháp nghiên cu
đnh tính nhm làm rõ các mc tiêu đư đ ra, đu tiên là vic xây dng quy trình
nghiên cu, trên c s đó đ xây dng ni dung các câu hi kho sát dành cho
chuyên gia đu ngành v lnh vc TG và các Thm đnh viên v Giá trc tip
thm đnh giá tr DN; phng pháp thu thp thông tin đ tin hành kho sát nhm
giúp làm rõ thc trng vn đ cn nghiên cu.

2.1- Ni dung nghiên cu
 thc hin đc mc tiêu nghiên cu lun vn s làm rõ các ni dung :
H thng hóa c s lý lun v xác đnh giá tr DN (đư thc hin  chng 1)
Phân tích thc trng nhng bt cp trong xác đnh giá tr DNNN đ CPH

hin nay (s thc hin trong chng 3)
Ni dung c bn ca quy trình xác đnh giá tr DN
Ni dung c bn ca tiêu chun thm đnh giá tr DN
Tho lun, đánh giá nhng mt tích cc, hn ch trong vic áp dng các vn
bn pháp lý hin hành v xác đnh giá tr DNNN đ CPH hin nay
 xut, kin ngh mt s gii pháp nhm b sung và hoàn thin các vn bn
pháp quy có liên quan trc tip đn thm đnh giá tr DN.

2.2- Phngăphápănghiênăcu
2.2.1- Quy trình nghiên cu:
Hc viên thc hin vic nghiên cu theo trình t các bc sau:
Bc 1: Xác đnh vn đ nghiên cu;
Bc 2: tng quan lý thuyt;

16
Bc 3: xác đnh khung phân tích, khung khái nim;
Bc 4: xây dng công c đ thu thp thông tin
Bc 5: thu thp thông tin, phân tích và x lý d liu;
Bc 6: Vit báo cáo nghiên cu.

2.2.2- V nghiên cu mc tiêu
 nghiên cu mc tiêu ca đ tài phi tng quan đc phn lý thuyt phc
v cho vic phân tích nhng bt cp t thc tin áp dng (c th là các vn bn do
nhà nc ban hành v xác đnh giá tr DNNN đ CPH) và c s khách quan là vic
kho sát ý kin các chuyên gia đu ngành và các Thm đnh viên là nhng ngi
trc tip áp dng các vn bn ca nhà nc đ thm đnh giá tr DN.

2.2.3- Khung khái nim
Khung khái nim ca đ tài nghiên cu là phn lý lun c bn nht đó là
nhng khái nim c bn đc s dng đ phân tích nhng bt cp trong xác đnh

giá tr DN, c th là: các phng pháp thm đnh giá tr DN, quy trình thm đnh giá
tr DN, Tiêu chun thm đnh giá tr DN, cách thng nht kt qu trong thm đnh
giá tr DN. ây là ni dung trng tâm ca phng pháp nghiên cu, khung khái
nim giúp làm rõ mc tiêu nghiên cu ca đ tài, nó đa ra nhng khái nim và
nguyên tc làm nn tng cho vic thc hin mc tiêu đ ra.

2.2.4- Phngăphápăthuăthp thông tin
Thc hin phng pháp đnh tính hc viên đa ra các câu hi v quan đim
ca ngi tr li kho sát v mt s vn đ c bn liên quan đn xác đnh giá tr
DN, d liu thu thp đc không mô t bng s lng. Thông qua vic tr li câu
hi ca các chuyên gia trong ngành thm đnh giá và các Thm đnh viên v giá có
trên 5 nm kinh nghim trong ngh v nhng thun li, bt cp và nhng đ xut
ca h t thc tin xác đnh giá tr DN và nhng quan đim trong nhn đnh tình
hình ca nhng ngi trc tip áp dng các vn bn pháp lý vào vic xác đnh giá
tr DN.